Đặc điểm nhĩ lượng đồ qua khảo sát 200 sinh viên có sức nghe bình thường

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM NHĨ LƯỢNG ĐỒ QUA KHẢO SÁT 200 SINH VIÊN<br /> CÓ SỨC NGHE BÌNH THƯỜNG<br /> Nguyễn Thanh Vũ*, Lâm HuyềnTrân**<br /> TÓMTẮT<br /> Mục tiêu: Khảo sát đặc điểm nhĩ lượng đồ của sinh viên có sức nghe bình thường.<br /> Thiết kế nghiên cứu: Cắt ngang mô tả có phân tích.<br /> Phương pháp: Khảo sát đặc điểm nhĩ lượng đồ của sinh viên sau khi hỏi bệnh sử, thăm khám lâm sàng và<br /> đo thính lực đồ có sức nghe trong giới hạn bình thường.<br /> Kết quả: Chúng tôi nghiên cứu 200 sinh viên tại BV TMH TpHCM từ tháng 7 năm 2015 đến tháng 10<br /> năm 2015 gồm 103 (51%) nam và 97 nữ (49%). Độ tuổi từ 22 đến 25 (trung bình là 23 tuổi). Hình dạng nhĩ<br /> lượng đồ dạng A chiếm 96,8%, dạng Ad chiếm 1%, dạng As chiếm 1,5% và dạng C chiếm 0,7%, không có nhĩ<br /> lượng đồ dạng B. Thể tích ống tai ngoài trung bình là 0,85cm3. Áp suất tai giữa trung bình là 20,72daPa. Độ<br /> thông thuận trung bình 0,33mmho. Đỉnh trung bình 520.<br /> Kết luận: Đặc điểm nhĩ lượng đồ của sinh viên có sức nghe bình thường đa số là dạng A, các thông số khác<br /> trong giới hạn bình thường.<br /> Từ khóa: Nhĩ lượng đồ.<br /> ABSTRACT<br /> TYMPANOGRAM IN 200 STUDENTS WITH NORMAL HEARING<br /> Nguyen Thanh Vu, Lam Huyen Tran<br /> Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - Supplement of No 1 - 2016: 40 - 44<br /> Purpose: The tympanogram in students with normal hearing.<br /> Study design: cross-section andanalysis.<br /> Method: The tympanogram in students with normal hearing base on clinic andpure tone audiogram.<br /> Result: Our study have 200 cases (400 tympanogram) between July.2015 and Octo.2015 at Ear Nose<br /> Throat’s Hospital with 103 (51%) males and 97 females (49%). The rangein age from 22 to25years (mean age, 23<br /> years).The characteristics of tympanogram: type A 96.8%, type Ad 1%, type As 1.5% and type C 0.7%. It<br /> hasn’t got type B. The volume external canal is 0.85cm3. The middle ear pressure is 20,72daPa. The compliance is<br /> 0.33mmho. The peek compensated static acoustic atmittance is 520.<br /> Conclusion: Characteristic of tympanogram in students with normal hearing is type A and other measure<br /> is normal limit.<br /> Key words: tympanogram.<br /> ĐẶT VẤNĐỀ người với nhau, và một trong những phương<br /> diện của ngôn ngữ là việc nghe và hiểu đối với<br /> Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan<br /> xung quanh(1).<br /> trọng nhất của con người. Do đó, ngôn ngữ có<br /> vai trò hết sức quan trọng trong đời sống hàng Các xét nghiệm trong Tai Thính Học rất<br /> ngày, là cơ sở giao lưu hiểu biết giữa con quan trọng.Để đánh giá suy giảm thính lực, từ<br /> <br /> <br /> * Đại học Quốc gia TP Hồ ChíMinh Đại Học Y Dược TP Hồ ChíMinh<br /> Tác giả liên lạc: BS Nguyễn ThanhVũ. ĐT: 0969789789. Email:drthanhvu@yahoo.com<br /> <br /> 40 Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> thời xa xưa con người đã biết dùng đồng hồ và - Dụng cụ khám phát hiện nghe kém đơn<br /> các dụng cụ phát ra âm thanh để ước lượng sức giản: âm thoa.