CH
NG II. H CH TOÁN TÀI S N C Đ NH
ƯƠ
Ả Ố Ị
Ạ
* M c tiêu h c c a ch
ọ ủ
ụ
ươ : ng
I. B n ch t TSCĐ và nhi m v h ch toán
ụ ạ
ệ
ấ
ả
II. H ch toán tăng TSCĐ
ạ
III. H ch toán gi m TSCĐ
ạ
ả
IV. H ch toán trao đ i TSCĐ
ổ
ạ
V. H ch toán hao mòn và kh u hao TSCĐ.
ấ
ạ
1
I. B N CH T C A TSCĐ VÀ NHI M V H CH TOÁN Ấ Ủ Ụ Ạ Ả Ệ
1. B n ch t c a TSCĐ ấ ủ
ả
a. Tiêu chu n ghi nh n TSCĐ
ẩ
ậ
ự ộ ả ẩ ị
TSCĐ Theo Chu n m c VAS s 03 và 04 quy đ nh m t tài s n ố đ
c ghi nh n là TSCĐ khi nó tho mãn đ ng th i 4 tiêu ượ ờ ồ ậ ả
chu nẩ sau đây:
i ích kinh t ắ ắ ế
ậ
10 tri u đ ng tr lên)
1. Ch c ch n thu đ c l ượ ợ 2. Nguyên giá xác đ nh m t cách đáng tin c y ộ ị c tính trên 1 năm 3.Th i gian s d ng ử ụ ướ 4. Đ tiêu chu n giá tr (t ẩ
2
ệ ồ ờ ủ ị ừ ở
b. Phân lo i TSCĐ
ạ
The o h×nh th¸i biÓu hiÖn: TS CĐ HH v à TS CĐ VH The o h×nh th¸i biÓu hiÖn: TS CĐ HH v à TS CĐ VH TS C§ h÷u h×nh lµ nh÷ng TSC§ cã h×nh th¸i vËt TS C§ h÷u h×nh lµ nh÷ng TSC§ cã h×nh th¸i vËt chÊt cụ thể,gồm: chÊt cụ thể,gồm: Nhµ cửa, vËt kiÕn tróc Nhµ cửa, vËt kiÕn tróc M¸y mãc, thiÕt bÞ M¸y mãc, thiÕt bÞ Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn Ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ truyÒn dÉn ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý Vên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n Vên c©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ cho s¶n phÈm phÈm ……. …….
3
TSC§ v« h×nh lµ TSC§ kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt
cụ thể, thÓ hiÖn mét lîng gi¸ trÞ ®· ®îc ®Çu t (®¹t
tiªu chuÈn gi¸ trÞ TSC§) ®Ó ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ l©u
dµi cho doanh nghiÖp (trªn 1n¨m).
G mồ : QuyÒn sö dông ®Êt, b¶n quyÒn, b»ng s¸ng
chÕ, nh·n hiÖu hµng ho¸, phÇn mÒm m¸y vi tÝnh...
4
The o quyÒn s ë h÷u:
- TS C§ t
c ã: lµ nh÷ng TS C§ mµ do anh ng hiÖp
ự
c ã quyÒn ®Þnh ®o ¹t
- TS C§ ®i thuª: lµ nh÷ng TS C§ mµ do anh ng hiÖp
kh«ng ®-îc quyÒn ®Þnh ®o ¹t.
The o mô c ®Ýc h vµ t×nh h×nh s ö dô ng :
- TS C§ dïng c ho kinh do anh
- TS C§ hµnh c hÝnh s ù ng hiÖp
- TS C§ dïng c ho mô c ®Ýc h phó c lîi
- TS C§ c hê xö lý.
