Tham khảo tài liệu 'đại cương quản lý, quản lý y tế', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đại cương quản lý, quản lý y tế
- §¹i c−¬ng qu¶n lý, qu¶n lý y tÕ
Môc tiªu
1. Tr×nh bµy ®−îc c¸c ®Þnh nghÜa qu¶n lý vµ qu¶n lý y tÕ. Qua ®ã hiÓu ®−îc
b¶n chÊt qu¶n lý.
2. Ph©n biÖt ®−îc kh¸i niÖm: Khoa häc qu¶n lý vµ Thùc hµnh, nghÖ thuËt
qu¶n lý.
3. Tr×nh bµy ®−îc chu tr×nh vµ c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¶n lý.
4. Nªu ®−îc lý thuyÕt m« h×nh qu¶n lý theo hÖ thèng.
Néi dung
Hµng ngµy trªn b¸o chÝ hoÆc trong c¸c Héi nghÞ tæng kÕt c«ng t¸c chóng ta
th−êng nghe: "Nguyªn nh©n cña vÊn ®Ò lµ do qu¶n lý yÕu kÐm ch−a tèt ".
Ng©n hµng ch©u Mü trong "B¸o c¸o vÒ kinh doanh nhá" ®· nªu: "Theo sù ph©n
tÝch cuèi cïng th× h¬n 90 % c¸c thÊt b¹i kinh doanh lµ do sù thiÕu n¨ng lùc vµ thiÕu
kinh nghiÖm qu¶n lý".
Nh÷ng yÕu kÐm trong qu¶n lý ph¶i kÓ ®Õn nguyªn nh©n lµ rÊt nhiÒu c¸n Bé Y tÕ cña
ta ch−a ®−îc ®µo t¹o vÒ qu¶n lý nªn trong c«ng t¸c gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, lóng tóng.
ViÖc qu¶n lý lµ thiÕt yÕu trong mäi tæ chøc vµ mäi c¬ së. C¸c nhµ thùc hµnh
qu¶n lý mµ kh«ng ®−îc trang bÞ kiÕn thøc khoa häc qu¶n lý th× hä ph¶i tr«ng chê vµo
vËn may, vµo trùc gi¸c hoÆc vµo nh÷ng kinh nghiÖm tõng lµm tr−íc ®©y.
1. qu¶n lý lµ g×
1.1. C¸c ®Þnh nghÜa vµ b¶n chÊt qu¶n lý
Qu¶n lý lµ mét hiÖn t−îng x· héi xuÊt hiÖn cïng mét lóc víi con ng−êi, trong
quan hÖ gi÷a con ng−êi víi con ng−êi. X· héi cµng ph¸t triÓn th× qu¶n lý cµng ph¸t
triÓn theo, tõ viÖc qu¶n lý mang tÝnh tù nhiªn, tù ph¸t ®Õn tÝnh khoa häc vµ nghÖ
thuËt hiÖn ®¹i. Nh÷ng ng−êi sau ®©y ®−îc coi lµ më ®Çu cho khoa häc vµ nghÖ
thuËt hiÖn ®¹i:
− Frederick W. Taylor (Mü) n¨m 1911 viÕt cuèn “Nh÷ng nguyªn lý vµ ph−¬ng
ph¸p qu¶n lý khoa häc” theo quan ®iÓm cña ng−êi dïng dông cô ®o l−êng víi
môc ®Ých c¶i tiÕn lao ®éng ®Ó t¨ng n¨ng suÊt.
− Henri Fayol (Ph¸p) n¨m 1922 viÕt cuèn “Qu¶n lý ®¹i c−¬ng vµ c«ng nghiÖp”
x¸c ®Þnh chøc n¨ng c¬ b¶n cña viÖc qu¶n lý ®ang ®−îc ¸p dông hiÖn nay.
Cßn cã rÊt nhiÒu t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm n÷a vÒ qu¶n lý tæng qu¸t vµ qu¶n lý chuyªn
ngµnh trong ®ã cã qu¶n lý y tÕ, lµm cho khoa häc qu¶n lý ngµy cµng phong phó vµ gãp
phÇn rÊt quan träng ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn x· héi.
50
- Kh«ng cã mét ®Þnh nghÜa duy nhÊt cho thuËt ng÷ qu¶n lý. Tuú tõng t×nh huèng
cô thÓ mµ cã c¸c ®Þnh nghÜa vÒ qu¶n lý kh¸c nhau. Mét sè ®Þnh nghÜa qu¶n lý th−êng
®−îc sö dông:
− Qu¶n lý lµ lµm cho mäi ng−êi lµm viÖc cã hiÖu qu¶: Trong kh¸i niÖm qu¶n lý nµy
®Ò cËp ®Õn qu¶n lý con ng−êi vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña con ng−êi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ
lµm sao cho mäi thµnh viªn trong tæ chøc y tÕ hay trong céng ®ång tuú theo chøc
n¨ng, nhiÖm vô vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ ®Òu ph¶i lµm viÖc theo kÕ ho¹ch mét c¸ch tÝch
cùc, cã tr¸ch nhiÖm ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra.
− Qu¶n lý lµ lµm cho mäi ng−êi biÕt viÖc cÇn lµm vµ lµm cho viÖc ®ã hoµn
thµnh: Nh÷ng viÖc, ho¹t ®éng, dÞch vô y tÕ hoÆc ch¨m sãc søc kháe ®−îc ghi
trong kÕ ho¹ch hoÆc ®−îc th«ng qua ph¶i ®−îc thùc hiÖn.
− Qu¶n lý cßn lµ qu¸ tr×nh lµm viÖc cïng nhau vµ th«ng qua c¸c c¸ nh©n, c¸c
nhãm còng nh− nh÷ng nguån lùc kh¸c ®Ó hoµn thµnh môc tiªu cña tæ chøc.
− Qu¶n lý lµ biÕt kÕt hîp nh÷ng nç lùc, sö dông c¸c nguån lùc mét c¸ch hiÖu
qu¶, ®éng viªn con ng−êi, t¹o ra bé m¸y l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ kiÓm tra mét tæ
chøc hoÆc mét hÖ thèng nh»m ®¹t tíi mét lo¹t c¸c môc tiªu: Nguån lùc chÝnh
®Ó thùc hiÖn c¸c dÞch vô y tÕ, ch¨m sãc søc kháe hay gi¶i quyÕt mäi c«ng viÖc
kh¸c lµ nh©n lùc, tµi chÝnh, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ y tÕ vµ kÓ c¶ thêi gian.
Tuy nhiªn nguån lùc kh«ng ph¶i lµ v« tËn, nªn viÖc sö dông c¸c nguån lùc ®ßi
hái ph¶i nh− thÕ nµo ®Ó cã hiÖu qu¶ nhÊt, nghÜa lµ víi chi phÝ vÒ nguån lùc
nhá nhÊt mµ vÉn ®¹t ®−îc môc tiªu ®Ò ra.
− Qu¶n lý y tÕ lµ chøc n¨ng cña hÖ thèng y tÕ, ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi
vµ n¨ng ®éng cña hÖ thèng ®ã, gi÷ g×n c¬ cÊu tæ chøc tèi −u ®· ®−îc x¸c ®Þnh,
duy tr× chÕ ®é ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn nh÷ng ch−¬ng tr×nh kh¸c nhau
nh»m ®¹t ®−îc môc ®Ých vµ môc tiªu vÒ b¶o vÖ søc kháe nh©n d©n.
1.2. Kh¸i niÖm khoa häc qu¶n lý, lý thuyÕt qu¶n lý, kü thuËt qu¶n lý vµ
thùc hµnh/ nghÖ thuËt qu¶n lý
1.2.1. Kh¸i niÖm khoa häc qu¶n lý
Khoa häc qu¶n lý lµ ngµnh khoa häc tæng hîp vÒ nh÷ng quy luËt, ph−¬ng ph¸p
luËn, nguyªn lý vµ kü thuËt häc cña ho¹t ®éng qu¶n lý. Nh− vËy khoa häc qu¶n lý bao
gåm nh÷ng kiÕn thøc cã tæ chøc lµm c¬ së cho thùc hµnh qu¶n lý.
Qu¶n lý víi c¸ch tiÕp cËn khoa häc ®ßi hái sù râ rµng cña c¸c kh¸i niÖm (nh÷ng
tõ, thuËt ng÷ chÝnh x¸c, thÝch hîp), ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p khoa häc ®Ó ph¸t triÓn
kiÕn thøc, lý thuyÕt vÒ qu¶n lý. Lý thuyÕt lµ mét nhãm hÖ thèng c¸c kh¸i niÖm vµ c¸c
nguyªn t¾c phô thuéc lÉn nhau, hoÆc rµng buéc l¹i víi nhau t¹o nªn mét bé khung cho
mét m¶ng lín kiÕn thøc.
C¸c nguyªn t¾c trong qu¶n lý cã tÝnh chÊt m« t¶ hoÆc tiªn ®o¸n chø kh«ng cã
tÝnh tÊt yÕu, cã nghÜa lµ c¸i g× sÏ x¶y ra khi c¸c biÕn sè (qu¶n lý cã nhiÒu biÕn sè t¸c
®éng) t¸c ®éng qua l¹i.
51
- 1.2.2. Kh¸i niÖm kü thuËt qu¶n lý
Kü thuËt qu¶n lý lµ nh÷ng c¸ch thøc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc, lµ nh÷ng ph−¬ng
ph¸p trong viÖc thùc hiÖn mét kÕt qu¶ ®Þnh tr−íc (Kü thuËt lËp kÕ ho¹ch, lËp ng©n s¸ch
v.v… ).
1.2.3. Kh¸i niÖm thùc hµnh/ nghÖ thuËt qu¶n lý
Thùc hµnh qu¶n lý ®ßi hái ph¶i xÐt tíi thùc t¹i cña mét t×nh huèng/ ®iÒu kiÖn khi
¸p dông lý thuyÕt, nguyªn t¾c hoÆc c¸c kü thuËt qu¶n lý. Qu¶n lý cã hiÖu qu¶ lu«n
lu«n lµ qu¶n lý theo ®iÒu kiÖn hoÆc theo t×nh huèng. C¸ch qu¶n lý víi t− c¸ch thùc
hµnh lµ nghÖ thuËt qu¶n lý. NghÖ thuËt qu¶n lý cßn ®−îc hiÓu lµ sù vËn dông linh ho¹t
nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ thÊt b¹i, c¸ch øng xö cña con ng−êi v.v...
1.3. §èi t−îng cña khoa häc qu¶n lý
Khoa häc qu¶n lý lµ ngµnh khoa häc tæng hîp vÒ nh÷ng quy luËt, ph−¬ng ph¸p
luËn, nguyªn lý vµ kü thuËt cña ho¹t ®éng qu¶n lý. Khoa häc qu¶n lý nghiªn cøu tÝnh
quy luËt cña viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c quan hÖ qu¶n lý. C¸c quan hÖ qu¶n lý
bao gåm:
− Quan hÖ chñ thÓ (cã quyÒn uy) t¸c ®éng vµo kh¸ch thÓ (d−íi quyÒn).
− Quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng chñ quan cña chñ thÓ víi tÝnh kh¸ch quan cña ®èi
t−îng.
− Quan hÖ gi÷a tÝnh khoa häc vµ nghÖ thuËt: tÝnh khoa häc ®−îc thÓ hiÖn bëi
c¸c luËt lÖ, nguyªn t¾c, c«ng thøc. NghÖ thuËt ®−îc thÓ hiÖn bëi kinh nghiÖm
thµnh b¹i; sù linh ho¹t tr−íc nhiÒu t×nh huèng kh¸c nhau; c¸ch øng xö cña con
ng−êi (th−¬ng l−îng, thuyÕt phôc, vËn ®éng con ng−êi nh»m ®¹t ®−îc môc
tiªu ®Ò ra).
− Quan hÖ gi÷a c¸ thÓ víi tËp thÓ.
− Quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn cña mét hÖ thèng vµ gi÷a hÖ thèng víi m«i tr−êng
vµ víi c¸c hÖ thèng kh¸c.
Khoa häc qu¶n lý cßn nghiªn cøu nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c chØ ®¹o cña
ho¹t ®éng qu¶n lý, nghiªn cøu h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, c«ng cô t¸c ®éng cña chñ thÓ
qu¶n lý vµo ®èi t−îng qu¶n lý vµ nghiªn cøu qu¸ tr×nh ho¹t ®éng lao ®éng qu¶n lý.
2. qu¸ tr×nh (chu tr×nh qu¶n lý)
2.1. Qu¸ tr×nh (Chu tr×nh) qu¶n lý c¬ b¶n
52
- LËp
§¸nh gi¸
kÕ ho¹ch kÕ ho¹ch
Tæ chøc
Thùc hiÖn
kÕ ho¹ch
H×nh 4.1. Chu tr×nh qu¶n lý c¬ b¶n
2.2. C¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña Chu tr×nh qu¶n lý
2.2.1. LËp kÕ ho¹ch
LËp kÕ ho¹ch lµ chøc n¨ng mang tÝnh chÊt kü thuËt gióp cho c¸c c¬ së y tÕ vµ
c¸c dÞch vô ch¨m sãc søc kháe cã kh¶ n¨ng ®−¬ng ®Çu víi hiÖn t¹i vµ dù kiÕn t−¬ng
lai. §iÒu ®ã bao gåm viÖc x¸c ®Þnh lµm viÖc g×, lóc nµo vµ lµm nh− thÕ nµo. Chøc n¨ng
lËp kÕ ho¹ch lµ chøc n¨ng khëi ®Çu v× chøc n¨ng qu¶n lý vÒ tæ chøc, nh©n sù, ®iÒu
hµnh, kiÓm tra gi¸m s¸t ®Òu triÓn khai sau khi lËp kÕ ho¹ch.
Khi lËp kÕ ho¹ch, ng−êi qu¶n lý tiÕn hµnh:
+ Thu thËp c¸c th«ng tin cÇn vµ ®ñ
+ Ph©n tÝch x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò søc kháe
+ Chän vÊn ®Ò søc kháe −u tiªn
+ X¸c ®Þnh c¸c môc tiªu
+ Chän gi¶i ph¸p thÝch hîp
+ LiÖt kª c¸c ho¹t ®éng cÇn lµm.
+ Phèi hîp c¸c nguån lùc cÇn thiÕt vµ lËp lÞch tr×nh c«ng t¸c
+ ViÕt b¶n kÕ ho¹ch, chuyÓn lªn cÊp trªn duyÖt kÕ ho¹ch
2.2.2. LËp tæ chøc
LËp tæ chøc nghÜa lµ x¸c ®Þnh c¸c mèi quan hÖ vÒ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm,
quan hÖ vÒ cÊu tróc vµ sù phô thuéc. C«ng t¸c tæ chøc nh»m tËp hîp c¸c nguån lùc vµ
c¸c ho¹t ®éng mét c¸ch hîp lý, bao gåm viÖc ph©n c«ng, m« t¶ c«ng viÖc, c¸c ph−¬ng
ph¸p vµ qu¸ tr×nh lao ®éng, ®iÒu phèi c¸c bé phËn, sö dông hÖ thèng th«ng tin vµ ph¶n
håi. C«ng t¸c tæ chøc Ên ®Þnh chÝnh thøc c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¸ nh©n vµ c¸c nhãm.
C¸c ho¹t ®éng cã nh÷ng yÕu tè: cÊu tróc, nhiÖm vô, c«ng nghÖ, quan hÖ con ng−êi vµ
t¸c ®éng gi÷a c¸c yÕu tè ®ã víi nhau.
53
- 2.2.3. L·nh ®¹o
L·nh ®¹o còng cã thÓ ®−îc xem lµ mét chøc n¨ng cña qu¶n lý. L·nh ®¹o lµ sù
t¸c ®éng ®Õn con ng−êi, xuÊt hiÖn bÊt cø lóc nµo khi ng−êi ta muèn g©y ¶nh h−ëng
®Õn hµnh vi cña mét c¸ nh©n hay mét nhãm ng−êi v× bÊt cø lý do g× cã thÓ kh«ng
t−¬ng hîp víi môc ®Ých cña tæ chøc. Nh− vËy ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu cña tæ chøc, c«ng
t¸c qu¶n lý rÊt cÇn thiÕt ph¶i l·nh ®¹o.
2.2.4. Ra quyÕt ®Þnh
Ra quyÕt ®Þnh nghÜa lµ chän lùa. Mäi nhµ qu¶n lý ®Òu ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng
nµy. Tuy vËy ph¹m vi, tÝnh chÊt, tÇm quan träng cña quyÕt ®Þnh thay ®æi tuú theo vÞ trÝ,
møc ®é, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi qu¶n lý.
2.2.5. §iÒu khiÓn
§iÒu khiÓn nh»m vµo viÖc thóc ®Èy hµnh ®éng trong tæ chøc, h−íng vÒ con
ng−êi. Nh÷ng ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn chÝnh lµ: ®éng viªn, chØ ®¹o vµ giao tiÕp cïng víi
c¸c ho¹t ®éng kh¸c t¸c ®éng vµo hµnh vi cña nh©n viªn. Nh÷ng ng−êi qu¶n lý ë mäi
cÊp ®Òu sö dông mèi quan hÖ con ng−êi vµ c¸c kü n¨ng hµnh vi.
2.2.6. KiÓm tra vµ gi¸m s¸t
KiÓm tra tËp trung vµo viÖc theo dâi, ®iÒu chØnh vµ n©ng cao n¨ng lùc thùc hiÖn.
KiÓm tra cã nghÜa lµ thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®o l−êng kÕt qu¶, c¸c kü thuËt, hÖ thèng
theo dâi vµ can thiÖp. VÝ dô: KiÓm tra viÖc ghi chÐp sæ s¸ch thèng kª b¸o c¸o cña nh©n
viªn; kiÓm tra viÖc thùc hiÖn giê trùc t¹i c¸c c¬ së y tÕ cña nh©n viªn y tÕ v.v...
Gi¸m s¸t: Gi÷a kiÓm tra vµ gi¸m s¸t th−êng rÊt khã ph©n biÖt trong thùc tiÔn. Cã
thÓ ph©n biÖt mét c¸ch t−¬ng ®èi: KiÓm tra lµ xem xÐt viÖc thùc hiÖn theo quy ®Þnh,
cßn gi¸m s¸t vÒ môc ®Ých vµ viÖc lµm cã khi còng nh− kiÓm tra nh−ng th−êng xem xÐt
vÒ kü thuËt chuyªn m«n. VÒ b¶n chÊt gi¸m s¸t lµ mét h×nh thøc qu¶n lý trùc tiÕp: thu
thËp th«ng tin liªn tôc, ph©n tÝch th«ng tin ®Ó ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh, nh÷ng gi¶i
ph¸p hîp lý ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Gi¸m s¸t cßn cã nghÜa lµ trong khi thùc hiÖn, ng−êi
gi¸m s¸t xem xÐt vµ t×m ra c¸c vÊn ®Ò råi cïng víi ng−êi ®−îc gi¸m s¸t vµ nh÷ng
ng−êi cã liªn quan t×m c¸ch gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®ã. Nh− vËy gi¸m s¸t lµ mét qu¸
tr×nh hç trî, ®µo t¹o con ng−êi t¹i chç liªn tôc trong khi triÓn khai c¸c ho¹t ®éng y tÕ
nh»m hoµn thµnh vµ n©ng cao hiÖu qu¶, chÊt l−îng phôc vô.
Qu¶n lý mµ kh«ng gi¸m s¸t lµ th¶ næi qu¶n lý
2.2.7. Nh©n sù
Chøc n¨ng nh©n sù lµ thu nhËn vµ cñng cè nguån nh©n lùc. Nã thÓ hiÖn ë viÖc
lËp kÕ ho¹ch nh©n lùc, ph©n tÝch viÖc lµm, tuyÓn dông, ®¸nh gi¸ tr×nh ®é, trî gióp nh©n
viªn, an toµn vµ søc khoÎ. §ång thêi thÓ hiÖn ë c¸c ho¹t ®éng cã ¶nh h−ëng ®Õn hµnh
vi vµ n¨ng lùc cña c¸c thµnh viªn cña tæ chøc: ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn, ®éng viªn, t− vÊn
vµ kû luËt.
54
- 2.2.8. §¸nh gi¸
§¸nh gi¸ lµ chøc n¨ng qu¶n lý y tÕ nh»m ®o l−êng vµ xem xÐt, so s¸nh, ®èi
chiÕu c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc cña mét ch−¬ng tr×nh/ ho¹t ®éng trong mét giai ®o¹n nhÊt
®Þnh nµo ®ã víi môc ®Ých:
+ §èi chiÕu kÕt qu¶ víi môc tiªu.
+ Xem xÐt c¸c vÊn ®Ò n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
+ Ra quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh.
+ ChuÈn bÞ cho viÖc lËp kÕ ho¹ch.
3. Qu¶n lý theo quan ®iÓm hÖ thèng
Qu¶n lý theo quan ®iÓm hÖ thèng lµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè cña mét hÖ thèng cô
thÓ ®Ó trªn c¬ së ®ã thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng qu¶n lý nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu ®· ®Ò
ra mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt, tèt nhÊt. Nh÷ng yÕu tè cÇn ®−îc xem xÐt cña hÖ thèng
qu¶n lý y tÕ:
3.1. M«i tr−êng cña hÖ thèng
§ã lµ tÊt c¶ nh÷ng biÓu hiÖn mµ hÖ thèng kh«ng khèng chÕ trùc tiÕp nh−ng l¹i
chÞu t¸c ®éng nhiÒu vµ cã thÓ khai th¸c ®−îc. VÝ dô: M«i tr−êng cña bÖnh viÖn huyÖn
lµ hÖ thèng d©n sè, kinh tÕ, v¨n hãa, gi¸o dôc huyÖn ...
3.2. §Çu vµo (inputs)
§ã lµ nh÷ng nguån lùc ®−îc ®−a vµo hÖ thèng cung cÊp n¨ng l−îng c¬ b¶n cho
sù vËn hµnh vµ chuyÓn ®æi. Kh¸c víi nh÷ng biÓu hiÖn cña m«i tr−êng, nh÷ng biÓu hiÖn
cña ®Çu vµo lÖ thuéc vµo sù khèng chÕ trùc tiÕp cña bé phËn xö lý. Ng−êi xö lý trong
khi lÖ thuéc vµo Ðp buéc cña m«i tr−êng l¹i tù do quyÕt ®Þnh c¸c nguån lùc lµ g×, bao
nhiªu, khi nµo, ë ®©u vµ ra sao. VÝ dô: Nguån lùc cña hÖ thèng bÖnh viÖn huyÖn lµ sè
l−îng, chÊt l−îng chuyªn m«n, c¬ cÊu c¸c lo¹i c¸n bé vµ nh©n viªn y tÕ; trang thiÕt bÞ
y tÕ vµ tµi chÝnh bÖnh viÖn...
3.3. §Çu ra (outputs)
Lµ kÕt qu¶, s¶n phÈm do ho¹t ®éng xö lý cña hÖ thèng. Cã hai lo¹i ®Çu ra riªng
biÖt nh−ng phô thuéc lÉn nhau do hÖ thèng t¹o ra:
− §Çu ra mong muèn (desired outputs) lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ hÖ thèng ®Þnh ra, cã
liªn quan trùc tiÕp vµ tÝch cùc tíi môc tiªu cña hÖ thèng. ThÝ dô tû lÖ tiªm chñng
cao, d©n sè h¹, bÖnh nh©n khái, tû lÖ m¾c bÖnh gi¶m, tû lÖ tö vong gi¶m...
− §Çu ra ngÉu nhiªn (incidental outputs) lµ s¶n phÈm phô cña hÖ thèng. VÝ dô:
Ch−¬ng tr×nh d©n sè KHHG§ cã ®Çu ra lµ tû sè giíi khi sinh t¨ng lªn, nghÜa
lµ sè con trai nhiÒu h¬n con g¸i khi sinh. Ng−êi qu¶n lý giái lµ ng−êi l−êng
®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ngÉu nhiªn nµy.
55
- 3.4. M¹ng l−íi th«ng tin
Trong hÖ thèng qu¶n lý th«ng tin cã chøc n¨ng nh− thÇn kinh hay gi¸c quan
trong c¬ thÓ con ng−êi. Sù truyÒn ®¹t th«ng tin còng gièng nh− liªn hÖ gi÷a bé phËn
nµy víi bé phËn kh¸c trong c¬ thÓ. §iÒu ®ã gióp c¬ thÓ ®iÒu chØnh, ®−¬ng ®Çu vµ
h−íng sù ph¸t triÓn míi. M¹ng l−íi th«ng tin réng kh¾p, chÝnh x¸c vµ nh¹y bÐn ®¶m
b¶o sù vËn hµnh cã hiÖu qu¶ vµ c¶ sù sèng cßn cña hÖ thèng.
M¹ng l−íi th«ng tin cã 3 kªnh:
− Kªnh chÝnh thøc: Lµ kªnh th«ng tin qua sù kiÓm so¸t cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ
n−íc, t¹o nªn nh÷ng b¸o c¸o vµ sè l−îng chÝnh thøc. §ã lµ nh÷ng sè liÖu
thèng kª, b¸o c¸o cña c¸c c¬ së y tÕ theo hÖ thèng thèng kª nghiÖp vô.
− Kªnh kh«ng chÝnh thøc, cã tæ chøc: Lµ kªnh th«ng tin kh«ng lÖ thuéc vµo sù
kiÓm so¸t trùc tiÕp cña qu¶n lý Nhµ n−íc. §ã lµ th«ng tin cña c¸c nhµ khoa
häc hay b¸o chÝ.
− Kªnh kh«ng chÝnh thøc, kh«ng cã tæ chøc: Th−êng lµ nh÷ng d− luËn, tin ®ån
hoÆc ph¸t ng«n c¸ nh©n.
3.5. Qu¸ tr×nh vËn hµnh vµ chuyÓn ®æi c¸c yÕu tè (Process)
§ã chÝnh lµ qu¸ tr×nh qu¶n lý, trong ®ã c¸c chøc n¨ng qu¶n lý cña hÖ thèng ®−îc
thùc hiÖn nh»m:
− Lµm cho m«i tr−êng thuËn lîi h¬n cho sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng. Khai th¸c
®−îc nhiÒu nguån lùc ë m«i tr−êng.
− Cuèn hót c¸c nguån lùc mét c¸ch hîp lý vµo hÖ thèng.
− Huy ®éng ®Çu vµo trong thêi gian tèt nhÊt cho c¸c ch−¬ng tr×nh søc kháe.
− §¶m b¶o c¸c sè liÖu cña m¹ng l−íi th«ng tin kÞp thêi ®−îc xö lý cã hiÖu qu¶.
− Gióp cho hÖ thèng ®−îc tinh tÕ.
M«i tr−êng
§Çu vµo Qu¸ tr×nh xö lý §Çu ra
L−íi th«ng tin
H×nh 4.2. S¬ ®å mét hÖ thèng vµ c¸c yÕu tè
56
- C©u hái tù l−îng gi¸
1. Nªu vµ gi¶i thÝch c¸c ®Þnh nghÜa qu¶n lý.
2. Gi¶i thÝch: “Qu¶n lý lµ khoa häc vµ nghÖ thuËt”.
3. Nªu c¸c ®èi t−îng cña khoa häc qu¶n lý.
4. VÏ s¬ ®å vµ gi¶i thÝch chu tr×nh qu¶n lý y tÕ.
5. Tr×nh bµy c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña chu tr×nh qu¶n lý y tÕ.
6. Tr×nh bµy lý thuyÕt qu¶n lý theo hÖ thèng. Cho vÝ dô minh häa.
57
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
