BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN<br />
VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br />
VIỆN KHOA HỌC KỸ THUẬT NÔNG LÂM NGHIỆP<br />
MIỀN NÚI PHÍA B ẮC<br />
==============================<br />
<br />
BÁO CÁO TỔNG KẾT<br />
KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI THUỘC DỰ ÁN KHOA HỌC<br />
CÔNG NGHỆ NÔNG NGHIỆP VỐN VAY ADB<br />
<br />
Tên đề tài:<br />
“NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH CƠ CẤU CÂY TRỒNG VÀ KỸ THUẬT<br />
TRỒNG XEN TRONG NƢƠNG ĐỒI CAO SU GIAI ĐOẠN KIẾN<br />
THIẾT CƠ BẢN Ở CÁC TỈNH TÂY BẮC”<br />
<br />
Cơ quan chủ quản dự án: Bộ Nông nghiệp và PTNT<br />
Cơ quan chủ trì đề tài: Viện KHKT NLN miề n núi phía Bắc<br />
Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Lê Quốc Doanh<br />
Thời gian thực hiện đề tài: 1/2009 – 12/2011<br />
<br />
Phú Thọ, 12/2011<br />
<br />
i<br />
<br />
STT<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
CÁC DANH MỤC TRONG BÁO CÁO<br />
<br />
Trang<br />
<br />
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ<br />
<br />
1<br />
<br />
PHẦN II. MỤC TIÊU ĐỀ TÀI<br />
<br />
2<br />
<br />
1.<br />
<br />
Mục tiêu tổng quát<br />
<br />
2<br />
<br />
2.<br />
<br />
Mục tiêu cụ thể<br />
<br />
2<br />
<br />
PHẦN III. TỔNG QUAN TÀI LIỆU<br />
<br />
3<br />
<br />
1.<br />
<br />
Một số luận điểm về trồng xen<br />
<br />
3<br />
<br />
2.<br />
<br />
Cơ sở khoa học của những lợi ích trồng xen<br />
<br />
4<br />
<br />
2.1.<br />
<br />
Sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên hiệu quả hơn<br />
<br />
4<br />
<br />
2.2.<br />
<br />
Cải thiện độ phì đất<br />
<br />
5<br />
<br />
2.3.<br />
<br />
Chống xói mòn rửa trôi bảo vệ độ phì đất<br />
<br />
5<br />
<br />
2.4.<br />
<br />
Khống chế cỏ dại và sâu bệnh<br />
<br />
6<br />
<br />
2.5.<br />
<br />
Trồng xen tạo sự ổn định năng suất và tăng thu nhập<br />
<br />
6<br />
<br />
3.<br />
<br />
Tình hình nghiên cứu ngoài nƣớc<br />
<br />
7<br />
<br />
3.1.<br />
<br />
Một số vấn đề về canh tác đất dốc bền vững<br />
<br />
7<br />
<br />
3.1.1.<br />
<br />
Hạn chế của đất dốc<br />
<br />
7<br />
<br />
3.1.2.<br />
<br />
Một số mô hình cây trồng trên đất dốc<br />
<br />
8<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
Nghiên cứu về trồng xen<br />
<br />
9<br />
<br />
4.<br />
<br />
Tình hình nghiên cứu trong nƣớc<br />
<br />
10<br />
<br />
4.1.<br />
<br />
Một số kết quả nghiên cứu về cây cao su ở Việt Nam<br />
<br />
10<br />
<br />
4.2.<br />
<br />
Một số kết quả nghiên cứu về trồng xen<br />
<br />
12<br />
<br />
4.3.<br />
<br />
13<br />
<br />
1.<br />
<br />
Một số nghiên cứu về trồng xen trong cao su giai đoạn kiến thiết<br />
cơ bản<br />
PHẦN IV. NỘI DUNG, VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP<br />
NGHIÊN CỨU<br />
Nội dung<br />
<br />
2.<br />
<br />
Vật liệu nghiên cứu<br />
<br />
16<br />
<br />
3.<br />
<br />
Phƣơng pháp nghiên cứu<br />
<br />
16<br />
<br />
3.1.<br />
<br />
Phƣơng pháp kế thừa<br />
<br />
16<br />
ii<br />
<br />
16<br />
16<br />
<br />
3.2.<br />
<br />
Phƣơng pháp thu thập số liệu<br />
<br />
17<br />
<br />
3.3.<br />
<br />
Phƣơng pháp phân tích<br />
<br />
17<br />
<br />
3.4.<br />
<br />
Phƣơng pháp nghiên cứu trên đồng ruộng (On- Farm<br />
Research)<br />
Thử nghiệm các giống cây ngắn ngày (lạc, các loại cây họ đậu,<br />
ngô, lúa cạn, cỏ chăn nuôi) phù hợp cho trồng xen.<br />
Nghiên cứu mật độ trồng hợp lý cho từng loại cây trồng xen<br />
<br />
17<br />
<br />
Nghiên cứu thời vụ trồng thích hợp cho từng cơ cấu cây trồng<br />
xen<br />
Nghiên cứu bón phân hợp lý, hiệu quả, phù hợp với tập quán<br />
canh tác của nông dân<br />
Nghiên cứu xác định cơ cấu cây trồng xen ngắn ngày phù hợp với<br />
điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác của các hộ nông dân<br />
trồng cao su.<br />
Các chỉ tiêu nghiên cứu và phương pháp theo dõi<br />
<br />
20<br />
<br />
Phƣơng pháp xây dựng mô hình sản xuất có sự tham gia của<br />
cộng đồng (PTD)<br />
Đánh giá khả năng bảo vệ, chống xói mòn, cải thiện độ phì<br />
đất của các công thức luân canh cây trồng xen<br />
Phƣơng pháp phân tích hiệu quả kinh tế<br />
<br />
33<br />
<br />
PHẦN V. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br />
<br />
34<br />
<br />
1.<br />
<br />
Kết quả nghiên cứu khoa học<br />
<br />
34<br />
<br />
1.1.<br />
<br />
34<br />
<br />
1.1.1.1.<br />
<br />
Điều tra, thu thập số liệu về điều kiện tự nhiên, khí hậu, thời<br />
tiết trong 5 năm qua và hiện trạng nƣơng đồi cao su giai đoạn<br />
kiến thiết cơ bản (KTCB) tại các tỉnh Tây Bắc<br />
Điều tra, đánh giá điều kiện tự nhiên, khí hậu, thời tiết trong 5<br />
năm qua tại các tỉnh Tây Bắc<br />
Điều kiện tự nhiên tại các tỉnh Tây Bắc<br />
<br />
1.1.1.2.<br />
<br />
Điều kiện thời tiết, khí hậu của các tỉnh Tây Bắc<br />
<br />
38<br />
<br />
1.1.2.<br />
<br />
46<br />
<br />
1.1.2.1.<br />
<br />
Điều tra hiện trạng nương đồi cao su giai đoạn KTCB tại các tỉnh<br />
Tây Bắc<br />
Lịch sử cây cao su ở khu vực Tây Bắc và Việt Nam<br />
<br />
1.1.2.2.<br />
<br />
Hiện trạng phát triển cây cao su tại các tỉnh Tây Bắc<br />
<br />
47<br />
<br />
1.1.2.3.<br />
<br />
Hiện trạng thiết kế nương đồi cao su năm thứ nhất, thứ 2 và thứ 3<br />
<br />
51<br />
<br />
1.1.2.4.<br />
<br />
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cao su giai đoạn KTCB được nông<br />
dân áp dụng<br />
<br />
54<br />
<br />
3.4.1.<br />
3.4.2.<br />
3.4.3.<br />
3.4.4.<br />
3.4.5.<br />
<br />
3.4.6.<br />
3.5.<br />
3.6.<br />
3.7.<br />
<br />
1.1.1.<br />
<br />
iii<br />
<br />
17<br />
19<br />
<br />
21<br />
23<br />
<br />
24<br />
<br />
33<br />
33<br />
<br />
34<br />
34<br />
<br />
46<br />
<br />
1.1.2.5.<br />
<br />
Hiện trạng trồng xen trong vườn cao su giai đoạn KTCB<br />
<br />
55<br />
<br />
1.2.<br />
<br />
Nghiên cứu xác định cơ cấu cây trồng xen hợp lý và xây dựng<br />
biện pháp kỹ thuật trồng xen cho từng đối tƣợng cây trồng<br />
giai đoạn KTCB<br />
Thử nghiệm các giống cây ngắn ngày (lạc, các loại cây họ đậu,<br />
ngô, lúa cạn, cỏ chăn nuôi) phù hợp cho trồng xen<br />
Thử nghiệm một số giống lạc trồng xen trong cao su giai đoạn<br />
KTCB<br />
Thử nghiệm một số dòng, giống ngô trồng xen trong cao su giai<br />
đoạn KTCB<br />
Thử nghiệm một số giống đậu tương trồng xen trong cao su giai<br />
đoạn KTCB<br />
Thử nghiệm một số giống đậu xanh trồng xen trong cao su thời<br />
kỳ KTCB<br />
Thử nghiệm một số giống lúa cạn trồng xen trong cao su thời kỳ<br />
KTCB<br />
Thử nghiệm một số giống cây cỏ chăn nuôi trồng xen trong cao<br />
su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu mật độ trồng hợp lý cho từng lo ại cây trồng xen<br />
<br />
56<br />
<br />
Ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng, phát triển, năng suất của<br />
giống lạc MD7 trồng xen trong cao su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng phát triển,<br />
năng suất của giống Ngô LVN14 trồng xen trong cao su thời kỳ<br />
KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ đến sinh trưởng phát triển,<br />
năng suất của giống đậu xanh VN99-3 trồng xen trong cao su<br />
thời kỳ KTCB<br />
Nghiên cứu thời vụ trồng thích hợp cho từng cơ cấu cây trồng<br />
xen<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến sinh trưởng, phát triển và<br />
năng suất của giống ngô LVN14 trồng xen trong cao su giai đoạn<br />
KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến sinh trưởng, phát triển và<br />
