http://baophapluat.vn<br />
SỐ 307<br />
(7.655)<br />
3/11/2019<br />
XUẤT BẢN TỪ NĂM 1985<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
NÓNG TỪ NGHỊ TRƯỜNG QUỐC HỘI<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Trang: 4+5+6+7+8<br />
<br />
<br />
PHÁT HÀNH CHỦ NHẬT HÀNG TUẦN TRÊN TOÀN QUỐC - ĐƯỜNG DÂY NÓNG: 0983.309.320 - GIÁ: 6.300Đ<br />
2 Số 307 (7.655) Chủ nhật 3/11/2019<br />
đọC CHậM http://baophapluat.vn<br />
<br />
<br />
Con đường sinh - tử nhiều năm sống tại Nhật cho biết một<br />
Chưa có thống kê chính xác số người LAO ĐỘNG XUẤT KHẨU “CHUI”: thực tế: Có một chi tiết khá nhạy cảm<br />
khi làm việc trong các vụ án đó là nhiều<br />
<br />
Sự lựa chọn<br />
Việt bị đẩy vào các đường dây buôn<br />
người trên con đường di trú bất hợp bố mẹ có xu hướng muốn con đi để<br />
pháp nhưng ghi nhận mới của tổ chức “kiếm tiền gửi về cho gia đình”. Ngay<br />
Salvation Army, nơi tiếp xúc trực tiếp cả nhiều bạn “vừa học vừa làm” cũng<br />
<br />
<br />
<br />
nghiệt ngã!<br />
các nạn nhân, cho thấy rằng, tỷ lệ người gánh lấy trách nhiệm đó. Luật sư Nhật<br />
Việt được nhắc đến đối với Salvation rất ngạc nhiên về chuyện tại sao thanh<br />
Army từ tháng 7/2018 đến tháng 7/2019 niên phải kiếm tiền nuôi cả gia đình? Tôi<br />
tăng cao. Ít nhất 3.187 nạn nhân Việt cũng lắc đầu không giải thích thế nào<br />
Nam đã được ghi nhận tại Anh kể từ cho ông hiểu được.<br />
năm 2009 đến nay. Khoảng 362 nạn Trước vụ 39 thi thể được tìm thấy trong thùng xe đông lạnh Thi thoảng tôi cũng tư vấn, cung cấp<br />
nhân trẻ em Việt Nam (được đưa đến thông tin cho một vài người ở góc độ tôi<br />
bằng đường dây buôn lậu người) đã<br />
tại Essex (Anh), đã có 2 thảm kịch tương tự xảy ra, một ở biết được từ kinh nghiệm của một người<br />
được phát hiện tại Anh năm 2017, tăng Dover và một là vụ Morecambe Bay. Hy vọng chuyến xe sống cũng khá lâu, đi phiên dịch ở nhiều<br />
hơn 1/3 so với năm 2016 (Reuters định mệnh là lời cảnh tỉnh cho những ai nuôi giấc mộng làm nhà máy, tiếp xúc với nhiều nghiệp<br />
6/3/2019). Mặc dù hiện tượng này đã giàu bằng mọi giá… đoàn, công ty và phiên dịch cho cả luật<br />
xảy ra từ nhiều thập niên trước, tuy sư trong 2 năm. Tuy nhiên, điều đáng<br />
nhiên, tỷ lệ tăng đột ngột số nạn nhân có kinh ngạc là đại đa số họ đều muốn nghe<br />
nguyên quán Hà Tĩnh, theo ghi nhận của các thông tin đem lại cho họ cảm giác an<br />
Mimi Vu, chuyên gia hàng đầu về tình tâm hay hài lòng. Họ không có nhu cầu<br />
trạng buôn người Việt (khi cô quan sát tiếp cận sự thật. Muốn sống tốt ở đâu đó<br />
các trại tỵ nạn tại Bắc nước Pháp vào thì trước hết phải hiểu về nơi đó và phải<br />
giữa tháng 10/2019. có thông tin. Tại sao một điều giản đơn<br />
Câu hỏi dư luận muốn đặt ra là như vậy mà không thông. Đáng buồn<br />
điều gì đã khiến những con người xấu hơn nhiều người Việt lúc đầu là nạn<br />
số đó liều lĩnh tới mức phải lụy vào nhân về sau lại quay ra lừa gạt hoặc rủ<br />
những kẻ buôn người và cố tình tham rê nhiều người Việt khác để bù lại chỗ<br />
gia một hành trình nhập cư lậu nguy mình đã mất”…<br />
hiểm đến thế? Một nhà báo chia sẻ: “Trong những<br />
Trên hành trình nhập cư lậu, các di ngày đau xót với không chỉ một vùng<br />
dân đối mặt với cơ chế kiểm soát biên quê, tôi ngồi nói chuyện với một chị tốt<br />
giới khá phức tạp của cả Anh lẫn EU. nghiệp ĐH Sư phạm ở Yên Thành<br />
Đã từng có những di dân như Carlito (Nghệ An), chính là huyện có đến nhiều<br />
Vale, Jose Matada và Mohammed Ayaz nạn nhân vừa mất trong container ở<br />
được cho là đã ngã và tử nạn từ phần Anh... Quá bất ngờ, con trai chị này<br />
khung gầm của máy bay sau khi trốn ở cũng rất muốn đi Anh theo con đường<br />
đó với hi vọng nhập lậu thành công vào l Người Anh thắp nến, đặt hoa tưởng niệm 39 nạn nhân xấu số. nói trên. Mà cần phải có hơn 1 tỷ mới<br />
