CH C NĂNG SINH LÝ, Ứ
CH C NĂNG SINH LÝ, Ứ
B NH LÝ NGŨ T NGỆ Ạ
B NH LÝ NGŨ T NGỆ Ạ
ThS. Ngô Quỳnh Hoa
ThS. Ngô Quỳnh Hoa
Tr ng Đ i h c Y Hà N iườ ạ ọ ộ
Tr ng Đ i h c Y Hà N iườ ạ ọ ộ
M C TIÊUỤ
M C TIÊUỤ
1. Trình bày đ c ch c năng sinh lý, b nh lý ượ ứ ệ
1. Trình bày đ c ch c năng sinh lý, b nh lý ượ ứ ệ
c a ngũ t ng: Tâm, can, Tỳ, Ph , Th nủ ạ ế ậ
c a ngũ t ng: Tâm, can, Tỳ, Ph , Th nủ ạ ế ậ
Đ I C NGẠ ƯƠ
Đ I C NGẠ ƯƠ
- T ng là t ng ph , c quan trong c th ; ạ ạ ủ ơ ơ ể
- T ng là t ng ph , c quan trong c th ; ạ ạ ủ ơ ơ ể
T ng là các hi n t ng ch c năng c a các ượ ệ ượ ứ ủ
T ng là các hi n t ng ch c năng c a các ượ ệ ượ ứ ủ
t ng ph bi u hi n ra ngoài mà ta có th nh n ạ ủ ể ệ ể ậ
t ng ph bi u hi n ra ngoài mà ta có th nh n ạ ủ ể ệ ể ậ
th c đ c.ứ ượ
th c đ c.ứ ượ
- T ng g m có 5 t ng: Tâm (Tâm bào), Can, ạ ồ ạ
- T ng g m có 5 t ng: Tâm (Tâm bào), Can, ạ ồ ạ
Tỳ, Ph , Th n. Ch c năng c a t ng là tàng ế ậ ứ ủ ạ
Tỳ, Ph , Th n. Ch c năng c a t ng là tàng ế ậ ứ ủ ạ
tinh khí.
tinh khí.
- Ph g m có 6 ph : Ti u tr ng, Đ m, V , Đ i ủ ồ ủ ể ườ ở ị ạ
- Ph g m có 6 ph : Ti u tr ng, Đ m, V , Đ i ủ ồ ủ ể ườ ở ị ạ
tr ng, Bàng quang, Tam tiêu. Ch c năng c a ườ ứ ủ
tr ng, Bàng quang, Tam tiêu. Ch c năng c a ườ ứ ủ
ph là thu nh n th c ăn, đ u ng, tiêu hóa, ủ ậ ứ ồ ố
ph là thu nh n th c ăn, đ u ng, tiêu hóa, ủ ậ ứ ồ ố
h p thu, phân b tân d ch và bài ti t ch t c n ấ ố ị ế ấ ặ
h p thu, phân b tân d ch và bài ti t ch t c n ấ ố ị ế ấ ặ
bã.
bã.
TÂM:
TÂM: (Trong ngũ hành thu c h aộ ỏ
(Trong ngũ hành thu c h aộ ỏ )
)
T ng tâm v trí ạ ị ở
T ng tâm v trí ạ ị ở th ng tiêuượ
th ng tiêuượ , là t ng ạ
, là t ng ạ
đ ng đ u các t ng, có tâm bào l c b o v ứ ầ ạ ạ ả ệ
đ ng đ u các t ng, có tâm bào l c b o v ứ ầ ạ ạ ả ệ
bên ngoài. T ng tâm ph trách các ho t ạ ụ ạ
bên ngoài. T ng tâm ph trách các ho t ạ ụ ạ
đ ng v ộ ề
đ ng v ộ ề th n chí, huy t m ch, khai ầ ế ạ
th n chí, huy t m ch, khai ầ ế ạ
khi u ra l i, bi u hi n ra m tế ưỡ ể ệ ở ặ
khi u ra l i, bi u hi n ra m tế ưỡ ể ệ ở ặ .
.
1. Ch v th n chíủ ề ầ
1. Ch v th n chíủ ề ầ
Th n chí ầ
Th n chí ầlà các ho t đ ng v tinh th n và t ạ ộ ề ầ ư
là các ho t đ ng v tinh th n và t ạ ộ ề ầ ư
duy.
duy. Tinh và huy tế
Tinh và huy tế là c s ho t đ ng c a ơ ở ạ ộ ủ
là c s ho t đ ng c a ơ ở ạ ộ ủ
tinh th n, mà tâm l i ch huy t nên nói tâm ầ ạ ủ ế
tinh th n, mà tâm l i ch huy t nên nói tâm ầ ạ ủ ế
ch th n chí. Tâm là n i c trú c a th n nên ủ ầ ơ ư ủ ầ
ch th n chí. Tâm là n i c trú c a th n nên ủ ầ ơ ư ủ ầ
khi t ng tâm t t tà khí không xâm ph m đ c, ạ ố ạ ượ
khi t ng tâm t t tà khí không xâm ph m đ c, ạ ố ạ ượ
khi tâm y u d b tà khí xâm ph m lúc đó th n ế ễ ị ạ ầ
khi tâm y u d b tà khí xâm ph m lúc đó th n ế ễ ị ạ ầ
s m t vì v y nói ẽ ấ ậ
s m t vì v y nói ẽ ấ ậ “tâm tàng th n”.ầ
“tâm tàng th n”.ầ
Tâm khí và tâm huy t đ y đ ế ầ ủ
Tâm khí và tâm huy t đ y đ ế ầ ủ thì tinh th n ầ
thì tinh th n ầ
sáng su t, ố
sáng su t, ốtâm huy t không đ y đ ế ầ ủ
tâm huy t không đ y đ ế ầ ủ xu t ấ
xu t ấ
hi n tri u ch ng: h i h p, m t ng , hay quên; ệ ệ ứ ồ ộ ấ ủ
hi n tri u ch ng: h i h p, m t ng , hay quên; ệ ệ ứ ồ ộ ấ ủ
tâm khí h ư
tâm khí h ưthì xu t hi n tri u ch ng th ng n, ấ ệ ệ ứ ở ắ
thì xu t hi n tri u ch ng th ng n, ấ ệ ệ ứ ở ắ
t ra m hôi, s c m t xanh, m t m i vô l c ự ồ ắ ặ ệ ỏ ự
t ra m hôi, s c m t xanh, m t m i vô l c ự ồ ắ ặ ệ ỏ ự