Đặc điểm sinh trưởng của Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees) ở tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Kon Tum
lượt xem 2
download
Cây Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees), còn được gọi bởi các tên khác là Kháo nhậm, Kháo thơm, Rè vàng, Bời lời đẹc..., là một loài thực vật thuộc chi Machilus thuộc họ Long não (Lauraceae) (Lê Khả Kế, 1971). Bài viết nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng của Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees) ở một số tiểu vùng của tỉnh Gia Lai, Kon Tum và Đắk Lắk làm cơ sở cho việc lựa chọn vùng trồng rừng.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đặc điểm sinh trưởng của Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees) ở tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk và Kon Tum
- Tạp chí KHLN số 4/2017 (54 - 63) ©: Viện KHLNVN - VAFS ISSN: 1859 – 0373 Đăng tải tại: www.vafs.gov.vn ĐẶC ĐIỂM SINH TRƯỞNG CỦA BỜI LỜI ĐỎ (Machilus odoratissima Nees) Ở TỈNH GIA LAI, ĐẮK LẮK VÀ KON TUM Đặng Thái Hoàng, Đặng Thái Dương Trường Đại học Nông Lâm - Đại học Huế TÓM TẮT Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees) là loài cây có giá trị kinh tế cao. Hiện nay đã được gây trồng ở một số tỉnh Tây Nguyên, vì vậy nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng làm cơ sở cho việc lựa chọn vùng trồng rừng thích hợp là rất cần thiết. Kết quả nghiên cứu cho thấy, sinh trưởng về chiều cao, đường kính, đường kính tán và thể tích của rừng trồng Bời lời đỏ giai đoạn 5 năm tuổi có sự khác nhau giữa các tỉnh và giữa các vùng điều tra trong từng tỉnh. Mức độ dao động về thể tích của cây trung bình giữa các vùng điều tra là từ 0,0302m3 ở Từ khóa: Bời lời đỏ, Đắk Lắk, đến 0,0677m3 ở Gia Lai, độ chênh lệch 0,037m3; Mức độ dao động sinh trưởng, Tây về đường kính tán giữa các vùng điều tra là từ 2,10m ở Đắk Lắk đến 3,23 m ở Nguyên Gia Lai, độ chênh lệch 1,13m; Mức độ dao động về đường kính giữa các vùng điều tra là từ 10,00cm ở Đắk Lắk đến 13,70cm ở Gia Lai, độ chênh lệch 3,7cm; Mức độ dao động về chiều cao giữa các vùng điều tra là từ 6,87m ở Đắk Lắk đến 8,97m ở Gia Lai, độ chênh lệch 2,1m. Kết quả phân tích thống kê bằng phân tích phương sai và tiêu chuẩn t (student) về các chỉ tiêu D1.3, Hvn, Dt, V và tổng hợp các kết quả đã chọn được tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum trồng rừng Bời lời đỏ là phù hợp nhất. Trong tỉnh Gia Lai chọn được tiểu vùng xã Ayun và Đak Taley, ở tỉnh Kon Tum chọn được tiểu vùng huyện Kon Rẫy và ở tỉnh Đắk Lắk chọn tiểu vùng huyện M’Đrak trồng rừng Bời lời đỏ là thích hợp. The growth characteristics of Machilus odoratissima Nees in Gia Lai, Dak Lak, and Kon Tum provinces Machilus odoratissima Nees has been evaluated to be a tree species having the high economic value. Currently, this species has been planted in some provinces in the Central Highlands of Vietnam. Therefore, the present study aimed to investigate the growth characteristics of this species as the basis for selecting suitable afforestation areas. The study results show that tree height, tree diameter, canopy diameter, and tree volume in the 5 year period of forest plantation differed between provinces as well as between surveyed areas in each province. The level of variation in the tree volume average between surveyed areas ranged Keywords: Machilus from 0.0302 m3 in Dak Lak to 0.0677 m3 in Gia Lai with the difference of 0.037 m3. odoratissima Nees, The level of fluctuation in the canopy diameter between surveyed areas ranged growth, Central 2.10m in Dak Lak to 3.23m in Gia Lai, and the level of difference between these Highlands provinces was 1.13m. The degree of fluctuation in the tree diameter