SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
BỘ THẺ TỪ HÌNH NỐT NHẠC TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC NHẠC LỚP 4 & 5
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
“Nghề dạy học là một nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý”.
Đó là vinh dự, tự hào của các thầy, cô giáo, những người đã dạy dỗ, vun đắp cho
thế hệ tương lai của Tổ quốc Việt Nam. Trong công cuộc đổi mới và xây dựng
đất nước, công lao đóng góp của những người thầy, cô thật lớn lao. Biết bao tấm
gương cao đẹp của các thầy, cô giáo trên khắp mọi miền của đất nước, từ thành
thị đến nông thôn, nơi miền núi hay vùng hải đảo xa xôi…đã miệt mài bên trang
giáo án cho mỗi buổi đến trường. Những trang giáo án là những bài ca hào hùng,
thiết tha, sâu lắng về nghĩa tình thầy trò, về những lao động vất vả, sự hy sinh
thầm lặng mà lớn lao của các thầy cô giáo đi gieo những hạt giống tâm hồn.
Năm học 2009-2010 có chủ đề “Năm học đổi mới quản lý và nâng cao
chất lượng giáo dục”. Nhìn từ một góc độ khách quan tôi thiết nghĩ sự đổi mới
chất lượng là một bài học nan giải cho tất cả những thầy giáo, cô giáo đang thực
hiện công tác giáo dục giảng dạy trong nhà trường. Sự đổi mới quản lý trong
giáo dục là vấn đề cấp bách bởi nó hình thành sự phát triển con người sống và
làm việc một cách khoa học và thiết thực, để đào tạo thế hệ tương lai của đất
nước có trình độ và có kiến thức bền vững. Sự đổi mới quản lý chất lượng đi đôi
với việc đòi hỏi người giáo viên phải có những phương pháp giảng dạy phát huy
tính tích cực phù hợp với tâm lý học sinh, tâm lý lứa tuổi. Trong những năm học
vừa qua nhà nước quan tâm rất nhiều đến việc phải giảng dạy đầy đủ các môn
học giúp cho học sinh phát triển năng lực học tập một cách toàn diện, học sinh
được học tập trong môi trường thuận lợi có đầy đủ cơ sở vật chất và trang thiết
bị học tập hiện đại đáp ứng nhu cầu cần thiết của người học.
Như chúng ta đã biết mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo
những con người phát triển toàn diện, những con người có đủ năng lực cần thiết,
đáp ứng sự phát triển của đất nước. Việc giáo dục một con người toàn diện
không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các
kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ, biết lao động, sẵn sàng lao động mà
còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và
biết làm đẹp cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng. Vì vậy, có
thể nói rằng giáo dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được.
Một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là
giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật. Âm nhạc có vai trò vị trí rất quan
trọng. Trong những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế của sự phát triển xã
hội, Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong
nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phương tiện hiệu quả
nhất trong giáo dục thẩm mỹ.
Trong nhà trường phổ thông, đặc biêt là ở bậc tiểu học, Âm nhạc tuy
không đào tạo các em thành những ca sỹ, nhạc sỹ, nhưng thông qua môn học
này đã hình thành cho các em những kiến thức ban đầu, đặc biệt là trang bị cho
các em có một thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển hiền hoà,
toàn diện hơn, từ đó giúp các em học tốt các môn học khác.
Ở học sinh lớp 1, 2, 3 các em học âm nhạc trong môn nghệ thuật chủ yếu
các em học hát .Phần học hát đòi hỏi các em chỉ hát đúng giai điệu lời ca, hát
đồng đều rõ lời, biết hát hòa giọng chung với các bạn. Cuối chương trình lớp 3
học kì 2 các em bắt đầu làm quen với những kí hiệu ghi chép nhạc bước đầu đọc
các nốt nhạc theo các hình nốt. Bước sang chương trình lớp 4,5 âm nhạc được
tách riêng ra thành một môn học, có sách giáo khoa và có hướng dẫn cụ thể
trong từng bài hát, từng bài tập đọc nhạc. Ngoài việc học hát các em bắt đầu học
kiến thức về nhạc lý, biết tên nốt nhạc trên khuông, biết đọc đúng cao độ và
trường độ qua những bài tập đọc nhạc và biết ghép lời ca các bài tập đọc nhạc.
Mỗi khi trình độ kiến thức nâng dần lên đòi hỏi người giáo viên phải có
những cải tiến trong công tác giảng dạy. Sự đổi mới phương pháp dạy học để
nâng cao chất lượng không chỉ dừng lại ở những môn học như Toán, Tiếng Việt
mà nó đòi hỏi đổi mới chất lượng cho tất cả các môn học. Là giáo viên chủ
nhiệm hay là giáo viên chuyên trách tôi nhận thấy rằng để các em hiểu, nắm
được và thực hiện tốt yêu cầu của bài học người giáo viên cần có phương pháp
dạy học phù hợp với đối tượng học sinh, để giúp các em nắm bắt nhanh nhất
kiến thức bài học.
Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước, đặc biệt năm 2005-2006 các
em được học chương trình sách giáo khoa âm nhạc mới và việc áp dụng học
theo chuẩn kiến thức kĩ năng được thực thi ở năm học 2008-2009 đòi hỏi giáo
viên bám sát mục tiêu bài học theo trình độ chuẩn.
Trong thực tại, việc đưa ra một phương pháp giảng dạy thích hợp cho bộ
môn Âm nhạc ở Tiểu học đang còn rất nhiều vấn đề phải bàn. Chúng ta đã biết
chương trình âm nhạc lớp 4, 5 có hai phần: Phần học hát và phần học tập đọc
nhạc. Đối với việc dạy học sinh hát đúng giai điệu thuộc lời ca của các bài hát,
biết kết hợp gõ đệm theo phách, theo nhịp, theo tiết tấu lời ca thì đa số các em
học tương đối tốt, và đạt hiệu quả. Song thực tế giảng dạy tôi nhận thấy rằng
việc học sinh đọc đúng cao độ, trường độ, nhớ vị trí các nốt nhạc trên khuông
trong phân môn tập đọc nhạc đa số học sinh học phân môn này còn rất nhiều hạn
chế, đối với các em học sinh có năng khiếu thì các em nắm bắt kịp thời. Từ thực
tế giảng dạy trong quá trình lên lớp với những tiết có phần dạy phân môn tập
đọc nhạc tôi đã sử dụng đồ dùng dạy học trong phương pháp dạy tập đọc nhạc
và đã mang lại một kết quả khả quan. Và đây cũng là kinh nghiệm qua hai năm
tôi sử dụng đồ dùng dạy học môn Âm nhạc: BỘ THẺ TỪ HÌNH NỐT NHẠC
TRONG DẠY HỌC TẬP ĐỌC NHẠC LỚP 4 & 5.
B. PHẦN NỘI DUNG
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy môn âm nhạc lớp 4,5 vấn đề học nhạc
cho các em nắm bắt kiến thức ghi chép nhạc để giúp các em học tốt và đạt hiệu
quả là điều hết sức quan trọng, điều đó không chỉ phụ thuộc vào chương trình
giảng dạy phù hợp với trình độ của sách giáo khoa cung cấp mà còn phụ thuộc
vào phương pháp truyền thụ của mỗi thầy cô giáo chúng ta. Hơn thế nữa nó còn
phụ thuộc vào ý thức học tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc của gia
đình và của toàn xã hội.
Như chúng ta đã biết môn học Âm nhạc là môn học mang tính nghệ thuật
nó khác hơn so với những môn học khác, nó không đòi hỏi sự chính xác một
cách tuyệt đối, mà điều quan trọng cần ở người học sự yêu thích, sự đam mê và
có năng khiếu về lĩnh vực âm nhạc điều này không phải học sinh nào cũng có
được. Học âm nhạc mang đến cho các em những giây phút thư giản thỏa mái,
thông qua những giai điệu có tiết tấu sôi nổi nhẹ nhàng, những lời ca trong sáng,
giản dị và chân thật chan chứa nhiều cảm xúc mà âm nhạc mang đến cho con
người.
Vậy làm thế nào để học sinh tiếp thu bài tốt và có sự ham thích khi học
nhạc, để mỗi một bài tập đọc nhạc các em đọc một cách dễ dàng và không lúng
túng khi xác định vị trí các nốt nhạc trên khuông.