<br /> nghe. Vào năm 1959, ba nhà khoa học - Dụng cụ soi tai.<br /> Terkildsen, Thomsen và Scott-Nielsen đã phát - Máy đo thính lực đồ đơn âm, nhĩ lượng đồ.<br /> triển phương pháp đo nhĩ lượng đồ và nó sớm<br /> Kiểm soát sai lệch thông tin.<br /> trở thành bộ đo chính được sử dụng trong các<br /> Công tác chuẩn bị cho việc đo thính lực:<br /> khoa thính học. Nó rất nhạy trong các trường<br /> Chuẩn bị, kiểm tra thiết bị đo thính lực. Chuẩn<br /> hợp tổn thương tai giữa, thậm chí ở những<br /> bị, lấy thông tin bệnh nhân.<br /> người không bị hoặc chỉ giảm thính lực rất ít(6).<br /> Sức khỏe, trạng thái tinh thần hiện tại.<br /> Ngày nay, đo nhĩ lượng đồ được ứng dụng<br /> rất nhiều trong lâm sàng trong việc phát hiện Hướng dẫn cụ thể cách thức thực hiện, tao<br /> và xác định mức độ nghe kém và tổn thương mối quan hệ thoải mái.<br /> của cơ quan thính giác đặc biệt là trong tổn Quan sát bệnh nhân, phản hồi của bệnh<br /> thương tai giữa. nhân với lời nói.<br /> Tuy nhiên, ở Việt Nam vẫn còn ít những Các câu hỏi trong phiếu khảo sát rõ ràng, dễ<br /> nghiên cứu mô tả đặc điểm nhĩ lượng đồ, chúng hiểu.<br /> tôi thực hiện nghiên cứu mô tả đặc điểm nhĩ Kỹ thuật viên cần được tập huấn kỹ thuật<br /> lượng đồ, ở đối tượng thanh niên tại Bệnh viện đo, giải thích các câu hỏi trong phiếu khảo sát.<br /> Tai Mũi Họng Tp. Hồ Chí Minh. Lựa chọn phương pháp nghiên cứu và công<br /> Mục tiêu nghiên cứu cụ nghiên cứu thích hợp.<br /> - Phân tích các thông số của nhĩ lượng đồ Phương pháp đánh giá<br /> như: Thể tích ống tai ngoài, độ thông thuận, Chúng tôi đánh giá theo Liden (1969) lần<br /> đỉnh và hình dạng nhĩ lượng đồ. đầu tiên giới thiệu phân loại nhĩ đồ, Jerger 1970<br /> - Xác định tỉ lệ nhĩ lượng đồ type A ở thanh và Liden 1974 đã bổ sung phân loại này và được<br /> niên không có bệnh lý vế tai. sử dụng đến ngày nay(4).<br /> ĐỐITƯỢNG–PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU Đo nhĩ lượng là đosự thông thuận của tai,<br /> đơn vị millimhos (mmho), đánh giá chức năng<br /> Đối tượng nghiêncứu<br /> của tai giữa một cách khách quan, là cách đo độ<br /> Sinh viên hoặc bệnh nhân có độ tuổi từ 18 – thông thuận ống tai ngoài do sự thay đổi áp lực<br /> 30 tuổi khỏe mạnh, không có tiền sử bệnh về tai, khối khí ở ống tai này. Độ thông thuận được<br /> các bệnh lý khác, đã soi tai và kiểm tra thính lực hiểu là năng lượng đi vào hệ thống tai ngoài.<br /> đồcó sức nghe trong giới hạn bình thường. Các<br /> Đo nhĩ lượng có thể sử dụng đầu dò có tần<br /> sinh viên này được kiểm tra tại Khoa Thính học<br /> số cao, hay đa tần số, nhưng phương pháp đo có<br /> tại bệnh viện Tai Mũi Họng Tp Hồ Chí Minh, có<br /> giá trị lâm sàng nhiều nhất là sử dụng tần số<br /> mặt trong khoảng thời gian nghiên cứu.<br /> 220/226Hz(4).