between surveyed areas was 10.00 cm in Dak Lak to 13.70cm in Gia Lai with the difference of 3.7cm. The degree of fluctuation in the tree height between surveyed areas was from 6.87m in Dak Lak to 8.97m in Gia Lai with the difference of 2.1m. From the results based on statistical analyses using Anova and t - tests in D1.3, Hvn, Dt, and V, Gia Lai and Kon Tum provinces were selected as the most suitable afforestation regions of Machilus odoratissima Nees. In Gia Lai province, Ayun and Dak Taley communes were more suitable for planting current species, while in Kon Tum province, Kon Ray commune was the suitable area. In Dak Lak, M’Drak district was also selected as the suitable afforest area of Machilus odoratissima Nees. 54
- Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) Tạp chí KHLN 2017 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Đặc điểm sinh thái cơ bản của các tiểu vùng Cây Bời lời đỏ (Machilus odoratissima Nees), trồng Bời lời đỏ trồng ở 3 tỉnh Gia Lai, Kon còn được gọi bởi các tên khác là Kháo nhậm, Tum, Đắk Lắk. Mỗi tỉnh điều tra ở 3 tiểu vùng Kháo thơm, Rè vàng, Bời lời đẹc..., là một loài có đặc điểm sinh thái tương đối khác nhau và thực vật thuộc chi Machilus thuộc họ Long não có diện tích trồng Bời lời đỏ khá tập trung. (Lauraceae) (Lê Khả Kế, 1971). Là cây ưa sáng Dựa theo niên giám thống kê năm 2016 của các mọc nhanh, phân bố khá rộng ở Việt Nam, huyện và tỉnh khu vực nghiên cứu cho thấy: thường gặp trong rừng nhiệt đới ẩm thường - Tỉnh Gia Lai: Vùng 1: thị trấn Kon Dơng có xanh mưa mùa từ Bắc đến Nam, tập trung ở đặc điểm: nhiệt độ không khí trung bình năm một số tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Bời lời 22oC, lượng mưa trung bình từ 2.200 đến đỏ là loài cây đa mục đích đã được trồng ở một số tỉnh Tây Nguyên cho thấy hiệu quả kinh tế 2.500mm, độ ẩm không khí trung bình năm và sinh thái cao. Sản phẩm chính là vỏ cây 89%, độ dốc: 15 - 20o, hướng phơi Đông Tây, ngoài ra thân cây, cành, lá cũng cho giá trị độ cao so với mặt nước biển 600 - 700m, đất thương mại (Đặng Thái Dương, Võ Đại Hải, đai: nhóm đất đỏ vàng, nhóm đất thung lũng 2012;Trần Ngọc Hải, Nguyễn Việt Khoa, dốc tụ; Vùng 2: Đắk Taley có đặc điểm: nhiệt 2007). Hiện nay, rừng trồng Bời lời đỏ ở 3 tỉnh độ không khí trung bình năm 24,5oC, lượng Đắc Lắk, Gia Lai và Kon Tum có diện tích là mưa trung bình từ 1.200 đến 1.750mm, độ ẩm 30.331,7ha và được trồng trên một số dạng lập không khí trung bình năm 85%, độ dốc: 10 - địa của 3 tỉnh. Mặc dù loài cây này có giá trị 15o, hướng phơi Tây Nam, đất đai: nhóm đất cao và đã được trồng ở một vùng lập địa ở Tây mùn vàng đỏ trên núi, nhóm đất đen, độ cao so Nguyên, nhưng chưa có nghiên cứu nào về đặc với mặt nước biển 400 - 500m; Vùng 3: Ayun điểm sinh trưởng của loài cây này ở các vùng có đặc điểm Nhiệt độ không khí trung bình sinh thái ở khu vực này. Vì vậy, nghiên cứu đặc năm 23,5oC, lượng mưa trung bình từ 2.100 điểm sinh trưởng của Bời lời đỏ (Machilus đến 2.450mm, độ ẩm không khí trung bình odoratissima Nees) ở một số tiểu vùng của tỉnh năm 85%, độ dốc: 10 - 20o, hướng phơi Tây Gia Lai, Kon Tum và Đắk Lắk làm cơ sở cho Nam, độ cao so với mặt nước biển 300 - 400m, việc lựa chọn vùng trồng rừng thích hợp là rất đất đai: Nhóm đất mùn vàng đỏ trên núi, nhóm cần thiết. đất đen, đất mùn vàng đỏ trên núi. II. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Tỉnh Kon Tum Vùng 1: huyện Ngọc Hồi có 2.1. Vật liệu nghiên cứu đặc điểm: nhiệt độ không khí trung bình năm 22oC, lượng mưa trung bình từ 2.200 đến Rừng Bời lời đỏ 5 năm tuổi với mật độ trồng 2.700mm, độ ẩm không khí trung bình năm ban đầu 2500 cây/ha, số cây hiện còn 1500 - 87%, độ dốc: 10 - 15o, hướng phơi Tây Nam, 2200 cây/ha. Chọn đối tượng rừng điều tra độ cao so với mặt nước biển 500 - 600m; đánh giá cùng năm trồng, cùng mật độ trồng, Vùng 2: huyện Đắk Hà có đặc điểm: nhiệt độ cùng biện pháp kĩ thuật trồng để có thể so không khí trung bình năm 22oC, lượng mưa sánh đánh giá sinh trưởng Bời lời đỏ giữa trung bình từ 2.400 đến 2.900mm, độ ẩm không các vùng. khí trung bình năm 88%, độ dốc: độ dốc 15 - 55
