Đào tạo nghề luật sư tại Học viện Tư pháp từ góc nhìn của hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

9
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Đào tạo nghề luật sư tại Học viện Tư pháp từ góc nhìn của hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam" phân tích, đánh giá và đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao hoạt động đào tạo nghề luật sư tại Học viện tư pháp từ góc nhìn của hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đào tạo nghề luật sư tại Học viện Tư pháp từ góc nhìn của hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam

Kyû nieäm 25 naêm thaønh laäp Hoïc vieän Tö phaùp ĐÀO TẠO NGHỀ LUẬT SƯ TẠI HỌC VIỆN TƯ PHÁP TỪ GÓC NHÌN CỦA HOẠT ĐỘNG HÀNH NGHỀ LUẬT SƯ TẠI VIỆT NAM Hoàng Văn Hướng1 Tóm tắt: Cùng với sự phát triển và hội nhập sâu rộng với thế giới ở Việt Nam trong những thập kỷ qua, nhu cầu cung cấp dịch vụ pháp lý của xã hội ngày càng tăng cao, đòi hỏi trình độ, năng lực, chất lượng của đội ngũ Luật sư phải từng bước hoàn thiện và nâng tầm. Đứng trước đòi hỏi của xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã có chính sách nâng cao chất lượng hoạt động tư pháp, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là hoạt động đào tạo nghề luật sư. Học viện Tư pháp – trực thuộc Bộ Tư pháp là cơ sở đào tạo nghề luật sư duy nhất trong cả nước được giao nhiệm vụ xây dựng kế hoạch, chương trình và tuyển sinh để đào tạo những lớp học viên có đủ đạo đức và trình độ chuyên môn. Với tư cách là giảng viên thỉnh giảng của Học viện Tư pháp trong hơn 10 năm qua, đồng thời cũng là một Luật sư hoạt động nghề trên thực tiễn, tác giả bài viết phân tích, đánh giá và đưa ra những giải pháp góp phần nâng cao hoạt động đào tạo nghề luật sư tại Học viện tư pháp từ góc nhìn của hoạt động hành nghề luật sư tại Việt Nam. Từ khóa: Nâng cao chất lượng luật sư; đào tạo nghề luật sư tại Học viện Tư pháp; giải pháp nâng cao việc đào tạo nghề luật sư. Nhận bài: 14/11/2022; hoàn thành biên tập: 22/11/2022; duyệt đăng:14/02/2023. Abstract: With the development and extensive international integration in Vietnam over the past decades, demand for providing legal service from society is increasing. Therefore, it requires that lawyers’ qualification and quality must be gradually improved and enhanced. Therefore, our State and the Communist Party have issued policies to enhance quality of judicial activity and the main duty is training lawyers. Judicial Academy belonging to the Ministry of Justice is the only legal training unit having duty of developing plan, program and enrolling trainees for training qualified trainees with good morality. Being an inviting lecturer of the Judicial Academy for over the past 10 years and being a practical lawyer, the author analyzes, assesses and points out solutions to enhance training lawyers at the Judicial Academy under the viewpoint of lawyer- practicing activity in Vietnam. Keywords: Enhance lawyers’ quality; train lawyers at the Judicial Academy; solutions to enhance the task of training lawyers. Date of receipt: 14/11/2022; date of revision: 22/11/2022; date of Approval:14/02/2023. Lịch sử trải qua hàng ngàn năm các triều Ngày 10/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đại phong kiến, hàng trăm năm thuộc địa thực đã ký Sắc lệnh số: 46/SL tổ chức đoàn thể của dân, người dân Việt Nam thời gian này sống Luật sư Việt Nam. Sắc lệnh 46/SL là dấu mốc trong đô hộ và áp bức, đói nghèo và lạc hậu. quan trọng của nghề luật sư Việt Nam. Chúng Những số liệu thống kê khách quan cho thấy ta có thể đặt một câu hỏi, với một chính quyền trước năm 1945 (ngày 02/9/1945 Hồ Chủ tịch còn quá non trẻ, chưa có đầy đủ các cơ quan đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước tham mưu cho Chính phủ cũng như chưa hề có Việt Nam dân chủ cộng hòa) thì tỷ lệ người đội ngũ các chuyên gia pháp lý, tại sao Hồ Chủ dân Việt Nam có trên 90% mù chữ và thiếu tịch đã quan tâm đến nghề luật sư trong bối đói. Nghề luật sư thời kỳ thuộc địa không phát cảnh đó? Có lẽ đó chính là lòng yêu nước triển, được hình thành bảo vệ chính quyền lợi thương dân, lo cho vận mệnh của dân tộc. của giai cấp thống trị và người giàu. Trải qua hàng chục năm đất nước ta tập 1 Thạc sỹ, Luật sư, Trưởng Văn phòng Luật sư Hoàng Hưng, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội. 29
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP trung toàn bộ trí lực, tài lực, sức lực cho công pháp, cần đào tạo, phát triển đội ngũ luật sư đủ cuộc giải phóng dân tộc và vệ quốc, hệ thống về số lượng, có phẩm chất chính trị, đạo đức, pháp luật chung cũng chưa có điều kiện để có trình độ chuyên môn. Hoàn thiện cơ chế bảo hoàn thiện. Những năm đất nước hòa bình và đảm để luật sư thực hiện tốt việc tranh tụng tại thống nhất, cùng với sự hoàn thiện hệ thống phiên tòa, đồng thời xác định rõ chế độ trách pháp luật chung, cũng là đòi hỏi của nhu cầu nhiệm đối với luật sư. Nhà nước tạo điều kiện phát triển của đất nước khi chúng ta hội nhập về pháp lý để phát huy chế độ tự quản của tổ khu vực và thế giới, nghề luật sư Việt Nam chức luật sư; đề cao trách nhiệm của các tổ được Đảng và Nhà nước tạo điều kiện tốt chức luật sư đối với thành viên của mình. nhất để phát triển và hoàn thiện. Với mong Trước sự đòi hỏi về hoàn thiện hệ thống muốn và nhu cầu xây dựng đội ngũ Luật sư pháp luật chung cũng như pháp luật điều chỉnh có tài, có đức, có năng lực nhằm nâng cao vai về luật sư và nghề luật sư, trước nhu cầu xã hội trò của Luật sư trong xây dựng nhà nước và và nhu cầu dịch vụ pháp lý, hệ thống pháp luật phát triển kinh tế, ngày 14/01/2013, Thủ điều chỉnh về luật sư và nghề luật sư cũng đã tướng Chính phủ ký Quyết định số 149/QĐ- được Nhà nước quan tâm và hoàn thiện trong TTg, lấy ngày 10/10 hàng năm là ngày truyền một thời gian nhất định. Kể từ năm 1986, với thống luật sư Việt Nam, đây là dấu mốc đáng tinh thần của Nghị quyết đại hội Đảng toàn tự hào về nghề Luật sư. Theo đó, nghề luật quốc lần thứ sáu, năm 1987 Hội đồng nhà nước sư được coi là một nghề cao quý, mang sứ thực thi pháp luật về luật sư. Qua đó tạo điều mệnh bảo vệ quyền con người, quyền công kiện một bước cơ bản để thống nhất tổ chức dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của luật sư và luật sư trong cả nước, tạo điều kiện các cá nhân, tổ chức, cơ quan, bảo vệ sự độc để nghề luật sư phát triển. lập của tư pháp, góp phần bảo vệ công lý, Trong một thời gian ngắn, khi đất nước ta công bằng, phát triển kinh tế - xã hội và xây chuyển đổi từ nền kinh tế hành chính bao cấp dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội sang nền kinh tế nhiều thành phần, trước sự chủ nghĩa, một nghề xứng đáng để được xã đòi hỏi và nhu cầu của xã hội về nhu cầu tư hội tôn vinh. vấn pháp luật và dịch vụ pháp lý, Uỷ ban Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm đến việc thường vụ Quốc ban hành Pháp lệnh luật sư hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt là nâng năm 2001. Pháp lệnh đã điều chỉnh chi tiết và cao chất lượng hoạt động tư pháp, các cơ quan cụ thể hóa hơn về các tiêu chuẩn và điều kiện tư pháp trong đó có chất lượng tranh tụng, mà hành nghề luật sư để nghề luật sư cũng như chất lượng hoạt động của đội ngũ luật sư Luật đội ngũ luật sư phát triển về chất lượng và số sư là một nội dung trọng tâm cần được quan lượng, kịp thời đáp ứng nhu cầu của xã hội. tâm và phát triển. Nghị quyết số 08/NQ-TW Năm 2006, Luật luật sư được chính thức ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị nêu rõ: thông qua, là căn cứ pháp lý cơ bản, vững “Các cơ quan tư pháp có trách nhiệm tạo điều chắc điều chỉnh nghề luật sư ở Việt Nam, phát kiện để Luật sư tham gia vào quá trình tố tụng, triển và hoàn thiện đội ngũ luật sư cả về số tham gia hỏi cung bị can, nghiên cứu hồ sơ vụ lượng lẫn chất lượng. Đặc biệt, các tiêu chuẩn án, tranh luận dân chủ tại phiên tòa”. Trong để một công dân trở thành luật sư đã được cụ hoạt động tư pháp, hoạt động xét xử, đề cao vai thể hóa, đó là nội dung về đào tạo luật sư, đầu trò tranh tụng của Luật sư, xem đây là khâu vào của nguồn luật sư. trọng tâm để cải cách tư pháp. Nghị quyết số Chỉ trong một giai đoạn ngắn sau khi có 49/NQ-TW ngày 02/6/2005 về chiến lược cải các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh, cách tư pháp đến năm 2020 đã xác định, trong đội ngũ luật sư Việt Nam đã phát triển rất nhiệm vụ hoàn thiện các chế định bổ trợ tư mạnh mẽ, nâng cao về số lượng và chất 30
Kyû nieäm 25 naêm thaønh laäp Hoïc vieän Tö phaùp lượng. Tuy nhiên, cũng chưa đáp ứng được Nếu có một so sánh giữa các cử nhân luật các nhu cầu về dịch vụ pháp lý của xã hội. có định hướng vào nghề luật sư và tư vấn Đặc biệt, khi đất nước ta hội nhập sâu rộng viên, giữa người được đào tạo tại Học viện trong khu vực và thế giới trên mọi lĩnh vực, Tư pháp và những người không thông qua nhất là lĩnh vực về thương mại, kinh tế và các đào tạo chắc chắn sẽ chênh lệch về kiến thức nhu cầu dịch vụ pháp lý quốc tế. Trước các và kỹ năng. điều kiện và yêu cầu trên, để tiếp tục nâng cao Để có thể trở thành một luật sư chuyên trình độ khả năng chuyên môn của đội ngũ nghiệp thì cần phải tổng hòa giữa các tiêu luật sư Việt Nam, chúng ta cần xác định rõ các chuẩn và yếu tố cơ bản của nghề nghiệp luật yếu tố để thực hiện: sư. Từ việc phải tổng hợp lại kiến thức cơ bản Thứ nhất, cần phải xem xét lại tiêu chuẩn của chương trình cử nhân luật và phải phát luật sư Việt Nam, trong đó chú trọng vào triển các kiến thức đó thành kỹ năng, tư duy, công tác đào tạo nghề luật sư. Cần có các phương pháp nhằm áp dụng trên thực tế để tư biện pháp, cách thức để bồi dưỡng và tự bồi vấn pháp luật và giải quyết các tình huống. Vì dưỡng cho đội ngũ luật sư về kỹ năng chuyên vậy, Học viện cần phải có một chương trình môn, đạo đức và tư tưởng tác phong của mỗi giảng dạy hoàn chỉnh cả về hệ thống giáo trình luật sư. và học liệu. Trong 25 năm qua, với nhiều thế Thứ hai, tăng cường việc quản lý đội ngũ hệ các nhà quản lý của Học viện, mục tiêu luật sư, trong đó cần kết hợp chặt chẽ giữa nhiệm vụ đề ra là luôn luôn hoàn thiện về quản lý nhà nước với chế độ tự quản. chương trình giảng dạy cho đào tạo nghề luật - Về quản lý nhà nước, cần hoàn thiện hệ sư. Hệ thống giáo trình, các bài giảng về kỹ thống các văn bản quy phạm pháp luật về năng luôn luôn được thay đổi, hoàn thiện theo quản lý luật sư thông qua các hoạt động thanh hướng bám sát thực tiễn các hoạt động nghề tra, kiểm tra. nghiệp của luật sư, trong đó, các hồ sơ tình - Về thực hiện chế độ tự quản thông qua các huống được lựa chọn từ các vụ việc và các vụ tổ chức xã hội nghề nghiệp luật sư, cần hoàn án thực tế đã diễn ra để đưa vào giảng dạy giúp thiện Quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp cho học viên nắm bắt trực tiếp vào các kỹ năng luật sư, điều lệ và nội quy của tổ chức xã hội cần thiết để hành nghề. nghề nghiệp luật sư, tăng cường năng lực trong Một điều vô cùng quý giá mà có lẽ chỉ ở các hoạt động giám sát trong tổ chức xã hội và Học viện Tư pháp đã làm được, đó là mời tổ chức hành nghề luật sư. Chú trọng hoàn được đội ngũ các thầy cô thỉnh giảng là các thiện và nâng cao về đạo đức, tác phong, phong luật sư hành nghề nhiều năm, có đạo đức cách ứng xử của đội ngũ luật sư. nghề nghiệp và chuyên môn vững chắc Hiện nay, cơ sở duy nhất đào nghề luật sư trong các lĩnh vực hình sự, dân sự, tư vấn là Học viện Tư pháp (trực thuộc Bộ Tư pháp). tham gia giảng dạy ở các Tổ bộ môn. Trong Trải qua 25 năm hình thành và phát triển, Học đó, Tổ bộ môn luật sư và nghề luật sư đưa viện Tư pháp đã thực hiện tốt nhiệm vụ đào tạo đến cho các học viên đào tạo nghề luật sư các chức danh tư pháp cho cả nước, trong đó nhận thức ban đầu về tổng quan nghề nghiệp đào tạo luật sư luôn là nhiệm vụ trọng tâm và luật sư, pháp luật về luật sư và hành nghề cơ bản. Hàng chục ngàn học viên luật sư đã luật sư cũng như các quy tắc đạo đức ứng xử được đào tạo tại Học viện, qua đó hoàn thiện nghề nghiệp. Qua đó, xây dựng tư duy, bản về điều kiện, tiêu chuẩn để trở thành luật sư lĩnh, trách nhiệm nghề nghiệp và chức năng qua các chương trình giảng dạy về kỹ năng của nhân văn của luật sư, nghề luật sư đối với luật sư khi thực hiện cung cấp các dịch vụ pháp xã hội. Để tiếp tục nâng cao chất lượng đào lý cho khách hàng. tạo, Học viện Tư pháp cũng cần chú trọng 31
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP tuyển dụng, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên luật sư chất lượng cao; tổ chức tuyển sinh đầu cơ hữu có trình độ chuyên môn cao về lý vào một cách chặt chẽ và khoa học nhằm luận và kinh nghiệm thực tiễn thông qua tuyển chọn ra các học viên có trình độ lý luận việc trực tiếp đến các tổ chức hành nghề luật tốt, có ý thức đạo đức và định hướng nghề sư để hoàn thiện về kỹ năng chuyên môn luật sư. Thực tế, thông qua các hoạt động nghề nghiệp luật sư được đúc rút từ cơ sở lý kiểm tra, đánh giá của Học viện cũng như luận đến thực tiễn. thông qua các kỳ kiểm tra hết tập sự hành Một trong những mục tiêu của Đảng, Nhà nghề do Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức nước ta về cải cách tư pháp là phát triển đội hàng năm, các học viên của chương trình đào ngũ luật sư hội nhập với quốc tế, đây cũng là tạo luật sư chất lượng cao luôn đạt kết quả mục tiêu và nhiệm vụ chính trị của Học viện xuất sắc. và Học viện đã tập trung cao độ nhất trong việc Với tư cách là một luật sư đã hành nghề xây dựng chương trình đào tạo kỹ năng về nhiều năm, đứng đầu một tổ chức hành nghề thương mại quốc tế cũng như tư vấn đầu tư có luật sư có tổ chức và quy mô lớn (Văn phòng yếu tố nước ngoài và đầu tư Việt Nam ra ngoài luật sư Hoàng Hưng – Đoàn Luật sư thành phố nước; tuyển sinh các lớp luật sư phục vụ hội Hà Nội) có trụ sở chính ở thành phố Hà Nội và nhập quốc tế. Đến nay, qua nhiều năm, các học 05 chi nhánh trải rộng trong cả nước, tập hợp viên của chương trình đào tạo luật sư hội nhập và cộng sự với hơn 30 luật sư, hàng trăm các quốc tế đang là các nhân tố rất quan trọng phục học viên và người tập sự hành nghề luật sư vụ công cuộc hội nhập quốc tế, trên các lĩnh được đào tạo trong tất cả chương trình đạo tạo vực tư vấn pháp luật, tranh tụng quốc tế để bảo tại Học viện Tư pháp, tôi có thể khẳng định, vệ quyền và lợi hợp pháp của các chủ thể những thành quả trong hoạt động đào tạo của thương mại Việt Nam. Học viện thời gian qua là vô cùng quý giá, đã Nắm bắt được tinh thần cải cách tư pháp và đang cung cấp cho nghề luật nói chung và của Đảng và Nhà nước, trong đó mục tiêu cải nghề luật sư nói riêng ở Việt Nam nguồn nhân cách nâng cao chất lượng của các chức danh lực tốt, đáp ứng các nhu cầu thực tế của đời tư pháp và các chức danh bổ trợ tư pháp, sống xã hội, cũng như những mục tiêu của thực hiện mô hình tố tụng mới là kết hợp chính sách cải cách tư pháp và hoàn thiện hệ giữa thẩm vấn và tranh tụng, xét ở nhu cầu thống pháp luật. thực tế về đào tạo nghề và các phương pháp Mặc dù chất lượng đào tạo nghề luật sư kỹ năng cơ bản của các chức danh tư pháp, của Học viện Tư pháp đã được khẳng định Học viện Tư pháp đã xây dựng đề án và đào trong suốt 25 năm qua, nhưng cùng với sự tạo nguồn của ba chức danh chung trong một phát triển nhanh chóng của xã hội, đòi hỏi chương trình: nguồn của thẩm phán, kiểm sát năng lực và phẩm chất khi hành nghề của luật viên và luật sư, được gọi là đào tạo ba chung. sư phải đáp ứng cùng với các nhu cầu đó thì Đây là một xu hướng đào tạo đối tượng rất hoạt động đào tạo, chất lượng giảng viên tại đúng đắn với nhu cầu thực tế. Các học viên Học viện cần phải thay đổi, nâng cao thường của các lớp ba chung sau khi tốt nghiệp là xuyên. Vì vậy, trong những năm tới, Học viện một trong những nguồn nhân lực chất lượng Tư pháp cần chú trọng đến các giải pháp cho các cơ quan tiến hành tố tụng, qua đó nhằm đổi mới công tác giảng dạy: khẳng định uy tín trong hoạt động đào tạo của Thứ nhất, tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ Học viện Tư pháp. sung, xây dựng các chương trình đào tạo nghề Trong những năm gần đây, Học viện Tư luật sư, các hồ sơ tình huống và các học cụ, học pháp đã tiếp tục đổi mới phương pháp giảng liệu khác phù hợp với thực tiễn hành nghề... dạy và đào tạo, xây dựng chương trình đào tạo (Xem tiếp trang 42) 32