Bệnh sán lá gan trâu bò (Buffalo – bovine Fascioliasis) Fascioliasis) 1. Phân bố
- Bệnh sán lá gan trâu bò phân bố ở các nước: châu á, châu Phi, châu Âu, châu Mỹ, châu Đại Dương - ở Việt Nam, bệnh phổ biến ở trâu bò, dê, cừu. bò, cừu.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bệnh sán lá gan ở trâu bò
- BÖnh
BÖnh s¸n l¸ gan tr©u bß
(Buffalo – bovine Fascioliasis)
Fascioliasis)
1. Ph©n bè
- BÖnh s¸n l¸ gan tr©u bß ph©n bè ë c¸c n−íc: ch©u
n−íc:
¸, ch©u Phi, ch©u ¢u, ch©u Mü, ch©u §¹i D−¬ng
Mü,
- ë ViÖt Nam, bÖnh phæ biÕn ë tr©u bß, dª, cõu.
bß, cõu.
2. Nguyªn nh©n
- Fasiola gigantica: h×nh mòi m¸c, m u hång, kÝch
th−íc 5,0-7,5 x 0,9-1,2 cm; trøng mÇu v ng r¬m, kÝch th−íc
cm; r¬m,
130-150 x 65-40 µm, lo i n y thÊy ë ch©u ¸ , ch©u Phi.
130- 65- Phi.
- Fasiola hepatica: h×nh l¸, kÝch th−íc ng¾n h¬n: 2,5-
h¬n:
hepatica:
3,0 x 1,0-1,5 cm; trøng mÇu v ng r¬m, kÝch th−íc 130-150 x
cm; r¬m, 130-
65-40 µm, lo i n y thÊy ë ch©u ¢u, ch©u Mü, ch©u §¹i
65- Mü,
D−¬ng.
D−¬ng.
- VËt chñ trung gian: ë ViÖt Nam, cã 2 lo i èc:
gian: èc:
Lymnaea swinhoei; Lymnaea viridis.
swinhoei;
- 3. Vßng ®êi cña s¸n
- S¸n tr−ëng th nh ký sinh ë èng dÉn mËt v
tói mËt cña gan sóc vËt, ®Î trøng ë ®ã. Trøng theo
vËt, ®ã.
ph©n ra ngo i.i.
- Trøng gÆp c¸c ®iÒu kiÖn thÝch hîp ph¸t triÓn
th nh b o Êu, l«i Êu. VÜ Êu ra khái èc, rông ®u«i, trë
Êu, Êu. èc, u«i,
th nh kÐn (Metacercaria). Thêi gian tõ trøng ph¸t
triÓn th nh kÐn kho¶ng 3-3,5 th¸ng.
th¸ng.
- KÐn tån t¹i ë ao hå, m−¬ng, l¹ch kho¶ng 20-
hå, m−¬ng, 20-
30 ng y b¸m v o c©y thuû sinh. Tr©u bß ¨n ph¶i
sinh.
kÐn sÏ nhiÔm s¸n l¸ gan. Trong cã thÓ tr©u, kÐn
gan. tr©u,
ph¸t triÓn th nh s¸n tr−ëng th nh tõ 3-4 th¸ng
- S¸n l¸ gan Fasciola KÐn cña Fasciola
èc ký chñ trung gian Limnaea
Trøng Fasciola spp
swinbroei ë ruéng lóa
- 4. TriÖu chøng v bÖnh tÝch
a. TriÖu chøng
- Thêi gian ñ bÖnh kho¶ng 20-25 ng y
20-
- ¡n kÐm, gi¶m nhu ®éng d¹ cá, ruét thêi kú ®Çu.
kÐm, cá, Çu.
- Sau ®ã Øa ch¶y dai d¼ng, ph©n láng, cã mïi tanh.
láng, tanh.
- Bª, nghÐ non cã thÓ thÊy héi chøng thÇn kinh.
kinh.
- VËt bÖnh gÇy dÇn, suy nh−îc, thiÕu m¸u, gi¶m søc lao t¸c
dÇn, nh−îc, m¸u,
b. BÖnh tÝch
- Gan, tói mËt, èng dÉn mËt viªm t¨ng sinh v x¬ ho¸.
Gan, mËt, ho¸.
- Niªm m¹c nhît nh¹t; d−íi da thuû thòng chøa chÊt keo
v ng, thÞt nhît cã nhiÒu n−íc.
ng, n−íc.
5. ChÈn ®o¸n
- ChÈn ®o¸n phßng thÝ nghiÖm: xÐt nghiÖm ph©n t×m trøng
nghiÖm:
s¸n b»ng ph−¬ng ph¸p l¾ng cÆn.cÆn.
- Mæ kh¸m sóc vËt bÖnh (chÕt ) t×m s¸n trong tói mËt, èng
mËt,
dÉn mËt.
mËt.
- ChÈn ®o¸n huyÕt thanh: b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p miÔn
thanh:
dÞch (SAT, ELISA, IFAT).
IFAT).
- èng dÉn mËt viªm s¬ ho¸, d y lªn
Bß bÞ bÖnh s¸n l¸ gan gÇy yÕu suy
m u tr¾ng
nh−îc, Øa ch¶y
nh−îc,
Trªn mÆt gan cã c¸c vÕt m u tr¾ng S¸n l¸ gan Fasciola cßn sèng
v ng do s¸n l¸ gan di chuyÓn
- 6. §iÒu trÞ
Dïng 1 trong c¸c ho¸ d−îc sau:
sau:
- Han.Dertyl B: dïng liÒu 10mg/kg thÓ träng tr©u bß.
Han. 10mg/kg bß.
- Fasinex: dïng liÒu 12 mg/kg thÓ träng tr©u, bß.
Fasinex: tr©u, bß.
- Tolzal F (= Oxyclozanide): dïng liÒu 10 mg/kg thÓ
Oxyclozanide)
träng tr©u bß. Thuèc trén thøc ¨n hoÆc cho uèng.
bß.
7. Phßng bÖnh
- §Þnh kú kiÓm tra ph©n ® n tr©u bß, cø 6 th¸ng/lÇn,
®iÒu trÞ sóc vËt nhiÔm s¸n.
s¸n.
- § n gia sóc cã tû lÖ nhiÔm s¸n cao, tÈy s¸n ®Þnh
cao,
kú cho to n ® n b»ng 1 trong 3 ho¸ d−îc trªn, cø 6trªn,
th¸ng/lÇn.
th¸ng/lÇn.
- Nu«i vÞt, th¶ c¸, ®Ó diÖt c¸c lo i èc vËt chñ trung
vÞt, th¶
gian.
gian.
- ñ ph©n diÖt trøng giun s¸n.
s¸n.