SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIẢNG DẠY
PHÂN MÔN HỌC HÁT LỚP 5
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÂY GÁO A
SƠ YẾU LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Nguyễn Thị Hồng Huệ
2. Sinh ngày 20 tháng 4 năm 1984
3. Nữ
4. Địa chỉ: Khu phố 5 - Vĩnh An- Vĩnh Cửu – Đồng Nai.
5. Điện thoại: 0978 248 222
6. Fax:
7. Chức vụ: CTCĐ + Giáo Viên
8. Đơn vị công tác: Trường TH Cây Gáo A
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO:
- Học vị: Cử nhân sư phạm
- Năm nhận bằng: 2011
- Chuyên ngành đào tạo: SP Âm nhac
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Âm nhạc
Số năm có kinh nghiệm: 7 năm.
Sáng kiến kinh nghiệm đã có trong năm năm gần đây nhất.
Phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng bộ môn Âm
nhạc trong trường Tiểu học
TÊN ĐỀ TÀI :
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIẢNG DẠY PHÂN MÔN HỌC HÁT LỚP 5
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC CÂY GÁO A
A. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay Việt Nam là một đất nước đang phát triển đi lên về mọi mặt. Cùng
với sự phát triển kinh tế - xã hội theo cơ chế thị trường đòi hỏi làm nảy sinh nhiều
loại hình, phương thức giáo dục mới trong môi trường phát triển mới.
Giảng dạy Âm nhạc trong trường phổ thông chính là dành cho trẻ quyền
được “Phát triển tối đa nhân cách, tài năng, thể chất, tâm hồn và tinh thần” (Điều
29 – công ước Quốc tế). Dạy học âm nhạc cũng là một trong những phương tiện
hữu hiệu nhất để đưa vào ý thức học sinh một cách tích cực, sâu sắc và có mục
đích rèn luyện hoạt động âm nhạc.
Nhiều nhà nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục học đã khẳng định vị trí và
vai trò của âm nhạc trong đời sống xã hội, đặc biệt là đối với việc nâng cao nhận
thức, phát triển nhân cách con người. Nghệ thuật âm nhạc ngoài khả năng đem lại
niềm vui, sự sảng khoái và nguồn nghị lực cho con người trong cuộc sống còn có
tác dụng thức tỉnh tình cảm của họ qua những cung bậc hết sức tinh tế.
Hiểu được vấn đề đó, là một giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc, trong
những năm qua tôi không khỏi suy nghĩ làm sao để có phương pháp dạy tốt và đạt
hiệu quả cao để cung cấp cho các em những vốn hiểu biết về âm nhạc góp phần
phát triển năng lực và nhân cách học sinh. Đó chính là lí do đưa tôi đến với sáng
kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp giảng dạy phân môn học hát lớp 5 ở
trường Tiểu học Cây Gáo A”
B. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
I. Cơ sở lý luận và thực tế
1. Cơ sở lý luận:
* Mục tiêu của môn Âm nhạc trong trường tiểu học
Cung cấp những kiến thức Âm nhạc phù hợp với lứa tuổi về học hát, phát
triển khả năng Âm nhạc, bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người, đem
lại niềm vui, tinh thần lạc quan, mạnh dạn và sự tự tin cho học sinh.
* Những yêu cầu chung của hoạt động ca hát:
- Phải hình thành cho HS những kĩ năng cần thiết về ca hát để thể hiện bài
hát với sự truyền cảm.
- Phát triển tai nghe âm nhạc và nhạc cảm trên cơ sở rèn luyện kĩ năng ca
hát ở mức độ phổ thông qua từng kiểu bài, loại bài hát.
- Phát triển giọng hát tự nhiên, củng cố và mở rộng âm vực của giọng.
- Giúp HS học thuộc, hát đúng và biết trình bày một cách chủ động, sáng
tạo.
* Trang bị cho học sinh một số kĩ năng cơ bản:
- Tư thế hát: Người thẳng, đầu không nghiêng, vai không so, hai tay buông
dọc theo thân thoải mái, toàn bộ thân thể tựa đều vào hai chân (khi đứng). Hoặc
khi ngồi thì hai tay đặt lên đầu gối, lưng thẳng không tựa vào ghế, không vắt chân
nọ qua chân kia.
- Hơi thở: Giáo viên cần biết cách điều khiển, chỉ huy để học sinh biết lấy
hơi vào đầu câu hát, không lấy hơi giữa các tiếng trong một câu hát. Tốt nhất là
hơi thở luôn được củng cố ngay trong lúc hát.
* Một số phương pháp dạy học có thể áp dụng:
+ Phương pháp trình bày tác phẩm.
+ Phương pháp thực hành, luyện tập.
+ Phương pháp dùng lời ( còn gọi là thuyết trình, diễn giảng).
+ Phương pháp trực quan (Là việc sử dụng các phương tiện dạy học như
nhạc cụ, băng đĩa nhạc, tranh ảnh….trong giờ lên lớp khiến cho những khái niệm
trừu tượng trở nên rõ ràng cụ thể..
+ Phương pháp kiểm tra - đánh giá.
