Đề bài: Bình giảng về bài thơ Người bạn tù thổi sáo trong Nhật Ký trong tù của Hồ <br />
Chí Minh<br />
Bài làm<br />
Một trong những tác phẩm nổi tiếng viết bằng chữ Hán của Chủ tịch Hồ Chí Minh, được <br />
rất nhiều nhà văn trên thế giới ca ngợi đó chính là tác phẩm “Nhật ký trong tù”, bài <br />
“Người bạn tù thổi sáo” là một bài nằm trong tập thơ đó của Bác, tập thơ được sáng tác <br />
khi Bác đang bị bắt giam trong nhà tù của Tưởng Giới Thạch. Dù đang trong cảnh ngục <br />
tù vậy mà Người vẫn có thể viết được những tác phẩm lay động lòng người.<br />
Tác phẩm “Người bạn tù thổi sáo”, tiếng sáo cất lên làm cho trong lòng tác giả cảm thấy <br />
tha thiết nhớ thương, thương người lao khổ và thương nước non đang rên xiết trong <br />
xiềng xích, xiềng xích của bọn thực dân, nhân dân vẫn đang trong cảnh mất nước:<br />
“Bỗng nghe ngục sáo vi vu”<br />
(Ngục trung hốt thính tư hương khúc)<br />
Một nơi tối tăm chỉ có các nhà tù với tiếng xiềng xích leng keng, cùng tiếng than khóc, tối <br />
tăm thì trong chốn ngục tù chật chội khắc nghiệt bỗng nghe được một tiếng sáo vi vu <br />
khiến cho tâm hồn đang trong sự cô đơn hiu quạnh như được hòa quyện cùng với thiên <br />
nhiên,bao nỗi phiền muộn trong lòng như được hòa theo cùng tiếng sáo vi vu trầm bổng. <br />
Bài thơ lắng sâu man mác một nỗi nhớ thương buồn bã một niềm cảm thông sâu sắc ân <br />
tình. Nghe tiếng sáo mà người có thể đoán được lòng người thổi sáo Bác là một con <br />
người rất tinh tế nhạy cảm khác thường. Chỉ bất giác nghe được tiếng sáo thôi vậy mà <br />
lòng người đã đoán được ngay người thổi sáo đang có tâm sự gì thì thật là một điều tài <br />
tình.<br />
Từ tâm hồn người bạn tù thổi sáo thì khúc nhạc quê bỗng vang lên khiến cho tâm hồn <br />
người đọc như đang được nghe sáo đang được thưởng thức sáo cùng Bác, tiếng sáo đúng <br />
với tâm trạng nỗi lòng trong lòng tác giả khiến người càng thêm nhớ về quê hương đất <br />
nước đang trong thời kỳ khó khăn:<br />
“Khúc nhạc tình quê chuyển điệu sầu”<br />
(Thanh chuyển thê lương điệu chuyển sầu)<br />
Một “khúc nhạc tình quê” làm cho tiếng sáo thêm nhẹ nhàng, u sầu khiến người nghe <br />
cũng muốn bày dãi nỗi lòng cô đơn và hiu quạnh nơi chốn lao tù. Phải chăng đó chính là <br />
tâm hồn của một người đang tha thiết đang nhớ mong quê hương nhưng chưa thể quay về <br />
đoàn tụ bên gia đình hay đó chính là do tâm hồn Bác quá thương con người mà trở nên như <br />
vậy. Tâm tư Bác trong lúc này là tình cảm nhớ quê hương da diết của Người mà chưa thể <br />
quay về. Âm điệu thê lương ấy nói lên trong lòng Bác một nỗi quặn lòng chua xót, mà <br />
không thể biểu hiện ra mà giữ chặt kĩ trong lòng. Người bạn tù trong từng tiếng sáo cất <br />
lên đã làm Bác quên đi nỗi đắng cay tủi nhục của bản thân mình để hòa chung cùng người <br />
