Công tác quản lý chất lượng trong quá trình thi công kè đê biển

KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TRONG QUÁ TRÌNH<br /> THI CÔNG KÈ ĐÊ BIỂN<br /> <br /> TS . Đồng Kim Hạnh<br /> Trường Đại học Thủy lợi<br /> <br /> Tóm tắt: Đảm bảo chất lượng trong quá trình thi công là một yêu cầu quan trọng với các công<br /> trình kè đê biển. Bài viết đã khái quát biện pháp thi công kè đê biển từ lớp bảo vệ mái đê (thân<br /> kè), tầng lọc và phần gia cố chân kè. Việc thi công từng bộ phận đều có các yêu cầu kỹ thuật<br /> riêng. Vì vậy để công tác thi công kè đê biển đạt chất lượng thì phải đảm bảo công tác quản lý<br /> chất lượng trong từng giai đoạn thi công các bộ phận. Tuy nhiên, trong quá trình thi công một<br /> số vấn đề lỗi kỹ thuật vẫn xảy ra dẫn đến hư hỏng cho công trình với nguyên nhân chủ yếu do<br /> quá trình thi công của nhà thầu xây dựng. Từ phân tích những nguyên nhân đó, tác giả đã đưa<br /> ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng trong quá trình thi công kè đê biển.<br /> Từ khóa: Chất lượng, kè đê biển, nhà thầu, thi công<br /> <br /> Summary: Ensuring quality in the construction is an important requirement for the sea dikes.<br /> This paper outlined construction method from the sea dike slope protection layer (body<br /> embankments), filtered and toe. The construction of each department has its own technical<br /> requirements. So for the construction of sea dike embankment quality must ensure quality<br /> management in each stage of construction parts. However, during the construction, some of<br /> technical problems still apear errors lead to damage to the building with the main reason due to<br /> the construction of the building contractor. From the analysis of the causes, the author has made<br /> measures to improve the quality of the sea dike construction.<br /> Keywords: Quality, sea dike, contractors, construction<br /> <br /> I. ĐẶT VẤN Đ Ề * những nỗ lực của nhà nước và nhân dân ta, một<br /> Việt Nam có trên 3260 km chiều dài bờ biển, số dự án củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển đã<br /> trong đó có hơn 2000 km là đê biển. Lịch sử thực hiện, như: PAM 4617 (1993-1998); PAM<br /> hình thành đê biển nước ta có từ khá sớm, từ 5325 (1996-2000) của FAO; hoặc từ các nguồn<br /> thế kỷ 13. Ban đầu là những đoạn đê nhỏ lẻ, tài trợ như ADB (2000), CARE, CEC, OXFAM<br /> thấp yếu ở Bắc Bộ, dần dần được nối kết lại, ...làm cho các tuyến đê biển được củng cố và<br /> bồi trúc thêm, để đến nay trở thành một "trường nâng cấp đáng kể.<br /> thành trước biển" dài tổng cộng 1670km. Phía Theo thống kê, trong 50 năm qua, nhiệt độ<br /> Nam đê biển hình thành muộn hơn, hiện tổng trung bình tại Việt Nam đã tăng 0,7 độ C, mực<br /> chiều dài đê biển từ Quảng Ngãi đến Kiên nước biển dâng 20 cm. Việt Nam đã và đang<br /> Giang khoảng 896,84 km, trong đó có 568,38 chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (BĐKH).<br /> km đê biển; 283,09 km đê cửa sông và 45,37 Thiên tai, bão lụt, hạn hán đã diễn ra khốc liệt<br /> km kè biển. Vài ba thập kỷ gần đây, bên cạnh hơn trước. Việt Nam được cho là một trong<br /> năm nước chịu tác động nhất của BĐKH;<br /> trong đó có nhiều vùng ven biển sẽ bị ngập.<br /> Người phản biện: GS.TS Vũ Thanh Te<br /> Biến đổi khí hậu gây ra thiên tai thường xuyên<br /> Ngày nhận bài: 01/4/2015<br /> Ngày thông qua phản biện: 20/4/2015 hơn, những cơn bão có cường độ mạnh sẽ càng<br /> Ngày duyệt đăng: 24/4/2015 trở nên phổ biến và gia tăng sức tàn phá [1].