<br /> Phương pháp nghiêncứu Đo nhĩ lượng với đầu dò 220Hz được sử<br /> Cắt ngang mô tả có phân tích. dụng với mục đích nhằm không phát sinh ra<br /> Phương pháp thu thập và xử lý số liệu phản xạ bàn đạp cùng lúc, đồng thời đánh giá<br /> Chúng tôi thu thập số liệu bằng bảng câu tương đối chính xác độ cứng ban đầu của hệ<br /> hỏi và xử lý số liệu bằng phần mềm thống kê thống dẫn truyền tai giữa.<br /> SPSS 16.0. Đo nhĩ lượng với đầu dò 226Hz, nhĩ đồ là<br /> Công cụ thu thập dữ liệu đường biểu diễn độ thông thuận (mmho) theo<br /> <br /> - Phiếu thu thập dữ liệu.<br /> <br /> <br /> Tai Mũi Họng 41<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> sự thay đổi áp suất ống tai ngoài từ áp lực Type A với 3 phân type: phân type A, phân<br /> dương 200 daPa đến áp lực âm -300 daPa. type As, phân type Ad. Toàn bộ type A có áp lực<br /> Độ thông thuận cao nhất là điểm mà năng đỉnh ở gần hoặc ngay vị trí 0 daPa nhưng khác<br /> lượng âm đi vào tai giữa cao nhất và được thể nhau về chiều cao.<br /> hiện tại đỉnh nhĩ lượng thường gần vị trí 0 daPa. Phân type A: chiều cao đỉnh bình thường,<br /> Độ thông thuận giảm dần về hai phía dương phản ánh chức năng tai giữa bình thường.<br /> và âm, bởi vì khi áp lực chuyển về phía dương Phân type As: chiều cao đỉnh thấp, biểu hiện<br /> và âm, màng nhĩ và hệ thống dẫn truyền tai giữa có dịch ở tai giữa, hoặc cố định chuỗi xương con.<br /> trở nên cứng hơn, năng lượng âm phản hồi trở Phân type Ad: chiều cao đỉnh cao, hai ngành<br /> lại ống tai ngoài nhiều hơn. dốc hơn, biểu hiện trật khớp chuỗi xương con,<br /> Do đó, nhĩ đồ bình thường sẽ có dạng: bệnh lý màng nhĩ.<br /> Hình nón úp cân xứng đều. Type B: dạng dẹt, phẳng, không có đỉnh, gặp<br /> Đỉnh nhọn ở áp lực 0 daPa. ở viêm tai giữa tiết dịch đầy hòm nhĩ, màng nhĩ<br /> Hai chân loe rộng. thủng, nút ráy tai, hoặc đầu dò đặt sai vị trí.<br /> Nhĩ đồ gồm ba dạng cơ bản: Type C: có đỉnh áp lực âm, biểu hiện áp lực<br /> âm tai giữa, tắc vòi nhĩ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. Các dạng nhĩ lượng đồ<br /> <br /> <br /> 42 Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾTQUẢ lệ 51% và 97 nữ với tỉ lệ 49%. Tỷ lệ nam và nữ<br /> Chúng tôi nghiên cứu nhĩ lượng đồ trên 200 tương đương nhau. Về nhĩ lượng đồ chúng tôi<br /> sinh viên (400 nhĩ lượng đồ) ở lứa tuổi từ 23 đến ghi nhận các đặc điểm sau:<br /> 25 tuổi, các sinh viên này không có tiền sử bệnh - Hình dạng nhĩ lượng đồ đa số type A<br /> về tai, khám và soi tai chưa ghi nhận bệnh lý, chiếm 96,8%, dạng Ad chiếm 1%, dạng As chiếm<br /> thính lực đồ có sức nghe trong giới hạn bình 1,5% và dạng C chiếm 0,7%, không có nhĩ lượng<br /> thường. Trong nghiên cứu này có 103 nam với tỉ đồ dạng B.