Là giáo viên được đào tạo chuyên ngành sư phạm Âm nhạc cho cấp Tiểu
học, qua thời gian trực tiếp giảng dạy bộ môn với lòng yêu nghề mến trẻ và sự
nỗ lực học hỏi của mình, bản thân ít nhiều đã đúc rút được những kinh nghiệm
trong công tác, tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của
môn học, đặc biệt là kiến thức đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao,
nhiều em còn rất lúng túng. Đứng trước những hạn chế thực tại, tôi đã sử dụng
“Bộ thẻ từ hình nốt nhạc” đây là một loại đồ dùng dạy học hướng dẫn các em
học tập đọc nhạc mà tôi đã thực hiện tại trường.
II./ NỘI DUNG.
Trường Tiểu học Trần Bình Trọng là trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2
là đơn vị dẫn đầu cấp tiểu học, là một trường có phong trào văn hoá văn nghệ
khá tốt. Các hoạt động văn hoá văn nghệ diễn ra rất sôi nổi trong suốt năm học
qua các đợt thi đua. Các hoạt động đó được tác động nhiều bởi bộ môn Âm
nhạc. Do vậy để các em học tốt, có được những thành tích trong phong trào hoạt
động ngoài giờ lên lớp và các em có hứng thú học tập bộ môn này, đòi hỏi người
thầy phải có một phương pháp truyền đạt, phương pháp thu hút, tạo sự hứng thú
cho các em với môn học. Song với khó khăn hiện nay đại đa số bộ phận các em
còn có nhược điểm phổ biến nhất được thể hiện ở chỗ là các em còn xem nhẹ
môn học, cho rằng đây là môn học phụ không quan trọng như những môn học
khác. Những bài hát các em thường hát theo thói quen cũ, hát tự do, tuỳ tiện
không theo một giai điệu cụ thể. Vì vậy người giáo viên phải từng bước giúp các
em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức ghi chép nhạc vững vàng.Vậy thì
làm cách nào để giúp học sinh học tốt môn học, được học sinh yêu thích học
đồng loạt mà không cảm thấy khó khi đến tiết học nhạc.
1/ Điều tra động cơ học tập bộ môn của học sinh
Trên cơ sở lý luận cùng với thời gian giảng dạy tại trường tiểu học Trần
Bình Trọng tôi đã tìm hiểu khả năng học tập bộ môn âm nhạc của học sinh qua 2
lớp 4/1 và 5/2 qua thực tế giờ dạy tôi nhận thấy việc tiếp thu kiến thức âm nhạc
chỉ rơi vào những em học sinh có năng khiếu. Còn lại các em chỉ học theo quán
tính bản năng không có kiến thức nhạc, và không tự đọc được bài tập đọc nhạc
đơn giản.
2/ Khảo sát trình độ học sinh:
Qua kiểm tra chất lượng học kì I khi học sinh thể hiện bài hát học sinh hát
tương đối tốt, đặc biệt đối với các em học sinh có năng khiếu thể hiện bài hát rất
xuất sắc, nhưng khi thể hiện bài tập đọc nhạc đa phần các em còn lúng túng khi
đọc nhạc vì lý do các em không xác định đúng vị trí nốt nhạc trên khuông. Kết
quả cho ta thấy:
Số học sinh Hoàn thành Hoàn Chưa hoàn Lớp
tốt (A+) thành(A) thành (B)
33 HS 4 HS =12,1% 25 HS 4 HS =12,1% 4/1
=75,7%
30 HS 5 HS =16,6% 23 HS 2 HS =6,6% 5/2
=76,6%
Từ thực tế đó đã cho ta thấy được học sinh rất thích học môn âm nhạc các
em cũng xem đây là môn học vui chơi thỏa mái, nhẹ nhàng, không nặng nề về
tính toán, không hiểu sâu như hai môn Toán và Tiếng Việt. Song vấn đề được
nổi trội ở đây là môn học này học tốt có chất lượng chỉ phụ thuộc vào những em
học sinh có năng khiếu và ham thích học môn âm nhạc, còn lại việc tiếp thu học
nhạc ở một số em còn hạn chế.
3/ Biện pháp thực hiện:
Để học sinh đọc nhạc tốt hiệu quả, dễ dàng xác định những nốt nhạc trên
khuông tôi đã thực thi một đồ dùng dạy học có tính sáng tạo, khoa học thẫm mĩ
và bền vững. Và đây cũng là phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học có phát huy
tính tích cực học tập của học sinh.
a.Cách thực hiện như sau:
* Giáo viên chuẩn bị: Những miếng xốp dày ( có thể là nhiều màu sắc)
Cắt những miếng xốp ấy thành những loại hình nốt nhạc ( Hình nốt đen, hình
nốt trắng, hình nốt móc đơn, hình nốt móc kép, nốt móc tam, nốt móc tứ, dấu
lặng đen và dấu lặng đơn).Những hình nốt nhạc đó được gắn với những viên
nam châm tạo thành một loại thẻ từ hình nốt nhạc, khi sử dụng chúng ta đính lên
bảng từ một cách dễ dàng.
b. Một số loại hình nốt nhạc:
* Áp dụng bộ thẻ từ hình nốt nhạc trong giờ học: Giới thiệu một số hình
nốt nhạc ( Tiết 23) môn Nghệ Thuật ( Âm nhạc lớp 3).
Như chúng ta đã biết cuối chương trình lớp 3 các em được làm quen với
khuông nhạc và biết vị trí khóa son trên khuông nhạc và một số loại hình nốt,
các em chỉ mới định dạng hình nốt, biết giá trị độ dài của một số hình nốt như
hình nốt đen bằng mấy hình nốt đơn, hình nốt trắng bằng mấy hình nốt đen, hình
nốt đơn bằng mấy hình nốt móc kép.
Với việc sử dụng bộ thẻ từ hình nốt nhạc các em đã dần làm quen với việc
tập ghi nhớ hình nốt, tên nốt trên khuông nhạc một cách linh hoạt và hiệu quả
thông qua trò chơi: GẮN NỐT NHẠC TRÊN KHUÔNG. Khi học sinh tham gia trò
chơi này các em rất thích và tham gia một cách nhiệt tình, phấn khởi nhất là
những em không thích học giờ nhạc nay cũng tham gia trò chơi sôi nổi. Kết quả
đạt được rất khả quan. Áp dụng bộ thẻ từ hình nốt nhạc trong giờ học tập đọc
nhạc lớp 4,5. Việc sử dụng bộ thẻ từ hình nốt nhạc này trong quá trình dạy tập
đọc nhạc không làm mất nhiều thời gian của bạn. Khi tiến hành dạy một bài tập
đọc nhạc giáo viên phải sử dụng đồ dùng dạy học phục vụ cho tiết dạy cụ thể
như: Bảng phụ bài tập đọc nhạc, bảng phụ luyện bài tập tiết tấu, bảng phụ luyện
tập cao độ của bài tập đọc nhạc. Nhưng khi chúng ta sử dụng bộ thẻ từ nốt nhạc
chúng ta sẽ thấy được hiệu quả của nó thông qua việc dạy học các bài tập đọc
nhạc, khi sử dụng bài luyện tập tiết tấu và luyện tập cao độ và sử dụng bộ thẻ từ
tham gia phần trò chơi âm nhạc học sinh sẽ được quan sát trực tiếp và nắm kiến
thức nhanh và giúp các em dễ nhớ bài hơn.
- VD: Bài tập đọc nhạc số 3: TÔI HÁT SON LA SON
Nhạc và lời: Vũ Thanh
Khi giáo viên treo bảng phụ bài tập đọc nhạc:
GV đặt câu hỏi: Bài tập đọc nhạc viết ở nhịp mấy?
Trong bài gồm có những loại hình nốt nào?
Em hãy nêu những tên nốt có trong bài?
Khi học sinh xác định được hình nốt giáo viên dùng thẻ từ nêu lại các hình
nốt học sinh vừa trả lời và giới thiệu ngay tiết tấu của bài tập đọc nhạc bằng
cách gắn những hình nốt nhạc đó lên bảng học sinh sẽ được quan sát trực tiêp.
GV giới thiệu ngay bài tập tiết tấu. Học sinh luyện tập tiết tấu. Tiếp theo học
sinh xác định vị trí tên nốt nhạc có trong bài. GV dùng thẻ từ đính vào khuông
nhạc vị trí các nốt nhạc có trong bài. Học sinh luyện tập cao độ.
Việc sử dụng đồ dùng dạy học này đã mang lại cho tôi những kết quả đáng
kể, ngoài việc giúp các em học sinh tôi học tốt việc xác định vị trí nốt nhạc trên
khuông, đọc đúng cao độ và trường độ giữa các quãng trong phạm vi quãng 8:
ĐỒ- RÊ- MI- PHA- SON- LA- SI – ĐỐ theo 2 chiều đi lên đi xuống , đọc các
quãng tự do, các em còn ghi chép nhạc chính xác, đúng và đẹp.
Trong qúa trình giảng dạy tôi đã có những tiết dạy tốt, các em học sinh tôi
học tốt và rất mong đến giờ học nhạc để cùng các bạn tham gia những trò chơi
âm nhạc hấp dẫn và sinh động. Điều mà tôi ấn tượng nhất, khó quên nhất trong
giờ học nhạc có đoàn kiểm tra dự giờ, học sinh tôi đã cho tôi một sự ngạc nhiên
khi các em tham gia trò chơi gắn nốt nhạc trên khuông theo nội dung bài học.Tôi
xin trình bày kế hoạch một bài học cụ thể có sử dụng bộ thẻ từ hình nốt nhạc đa
năng mà tôi tâm đắc nhất:
Học hát và học tập đọc nhạc chương trình âm nhạc lớp 4:
Tiết 13: Ôn bài hát: CÒ LẢ
Tập đọc nhạc: TĐN số 4
I/ Mục tiêu:
- HS ôn tập bài Cò lả theo cách hát lĩnh xướng và hòa giọng. Trình bày bài
hát kết hợp múa phụ họa đơn giản.
- Học sinh đọc đúng giai điệu và ghép lời ca bài TĐN số 4- Con chim ri,
đọc nhạc kết hợp gõ phách.
II/ Giáo viên chuẩn bị:
- Nhạc cụ quen dùng ,máy nghe.
- Chuẩn bị động tác múa phụ họa đơn giản bài Cò lả.
- Tập đàn giai điệu và đệm hát bài TĐN số 4- Con chim ri.
- Bộ thẻ từ hình nốt nhạc
III/ Các hoạt động dạy học:
Nội dung Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh
1/ Ổn định lớp
- Khởi động giọng - GV cho học sinh khởi - Học sinh đứng thẳng
động giọng theo các khởi động.
âm: A, O, Ê.
2/ Kiểm tra bài cũ: - GV đàn giai điệu bài - Học sinh lắng nghe
hát Cò lả.
3/ Nội dung bài mới:
a. Hoạt động 1: Ôn - GV chỉ định tổ, nhóm - Học sinh thực hiện.
bài hát: CÒ LẢ. trình bày, sửa cho học
sinh những chỗ hát
chưa đúng.
- GV cho học sinh vừa - Hát và gõ đệm theo
hát vừa ôn lại gõ đệm nhịp.
theo nhịp,để tiếng gõ
không gấp gáp, phù hợp
với giai điệu
* Trình bày cách - GV điều khiển học - HS hát lĩnh xướng
hát lĩnh xướng. sinh hát lĩnh xướng và hòa giọng.
hát hòa giọng (phần xô)
+ HS nữ hát:
Con…….ra cánh
đồng
+ Cả lớp hát:
Tình tính tang….nhớ
hay chăng
* Hướng dẫn múa - GV hướng dẫn học - Học sinh hát múa đơn
phụ họa. sinh trình bày bài hát giản.
kết hợp múa phụ họa
đơn giản, chú ý động
tác mô phỏng cánh cò
bay.
- GV chỉ định một vài - Học sinh trình bày.
nhóm trình bày trước
lớp ( trình bày có kết
hợp múa phụ họa)
b. Hoạt động 2: Tập đọc - GV giới thiệu bài tập - Học sinh theo dõi
nhạc: CON CHIM RI đọc nhạc
* Bài tập đọc nhạc:
Con chim ri, đây là một
giai điệu ngắn của pháp,
phần lời ca do tác giả
SGK biên soạn
- GV treo bài tập đọc - Học sinh quan sát
nhạc lên bảng
* GV đặt câu hỏi:
- Bài tập đọc nhạc viết - Học sinh trả lời
ở nhịp mấy?
- GV yêu cầu học sinh - Học sinh xác định
xác định những hình nốt hình nốt có trong bài
có trong bài?
- GV dùng thẻ từ gắn - Học sinh theo dõi
những hình nốt lên bảng
* GV cho học sinh - Học sinh luyện tiết
* Luyện tập tiết tấu: luyện tiết tấu bài tập tấu bài tập đọc nhạc.
đọc nhạc
- GV chỉ bảng, học - Học sinh nói tên hình
sinh nói tên hình nốt: nốt.
đen đen trắng, đen đen
trắng.
- GV gõ tiết tấu trên - Học sinh nghe và gõ
yêu cầu học sinh lắng lại.
nghe và thực hiện
- GV yêu cầu học sinh - Học sinh trả lời
xác định những tên nốt
có trong bài
* GV hỏi: Em nào có - Học sinh trả lời:
thể nói tên nốt nhạc Đồ,Rê, Mi, Pha, Son
trong bài TĐN theo thứ
tự từ thấp lên cao?
- GV dùng thẻ từ gắn - Học sinh theo dõi
* Luyện tập cao độ: lần lược 5 nốt: Đồ- Rê-
Mi- Pha- Son lên
khuông nhạc:
* GV cho học sinh - Học sinh luyện tập
luyện cao độ bài tập cao độ từ thấp lên cao.
đọc nhạc theo thứ tự từ
thấp lên cao. GV đàn,
học sinh nhẩm tên nốt
trên bảng, GV bắt nhịp,
học sinh đọc hòa theo
tiếng đàn.
- GV đàn tập cao độ từ - Học sinh luyện cao
cao xuống thấp. độ từ cao xuống thấp.
- Tiếp theo, GV cho
học sinh đọc cao độ
theo cặp 2 âm:
* Đồ Rê, Rê Mi, Mi - Học sinh đọc.
Pha, Pha son. Trước khi
đàn và bắt nhịp, GV
quy định với học sinh
sẽ đọc những âm nào để
các em chủ động nghe,
nhẩm tên nốt và đọc
đúng cao độ.
* GV tập đọc nhạc
* Hướng dẫn tập đọc từng câu ( chuỗi âm
nhạc: thanh ngắn)
- GV đàn câu thứ nhất - Học sinh tập đọc từng
bắt nhịp học sinh đọc câu.
- GV yêu cầu học sinh - Học sinh nghe.
đọc vài lần hòa với
tiếng đàn.
- GV chỉ định một vài - Học sinh đọc.
học sinh đọc lại, GV
hướng dẫn những chỗ
các em đọc chưa đạt.
- GV hướng dẫn học - Học sinh đọc cá nhân.
sinh đọc câu thứ 2
tương tự như câu 1.
- GV cho học sinh - Học sinh đọc.
ghép câu 1& 2
- Câu 3 & 4 GV hướng
dẫn như câu 1&2.
- GV yêu cầu học sinh - Học sinh đọc cả bài.
* Đọc nhạc cả bài đọc nhạc cả bài.
- GV đàn giai điệu cả - Học sinh đọc.
bài, học sinh đọc nhạc
hòa với tiếng đàn, vừa
đọc vừa gõ tiết tấu
- GV yêu cầu học sinh - Học sinh đọc.
đọc nhạc cả bài 1-2 lần,
- GV không sử dụng
nhạc cụ mà lắng nghe
học sinh đọc để phát
hiện chỗ sai, hướng dẫn
các em sửa sai.
- GV chỉ định 1-2 em - Học sinh thực hiện.
học khá đọc nhạc cả bài
làm mẫu cho các bạn
nghe và nhẫm theo.
* GV yêu cầu học sinh - Học sinh đọc nhạc và
* Ghép lời ca bài tập ghép lời ca bài tập đọc ghép lời ca.
đọc nhạc nhạc
- GV đàn giai điệu cả - Học sinh đọc.
bài hai lần. Lần thứ nhất
học sinh đọc nhạc, lần
thứ hai các em tự ghép
lời ca, vừa hát vừa gõ
đệm theo tiết tấu.
- GV chia lớp thành hai - Học sinh thực hiện.
nửa: Nửa lớp đọc nhạc,
nửa lớp ghép lời ca và
lần thứ hai đổi ngược
lại.
4/ Củng cố: - GV phổ biến luật - Học sinh xung phong
Thực hiện “ Trò chơi chơi: tham gia trò chơi.
âm nhạc” Gắn nốt nhạc - GV yêu cầu học sinh
trên khuông. gắn nốt nhạc trên
khuông ở hai khuông
nhạc đầu tiên của bài
tập đọc nhạc con chim
ri
5/ Dặn dò: - GV nhận xét, tuyên - Học sinh vỗ tay.
dương học sinh
- Nhắc lại nội dung bài - Học sinh trả lời.
học.
- Tập thể đọc nhạc và - Học sinh thực hiện
ghép lời ca 1 lần.
- Nhận xét lớp học, - Học sinh lắng nghe
nhắc các em chép bài và ghi nhớ.
tập đọc nhạc vào vở.
III. Kết quả đạt được:
Nắm được tính đặc thù của môn học tôi đã lựa chọn việc sử dụng đồ dùng
dạy học trong việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh. Qua một thời
gian áp dụng thực tế vào trong các giờ học nhạc, học sinh rất phấn khởi và yêu
thích giờ học nhạc hơn, các em mạnh dạn và tự tin hơn mỗi khi thể hiện bài hát
trước lớp, hơn nữa các em đọc nhạc rất lưu loát, xác định vị trí nốt nhạc nhanh
mỗi khi tham gia trò chơi gắn nốt nhạc trên khuông. Từ đấy tôi nhận thấy rõ ý
thức học tập của các em, đặc biệt là những em học sinh không có năng khiếu âm
nhạc. Đợt khảo sát chất lượng cuối năm học các em đã có những kết quả đáng
mừng, cụ thể là chất lượng học tập tăng hơn so với học kì I:
Lớp Số học sinh Hoàn thành Hoàn thành Chưa hoàn
tốt (A+) (A) thành
33 HS 26 HS = 0 = 0% 7 HS = 4/1
21,2% 78,7%
30 HS 9 HS = 30% 21 HS = 70% 0 = 0% 5/2
Khả năng nhận thức của con người nói chung, của học sinh Tiểu học nói riêng
là rất lớn và sẵn có. Điều cơ bản là người giáo viên giảng dạy phải nắm được đối
tượng, tìm hiểu cụ thể những sở thích của các em để tìm ra phương pháp giáo
dục, giảng dạy thích hợp nhất giúp các em tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng
và tạo sự say mê trong việc vận dụng các kiến thức đã học vào thực tế cuộc
sống.
C. KẾT LUẬN
Âm nhạc luôn mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho mọi người, xua tan
bao nổi nhọc nhằn trong cuộc sống, nó như một luồng khí trong lành mỗi khi
nghe ai đó cất lên lời ca tiếng hát. Âm nhạc đến với tuổi thơ như nâng bước các
em vui đến trường, động viên các em trong học tập, phấn đấu và rèn luyện, giáo
dục các em lòng tự hào, niềm kính yêu Bác Hồ, yêu Đảng, yêu quê hương, Tổ
quốc, yêu gia đình qua những bài hát các em được học. Lớp lớp tuổi thơ đã được
nuôi lớn tâm hồn trong những bài ca và trưởng thành cùng đất nước cùng dân
tộc. Việc dạy cho học sinh học hát ở trường tiểu học không phải đào tạo các em
thành những ca sĩ, nhạc sĩ mà thông qua bộ môn âm nhạc giúp các em phát triển
một cách toàn diện. Cũng thông qua bộ môn này giáo viên cũng có thể phát triển
những em học sinh có năng khiếu, hướng cho các em nuôi dưỡng ước mơ nếu
thật sự học nhạc là niềm đam mê theo đuổi để các em, là ước mơ cho tương lai
của các em, chắc chắn trong hành trang ấy có cả những bài ca đã và đang gắn
bó, đang vang vọng mãi cùng với tuổi thơ. Xuất phát từ ý nghĩ trên cho nên
trong quá trình giảng dạy bản thân tôi cũng luôn tìm ra những phương pháp
giảng dạy sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Qua thực tế giảng dạy
tại trường tiểu học Trần Bình Trọng, tôi nhận thấy việc sử dụng đồ dùng dạy học
là một phương pháp trực quan nó phát huy được tính tích cực học tập của học
sinh và trong quá trình giảng dạy việc sử dụng đồ dùng dạy học “Bộ thẻ từ hình
nốt nhạc” đã đạt hiệu quả khá cao. Điều đó được thể hiện rõ qua thực tế kiểm
tra chất lượng bộ môn cuối năm.Tuy nhiên khi sử dụng đồ dùng dạy học giáo
viên chúng ta nên áp dụng sao cho phù hợp với từng hoàn cảnh, từng đối tượng
cụ thể để thu được kết quả tốt nhất, và điều quan trọng hơn bao giờ hết là chúng
ta nên xây dựng những phương pháp học tối ưu, nắm chắc tính đặc trưng của
môn học để có những giờ dạy đạt hiệu quả.
D. KIẾN NGHỊ
1/ Đối với nhà trường:
Việc giảng dạy Âm nhạc chính khóa thường bị ảnh hưởng vì liên tục
trong một năm học, giáo viên Âm nhạc phải tham gia nhiều phong trào, nhiều
hoạt động ngoại khóa cần bố trí hợp lý thời gian giảng dạy cụ thể nên giảm một
tuần 2 tiết để hỗ trợ cho việc thực hiện các phong trào trong nhà trường.
2/ Đối với Phòng GD& ĐT, Sở GD& ĐT:
Để nâng cao chất lượng học tập bộ môn Âm nhạc cho học sinh Tiểu học
tôi xin có một số ý kiến đề xuất như sau:
- Tiếp tục bổ sung đồ dùng học tập, đồ dùng giảng dạy của bộ môn đáp
ứng nhu cầu học tập và phát triển của xã hội. Như ảnh về tác giả của các bài hát
cho các khối lớp, tranh minh họa cho từng bài hát, tranh tác giả của các nhạc sĩ
khi dạy kể chuyện âm nhạc.
- Tăng cường chỉ đạo công tác phong trào văn hoá văn nghệ hơn nữa, tạo
cơ hội để các em có thêm điều kiện giao lưu, học hỏi thể hiện mình trong lĩnh
vực nghệ thuật ( văn nghệ dân gian, trường học thân thiện, học sinh tích cực).
- Thường xuyên động viên, khích lệ các em trong học tập, trong công tác
văn hoá văn nghệ, đặc biệt là các em có năng khiếu nổi trội.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nhạc sĩ Hoàng Long. Chủ biên phần Âm nhạc. Nhạc sĩ Lê Minh Châu- Nhạc
sĩ Hoàng Lân- Nhạc sĩ Nguyễn Hoàng Thông.
2. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên tiểu học chu kì III năm 2003-
2007.Tập 2 NXBGD- Bộ Giáo Dục và Đào Tạo
3. Giáo trình cơ sở lý thuyết âm nhạc.NXBGD- Đại học Nghệ Thuật- Hà Nội
4. 50 bài hát Thiếu nhi hay nhất. Do báo TNTP- Hội nhạc sĩ Việt Nam- Ban
khoa giáo dục VTV- Ban Âm nhạc đài tiếng nói Việt Nam tổ chức 1999-
2000.Nhà xuất bản văn hóa thông tin.
5. Nhạc sĩ: Lê Đức Tuấn. Thiết kế bài giảng Âm nhạc lớp 4. Nhà xuất bản Hà
Nội
6. Ước mơ xanh- Tuyển chọn những bài hát viết về người giáo viên- NXBGD.
MỤC LỤC
A. Đặt vấn đề Trang 1
Trang 1 B. Phần nội dung
I. Cơ sở lý luận: Trang 4
Trang 5 II. Nội dung
Trang 15 III. Kết quả đạt được
Trang 16 C. Phần kết luận
Trang 17 D. Kiến nghị
Trang 18 Mục lục