5
c . Ng uyªn t¾c qu¶n lý TS C§
• X¸c lËp ®èi tîng ghi TSC§
• Mäi TSC§ trg doanh nghiÖp ph¶i cã bé hå s¬ riªng
• Mçi TSC§ ph¶i ®îc qu¶n lý theo 3 chØ tiªu gi¸ trÞ lµ:
nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ cßn l¹i
• X©y dùng quy chÕ qu¶n lý TSC§
• Thùc hiÖn viÖc qu¶n lý ®èi víi nh÷ng TSC§ ®· khÊu
hao hÕt nh TSC§ b×nh thêng
• §Þnh kú ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª TSC§. 6
d. NhiÖm vô H¹ch to¸n TSC§
Ghi c hÐp, ph¶n ¸nh tæ ng hîp c hÝnh x¸c ,
kÞp thê i t×nh h×nh t¨ng g i¶m TS C§
TÝnh to ¸n vµ ph©n bæ c hÝnh x¸c mø c
khÊu hao TS C§
LËp kÕ ho ¹c h s ö a c h÷a vµ dù to ¸n c hi
phÝ s ö a c h÷a TS C§, tËp hîp c hÝnh x¸c vµ
ph©n bæ hîp lý c hi phÝ s ö a c h÷a TS C§ vµo
c hi phÝ kinh do anh.
7
II. H¹ch to¸n t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh
1. Thê i ®iÓm h¹ch to¸n t¨ng TSC§
Giai ®o¹n khai th¸c, sö dông TSC§
Giai ®o¹n x©y dùng, mua s¾m, triÓn khai, tiÕp nhËn
Thêi ®iÓm h¹ch to¸n t¨ng TSC§
8
2. X¸c ®Þnh Nguyªn gi¸ cña TSC§
Nguyªn gi¸ TSC§ lµ toµn bé c¸c chi phÝ
mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã TSC§
tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®a TS ®ã vµo tr¹ng
th¸i s½n sµng sö dông (TSC§ h÷u h×nh)
hoÆc sö dông theo dù tÝnh (TSC§ v«
h×nh).
9
Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§: - Dùa trªn nh÷ng c¨n cø kh¸ch quan cã thÓ kiÓm
so¸t ®îc.
- Dùa trªn c¸c kho¶n chi tiªu hîp lý trong qu¸ tr×nh
h×nh thµnh TSC§.
- C¸c kho¶n chi tiªu ph¸t sinh sau khi ®a TSC§
vµo sö dông ®îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ nÕu nh
chóng lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ h÷u Ých cña TSC§.
10
3. Tµi kho¶n s ö dông
TK 211 "TS C§ h÷u h×nh” (TS C§ HH)
Nguyªn gi¸ TSC§ HH cña
Nguyªn gi¸ TSC§ HH cña
doanh nghiÖp t¨ng trong kú
doanh nghiÖp gi¶m trong kú
DCK: Nguyªn gi¸ TSC§ h÷u
11
h×nh hiÖn cã cña doanh nghiÖp TK 2111 "Nhµ cöa,vËt kiÕn tróc"; TK 2112 "M¸y mãc, thiÕt bÞ" TK 2113 "Ph ¬ng tiÖn vËn t¶i, truyÒn dÉn"; TK 2114 "ThiÕt bÞ, dông cô qu¶n lý" TK 2115 "C©y l©u n¨m, sóc vËt lµm viÖc vµ/ hoÆc cho s¶n phÈm" TK 2118 " TSC§ h÷u h×nh kh¸c"
TK 213 "TS C§ v« h×nh" (TS C§ VH)
Nguyªn gi¸ TSC§ VH cña doanh
Nguyªn gi¸ TSC§ VH cña doanh
nghiÖp t¨ng trong kú
nghiÖp gi¶m trong kú
DCK: Nguyªn gi¸ TSC§ VH hiÖn
cã cña doanh nghiÖp TK 2131 “Quy n s d ng đ t"
ề ử ụ ấ
TK 2132 “ Quy n phát hành” ề
TK 2133 “B n quy n, b ng sáng ch ” ề ế ả ằ
TK 2134 “Nhãn hi u hàng hóa” ệ
TK 2135 “Ph n m m máy vi tính” ề ầ
12
TK 2136 “Gi y phép và Gi y phép nh ng quy n” ấ ấ ượ ề
TK 2138 “TSCĐ vô hình khác”.
