intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Chức năng tuyến giáp ở bệnh nhi Thalassemia thể phụ thuộc truyền máu tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

15
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Chức năng tuyến giáp ở bệnh nhi Thalassemia thể phụ thuộc truyền máu tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 trình bày xác định chức năng tuyến giáp ở trẻ em Thalassemia thể phụ thuộc truyền máu và các yếu tố ảnh hưởng lên chức năng tuyến giáp.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Chức năng tuyến giáp ở bệnh nhi Thalassemia thể phụ thuộc truyền máu tại Bệnh viện Nhi Đồng 2

  1. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG II LẦN THỨ 29 NĂM 2022 CHỨC NĂNG TUYẾN GIÁP Ở BỆNH NHI THALASSEMIA THỂ PHỤ THUỘC TRUYỀN MÁU TẠI BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 2 Nguyễn Khoa Bình Minh1, Huỳnh Thị Vũ Quỳnh2 TÓM TẮT 11 đa dạng từ suy giáp dưới lâm sàng, suy giáp Đặt vấn đề: Tỉ lệ rối loạn chức năng tuyến nguyên phát đến suy giáp trung ương. giáp do quá tải sắt ở trẻ em mắc bệnh thalassemia thể phụ thuộc truyền máu dao động 6-30%; tùy SUMMARY thuộc nồng độ ferritin, tuổi, mức độ truyền máu THYROID FUNCTION IN và các liệu pháp thải sắt. TRANSFUSION - DEPENDENT Mục tiêu: Xác định chức năng tuyến giáp ở THALASSEMIA AT CHILDREN’S trẻ em Thalassemia thể phụ thuộc truyền máu và HOSPITAL 2 các yếu tố ảnh hưởng lên chức năng tuyến giáp. Introduction: The prevalence of thyroid Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Cắt dysfunction due to iron overload in children with ngang mô tả có phân tích 51 ca thalassemia 9-16 transfusion-dependent thalassemia ranges from tuổi được truyền máu ≥ 10 lần mỗi năm. Loại 6-30%, depending on ferritin levels, age, blood khỏi nghiên cứu nếu có tiền căn suy giáp trước transfusion volume, and chelation therapy. khi được chẩn đoán thalassemia. Objective: To determine thyroid function in Kết quả: Tỉ lệ suy giáp trung ương chiếm tỉ lệ children with transfusion-dependent thalassemia cao nhất 39,2% (20/51 ca), suy giáp nguyên phát and factors affecting thyroid function. 3,9% (2/51 ca) và suy giáp dưới lâm sàng 1,9% Methods: Cross-sectional descriptive analysis (1/51 ca). Nhóm suy giáp có tuổi trung vị 11,5 of 51 thalassemia cases 9-16 years old who tuổi (9-15), nồng độ hemoglobin trước truyền received blood transfusion ≥ 10 times per year. máu 7,24 ± 0,13 g/dl, thể tích máu truyền 113 Patients with a history of hypothyroidism were ml/kg/năm (64 - 175 ml/kg/năm), nồng độ excluded from the study. ferritin 2.472 ng/ml (1.184-6.143) so với nhóm Results: The highest rate was central bình giáp lần lượt là 11 tuổi (9-16), 7,25 ± 0,10 hypothyroidism 39.2% (20/51 cases), primary g/dl, 117 ml/kg/năm (69 - 237 ml/kg/năm), 2.000 hypothyroidism 3.9% (2/51 cases), and ng/ml (540 – 5.765 ng/ml); không có khác biệt về subclinical hypothyroidism 1.9% (1/51 cases). thống kê. The hypothyroid group had a median age of 11.5 Kết luận: Rối loạn chức năng tuyến giáp ở years (9-15 years), pre-transfusion hemoglobin bệnh nhân thalassemia thể phụ thuộc truyền máu level of 7.24 ± 0.13 g/dl, transfused blood volume of 113 ml/kg/yr (64 - 175 ml/kg/yr), ferritin concentration of 2,472 ng/ml (1,184- 1 Bệnh viện Nhi Đồng 2. 6,143 ng/ml) compared with the euthyroid group Đại học Y Dược TP.HCM; Bệnh viện Nhi Đồng 2. 2 was 11 years old (9-16 years), 7.25 ± 0.10 g/dl, Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Khoa Bình Minh 117 ml/kg/year (69 - 237 ml/kg/yr), 2,000 ng/ml Email: bsbinhminh.nd2@gmail.com. Ngày nhận bài: 25.8.2022 (540 – 5,765 ng/ml), respectively; no statistical Ngày phản biện khoa học: 23.9.2022 difference. Ngày duyệt bài: 10.10.2022 76