- Tạp chí KHLN 2017 Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) 20o, hướng phơi Tây Nam, độ cao so với mặt - Đo đường kính (D13) bằng thước kẹp kính nước biển 400 - 500m; Vùng 3: huyện Kon Rẫy hoặc đo chu vi bằng thước dây sau đó quy đổi có đặc điểm: nhiệt độ không khí trung bình ra đường kính: năm 22oC, lượng mưa trung bình từ 2.500 đến C1.3 3.000mm, độ ẩm không khí trung bình năm D1.3 = 3,1416 89%, độ dốc: 10 - 15o, hướng phơi Đông Tây, độ cao so với mặt nước biển 500 - 600m. (3,1416 là giá trị gần đúng của ) - Tỉnh Đắk Lắk: Vùng 1: Ayun có đặc điểm: - Đo đường kính tán Dt bằng cách đo hình Nhiệt độ không khí trung bình năm 23,5oC, chiếu tán cây theo 2 chiều Đông - Tây; Nam - lượng mưa trung bình từ 2.100 đến 2.450mm, Bắc và lấy giá trị trung bình theo công thức: độ ẩm không khí trung bình năm 85%, độ dốc: ĐT NB 15 - 20o, hướng phơi Tây Nam, độ cao so với Dt 2 mặt nước biển 400 - 500m, đất đai: Nhóm đất Trong đó: ĐT: Đường kính tán đo theo hướng mùn vàng đỏ trên núi, nhóm đất đen, đất mùn Đông - Tây. vàng đỏ trên núi; Vùng 2 huyện Krong Bông nhiệt độ không khí trung bình năm 22oC, NB: Đường kính tán đo theo hướng Nam - Bắc lượng mưa trung bình từ 2.200 đến 2.500mm, (Vũ Tiến Hinh, 1995). độ ẩm không khí trung bình năm 86%, độ dốc: 2.2.2. Xử lý số liệu 10 - 20o, hướng phơi Đông Tây, độ cao so với mặt nước biển 600 - 700m, đất đai: nhóm đất + Thể tích thân cây được tính bằng công thức: đỏ vàng, nhóm đất thung lũng dốc tụ; Vùng 3: V = G.H.f huyện M’Đrak lượng mưa trung bình hàng năm trên 2.700mm, độ cao trên 800m, trị số 2 Trong đó: G D1.3 4 nhiệt độ cao nhất: 39,5oC - 40oC độ ẩm không khí trung bình năm 80%, độ dốc: 10 - 15o, G là tiết diện ngang ở vị trí 1,3m của thân cây; hướng phơi Đông Tây, độ cao so với mặt nước H là chiều cao vút ngọn; biển 600 - 700m, đất đai: nhóm đất đỏ vàng. f là hình số thân cây (f = 0,5 theo Quyết định 2.2. Phương pháp nghiên cứu 689/QĐ-TCLN - KL); 2.2.1. Điều tra và thu thập số liệu D1,3 là đường kính thân cây ở vị trí chiều cao thân cây 1,3 mét (Vũ Tiến Hinh, 1995). Mỗi tiểu vùng sinh thái của một tỉnh lập 3 ô tiêu chuẩn như vậy 1 tỉnh lập 9 ô có diện tích + Đánh giá so sánh sinh trưởng ở các vùng: 500m2. Lập ô tiêu chuẩn điển hình tạm thời Sử dụng phần mềm Excel 2007 và dùng đại diện cho tiểu vùng sinh thái đó (Vũ Tiến phương pháp phân tích phương sai một nhân Hinh, 1995). tố để xác định mức độ biến động giữa các vùng trồng Bời lời đỏ. Sử dụng tiêu chuẩn t - Đo chiều cao vút ngọn (Hvn) bằng sào đo cao Student để lựa chọn vùng/tỉnh có sinh trưởng hoặc thước Blumleiss; tốt nhất (Ngô Kim Khôi et al., 2001). 56
- Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) Tạp chí KHLN 2017 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Sinh trưởng về chiều cao vút ngọn Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Bảng 1. Sinh trưởng chiều cao vút ngọn của Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Tiểu vùng sinh thái Ftính;F05 Tỉnh ÔTC Tiểu vùng 1 Tiểu vùng 2 Tiểu vùng 3 Ttính; T05 (m) (m) (m) 1 8,00 9,20 9,50 FA = 3,08 F05 = 6,94 2 7,70 8,10 8,60 FB = 4,65 F05 = 6,94 Gia Lai 3 8,20 7,80 8,80 TB 7,97 8,37 8,97 1 7,30 9,00 9,20 FA = 3,26 F05 = 6,94 2 7,60 8,10 8,60 FB = 12,56 F05 = 6,94 Kon Tum 3 7,20 7,90 8,30 Ttính = 0,85 T05 = 2,78 TB 7,37 8,33 8,70 1 7,00 8,50 7,60 FA = 0,43 F05 = 6,94 2 6,50 