4. H¹c h to¸n tæ ng hîp t¨ng TSC§
6 Tr êng hîp sau:
1. T¨ng do mua s¾m
2. T¨ng do x©y dùng c¬ b¶n (XDCB) hoµn thµnh
3. T¨ng do nhËn hoÆc nhËn l¹i vèn gãp liªn
doanh
4. Do cÊp trªn cÊp
5. Do biÕu tÆng
6. Do kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa.
13
4. H¹c h to¸n tæ ng hîp t¨ng TSC§
TH1: T¨ng TSC§ do mua s¾m Xác đ nh Nguyên giá TSCĐ:
ị
NG = Gt + Tp + Pt + Lv Tk
Cm Th
Gt: Gi¸ thanh to¸n (tÝnh theo gi¸ thu tiÒn 1 lÇn).
Tp: ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ ph¶i nép cho Nhµ n íc ngoµi gi¸ mua. Pt: PhÝ tæn tr íc khi dïng, nh : vËn chg, l¾p ®Æt, ch¹y thö...
Lv: L∙i tiÒn vay ph¶i tr¶ tr íc khi ® a TSC§ vµo sö dông.
Tk: ThuÕ trong gi¸ mua hoÆc phÝ tæn ® îc hoµn l¹i.
Cm: ChiÕt khÊu th ¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸ ® îc h ëng.
Th: Gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô thu ® îc khi ch¹y thö.
14
ươ
Ph ng pháp h ch toán: ạ * Bt1: Ph n ánh nguyên giá c a TSCĐ
ủ
ả
kh«ng qua
Tr êng hîp a: TSC§ mua s¾m ® a vµo sö dông l¾p ®Æt:
C¨n cø vµo c¸c chøng tõ ®Ó kÕ to¸n ghi t¨ng TSC§:
Nî TK 211, 213: Nguyªn gi¸ TSC§
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ® îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 311, 331, 341... Gi¸ mua vµ phÝ tæn
15
qua
Tr êng hîp b: TSC§ mua s¾m vµ ® a vµo sö dông l¾p ®Æt:
Do thgian h×nh thµnh TSC§ kÐo dµi => ®Ó x¸c ®Þnh
nguyªn gi¸ TSC§, kÕ to¸n ph¶i tËp hîp c¸c chøng tõ liªn
quan vµo mét TK riªng (TK 241 – CP ®Çu t XDCB; TK
2411 – Mua s¾m TSC§), khi kÕt thóc qu¸ tr×nh mua
s¾m, l¾p ®Æt, ch¹y thö, kÕ to¸n c¨n cø vµo TK nµy ®Ó
x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ TSC§. C th :
ụ ể 2 Bút toán
16
Bt 1a: TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua s¾m, l¾p ®Æt, ch¹y thö: Nî TK 241 (2411): CPhÝ mua s¾m, l¾p ®Æt, ch¹y thö... Nî TK 133: ThuÕ GTGT ® îc khÊu trõ (nÕu cã)
Cã TK 111, 112, 311, 331, 341...
Bt 1b: Khi ® a TSC§ vµo sö dông: Nî TK 211 : NG TSC§ h×nh thµnh ® a vµo sö dông Nî TK 138 : Kho¶n chi sai yªu cÇu båi th êng hoÆc chê xö lý
Cã TK 241: Tæng chi phÝ mua s¾m, x©y dùng, l¾p ®Æt.