<br /> <br /> 194<br /> 193<br /> 200<br /> <br /> 150<br /> <br /> 100 Tai T<br /> 50 2 3 Tai P<br /> 2 1<br /> 3<br /> 0 2<br /> Tai T<br /> Type A<br /> Type Ad Type As<br /> Type C<br /> <br /> <br /> Biểu đồ 1. Phân bố các dạng nhĩ lượng đồ<br /> Các thông số của nhĩ lượng đồ BÀN LUẬN<br /> Bảng 1. Các thông số của nhĩ lượng đồ Với đặc điểm trên thanh niên có sức khỏe<br /> Phân tích Nhĩ lượng đồ Giá trị Giá trị Trung bình thường không có vấn đề về bệnh lý tai,<br /> nhỏ nhất lớn nhất bình chúng tôi nhận thấy khi đo nhĩ lượng đồ phát<br /> hiện được có 13 tai có hình dạng nhĩ đồ bất<br /> Thể tích ống tai Tai phải 0,35 1,70 0,86<br /> 3 thường trên tổng số 400 tai nghiên cứu, chiếm tỷ<br /> ngoài (cm ) Tai trái 0,34 1,60 0,84<br /> lệ 3,2% . Trong đó có 4 tai dạng nhĩ đồ Ad, 6 tai<br /> Áp suất tai giữa Tai phải 0 243 20,32 dạng As và 3 là dạng C. Điều đó nhận thấy, chỉ<br /> (daPa) Tai trái 0 245 21,11 với phương pháp đo nhĩ lượng đồ, dựa vào hình<br /> Độ thông thuận Tai phải 0,5 1,96 0,36 dạng nhĩ lượng, mặc dù thanh niên có sức khỏe<br /> (mmho) Tai trái 0,2 1,12 0,30 bình thường và không bệnh lý về tai cũng như<br /> bình thường với các phương pháp khám thính<br /> Tai phải 0,2 1,0 0,51<br /> Đỉnh lực đơn giản nhưng nhĩ lượng đồ cũng đã phát<br /> Tai trái 0,2 1,7 0,53<br /> hiện có khoảng 3,2% số tai có vấn đề trong tổng<br /> Qua bảng trên chúng tôi ghi nhận thể tích số 400 tai nghiên cứu.<br /> ống tai ngoài nhỏ nhất là 0,34 cm3, lớn nhất là Với thể tích ống tai ngoài, trung bình chung<br /> 1,70 cm3, thể tích trung bình của tai phải là cho cả 400 tai nghiên cứu 0,85cm3 (± 0,28), với tai<br /> 0,86cm3 và của tai phải là 0,84cm3, trung bình phải là 0,86cm3(± 0,29) và tai trái là 0,84cm3 (±<br /> là 0,85cm3. Chúng tôi nhận thấy thể tích ống 0,27). So sánh kết quả nghiên cứu của chúng tôi<br /> tai ngoài bên phải lớn hơn bên trái tuy nhiên với Margolis RH và Heller JW thực hiên 1987,<br /> sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê. chúng tôi nhận thấy thể tích ống tai của người<br /> Áp suất tai giữa trung bình là 20,72daPa. Độ lớn Việt Nam nhỏ hơn so với thể tích ống tai ở<br /> thông thuận trung bình 0,33 millimhos người lớn châu Âu. Trong nghiên cứu của<br /> (mmho). Đỉnh trung bình 520.<br /> <br /> <br /> Tai Mũi Họng 43<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> Margolis RH và Heller JW có sự khác biệt giữa bình thường của đỉnh nhĩ đồ quá hạn chế để ứng<br /> thể tích ống tai giữa hai tai, với tai phải lớn hơn dụng ở dân số già(2).<br /> tai trái có ý nghĩa thống kê (p value=0,036). Theo Với việc đo nhĩ lượng đồ trên 200 thanh niên<br /> nghiên cứu của chúng tôi, thể tích ống tai phải (400 tai nghiên cứu), chúng tôi phát hiện được 13<br /> 0,86 cm3 và tai trái 0,84 cm3, chúng tôi có cùng tai có bất thường về nhĩ lượng đồ, chiếm tỷ lệ<br /> kết quả với Alan S Feldman rằng chỉ số trung 3,2% theo số tai nghiên cứu. Điều này cho thấy,<br /> bình thể tích ống tai phải lớn hơn ống tai ngoài mặc dù trên các đối tượng thanh niên có sức<br /> trái, tuy nhiên chúng tôi không tìm thấy sự khác khỏe bình thường, không có vấn đề sức khỏe và<br /> biệt có ý nghĩa thống kê (p value = 0,228). bệnh về tai trước đó, chỉ với nhĩ lượng đồcó khả<br /> Áp suất trung bình của tai bên phải là năng phát hiện bất thường do đó cần phải kết<br /> 20,32daPa nhỏ hơn tai bên trái là 21,11daPa. Tuy hợp chặt chẽ việc hỏi kỹ bệnh sử, thăm khám<br /> nhiên sự khác biệt này không có ý nghĩa thống lâm sàng, nội soi tai và các nghiệm pháp thính<br /> kê (p value 0,478). học để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng<br /> Theo nghiên cứu của Margolis RH và Heller thính học của người bệnh.