<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015 1<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Bão mạnh thường kèm theo nước dâng theo<br /> bão. Nước dâng khi có bão cộng với triều<br /> cường tạo ra những đợt sóng đánh trực tiếp<br /> vào đê biển, tràn qua đê gây xói lở và vỡ đê,<br /> gây ngập lụt trên diện rộng cho vùng ven biển<br /> và ảnh hưởng nhiều đến hệ thống hạ tầng cơ<br /> sở cũng như đời sống người dân ven biển.<br /> Những năm gần đây, xuất hiện những cơn bão Hình 2.1: Mặt cắt thi công kè đê biển<br /> có cường độ siêu mạnh trên biển, gia tăng sức<br /> tàn phá về kinh tế, xã hội và môi trường ven 2.1. Thi công lớp lọc<br /> biển. Thống kê cho thấy, vào năm 2005 xuất<br /> a) Lớp lọc bằng vải địa kỹ thuật<br /> hiện cơn bão số 2 và số 7 (đặc biệt là cơn bão<br /> số 7) rất mạnh trên cấp 12 vượt quá tần suất Lớp lọc đơn giản và thường dùng hiện nay là lớp<br /> thiết kế các tuyến đê biển đã đổ bộ vào nước ta lọc dùng vải địa kỹ thuật có phủ đá lên trên. Lớp<br /> trùng với triều cường gây ra nước dâng cao 3,5 vải địa kỹ thuật được trải từ trên bờ xuống đáy<br /> - 4 m, đồng thời sóng mạnh trên 6 m tại các sông, đáy biển. Trong giới hạn cho phép nhân<br /> vùng ven biển Bắc bộ từ Hải Phòng đến Hà công trên cạn có thể trải vải địa kỹ thuật song<br /> Tĩnh đã làm nước tràn qua đê và vỡ đê nhiều cũng có trường hợp phải dùng tới thợ lặn. Đối<br /> nơi, gây thiệt hại lớn. Với các đoạn đê biển với các công trình lớn, người ta phải dùng tàu<br /> Tây, sau các cơn bão, toàn tuyến đê biển Tây kéo cuộn vải địa kỹ thuật lõi thép từ trên bờ<br /> đang xuống cấp nghiêm trọng cần phải được xuống (Hình 2.2).<br /> xử lý gia cố ngay để bảo vệ thân đê không bị<br /> vỡ khi mà triều cường, sóng biển lớn thường<br /> xuyên hoạt động mạnh.<br /> Đối diện với BĐKH ngày càng gia tăng là<br /> những cơn siêu bão có cường độ rất mạnh,<br /> thay đổi khó lường như hiện nay thì công tác Hình 2.2. Trải vải địa kỹ thuật trong<br /> quản lý chất lượng công trình khi thi công cần gia cố mái đơn giản<br /> phải nâng cao hơn nữa. Việc đầu tư nghiên<br /> cứu các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng Sau khi thi công xong lớp lọc, tàu mở thành sẽ<br /> thi công kè bảo vệ mái các tuyến đê biển là rất đổ đá phủ lên lớp vải địa kỹ thuật, bắt đầu từ<br /> cấp thiết. phía chân lớp gia cố lên trên để cố định lớp vải<br /> địa kỹ thuật, không cho nó trượt xuống. Thi<br /> II. CÔNG TÁC THI CÔNG KÈ Đ Ê BIỂN công vải địa kỹ thuật thì mặt nền phải được đầm<br /> Về cơ bản, kè đê biển bao gồm các bộ phận: chặt, bằng phằng; các vật sắc nhọn trên mặt nền<br /> lớp bảo vệ mái đê (thân kè), tầng lọc và phần phải được loại bỏ trước khi trải vải địa, với<br /> gia cố chân kè. Việc thi công từng bộ phận đều những vùng có vận tốc dòng chảy mạnh, phần<br /> có các yêu cầu kỹ thuật riêng. Vì vậy để công gối đầu giữa 2 thảm vải nên đặt xuôi theo dòng<br /> tác thi công kè đê biển đạt chất lượng thì phải chảy. Đối với vùng dưới mực nước biển thì kích<br /> đảm bảo công tác quản lý chất lượng trong thước chồng mép vải tối thiểu phải được 2,0m.<br /> từng giai đoạn thi công các bộ phận, hạng mục b) Lớp lọc bằng cốt liệu rời<br /> của công trình.<br /> Các lớp lọc này không cần đầm, nhưng phải<br /> được thi công đảm bảo các lớp đều nhau theo<br /> chiều dày qui định theo thiết kế (cho phép chênh<br /> <br /> 2 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> lệch 10%) [2]. Cứ mỗi 20m dài kè, các mẫu sỏi - Tim tuyến, cao trình hàng chân khay thường bị<br /> cát dùng làm lớp lọc phải được lấy để phân tích lệch so với thiết kế.