Đánh giá hiệu quả điều trị rối loạn lipid máu bằng statin, fibrate đơn độc hoặc kết hợp tại khoa khám bệnh - Bệnh viện Thống Nhất

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 3 * 2014<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ RỐI LOẠN LIPID MÁU<br /> BẰNG STATIN, FIBRATE ĐƠN ĐỘC HOẶC KẾT HỢP<br /> TẠI KHOA KHÁM BỆNH - BỆNH VIỆN THỐNG NHẤT<br /> Vũ Thị Minh Phương*, Nguyễn Đức Công*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả điều trị và tác dụng không mong muốn của Atorvastatin 20mg / ngày,<br /> Rosuvastatin 10mg / ngày, Fenofibrate 200 mg / ngày sử dụng đơn độc hoặc phối hợp ở bệnh nhân rối loạn lipid<br /> máu trong thời gian 1 tháng theo dõi.<br /> Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, mô tả, theo dõi dọc thực hiện ở 336 bệnh<br /> nhân có rối loạn lipid máu đến khám và điều trị tại khoa Khám bệnh – bệnh viện Thống Nhất từ tháng 8 đến<br /> tháng 12 năm 2012.<br /> Kết quả: Hiệu quả chung đạt mục tiêu điều trị theo khuyến cáo 2008 của hội tim mạch học Việt Nam: LDLC 57,4%; LDL-C + TG 42 %; LDL-C + HDL-C +TG 37,8%; non HDL-C 55,4%. Đạt chỉ số LDL-C/ HDL-C <<br /> 3,5 là 96,4%. Tỷ lệ đạt mục tiêu ở nhóm tuổi < 60 cao hơn có ý nghĩa so với nhóm tuổi ≥ 60. Tỷ lệ kiểm soát LDLC và non HDL-C đạt mục tiêu theo mức nguy cơ: nguy cơ thấp LDL-C 97,7%, non HDL 94,2%; nguy cơ trung<br /> bình LDL-C 88,7%, non HDL-C 83,0%; nguy cơ cao trung bình LDL-C 56,0%,non HDL-C 54,0%; nguy cơ cao<br /> LDL-C 23,1%,non HDL-C 23,1%. Tăng men gan gấp 3 lần ngưỡng trên của trị số bình thường: statin 1,2%;<br /> phối hợp 2 thuốc 1,9%. Tiêu cơ 0%. Đau cơ 1,0%. Chán ăn mệt mỏi 1,0 – 3,2%.<br /> Kết luận: Tỷ lệ chung đạt mục tiêu các chỉ số lipid máu đơn độc và kết hợp theo khuyến cáo 2008 của hội<br /> tim mạch học VN ở mức trung bình và thấp. Tỷ lệ kiểm soát các chỉ số lipid máu đạt mục tiêu giảm dần theo<br /> nhóm nguy cơ tăng dần. Tăng men gan gấp 3 lần gặp với tỷ lệ cao.<br /> Từ khóa: rối loạn lipid máu, mục tiêu điều trị, nhóm nguy cơ<br /> <br /> ABSTRACT<br /> EVALUATION OF EFFICIENCY IN TREATMENT OF DYSLIPIDEMIA BY STATIN,<br /> FIBRATE ALONE OR COMBINED IN OUTPATIENT DEPARTMENT-THONG NHAT HOSPITAL<br /> Vu Thi Minh Phuong, Nguyen Duc Cong<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - No 3- 2014: 35-41<br /> Objective: evaluate the effectiveness of treatment and adverse reactions of Atorvastatin 20 mg/day,<br /> Rosuvastatin 10 mg daily, Fenofibrate 200 mg daily use alone or combination during 1 month follow up.<br /> The object and method of research: prospective, descriptive, longitudinal study done in 336 patients who<br /> were diagnosed dyslipidemia in Outpatient Department – Thong Nhat hospital .