17
ng h p mua TSCĐ theo ph
ườ
ươ
ợ
ng th c tr gop, tr ả
ả ́
ứ
* Tr châm và đ a tai san vao s dung ngay, kê toan ghi
̀ ử ̣
ư
̣ ̀ ̉ ́ ́
: Giá mua tr tiên môt lân
N TK 211
ợ ả ̀ ̣ ̀
N TK 133 : Thuê GTGT đ c khâu tr ợ ượ ừ ́ ́
N TK 142, 242 : Chi phi tr tr c (lai tr gop, tr châm) ợ ́ ả ướ ̃ ả ́ ả ̣
Co TK 331 : Tông tiên phai thanh toan ́ ̉ ̀ ̉ ́
- Đinh kỳ thanh toan cho ng i ban, kê toan ghi: ườ ̣ ́ ́ ́ ́
N TK 331 ợ
Co TK 111, 112. ́
- Đông th i, tinh vao chi phi tai chinh, sô lai tr gop tr châm ̃ ả ́ ờ ả ̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣
N TK 635 ợ
18
Co TK 142, 242 ́
*Bt2: X lý ngu n v n s d ng đ mua s m
ử ụ
ử
ồ
ố
ể
ắ
TSCĐ
TH1: NÕu TSC§ dïng cho SXKD ® îc mua s¾m b»ng nguån vèn ®Çu t XDCB, quü ®Çu t ph¸t triÓn, quü phóc lîi, th× khi hoµn thµnh thñ tôc ® a TSC§ vµo sö dông, kÕ to¸n
ghi bót to¸n chuyÓn nguån:
Nî TK 414 : ®Çu t b»ng quü ®Çu t ph¸t triÓn
Nî TK 441 : ®Çu t b»ng nguån vèn ®Çu t XDCB
Nî TK 431(4312): ®Çu t b»ng quü phóc lîi
Cã TK 411: Ghi t¨ng nguån vèn kinh doanh.
19
TH2: Tr êng hîp TSC§ ® îc mua s¾m b»ng quü phóc lîi phôc vô cho ho¹t ®éng v¨n ho¸, phóc lîi th× khi kÕt chuyÓn
nguån, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 4312: Quü phóc lîi
Cã TK 4313: Quü phóc lîi ®∙ h×nh thµnh TSC§
TH3: Tr êng hîp TSC§ ® îc mua s¾m b»ng nguån vèn kinh doanh, nguån vèn khÊu hao (lµ mét bé phËn cña
nguån vèn kinh doanh), nguån vèn vay th× kÕ to¸n chØ ghi
t¨ng gi¸ trÞ TSC§ mµ kh«ng cã bót to¸n xö lý nguån vèn
Nî TK 211
20
Cã TK 111, 112, 311, 341…
TH4: Tr êng hîp TSC§ ® îc mua s¾m, x©y dùng b»ng nguån vèn ®Çu t XDCB, kinh phÝ sù nghiÖp, kinh phÝ dù
¸n dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp hoÆc ho¹t ®éng dù ¸n th×
kÕ to¸n ghi b/to¸n chuyÓn nguån nh sau:
Nî TK 441 : ® îc ®Çu t b»ng nguån vèn XDCB
Nî TK 161 : chi sù nghiÖp ®Çu t b»ng nguån kinh
phÝ sù nghiÖp, kinh phÝ dù ¸n
Cã TK 466 : Nguån kinh phÝ ®∙ h×nh thµnh TSC§
21
S¬ ®å 2.1. T¨ng TSC§ do mua s¾m
211, 213
111, 112, 311, 331
(1a)
2411
341
(3)
(2a’’)
(2a’)
(2b)
(1b)
411
414, 441, 4312
(5)
22
TH2: T¨ng TSC§ do XDCB hoµn thµnh Xác đ nh Nguyên giá:
ị
Ng = Gi¸ quyÕt to¸n + phÝ tæn tr íc khi dïng
Ph
ươ
ng pháp h ch toán: ạ
* Bt 1: Ghi t¨ng TSC§ vµ quyÕt to¸n chi phÝ:
Nî TK 211, 213
: Nguyªn gi¸ TSC§ h×nh thµnh
Nî TK 138
: C¸c kho¶n chi ch a ® îc quyÕt to¸n
Cã TK 241 (2412): Tæng CP x©y dùng, nghiªn cøu, triÓn khai
* Bt 2: Xö lý nguån vèn sö dông ®Ó x©y dùng, nghiªn cøu,
triÓn khai (t ¬ng tù nh tr êng hîp mua s¾m).