<br /> cấp phối hạt. 2.3. Thi công thân kè<br /> c) Các sai sót thường gặp khi thi công 2.3.1 Đá lát mái<br /> - Nhà thầu chưa quan tâm đúng mực đến công Chiều dày kè đá còn phụ thuộc vào kích thước<br /> tác thí nghiệm kiểm định chất lượng vải lọc của các viên đá, thường phải đảm bảo là bội số<br /> trước khi sử dụng. của kích thước viên đá. Khi lát đá các viên đá<br /> - Các đoạn vải lọc khi trải không được gối lên lớn được xếp đặt đồng đều trên toàn bộ diện tích<br /> nhau như tiêu chuẩn quy định gây ra khe hở giữa mái kè. Các viên đá nhỏ hơn được đặt xen kẽ các<br /> các đoạn vải. Một số trường hợp không được viên đá lớn, làm cho các viên đá được đặt khít<br /> ghim chặt vào đất nền gây xô lệch, phồng cộm nhau, ăn khớp nhau. Bề mặt kè không được có<br /> trong quá trình thi công. khe hở lớn, kè đá có độ dày đồng đều.<br /> - Chiều dày, cấp phối lớp lọc bằng cốt liệu Đá xây giải quyết được việc thay thế các viên đá lớn<br /> không đảm bảo đúng yêu cầu. nặng mà vẫn đảm bảo yêu cầu chất lượng công<br /> 2.2. Thi công chân kè (chân khay) trình. Đặt khuôn (gỗ hoặc thép) lên bề mặt kè theo<br /> tuần tự làm từ thấp đến cao. Khối đá phải được tưới<br /> Để bảo vệ sự ổn định của khối gia cố mái, cần nước trước khi đổ vữa. Vữa sẽ được đổ hoặc phụt<br /> bố trí bệ đỡ tại vị trí nối tiếp giữa chân kè và bãi vào các khe hở giữa các viên đá. Việc đặt các lớp<br /> biển, gọi là chân khay (Hình 2.2). lọc bằng cát sỏi được tiến hành đồng thời với việc<br /> 2.2.1 Kỹ thuật thi công đặt xếp đá kè. Bắt đầu làm từ phần chân trước rồi<br /> Thời điểm thi công chân khay là khi mực nước làm dần lên, đặt lớp đệm lọc xong trên đặt kè [2].<br /> thủy triều xuống thấp đến cao trình mặt bãi tự Cách làm này cần thiết để tránh làm hỏng lớp lọc.<br /> nhiên tuyến kè. Nên phân tuyến cần thi công Khi đã rải cát, sỏi lọc hoặc vải lọc, sỏi trước khi đặt<br /> thành nhiều đoạn, thi công cuốn chiếu, đoạn nào các viên đá cần rải một lớp giấy dầu hoặc bao xi<br /> dứt điểm điểm đoạn đấy. Đá hộc dùng để thi măng rồi rải một lớp vữa dày 0,1m để tránh vữa xi<br /> công chân khay phải có đủ trọng lượng để chịu măng làm giảm tác dụng lọc. Trong quá trình đổ<br /> được tác dụng của dòng chảy do sóng tạo ra ở phụt vữa cần dùng xà beng nạy rung các viên đá lớn<br /> chân đê. để vữa nhét hết vào các khe.<br /> <br /> 2.2.2 Các sai sót thường gặp khi thi công 2.3.2 Bê tông lát mái<br /> Chất lượng cấu kiện bê tông thông thường phụ<br /> thuộc phần lớn vào việc kiểm soát tại thời điểm<br /> trộn bê tông. Hàm lượng và trình tự của mỗi thành<br /> phần đưa vào mẻ trộn và thời gian trộn được kiểm<br /> tra định kỳ để đảm bảo sự thay đổi là tối thiểu. Với<br /> điều kiện thực tế, mẫu để thí nghiệm cốt liệu và<br /> mẫu thí nghiệm bê tông phải lấy trong cùng một<br /> mẻ trộn. Mỗi loại bê tông cần lấy mẫu một lần cho<br /> Hình 2.3. Các dạng chân khay kè mỗi ngày đối với bê tông đổ tại chỗ. M ẫu cho cốt<br /> liệu bê tông và bê tông phải đại diện cho vật liệu<br /> - Không sử dụng đầy đủ các loại máy thi công<br /> được sử dụng và bê tông được đổ mỗi ngày.<br /> chuyên dụng, thường sử dụng một loại máy (như<br /> máy xúc) để làm đồng thời nhiều công tác (đào M ặt khác, nếu độ ẩm của cốt liệu là đồng nhất và<br /> móng, cẩu ống buy, thả đá hộc...). lượng nước trộn vào hỗn hợp được khống chế,<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015 3<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> thí nghiệm độ sụt sẽ thể hiện sự thay đổi thành III. YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT<br /> phần cấp phối hoặc các sai sót khi trộn. LƯỢNG THI CÔNG<br /> Các cấu kiện được vận chuyển đến vị trí công Chất lượng công trình xây dựng nói chung