<br /> Results: overall performance reached the target of treatment as recommended by the Vietnamese<br /> Cardiovascular Society 2008: LDL-C 57.4%; LDL-C + TG 42 %; LDL-C + HDL-C +TG 37.8%; non HDL-C<br /> 55.4%. The percentage of LDL-C/HDL-C < 3.5 is 96.4%. The percentage of reaching the treament target of the<br /> 18, có RLLP máu theo khuyến cáo<br /> 2008 của Hội Tim mạch học Việt Nam, khi bệnh<br /> nhân có ít nhất một trong các tiêu chuẩn sau:<br /> - LDL-C: ≥ 3,34 mmol/l (130 mg%)<br /> - Cholesterol toàn phần: ≥ 5,20 mmol/l (200<br /> mg%)<br /> - HDL-C: ≤ 1,03 mmol/l (40 mg%)<br /> - Triglycerid: ≥ 1,73 mmol/l (150 mg%)<br /> * Không dùng các thuốc điều trị hoặc ảnh<br /> hưởng đến lipid máu trong vòng ba tháng trước<br /> khi đến khám bệnh lần này.<br /> * Đồng ý tham gia vào nghiên cứu.<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> - Rối loạn lipid máu thứ phát do một số bệnh<br /> nặng gây ra mà chưa điều trị được nguyên nhân<br /> (hội chứng thận hư, suy thận nặng, suy giáp...).<br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Nội Khoa Toàn Quốc năm 2014<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 3 * 2014<br /> - Các bệnh nhân có chống chỉ định dùng các<br /> thuốc điều trị rối loạn lipid máu<br /> <br /> Đánh giá mức độ BMI theo tiêu chuẩn của Hiệp<br /> hội đái tháo đường các nước Đông Nam Á<br /> <br /> - Người không có đủ xét nghiệm như yêu<br /> cầu nghiên cứu.<br /> <br /> 2<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> Thiếu cân<br /> Bình thường<br /> Thừa cân<br /> Béo phì<br /> <br /> - Các bệnh nhân có những bệnh cấp tính<br /> hoặc mãn tính quá nặng, giai đoạn cuối.<br /> - Các bệnh nhân đang sử dụng các dược chất<br /> làm tăng LDL-C, giảm HDL-C như: progestin,<br /> corticoid, anabolic steroid...<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> BMI (kg/m )<br /> < 18,5<br /> 18,5 – 22,9<br /> 23 -24,9<br /> ≥ 25<br /> <br /> * Chỉ số vòng bụng (VB) và vòng bụng/ vòng<br /> mông (VB/VM):<br /> Theo tiêu chuẩn của WHO:<br /> <br /> - Bệnh nhân không tuân thủ điều trị.<br /> <br /> - Béo bụng khi: nam: VB > 90 cm, nữ: VB> 80<br /> <br /> - Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên<br /> cứu.<br /> <br /> Các tiêu chuẩn đánh giá<br /> * Chẩn đoán rối loạn lipid máu: theo Hội<br /> Tim mạch học Việt Nam, có rối loạn lipid máu<br /> khi có ít nhất 1 trong 4 tiêu chuẩn sau (5):<br /> LDL-C: ≥ 3,34 mmol/l (130mg%)<br /> Cholesterol toàn phần: ≥ 5,20 mmol/l<br /> (200mg%)<br /> HDL-C: ≤ 1,03 mmol/l (40mg%)<br /> Triglycerid: ≥ 1,73 mmol/l (150mg%)<br /> * Đánh giá mức độ rối loạn lipid máu theo<br /> theo khuyến cáo 2008 của Hội Tim mạch học<br /> Việt Nam (5).<br /> * Phân loại các thành phần lipid máu tăng<br /> <br /> cm.<br /> - Chỉ số VB/VM tăng khi: nam VB/VM ≥ 0,95;<br /> nữ VB/VM ≥ 0,85.<br /> * Đái tháo đường: Chẩn đoán đái tháo<br /> đường theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới<br /> năm 1999, khi có 1 trong 3 tiêu chuẩn dưới đây:<br /> - Glucose máu lúc đói ≥ 7 mmol/l (126 mg%),<br /> làm nhiều lần.<br /> - Glucose máu 2 giờ sau khi làm nghiệm<br /> pháp dung nạp glucose ≥ 11,1 mmol/l (200mg%).<br /> * Căn cứ để ước tính nguy cơ bệnh động<br /> mạch vành trong 10 năm tới theo thang điểm<br /> Framingham.<br /> * Bệnh nhân được chẩn đoán tiêu cơ khi có<br /> các triệu chứng sau:<br /> <br /> (European<br /> <br /> - Triệu chứng khó chịu ở cơ: đau buốt, yếu<br /> cơ, vọp bẻ.<br /> <br /> * Đánh giá về huyết áp theo tổ chức y tế thế<br /> <br /> - Tăng creatin kinase (CK) > 10 lần ngưỡng<br /> giới hạn trên của trị số bình thường.<br /> <br /> theo<br /> <br /> phân<br /> <br /> loại<br /> <br /> của<br /> <br /> EAS<br /> <br /> Atherosclerosis Society) (5).<br /> giới và hội tăng huyết áp quốc tế (World Health<br /> Organization<br /> <br /> and<br /> <br /> International<br /> <br /> Society<br /> <br /> of<br /> <br /> Hypertension, (WHO-ISH): tăng huyết áp là khi<br /> huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp<br /> <br /> - Myoglobin niệu (+) (11).<br /> * Tiêu chuẩn đánh giá đạt mục tiêu điều trị:<br /> Tiêu chuẩn đánh giá đạt mục tiêu điều trị theo<br /> khuyến cáo 2008 Hội tim mạch học Việt Nam<br /> <br /> tâm trương ≥ 90 mmHg.<br /> <br /> Phân loại tăng huyết áp theo JNC – VII (2003)<br /> Phân độ tăng huyết áp HATT (mmHg) HATTr (mmHg)<br /> Bình thường<br /> < 120<br /> < 80<br /> Tiền tăng huyết áp<br /> 120 - 139<br /> 80 - 89<br /> Tăng huyết áp độ I<br /> 140 - 159<br /> 90 – 99<br /> Tăng huyết áp độ II<br /> ≥ 160<br /> ≥ 100<br /> <br /> * Chỉ số BMI (Body Mass Index):<br /> Chỉ số BMI=cân nặng (kg)/(chiều cao (m))2<br /> <br /> Mục tiêu<br /> <br /> LDL-C<br /> Non HDL-C<br /> mg% mmol/L mg% mmol/L<br /> <br /> Nguy cơ cao: Bệnh mạch<br /> vành hoặc tương đương bệnh < 70 < 1,8 < 130 < 3,4<br /> ĐMV<br /> Nguy cơ cao trung bình: ≥ 2<br /> YTNC + nguy cơ 10 năm từ 60 chiếm tỷ lệ 44,44%; tuổi trung bình<br /> <br /> 38<br /> <br /> Nam<br /> n=205 n (%)<br /> 77 (37,6)<br /> 128 (62,4)<br /> 62,11 ± 11,32<br /> 24,13 ± 2,55<br /> 0<br /> 61 (29,8)<br /> 81 (39,5)<br /> 63 (30,7)<br /> 88,07 ± 6,86<br /> 6 (2,9)<br /> 199 (97,1)<br /> 0,93 ± 0,06<br /> 162 (79,0)<br /> 43 (21,0)<br /> <br /> Nữ<br /> n=131 n (%)<br /> 42 (32,1)<br /> 89 (67,9)<br /> 62,79 ± 8,59<br /> 23,39 ± 2,88<br /> 4 (3,1)<br /> 52 (39,7)<br /> 51 (38,9)<br /> 24 (18,3)<br /> 84,69 ± 6,58<br /> 37 (28,2)<br /> 94 (71,8)<br /> 0,92 ± 0,06<br /> 0<br /> 131 (100)<br /> <br /> p<br /> 0,304<br /> 0,553<br /> 0,014<br /> 0,004<br /> <br />