Chương 12: Học thuyết tiến hoá của Darwin

Chia sẻ: Phuong Nha | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

845
lượt xem 235
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quan niệm về sinh giới: "tất cả các loài sinh vật được thượng đế sáng tạo ra cùng một lần, mang những đặc điểm thích nghi hợp lý từ đầu và không hề biến đổi sinh giới".

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chương 12: Học thuyết tiến hoá của Darwin

CHÖÔNG 12. HOÏC THUYEÁT TIEÁN HOAÙ CUÛA DARWIN
1. CAÙC QUAN ÑIEÅM TIEÁN HOAÙ TRÖÔÙC DARWIN
1.1. Quan nieäm về sinh giới (ñeán theá kyû thöù XVII): ”taát caû caùc loaøi sinh vaâït ñöôïc thöôïng ñeá saùng taïo ra cuøng moät laàn, mang nhöõng ñaëc ñieåm thích nghi hôïp lyù töø ñaàu vaø khoâng heà bieán ñoåi sinh giôùi”.
1.2. Thuyeát tieán hoaù cuûa Lamarck (1744 – 1829) + Lamarck laø ngöôøi ñaàu tieân xaây döïng moät hoïc thuyeát coù heä thoáng veà söï tieán hoaù. + Nội dung học thuyết: ● Tieán hoaù khoâng ñôn thuaàn laø söï bieán ñoåi, maø coøn laø söï phaùt trieån coù keá thöøa lòch söû. Naâng cao daàn trình ñoä toå chöùc cuûa cô theå töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp, laø daáu hieäu chuû yeáu cuûa quaù trình tieán hoaù höõu cô. ● Đieàu kieän ngoaïi caûnh khoâng ñoàng nhaát vaø thöôøng xuyeân thay ñoåi laø nguyeân nhaân chính laøm cho caùc loaøi bieán ñoåi daàn vaø lieân tuïc ● Keát luaän: nhöõng bieán ñoåi nhoû ñöôïc tích luyõ trong thôøi gian daøi ñaõ taïo neân nhöõng bieán ñoåi saâu saéc treân cô theå sinh vaät.
+ Nhöõng quan nieäm sai lầm cuûa Lamarck về tieán hoùa: Nhöõng bieán ñoåi treân cô theå sinh vaät ● Do taùc duïng cuûa ngoaïi caûnh ● Hoaëc do taäp quaùn hoaït ñoäng cuûa sinh vaät ñoù ñeàu ñöôïc di truyeàn vaø tích luyõ qua caùc theá heä. + Nguyeân nhaân: trình ñoä khoa hoïc ñöông thôøi chöa phaân bieät ñöôïc caùc khaùi nieäm bieán dò di truyeàn vôùi bieán dò khoâng di truyeàn.
2. HOÏC THUYEÁT TIEÁN HOAÙ CUÛA DARWIN
Charles Darwin (1809 – 1882)
-Darwin sinh ngaøy 12/3/1809. -Thaùng 10 naêm 1826, oâng hoïc khoa y tröôøng Ñaïi hoïc Toång hôïp Edinburg. -Hai naêm sau, oâng quay veà hoïc taïi tröôøng Toång hôïp Cambridge, khoa thaàn thaùnh hoïc, nhöng oâng chæ quan taâm ñeán nhöõng moân khoa hoïc töï nhieân, nhaát laø caùc moân coù lieân quan ñeán ñoäng, thöïc vaät hoïc. -OÂng ñi du lòch voøng quanh theá giôùi trong 5 naêm treân taøu The Beagle nhaèm tieáp caän vôùi töï nhieân vaø hieåu ñöôïc nhieàu hôn. -OÂng laø nhaø töï nhieân hoïc ñaàu tieân ngöôøi Anh, ñaõ ñaët neàn moùng vöõng chaéc cho hoïc thuyeát tieán hoaù vôùi taùc phaåm noåi tieáng “Nguoàn goác caùc loaøi” vaøo naêm 1859.