muốn<br /> trình bằng ô tô có cẩu tự hành, dùng nhân công đạt được cần phải có sự quản lý chặt chẽ và<br /> lắp đặt cấu kiện vào vị trí thiết kế. Tiến hành song xuyên suốt của tất cả các chủ thể tham gia, từ sự<br /> song cả công tác rải đá dăm lót và lắp đặt cấu quản lý của Nhà nước đến sự quản lý của Chủ<br /> kiện. Khi lắp ghép chú ý lắp ghép một hàng dọc đầu tư, các nhà thầu, tổ chức giám sát, thiết kế,<br /> từ dưới lên trên đến cao trình mực dâng cao nhất thi công... Trong đó yếu tố được đánh giá là<br /> của ngày tiếp theo, sau đó dừng lại và chuyển quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng<br /> sang lắp đặt hàng dọc kế tiếp. Như vậy khi mực công trình xây dựng đó là quá trình thi công hay<br /> nước dâng lên cao vẫn có thể tiến hành thi công quá trình trực tiếp “sản xuất” ra sản phẩm là<br /> tiếp phần mái kè bên trên mực nước. Nhờ đó mà công trình xây dựng. Và trong quá trình này<br /> tiến độ thi công sẽ không bị gián đoạn [2]. trách nhiệm lớn nhất thuộc về các nhà thầu thi<br /> 2.3.3 Các sai sót thường gặp khi thi công công xây dựng công trình.<br /> <br /> Đối với thi công đá lát mái thì thường gặp Khi lập dự án đầu tư, các đơn vị tư vấn thiết kế<br /> trường hợp đá hộc không đủ trọng lượng, chiều cũng đã tính toán đến các tác động của bão, sóng<br /> dày lớp đá không đảm bảo. Đá hộc không được biển. Từ đó đề ra các biện pháp, yêu cầu kỹ thuật<br /> chèn khít, nhiều viên đá dễ dàng bị nhấc lên, cần thiết. Nhưng khi thi công các nhà thầu<br /> thiếu liên kết với các viên xung quanh. Vữa không đáp ứng được tốt, đầy đủ các yêu cầu kỹ<br /> dùng để xây chít không đủ cường độ dẫn đến bị thuật, yêu cầu chất lượng. Những vấn đề mà nhà<br /> bong tróc không liên kết được các viên đá. thầu thi công kè đê biển hay gặp phải như:<br /> <br /> Đối với bê tông lát mái thì chất lượng bê tông, - Chất lượng bê tông, mác bê tông không đảm<br /> mác bê tông cấu kiện không đảm bảo. Các cấu bảo, không phù hợp với môi trường làm việc của<br /> kiện chưa đủ tuổi đã sử dụng lắp đặt. Số lần lấy cấu kiện dẫn đến sau một thời gian làm việc các<br /> mẫu thí nghiệm kiểm định chất lượng bê tông cấu kiện bê tông lát mái kè bị xâm thực, mài<br /> chưa được đảm bảo. mòn để lộ ra lớp đá.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3.1. Xâm thực, ăn mòn bê tông kè biển Cát Hải, Hải Phòng<br /> <br /> - Vấn đề lún sụt mảng gia cố một phần nguyên do chất lượng thi công kém, không đảm bảo sự<br /> nhân là do sự lôi cuốn vật liệu lọc bởi sóng rút. ổn định của đất đắp trên mái kè, chân khay kè<br /> Sự lôi cuốn vật liệu lọc ra ngoài chỉ xảy ra được không đảm bảo bị sóng phá vỡ nhiều đoạn làm<br /> nếu có chuyển vị lớn của mảng gia cố dưới tác thân và mái kè bị sụt lún, hay thiếu các công<br /> dụng của áp lực đẩy ngược từ trong thân đê khi trình phụ trợ thoát nước mưa và nước thải từ khu<br /> sóng rút. Bên cạnh đó, nguyên nhân chủ quan là dân cư ra biển (Hình 3.2; Hình 3.3).<br /> <br /> 4 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3.2. Mái kè bị lún, sụt Hình 3.3. Mái kè bị trượt<br /> <br /> Hình 3.4 cho thấy tình trạng các mảng gia cố đủ liên kết với nhau.<br /> bị bong tróc do sóng ở đê biển Nam Định. Hình 3.5 thể hiện một đoạn đê bị phá huỷ<br /> Tình trạng kỹ thuật này sẽ dẫn đến mất an toàn mảng gia cố phía biển dẫn đến phá huỷ đê, phá<br /> cho đê biển. N guyên nhân của việc bong tróc huỷ nền đê. Nền đê bị sóng xói sâu, nên phải<br /> mảng gia cố là do trọng lượng viên gia cố gia cố lại nền bị xói.