8,10 8,80 FB = 3,58 F05 = 6,94 Đắk Lắk 3 7,10 7,60 7,40 TB 6,87 8,07 7,93 Ftính;F05 FA = 8,88 F05 = 6,94 Ttính = 0,86 Ttính; T05 FB = 18,43 F05 = 6,94 T05 = 4,3 Qua bảng 1, cho thấy: Để tìm ra tiểu vùng trồng ở tỉnh Kon Tum cho sinh trưởng chiều cao của Bời lời đỏ cao nhất Ở tỉnh Gia Lai: Các tiểu vùng trồng khác nhau tiến hành dùng tiêu chuẩn t của Student kết thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng chiều quả như sau: Ttính = 1,21 < T05 = 3,18 chứng tỏ cao của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về ở tiểu vùng 2 và tiểu vùng 3 không có sự sai sinh trưởng chiều cao của 3 tiểu vùng trong khác. Vì vậy, ở tỉnh Kon Tum có thể trồng ở tỉnh, tiến hành phân tích phương sai, kết quả: tiểu vùng 2 hoặc tiểu vùng 3 để cho sinh FA = 3,08 < F05 = 6,94 và FB = 4,65 < F05 = 6,94 trưởng chiều cao Bời lời đỏ cao nhất. chứng tỏ các tiểu vùng khác nhau trong một tỉnh và các ô tiêu chuẩn không có sự sai khác về Ở tỉnh Đắk Lắk: Các tiểu vùng trồng khác nhau sinh trưởng chiều cao của Bời lời đỏ rõ rệt. thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng chiều cao của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về Ở tỉnh Kon Tum: Các tiểu vùng trồng khác sinh trưởng chiều cao của 3 tiểu vùng trong nhau thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng tỉnh, tiến hành phân tích phương sai, kết quả: chiều cao của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai FA = 0,43 < F05 = 6,94 và FB = 3,58 < F05 = 6,94 khác về sinh trưởng chiều cao của 3 tiểu vùng chứng tỏ các tiểu vùng khác nhau trong một trong tỉnh, tiến hành phân tích phương sai, kết tỉnh và các ô tiêu chuẩn trong tỉnh Đắk Lắk quả: FA = 3,26 > F05 = 6,94 và FB = 12,56 > không có sự sai khác về sinh trưởng chiều cao F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng khác nhau của Bời lời đỏ rõ rệt. trong một tỉnh có sự sai khác rõ rệt nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng không có Đối với các tỉnh ở Tây Nguyên thì các tỉnh sự sai khác về sinh trưởng chiều cao của Bời khác nhau thì sinh trưởng chiều cao của Bời lời đỏ. lời đỏ cũng khác nhau. Để kiểm tra sự sai 57
- Tạp chí KHLN 2017 Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) khác về sinh trưởng chiều cao của Bời lời đỏ hành dùng tiêu chuẩn t của Student kết quả ở các tỉnh tiến hành phân tích phương sai kết như sau: Ttính = 0,86 < T05 = 4,3 chứng tỏ tỉnh quả: FA = 8,88 > F05 = 6,94 và FB = 18,43 > Gia Lai và tỉnh Kon Tum không có sự sai khác F05 = 6,94 chứng tỏ các tỉnh khác nhau và các rõ rệt. Vì vậy, ở khu vực miền Trung thì có thể vùng trồng khác nhau có sự sai khác về chiều trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum để cho cao vút ngọn của Bời lời đỏ. Để tìm ra tỉnh có sinh trưởng chiều cao Bời lời đỏ tốt nhất. sinh trưởng chiều cao Bời lời đỏ cao nhất tiến 3.2. Sinh trưởng về đường kính Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Bảng 2. Sinh trưởng đường kính của Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Tiểu vùng sinh thái Ftính;F05 Tỉnh ÔTC Tiểu vùng 1 Tiểu vùng 2 Tiểu vùng 3 Ttính; T05 (cm) (cm) (cm) 1 12,60 13,00 13,50 FA = 1,59 F05 = 6,94 2 12,00 12,00 13,70 FB = 8,02 F05 = 6,94 Gia Lai 3 11,00 11,40 14,00 Ttính = 3,27 T05 = 4,30 TB 11,87 12,13 13,73 1 11,10 12,70 13,20 FA = 1,21 F05 = 6,94 2 10,60 11,90 12,90 FB = 21,19 F05 = 6,94 Kon Tum 3 11,20 11,50 13,50 Ttính = 2,97 T05 = 3,18 TB 10,97 12,03 13,20 1 10,00 12,50 12,60 FA = 0,20 F05 = 6,94 2 11,20 12,10 12,50 FB = 8,76 F05 = 6,94 Đắk Lắk 3 10,40 11,20 13,20 Ttính = 1,88 T05 = 3,18 TB 10,53 11,93 12,77 Ftính;F05 FA = 5,98 F05 = 6,94 Ttính = 0,59 Ttính; T05 FB = 37,94 F05 = 6,94 T05 = 3,18 Ở tỉnh Gia Lai: Các tiểu vùng trồng khác nhau tiểu vùng 3 đều