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Conclusion: Thyroid dysfunction in nhân TDT và các yếu tố ảnh hưởng lên chức thalassemia patients varies from subclinical năng tuyến giáp. hypothyroidism, primary hypothyroidism to central hypothyroidism. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh nhân Thalassemia 9-16 tuổi thể phụ Thalassemia là một rối loạn di truyền lặn thuộc truyền máu đã được truyền máu ít nhất trên nhiễm sắc thể thường, thường gặp nhất 10 lần/năm tại khoa Điều trị ban ngày bệnh trên thế giới [1]. Dữ liệu về dịch tễ học toàn viện Nhi Đồng 2. cầu của thalassemia không đầy đủ. Khoảng Phương pháp nghiên cứu 68.000 trẻ em sinh ra với các hội chứng Thiết kế nghiên cứu thalassemia khác nhau mỗi năm. Việt Nam là Cắt ngang mô tả có phân tích một trong những nước có tỷ lệ mắc bệnh và Cách thực hiện mang gen bệnh cao [1]. Theo kết quả bước Tất cả bệnh nhân thalassemia từ 9 tuổi trở đầu khảo sát tình trạng mang gen bệnh lên đến truyền máu tại khoa Điều trị ban thalassemia trên toàn quốc năm 2017, ở Việt ngày nếu thỏa điều kiện truyền máu ít nhất Nam, có khoảng trên 12 triệu người mang 10 lần/năm và đồng ý tham gia nghiên cứu sẽ gen bệnh thalassemia. Hiện nay, cả nước có được đo chiều cao, cân nặng và xét nghiệm trên 20.000 người bị thalassemia cần phải xét nghiệm chức năng tuyến giáp. điều trị cả đời và mỗi năm có thêm khoảng Định nghĩa biến số chính 8.000 trẻ em sinh ra bị bệnh thalassemia, Thalassemia phụ thuộc truyền máu: trong đó có khoảng 2.000 trẻ bị bệnh mức độ truyền máu ≥ 10 lần một năm để duy trì mức nặng và khoảng 800 trẻ không thể ra đời do độ hemoglobin trước truyền máu trên 9-10,5 phù thai [2]. Truyền máu định kỳ và thải sắt g/dl. hiệu quả đã cải thiện tuổi thọ của bệnh nhân Suy giáp: mắc bệnh thalassemia. Tuy nhiên tích lũy sắt + Suy giáp dưới lâm sàng: TSH tăng, FT4 vẫn còn là thách thức trong điều trị các bệnh bình thường. nhân thalassemia thể phụ thuộc truyền máu + Suy giáp: TSH cao, FT4 thấp. (TDT). Biến chứng suy giáp ở bệnh nhân + Suy giáp trung ương: TSH bình thường, TDT chủ yếu là do quá tải sắt. Rối loạn chức FT4 thấp năng tuyến giáp xảy ra do thâm nhiễm tuyến, thiếu oxy mô mãn tính, tổn thương do gốc III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU sắt tự do và ứ sắt trong mô tuyến. Tại Việt Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ bệnh Nam, rối loạn chức năng tuyến giáp ở bệnh nhân mắc suy giáp chiếm 23/51 bệnh nhân nhân thalassemia chưa được nghiên cứu (45%). Trong đó suy giáp trung ương chiếm nhiều. tỉ lệ 39,2%, suy giáp nguyên phát chiếm tỉ lệ Mục tiêu nghiên cứu: 3,9% và suy giáp dưới lâm sàng chiếm 1,9%. Xác định chức năng tuyến giáp ở bệnh 77
  3. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG II LẦN THỨ 29 NĂM 2022 Bảng 1. Phân bố bệnh nhân suy giáp theo giới Giới Tần số Tỉ lệ Nam 11 47,8% Nữ 12 52,2% Tổng 23 100% 52,2% bệnh nhân nữ mắc suy giáp và 47,8% bệnh nhân nam mắc suy giáp. Tỉ lệ nữ/nam=1,09. Bảng 2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của nhóm suy giáp và bình giáp Suy giáp Bình giáp p Tuổi (năm) 11,5 (9-15) 11 (9-16) 0,36 Chiều cao -1,57 ± 0,24 -1,62 ± 0,22 0,88 BMI (kg/m2) -1,26 ± 0,27 -1,04 ± 0,25 0,57 Hemoglobin trước truyền máu (g/dl) 7,24 ± 0,13 7,25 ± 0,10 0,93 Thể tích máu truyền (ml/kg/năm) 113 (64 – 175) 117 (69 – 237) 0,86 2.472 (1.184 – 2.000 (540 – Nồng độ ferritin (ng/ml) 0,48 6.143) 5.765) Tuổi ở bệnh nhân có suy giáp cao hơn so 7,24 ± 0,13 g/dl và 7,25 ± 0,10 g/dl, với p= với nhóm bình giáp. Tuy nhiên khác biệt 0,93. Khác biệt không có ý nghĩa thống kê. không có ý nghĩa thống kê. Thể tích máu truyền ở nhóm suy giáp là Chiều cao ở nhóm bệnh nhân có suy giáp 113 ml/kg/năm (64 - 175 ml/kg/năm) thấp và bình giáp không có khác biệt về thống kê. hơn ở nhóm bình giáp là 117 ml/kg/năm (69 BMI ở nhóm suy giáp là -1,26 ± 0,27 - 237 ml/kg/năm), nhưng khác biệt này kg/m2 thấp hơn so với nhóm bình giáp là - không có ý nghĩa thống kê. 1,04 ± 0,25. Khác biệt này cũng không có ý Nồng độ ferritin trung vị ở bệnh nhân suy nghĩa thống kê giáp là 2.472 ng/ml (1.184 – 6.143 ng/ml) Nồng độ hemoglobin trước truyền máu cao hơn so với bệnh nhân có chức năng của nhóm suy giáp và bình giáp lần lượt là 78
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 tuyến giáp bình thường là 2.000 ng/ml (540 – nhau của các cá thể với độc tính lên cơ quan 5.765 ng/ml) với p = 0,48. Khác biệt này do ứ sắt đã được ghi nhận trong bệnh không có ý nghĩa thống kê. thalassemia. Bác sĩ điều trị cần lưu ý nguy cơ suy giáp trung ương ở các bệnh nhân V. BÀN LUẬN thalassemia thể phụ thuộc truyền máu. Nhìn Phân bố các loại suy giáp chung, vấn đề suy giáp trung ương trên bệnh Trong nghiên cứu của chúng tôi, tỉ lệ bệnh nhân thalassemia thường bị bỏ quên do có rất nhân mắc suy giáp trung ương chiếm tỉ lệ ít nghiên cứu về chủ đề này. Nhiều tiến bộ đã cao nhất là 39,2%, suy giáp nguyên phát được được thực hiện trong những năm gần chiếm tỉ lệ 3,9% và suy giáp dưới lâm sàng đây để chẩn đoán suy giáp trung ương ở chỉ chiếm 1,9% trong các trường hợp được bệnh nhân thalassemia do đó làm tăng nhận nghiên cứu. thức cho bác sĩ lâm sàng về biến chứng này. Khác với nghiên cứu của chúng tôi, tác Phân bố bệnh nhân suy giáp theo giới giả Khian Aun Tan và cộng sự nhận thấy tỉ lệ Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho suy giáp dưới lâm sàng chiếm đa số 11/82 thấy 52,2% bệnh nhân nữ mắc suy giáp và trường hợp, suy giáp nguyên phát có 3/82 47,8% bệnh nhân nam mắc suy giáp. Tỉ lệ trường hợp, thấp nhất là suy giáp trung ương nữ/nam=1,09. Chúng tôi nhận thấy rằng chỉ có 1/82 trường hợp [8]. Trong hầu hết các không có sự khác biệt về giới ở nhóm bệnh nghiên cứu, kết quả cho thấy dạng lâm sàng nhân thalassemia thể phụ thuộc truyền máu thường gặp nhất của suy giáp ở bệnh nhân bị suy giáp. Khác với dân số chung tỉ lệ bệnh thalassemia là suy giáp dưới lâm sàng [5]. nhân suy giáp ở nữ gấp đôi so với nam. Tần suất của suy giáp trung ương theo Nhiều nghiên cứu có kết quả tương tự như nghiên cứu của De Sanctis và cộng sự là 6% chúng tôi. Tác giả Sara Ahmed Malik và ở những bệnh nhân dưới 21 tuổi và 7,9% trên cộng sự nhận thấy rằng không có mối liên 21 tuổi [3]. Ngược lại, tương đồng với nghiên quan giữa suy giáp và giới tính, tuy nhiên tỷ cứu của chúng tôi, tần suất mắc suy giáp lệ suy giáp cao hơn ở nữ giới là 23% nam và trung ương cao hơn đã được báo cáo ở Iran 30% nữ [6]. là 16% trên 114 bệnh nhân với tuổi trung Tuổi ở bệnh nhân của chúng tôi có suy bình là 20,9 ± 7,8 tuổi [4] và bệnh nhân Qatar giáp cao