<br /> không đủ giữ ổn định, các viên gia cố không<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3.4. Cấu kiện bị bong tróc Hình 3.5. Mái đê phía biển bị phá hủy<br /> <br /> Từ thực trạng chất lượng thi công và những hiện dưỡng, đào tạo nhận thức về chất lượng và tầm<br /> tượng hư hỏng trên có thể nhận thấy yếu tố đảm quan trọng của quản lý chất lượng công trình xây<br /> bảo chất lượng trong công tác thi công có ảnh dựng để họ có ý thức thực hiện nghiêm chỉnh.<br /> hưởng rất lớn đến sự ổn định, tuổi thọ của công Đồng thời hướng mọi hoạt động mà họ thực hiện<br /> trình kè đê biển. đều phải vì mục tiêu chất lượng.<br /> 3.1 Nhóm các yếu tố chủ quan Ngoài năng lực thì ý thức của mỗi con người trong<br /> 3.1.1 Yếu tố con người công tác xây dựng cũng rất quan trọng đối với chất<br /> lượng công trình. Chẳng hạn như các mẫu thí<br /> Đơn vị thi công là đơn vị làm việc trực tiếp trên<br /> nghiệm đưa vào công trình, đơn vị thi công giao<br /> công trường, là người biến sản phẩm xây dựng<br /> cho một bộ phận chuyên trách, nhưng họ không thí<br /> trên bản vẽ thiết kế thành hiện thực. Vì vậy yếu tố<br /> nghiệm mà chứng nhận luôn dẫn đến không đảm<br /> đầu tiên quyết định chất lượng sản phẩm xây<br /> bảo. Ví dụ như nước dùng trộn bê tông nếu không<br /> dựng là năng lực chuyên môn của mỗi cá nhân<br /> đảm bảo tiêu chuẩn vẫn được cho phép thi công<br /> trong đơn vị thi công. Bên cạnh đó, mỗi cá nhân<br /> cũng như toàn bộ đơn vị đều phải được bồi dẫn đến chất lượng bê tông không đảm bảo.<br /> <br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015 5<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 3.1.2 Chất lượng nguyên vật liệu trước khi đưa vào sử dụng; thiếu các nhân viên kỹ<br /> Nguyên vật liệu là những thành phần cơ bản cấu thuật có chức danh; chưa kiện toàn được chế độ,<br /> thành lên sản phẩm công trình xây dựng, vì vậy trách nhiệm quản lý tại các cấp; xem xét phương<br /> muốn công trình xây dựng đạt chất lượng thì án thi công chưa đầy đủ; không nghiệm thu các<br /> nguyên vật liệu phải đảm bảo đủ các yêu cầu, tiêu hạng mục công trình khuất và hạng mục trung<br /> chuẩn về chất lượng. M uốn quản lý chất lượng gian; khi xảy ra sự cố còn xem nhẹ, thậm chí còn<br /> của nguyên vật liệu trước tiên phải căn cứ vào các che dấu không xử lý.<br /> tiêu chuẩn, quy phạm của Nhà nước về các thành 3.2 Nhóm các yếu tố khách quan<br /> phần nguyên vật liệu sử dụng. Ví dụ như: Cát, 3.2.1 Yếu tố khí hậu<br /> sỏi, nước, ximăng… dùng chế tạo bê tông lát mái<br /> phải tuân theo các tiêu chuẩn TCVN 8219- 2009, Điều kiện thời tiết khắc nghiệt cũng ảnh hưởng<br /> đến chất lượng, tiến độ công trình xây dựng kè<br /> TCVN 8218- 2009, TCVN 8228- 2009.<br /> biển. Do ảnh hưởng của sóng, gió ảnh hưởng bởi<br /> Các đơn vị cung ứng vật liệu cho nhà thầu thi thủy triều nên việc thi công rất khó khăn. Đối với<br /> công phải có các chứng nhận chất lượng, chứng hạng mục thi công chân khay, mái kè thường chỉ<br /> nhận nguồn gốc xuất xứ của các vật liệu mà mình thi công được về đêm khi thủy triều kiệt. Tiến độ<br /> cung cấp, từ đó làm căn cứ để nhà thầu thi công thi công các hạng mục trên rất ít thời gian, mỗi<br /> quyết định lựa chọn đơn vị sẽ cung cấp vật liệu. ngày chỉ thi công được từ 5-6 tiếng, mỗi tháng chỉ<br /> Thực tế cho thấy nhiều nhà thầu thi công do thi công được từ 7-10 ngày. Đối với các hạng<br /> muốn tiết kiệm chi phí (cước vận chuyển, giá mục ngầm chìm dưới nước thì phải dùng thiết bị<br /> thành vật liệu) mà lựa chọn các đơn vị cung ứng nổi để thi công, do tác dụng của sóng gió nên việc<br /> vật liệu không đáp ứng được các tiêu chuẩn chất định vị, ổn định vị trí thi công rất khó khăn. Thiết<br /> lượng đề ra. Như việc sử dụng đá hộc không đủ bị, phương tiện chỉ thi công được trong điều kiện<br /> trọng lượng, không đủ cường độ, lẫn nhiều đá sóng bé, nếu có sóng lớn thì không thể neo đậu<br /> vụn; cát, đá dăm không đủ mô đun độ lớn, yêu thiết bị, phương tiện thi công, dẫn đến tiến độ<br /> cầu về cấp phối hay lẫn nhiều bụi bẩn....dẫn đến luôn bị kéo dài.<br /> chất lượng kè đá xây không đảm bảo.<br /> 3.2.2 Địa chất<br /> 3.1.3 Biện pháp thi công<br /> Địa chất của khu vực đê biển nói chung rất mềm<br /> Biện pháp thi công nếu không tuân thủ theo đúng yếu, rời rạc dưới tác dụng của sóng, gió, dòng<br /> các quy trình, quy phạm sẽ ảnh hưởng đến chất chảy....dẫn đến địa chất luôn có sự biến động [1].<br /> lượng công trình. Thi công kè bảo vệ mái đê biển Do không lường hết được sự biến động phức tạp<br /> có tính chất phụ thuộc rất lớn đến yếu tố thủy văn, này nên khi triển khai thi công thực tế phải chỉnh<br /> thủy triều. Vì vậy khi xây dựng trình tự và biện sửa, thay đổi các phương án xử lý nền móng công<br /> pháp thi công phải luôn quan tâm đến yếu tố này. trình, biện pháp thi công, dẫn đến ảnh hưởng đến<br /> Ví dụ như phải lựa chọn thời điểm nước thủy triều tiến độ chung của công trình.<br /> kiệt để thi công các hạng mục chân khay; chia<br /> IV. GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG<br /> thành các đoạn thi công trên toàn tuyến để thi công<br /> THI CÔNG<br /> cuốn chiếu, tận dụng thời điểm thủy triều kiệt thi<br /> công chân khay còn khi thủy triều lên có thể thi 4.1 Giải pháp về công tác đúc cấu kiện bê tông<br /> công phần thân kè nằm phía trên mực nước, như Ván khuôn trước khi sử dụng phải được lắp ghép<br /> vậy đảm bảo tiến độ không bị gián đoạn. thử theo đúng hình dạng, kích thước các chi tiết<br /> 3.1.4 Quản lý, tổ chức thi công trong đồ án thiết kế. Sau đó phải được sự kiểm tra<br /> Có thể liệt kê ra các vấn đề sau thuộc về quản lý nghiệm thu của Chủ đầu tư, Tư vấn giám sát, Tư<br /> tổ chức thi công không tốt dẫn đến không đảm vấn thiết kế mới được sử dụng.<br /> bảo chất lượng thi công công trình: Tổ chức thi Cán bộ kỹ thuật, cán bộ giám sát phải theo dõi<br /> công chưa theo đúng quy trình quy phạm; không chặt chẽ công tác chuẩn bị, lắp ghép ván khuôn<br /> tiến hành nghiệm thu kiểm tra vật liệu sản phẩm trước khi đổ bê tông. Vị trí đặt ván khuôn để đổ<br /> <br /> 6 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> cấu kiện bê tông phải thật phẳng, nền phải chắc những người trực tiếp quản lý và giáo dục nâng<br /> chắn, sạch sẽ. Lót bao tải dưới ván khuôn thật cao ý thức, trách nhiệm của các thành viên lao<br /> phẳng, đảm bảo khi đặt ván khuôn lên phải thật động đối với chất lượng thi công công trình. Phát<br /> kín khít để tránh mất nước. Khoảng cách giữa các huy tính tự giác, tự chịu trách nhiệm về chất<br /> bộ ván khuôn phải đảm bảo không được sát quá lượng công việc của từng tổ và từng cá nhân<br /> gây khó khăn cho công tác tháo dỡ ván khuôn, trong tổ thi công.<br /> cũng không được xa quá bất tiện khi vận chuyển 4.3 Giải pháp về công tác thi công thân kè<br /> đổ bê tông và đầm bê tông. Khoảng cách bằng từ<br /> 4.3.1 Giải pháp về công tác thi công vải địa kỹ<br /> 1,5-2,0 lần bề rộng cạnh bên ván khuôn là hợp lý.