cho sinh trưởng đường kính thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng đường Bời lời đỏ cao nhất. kính của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về Ở tỉnh Kon Tum: Các tiểu vùng trồng khác sinh trưởng đường kính của 3 tiểu vùng trong nhau thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng tỉnh, tiến hành phân tích phương sai, kết quả: đường kính của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự FA = 1,59 < F05 = 6,94 và FB = 8,02 > F05 = 6,94 sai khác về sinh trưởng đường kính của 3 chứng tỏ các tiểu vùng khác nhau trong một tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích tỉnh có sự sai khác rõ rệt nhưng các ô tiêu phương sai, kết quả: FA = 1,21< F05 = 6,94 và chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng không có sự sai FB = 21,19 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng khác về sinh trưởng đường kính của Bời lời đỏ. khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác rõ rệt Để tìm ra vùng trồng cho sinh trưởng đường nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng kính của Bời lời đỏ cao nhất tiến hành dùng không có sự sai khác về sinh trưởng đường tiêu chuẩn t của Student kết quả như sau: kính của Bời lời đỏ. Ttính = 3,27
- Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) Tạp chí KHLN 2017 kết quả như sau: Ttính = 2,97 F05 = 6,94 chứng tỏ các tỉnh khác phương sai, kết quả: FA = 0,20 < F05 = 6,94 và nhau có sự sai khác về sinh trưởng đường kính FB = 8,76 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng rõ rệt tuy nhiên các vùng trồng khác nhau khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác rõ rệt không có sự sai khác về sinh trưởng đường nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng kính của Bời lời đỏ. Để tìm ra tỉnh có sinh không có sự sai khác về sinh trưởng đường trưởng đường kính Bời lời đỏ cao nhất tiến kính của Bời lời đỏ. hành dùng tiêu chuẩn t của Student kết quả Để tìm ra tiểu vùng trồng ở tỉnh Đắk Lắk cho như sau: Ttính = 1,41< T05 = 3,18 chứng tỏ tỉnh sinh trưởng đường kính của Bời lời đỏ cao Gia Lai và tỉnh Kon Tum không có sự sai khác nhất tiến hành dùng tiêu chuẩn t của Student rõ rệt. Vì vậy, ở khu vực miền Trung thì có thể kết quả như sau: Ttính = 1,88 F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng sai khác về sinh trưởng đường kính tán của 3 khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác rõ rệt 59
- Tạp chí KHLN 2017 Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích không có sự sai khác về sinh trưởng đường phương sai, kết quả: FA = 1,39 < F05 = 6,94 và kính tán của Bời lời đỏ. FB = 2,43 < F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng Để tìm ra vùng trồng cho sinh trưởng đường khác nhau trong một tỉnh và các ô tiêu chuẩn kính của Bời lời đỏ cao nhất tiến hành dùng trong các tiểu vùng tỉnh Đắk Lắk không có sự tiêu chuẩn t của Student kết quả như sau: sai khác về sinh trưởng đường kính tán của Ttính = 4,07 >T05 = 2,78 chứng tỏ ở tiểu vùng 2 Bời lời đỏ rõ rệt. và tiểu vùng 3 có sự sai khác rõ rệt. Vì vậy, ở Đối với các tỉnh ở Tây Nguyên thì các tỉnh tỉnh Gia Lai trồng ở tiểu vùng 3 cho sinh khác nhau thì sinh trưởng đường kính tán của trưởng đường kính tán Bời lời đỏ cao nhất. Bời lời đỏ cũng khác nhau. Để kiểm tra sự sai Ở tỉnh Kon Tum: Các tiểu vùng trồng khác khác về sinh trưởng đường kính tán của Bời lời đỏ ở các tỉnh tiến hành phân tích phương nhau thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng đường kính tán của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai kết quả: FA = 2,63 < F05 = 6,94 và FB = sai khác về sinh trưởng đường kính tán của 3 13,25 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tỉnh khác nhau tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích có sự sai khác về sinh trưởng đường kính tán phương sai, kết quả: FA = 0,48 < F05 = 6,94 và của Bời lời đỏ tuy nhiên các vùng trồng khác FB = 6,48 < F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu vùng nhau lại không có sự sai khác về sinh trưởng đường kính tán của Bời lời đỏ. Để tìm ra tỉnh khác nhau trong một tỉnh và các ô tiêu chuẩn có sinh trưởng đường kính tán Bời lời đỏ cao trong các tiểu vùng tỉnh Kon Tum không có sự sai khác về sinh trưởng đường kính tán của nhất tiến hành dùng tiêu chuẩn t của Student Bời lời đỏ rõ rệt. kết quả như sau: Ttính = 0,09 < T05 = 3,18 chứng tỏ tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum không Ở tỉnh Đắk Lắk: Các tiểu vùng trồng khác có sự sai khác rõ rệt. Vì vậy, ở khu vực miền nhau thì cũng có sự khác nhau về sinh trưởng Trung thì có thể trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh đường kính tán của Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự Kon Tum để cho sinh trưởng đường kính tán sai khác về sinh trưởng đường kính tán của 3 Bời lời đỏ tốt nhất. 3.4. Thể tích Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Bảng 4. Thể tích của Bời lời đỏ 5 năm tuổi ở Tây Nguyên Tiểu vùng sinh thái Ftính;F05 Tỉnh ÔTC Tiểu vùng 1 Tiểu vùng 2 Tiểu vùng 3 3 3 3 Ttính; T05 (m ) (m ) (m ) 1 0,0499 0,061057 0,068 FA = 3,3968 F05 = 6,94 2 0,0435 0,0458045 0,0634 FB = 14,168 F05 = 6,94 Gia Lai 3 0,039 0,0398075 0,0677 Ttính = 2,6897 T05 = 4,30 TB 0,0441 0,0488897 0,07 1 0,0373 0,0513043 0,0588 FA = 0,8558 F05 = 6,94 2 0,0362 0,043376 0,0575 FB = 16,943 F05 = 6,94 Kon Tum 3 0,0392 0,0434519 0,0642 Ttính = 3,4224 T05 = 2,77 TB 0,0376 0,0460441 0,0602 1 0,0302 0,0497011 0,0536 FA = 0,088 F05 = 6,94 2 0,0404 0,0448463 0,054 FB = 11,347 F05 = 6,94 Đắk Lắk 3 0,0338 0,0412144 0,0614 Ttính = 3,1473 T05 = 2,78 TB 0,0348 0,0452539 0,0563 Ftính;F05 FA = 14,57 F05 = 6,94 Ttính = 0,5508 Ttính; T05 FB = 119,64 F05 = 6,94 T05 = 2,77 60
- Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) Tạp chí KHLN 2017 Ở tỉnh Gia Lai: Các tiểu vùng trồng khác nhau và FB = 11,347 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu thì cũng có sự khác nhau về thể tích của Bời vùng khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về thể tích của nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng 3 tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích không có sự sai khác về thể tích của Bời lời đỏ phương sai, kết quả: FA = 3,3968 < F05 = 6,94 rõ rệt. và FB = 14,168 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu Để tìm ra tiểu vùng trồng ở tỉnh Đắk Lắk cho vùng khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác thể tích của Bời lời đỏ cao nhất tiến hành nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng dùng tiêu chuẩn t của Student kết quả như không có sự sai khác về thể tích của Bời lời đỏ sau: Ttính = 3,147 >T05 = 3,18 chứng tỏ ở tiểu rõ rệt. vùng 2 và tiểu vùng 3 có sự sai khác rõ rệt. Vì Để tìm ra vùng trồng cho thể tích của Bời lời vậy, ở tỉnh Đắk Lắk trồng ở tiểu vùng 3 để cho đỏ cao nhất tiến hành dùng tiêu chuẩn t của thể tích Bời lời đỏ cao nhất. Student kết quả như sau: Ttính = 2,6897 F05 = 6,94 và Ở tỉnh Kon Tum: Các tiểu vùng trồng khác FB = 119,64 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tỉnh nhau thì cũng có sự khác nhau về thể tích của khác nhau và các vùng trồng khác nhau có sự Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về thể tích sai khác về thể tích của Bời lời đỏ. Để tìm ra của 3 tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích tỉnh có thể tích Bời lời đỏ cao nhất tiến hành phương sai, kết quả: FA = 0,8558 < F05 = 6,94 dùng tiêu chuẩn t của Student kết quả