Haønh trình cuûa taøu The Beagle
Caùc khaùi nieäm: + Bieán dò: ● Khaùi nieäm chæ söï phaùt sinh nhöõng ñaëc ñieåm sai khaùc giöõa caùc caù theå cuøng loaøi trong quaù trình sinh saûn. ● Taùc ñoâïng tröïc tieáp cuûa ngoaïi caûnh hay cuûa taäp quaùn hoaït ñoäng ôû ñoäng vaät chæ gaây ra nhöõng bieán ñoåi ñoàng loaït theo moät höôùng xaùc ñònh töông öùng vôùi ñieàu kieän ngoaïi caûnh, ít coù yù nghóa trong choïn gioáng vaø tieán hoaù. ● Bieán dò xuaát hieän trong quaù trình sinh saûn ôû töøng caù theå rieâng leû vaø theo nhöõng höôùng khoâng xaùc ñònh ● Bieán dò laø nguoàn nguyeân lieäu cuûa choïn gioáng vaø tieán hoaù.
+ Choïn loïc töï nhieân ● Giöõa caùc caù theå cuøng loaøi luoân luoân xuaát hieän nhöõng bieán dò caù theå. ● Söï toàn taïi cuûa moät sinh vaät phuï thuoäc voâ soá yeáu toá phöùc taïp trong ngoaïi caûnh  chòu söï choïn loïc. ● Taùc nhaân gaây ra söï choïn loïc: khí haäu, ñaát ñai, nguoàn thöùc aên, keû thuø, ñoái thuû caïnh tranh veà thöùc aên, choã ôû. ♦ Caù theå mang nhöõng bieán dò coù lôïi cho baûn thaân seõ soáng soùt nhieàu hôn, phaùt trieån öu theá, sinh saûn nhieàu, con chaùu ngaøy caøng ñoâng. ♦ Caù theå mang nhöõng bieán dò ít coù lôïi hoaëc coù haïi cho baûn thaân ít coù khaû naêng toàn taïi, phaùt trieån, con chaùu hieám daàn.  Nhöõng sinh vaät naøo thích nghi vôùi ñieàu kieän soáng thì môùi coù khaû naêng soáng soùt vaø phaùt trieån.
Ví duï: taùc duïng cuûa choïn loïc töï nhieân ñoái vôùi saâu boï ôû quaàn ñaûo Manderer: gioù nhieàu vaø raát maïnh  taát caû caùc saâu boï khoâng coù caùnh to khoeû ñuû ñeå choáng choïi vôùi gioù maïnh ñeàu bò tieâu dieät vaø bò cuoán xuoáng bieån  saâu boï phaûi thích nghi vôùi cuoäc soáng boø hoaëc bay saùt maët ñaát  xuaát hieän caùc bieán dò coù lôïi.  Choïn loïc töï nhieân: ► Taùc ñoäng thoâng qua ñaëc tính bieán dò vaø di truyeàn ► Laø nhaân toá chính trong quaù trình hình thaønh caùc ñaëc ñieåm thích nghi treân cô theå sinh vaät.
Trong choïn loïc töï nhieân, quaù trình phaân ly tính traïng daãn tôùi söï hình thaønh nhieàu loaøi môùi töø moät loaøi ban ñaàu (xaûy ra treân qui moâ roäng lôùn vaø thôøi gian daøi) .  loaøi môùi ñöôïc hình thaønh daàn daàn qua nhieàu daïng trung gian, döôùi taùc ñoâïng cuûa choïn loïc töï nhieân theo con ñöôøng phaân ly tính traïng.
So saùnh quan nieäm giöõa Lamarck vaø Darwin: ● Lamarck: thích nghi laø keát quaû söï bieán ñoåi cô theå sinh vaät töông öùng vôùi söï thay ñoåi ngoaïi caûnh. ● Darwin: ♦ Quaù trình choïn loïc caùc bieán dò, ñaøo thaûi caùc daïng keùm thích nghi. ♦ Toaøn boä sinh giôùi ngaøy nay laø keát quaû cuûa quaù trình tieán hoaù töø moät goác chung.
