Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ ÑIEÀU TRÒ ÑÖÙT LEÄ QUAÛN CHAÁN THÖÔNG<br />
BAÈNG PHÖÔNG PHAÙP KHAÂU NOÁI TAÄN – TAÄN<br />
KEÁT HÔÏP ÑAËT LÖU NOØNG SILICONE<br />
Leâ Minh Thoâng,<br />
<br />
* Nguyeãn Thò Bích Lieân **<br />
<br />
TOÙM TAÉT<br />
Khaâu noái vi phaãu taän – taän leä quaûn keát hôïp ñaët löu oáng silicone trong loøng 2 leä quaûn theo kieåu hình<br />
khuyeân ñem laïi keát quaû thaønh coâng cao cho vieäc phuïc hoài leä quaûn bò ñöùt bôûi chaán thöông, vôùi söï trôï giuùp cuûa<br />
caây thoâng ñuoâi heo trong kyõ thuaät ñaët noøng. Vieäc ñieàu trò, nhaèm ngaên ngöøa di chöùng chaûy nöôùc maét soáng,<br />
neân ñöôïc thöïc hieän sôùm. Hieän nay, haàu heát beänh vieän tuyeán tænh ñeàu ñaõ coù kính hieån vi phaãu thuaät. Vì theá,<br />
coù theå aùp duïng phoå bieán phöông phaùp naøy.<br />
<br />
SUMMARY<br />
EVALUATION OF TREATMENT RESULTS OF CANALICULAR LACERATIONS BY<br />
END TO END ANASTOMOSIS COMBINED SILICONE INTUBATION.<br />
Le Minh Thong, Nguyen Thi Bich Lien * Y Hoïc TP. Ho Chi Minh * Vol. 7 * Supplement of No 1 *<br />
2003: 7 - 13<br />
<br />
End to end microsurgery anastomosis combined bicanalicular annular silicone intubation results in high<br />
success for reconstruction of canalicular laceration due to trauma, with using the pigtail probe as a helpful<br />
instrument. The treatment that prevents epiphora should be done early. Today, surgical microscopes are<br />
present at most provincial hospital. Thus, this method can become popular.<br />
kieåu hai leä quaûn hình khuyeân vì kieåu naøy khoâng ñaét<br />
ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br />
tieàn vaø coù theå phoå bieán ñöôïc.<br />
Chaán thöông raùch mi ñöùt leä quaûn thöôøng ñeå laïi<br />
BEÄNH NHAÂN VAØ PHÖÔNG PHAÙP<br />
di chöùng chaûy nöôùc maét laøm aûnh höôûng ñeán cuoäc<br />
soáng cuûa beänh nhaân. Taïi beänh vieän Maét Tp. HCM<br />
* Thieát keá nghieân cöùu<br />
ñaây laø moät beänh khaù thöôøng gaëp vaø ñaõ coù moät soá<br />
Tieàn cöùu laâm saøng moät loâ khoâng so saùnh, maãu<br />
coâng trình nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy: noái vi phaãu<br />
22 beänh nhaân, ñoä tin caäy 95%, töø thaùng 6/2001 ñeán<br />
taän – taän leä quaûn ñaët noøng baèng kim cong ñaàu tuø3,<br />
thaùng 9/2002 taïi Khoa chaán thöông beänh vieän maét<br />
noái vaøo daây chaèng mi trong2,3....Treân theá giôùi hieän<br />
Tp.HCM.<br />
nay, haàu heát caùc taùc giaû ñeàu thöïc hieän noái vi phaãu<br />
* Ñoái töôïng beänh nhaân<br />
taän-taän ñaët noøng silicone theo nhieàu kieåu khaùc<br />
nhau9. Coâng trình naøy aùp duïng khoa hoïc kyõ thuaät<br />
- Ñöùt leä quaûn treân hoaëc döôùi do chaán thöông<br />
theá giôùi keát hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá ña soá beänh<br />
coøn ñieåm leä.<br />
nhaân taïi Beänh vieân Maét Tp. HCM; choïn ñaët noøng<br />
- Thôøi gian töø luùc bò chaán thöông ñeán luùc ñöôïc<br />
phaãu thuaät laø trong voøng 05ngaøy.<br />
* PGS.TS Boä moân Maét, Ñaïi hoïc y Döôïc – TP.Hoà Chí Minh<br />
** Baùc só Beänh vieän 30/4 – Boä Coâng An – TP.Hoà Chí Minh ÑT: 06936188<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
7<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
- Loaïi tröø nhöõng tröôøng hôïp ñöùt saùt goác leä quaûn<br />
chung, ñöùt caû 2 leä quaûn treân döôùi, ñöùt leä quaûn<br />
chung.<br />
<br />
+ May noái ñaàu oáng silicone vôùi ñaàu caây thoâng<br />
ñuoâi heo baèng nylon 9.0. Ruùt ngöôïc caây thoâng trôû laïi<br />
keùo theo oáng silicone vaøo loøng leä quaûn ñoaïn 1.<br />
<br />
* Phöông tieän nghieân cöùu<br />
<br />
Ñoaïn 2<br />
<br />
- Kính hieån vi phaãu thuaät<br />
- OÁng silicone leä ñaïo Hurricane 7002<br />
- Caây thoâng ñuoâi heo ngöôøi lôùn E40/PMS.<br />
- Boä que thoâng leä ñaïo PMS<br />
- Boä phaãu thuaät leä ñaïo vaø chæ phaãu thuaät<br />
- Giaáy Fluorescein/Chauvin<br />
- Nuùt loã leä S2 3422/FCI<br />
- OÁng noäi soi muõi Karl – Storz<br />
* Kyõ thuaät moã: 6 thì:<br />
- Gaây teâ, laøm saïch veát thöông<br />
- Xaùc ñònh ñaàu ñöùt trong, ñaàu ñöùt ngoaøi.<br />
<br />
Töø ñieåm leä cuûa leä quaûn bò ñöùt ñeán ñaàu ñöùt ngoaøi.<br />
Duøng que thoâng leä ñaïo soá 00 ñeå ñaët:<br />
+ Que thoâng ñi töø ñieåm leä ñeán ñaàu ñöùt ngoaøi.<br />
Laáy nhaùnh silicone loù ra ôû ñaàu ñöùt trong cuûa ñoaïn 1<br />
truøm vaøo ñaàu que thoâng. Ruùt ngöôïc que thoâng trôû laïi<br />
keùo theo oáng silicone vaøo loøng leä quaûn ñoaïn 2.<br />
Thì ñaët noøng ñaõ hoaøn taát. OÁng silicone naèm troïn<br />
veïn trong loøng 2 leä quaûn, voøng qua vuøng noái 2 leä<br />
quaûn, ngang qua veát ñöùt leä quaûn.<br />
Hình minh hoïa kyõ thuaät ñaët noøng silicone ñoaïn<br />
1 vaø 2 ôû beänh nhaân ñöùt leä quaûn döôùi maét traùi, chuïp<br />
töø treân xuoáng nhö luùc ñang moå (Phaãu thuaät vieân<br />
ngoài phía treân beänh nhaân)<br />
<br />
- Ñaët noøng leä quaûn baèng oáng silicone nhôø söï trôï<br />
giuùp cuûa caây thoâng ñuoâi heo vaø que thoâng leä ñaïo.<br />
- Khaâu noái thaønh leä quaûn taän-taän 3 muõi rôøi vôùi<br />
kim chæ vicryl 7.0<br />
- Taùi taïo mí goùc trong 3 lôùp<br />
- Taïo daùng noøng hình khuyeân<br />
* Moâ taû thì ñaët noøng leä quaûn: goàm ñaët<br />
noøng ñoaïn 1 vaø ñoaïn 2<br />
Ñoaïn 1<br />
<br />
Töø ñieåm leä cuûa leä quaûn laønh voøng qua vuøng leä<br />
quaûn chung ñeán ñaàu ñöùt trong cuûa leä quaûn bò ñöùt.<br />
Duøng caây thoâng ñuoâi heo ñeå ñaët:<br />
<br />
Hình 1: Sonde ñuoâi heo trong loøng leä quaûn ñoaïn 1,<br />
ñi vaøo töø ñieåm leä treân, ñaàu caây thoâng ñaõ ñöôïc may<br />
noái vôùi oáng silicone.<br />
<br />
+ Nong ñieåm leä cuûa leä quaûn laønh<br />
+ Cho ñaàu caây thoâng ñuoâi heo vaøo ñieåm leä vöøa<br />
nong, ñi theo ñöôøng leä quaûn naøy ñeán vuøng leä quaûn<br />
chung roài troå ra choã ñaàu ñöùt trong cuûa leä quaûn bò<br />
ñöùt. Coù moät löïc khaùng ôû nôi noái 2 leä quaûn, luùc naøy<br />
chæ xoay que thoâng vôùi caùn nghieâng veà phía muõi.<br />
Ñaây laø choã khoù khaên cuûa kyõ thuaät. Ñoäng taùc ñi caây<br />
thoâng thaät nheï nhaøng, töø töø; khoâng duøng löïc ñaåy<br />
laøm sai ñöôøng.<br />
<br />
8<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
Nghieân cöùu Y hoïc<br />
<br />
Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 7 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2003<br />
<br />
Hình 2: Ruùt ngöôïc caây thoâng trôû laïi keùo theo oáng<br />
silicone vaøo loøng leä quaûn ñoaïn 1.<br />
<br />
xuaát hieän maøu xanh fluorescein taïi vò trí loã thoaùt oáng<br />
leä muõi ôû ngaùch muõi döôùi.<br />
Caùch thöïc hieän<br />
<br />
Beân maét chaán thöông: ñaët nuùt loã leä ngaên söï daãn<br />
nöôùc maét cuûa leä quaûn laønh, ñeå ñaùnh giaù hoaït ñoäng<br />
cuûa leä quaûn ñöôïc noái. Noäi soi muõi ghi nhaän thôøi gian<br />
xuaát hieän fluor.<br />
Beân maét laønh: ñaët nuùt loã leä ngaên chaän söï daãn<br />
nöôùc maét cuûa leä quaûn cuøng teân vôùi leä quaûn laønh beân<br />
maét chaán thöông. Noäi soi muõi ghi nhaän thôøi gian<br />
xuaát hieän fluor.<br />
So saùnh thôøi gian xuaát hieän flour 2 beân (giöõa leä<br />
quaûn ñöôïc noái ôû maét chaán thöông vôùi leä quaûn cuøng<br />
teân ôû maét laønh).<br />
Hình 3: Truøm nhaùnh silicone loù ra ôû ñaàu ñöùt trong<br />
vaøo ñaàu que thoâng roài ruùt ngöôïc que thoâng trôû ra<br />
(ñaët noøng ñoaïn 2).<br />
<br />
KEÁT QUAÛ<br />
Toång soá tröôøng hôïp thöïc hieän:<br />
27maét/27beänh nhaân, tuoåi töø 19 ñeán 64.<br />
Ñaëc ñieåm dòch teå chaán thöông ñöùt leä quaûn<br />
Baûng 1: Ñaëc ñieåm dòch teå chaán thöông ñöùt leä quaûn<br />
Tuoåi<br />
Giôùi<br />
Maét bò chaán<br />
thöông<br />
Tình huoáng<br />
Xaûy ra taïi naïn<br />
<br />
Hình 4: oáng silicone ñaõ naèm trong loøng 2 leä quaûn,<br />
ngang qua veát ñöùt leä quaûn döôùi.<br />
* Caùch ñaùnh giaù keát quaû:<br />
-<br />
<br />
Veà maët giaûi phaãu:<br />
<br />
Baèng bôm thoâng ôû thôøi ñieåm caét boû oáng silicone<br />
vaø sau 03 thaùng tieáp theo.<br />
- Veà maët chöùc naêng<br />
<br />
+ Chuû quan: baèng tình hình chaûy nöôùc maét cuûa<br />
beänh nhaân ôû thôøi ñieåm 03 thaùng sau khi caét boû oáng.<br />
+ Khaùch quan: baèng nghieäm phaùp thuoác<br />
nhuoäm nguyeân phaùt coù nuùt loã leä ôû thôøi ñieåm 02<br />
thaùng sau khi caét boû oáng: noäi soi muõi quan saùt söï<br />
<br />
Chuyeân ñeà Nhaõn khoa<br />
<br />
Vò trí ñöùt leä<br />
quaûn<br />
Tính chaát veát<br />
thöông<br />
Toån thöông ñi<br />
keøm<br />
<br />
16-45<br />
46-70<br />
Nam/nöõ<br />
P/T<br />
TNGT*<br />
TNSH**<br />
Baïo haønh<br />
TNNN***<br />
Treân/döôùi<br />
Ngoaøi/trong<br />
Ñöùt saéc<br />
Ñöùt daäp<br />
Ñöùt suïn mí<br />
Chaán thöông<br />
nhaõn caàu<br />
<br />
Soá tröôøng hôïp<br />
Tæ leä %<br />
25<br />
92.6<br />
02<br />
7.4<br />
18/09<br />
66.66/33.34<br />
12/15<br />
44.44/55.56<br />
17<br />
05<br />
04<br />
01<br />
01/26<br />
08/19<br />
25<br />
02<br />
01<br />
02<br />
<br />
62.96<br />
18.52<br />
14.81<br />
3.71<br />
3.71/96.29<br />
30/70<br />
92.6<br />
7.4<br />
3.71<br />
7.42<br />
<br />
* Tai naïn giao thoâng** Tai naïn sinh hoaït *** Tai naïn<br />
ngheà nghieäp<br />
<br />
Nhaän xeùt: (χ2, P10phuùt: 02 tröôøng hôïp<br />
15 phuùt: 01 tröôøng hôïp (tröôøng hôïp leä quaûn<br />
bôm thoâng taïm)<br />
<br />
Sau 03 thaùng caét boû noøng:<br />
<br />
BAØN LUAÄN<br />
<br />
+ Khoâng chaûy nöôùc maét: 92.6%<br />
<br />
- Ñaëc ñieåm dòch teå veà tình huoáng gaây chaán<br />
thöông noåi baät laø tai naïn giao thoâng. Tham khaûo taùc<br />
giaû Leâ Minh Thoâng 3 vaø Nguyeãn Chí Höng2 vaøo caùc<br />
thôøi ñieåm tröôùc (1995, 1997) cuõng taïi khoa Chaán<br />
thöông- beänh vieän Maét Tp. HCM, thaáy vaãn laø tai naïn<br />
giao thoâng. Trong khi ñoù, caùc taùc giaû ôû Myõ cho thaáy<br />
tình huoáng noåi baät laø ñaõ thöông 8,14. Söï khaùc bieät<br />
naøy noùi leân phaàn naøo tình traïng giao thoâng vaø yù<br />
thöùc ngöôøi ñieàu khieån phöông tieän naøy ôû mieàn Nam<br />
nöôùc ta. Nhöõng tình huoáng gaây tai naïn leõ ra laø<br />
khoâng neân coù nhö oå gaø, suùc vaät, chöôùng ngaïi vaät<br />
treân ñöôøng, ñeøn ñöôøng khoâng ñuû saùng hoaëc khoâng<br />
laøm chuû toác ñoä, say röôïu laùi xe...Ngoaøi ra, coøn coù<br />
tình huoáng do taïi naïn lao ñoäng neân cuõng phaûi heát<br />
söùc chuù yù veà maët naøy.<br />
<br />
+ Chaûy nöôùc maét khi ra gioù: 3.7%<br />
+ Chaûy nöôùc maét thöôøng xuyeân: 3.7%<br />
Caùc yeáu toá lieân quan keát quaû<br />
χ2, coù hieäu chænh, P