<br /> JW (1987) nghiên cứu nhĩ lượng đồ của 87 người KẾT LUẬN<br /> Châu Âu nhận thấy thể tích ống taitrung bình ở Qua nghiên cứu này chúng ta cần phải kết<br /> người lớn là 1,05 cm3, tỷ lệ giá trị 90% là từ hợp chặt chẽ việc hỏi kỹ bệnh sử, thăm khám<br /> 0,63cm3 – 1,46cm3(3). Nghiên cứu của Wiley 1996 lâm sàng, nội soi tai và các nghiệm pháp thính<br /> cho thấy thể tích ống tai ngoài có xu hướng giảm học để đưa ra kết luận chính xác về tình trạng<br /> khi tuổi càng lớn: 1,41 cm3 ở 50 tuổi, 1,28 cm3 ở thính học của người bệnh.<br /> 80 tuổi(7); phái nữ nhỏ hơn phái nam, trung bình<br /> 1,28 cm3 và phái nam 1,50 cm3, nên so sánh thể TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Đặng Xuân Hùng (2010), Thính học lâm sàng, NXB Y học, Tr<br /> tích hai tai ở cùng một bệnh nhân. Theo Alan S 45-69, 82-91, 123-136.<br /> Feldman cho biết có tương quan thể tích giữa hai 2. Golding M, et al (2007), "Tympanometric and acoustic<br /> tai ở một người là 0,87cm3(5). stapedius reflex measures in older adults: the Blue<br /> Mountains Hearing Study", J Am Acad Audiol. 18(5), pp.<br /> Năm 2004, nghiên cứu của Pugh và cộng sự 391-403.<br /> khảo sát nhĩ lượng đồ bình thường trên 718 tai 3. Margolis RH and Heller JW (2015). Screening<br /> tympanometry: criteria for medical referral, accessed 30<br /> trẻ em từ tiểu học đến cấp 3 ở Hawaii, tác giả August.<br /> nhận thấy áp lực đỉnh nhĩ đồ và bề rộng nhĩ đồ 4. Ngô Ngọc Liễn (2001), Thính học ứng dụng, Sinh lý nghe,<br /> không có sự khác biệt giữa giới và tuổi(5). NXB Y học, Tr 27-46.<br /> 5. Pugh KC, Burke HW, Brown HM. (2004), "Tympanometry<br /> Nghiên cứu Blue Mountains Hearing Study measures in native and non-native Hawaiian children",<br /> (BMHS) thực hiện trên 1565 người già ở International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 68(6),<br /> pp. 753-758.<br /> Australia đo nhĩ lượng đồ thu thập các giá trị áp 6. Shanks J and Shohet J "Physiological Principles and<br /> lực đỉnh nhĩ đồ (TPP) chiều cao đỉnh nhĩ đồ measures", Chapter 9: Tympanometry in clinical pratice.<br /> (peak Ytm) để đánh giá độ thông thuận âm, 7. Wiley TL, et al (1996), Tympanometric measures in older<br /> adults, accessed 30 August-2015.<br /> ngưỡng phản xạ cơ bàn đạp (acoustic stapedius<br /> reflex). Kết quả cho thấy không có sự ảnh hưởng<br /> Ngày nhận bài báo: 20/11/2015<br /> của tuổi và giới đến áp lực đỉnh nhĩ đồ. Tuy<br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo: 29/11/2015<br /> nhiên, chiều cao đỉnh nhĩ đồ giảm theo tuổi ở tai<br /> Ngày bài báo được đăng: 10/02/2016<br /> trái chỉ trên tất cả các nhóm tuổi mà ở nam cao<br /> hơn nữ. Nhìn chung, nghiên cứu chỉ ra dữ liệu<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 44 Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br />