+ Choïn loïc nhaân taïo ● Trong moät quaàn theå vaät nuoâi hay caây troàng luoân luoân xuaát hieän nhieàu bieán dò. Nhöõng caù theå mang bieán dò coù lôïi cho con ngöôøi seõ ñöôïc öu tieân giöõ laïi vaø duøng ñeå nhaân gioáng. Nhöõng caù theå mang bieán dò baát lôïi cho ngöôøi seõ bò loaïi boû hay haïn cheá sinh saûn. ● Baûn chaát cuûa quaù trình choïn loïc nhaân taïo bao goàm hai maët song song: ♦ Ñaøo thaûi nhöõng bieán dò baát lôïi ♦ Tích luyõ nhöõng bieán dò coù lôïi phuø hôïp vôùi muïc tieâu saûn xuaát cuûa con ngöôøi.
● Choïn loïc nhaân taïo ♦ Nhaân toá chính quy ñònh chieàu höôùng vaø toác ñoä bieán ñoåi cuûa caùc gioáng vaät nuoâi vaø caây troàng. ♦ Giaûi thích taïi sao vaät nuoâi hay caây troàng ñeàu thích nghi cao ñoä vôùi nhu caàu xaùc ñònh cuûa con ngöôøi. ● Trong moãi loaøi vaät nuoâi hay caây troàng, söï choïn loïc coù theå tieán haønh theo nhöõng höôùng khaùc nhau. ● Trong moãi höôùng con ngöôøi ñi saâu khai thaùc moät ñaëc ñieåm coù lôïi ôû sinh vaät, giöõ laïi nhöõng daïng toát noåi baät, loaïi boû nhöõng daïng trung gian khoâng ñaùng chuù yù. ● Keát quaû: töø moät daïng ban ñaàu daàn daàn phaùt sinh nhieàu daïng khaùc nhau roõ reät vaø khaùc xa daïng toå tieân. Ñoù laø quaù trình phaân ly tính traïng, giaûi thích söï hình thaønh nhieàu gioáng vaät nuoâi, caây troàng trong moãi loaøi, xuaát phaùt töø moät hay vaøi daïng toå tieân hoang daïi.
4. THUYEÁT TIEÁN HOAÙ TOÅNG HÔÏP
- Hình thaønh trong caùc thaäp nieân 30 – 50 cuûa theá kyû XX . - Laø söï toång hôïp caùc thaønh töïu lyù thuyeát trong nhieàu laõnh vöïc: phaân loaïi hoïc, coå sinh vaät hoïc, di truyeàn hoïc quaàn theå, sinh thaùi hoïc quaàn theå, hoïc thuyeát veà sinh quyeån. - Phaân bieät tieåu tieán hoaù vôùi ñaïi tieán hoùa + Tieåu tieán hoaù (tieán hoaù vi moâ): Quaù trình bieán ñoåi thaønh phaàn kieåu gen cuûa quaàn theå, bao goàm: ♦ Söï phaùt sinh ñoät bieán ♦ Söï phaùt taùn ñoät bieán qua giao phoái ♦ Söï choïn loïc caùc ñoät bieán coù lôïi ♦ Söï caùch ly sinh saûn cuûa quaàn theå ñaõ bieán ñoåi vôùi quaàn theå goác  Keát quaû: söï hình thaønh loaøi môùi. Quaù trình tieåu tieán hoaù dieãn ra trong phaïm vi phaân boá töông ñoái heïp, trong thôøi gian lòch söû töông ñoái ngaén  coù theå nghieân cöùu baèng thöïc nghieäm.
+ Ñaïi tieán hoaù (tieán hoaù vó moâ): ● Quaù trình hình thaønh caùc thaønh caùc nhoùm phaân loaïi treân loaøi nhö chi, hoï, boä, lôùp, ngaønh. ● Dieãn ra treân qui moâ roäng lôùn, qua thôøi gian ñòa chaát raát daøi. Hoïc thuyeát tieán hoaù toång hôïp ñöôïc xaây döïng treân cô sôû hoïc thuyeát tieán hoaù coå ñieån cuûa Darwin coù lieân quan ñeán laõnh vöïc di truyeàn hoïc maø thöïc chaát laøsöï keát hôïp giöõa thuyeát ñaïi tieán hoaù vaø tieåu tieán hoaù.