<br /> thuật, lớp đệm đá dăm<br /> Trước khi đổ bê tông tiến hành quét dầu thải vào<br /> mặt trong của ván khuôn. Công tác này tương đối Lớp lọc bằng vải địa kỹ thuật là một bộ phận<br /> quan trọng để đảm bảo các bề mặt của cấu kiện quan trọng để đảm bảo ổn định của kết cấu mái<br /> được phẳng nhẵn và dễ dàng khi tháo dỡ ván kè. Để nâng cao chất lượng thi công vải địa kỹ<br /> thuật cần:<br /> khuôn. Công tác này có thể thực hiện trước hoặc<br /> sau khi lắp ghép ván khuôn. - Vải địa được sử dụng phải có chứng nhận chất<br /> lượng từ nhà sản xuất, sau đó Nhà thầu phải mang<br /> Khi bê tông khối đổ đạt cường độ thiết kế, đủ thời<br /> đi thí nghiệm kiểm định chất lượng căn cứ theo<br /> gian theo quy phạm hiện hành Nhà thầu mới tiến<br /> các tiêu chuẩn, quy phạm hiện hành. Sau đó nhà<br /> hành tháo dỡ ván khuôn, giằng chống phục vụ<br /> cho hạng mục khác. Chất lượng của công tác ván thầu phải mời Chủ đầu tư, Tư vấn thiết kế nghiệm<br /> khuôn sẽ được kiểm chứng khi đổ xong cấu kiện thu chủng loại, chất lượng vải lọc, nếu đảm bảo<br /> đúng yêu cầu chất lượng được Chủ đầu tư, Tư<br /> bê tông có hình dạng đẹp, đúng chất lượng, ít ba<br /> vấn thiết kế cho phép thì nhà thầu mới được đưa<br /> via, mặt bê tông nhẵn phẳng không phải tô trát bất<br /> vào sử dụng xây dựng công trình;<br /> cứ một chi tết nào.<br /> - Trước khi tiến hành thi công trải vải lọc phần<br /> 4.2 Giải pháp về công tác đổ bê tông cấu kiện<br /> đất móng hạng mục công trình có trải vải lọc phải<br /> Cán bộ kỹ thuật được giao phụ trách tại khu vực đầm nện kỹ đạt dung trọng thiết kế, và phải được<br /> thi công chủ động kiểm tra hiện trạng: Vị trí đứng Chủ đầu tư, Tư vấn giám sát nghiệm thu;<br /> thao tác của công nhân, thiết bị và ánh sáng khi thi<br /> - Trải vải địa kỹ thuật thi công mái theo đồ án<br /> công ban đêm, xe máy thiết bị, dụng cụ thi công<br /> thiết kế, vải địa kỹ thuật trải theo chiều từ chân<br /> của tổ sản xuất, chịu trách nhiệm trước Ban chỉ<br /> lên đỉnh mái, phần tiếp giáp giữa 2 tấm vải địa kỹ<br /> huy công trường về chất lượng sản phẩm do tổ sản<br /> thuật chồng lên nhau theo yêu cầu đồ án đặt ra;<br /> xuất thực hiện. Thường xuyên nhắc nhở công tác<br /> an toàn, yêu cầu kỹ thuật khi thi công. Cùng chịu - Thi công đến đâu trải vải địa kỹ thuật đến đó,<br /> trách nhiệm sản phẩm với tổ sản xuất nếu sản tránh trải trước gây hiện tượng sóng đánh làm xô<br /> phẩm không đạt yêu cầu. Phối hợp với cán bộ lệch, và nhiệt độ môi trường làm hỏng vải địa kỹ<br /> giám sát kiểm soát chặt chẽ chất lượng thi công, thuật. Vải địa kỹ thuật phải được trải căng đều,<br /> tiến hành nghiệm thu các hạng mục yêu cầu. Khi được nẹp với mái đất bằng ghim đinh tre dài<br /> xảy ra sự cố, sai sót về chất lượng phải báo cáo 30cm, trải đủ mái đất phần được thiết kế, không<br /> ngay với Ban chỉ huy công trường, Tư vấn giám có hiện tượng chỗ có chỗ không và tuyệt đối<br /> sát để thống nhất tìm phương án giải quyết. Trong không làm dịch chuyển phần vải địa kỹ thuật.<br /> trường hợp cán bộ kỹ thuật, cán bộ giám sát không Đối với công tác thi công lớp đệm đá dăm lót, nhà<br /> có mặt tại hiện trường thì tổ trưởng là người chịu thầu cần chú ý:<br /> trách nhiệm cao nhất về việc đảm bảo quy trình<br /> - Trước khi thi công phần dải đá dăm lót phía<br /> sản xuất, cũng như công việc của tổ.<br /> trên, nhà thầu phải tiến hành nghiệm thu phần trải<br /> Một mặt cán bộ kỹ thuật, cán bộ giám sát theo dõi vải địa kỹ thuật bên dưới ;<br /> kiểm soát chất lượng thi công chặt chẽ mặt khác<br /> - Đá dăm trước khi thi công phải được thí nghiệm<br /> cán bộ kỹ thuật và tổ trường sản xuất phải là<br /> <br /> TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015 7<br />  KHOA HỌC CÔNG NGHỆ<br /> <br /> cấp phối, và được Chủ đầu tư, Tư vấn thiết kế tư và Tư vấn giám sát. Vì tuyến thi công dài, số<br /> đồng ý về chất lượng mới được sử dụng. Thực lượng cấu kiện nhiều, nhiều thao tác thi công nên<br /> hiện rải đá dăm lót bằng thủ công; để nâng cao chất lượng công trình thì công tác thí<br /> - Các đống tập kết đá dăm không được cách nhau nghiệm kiểm định chất lượng cần phải thực hiện<br /> quá xa để giảm thiểu quãng đường di chuyển của thường xuyên hơn nữa nhằm hạn chế tối đa sai<br /> người lao động ; sót trong thi công.<br /> - Có thể tiến hành vừa rải đá dăm vừa kết hợp lắp Cán bộ kỹ thuật hiện trường là người chịu trách<br /> đặt cấu kiện bê tông. Rải đá đến đâu, san gạt nhiệm kiểm tra theo dõi việc thi công đầu tiên.<br /> phẳng sẽ lắp đặt ngay cấu kiện bê tông đến đó. Bên cạnh đó Nhà thầu cần bố trí cán bộ giám sát<br /> Biện pháp này có ưu điểm : Đảm bảo ngay được hiện trường. Các cán bộ kỹ thuật và cán bộ giám<br /> cao trình, vị trí của các cấu kiện ghép khít vào sát hiện trường phải là những người có chuyên<br /> nhau ; Trong quá trình di chuyển vì chưa rải đá môn và nhiều kinh nghiệm. Biện pháp kiểm tra,<br /> dăm nên sẽ không có hiện tượng xê dịch, chảy đá giám sát là dùng máy trắc đạt, thước thép, kết hợp<br /> xuống dưới làm phía dưới dày hơn phía trên ; số liệu thí nghiệm tính toán của đơn vị thí nghiệm<br /> ngoài ra còn tránh được hiện tượng sóng cuốn trôi so sánh với thiết kế.<br /> đá dăm gây thất thoát. Tuy nhiên lại có nhược Việc nghiệm thu phải được tiến hành nghiêm túc<br /> điểm là khó kiểm soát chiều dày của lớp đá dăm và căn cứ theo hồ sơ thiết kế công trình, các tiêu<br /> có đồng đều và đảm bảo thiết kế hay không. Vì chuẩn quy phạm hiện hành của nhà nước và ghi<br /> vậy mà cán bộ kỹ thuật phải giám sát chặt chẽ vào biên bản nghiệm thu có các bên cùng ký tên.<br /> công tác này. Sau mỗi hạng mục hoặc toàn bộ công trình Nhà<br /> 4.3.2 Giải pháp về công tác thi công lắp đặt cấu thầu tổ chức nghiệm thu giai đoạn, toàn bộ công<br /> kiện bê tông đúc sẵn trình và bàn giao công trình theo đúng quy định<br /> của Nhà nước.<br /> Thi công lắp ghép từ dưới lên trên. Các tấm phải<br /> khít nhau, tấm nọ chồng ghép lên tấm kia chắc VI. KẾT LUẬN<br /> chắn. Bề mặt các tấm phải phẳng, đảm bảo đúng Thông qua thực trạng và thực tế thi công trên công<br /> theo hệ số mái kè thiết kế. Trong quá trình lắp trường, tác giả phân tích các nguyên nhân, các vấn<br /> ghép tránh va chạm dễ gây hiện tượng nứt, sứt mẻ đề tồn tại ảnh hưởng không tốt đến chất lượng<br /> tấm. Cấu kiện nào nhận thấy không đạt chất công trình. Từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm<br /> lượng phải yêu cầu nhà thầu thay thế ngay trước cải thiện và nâng cao chất lượng công trình cũng<br /> khi lắp đặt. như nâng cao công tác quản lý chất lượng thi công<br /> 4.4 Giải pháp về công tác tổ chức nghiệm thu kè đê biển. Đồng thời với việc quản lý tốt chất<br /> công trình lượng cho các công trình kè đê biển thì việc có một<br /> tiêu chuẩn thống nhất trong thi công kè là một yêu<br /> Nhà thầu đã ký hợp đồng với trung tâm thí<br /> cầu cần thiết, làm cơ sở đánh giá chất lượng thi<br /> nghiệm có đủ chức năng thí nghiệm bê tông, các công của mỗi công trình kè đê biển.<br /> chỉ tiêu cơ lý, cấp phối…phục vụ kiểm tra chất<br /> lượng công trình ngay khi có yêu cầu từ Chủ đầu<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> [1] Phan Trọng Trịnh, Kiến tạo trẻ và địa động lực hiện đại vùng biển Việt Nam và kế cận,<br /> 2012, NXB Khoa học tự nhiên và công nghệ<br /> [2] M inistry of Water, Land and Air Protection, Dike Design and Construction Guide Bes t<br /> Management Practices For British Columbia, 2003, Golder Associates Ltd. and Associated<br /> Engineering (B.C.) Ltd.<br /> <br /> <br /> <br /> 8 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 26 - 2015<br />