CHI DƯỚI VÀ GÃY XƯƠNG CHẬU

Chia sẻ: Tu Oanh04 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

143
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phải thực hiện một đánh giá đầy đủ để tìm những thương tổn đe dọa đến tính mạng khác. Những bệnh nhân với những gãy xương chậu quan trọng thường có những tổn thương liên kết. Những chấn thương đầu kín hay xuất huyết nội tạng là những nguyên nhân thông thường của tử vong nơi những bệnh nhân với gãy xương chậu quan trọng. Nên hội chẩn ngoại khoa tức thời.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHI DƯỚI VÀ GÃY XƯƠNG CHẬU

CHI DƯỚI VÀ GÃY XƯƠNG CHẬU (LOWER EXTREMITY AND PELVIC FRACTURES) 1/ K Ể NHỮNG BIẾN CHỨNG LIÊN QUAN TRỰC TIẾP VỚI VỠ XƯƠNG CHẬU ?. Xu ất huyết và và thương tổn niệu- sinh dục, gồm có vỡ bàng quang và rách niệu đạo (urethral tear). 2/ TỶ LỆ TỬ VONG NƠI NHỮNG BỆNH NHÂN VỚI VỠ XƯƠNG CH ẬU HỞ ? 50%  3/ NHỮNG ĐIỀU CÂN NHẮC CHÍNH TRONG XỬ TRÍ XUẤT HUYẾT NƠI NHỮNG BỆNH NHÂN VỚI VỠ XƯƠNG CHẬU ? Phải thực hiện một đánh giá đầy đủ để tìm những thương tổn đe dọa đến tính mạng khác. Những bệnh nhân với những gãy xương ch ậu quan trọng th ường có những tổn thương liên kết. Những chấn thương đ ầu kín hay xuất huyết nội tạng là những nguyên nhân thông thường của tử vong nơi những bệnh nhân với gãy xương chậu quan trọng. Nên hội chẩn ngoại khoa tức thời. Một gãy xương chậu tự bản thân nó có thể đưa đến xuất huyết quan trọng, ngay cả chết người, đặc biệt là những gãy xương không vững về phương diện sinh vật lý. Cần tiêm truyền tích cực crystalloid, máu, các tiểu cầu, và huyết thanh tươi đông lạnh (fresh frozen plasma).
4/ TỶ LỆ MẮC PHẢI VÀ CƠ CHẾ CHẤN THƯƠNG TRONG SAI KHỚP HÁNG SAU ? Hơn 80% là sai khớp háng sau và do một lực hướng ra sau lên đầu gối gập lại, như xảy ra khi đầu gối đánh vào bảng đồng hồ (dashboard) trong một tai nạn ô tô. 5/ NHỮNG BIẾN CHỨNG CỦA SAI KHỚP HÁNG SAU ? Liệt dây thần kinh tọa (sciatic nerve deficit) được nhận thấy trong khoảng 10% các b ệnh nhân, đưa đến yếu hay mất chức năng cơ hamstring ở đùi và tất cả các cơ của cẳng chân. Một hoại tử vô huyết quản (avascular necrosis) xảy ra nơi 10% đến 15% các b ệnh nhân, nhưng gia tăng lên 50% n ếu nắn xương b ị trì hoãn trên 12 giờ. Nếu nắn được thực hiện nhanh chóng, 20% các bệnh nhân phát triển hư khớp (osteorathritis). 6/ LÀM SAO PHÂN BIỆT TRÊN LÂM SÀNG SAI KHỚP HÁNG SAU VỚI GÃY CỔ XƯƠNG ĐÙI HAY GÃY GIAN MẤU CHUYỂN (INTERTROCHANTERIC) XƯƠNG ĐÙI ? Cả hai đều đưa đến ngắn chi dưới. Trong sai khớp háng sau (posterior hip dislocation), háng b ị gập (flexed), khép lại (adducted), và xoay vào trong. Tư thế này thường đ ược gọi là tư th ế khiêm tốn (position of modesty). Với gãy cổ xương đùi hay gãy liên mấu chuyển (intertrochanteric fracture), chi dưới không gập nhưng ngắn lại, dạng ra (abducted) và xoay ra ngoài. 7/ TRONG GÃY THÂN XƯƠNG ĐÙI MÁU BỊ MẤT KHOẢNG BAO NHIÊU ? 500 đến 1500 mL.
8/ NHỮNG GÃY THÂN XƯƠNG ĐÙI ĐƯỢC CỐ ĐỊNH TỐT NHẤT TRONG PHÒNG CẤP CỨU NHƯ THẾ NÀO ? Hare longitudinal traction. Hầu hết các thầy thuốc phòng cấp cứu mang những thiết bị kéo này và đặt chúng nơi hiện trường hay xe cứu th ương. Hare traction không nên đặt tại chỗ trong hơn 2 giờ mà không thường xuyên kiểm tra thần kinh mạch vì khả năng hội chứng ngăn và thương tổn mạch máu. Một phương pháp thứ hai là đ ặt một đinh để kéo (traction pin) ở đầu dưới xương đùi và được kéo nối với giường hay gurney. Đặt nẹp không có hiệu quả. 9/ TẠI SAO BỆNH NHÂN VỚI BỆNH LÝ Ở VÙNG HÁNG LẠI ĐAU Ở ĐẦU GỐI ? Một bệnh nhân với một vấn đề ở vùng háng có thể kêu đau ở mặt trước phần dưới của đ ùi và mặt trong của đầu gối. Đầu gối và háng cùng chia sẻ chung một phân bố thần kinh qua dây thần kinh bịt (obturator nerve). Hãy luôn luôn nghi ngờ một vấn đề ở vùng háng nơi một bệnh nhân kêu đau ở đầu gối m à không có những dấu hiệu tương ứng lúc thăm khám vật lý. Thăm khám cẩn thận đầu gối và khớp háng, với những phim chụp thích ứng vùng háng, là cần thiết để hoàn chỉnh việc đánh giá. 10/ KỂ TÊN THƯƠNG TỔN THÔNG THƯỜNG NHẤT LIÊN KẾT VỚI TRÀN MÁU KHỚP DO CHẤN THƯƠNG CỦA KHỚP GỐI. Vỡ dây chằng chéo trước (anterior cruciate ligament rupture). Nếu những giọt mỡ đ ược ghi nhận trong dịch hút của khớp, th ì khả năng một gãy xương trong khớp được kết hợp n ên được tìm kiếm. 11/ KỂ TÊN DÂY CH ẰNG THƯỜNG LIÊN KẾT VỚI MỘT BONG GÂN MẮC CÁ CHÂN DO INVERSION.
Dây chằng mác sên trước (anterior talofibular ligament). Dây chằn g mác gót (calcaneofibular ligament) cũng có thể bị th ương tổn trong những bong gân nặng h ơn. 12/ MÔ TẢ ĐIỀU TRỊ BONG GÂN. Bong gân mắc cá chân được điều trị bởi RICE protocol : R : Rest (nghỉ ngơi) I : Ice : chườm lạnh (nước đá) C : Compression (đè ép) E : Elevation (đưa chân lên) 13/ BÀN VỀ CÁC QUY TẮC OTTAWA VỀ CÁC PHIM X QUANG CỦA MẮT CÁ CHÂN. Các quy tắc Ottawa được phát triển từ một công trình rộng lớn được thực hiện ở Ottawa, Canada, xem xét sự cần thiết chụp X quang thường quy mắc cá chân trong sự đánh giá những bệnh nhân với chấn thương mắc cá chân. Người ta đã xác đ ịnh rằng các phim X quuang không bị đòi hỏi khi những điều kiện sau đây hội đủ : Người thăm khám có kinh nghiệm.  Bệnh nhân không có biến dạng đáng kể của mắt cá chân.  Sự thăm khám phù hợp với một bong gân.  Không có nh ạy cảm đau khi khám trên mắt cá trong và ngoài.  14/ MỘT ĐẦU GỐI BỊ KHÓA LÀ GÌ ? NHỮNG NGUYÊN NHÂN THÔNG THƯỜNG NHẤT ? Bệnh nhân không thể duỗi đầu gối một cách chủ động hay thụ động trên 10 đến 45 độ gấp. Khóa và m ở khóa th ật sự xảy ra đột ngột. Những nguyên nhân thông
thường nhất là rách một sụn chêm trong (medial meniscus), m ột vật lạ (loose body) hay một con chuột khớp (joint mouse) (mảnh xương-sụn) trong khớp gối, hay một xương đầu gối bị trật. 15/ NHỮNG CHẤN THƯƠNG NÀO LIÊN KẾT VỚI GÃY XƯƠNG GÓT CHÂN ? Tùy thuộc vào cơ chế chính xác của chấn thương và lo ại gãy xương gót chân, 10 đ ến 50% các bệnh nhân được liên kết với một gãy ép (compression fracture) của cột sống thắt lưng và ngực dư ới. Trong số các gãy xương gót chân, 10% xảy ra cả hai b ên, và khoảng 25% được liên kết với những thương tổn chi dưới khác ; 10% có th ể đưa đến hội chứng ngăn của bàn chân, đòi hỏi mở cân mạc (fasciotomy). 16/ THƯƠNG TỔN HUYẾT QUẢN NÀO PH ẢI ĐƯỢC XÉT ĐẾN TRONG TRẬT KHỚP CH ÀY-ĐÙI CỦA ĐẦU GỐI ? Thương tổn hay đè ép của động mạch kheo. Những công trình nghiên cứu trên xác chết cho thấy rằng các trật trước có khuynh hư ớng gây n ên các flaps nội mạc và tắc, trong khi các trật sau có khả năng gây vỡ động mạch kheo hơn. Các thương tổn cũng xảy ra ở chĩa ba ngay phía dưới hố kheo. Chụp mạch máu sau khi nắn nên được xét đến đối với tất cả các bệnh nhân với thăm khám mạch hay chỉ số cẳng tay (antebrachial index) bất thường.