Anh. Cũng như thế, 58 người xuất phát đi được. Do số tiền qua lớn nên đang<br />
từ Trung Quốc đã được tìm thấy khi chỉ tìm cách để sang một nước khác rồi<br />
còn là những thi thể trong phần sau Thực sự thì những lao động đi theo một cách sáng suốt mà đưa ra những tính sang Anh sau, cho rẻ hơn. Đang<br />
chiếc xe tải đi vào lãnh thổ Anh hồi đường dây này sang các nước châu Âu quyết định vội vàng…Họ không đi theo chờ họ báo, là đi... Người ta đi nhiều<br />
tháng 6/2000. Hoặc ước tính khoảng (Đức, Anh...) làm nghề gì? Đa số ở Đức đường chính thống (qua các công ty, lắm, bao nhiêu năm rồi. Chị kể rất thản<br />
1.080 người đã chết cho tới nay trong thì chọn làm nghề móng (nails) hoặc làm doanh nghiệp có chức năng xuất khẩu nhiên. Có những người đi 2, 3 lần<br />
hành trình vượt Địa Trung Hải để đến trong các nhà hàng Việt. Đa số chủ lao động). Họ là nạn nhân của bọn buôn không thành. Về lại tìm cách đi tiếp,<br />
được châu Âu. Đó là những cái chết người Việt cũng bóc lột đến nơi đến người, có những đường dây để lôi kéo, bày cho nhau cách trả lời khôn ngoan<br />
không phải do tai nạn, cũng không phải chốn (tất nhiên, có thế họ mới dám rủi đưa người đi nước ngoài, không chỉ đi hơn khi gặp cảnh sát, để đi bằng được.<br />
chuyện chỉ xảy ra một lần. ro tuyển những người không giấy tờ; và Anh mà còn cả Thái Lan, Mỹ, Canada, “Cho con đi thế, chị không sợ à?”, “Có,<br />
Rồi ngay cả khi đã tới được Anh an bản chất hai bên đều có lợi). Sang Anh Nhật, Đài Loan… Thậm chí đi Đài Loan sợ chứ, nhưng mọi người vẫn đi. Và các<br />
toàn, những người này cũng sẽ vẫn phải thì khác hơn chút, “trồng cỏ” là nghề người ta cũng có thể bằng còn đường nhà có con đi trót lọt thì tốt hơn ở nhà.<br />
đối mặt với gánh nặng từ những chính được cho là mau giàu. visa du lịch sau đó trốn lại, hay ở Nga Họ vẫn đi thế, lần này là không may<br />
sách quản trị tại xứ người. Theo luật sở Để có thể vào đến Anh an toàn bằng cũng tương tự… Tôi từng chứng kiến thôi. Ở quê tôi, người ta đi đông lắm.<br />
tại, những người không có giấy tờ hợp đường rừng từ Nga, Ba Lan sang các những người sống cuộc sống kinh khủng Càng ngày càng đông”…<br />
lệ sẽ không thể tiếp cận với các dịch vụ nước khác trước khi đến Pháp là một như nô lệ ở bên Nga cũng theo cách đi Có một thực tế, nhiều chuyên gia xã<br />
cơ bản trong đời sống, từ chăm sóc sức chuyến đi sinh tử. Phần lớn những người du lịch rồi bỏ trốn ở lại. hội cho rằng, người Việt, đặc biệt ở các<br />
khỏe cho tới nhà ở. Chính quyền Anh đi vì gia đình quá khó khăn, phải vay nợ Rõ ràng ở đây họ không biết thực sự làng quê, luôn “nhìn nhau” đế “phấn<br />
cho rằng việc siết chặt quản lý biên giới, mà đi. May mắn sang được thì còn làm những rủi ro, nên ai cũng đi với tâm thế đấu” bằng mọi giá: người ta có ô tô thì<br />
buộc các di dân phải lựa chọn lộ trình an để trả lại. Còn bỏ xác ở giữa rừng hay ở người khác bị chứ không phải là mình mình cũng phải có ô tô và sinh con để<br />
toàn nếu muốn nhập cảnh, ngăn cản xứ người thì coi như gia đình ở Việt và tin tưởng rằng “mình sẽ may mắn”. “cậy nhờ”… Những nhu cầu không<br />
người nhập cư lậu tiếp cận các dịch vụ Nam lại oằn lưng gánh thêm một món Vì họ nhìn thấy những người may mắn thực sự của chính mình ấy nhiều khi là<br />
sống cơ bản sẽ làm giảm bớt ý chí muốn nợ hoặc để lại những nỗi đau không bao ở bên cạnh. Trong khi bản thân những máu, nước mắt và cả sinh mạng, đè<br />
vượt biên lậu bất chấp rủi ro, thậm chí giờ nguôi ngoai cho người ở lại… người may mắn sống sót trở về kiếm nặng lên tâm lý những người trẻ bất<br />
nguy hiểm tính mạng. Ảo vọng… miền đất hứa được ít tiền họ cũng không bao giờ kể chấp “đổi đời” vì gia đình. Những<br />
