Báo cáo tổng kết đề tài: Nghiên cứu phát triển hệ sinh thái nông nghiệp tổng hợp lúa cá vịt ở vùng sản xuất lúa bấp bênh thường xuyên ngập úng của tỉnh Thanh Hóa

UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH THANH HÓA<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC<br /> <br /> BÁO CÁO<br /> KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI THUỘC DỰ ÁN KHOA HỌC<br /> CÔNG NGHỆ NÔNG NGHIỆP VỐN VAY ADB<br /> <br /> Tên đề tài: NGHIÊN CỨU, PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG SINH THÁI<br /> NÔNG NGHIỆP TỔNG HỢP VÀ AN TOÀN SINH HỌC LÚA CÁ VỊT<br /> Ở VÙNG SẢN XUẤT LÚA BẤP BÊNH, THƢỜNG XUYÊN NGẬP ÚNG<br /> CỦA TỈNH THANH HÓA.<br /> <br /> Cơ quan chủ quản: Bộ Nông nghiệp và PTNT<br /> Cơ quan chủ trì: Trƣờng Đại học Hồng Đức<br /> Chủ nhiệm đề tài: Nguyễn Song Hoan<br /> Thời gian thực hiện: 2009-2011<br /> <br /> Thanh hóa, tháng 12 năm 2011<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Tên mục<br /> <br /> TT<br /> <br /> Trang<br /> <br /> Mục lục<br /> <br /> 2<br /> <br /> Danh mục các chữ viết tắt<br /> <br /> 3<br /> <br /> I<br /> <br /> Đặt vấn đề<br /> <br /> 4<br /> <br /> II<br /> <br /> Mục tiêu đề tài<br /> <br /> 4<br /> <br /> III<br /> <br /> Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước<br /> <br /> 4<br /> <br /> IV<br /> <br /> Nội dung, vật liệu và phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> 9<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nội dung nghiên cứu<br /> <br /> 9<br /> <br /> 2<br /> <br /> Vật liệu, thời gian, địa điểm nghiên cứu<br /> <br /> 9<br /> <br /> 3<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> <br /> 9<br /> <br /> V<br /> <br /> Kết quả thực hiện đề tài<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1<br /> <br /> Kết quả nghiên cứu khoa học<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1.1<br /> <br /> Nghiên cứu sở khoa học phát triển hệ thống sinh thái tổng hợp<br /> lúa-cá-vịt<br /> <br /> 15<br /> <br /> 1.2<br /> <br /> Kết quả điều tra tình hình chăn nuôi vịt, nuôi cá và trồng lúa ở<br /> vùng sản xuất lúa bấp bênh thường xuyên ngập úng của tỉnh<br /> Thanh Hoá.<br /> <br /> 18<br /> <br /> 1.3<br /> <br /> Nghiên cứu đặc điểm sinh học và năng suất của hệ sinh thái tổng<br /> hợp lúa-cá-vịt (nuôi thịt)<br /> <br /> 24<br /> <br /> 1.4<br /> <br /> Kết quả xây dựng mô hình hệ sinh thái nông nghiệp tổng hợp<br /> lúa-cá-vịt.<br /> <br /> 62<br /> <br /> 2<br /> <br /> Tổng hợp sản phẩm của đề tài<br /> <br /> 76<br /> <br /> 3<br /> <br /> Đánh giá tác động của kết quả nghiên cứu<br /> <br /> 77<br /> <br /> 4<br /> <br /> Tổ chức thực hiện và sử dụng kinh phí<br /> <br /> 77<br /> <br /> 4.1<br /> <br /> Tổ chức thực hiện<br /> <br /> 77<br /> <br /> 4.2<br /> <br /> Sử dụng kinh phí<br /> <br /> 79<br /> <br /> VI<br /> <br /> Kết luận và đề nghị<br /> <br /> 80<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> <br /> 82<br /> <br /> Phụ lục<br /> <br /> 86-180<br /> <br /> 3<br /> <br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br /> Lô thí nghiệm 1<br /> <br /> Lô TN1<br /> <br /> Lô thí nghiệm 2<br /> <br /> Lô TN2<br /> <br /> Lô thí nghiệm 3<br /> <br /> Lô TN3<br /> <br /> Lô đối chứng<br /> <br /> Lô ĐC<br /> <br /> Tiêu tốn thức ăn<br /> <br /> TTTĂ<br /> <br /> Tăng trọng<br /> <br /> TTr.