Trong các PPDH, không có PPDH nào là vạn năng, do đó giáo viên phải
khéo léo phối kết hợp các PPDH trong giảng dạy để phát huy tính tích cực của học
sinh trong học tập. Việc phối hợp các phương pháp trong giờ dạy để đạt hiệu quả,
giáo viên cần lưu ý một số điều sau:
- Phương pháp phải tương ứng với nội dung.
- Phải nắm vững nội dung của bài (Nếu cần có thể bổ sung vào SGK những
tư liệu cần thiết nhằm làm phong phú cho bài học – tránh lan man, quá tải, thiếu
trọng tâm).
- Giáo viên phải biết luôn tự đặt ra câu hỏi và trả lời (Bài dùng phương pháp
nào, trực quan nên dùng cái gì, dùng chỗ nào, dùng trong bao lâu?…..)
2. Thực trạng công tác giảng dạy Âm nhạc trong trường.
Thời gian qua, theo chủ chương của Bộ giáo dục, phương pháp dạy học
đang được ngày một cải tiến nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
học sinh. Đối với bộ môn âm nhạc là một môn nghệ thuật, giáo viên chuyên nhạc
chưa nhiều và ít có cơ hội giao lưu học tập chuyên môn nghiệp vụ do đó sự đồng
đều và thống nhất chưa cao.
- Tâm lí nhiều người vẫn coi giảng dạy Âm nhạc là một môn học phụ nên họ
chưa thực sự quan tâm và đầu tư đúng mức cho môn học này.
- Hơn nữa đối với bất cứ môn học nào cũng vậy nếu phương pháp dạy học
của người giáo viên không tốt sẽ không thể nào gây được hứng thú cho học sinh
như vậy hiệu quả tiết dạy sẽ không cao. Ngược lại, nếu người giáo viên âm nhạc
đã trang bị cho mình phương pháp dạy học tốt mà lại bỏ qua việc giáo dục học
sinh thông qua bài hát thì giáo viên đã bỏ qua “một công cụ” giáo dục học sinh nhẹ
nhàng mà hết sức hiệu quả. (Vì mỗi bài hát trong chương trình âm nhạc Tiểu học
đều có một ý nghĩa nhất định)
Các em chưa thực sự quan tâm tới môn Âm nhạc coi đó là môn học phụ -
các em tập trung chủ yếu vào môn học như toán, tiếng Việt v…v…
II. Nội dung, biện pháp thực hiện
Từ những cơ sở lí luận và thực tiễn nêu trên cũng như từ thực tế giảng dạy
của bản thân và của đơn vị mình đang công tác tôi đã thực hiện một số giải pháp
sau:
1. Phân loại đối tượng học sinh:
Dạy học theo đối tượng học sinh là một nội dung quan trọng trong thực hiện
phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Trong
giảng dạy Âm nhạc việc phân loại học sinh cũng rất quan trọng nhằm phát huy
tính tích cực học tập của học sinh. Vì thế, ngay từ đầu năm học, GV đã phải tìm
hiểu thực lực của từng HS, phân loại từng nhóm đối tượng và có kế hoạch giàng
dạy, bồi dưỡng cho phù hợp bằng cách quan sát qua giờ dạy trên lớp, tăng cường
kiểm tra cá nhân để nắm bắt khả năng của từng học sinh….
- Học sinh có năng khiếu: là những học sinh có khả năng ca hát và nhạy cảm
tốt với âm nhạc (Nhạc cảm,điệu thức..). Giáo viên cần tạo phương tiện tốt nhất có
thể cho trẻ học tập và rèn luyện để trẻ phát triển năng khiếu ngày một tốt hơn, góp
phần phát triển phong trào Văn – Thể - Mỹ của nhà trường.
- Học sinh không có năng khiếu: là những học sinh có khả năng ca hát và
nhạy cảm với âm nhạc ở mức độ không cao. Giáo viên cần lôi cuốn để hình thành
cho hs một số kĩ năng ca hát cơ bản nhằm đáp ứng yêu cầu chung của họat động ca
hát.
2. Vận dụng linh hoạt các bước dạy - học hát
Muốn tiết học sinh động, hấp dẫn, lại mang tính nghệ thuật thì người giáo
viên phải lấy học sinh làm trung tâm, lôi cuốn học sinh vào các hoạt động xây
dựng bài. Giáo viên cần chuẩn bị tốt mọi phương tiện dạy học, đa dạng hóa không
gian, hình thức các hoạt động dạy - học như thực hành trong và ngoài lớp, tập biểu
diễn. Và đặc biệt cần vận dụng linh hoạt các bước dạy - học hát:
- Giới thiệu bài: Giáo viên có thể cung cấp cho các em một số nét về tác giả,
nội dung, xuất sứ của bài hát….thông qua tranh ảnh hoặc các phương tiện dạy học
phù hợp.
- Cho học sinh nghe hát mẫu: Có thể giáo viên đàn, hát bài hát cho học sinh
nghe hoặc cho học sinh nghe bài hát qua băng, đĩa nhạc. Sau khi học sinh nghe
xong bài hát giáo viên có thể cho các em cảm nhận về giai điệu, nội dung hoặc ý
nghĩa của bài hát mà các em vừa được nghe.