Song, có vẻ như tất cả những chính Lý giải về vấn đề này, TS Khuất Thu những câu chuyện cay đắng, những trải người may mắn đến được một nơi nào<br />
sách đó vẫn chưa thể ngăn cản di dân bất Hồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu nghiệm mà họ đã từng trải qua ở xứ đó, nhưng họ sẽ khó có ngày trở về bởi<br />
chấp vượt biên. Một phiên dịch tại Đức phát triển xã hội cho rằng: “Hiện chưa người … để cảnh báo người khác. Họ không có giấy tờ tùy thân. Những<br />
kể: Gia đình tôi có bốn anh em sang Đức có thông tin chính thức từ cơ quan chức coi những điều đó là những thứ cần người không may chấm dứt tuổi xuân<br />
học và nghiên cứu các bậc sau đại học. năng về danh tính của 39 nạn nhân chết phải giấu đi, những điều xấu hổ cần trong một chiếc container đông lạnh<br />
Mỗi năm tôi cũng tư vấn để cho vài trong xe container tại Anh, nhưng có giấu và họ chỉ cho mọi người thấy đau thương, như những gì mới xảy ra…<br />
trường hợp sang học thạc sĩ, hoặc học một thực tế là, nhiều năm nay có rất mảng nổi (sự thành công như thế nào), Không ai muốn xa gia đình, quê hương.<br />
phổ thông. Còn những trường hợp “theo đông người Việt đã tìm cách “đổi đời” của tảng băng chìm trong con đường Càng không ai muốn ra đi dù đầy hiểm<br />
đường dây” thì tôi khuyên họ đừng chọn, bằng việc đi xuất khẩu lao động dưới mưu sinh nơi xứ người mà thôi. Cho nguy rình rập, xin đừng ảo tưởng... Và<br />
vì tôi không biết. Tất nhiên, đa số lại thích nhiều hình thức, bất chấp những rủi ro. nên những bài học không bao giờ được xin hãy đừng bất chấp để đổi đời, sẽ<br />
con đường của những đường dây đưa Ở đây là câu chuyện thiếu thông tin, đưa ra và không bao giờ nói về rủi ro, không có thiên đường cho việc đánh<br />
người. Bởi vì nó dễ dàng, không mệt óc, hoặc bị lừa đảo hoặc bị lôi kéo vào chỉ nói về những thuận lợi… đổi bằng mọi giá!...<br />
và được thổi phồng là “mau giàu có”. những con đường hoặc chưa suy nghĩ Dịch giả Nguyễn Quốc Vương có NGUYỄN MỸ<br />
<br />
l TÒA SOẠN: Số 42 ngõ 29 Nguyễn Chí Thanh, lCơ quan đại diện: lVăn phòng đại diện Báo PLVN:<br />
phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội. TP HCM: Tầng 3 số 200C Võ Văn Tần, phường 5, quận 3 TP HCM Bắc Miền Trung: Số 56 đường Nguyễn Thị Minh Khai, TP Vinh, tỉnh Nghệ An<br />
* ĐT: (028) 38181281 * Fax: (028) 38181282 * ĐT: 0968115998; Quảng Ninh: Số 701 đường Nguyễn Văn Cừ, phường Hồng Hà,<br />
l Tổng Biên tập: * ĐT: (024) 37245180 * Fax: (024) 37245178 * TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh * ĐT: 0912 181122; Thừa Thiên - Huế: Số 22 đường<br />
Email: baoplvn2014@gmail.com. * Email: plvnvp2@gmail.com<br />
TS. ĐÀO VĂN HỘI TP Cần Thơ: 109 Trần Văn Hoài, phường Xuân Khánh, quận Ninh<br />
Nguyễn Lương Bằng, phường Phú Hội, TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. *ĐT:<br />
l GPXB số 86/GP-BTTTT ngày 06/03/2014 do 0903029099; Đà Nẵng: Số 93 đường Dương Chí Trạch, phường An Hải Bắc, quận<br />
Kiều, TP.Cần Thơ * ĐT/Fax: (0292) 3819009<br />
l Phó Tổng Biên tập: Bộ TTTT cấp. Sơn Trà, TP Đà Nẵng * ĐT: 0904359697 *Email: vuhung.plvn@gmail.com; Đồng<br />
* Email: canthophapluatvn@gmail.com. Nai: Số 134 đường Phan Trung, phường Tân Tiến, TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai *<br />
VŨ HOÀNG DIỆP l Giấy phép sửa đổi, bổ sung số 290/GP-<br />
Duyên hải phía Bắc: ĐT: 0918442754; Kiên Giang: Số 916 Nguyễn Trung Trực, phường An Hòa, TP<br />
TRẦN ĐỨC VINH BTTTT ngày 22/9/2014 do Bộ TTTT cấp Số 10 đường Hồ Sen, quận Lê Chân, TP Hải Phòng. *ĐT: 0912181122 Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang * ĐT: 0905555722; Phú Thọ: Số 2747 đường Hùng<br />
l Thiết kế mỹ thuật tại Tòa soạn. Miền Trung và Tây Nguyên: Số 4 Hoàng Văn Thụ, TP Pleiku, tỉnh Gia Vương, phường Nông Trang, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ *ĐT: 0968699633<br />