bạn tù một nỗi nhớ quê hương da diết tột cùng, giữa cái chốn lao tù khắc nghiệt ấy tâm <br />
hồn lớn lao ấy vẫn cảm thông chia sẻ với nỗi đau của người khác thì thật là ấm áp biết <br />
bao. Thương nhân dân Bác càng đau khổ quằn quại khi trong những lúc nhân dân đang cần <br />
Bác đang cần người thì người lại không thể có mặt để lãnh đạo cách mạng, cùng nhân <br />
dân chiến đấu.<br />
Khi cung đàn đã chuyển bậc còn người thì cũng chuyển sang sầu sang buồn bã. Từ sầu ở <br />
đây nghe có vẻ nghẹn ngào đau nhói tâm cam. Bác nói nên lòng thương người thương mọi <br />
kiếp khổ đau. Tình thương của Bác mênh mông dạt dào như biển cả:<br />
“Muôn dặm quan hà khôn xiết nỗi”<br />
(thiên ký qua hà vô vàn cảm)<br />
Những tiếng sáo cất lên đang lan rộng khắp nơi giống những vần thơ như đang lan rộng <br />
ra “muôn dặm quan hà” tạo nên khoảng cách mênh mông giữa người bạn tù với vợ con, <br />
giữa bác với quê hương đất nước. Qua những tiếng sáo Bác thương người bạn tù cũng <br />
chính là thương dân,Bác mong muốn biết bao được trở về quê hương để phục vụ nhân <br />
dân phục vụ đồng bào. Nỗi đau ấy được gửi trọn trong câu thơ ấy. Thương nhớ miên <br />
man tê tái tâm hồn rồi cuối cùng ta bắt gặp:<br />
“Lên lầu ai đó ngóng trông nhau”<br />
(khuê nhân cánh thượng nhất tằng lâu)<br />
Nghe tiếng sáo của người bạn tù mà tâm hồn Bác tưởng tượng ra người vợ đang ngóng <br />
trông chồng tha thiết. Cũng giống như dân tộc đang ngóng Người về để cùng nhân dân <br />
chiến đấu. Tiếng sáo hòa hợp với không gian như vượt qua ngàn dặm, vọng về quê cũ. <br />
Có lẽ người vợ quê cũng mơ hồ nhận được nỗi nhớ đồng vọng từ cõi lòng người chồng <br />
xa cách. Nàng bước lên một tầng lầu, tưởng ánh mắt sẽ vượt được muôn dặm quan hà, <br />
tưởng sẽ không còn bị che khuất bởi núi cách sông ngăn. Nếu chồng đang trở về, nàng sẽ <br />
thấy được chồng từ xa, rất xa, ngóng chồng mỗi ngày như vô vọng, không một tin tức, <br />
một nỗi lòng con người khó lòng diễn tả. Tâm hồn Bác thật khéo tưởng tượng Bác thì đó <br />
chính là cảnh nhân dân đang chờ đón Bác trở về quê hương trở về tổ quốc. Ở trong tù <br />
như vậy mà Bác vẫn cảm nhận mọi thứ một cách tinh tế, uyển chuyển, Bác đồng cảm, <br />
cảm nhận được nỗi sầu qua những tiếng sáo cất lên của người bạn tù, nơi mà hai nhà tư <br />
tưởng yêu nước gặp nhau hài hòa trong sáng lung linh. Lòng yêu nước yêu nhân loại đau <br />
thương và tinh thần quốc tế trong sáng của người bạn tù thổi sáo đã hoàn thành một khối <br />
cao đẹp trong sáng lạ thường.<br />
Qua tìm hiểu ta mới thấy được một cách cảm nhận rất lạ thường của vị lãnh tụ vĩ đại <br />
của nhân dân ta, một nhà văn nổi tiếng của nền văn học nước nhà. Bài thơ chính là một <br />
bức tranh tuyệt đẹp trong thơ ca. Tất cả mọi thứ đều được diễn ra một cách tự nhiên <br />
khiến bắt đầu từ người bạn tù thổi sáo. Mọi thứ rất tình cờ nhưng lại trở thành sâu sắc.<br />
<br />