Đánh giá kết quả điều trị tán sỏi niệu quản nội soi ngược dòng bằng máy tán laser

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 3 * 2012<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ TÁN SỎI NIỆU QUẢN NỘI SOI NGƯỢC<br /> DÒNG BẰNG MÁY TÁN LASER<br /> Bùi Văn Chiến*, Nguyễn Công Bình*, Nguyễn Mạnh Thắng*, Lê Thế Cường*, Đỗ Minh Tùng*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề và Mục tiêu: Đánh giá kết quả điều trị sỏi niệu quản bằng phương pháp tán sỏi ngược dòng,<br /> nguồn tán laser.<br /> Số liệu và phương pháp: Nghiên cứu tiến cứu, mô tả 47 trường hợp tán sỏi niệu quản bằng nội soi ngược<br /> dòng với máy tán laser từ tháng 1/2010 đến tháng 6/2011 tại Bệnh viện Việt Tiệp, Hải phòng.<br /> Kết quả: Thời gian tán sỏi trung bình 45,3 phút. Thời gian hậu phẫu trung bình 3,15 ngày. Tỷ lệ thành<br /> công 41/47 trường hợp (87,2%). 2 trường hợp phải kết hợp ESWL, 3 trường hợp chuyển mổ mở. Niệu quản 1/3<br /> trên tán thành công 12/14 trường hợp. Niệu quản 1/3 dưới tán thành công 19/23 trường hợp.<br /> Kết luận: Việc sử dụng ống soi mềm và nguồn tán laser trong tán sỏi niệu quản mang lại hiệu quả cao, ít<br /> biến chứng, có thể áp dụng tốt với sỏi niệu quản trên cao, kích thước sỏi lớn có mật độ chắc.<br /> Từ khóa: Sỏi niệu quản, nội soi niệu quản ngược dòng.<br /> <br /> APSTRACT<br /> EVALUATE THE RESULT OF URETER STONE TREATMENT BY LASER LITHOTRIPSY<br /> Bui Van Chien, Nguyen Cong Binh, Nguyen Manh Thang, Le The Cuong, Do Minh Tung<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 3 - 2012: 520-522<br /> Introduction and Purpose: To evaluate the result of ureter stone treatment by laser lithotripsy.<br /> Materials and Method: A total of 47 ureter stone patient underwented laser lythotripsy from Jannuary<br /> 2010 to June 2011 in Viet tiep hospital, HP.<br /> Results: the mean duration of the procedure is 45,3 minute. The mean post-op hospital is 3,15 days. The<br /> stone-free rate 87,2%, combination with ESWL in 2 cases. 3 cases must be treated by open- operation.<br /> Conclusion: The initial result of laser lithotripsy for ureter stone has hight result.<br /> Key words: Ureteral stone, URS.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Sỏi tiết niệu là bệnh lý khá phổ biến trên<br /> thế giới cũng như ở Việt Nam, trong đó sỏi<br /> niệu quản chiếm 25-30%(4). Phần lớn sỏi niệu<br /> quản do sỏi từ thận rơi xuống chiếm 80% các<br /> trường hợp. Sỏi niệu quản khi gây tắc đường<br /> niệu là loại sỏi gây ảnh hưởng lớn nhất đến<br /> thận hơn bất cứ loại sỏi nào ở thận, nhanh<br /> chóng gây suy thận, giãn thận.<br /> Điều trị nội khoa chỉ áp dụng đối với những<br /> sỏi nhỏ 15mm (27,7%),<br /> đây là kích thước sỏi mà hiệu quả tán sỏi sẽ<br /> không cao nếu tán bằng máy tán xung hơi,<br /> chúng tôi chỉ gặp 1 trường hợp thất bại nhưng<br /> nguyên nhân chủ yếu không phải do kích thước<br /> mà do vị trí sỏi sát bàng quang không đặt được<br /> ống soi niệu quản.<br /> Tán sỏi bằng nguồn tán laser hiệu quả đối<br /> với cả những sỏi có mật độ rắn chắc, trong<br /> nghiên cứu này có tới 72,3% sỏi có mật độ bằng<br /> hoặc lớn hơn cản quang của cột sống. Kết quả<br /> này phù hợp với nhiều nghiên cứu của Dương<br /> văn Trung(1), Grasso M, Chalik Y(2).<br /> Về thời gian tán sỏi, trung bình là 45,5<br /> phút, thời gian lâu nhất là 70 phút, quá trình<br /> tán sỏi trong nghiên cứu của chúng tôi thường<br /> chỉ gặp khó khăn trong việc đặt máy soi lên<br /> niệu quản do hẹp lỗ niệu quản, do sỏi sát lỗ<br /> niệu quản, nguyên nhân này làm cho thời gian<br /> tán sỏi kéo dài.<br /> Thời gian hậu phẫu trung bình là 3,15 ngày,<br /> <br /> 522<br /> <br /> lâu nhất là 5 ngày, đây là trường hợp bệnh nhân<br /> có biến chứng đái máu.<br /> Kết quả tán sỏi bước đầu của chúng tôi<br /> thành công 41/47 trường hợp (87,2%) cũng<br /> tương tự với các tác giả khác như Dương Văn<br /> Trung(1), Mulvaney W.P, Beck C. W(3).<br /> Chúng tôi nhận thấy tỷ lệ thành công cao<br /> nhất là những sỏi niệu quản 1/3 giữa, sỏi niệu<br /> quản 1/3 trên có 2 trường hợp thất bại (4,3%),<br /> đây là những trường hợp sỏi di chuyển vào<br /> trong các đài thận chúng tôi thất bại do cổ đài<br /> thận hẹp không tiếp cận được sỏi đã phải kết<br /> hợp tán sỏi ngoài cơ thể. Với sỏi niệu quản 1/3<br /> dưới có 3 trường hợp chúng tôi phải chuyển mổ<br /> mở do sỏi nằm sát bàng quang gây hẹp lỗ niệu<br /> quản không đặt được ống soi niệu quản. Những<br /> trường hợp này có thể xác định trước dựa trên<br /> phim chụp niệu đồ tĩnh mạch.<br /> Quá trình tán sỏi bằng laser đòi hỏi độ chính<br /> xác cao, cùng với việc lựa chọn cường độ laser<br /> hợp lý giúp cho việc tán sỏi hiệu quả và tránh<br /> được các biến chứng như rò niệu quản, chảy<br /> máu niệu quản...Nghiên cứu của chúng tôi có 4<br /> trường hợp (8,5%) có biến chứng đái máu, đây là<br /> những trường hợp sỏi viêm dính, mật độ chắc,<br /> việc tán sỏi gây tổn thương thành niệu quản.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Việc sử dụng ống soi mềm và nguồn tán<br /> laser trong tán sỏi niệu quản mang lại hiệu quả<br /> cao, ít biến chứng, có thể áp dụng tốt với sỏi niệu<br /> quản trên cao, kích thước sỏi lớn có mật độ chắc,<br /> đây là một sự lựa chọn tốt trong việc điều trị sỏi<br /> niệu quản.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> 4.<br /> 5.<br /> <br /> Dương Văn Trung (2010) Bước đầu tán sỏi thận nội soi ngược<br /> dòng bằng năng lượng Laser, Y học Việt Nam tháng 11/2010, tr<br /> 577-581.<br /> Graso M, Chalik Y (1998). principles and aplications of laser<br /> lithotripsi: Experience with the holmium laser lithotrite. J Clin<br /> laser Med Sur 1998; 16:3-7<br /> Mulvaney,W.P.and Beck,C.W (1968). The laser beam in urology.<br /> J Urol 1968;99:112.<br /> Trần Quán Anh (2001), sỏi niệu quản, Bệnh học ngoại khoa tập<br /> 2, Nhà xuất bản Y học Hà nội, tr 140-145.<br /> Watson GM, Smith N.A (1993). Comparison of the pulsed dye<br /> and holmium lasers for stone fragmentation: In vitro studies<br /> and clinical experience. SPIE vol. 1879 laser in Urology,<br /> Gynaecology and general Surgery 1993: 139-142.<br /> <br /> Chuyên Đề Thận Niệu<br /> <br />