l Tổ chức thực hiện:<br />
l In tại Cty TNHH một thành viên In báo Hà Nội Lai. ĐT: (0269) 3658888 *Fax: (0269) 365 7777 MÃ ĐẶT BÁO: B51 Giá: 6.300Đ<br />
TRẦN NGỌC HÀ<br />
Mới, Cty In Ba Đình. * Email: mientrungplvn@gmail.com (SÁU NGHÌN BA TRĂM ĐỒNG)<br />
http://baophapluat.vn Số 307 (7.655) Chủ nhật 3/11/2019 3<br />
Có khó khăn<br />
Chuyện của một cô giáo giúp trẻ nên người. Lời xin lỗi<br />
dạy văn nhỏ bé nhưng vô cùng đáng<br />
Một lần cô giáo dạy văn ở quý. Khi xin lỗi, ta thừa nhận<br />
một huyện vùng núi của một rằng ta đã sai. Lời xin lỗi chân<br />
<br />
<br />
để nói lời xin lỗi con?<br />
tỉnh miền Trung ra cho cả lớp thành được nói ra thể hiện một<br />
bài tập làm văn: “Hãy kể lại sự nỗ lực rất lớn từ cha mẹ, khi<br />
một kỷ niệm ấn tượng nhất của thẳng thắn thừa nhận mình đã<br />
em”, để rồi cô đã thật sự sốc, sai vì đã từng dùng đòn roi,<br />
bủn rủn chân tay khi đọc đến quát mắng con. Đó cũng là lời<br />
Nói lời xin lỗi không đơn<br />
bài của một học sinh. Bài văn cam kết từ bỏ việc lấy mục đích<br />
gồm 4 trang giấy được em kể<br />
thuần chỉ là buông ra giáo dục và tình thương để biện<br />
rất tỉ mỉ về những chuyện một câu nói. Đó quả là minh cho hành động làm tổn<br />
buồn xảy ra với mình trong một thử thách đối với thương trẻ…<br />
suốt thời gian qua. Mở đầu nhiều bậc phụ huynh Đây cũng là những thông<br />
trang viết, em nói: “Cuộc sống điệp mà diễn giả Phí Mai Chi,<br />
bởi nhiều lí do, trong đó<br />
của em chẳng có chuyện gì chuyên gia tư vấn, đào tạo<br />
vui, vì bao quanh em chỉ có<br />
phải kể tới tâm lý bề quyền trẻ em và giáo dục gia<br />
một màu buồn tủi”. Và những trên và niềm tin phổ đình và là sáng lập viên của<br />
nội dung các câu chuyện của biến rằng roi vọt mới Trung tâm Trẻ em & Phát triển<br />
em kể sau đó đều xoay quanh giúp trẻ nên người. Lời vừa chuyển tải trong buổi nói<br />
những mâu thuẫn gia đình. xin lỗi chân thành được chuyện “Xin lỗi trẻ - dễ hay<br />
Đặc biệt là giữa em và mẹ. Em khó?” do Viện Nghiên cứu<br />
trách mẹ không thấu hiểu tâm<br />
nói ra thể hiện một sự Quản lý Phát triển bền vững<br />
lý con gái tuổi dậy thì, mẹ hay nỗ lực rất lớn từ cha trực thuộc Hội Nghiên cứu<br />
cau có, mắng mỏ thường dò mẹ, khi thẳng thắn thừa Khoa học về Đông Nam Á<br />
xét, bắt bẻ em này nọ... Sự nhận mình đã sai… – Việt Nam tổ chức vào hạ tuần<br />
ương bướng, hỗn láo của em tháng 10 vừa qua.<br />
l Ivan là một cậu bé 7 tuổi đã bị cha Dạy trẻ bằng bạo lực, cha<br />
khiến mẹ buồn bực, giận dữ và mẹ bạo hành đến chết. Trước khi trút<br />
khiến cho những cuộc cãi vã hơi thở cuối cùng trên giường bệnh<br />
mẹ thực sự thu lại được điều<br />
giữa hai mẹ con không có hồi lạnh lẽo, em cố viết nốt vài dòng thư gì? Đó là câu hỏi mà không<br />
kết thúc. Em cứ làm mẹ khóc ngắn ngủi để gửi tới họ: “Con muốn phải ai cũng biết câu trả lời,<br />
suốt thôi và hai mẹ con cứ xa được một lần nghe mẹ nói yêu con”. nhất là khi cơn cáu giận với<br />
nhau dần dần. Dù rất giận mẹ, con, thất vọng vì con nổi lên.<br />
nhưng em cũng biết chỉ vì mẹ Câu trả lời là khi coi việc đánh<br />
quá lo lắng cho em mà sinh ra mắng là công cụ để giáo dục<br />
cáu gắt, cấm cản. Em chợt trẻ, người lớn có thể chấm dứt<br />
nghĩ, nếu không có em, mẹ sẽ hành vi không mong muốn ở<br />
đỡ khổ. Em chết đi là không trẻ một cách tức thời, nhưng<br />
còn phải chịu những áp lực kéo theo đó là một số hệ lụy:<br />
của chuyện học hành. Em chết Làm trẻ thấy lẫn lộn, không<br />
đi là cuộc đời của mẹ em sẽ hiểu rõ được về sự việc (trẻ<br />
khác... Thế là em đã cố làm tất không hiểu tại sao cha mẹ nói<br />
cả mọi việc để tự hủy hoại bản yêu thương mình nhưng bản<br />
thân. Như lấy dao rạch tay thân chỉ thấy đau đớn khi bị<br />
mình chẳng hạn...”. đánh, không hiểu mình đã làm<br />
Sau phút giây bàng hoàng, gì sai và đáng lẽ phải làm gì<br />
cô giáo mình nén lòng, gạt cho đúng); Làm trẻ cảm thấy<br />
thầm nước mắt rồi đọc cho hết mình ít có giá trị, có khi thù<br />
bài viết của học sinh. Em kể ghét bản thân và người khác và<br />
tiếp: “Chỉ từ khi được học khi nghĩ là “mình chả ra gì” trẻ<br />
truyện “Chiếc lá cuối cùng” có thể làm những hành động<br />
của O Hen-ri, em mới hiểu ra “chẳng ra gì”, đó thực sự là<br />
rằng: “Muốn chết là một tội”! một vòng luẩn quẩn; Khi bị<br />
Mình nợ cha mẹ sinh mạng lXin lỗi là cách ba mẹ dạy con cư xử tốt. trừng phạt trẻ cảm thấy “lỗi”<br />
này, dẫu có chết đi thì nợ lại của mình đã được “trả” và có<br />
chồng lên nợ. Chết cũng không không tìm đến cái chết vì đã tự con đến đâu. Con học thể lặp lại lần khác; Làm trẻ<br />
nhận thức được cũng như may không giỏi từ nhỏ Có hay không khái niệm tức giận và mong muốn<br />
thoát nợ luân hồi. Em thấy<br />
mắn có một cô giáo dạy văn chắc bố mẹ đã “đánh con an toàn”? trả thù người lớn; Trẻ<br />
mình thật hư! Thấy có lỗi với<br />
tâm lý, lấy mục tiêu dạy người biết. Nhưng con Không có khái niệm nào gọi là “đánh đập an<br />
cha mẹ thật nhiều. Em xin mẹ sẽ tìm cách lừa dối<br />
làm trọng. Nhưng không phải vẫn luôn nghĩ toàn”. Mọi hành vi như vậy đều thể hiện sự thiếu tôn<br />
tha thứ cho em ...”. người lớn để lần<br />
đứa trẻ nào cũng may mắn như rằng phải cố trọng trẻ em và xâm phạm quyền trẻ em. Một số nước đã cố<br />
Đừng oán trách cha mẹ, cha gắng đưa ra luật quy định cách đánh trẻ có thể chấp nhận được<br />
sau tránh bị trừng<br />
mẹ ta cũng có lúc sai lầm - đó thế. Tháng 4/2018, một nam gắng lên phạt; Trẻ bị đánh<br />
sinh trường Nguyễn Khuyến nếu không - ví dụ, nói rằng chỉ có trẻ em ở một độ tuổi hay giới tính nhất<br />
là tâm sự của cô giáo dạy văn định mới có thể bị đánh hoặc trẻ chỉ có thể bị đánh theo những cách thường xuyên sẽ<br />
gửi cho học trò của mình sau (Sài Gòn) tự sát vì áp lực phải sẽ phụ bố dần trở nên trơ<br />
đứng đầu khối. Trước đó, tháng mẹ, làm bố nhất định. Đây là một thực hành xấu và không công bằng. Mọi<br />
bài văn đó. Cô đã gửi cho học người sẽ không bao giờ đưa ra một số loại bạo lực coi là chấp nhận lì, dạn đòn, ngỗ<br />
trò của mình những dòng tâm 1/2018, một nữ sinh ở Hà Tĩnh mẹ buồn. ngược. Trẻ<br />
được đối với phụ nữ hoặc người cao tuổi. Vậy thì, tất nhiên mọi<br />
sự đầy tâm huyết từ câu chuyện đã tự tử vì kết quả học tập giảm Con luôn không học được<br />
hành vi bạo lực chống lại những nhóm người này và mọi nhóm<br />
của chính cô thời bé cũng như sút, không đạt được kết quả suy nghĩ tính kỷ luật, có<br />
khác là trái pháp luật. Thật sai lầm khi nói, một số loại bạo<br />
chia sẻ và động viên em hãy như kỳ vọng của bố mẹ và thầy rằng phải đậu lực đối với trẻ em là chấp nhận được. Trẻ em có quyền chăng chỉ là học<br />
thấu hiểu ba, mẹ dù đôi lúc họ cô. Tháng 9/2017, vì bị 3 điểm trường công được bảo vệ bình đẳng trước mọi hình thức bạo lực. được một tấm gương<br />
có nghiêm khắc với mình. Bà môn tiếng Anh kỳ thi đầu vào, an hay y cho bố Và thậm chí, các em - những người nhỏ hơn xấu, ví dụ như có thể<br />
mẹ trong bài văn khi được cô một học sinh lớp 9 ở TP. HCM mẹ vui lòng nhưng và yếu hơn người lớn, có quyền được dùng bạo lực khi<br />
giáo cho biết về bài văn của đã bị trầm cảm kéo dài và nhảy con thực sự rất mệt, bảo vệ nhiều hơn. tức giận.<br />
con mình đã không cầm được từ lầu 7 chung cư xuống đất tử con mệt lắm, con buông Sau cùng theo diễn giả Phí<br />
nước mắt. Bà mẹ nói rằng chắc vong. Trên mạng vẫn còn lan xuôi tất cả…”. Mai Chi, áp dụng đòn roi, quát<br />
chắn từ nay ba mẹ sẽ hiểu con truyền bức thư tuyệt mệnh của Khi lá xanh đã lìa cảnh, con mắng không dạy cho trẻ sự tôn<br />
nhiều hơn và cô bé học trò ấy nữ sinh ở Bình Dương tự tử 4 trẻ đã rời bỏ cuộc đời, chắc hẳn sự việc cũng không cứu vãn trọng thực sự mà còn gia tăng<br />
cũng sẽ thấu hiểu nỗi lòng ba năm trước: “Con xin lỗi vì đã lúc đó cha mẹ mới giật mình được nữa rồi. khoảng cách giữa cha mẹ và<br />
mẹ của mình dù đôi lúc có không hoàn thành được ước nhìn lại, vậy trong mắt con Thế mới biết rằng nói lời xin con cái. Lời xin lỗi đúng lúc,<br />
nghiêm khắc cũng chỉ với mục mơ của bố mẹ, làm bố mẹ thất mình là gì? Là mẹ, là cha hay lỗi với con khi đã làm tổn đúng cách mở ra cơ hội để cha<br />
đích duy nhất luôn mong con vọng. Nhưng con đã trót rồi, là người đã cố chất chồng lên thương con không đơn thuần mẹ và con cái đối thoại để hiểu<br />
được nên người. con cũng có ước mơ, bố mẹ đôi vai nhỏ bé của con áp lực? chỉ là buông ra một câu nói. Đó nhau hơn. Bên cạnh đó, có thấy<br />
biết không con cũng từng mơ Dù rằng có thể họ không sai, quả là một thử thách đối với những ưu tư của cha mẹ, các em<br />
Cha mẹ cũng cần biết rằng con sẽ được học trường họ làm thế vì yêu con, vì lo cho nhiều bậc phụ huynh bởi nhiều biết thông cảm và tham gia<br />
xin lỗi con công an, ước rằng được mặc bộ tương lai của con. Nhưng cho lí do, trong đó phải kể tới tâm cùng cha mẹ trong việc tháo gỡ<br />
Cô bé tác giả của bài văn quân phục ấy dù chỉ một lần. dù có biện minh thế nào đi nữa, lý bề trên và niềm tin phổ biến những khó khăn…<br />
trên có được cái kết có hậu là Nhưng con biết thực lực của có hối hận chừng nào đi nữa thì rằng quát mắng, roi vọt mới HỒNG MINH<br />
4 Số 307 (7.655) Chủ nhật 3/11/2019 http://baophapluat.vn<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
ĐỐI ĐÃI VỚI NGƯỜI TÀI<br />
<br />
CÒN MÃI<br />
khoa thi được tổ chức thường<br />
xuyên, ngày càng nghiêm túc và<br />
chặt chẽ; trở thành cơ chế tuyển<br />
chọn nhân tài chủ yếu cho bộ<br />
<br />
<br />
“Hiền tài là nguyên khí quốc gia”<br />
máy cai trị ở trung ương và các<br />
cấp địa phương. Dưới triều Lê<br />
sơ, khoa cử đã được quy định<br />
tương đối hoàn chỉnh. Cách ba<br />
Năm 1484 trong thời kỳ cực thịnh năm có một kỳ thi. Gần mười thế<br />
của phong kiến Việt Nam, vua Lê kỷ khoa cử trong lịch sử hành<br />
Thánh Tông, người đã có công xây chính nhà nước Việt Nam (từ<br />
dựng một đất nước phát triển về khoa thi Nho học đầu tiên dưới<br />
triều Lý năm 1075 đến khoa thi<br />
mọi mặt, đặc biệt là việc giáo dục cuối cùng dưới triều Nguyễn<br />
và đào tạo nhân tài cho đất nước. năm 1919), đã có 118 kỳ thi Hội,<br />
Và câu nói của Tiến sỹ (TS) Thân thi Đình, tuyển chọn được 2.898<br />
Nhân Trung (người Bắc Giang), tại tiến sỹ, trong đó có 48 người đỗ<br />
Văn Miếu Quốc Tử Giám: “Hiền tài trạng nguyên, 48 bảng nhãn và<br />
78 thám hoa. Trong số đó, có<br />
là nguyên khí quốc gia”, đã luôn nhiều nhà chính trị, ngoại giao,<br />
luôn đúng trong mọi thời đại... giáo dục, văn hóa... nổi tiếng.<br />
Để tỏ lòng yêu mến “kẻ sỹ”,<br />
nhiều vị vua phong kiến Việt<br />
Nam đã đề ra các chính sách khác<br />
nhau để khuyến khích, động viên<br />
việc học. Những người thi đỗ<br />
trong các kỳ thi Hội, thi Đình đều<br />
được triều đình ban cấp mũ áo,<br />
được vinh quy bái tổ, khắc bia<br />
tiến sỹ và được bố trí những chức<br />
quan tương xứng.<br />
Xưa Lê Lợi dựng cờ khởi<br />
nghĩa ở Lam Sơn đã cho người<br />
tìm kiếm nhân tài giúp sức “Cỗ<br />
xe cầu hiền thường chăm chăm<br />
còn dành phía tả”. Đến thời vua<br />
Lê Thánh Tông, người hiền tài đỗ<br />
l Trường đại học đầu tiên: Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nơi ghi danh câu nói bất hủ “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” từ 535 trước… đạt cao không chỉ được xướng<br />
Duyên trời với thành một danh thần về văn hoá như: Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông, được nhìn thấy tấm bia đá trinh danh, yết bảng, đãi yến, vinh qui<br />
vị vua minh quân và chính trị nổi tiếng một thời. Lê Nhân Tông. Lê Thái Tổ ngay bạch này thôi! Giả sử hồi đó họ mà còn khắc tên bia đá lưu giữ<br />
Thân Nhân Trung (1419- Vua Lê Thánh Tông giao từ khi quét sạch quân xâm lược kịp nhìn thấy thì ắt hẳn lòng nghìn năm, vang danh cùng hậu<br />
1499), người xã Yên Ninh, huyện Thân Nhân Trung soạn một bài xây dựng triều đại mới đã: “Ban thiện sẽ tràn đầy, ý ác được ngăn thế. Quang Trung vừa lên ngôi đã<br />
Yên Dũng, nay là thôn Yên Ninh, văn cho tấm bia đầu tiên ở Văn bố thi hành văn đức, lo lắng, chặn, đâu dám lạm chuyện càn ban ngay chiếu cầu hiền, xem<br />
xã Ninh Sơn, huyện Việt Yên, Miếu, để nói về khoa thi hội năm mong muốn thâu nạp người tài, bậy. Thế thì việc dựng tấm bia hiền tài là “ngôi sao sáng trên trời<br />
tỉnh Bắc Giang, là cha của Thân 1442, dưới thời Lê Thánh Tông. đổi mới nền chính trị. Ngài bèn đá này, ích lợi biết chừng nào. cao”, là “ sứ giả của thiên tử”.<br />
Nhân Tín, Thân Nhân Vũ, ông Từ khi nhà Lê dựng nước, đây là ban chiếu khắp thiên hạ cho xây Kẻ ác lấy đó làm răn, người Theo GS Vũ Khiêu: Dân tộc<br />
nội của Thân Cảnh Vân. Ông và khoa thi đầu tiên được tổ chức với dựng trường học, đào tạo nhân thiện theo đó mà cố gắng… ta sinh ra và lớn lên trong một<br />
Đỗ Nhuận cùng được (vua Lê quy mô rộng lớn, với nguyên tắc tài. Bên trong có Quốc Tử Giám, hoàn cảnh thường xuyên bị đe<br />
chặt chẽ, với sự tham gia chấm thi bên ngoài có các phủ học. Ngài Thu hút và trọng dụng doạ bởi thiên tai và địch hoạ. Dân<br />
Thánh Tông) vời vào hoàng cung<br />
dạy học cho các hoàng tử, là của nhiều bậc hiền tài như: Lê thân hành tuyển chọn con cháu nhân tài xưa tộc ta không thể tồn tại và phát<br />
Văn Linh, Nguyễn Trãi, Nguyễn các quan, các bậc tuấn tú hào kiệt Có thể nói, tuyển dụng, sử triển nếu không có tinh thần yêu<br />
thành viên được vua Lê Thánh<br />
Tông phong là “Tao Đàn Phó Mộng Tuân, Trần Thuấn Du, trong dân cho vào làm học sinh dụng nhân tài có hệ thống và quy nước và khí phách anh hùng của<br />
nguyên soái” (Theo Các nhà khoa Nguyễn Tử Tấn. Khoa thi đã các cục Nhập thị, Cận thị, Ngự củ ở nước ta bắt đầu từ thời nhà toàn thể nhân dân. Họ chính là<br />
bảng Việt Nam). chọn được 33 người trúng cách. tiền và làm giám sinh Quốc Tử Lý. Năm 1070, vua Lý Thánh những hiền tài của đất nước. Họ<br />
Ông đỗ đại khoa vào năm Trong số đó có Nguyễn Trực đỗ Giám. Lại sai quan chuyên trách Tông đã cho xây dựng trường đại là nguyên khí của quốc gia, thể<br />
1469, lúc ông đã trên 50 tuổi, khá Trạng nguyên, Nguyễn Như Đổ mở rộng phạm vi tuyển chọn học đầu tiên, đó là Văn Miếu - hiện tinh hoa của phẩm chất và<br />
muộn so với nhiều người khác. đỗ bảng nhãn, Lương Như học đỗ trong dân, lấy con em những nhà Quốc Tử Giám. Lúc đầu, Văn tâm hồn được chắt lọc và nâng<br />
Ông đã phải mất gần 40 năm mới thám hoa. Còn lại là những tiến lương thiện, bổ sung vào làm việc Miếu - Quốc Tử Giám chỉ đào tạo cao từ trong nhân dân. Không có<br />
đạt được học vị cuối cùng của sĩ, phó bảng trong đó có nhà sử bồi dưỡng đạo tạo nhân tài thật là người tài trong số con em tầng hiền tài thì không có những thành<br />
khoa cử phong kiến. Tuy muộn, học nổi tiếng là Ngô Sĩ Liên. rộng rãi vậy”. lớp quý tộc, sau đó, đào tạo công rực rỡ của nhân dân. Không<br />
nhưng ông lại gặp may. Đó là Theo đó, vua Lê Thánh Tông Lê Thánh Tông tiếp tục sự những người thi tuyển tài năng và có những nền tảng vật chất và<br />
việc Lê Thánh Tông lên ngôi thấy cần thiết phải dựng thêm bia nghiệp của Lê Thái Tổ và các vua đỗ đạt của mọi tầng lớp nhân dân, tinh thần từ trong nhân dân thì<br />
Hoàng đế, mở ra một thời kỳ đá đề tên tiến sĩ. Ý tốt đẹp của nhà cha anh mình, lấy việc xây dựng không phân biệt địa vị xã hội, cũng không có hiền tài. Từ trong<br />
thịnh đạt mới trong sự nghiệp nhà vua, đó là nêu lên vai trò của hiền nhà học bồi dưỡng nhân tài làm sang hèn. Đến năm 1075, vua Lý mối quan hệ giữa nhân dân và<br />
Lê, đồng thời tạo điều kiện cho tài là việc đem lại hưng thịnh cho nhiệm vụ hàng đầu. Hơn thế nữa Nhân Tông mở khoa thi Minh hiền tài, nảy sinh sức mạnh<br />
ông có cơ hội phát huy tài năng đất nước. Vâng mệnh nhà vua, Lê Thánh Tông còn mở rộng quy kinh bác học đầu tiên để tuyển trường tồn của dân tộc.<br />
và hoài bão của mình. Thân Nhân Trung thảo bài văn mô. Ngoài việc đãi ngộ đầy đủ vật chọn nhân tài ra làm quan (Lê Như vậy, với hai văn bia ngắn<br />
Dưới triều Lê Thánh Tông, bia năm 1484 và bài văn bia chất và tịnh thần theo như lệ cũ, Văn Thịnh là người đỗ Tiến sỹ gọn, TS Thân Nhân Trung đã để<br />
nhà nước phong kiến độc lập Việt 1487, qua đó ông nêu những điều nhà vua “còn cho rằng việc lớn lao đầu tiên trong kỳ thi này). lại cho đời sau những ý kiến vô<br />
Nam bước vào một thời kỳ phát cơ bản trong chính sách hiền tài đẹp đẽ tuy lừng lẫy vang dội một Phương pháp tuyển chọn nhân cùng sâu sắc về vai trò của người<br />
triển mới, mọi mặt chính trị, kinh của Nhà nước. Chính sách quyết thời nhưng lời khen tiếng thơm tài bằng thi cử ở Việt Nam bắt đầu trí thức, về chính sách đối với<br />
tế, văn hoá, giáo dục đều đạt tới định sự hưng thịnh của quốc gia. chưa đủ để truyền lại vạn đời”. từ thời nhà Lý và kéo dài đến thời hiền tài, nhắc nhở đời sau một<br />
đỉnh cao. Cuộc gặp gỡ giữa Ông viết: “Hiền tài là nguyên Thân Nhân Trung phân tích nhà Nguyễn (đầu thế kỷ XX). chân lý lịch sử: “Kẻ sĩ có quan hệ<br />
“minh quân” Lê Thánh Tông và khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì kỹ hơn việc khắc tên trên bia đá Cùng với Trường Quốc Tử Giám thật là quan trọng đối với sự phát<br />
“lương tướng” Thân Nhân Trung đất nước mạnh và càng lớn lao, này. Trước hết kẻ sĩ chốn trường (để đào tạo văn quan), còn có các triển của đất nước” (Bia 1484).<br />
quả không phải là điều dễ có nguyên khí suy thì thế nước yếu ốc, lều tranh, số phận nhỏ bé mà Giảng Võ đường để đào tạo võ Hai tấm bia nói trên vẫn tồn tại ở<br />
trong cuộc đời một con người, mà càng xuống thấp. Bởi vậy các được triều đình đề cao như vậy quan. Các võ quan cũng thường Văn Miếu trên 500 năm nay,<br />
nhất là dưới chế độ phong kiến. bậc vua tài giỏi đời xưa, chẳng có thì cái chí của họ và lòng tự tham gia các kỳ thi tài theo định kỳ. thường xuyên nhắc nhở các triều<br />
Bởi thế, ông mang hết tâm lực đời nào lại không chăm lo nuôi trọng khiến họ phải hết lòng báo Đối với các triều đại phong đại về chính sách đối với kẻ sĩ và<br />
của mình ra để đền đáp tấm ơn tri dưỡng và đào tạo nhân tài bồi đắp đáp. Trong số những kẻ sĩ ấy kiến Việt Nam, tuyển chọn nhân đã luôn luôn chứng minh lời nói<br />
ngộ đối với vị “vua hiền”. Ngược thêm nguyên khí”. cũng có kẻ vì hối lộ mà hư hỏng tài có nhiều cách, nhưng việc bất hủ của ông về sự thịnh suy<br />
lại, vị vua hiền cũng đã biết dùng Thân Nhân Trung nêu lên và sa ngã vào cùng loại với bọn tuyển chọn tốt nhất, công bằng của đất nước gắn liền với sự thịnh<br />
đúng tài năng của ông để ông trở công lao của các vua đầu nhà Lê gian ác, là bởi lúc họ sống chưa nhất là tổ chức các khoa thi. Các suy của hiền tài. MIÊN THẢO<br />
http://baophapluat.vn<br />
TÂM đIểM TUầN NÀY Số 307 (7.655) Chủ nhật 3/11/2019 5<br />
ĐỐI ĐÃI VỚI NGƯỜI TÀI<br />
<br />
<br />
Chuyện “người tài”<br />
theo hướng này. Theo tôi,<br />
chúng ta có thể bỏ điều định<br />
nghĩa tài năng, thay vào đó là<br />
điều khác để thuận lợi cho các<br />
cơ sở công lập bố trí vị trí việc<br />
<br />
<br />
đang nóng nghị trường<br />