23
S¬ ®å 2.2. T¨ng TSC§ do XDCB, nghiªn cøu, khai hoµn thµnh
211, 213
111, 112, 311, 331
2412
341
(1a’’)
(2)
(1a’)
(1b)
411
414, 441, 4312
(4)
24
TH 3: T¨ng TSC§ do nhËn hoÆc nhËn l¹i vèn gãp liªn doanh Xác đ nh Nguyên giá:
ị
NG= Gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn + C¸c phÝ tæn kh¸c
Ph ươ ng pháp h ch toán: ạ
Bt 1: Ph n ánh TSCĐ tăng thêm ả
N TK 211, 213 : Nguyên giá ợ
Có TK 411 : Nh nậ v n góp liên doanh ố
Có TK 128, 222 : Nh n l i ậ ạ v n góp liên doanh. ố
ổ
c ktr : Các phí t n khác : Thu GTGT đ ượ ợ ợ ế ừ
25
Bt 2: Ph n ánh chi phí khác ả N TK 211, 213 N TK 133 Có TK 111, 112, 331... T ng giá thanh toán ổ
TH4: T¨ng TSC§ do cÊp trªn (Nhµ n íc) cÊp Xác đ nh Nguyên giá:
ị
NG = GTCL ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ cÊp, ®¬n vÞ ®iÒu chuyÓn, hoÆc gi¸ trÞ theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ cña héi ®ång giao nhËn + c¸c phÝ tæn kh¸c
* Riªng TSC§ ®iÒu chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong doanh nghiÖp th× NG ® îc tÝnh b»ng NG ghi trªn sæ cña ®¬n vÞ giao. C¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chuyÓn nµy ® îc tÝnh vµo CPSX trong kú.
26
ng pháp h ch toán: ạ
Ph ươ Ghi t¨ng TSC§: Nî TK 211, 213
: Nguyªn gi¸
Cã TK 411
: Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§
Cã TK 111, 112, 331... PhÝ tæn tr íc khi dïng.
* Riªng phÝ tæn tr íc khi dïng cña TSC§ ®iÒu
chuyÓn gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô
thuéc th×:
Nî TK 627, 641, 642...
Cã TK 111, 112, 331...
27
TH5: T¨ng TSC§ do ® îc biÕu tÆng X¸c ®Þnh nguyªn gi¸
lµ gi¸ hîp lý cña TSC§ ® îc x¸c ®Þnh theo gi¸ c¶ thÞ tr êng vµ phÝ tæn tr íc khi dïng (nÕu cã).
Ghi t¨ng TSC§
Nî TK 211, 213
: Nguyªn gi¸
Cã TK 711
: Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§
Cã TK 111, 112, 331... PhÝ tæn tr íc khi dïng.
28
TH6: T¨ng do kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa
Khi kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa => ph¶i truy t×m nguyªn
nh©n ®Ó xö lý ghi sæ phï hîp víi tõng nguyªn nh©n.
* Riªng khÊu hao cña TSC§ trong thêi gian quªn ghi sæ ® îc tËp hîp vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:
Nî TK 642
Cã TK 214
29
TH6: T¨ng do kiÓm kª ph¸t hiÖn thõa (tt)
Tr êng hîp TS thõa kh«ng thÓ ph¸t hiÖn ® îc nguyªn
nh©n, kh«ng t×m ® îc chñ së h÷u TSC§, ghi:
Nî TK 211 : Nguyªn gi¸ (theo gi¸ cña TSC§ míi ë thêi
®iÓm hiÖn t¹i)
Cã TK 214 : Gi¸ trÞ hao mßn (theo ®¸nh gi¸ thùc tÕ)
Cã TK 338 (3381): Gi¸ trÞ cßn l¹i (TS thõa chê xö lý).
30
III H¹ch to¸n gi¶m tµi s¶n cè ®Þnh
1. X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cßn l¹i
GTCL trªn sæ kÕ to¸n cña TSC§ lµ hiÖu sè gi÷a
NG TSC§ vµ sè khÊu hao luü kÕ (hoÆc gi¸ trÞ hao
mßn luü kÕ) cña TSC§ tÝnh ®Õn thêi ®iÓm x¸c
®Þnh.
GTCL TSC§ = NG TSC§ GTHM TSC§
31
: Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ : Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ : Nguyªn gi¸ cña TSC§
: PhÕ liÖu nhËp kho : TiÒn båi th êng ph¶i thu : Ghi thu nhËp kh¸c : ThuÕ GTGT ph¶i nép NN(nÕu
32
2. H¹ch to¸n tæng hîp gi¶m TSC§ TH1: Nh îng b¸n, thanh lý TSC§ Bt 1: Xãa sæ TSC§ nh îng b¸n, thanh lý Nî TK 811 Nî TK 214 Cã TK 211, 213 Bt 2: Ph¶n ¸nh thu nhËp tõ nh îng b¸n, thanh lý Nî TK 111, 112, 131 : Theo gi¸ thanh to¸n Nî TK 152 Nî TK 138 Cã TK 711 Cã TK 3331 cã)
: Chi phÝ kh¸c : ThuÕ GTGT theo PP khÊu trõ (nÕu cã)
Bt 3: Ph¶n ¸nh chi phÝ thanh lý, nh îng b¸n Nî TK 811 Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331, 334, 338... TH2: Gãp (hoÆc tr¶) vèn liªn doanh, liªn kÕt b»ng TSC§ Ghi gi¶m TSC§ Nî TK 128, 222, 228: TrÞ gi¸ vèn gãp do H§ giao nhËn ®¸nh gi¸
Nî TK 411
: TrÞ gi¸ vèn gãp do H§ giao nhËn ®¸nh gi¸
Nî TK 214
: GTHM lòy kÕ
Nî TK 811/Cã TK 711: PhÇn chªnh lÖch gi÷a GTCL cña TS gãp
vèn liªn doanh vµ gi¸ trÞ do H§ giao nhËn ®¸nh gi¸
33
Cã TK 211, 213
: Nguyªn gi¸ TSC§
* Riªng víi c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t th× chªnh lÖch t¨ng ph©n chia nh sau: phÇn thu nhËp t ¬ng øng víi tû lÖ vèn gãp ® îc gi÷ l¹i trªn TK 3387, sau ®ã ph©n bæ dÇn vµo thu nhËp kh¸c theo thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ ®em ®i gãp vèn; phÇn thu nhËp t ¬ng øng lîi Ých cña bªn kh¸c trong liªn doanh h¹ch to¸n ngay lµ thu nhËp kh¸c trong kú Nî TK 221, 222, 223, 228 Nî TK 214: Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ Nî TK 811: Chªnh lÖch gi¶m Cã TK 211: Nguyªn gi¸ TSC§ Cã TK 711: Chªnh lÖch t¨ng (®èi víi c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t lµ = chªnh lÖch t¨ng * tû lÖ vèn gãp cña c¸c bªn kh¸c) Cã TK 3387: Dthu ch a thùc hiÖn = chªnh lÖch t¨ng * tû lÖ vèn gãp cña doanh nghiệp. Ph©n bæ Doanh thu ch a thùc hiÖn vµo thu nhËp kh¸c theo thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§: Nî TK 3387 Cã TK 711
34
S¬ ®å 2.3. H¹ch to¸n tæng hîp gi¶m TSC§
811, 411
Gi¶m TSC§ khi nh îng b¸n, thanh lý, gãp hoÆc tr¶ vèn gãp liªn doanh
GTCL 211, 213 NG
627, 641, 642... 214 (2141, 2143)
GTHM
TrÝch khÊu hao
111, 112, 128, 222, 411 711
Thu nhËp khi nh îng b¸n, thanh lý, gãp hoÆc tr¶ vèn gãp liªn doanh
3331
35
ThuÕ GTGT ph¶i nép (nÕu cã)
TH 3: Gi¶m do kiÓm kª ph¸t hiÖn thiÕu Khi kiÓm kª ph¸t hiÖn TSC§ thiÕu, c¨n cø vµo biªn b¶n kiÓm kª vµ biªn b¶n xö lý (nÕu cã), kÕ to¸n ghi: : Chê xö lý Nî TK 138 (1381) : Ghi theo gi¸ trÞ hao mßn Nî TK 214 Cã TK 211 : Ghi theo nguyªn gi¸. Tr êng hîp TSC§ thiÕu chê xö lý khi cã quyÕt ®Þnh xö lý cña cÊp cã thÈm quyÒn, kÕ to¸n ghi: : yªu cÇu båi th êng Nî TK 138 (1388) : TÝnh vµo gi¸ vèn cña doanh nghiÖp Nî TK 632 Cã TK 138 (1381): Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ thiÕu ® îc xö lý.
36
IV. H¹ch to¸n trao ®æi tµi s¶n cè ®Þnh
1. Trao ®æi TSC§ t ¬ng tù
X¸c ®Þnh nguyªn gi¸: Trong tr êng hîp DN sö dông TSC§ cña m×nh ®Ó
ấ & tg ® ¬ng vÒ gi¸ c¶) th×:
®æi TSC§ t ¬ng tù cña ®¬n vÞ kh¸c (cã cg c«ng dông, hi u su t ệ NG cña TSC§ nhËn ® îc sÏ ® îc tÝnh b»ng GTCL
cña TSC§ ®em trao ®æi
37
Bt 1: Ghi gi¶m gi¸ trÞ TSC§ ®em trao ®æi
Nî TK 131
: GTCL TSC§ ®em trao ®æi
Nî TK 214
: GTHM TSC§ ®em trao ®æi
Cã TK 211, 213
: NG TSC§ ®em trao ®æi
Bt 2: Ghi t¨ng TSC§ nhËn vÒ
Nî TK 211, 213
: NG TSC§ nhËn vÒ
Cã TK 131
: GTCL TSC§ ®em trao ®æi
38
2. Trao ®æi TSC§ kh«ng t ¬ng tù
X¸c ®Þnh nguyªn gi¸:
NG cña TSC§ nhËn vÒ lµ gi¸ hîp lý cña chÝnh tµi s¶n
®ã (do hai bªn trao ®æi tho¶ thuËn víi nhau).
39
Bt 1: Ghi gi¶m TSC§ ®em trao ®æi
Nî TK 811
: Gi¸ trÞ cßn l¹i
Nî TK 214
: Gi¸ trÞ hao mßn
Cã TK 211, 213
: Nguyªn gi¸
Bt 2: Ghi thu nhËp do trao ®æi TSC§
C¨n cø vµo gi¸ hîp lý cña TSC§ ®em trao ®æi, kÕ to¸n ghi
Nî TK 131: Gi¸ hîp lý TSC§ ®em trao ®æi
Cã TK 711: Ghi t¨ng thu nhËp kh¸c
Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép theo PP khÊu trõ
40
Bt3: Ghi t¨ng TSC§ nhËn vÒ C¨n cø vµo gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ, ghi: : Nguyªn gi¸ Nî TK 211, 213 : ThuÕ GTGT ® îc k/trõ (nÕu cã) Nî TK 133 : Gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ. Cã TK 131
41
.
Bt 4: Thanh to¸n chªnh lÖch gi¸ gi÷a TSC§ ®em trao ®æi vµ TSC§ nhËn vÒ: NÕu gi¸ hîp lý cña TSC§ ®em trao ®æi > gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ th× khi nhËn ® îc tiÒn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111, 112 Cã TK 131 NÕu gi¸ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ > gi¸ hîp lý cña TSC§ ®em trao ®æi th× kÕ to¸n xö lý ng îc l¹i
42
V. h¹c h to ¸n Hao mßn vµ khÊu hao TS C§
1. B¶n chÊt hao mßn vµ khÊu hao TSC§
Hao mßn c ña TSC§ lµ s ù gi¶m dÇn gi¸ trÞ c ña TSC§ trong qu¸ tr×nh s ö dông do tham gia vµo QTKD bÞ c ä x¸t, bÞ ¨n mßn hoÆc do tiÕn bé kü thuËt...
KhÊu hao TSC§ lµ s ù tÝnh to¸n vµ ph©n bæ mé t c¸ch c ã hÖ thèng NG cña TSC§ vµo c hi phÝ KD trong tõng kú h¹c h to¸n
43
khÊu hao TS C§
ấ
ủ
ồ
ờ
ả
ị ự ...
V ph ng di n ệ KINH T , Ế kh u hao cho phép DN ươ ề ph n ánh đ c giá tr th c c a TS, đ ng th i gi m ượ ả i nhu n thu n c a DN. l ầ ợ
ủ
ậ
ng di n
ộ
ấ ng ti n tài tr giúp cho DN thu đ
ệ TÀI CHÍNH, kh u hao là m t c ph n đã ầ ợ
ươ ệ
ượ
V ph ề ph ươ m t c a TSCĐ. ấ ủ
ộ
ấ
ả
V ph ề chi phí đ
i nhu n ch u thu .
ươ ượ
ng di n c tr vào l ừ
ệ THU , Ế kh u hao là m t kho n ị
ợ
ế
ậ
kh u hao là s ghi
ươ
Ế
ự
ấ
V ph ề nh n gi m giá c a TSCĐ. ả
ệ K TOÁN, ng di n ủ
ậ
44
M C ĐÍCH TRÍCH khÊu hao TS C§
Ụ
Gióp doanh nghiÖp tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ sö
dông TSC§ vµ thu håi vèn ®Çu t ®Ó t¸i t¹o TSC§
khi chóng bÞ h háng hoÆc thêi gian kiÓm so¸t
hÕt hiÖu lùc
45
2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TS C§
• Theo ph ¬ng ph¸p khÊu hao ® êng th¼ng:
Mkh bq n¨m = Nguyªn gi¸ cña TSC§ x Tû lÖ KH n¨m
Trong ®ã: 1 Tû lÖ khÊu hao n¨m =
Sè n¨m sö dông dù kiÕn
Mkh bq n¨m Mkh bq th¸ng =
12
46
2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TSC§ (tt)
* Theo ph ng pháp kh u hao đ ươ ấ ườ ng th ng : ẳ
Theo ch đ hi n hành, vi c trích ho c thôi trích kh u hao ế ộ ệ ệ ấ ặ
TSCĐ đ c th c hi n b t đ u t ngày mà TSCĐ tăng, gi m ượ ệ ắ ầ ừ ự ả
ho c ng ng tham gia vào ho t đ ng kinh doanh (nguyên t c ạ ộ ừ ắ ặ
tròn ngày).
V× m
Vì th , đ đ n gi n cho vi c tính toán, n u trong tháng ệ ế ể ơ ế ả
tr ướ c không có bi n đ ng tăng, gi m TSCĐ thì k toán s ẽ ế ộ ế ả
47
ti n hành trích kh u hao TSCĐ phân b cho t ng b ph n ộ ậ ừ ổ ế ấ
s d ng theo công th c: ử ụ ứ
2. Ph-¬ng ph¸p tÝnh khÊu hao TS C§ (Tt)
* Theo ph
ng pháp kh u hao đ
ng th ng
ươ
ấ
ườ
ẳ
ứ
ủ
ứ
ủ
=
+
-
ả
M c KH TSCĐ ứ ph i trích tháng n
ứ ữ ả
M c KH TSCĐ đã trích tháng (n-1)
M c KH c a nh ng TSCĐ tăng ữ thêm trong tháng n
M c KH c a nh ng TSCĐ gi m đi trong tháng n
trong
ủ
ả
ố
ự ế
ứ ữ
S ngày ph i trích KH th c t ủ
ữ
=
tháng n c a TSCĐ tăng thêm ------------------------------------------------
*
M c KH c a nh ng TSCĐ tăng thêm trong tháng n
S ngày th c t
c a tháng
ự ế ủ
ố
Mkh bq tháng c a nh ng TSCĐ ủ tăng trong tháng n
trong
ủ
ố
ủ
ữ
=
S ngày thôi trích KH th c t ự ế tháng n c a TSCĐ gi m ả ----------------------------------------------------
*
ứ ữ ả
M c KH c a nh ng TSCĐ gi m đi trong tháng n
S ngày th c t
c a tháng
ự ế ủ
ố
Mkh bq tháng c a ủ nh ng TSCĐ gi m trong tháng ả n
48
3. Tµi kho¶n sö dông
N TK 214 " Hao mßn TS C§" C
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ gi¶m
Gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ t¨ng
trong kú
trong kú
DCK: Gi¸ trÞ hao mßn cña
TSC§ hiÖn cã
TK 2141 “Hao mßn TSC§ h÷u h×nh”
TK 2142 “Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh”
TK 2143 “Hao mßn TSC§ v« h×nh”
49
4. Ph ¬ng ph¸p h¹ch to¸n
Trong qu¸ tr×nh sö dông TSC§, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh
