BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LƢƠNG THỊ KIM CƢƠNG
CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN MỨC ĐỘ
CẠNH TRANH GIỮA CÁC NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Tp. Hồ Chí Minh - Năm 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LƢƠNG THỊ KIM CƢƠNG
CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN MỨC ĐỘ
CẠNH TRANH GIỮA CÁC NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
MÃ SỐ: 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. HOÀNG ĐỨC
Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong Luận văn là hoàn toàn trung thực và chƣa từng công bố dƣới bất kỳ hình
thức nào trƣớc đây.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
đƣợc cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã đƣợc ghi rõ nguồn gốc.
Học viên thực hiện Luận văn
Lƣơng Thị Kim Cƣơng
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
Chƣơng 1: GIỚI THIỆU LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ ...................................... 1
1.1. Tên đề tài ............................................................................................................ 1
1.2. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
1.3. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 1
1.4. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................. 2
1.5. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 2
1.5.1. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 2
1.5.2. Phạm vi nghiên cứu .......................................................................................... 2
1.6. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 3
1.7. Kết cấu của bài luận văn ..................................................................................... 4
1.8. Ý nghĩa khoa học của đề tài ................................................................................ 4
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1............................................................................................ 5
Chƣơng 2: TỔNG QUAN VỀ MỨC ĐỘ CẠNH TRANH GIỮA CÁC NGÂN
HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ............................................................................ 6
2.1. Lý thuyết nền về vấn đề nghiên cứu ................................................................... 6
2.1.1. Khái niệm về cạnh tranh .................................................................................. 6
2.1.2. Mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại trong nền kinh tế .......... 7
2.1.2.1. Tính đặc thù trong cạnh tranh của các ngân hàng thương mại .................... 7
2.1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá mức độ cạnh tranh của ngân hàng thương mại ......... 9
2.1.3. Các yếu tố tác động đến cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại ........ 11
2.2. Lƣợc khảo các nghiên cứu trƣớc đây ................................................................ 13
2.3. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................... 16
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2.......................................................................................... 18
Chƣơng 3: THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ TẬP TRUNG VÀ CÁC YẾU TỐ TÁC
ĐỘNG ĐẾN MỨC ĐỘ CẠNH TRANH GIỮA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM .................................................................................... 19
3.1. Chỉ số đánh giá mức độ tập trung (HHI) ....................................................... 19
3.1.1. Chỉ số HHI của thị trường tổng tài sản ......................................................... 19
3.1.2. Chỉ số HHI của thị trường dư nợ tín dụng ..................................................... 20
3.1.3. Chỉ số HHI của thị trường tiền gửi ................................................................ 23
3.2. Thực trạng các yếu tố tác động đến mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng
thƣơng mại cổ phần Việt Nam giai đoạn 2006 - 2015 .............................................. 27
3.2.1. Quy mô của ngân hàng (Tổng tài sản) ........................................................... 27
3.2.2. Vốn chủ sở hữu/Tổng tài sản (ETA) ............................................................... 27
3.2.3. Tỷ lệ nợ xấu (Risk) ......................................................................................... 29
3.2.4. Thu nhập khác/Tổng tài sản (OI) ................................................................... 32
3.2.5. Chi phí hoạt động/Tổng doanh thu (NI) ........................................................ 33
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3.......................................................................................... 36
Chƣơng 4: MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ CÁC YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN MỨC
ĐỘ CẠNH TRANH GIỮA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT
NAM ......................................................................................................................... 37
4.1. Dữ liệu nghiên cứu............................................................................................ 37
4.2. Mô hình nghiên cứu .......................................................................................... 37
4.2.1. Đo lường mức độ cạnh tranh .......................................................................... 37
4.2.2. Yếu tố tác động đến mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại ..... 39
4.3. Kết quả nghiên cứu ........................................................................................... 40
4.3.1. Đo lường mức độ cạnh tranh ......................................................................... 40
4.3.1.1. Chỉ số Lerner ............................................................................................... 40
4.3.1.2. Chỉ số PR-H ................................................................................................. 43
4.3.2. Yếu tố tác động đến mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại .... 48
KẾT LUẬN CHƢƠNG 4.......................................................................................... 53