như sau: và FB = 16,943 > F05 = 6,94 chứng tỏ các tiểu Ttính = 0,5508 < T05 = 3,18 chứng tỏ tỉnh Gia vùng khác nhau trong một tỉnh có sự sai khác Lai và tỉnh Kon Tum không có sự sai khác rõ nhưng các ô tiêu chuẩn trong 1 tiểu vùng trồng rệt. Vì vậy, ở khu vực miền Trung thì có thể không có sự sai khác về thể tích của Bời lời đỏ trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum để cho rõ rệt. thể tích Bời lời đỏ tốt nhất. Để tìm ra tiểu vùng trồng ở tỉnh Kon Tum cho thể tích của Bời lời đỏ cao nhất tiến hành IV. KẾT LUẬN dùng tiêu chuẩn t của Student kết quả như sau: - Sinh trưởng về chiều cao của rừng Bời lời đỏ Ttính = 3,424 >T05 = 2,78 chứng tỏ ở tiểu vùng giai đoạn 5 năm tuổi có sự khác nhau giữa các 2 và tiểu vùng 3 có sự sai khác rõ rệt. Vì vậy, tỉnh và giữa các ô tiêu chuẩn và giữa các vùng ở tỉnh Kon Tum trồng ở tiểu vùng 3 để cho thể điều tra. Mức độ dao động về chiều cao giữa tích Bời lời đỏ cao nhất. các vùng điều tra là từ 6,37m ở Đắk Lắk đến Ở tỉnh Đắk Lắk: Các tiểu vùng trồng khác 7,97m ở Gia Lai, độ chênh lệch 1,6m. Kết quả nhau thì cũng có sự khác nhau về thể tích của phân tích thống kê bằng phân tích phương sai Bời lời đỏ. Để kiểm tra sự sai khác về thể tích và tiêu chuẩn t (student) cho thấy sinh trưởng của 3 tiểu vùng trong tỉnh, tiến hành phân tích về chiều cao của Bời lời đỏ trồng ở 3 tỉnh có phương sai, kết quả: FA = 0,088 < F05 = 6,94 sự khác nhau và chiều cao Bời lời đỏ trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon Tum cao hơn rõ rệt so 61
- Tạp chí KHLN 2017 Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) với tỉnh Đắk Lắk. Vì vậy, ở khu vực Tây đỏ trồng ở 3 tỉnh có sự khác nhau và đường Nguyên trồng Bời lời đỏ ở Gia Lai và Kon kính tán Bời lời đỏ trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh Tum là phù hợp hơn so với trồng ở Đắk Lắk. Kon Tum cao hơn rõ rệt so với tỉnh Đắk Lắk. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng: ở tỉnh Vì vậy, ở khu vực Tây Nguyên trồng Bời lời Gia Lai trồng ở tiểu vùng 2 và 3 sinh trưởng đỏ ở Gia Lai và Kon Tum là phù hợp hơn so chiều cao Bời lời đỏ đạt cao nhất; ở tỉnh Kon với trồng ở Đắk Lắk. Kết quả nghiên cứu cũng Tum ở tiểu vùng 2 và 3 sinh trưởng chiều cao chỉ ra rằng: ở tỉnh Gia Lai trồng ở tiểu vùng 3 Bời lời đỏ cao nhất và ở tỉnh Đắk Lắk ở tiểu sinh trưởng đường kính tán Bời lời đỏ đạt cao vùng 2 và 3 sinh trưởng chiều cao Bời lời đỏ nhất; ở tỉnh Kon Tum 3 tiểu vùng có sinh cao nhất. trưởng đường kính tán như nhau và ở tỉnh Đắk Lắk ở tiểu vùng 2 và 3 sinh trưởng đường kính - Sinh trưởng về đường kính của rừng Bời lời đỏ giai đoạn 5 năm tuổi có sự khác nhau giữa tán Bời lời đỏ cao nhất. các tỉnh và giữa các ô tiêu chuẩn và giữa các - Sinh trưởng về thể tích của rừng trồng Bời vùng điều tra. Mức độ dao động về đường kính lời đỏ giai đoạn 5 năm tuổi có sự khác nhau giữa các vùng điều tra là từ 10,53cm ở Đắk Lắk giữa các tỉnh và giữa các ô tiêu chuẩn và giữa đến 13,57cm ở Quảng Trị, độ chênh lệch các vùng điều tra. Mức độ dao động về thể tích 3,04cm. Kết quả phân tích thống kê bằng phân của cây trung bình giữa các vùng điều tra là từ tích phương sai và tiêu chuẩn t (student) cho 0,0348m3 ở Đắk Lắk, đến 0,07m3 ở Gia Lai, thấy sinh trưởng về đường kính của Bời lời đỏ độ chênh lệch 0,0352m3. Kết quả phân tích trồng ở 3 tỉnh có sự khác nhau và đường kính thống kê bằng phân tích phương sai và tiêu Bời lời đỏ trồng ở tỉnh Gia Lai và tỉnh Kon chuẩn t (student) cho thấy sinh trưởng về thể Tum cao hơn rõ rệt so với tỉnh Đắk Lắk. Vì tích của Bời lời đỏ trồng ở 3 tỉnh có sự khác vậy, ở khu vực Tây Nguyên trồng Bời lời đỏ ở nhau và thể tích Bời lời đỏ trồng ở tỉnh Gia Lai Gia Lai và Kon Tum là phù hợp hơn so với và tỉnh Kon Tum cao hơn rõ rệt so với tỉnh trồng ở Đắk Lắk. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ Đắk Lắk. Vì vậy, ở khu vực miền Trung trồng ra rằng: ở tỉnh Gia Lai trồng ở tiểu vùng 3 sinh Bời lời đỏ ở Gia Lai và Kon Tum là phù hợp trưởng đường kính Bời lời đỏ đạt cao nhất; ở hơn so với trồng ở Đắk Lắk. Kết quả nghiên tỉnh Kon Tum ở tiểu vùng 2 và 3 sinh trưởng cứu cũng chỉ ra rằng: ở tỉnh Gia Lai trồng ở đường kính Bời lời đỏ cao nhất và ở tỉnh tiểu vùng 2 và 3 thể tích Bời lời đỏ đạt cao Đắk Lắk ở tiểu vùng 2 và 3 sinh trưởng đường nhất; ở tỉnh Kon Tum ở tiểu vùng 3 thể tích kính Bời lời đỏ cao nhất. Bời lời đỏ cao nhất và ở tỉnh Đắk Lắk ở tiểu - Sinh trưởng về đường kính tán của rừng Bời vùng 3 thể tích Bời lời đỏ cao nhất. lời đỏ giai đoạn 5 năm tuổi có sự khác nhau - Phân tích tổng hợp kết quả nghiên cứu 4 chỉ giữa các tỉnh và giữa các ô tiêu chuẩn và giữa tiêu đường kính D1.3, chiều cao (Hvn), đường các vùng điều tra. Mức độ dao động về đường kính tán (Dt) và thể tích thân cây (V), kết quả kính tán giữa các vùng điều tra là từ 2,17m ở đã chọn được tỉnh Gia Lai và Kon Tum là trồng Đắk Lắk đến 3,43m ở Gia Lai, độ chênh lệch rừng Bời lời đỏ phù hợp hơn. Ở tỉnh Gia Lai 1,26m. Kết quả phân tích thống kê bằng phân chọn được tiểu vùng 2 và 3, ở tỉnh Kon Tum tích phương sai và tiêu chuẩn t (student) cho chọn được tiểu vùng 3 và ở tỉnh Đắk Lắk chọn thấy sinh trưởng về đường kính tán của Bời lời tiểu vùng 3 trồng rừng Bời lời đỏ là thích hợp. 62
- Đặng Thái Hoàng et al., 2017(4) Tạp chí KHLN 2017 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đặng Thái Dương, Võ Đại Hải, 2012. Giáo trình Trồng rừng. Trường Đại học Nông Lâm Huế. NXB Nông nghiệp, Hà Nội. 2. Trần Ngọc Hải, Nguyễn Việt Khoa, 2007. Bời lời đỏ, Dự án hỗ trợ chuyên ngành lâm sản ngoài gỗ Việt Nam, Nxb Lao động. 3. Vũ Tiến Hinh, 1995. Điều tra rừng, Bài giảng dùng cho cao học lâm nghiệp, Trường Đại học Lâm nghiệp, Hà Tây. 4. Lê Khả Kế, 1971. Cây cỏ thường thấy ở Việt Nam, Tập 2, Nxb Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội. 5. Ngô Kim Khôi, Nguyễn Hải Tuất, Nguyễn Văn Tuấn, 2001. Tin học ứng dụng trong lâm nghiệp, Nhà xuất bản Hà Nội. Email tác giả chính: 14L3051040@huaf.edu.vn Ngày nhận bài: 11/10/2017 Ngày phản biện đánh giá và sửa chữa: 07/11/2017 Ngày duyệt đăng: 10/11/2017 63
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Kỹ thuật nuôi Trùn quế - Phần III
9 p | 174 | 81
-
Bệnh học thủy sản : ĐỊNH NGHĨA, ĐẶC ĐIỂM VÀ PHÂN LOẠI BỆNH Ở ĐỘNG VẬT part 1
5 p | 122 | 11
-
Đánh giá khả năng tổn thương sinh kế của cộng đồng khai thác thủy sản – trường hợp hai thôn Ngọc Diêm và Tân Đảo, xã Ninh Ích, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa
10 p | 104 | 6
-
Nghiên cứu tính tổn thương sinh kế của ngư dân trong bối cảnh biến đổi khí hậu - trường hợp nghiên cứu tại xã Hương Phong, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế
18 p | 63 | 5
-
Hướng dẫn điều tra đa dạng sinh học động vật không xương sống cỡ lớn ở đáy
44 p | 44 | 4
-
Nghiên cứu khả năng sinh trưởng và hấp thu một số kim loại nặng (KLN) của cây sậy (Phragmites australis) trên đất sau khai thác khoáng sản của nhà máy photpho tại tỉnh Lào Cai
5 p | 73 | 3
-
Nghiên cứu ảnh hưởng của mật độ trồng đến sinh trưởng, năng suất và chất lượng cây Thạch đen tại huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng
6 p | 39 | 3
-
Đặc điểm sinh học và hoạt tính kháng vi khuẩn gram dương của Microbacterium sp. C21 phân lập từ đất
6 p | 18 | 3
-
Kết quả nghiên cứu kỹ thuật trồng rừng bời lời vàng (Litsea pierrei lecomte) tại vùng Đông Nam Bộ
8 p | 54 | 2
-
Các sản phẩm chế biến từ phụ phẩm giết mổ trong thức ăn cho sinh vật cảnh
19 p | 46 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn