Củ từ cường thận dương

Chia sẻ: Fresh Fresh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

105
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Củ từ, khoai từ, khoai bướu - Dioscorea esculenta (Lour.) Burk., thuộc họ củ nâu - Dioscoreaceae. Cây thảo có củ mọc thành chùm hình cầu, dạng trứng hay có thùy, nhẵn hay có gai (ở một số thứ mọc hoang), có rễ cứng và biến thành gai. Củ có vỏ mỏng, trong có chất bột dính màu ngà. Thân tròn mảnh, có gai nhỏ ở gốc, to và cong về phía trên. Lá đơn, mọc so le, nhọn hay có mũi dài và rộng khoảng 8 cm; mép nguyên. Cụm hoa dạng bông đơn tính, bông đực dài...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Củ từ cường thận dương

Củ từ cường thận dương Củ từ, khoai từ, khoai bướu - Dioscorea esculenta (Lour.) Burk., thuộc họ củ nâu - Dioscoreaceae. Cây thảo có củ mọc thành chùm hình cầu, dạng trứng hay có thùy, nhẵn hay có gai (ở một số thứ mọc hoang), có rễ cứng và biến thành gai. Củ có vỏ mỏng, trong có chất bột dính màu ngà. Thân tròn mảnh, có gai nhỏ ở gốc, to và cong về phía trên. Lá đơn, mọc so le, nhọn hay có mũi dài và rộng khoảng 8 cm; mép nguyên. Cụm hoa dạng bông đơn tính, bông đực dài đến 20 cm, bông cái mang rất ít hoa. Quả nang cong xuống có cánh rộng đến 12 mm; hạt cũng có cánh. Cây được trồng ở nhiều nước nhiệt đới và ở nước ta. Khắp các vùng nông thôn từ Bắc vào Nam đều có trồng. Do trồng trọt lâu đời mà người ta tạo được những giống trồng không gai và trồng bằng hạt. Chế biến làm thực phẩm: củ từ to bằng củ khoai tây trung bình, có vỏ ngoài bong ra, tróc thành khoanh vàng đều. Thịt trắng, ngon hơn và không có vị
nhạt và nhầy như khoai vạc. Dùng nấu ăn thì ngọt, ngon, không độc, dùng thay lương thực. Sử dụng làm thuốc: củ từ được Lý Thời Trân (thế kỷ 16) ở Trung Quốc xếp vào loại rau với tên cam chư. Nó có vị ngọt, tính bình, bổ hư phạt (mệt mỏi), ích khí lực, kiện tỳ vị, cường thận dương. Tuệ Tĩnh và Hải Thượng Lãn Ông cũng xếp nó vào các loại rau. Sách Lĩnh nam bản thảo ghi: “Cam chư tục gọi là củ tía (khoai lang tím) Ngọt bình, không độc, tính hòa hài Bồi bổ lao thương, tỳ thận khỏe, Tác dụng so ra giống củ mài”. Ta gọi nhầm tên nên nhiều khi hiểu sai. Đối chiếu với các tài liệu cũ thì như đã trình bày ở trên, tác dụng của củ từ cũng tốt như củ mài. Trong khi đó các vị tiền bối còn gọi củ từ với tên thổ noãn. “Thổ noãn vốn tên thực củ từ, Ngọt cay, tính lạnh mà hơi độc,
Giải các thứ độc, bổ vị trường Ho nhiệt họng khô nên dùng gấp”. Thực ra thổ noãn dùng ở Trung Quốc, ngày nay gọi là hoàng dược tử, tức là khoai dái.
Củ đậu làm mịn da Củ đậu hay củ sắn - Pachyrrhizus erosus (L.) Urb., thuộc họ đậu - Fabaceae. Dây leo, có rễ phình thành củ. Lá kép có ba lá chét. Hoa màu tím nhạt mọc thành chùm ở nách lá. Quả có lông. Hạt dẹt. Ở nước ta, củ đậu được trồng khắp nơi. Trồng bằng hạt, thời gian từ lúc hạt nảy mầm đến khi thu hoạch củ là 110 - 120 ngày. Chế biến làm thực phẩm: củ đậu ăn được nhưng hạt lại rất độc. Cành lá dùng làm phân xanh. Củ đậu là loại rau được ưa chuộng từ Bắc vào Nam. Củ đậu ăn tươi mát, có tác dụng giải khát. Dùng xào thịt, tôm tép, nấu thay rau ăn ngon miệng. Người ta còn dùng củ đậu kho với thịt, hầm thịt, làm gỏi, làm nhân bánh đa nem, lẫn với thịt nạc băm, thịt cua biển, thịt tôm tươi và mộc nhĩ, bún tàu làm nhân bánh xèo (lẫn với tép bạc, thịt ba rọi). Củ đậu chứa các thành phần tính theo g%: protid 1,0, glucid 6,0, cellulose 0,7 và theo mg%: calcium 8, phosphor 16 và vitamin C 6,0.
Sử dụng làm thuốc: củ đậu, hạt, lá, hoa được dùng làm thuốc. Củ có vị ngọt, tính mát, có tác dụng sinh tân chỉ khát, được dùng trị bệnh nhiệt khát nước, trường phong hạ huyết (đi ngoài ra máu). Hạt cây củ đậu chỉ dùng giã nhỏ nấu với dầu mè để nguội bôi chữa ghẻ. Có thể phối hợp với quả bồ hòn và hạt máu chó… Lá cây có chất độc, nên cũng chỉ dùng chữa bệnh ngoài da. Hoa củ đậu dùng trị trúng độc rượu cồn mạn tính. Phụ nữ thường dùng củ đậu tươi xắt lát xoa hoặc ép lấy nước bôi mặt cho mịn da, khỏi nứt nẻ. Củ đậu khô có thể tán bột dùng làm phấn bôi mặt, xoa rôm, sảy.