Bệnh Lyme

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bệnh Lyme Một trường hợp bệnh lý Bệnh nhân nam, 63 tuổi, ở Conyer, GA, cách thành phố Atlanta chừng 25 dặm, có tiền sử cao áp huyết, tiểu đường, cao mỡ, viêm gan siêu vi A, đến khám ngày 9-6-2007 vì nóng lạnh. Bệnh nhân kể rằng chiều hôm trước bị lạnh run, sau đó, sốt, đổ mồ hôi, mệt mỏi, đau ê ẩm khắp người. Thăm khám: M 80, AH 124/60, To 97.9 F, Cân 195 LB, cao 5’ 3’’ chỉ số BMI 36, lâm sàng không phát hiện gì lạ, coi là nhiễm siêu vi, đề nghị nghỉ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bệnh Lyme

Bệnh Lyme Một trường hợp bệnh lý Bệnh nhân nam, 63 tuổi, ở Conyer, GA, cách thành phố Atlanta chừng 25 dặm, có tiền sử cao áp huyết, tiểu đường, cao mỡ, viêm gan siêu vi A, đến khám ngày 9-6-2007 vì nóng lạnh. Bệnh nhân kể rằng chiều hôm trước bị lạnh run, sau đó, sốt, đổ mồ hôi, mệt mỏi, đau ê ẩm khắp người. Thăm khám: M 80, AH 124/60, To 97.9 F, Cân 195 LB, cao 5’ 3’’ chỉ số BMI 36, lâm sàng không phát hiện gì lạ, coi là nhiễm siêu vi, đề nghị nghỉ ngơi, uống Tylenol, đo nhiệt độ nếu sốt. Xét nghiệm: bạch cầu không tăng, nước tiểu bình thường, Xquang phổi bình thường. Chiều 9/6 và 13/6 lại lên cơn sốt, nhiệt độ cao nhất 101 độ F. Bệnh nhân không có tiền căn sốt rét, về Việt nam cách nay 4 năm, nhà ở giữa một khu đất rộng 2 ngàn mét vuông, có nhiều cây và bụi rậm, nai thường về ăn cả ban ngày. Bệnh nhân cố gắng giảm cân nên luyện tập hằng ngày, mùa hè “ở ngoài vườn suốt ngày”, ở trần, mặc quần đùi. Xét nghệm bổ túc: ký sinh trùng sốt rét, anaplasma phagocytophylum (erlichiosis), ANA, leptospira tất
cả đều âm, West Nile virus IgG dương nhưng IgE âm, EBV Ab VCA IgG dương nhưng EBV Ab VCA IgM âm, kháng thể Lyme antibodies bằng Western Blot P41 IgG dương, IgM âm, P23 IgM dương, IgG âm. Bệnh nhân được coi là bị bệnh Lyme giai đọan sớm, dựa trên IgM và IgG dương; lọai bỏ nhiễm mới siêu vi West Nile và Ebstein Barr, được điều trị bằng Doxycyclin 100mg uống mỗi ngày 2 lần trong 3 tuần. Cơn sốt lui dần, bệnh nhân không còn triệu chứng, sinh họat bình thường. Những dấu hiệu của bệnh Lyme đã được biết từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20 ở Đức, Pháp, được coi là liên hệ với xoắn trùng Borrelia. Bệnh được mô tả đầy đủ khi có nhiều trường hơp xảy ra ở Lyme, tiểu bang Connecticut năm 1975. Xoắn trùng Borrelia burgdorferi được cấy và phân lập từ bệnh nhân và một lọai ve (tick) của nai là Ixodes scapularis. Có nhiều lọai Borrelia, 3 lọai gây bệnh là: B burdorferi ở Bắc Mỹ, B. afzelii và B. carinii ở Âu và Á châu. Loài ve (bọ) Ixodes là côn trùng truyền bệnh từ nai và loài gậm nhấm sang người ở giai đọan thiếu trùng (nymphs): I. scapularis ở bờ biển miền đông, I. pacificus ở bờ biển miền tây, Amblyomma americanum ở đông nam và đông bắc Hoa kỳ. Ve truyền bệnh sau khi bám vào cơ thể lâu từ 48 giờ. Vì kích thước nhỏ nên người bị ve đốt
thường không biết. Bệnh được phát hiện ở 49 tiểu bang Hoa kỳ, Âu châu, Nam phi, Tây bắc Trung hoa, Đông Nga, Nhật , Mông cổ, Úc châu. V ùng ôn đới Bắc Bán cầu được coi là nội dịch. Bệnh diễn tiến qua 2 giai đoạn. Trong giai đoạn sớm dấu hiệu điển hình là sang thương da gọi là erythema migrans (EM). Sang thương này thường thấy ở gần nách, háng, sau đầu gối, vùng thắt lưng vì ve thường hút máu ở những vùng nóng và ẩm. Sang thương đỏ đều, lan rộng dần có thể trắng ở giữa, giống nh ư “mắt bò rừng” (bull’s eye), có thể đau hoặc ngứa. Ở một số người sang thương có thể biến đi nhanh nên không nhận thấy. Bệnh nhân thường có triệu chứng tổng quát: sốt, mệt mỏi, đau nhức bắp thịt, đau khớp, nổi hạch, viêm khớp, viêm cơ tim với rối lọan dẫn truyền (bloc độ 1, bloc nhĩ thất). Trong phần lớn trường hợp triệu chứng tim giảm dần trước hoặc trong khi điều trị kháng sinh. Triệu chứng thần kinh có thể gồm viêm màng não lympho, liệt thần kinh sọ, đặc biệt là thần kinh mặt có thể liệt cả hai bên, viêm rễ thần kinh.Viêm màng não do bệnh Lyme tự thuyên giảm. Cấy máu hay cấy mẫu sang thương da có thể mọc xoắn trùng tuy nhiên còn hạn chế trong nghiên cứu. Phản ứng miễn dịch thường âm trong giai đoạn sớm. Sang
thương điển hình EM ở da cùng với yếu tố dịch tễ đủ để làm chẩn đoán.. Điều trị trong giai đoạn sớm làm triệu chứng giảm đi nhanh và ngăn cản sự tiến triển của bệnh. Giai đọan muộn có thể xảy ra nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi bị nhiễm trùng và có thể không có các dấu hiệu của giai đoạn sớm.. Bệnh nhân thường có triệu chứng cơ khớp nhưng cũng có thể có triệu chứng thần kinh, ngoài da và các triệu chứng không điển hình. Triệu chứng cơ khớp xảy ra trong 80% trường hợp thường là ở những bệnh nhân đã không được điều trị, gồm các đợt viêm khớp, thường viêm một khớp, và là khớp đầu gối. Nhiều bệnh nhân viêm khớp đã bị đau khớp từ trước. Triệu chứng borreliosis thần kinh giai đoạn ba tương tự như giang mai giai đoạn ba là một nét quan trọng của bệnh Lyme. Triệu chứng borreliosis thần kinh gồm bệnh não, rối lọan nhận thức và bệnh thần kinh ngoại biên. Biểu hiện ở da gồm u lympho da đơn độc, acrodermatitis mãn dạng teo được mô tả ở Âu châu, không thấy ở Hoa kỳ. Hội chứng “hậu Lyme” gồm đau cân cơ, mệt và hay quên có thể tồn tại lâu nhưng sẽ tự hết dần. Chẩn đoán dựa vào yếu tố dịch tễ và sang thương da EM, vì sang thương da xuất hiện trước khi có phản ứng miễn dịch nên không cần phản ứng huyết thanh để chẩn đoán. Chỉ xét nghiệm huyết thanh để kiểm chứng
chẩn đoán lâm sàng. Ta thường dùng phương pháp ELISA để tìm kháng thể, nếu ELISA dương, sẽ kiểm chứng bằng Western blot. Cả IgM và IgG đều dương trong giai đoạn sớm 4 tuần khi xuất hiện triệu chứng, thông thường chỉ có IgG dương còn IgM âm khi triệu chứng đã quá 4 tuần. Điều trị trong giai đoạn sớm khi mới có sang thương da EM, mệt, nhức đầu, đau cơ khớp bằng 1 trong các kháng sinh uống như: doxycycline 100 mg 2 lần/ngày cho người lớn, 2mg/kg 2 lần /ngày cho trẻ em trên 8 tuổi (không dùng doxycycline cho trẻ em dưới 8 tuổi), hoặc amoxicillin 500 mg 3 lần/ngày cho người lớn, 50 mg/kg 3 lần/ngày cho trẻ em hoặc cefuroxime acetyl 500 mg 2 lần.ngày cho người lớn, 30 mg/kg 2 lần/ngày cho trẻ em. Thời gian điều trị từ 2 đến 3 tuần. Bệnh nhân có triệu chứng thần kinh như viêm màng não, (ngoại trừ liệt thần kinh mặt một bên đơn thuần) và viêm cơ tim có rối lọan dẫn truyền và bloc nhĩ thất, cần được điều trị bằng kháng sinh tĩnh mạch: ceftriaxone 2 g một lần /ngày cho người lớn, 50-75 mg/kg một lần/ngày cho trẻ em, hoặc cefotaxime 2 g mỗi 8 giờ cho ngừơi lớn, 150- 200 mg/kg mỗi 8 giờ cho trẻ em hoặc penicillin G 18-24 triệu đơn vị/ngày cho người lớn, 200.000-400.000 đơn vị/ngày cho trẻ em, liều lượng chia đều mỗi 4 giờ ở người có chức năng thận bình thường.
Những người ở vùng dịch tễ, cần phòng ngừa ve (bọ) đốt bằng cách thoa dung dịch trừ côn trùng như DEET (N,N-diethyl-3-methylbenzamide), mặc áo dài tay, quần dài, nhét quần vào trong giầy, nên mặc màu trắng để dễ phát hiện ve; sau khi ở vùng có nhiều bụi rậm về, cần tự khám để tìm ve, nên tự khám lại sau 24 giờ vì lúc đó ve no máu sẽ dễ phát hiện hơn. Khi thấy ve, cần dùng nhíp kẹp đầu ve ở sát da và kéo thẳng ra. Bệnh nhân này hội đủ yếu tố để bị bệnh Lyme. Tuy không có sang thuơng ở da, chỉ có triệu chứng tổng quát nhưng IgE và IgG dương đối với kháng thể của bệnh Lyme bằng Western blot, đáp ứng nhanh nhanh với doxycycline xác định chẩn đoán. Bệnh Lyme là bệnh nhiễm trùng tăng nhanh nhất ở Hoa kỳ, đã được báo cáo ở 49 tiểu bang kể cả Georgia tuy tập trung nhiều ở 10 tiểu bang miền đông bắc và bắc trung tây. Bệnh Lyme cũng xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới kể cả bắc Trung hoa và Nhật. Cho đến nay, bệnh chỉ được nhận thấy ở vùng ôn đới. bác sĩ Nguyễn văn Đích