hơn so với nhóm bình giáp. Tuy có 76,4% suy giáp trung ương ở trẻ em và nhiên khác biệt không có ý nghĩa thống kê. thanh thiếu niên từ 5 đến 18 tuổi [7]. Nghiên cứu của tác giả Ashraf T. Soliman và Sự khác biệt về tần suất suy giáp tùy cộng sự nghiên cứu trên 48 bệnh nhân thuộc vào tuổi của bệnh nhân, chủng tộc, thalassemia (5-18 tuổi) theo dõi kéo dài 10 chất lượng quản lý và phác đồ điều trị năm khẳng định tỉ lệ suy giáp tăng từ 0% lúc thalassemia của từng nơi. Ngoài ra, đa dạng 7 tuổi lên 35% ở độ tuổi 18 tuổi và tuổi của di truyền liên quan đến sự nhạy cảm khác bệnh nhân thalassemia có tương quan nghịch 79
  5. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT MỞ RỘNG BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG II LẦN THỨ 29 NĂM 2022 với FT4 (r = −0,595, P
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Suy giáp có thể xảy ra ở bệnh nhân hieu-biet-co-ban-ve-benh-thalassemia- thalassemia thể phụ thuộc truyền máu mà 279.html truy cập ngày 30/09/2020 2. Bộ Y Tế (2019) Hội Nghị Khoa Học về không có dấu hiệu lâm sàng cụ thể. Việc Thalassemia toàn quốc lần thứ III. sàng lọc bệnh nhân thalassemia phát hiện 3. De Sanctis V, Soliman A T, Candini G et al biến chứng suy giáp rất quan trọng để chẩn (2013), "High prevalence of central đoán sớm và điều trị kịp thời cho những trẻ hypothyroidism in adult patients with β- bị ảnh hưởng. thalassemia major", Georgian Medical News, Cần tiến hành thêm nhiều nghiên cứu sâu (222), pp. 88-94. hơn về đặc điểm và diễn tiến từng rối loạn 4. Eshragi P, Tamaddon A, Zarifi K (2011), chức năng tuyến giáp và theo dõi đáp ứng "Thyroid function in major thalassemia patients: Is it related to height and chelation điều trị các rối loạn này trên bệnh nhi Việt therapy?", Caspian Journal of Internal Nam. Cũng như cần có nghiên cứu theo dõi Medicine, 2 (1), pp. 189-193. kéo dài và đa trung tâm trên dân số lớn hơn 5. Jehanzeb K, Ahmad F, Lodhi M A (2016), để đánh giá tần suất và đặc điểm của các rối "Assessment of status of thyroid functions in loạn chức năng tuyến giáp cũng như xác định patients of β thalassemia major, reporting to các yếu tố nguy cơ. OPD Of Military Hospital, Rawalpindi", Pakistan Armed Forces Medical Journal, 66 CẢM ƠN (6), pp. 809-813. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Ban 6. Malik S A, Syed S, Ahmed N (2010), "Frequency of hypothyroidism in patients of Giám Đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2, phòng Chỉ b-thalassemia", Journal of the Pakistan Đạo Tuyến, Bác sĩ CKII Trần Thị Kim Ngân Medical Association, 60 (1), pp. 17-20. (trưởng khoa Điều trị ban ngày), Bác sĩ CKII 7. Soliman A T, Al Yafei F, Al-Naimi L et al Nguyễn Đình Văn (trưởng khoa Ung Bướu (2013), "Longitudinal study on thyroid Huyết Học) và các bác sĩ khoa Ung Bướu function in patients with thalassemia major: Huyết Học đã giúp đỡ chúng tôi trong quá High incidence of central hypothyroidism by trình thực hiện đề tài. 18 years", Indian Journal of Endocrinology and Metabolism, 17 (6), pp. 1090-1095. TÀI LIỆU THAM KHẢO 8. Tan K A, Lum S H, Yahya A et al (2019), 1. Bệnh viện Truyền máu huyết học (2020), "Prevalence of growth and endocrine "Những hiểu biết cơ bản về bệnh disorders in Malaysian children with thalassemia", https://bthh.org.vn/72/nhung- transfusion-dependent thalassaemia", Singapore Medical Journal, 60 (6), pp. 303- 308 81
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2