năng suất của giống đậu tương DT84 trồng xen trong cao su giai<br />
đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ đến sinh trưởng, phát triển và<br />
năng suất của giống lúa cạn IR74371-3-1-1 trồng xen trong cao<br />
su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu bón phân hợp lý, hiệu quả, phù hợp với tập quán<br />
canh tác của nông dân<br />
<br />
65<br />
<br />
1.2.1.<br />
1.2.1.1.<br />
1.2.1.2.<br />
1.1.2.3.<br />
1.1.2.4.<br />
1.2.1.5.<br />
1.2.1.6.<br />
1.2.2.<br />
1.2.2.1.<br />
1.2.2.2.<br />
<br />
1.2.2.3.<br />
<br />
1.2.3.<br />
1.2.3.1.<br />
<br />
1.2.3.2.<br />
<br />
1.2.3.3.<br />
<br />
1.2.4.<br />
<br />
iv<br />
<br />
57<br />
57<br />
58<br />
60<br />
62<br />
63<br />
64<br />
65<br />
<br />
66<br />
<br />
67<br />
<br />
68<br />
68<br />
<br />
69<br />
<br />
70<br />
<br />
71<br />
<br />
71<br />
<br />
1.2.5.1.<br />
<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân bón khác nhau đến<br />
sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống lạc MD7 trồng<br />
xen trong cao su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân bón khác nhau đến<br />
sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống ngô LVN14 trồng<br />
xen trong cao su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân bón phân bón khác<br />
nhau đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống đậu<br />
tương DT84 trồng xen trong cau su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân bón phân bón khác<br />
nhau đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống lúa cạn<br />
IR74371-3-1-1 trồng xen trong cao su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu ảnh hưởng của các mức phân bón phân bón khác<br />
nhau đến sinh trưởng, phát triển và năng suất của giống cỏ VA06<br />
trồng xen trong cao su giai đoạn KTCB<br />
Nghiên cứu xác định cơ cấu cây trồng xen ngắn ngày phù hợp với<br />
điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác của các hộ nông dân<br />
trồng cao su<br />
Cơ cấu 1: Cỏ chăn nuôi quanh năm<br />
<br />
1.2.5.2.<br />
<br />
Cơ cấu 2: Đậu đỗ Xuân (vụ 1) – Đậu đỗ Hè Thu (vụ 2)<br />
<br />
75<br />
<br />
1.2.5.3.<br />
<br />
Cơ cấu 3: Đậu đỗ Xuân Hè (vụ 1) – Lúa cạn Hè Thu (vụ 2)<br />
<br />
77<br />
<br />
1.2.5.4.<br />
<br />
Cơ cấu 4: Lúa cạn Xuân Hè (vụ 1) - đậu đỗ Thu Đông (vụ 2)<br />
<br />
80<br />
<br />
1.2.5.5.<br />
<br />
Cơ cấu 5: Ngô vụ Xuân Hè (vụ 1) – đậu đỗ vụ Thu Đông (vụ 2)<br />
<br />
81<br />
<br />
1.2.6.<br />
<br />
Đánh giá hiệu quả kinh tế của các cơ cấu cây trồng khi trồng xen<br />
trong nương cao su giai đoạn KTCB<br />
Kết quả xây dựng mô hình trồng xen cây ngắn ngày trong cao<br />
su giai đoạn KTCB<br />
Mô hình Đậu xanh VN99-3 Xuân – Lúa cạn IR74371-3-1-1 Hè<br />
Thu trồng xen trong cao su giai đoạn KTCB.<br />
Mô hình Ngô LVN14 vụ Xuân Hè – Đậu tương ĐT12 vụ Thu<br />
Đông trồng xen trong cao su giai đoạn KTCB.<br />
Đánh giá hiệu quả kinh tế của môh ình trồng xen trong vườn cây<br />
cao su giai đo ạn KTCB năm 2011.<br />
<br />
83<br />
<br />
Nghiên cứu ảnh hƣởng của cây trồng xen đến sinh trƣởng,<br />
phát triển và phát sinh, phát triển sâu bệnh hại của cây cao<br />
su.<br />
Đánh giá khả năng bảo vệ, chống xói mòn, cải thiện độ phì<br />
đất của cây trồng xen và cơ cấu cây trồng xen trong cao su<br />
giai đoạn KTCB<br />
<br />
90<br />
<br />
1.2.4.1.<br />
<br />
1.2.4.2.<br />
<br />
1.2.4.3.<br />
<br />
1.2.4.4.<br />
<br />
1.2.4.5.<br />
<br />
1.2.5.<br />
<br />
1.3.<br />
1.3.1.<br />
1.3.2.<br />
1.3.3.<br />
1.4.<br />
<br />
1.5.<br />
<br />
v<br />
<br />
71<br />
<br />
72<br />
<br />
72<br />
<br />
73<br />
<br />
74<br />
<br />
74<br />
<br />
86<br />
86<br />
88<br />
89<br />
<br />
94<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