<br /> <br /> Hecta<br /> <br /> ha<br /> <br /> Việt nam đồng<br /> <br /> VNĐ<br /> <br /> 1.000 đồng<br /> <br /> 1.000 đ<br /> <br /> Ki lô gam<br /> <br /> kg<br /> <br /> Gam<br /> <br /> g<br /> <br /> Năng lượng trao đổi<br /> <br /> ME<br /> <br /> Kilô calo<br /> <br /> Kcal<br /> <br /> Đô la Mỹ<br /> <br /> USD<br /> <br /> Biến đổi khí hậu<br /> <br /> BĐKH<br /> <br /> 4<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Trên thế giới, công nghệ sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn và bền vững đã được<br /> áp dụng ở nhiều nước. Theo hướng này, kết hợp trồng lúa, nuôi vịt, nuôi cá là một mô<br /> hình sinh thái nông nghiệp tổng hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân<br /> trồng lúa.<br /> Ở nước ta, trồng lúa là nghề truyền thống lâu đời, đặc trưng cho nền văn minh<br /> nông nghiệp lúa nước. Nghề nuôi vịt, nuôi cá gắn liền với nghề trồng lúa nước. Tuy<br /> nhiên, nghề trồng lúa, nuôi vịt, nuôi cá hiện nay vẫn còn chủ yếu theo phương thức độc<br /> canh, chưa tạo nên một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Nuôi vịt chăn thả truyền<br /> thống sau mùa thu hoạch lúa, còn có nguy cơ lan truyền dịch bệnh, đặc biệt là dịch cúm<br /> gia cầm H5N1.<br /> Thanh Hoá cũng là tỉnh vùng trồng l úa năng xuất thấp, bấp bênh, thường xuyên<br /> ngập úng khá lớn, tập trung ở 9 huyện với diện tích 7.798 ha.<br /> Vì vậy, để góp phần phát triển hệ sinh thái nông nghiệp, an toàn sinh học, ngăn<br /> chặn kịp thời và có hiệu quả dịch cúm gia cầm H5 N1, giảm thiểu việc sử dụng phân hoá<br /> học và thuốc trừ sâu hiện nay, phòng chống ô nhiễm môi trường, đồng thời giải quyết<br /> vấn đề lao động, việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân vùng độc canh trồng lúa,<br /> đặc biệt là người nông dân đang ở vùng trồng lúa năng xuất thấp, bấp bênh, thường<br /> xuyên ngập úng chúng tôi chọn đề tài: “Nghiên cứu phát triển hệ sinh thái nông nghiệp<br /> tổng hợp lúa cá vịt ở vùng sản xuất lúa bấp bênh thường xuyên ngập úng của tỉnh<br /> Thanh Hóa”.<br /> <br /> II. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI<br /> 1. Mục ti êu tổng quát:<br /> Nghiên cứu, phát triển hệ thống sinh thái tổng hợp lúa cá vịt đảm bảo an toàn sinh<br /> học, nâng cao thu nhập cho người nông dân ở vùng trồng lúa bấp bênh, thường xuyên<br /> ngập úng ở tỉnh Thanh Hóa.<br /> 2. Mục ti êu cụ thể :<br /> 2.1. Xác định đặc điểm sinh học và năng suất của hệ thống sinh thái tổng hợp lúa- cávịt (nuôi thịt), đảm bảo an toàn sinh học.<br /> 2.2. Phát triển 1-2 mô hình hệ thống sinh thái tổng hợp lúa- cá- vịt (thịt) trong sản xuất<br /> đạt hiệu quả kinh tế cao: Năng suất đạt: 5-5,5 tấn lúa/ ha (2 vụ); 1,5-2 tấn cá/ ha (1 năm); 1,6<br /> tấn vịt/ ha (2 vụ) tại vùng trồng lúa bấp bênh, thường xuyên ngập úng ở tỉnh Thanh Hóa.<br /> <br /> III. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC<br /> <br /> 1. Tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài:<br /> Trên thế giới, các nhà khoa học nghiên cứu mô hình lúa vịt và lúa cá vịt với<br /> những khía cạnh sinh thái và kinh tế khác nhau.<br /> <br /> 1.1. Nghiên cứu theo cách tiếp cận hiệu quả kinh tế- giảm cỏ dại và sâu<br /> bệnh hại và bón phân hóa học:<br /> 5<br /> <br />