Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay hai thì

Chia sẻ: Ni Ni | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

101
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay đến muộn hai thì bằng kỹ thuật đặt ống silicon. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của bài viết.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay hai thì

TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT TỔN THƢƠNG GÂN GẤP VÙNG ỐNG NGÓN TAY HAI THÌ Lưu Danh Huy*; Phạm Đăng Ninh**; Vũ Nhất Định** TÓM TẮT Tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay đến viện muộn hiế t ệ ất nh nhưng g p nhi u hó h n t ng đi u t ệnh nhân (BN) phải trải qua 2 lần đi u tr phẫu thuật kết hợp với quy t ình phục hồi chứ n ng h t chẽ mới hy vọng đưa ại kết quả tốt. Từ n 9 đến 6 - 2013, tại Bệnh viện Việt Đứ đã đi u tr phẫu thuật cho 34 BN tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay với phương pháp ghép gân thì đ t ống silicon theo kỹ thuật của unt ết uả th i từ 6 tháng đến 3 n ựa và thang điể ASS như sau: ất tốt: 31 ngón (71%); tốt: 8 (18%); t ung ình: 5 (11%). * Từ hóa: Ghép gân gấp hai thì; Đ t silicon ống ngón tay; Kỹ thuật Hunter. EVALUATION OF RESULT TREATMENT OF FLEXOR TENDOR INJURY SUMMARY From 2009 to June 2013 in Vietduc Hospital we treated 34 patients (31 males, 3 females) who get flexor tendon injury in zone II lately with two stage flexor tendon reconstruction in Hunter’s technique. Follow up 6 months to 3 years according to ASSH score: excellent 71%, good 18% and fair 11%. , * Key words: Flexor tendor injury; Two stage flexor tendon reconstruction; Hunter s technique. ĐẶT VẤN ĐỀ Vết thương àn tay à ột trong những thương tổn thường g p t ng á tổn thương ở hi t ên Việ đi u tr đứt gân gấp àn tay phức tạp đ c biệt à tổn thương gân gấp ở vùng ống ngón tay chật hẹp ó ả gân gấp nông và sâu Đối với tổn thương mới, Bunnel chủ t ương cắt lọ và hâu a để à i n vết thương sau đó thực hiện ghép gân Th tá giả hâu gân ỳ đầu ho c kỳ đầu t ì h ãn tại vùng này đạt kết quả é ính gân Tuy nhiên sau Bunn nhi u ông t ình nghiên ứu thực hiện hâu gân ỳ đầu ho c kỳ đầu t ì h ãn h ết quả khả quan. Hiện nay đối với tổn thương ới tại vùng ống ngón tay áp ụng phổ biến hâu gân ỳ đầu ho c kỳ đầu t ì h ãn [1]. * Bệnh viện Việt Đức **Bệnh viện Quõn y 103 Người phản hồi (Corresponding): Lưu Danh Huy (huygo78@yahoo.com) Ngày nhận bài: 25/01/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 20/02/2014 Ngày bài báo được đăng: 28/02/2014 118 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 Đối với tổn thương đứt gân gấp vùng ống ngón tay đến muộn, ở kỳ hai hông òn khả n ng hâu nối đầu gân th ái hóa út ên a D vậy để phục hồi cần thực hiện phẫu thuật ghép gân C n cứ và từng tổn thương ụ thể à á tá giả thực hiện ghép gân ột thì h c hai thì Phương pháp ghép gân ột thì thường áp ụng trong t ường hợp vẫn òn ấu t ú ủa òng ọ Phương pháp ghép gân hai thì áp ụng đối với t ường hợp đến muộn đ ạn gân ng ại vi b th ái hóa n ng ính h t và ống ngón tay á òng ọc cần phải được tạ hình ại. Ở Việt Nam, tại á ệnh viện t ung ương đã xử ý vết thương ới bằng hâu gân kỳ đầu ghép gân ột thì ỳ hai phục hồi gân gấp vùng ống ngón tay Vấn đ tạo hình ại òng ọ đ c biệt à A A4 sử dụng dụng cụ tái tạo lại á “đường hầ ” để gân t ượt à vấn đ cần được quan tâ nghiên ứu và giải quyết Tuy nhiên hưa ó ột ông t ình nà nghiên ứu một á h ó hệ thống v phục hồi gân gấp hai thì Nhằ góp phần nâng a hiệu quả đi u tr tổn thương gân gấp tới muộn vùng ống ngón tay húng tôi nghiên cứu đ tài này nhằm: Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay đến muộn hai thì bằng kỹ thuật đặt ống silicon. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. 34 BN (45 ngón tay) được chẩn đ án và đi u tr phẫu thuật tổn thương gân gấp đến muộn hai thì ằng kỹ thuật đ t ống silicon tại Viện Chấn thương Chỉnh hình Bệnh viện Việt Đức từ 9 đến 6 - 2013. * Tiêu chuẩn lựa chọn BN: BN được chẩn đ án tổn thương gân gấp vùng ống ngón tay đến muộn è th tổn thương hệ thống òng ọ Cá hớp àn ngón iên đốt ngón m mại. * Tiêu chuẩn loại trừ: tổn thương gân gấp do bệnh ý (viê h ại tử gân viê a a gân) tổn thương xương và hớp n ng và ó ấu hiệu nhiễ t ùng vết thương. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Nghiên ứu ô tả tiến cứu â sàng cắt ngang hông đối chứng. Sử dụng kỹ thuật tập luyện sau mổ của Duran [2]. Đánh giá ết quả đi u tr dựa và Bảng Phân ại gó vận động chủ động sau mổ gân gấp àn tay ủa ASHH (American Society for Surgery of the Hand [4]). TAM = tổng iên độ gấp - tổng iên độ hạn chế duỗi (cả 3 khớp: àn ngón iên đốt gần và iên đốt xa). % TAM = (TAM ngón tổn thương/TAM của ngón đối diện) x 100. Bảng 1: Đánh giá gó vận động hủ động sau ổ th ASS [4] Đ N G % TAM Rất tốt Chứ n ng v gần ình thường 0 (TAM = 260 ) Tốt > 75% (195 < TAM < 260 ) T ung ình 50 - 75% (130 < TAM < 195 ) é Tồi 0 0 0 0 0 0 25 - 50% (65 < TAM < 130 ) < 5% h é hơn t ướ phẫu 0 thuật (TAM < 65 ) * Phương pháp phẫu thuật: 120 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 Thì 1: ạ h a gan ngón tay th á đường rạ h zi za để bộc lộ toàn ộ gân gấp của ngón tổn thương và é ài xuống vùng ơ giun á ở gan tay Có thể sử dụng lại á đường rạch da, vết thương ũ h hông Bộc lộ t àn ộ hệ thống òng ọc (cả thương tổn và hông) Lấy b gân gấp sâu đầu ngoại vi để lại 1 cm chi u ài á tận và n n đốt xa để cố đ nh đầu ngoại vi của silicon, phần trung tâ ủa gân gấp sâu ắt b tới ng ài ống ngón tay Cắt b gân gấp nông tại điểm á tận, cần hú ý ảo vệ bao khớp và tầm ngang gan tay tại khớp iên đốt gần. Phần t ung tâ ủa gân gấp nông ó thể sử dụng để tạ hình òng ọc. Tại thì này ó thể giải phóng a hớp, ây hằng ên khớp iên đốt khi b biến dạng gấp của ngón tay Rạ h đường ạch da thứ hai tại cổ tay phía ờ trụ í h ỡ của silicon thường khoảng 5 - 6 í h ỡ này gần với í h ỡ của gân ghép ựa chọn. hi đ t qua hệ thống òng ọc, ống silicon phải t ượt một á ễ àng Đòi h i ít nhất phải tồn tại òng ọ A và A4 òng rọc phải đủ khoẻ và hông ản trở ống t ượt t ng đó é đầu t ung tâ ủa silicon từ vùng gan tay ên vùng ổ tay và đ t tự do ở giữa hai lớp gân gấp nông và sâu Phần ngoại vi của si i n é ua òng ọ và hâu và điể á tận của gân gấp sâu ùng á ũi hâu hỉ prolen với kỹ thuật hình số 8 ó thể hâu t ng ường á ũi ời giữa silic n và àng xương để đảm bảo chắc chắn é đầu t ung tâ ủa silicon tại vùng ổ tay để xá đ nh độ t ượt t ng òng ọc và khoảng vận động của ngón ũng như ấu hiệu “ ây ung” ủa gân để xử ý Phải đảm bả si i n t ượt dễ àng và hông b kẹt hi ngón tay gấp thụ động. Hình 1: Cố đ nh si i n và điể gân gấp sâu [7] á - Kỹ thuật tạ òng ọc: việc quyết đ nh tái tạ òng ọ được quyết đ nh trong phẫu thuật ùng á ụng cụ để nong òng ọc b xẹp và ính và xương h c gân gấp T ường hợp òng ọc b phá hủy n ng, sử dụng mảnh gân gấp nông để tái tạ và ưu tiên h A và A4 hâu cố đ nh mảnh gân gấp nông và phần m m và i tí h òn ại của òng ọ ũ ở ên đốt ngón tay - Sau mổ thì ột: đ t nẹp cẳng àn tay phía sau với cổ tay gấp 350, khớp àn ngón 6 - 700 á hớp iên đốt được nghỉ ở tư thế duỗi. Vận động thụ động thực hiện từ ngày thứ 2 sau mổ. Khoảng thời gian giữa á thì à thời gian cần thiết để ành vết thương và hình thành “ống t ượt” xung uanh si i n thường 3 tháng. Tập luyện tí h ực khớp phải để đạt được khoảng vận động thụ động đầy đủ. 121 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 - Thì hai: rạch da theo sẹ ũ ở vùng và vùng V àn tay để bộc lộ silicon, lựa chọn gân ghép hâu gân ghép ằng ũi hâu xuyên xương ố đ nh và n n óng và á ũi ời với phần òn ại của gân gấp sâu é đầu t ung tâ xuống vùng V và hâu với gân gấp sau tại đây ằng kỹ thuật Pulvertaft. - Sau mổ thì hai: đ t nẹp cẳng àn tay cổ tay ở tư thế trung gian, khớp àn ngón gấp 450 và iên đốt ngón ở tư thế ơ n ng Sử dụng á ài tập phục hồi chức n ng ủa Duran. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đặc điểm chung. 34 BN (31 nam, 3 nữ) độ tuổi trung ình 8 (16 - 44 tuổi) nguyên nhân hủ yếu à tai nạn sinh hoạt (23 BN = 68%), tai nạn a động (11 BN = 32%). * Ngón tay bị tổn thương: Ngón 1: 5 BN (11%); ngón : 1 BN ( %); ngón 3: 16 BN (36%); ngón 4: 1 BN ( 7%); ngón 5: BN (4%). * Thời điểm phẫu thuật thì một ngón tay bị tổn thương: n % > 3 tháng 6 18 > 6 tháng 24 70 > 9 tháng 4 12 Tổng số 34 100 * Tái tạo ròng rọc thời điểm phẫu thuật thì một: n % N ng òng ọc 12 27 Tạ hình A 7 16 Tạ hình A4 6 13 Tạ hình A và A4 20 44 45 100 Tổng * Sử dụng gân ghép: 11 BN (3 %) được lấy gân gan tay ài ả tay và 3 BN (68%) sử dụng gân gan tay ài ở ùng tay tổn thương à vật liệu ghép * Kết quả sớm sau mổ: nhiễ t ùng vết mổ gây ộ si i n vùng hâu với á tận và gân gấp sâu: 1 BN (0,03%) phải lấy b silicon. * Kết quả xa sau mổ: ua th i từ 6 tháng đến > 3 n dựa và thang điểm ASSH, húng tôi đạt kết quả sau: rất tốt: 31/44 ngón (71%); tốt: 8/44 ngón (18%); t ung ình: 5/44 ngón (11%) BÀN LUẬN 1. Thời điểm phẫu thuật. T ng nghiên ứu này thời điể đ t sili n đ u đ t a đối với BN > 3 tháng và đánh giá t ng ổ hệ thống ròng ọ đã tổn thương n ng cần tái tạ Th Vũ ải Nam, ghép gân ột thì ỳ đầu diễn ra t ung ình 9 tuần, tại thời điể này, gân hưa th ái hóa n ng đ c biệt á òng rọ hưa tổn thương n ng n hông phải tạ hình òng ọc, thuận lợi cho việc 122 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 ghép gân ột thì [1] Th nghiên ứu của nhi u tá giả, sau 14 tuần á gân và òng ọc b th ái hóa n ng ính h t và nhau thành ột khối, thậm chí gân đã xơ t òng ọc b th ái hóa hông òn ấu t ú và ất chứ n ng hi đó hông òn hỉ đ nh ghép gân ột thì, à cần phải ghép gân hai thì để tái tạo lại òng ọc. 2. Tái tạo ròng rọc. Đánh giá t ng ổ chứ n ng ủa òng rọc trong sửa chữa gân gấp tới muộn tại vùng ống ngón tay à điểm cốt yếu. Với phương pháp ghép gân ột thì ần bảo tồn tối đa tất cả òng ọ để t ng ường khả n ng nuôi ưỡng gân gấp. Khi hệ thống òng ọc mất cấu t ú tổn thương ho c do lần phẫu thuật t ước, ần phải tạ hình ại ú đó nên ân nhắ phương pháp ghép gân hai thì [6] T ng phương pháp này ần tái tạ á òng ọc b tổn thương á òng ọ hông b tổn thương rất hữu í h vì nó hông ính và si i n ũng như gân ghép v sau này Đ c biệt, đối với A và A4 với ngón ài và òng ọc hé ủa ngón 1 3. Phản ứng với silicon. B¶n chÊt cña bao g©n do silicon mang l¹i ®-îc nghiªn cøu nhiÒu trªn thùc nghiÖm. Hunter vµ CS vµo cuèi nh÷ng n¨m 1960 ®· c«ng bè nghiªn cøu h×nh thµnh bao x¬ sîi khi ®Æt silicon vµo m« mÒm c¹nh cét sèng cña chã [3] vµ nhËn thÊy sù h×nh thµnh tæ chøc líp tÕ bµo s¾p xÕp ng¨n n¾p trªn bÒ mÆt cña silicon vµ tin r»ng kh«ng cã ph¶n øng cña c¬ thÓ ®èi víi dÞ vËt. N¨m 1976, Rayner [5] chØ ra: m« häc cña bao g©n kh«ng ®ñ ®Ó tiÕt ra hoạt dÞch b×nh th-êng, líp tÕ bµo kh«ng ph¶i lµ trung biểu m« mµ lµ tÕ bµo sîi non. MÆc dï, chóng cã thÓ tiÕt ra häat dÞch. ¤ng thõa nhËn, dÞch nµy cã gi¸ trÞ trong nu«i d-ìng g©n ghÐp ë th× hai, ®Æc biÖt ë 4 - 5 tuÇn ®Çu tr-íc khi h×nh thµnh m¹ch m¸u vµ c¸c tæ chøc dÝnh. Rayner còng ®Ò nghÞ g©n ghÐp kh«ng nªn lµm qu¸ sím khi ph¶n øng cña tÕ bµo sîi non vµ m¹ch m¸u ë møc cao nhÊt. Theo tac giả, thêi gian thÝch hîp nhÊt ®Ó g©n ghÐp th× hai lµ sau 3 - 4 th¸ng. 4. Lựa chọn gân ghép. Nhìn hung á tá giả ó xu hướng ùng gân gan tay ài vì ùng ột t ường ổ và ễ ộ ộ Gân gan tay ài ó thể nhìn thấy ưới a nằ nông và sờ thấy ở giữa ổ tay h ảng 15 - 5% ân số hông ó sự xuất hiện ủa gân này. Bằng đường ạ h a nh ở ổ tay và ùng ụng ụ ấy gân, ễ àng ấy đượ t àn ộ hi u ài gân t ánh à tổn thương thần inh giữa vì ở đây nó hạy nông và giữa gân này và gân gấp ổ tay uay Gân gan hân gày: sự xuất hiện ủa gân gan hân gày hông thể xá đ nh đượ t ên â sàng tuy nhiên ó hầu hết ở BN và ũng ó thể ấy ằng ụng ụ huyên ụng à hông phải sử ụng đường ạ h a ài Một số gân 123