Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên và luật sư ở một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
lượt xem 2
download
Bài viết đề cập tới kinh nghiệm đào tạo chung các chức danh thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư tại một số quốc gia và bài học kinh nghiệm Việt Nam có thể tham khảo trong quá trình triển khai mô hình đào tạo này.
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên và luật sư ở một số nước trên thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP ĐÀO TẠO CHUNG NGUỒN THẨM PHÁN, KIỂM SÁT VIÊN VÀ LUẬT SƯ Ở MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM Đồng Thị Kim Thoa1 Lê Thị Thúy Nga2 Tóm tắt: Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư là mô hình đào tạo mới ở Việt Nam với mục tiêu đào tạo để học viên có năng lực tư duy pháp lý, phân tích và xử lý tình huống, áp dụng pháp luật, trau dồi kỹ năng hành nghề, khả năng làm việc độc lập trong môi trường công việc áp lực cao. Để triển khai mô hình đào tạo này cần có những đánh giá trên nhiều khía cạnh trong đó có việc tham khảo kinh nghiệm đào tạo chung tại một số nước trên thế giới. Bài viết đề cập tới kinh nghiệm đào tạo chung các chức danh thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư tại một số quốc gia và bài học kinh nghiệm Việt Nam có thể tham khảo trong quá trình triển khai mô hình đào tạo này. Từ khóa: Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư, mô hình Nhận bài: 10/12/2017; Hoàn thành biên tập: 15/01/2018; Duyệt đăng: 26/01/2018 Abstract: Jointly training of Judges, prosecutors, lawyers is the new training model in Vietnam with the aim to train trainees with capacity of legal thinking, analyzing and solving cases, applying law, exchanging skills, ability of working independently in the high pressure working environment. To implement this kind of training model, it requires assessment on different aspects including understanding experience of jointly training of the above legal professionals in some countries in the world. This article mentions the experience of jointly training judges, prosecutors, lawyers in some countries and lesson for Vietnam in the process of implementing this training model. Keywords: Jointly training of judges, prosecutors, lawyers, model Date of receipt: 10/12/2017 ; Date of revision: 15/01/2018; Date of approval: 26/01/2018 Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm truyền thống. Mô hình đào tạo này được kỳ sát viên, luật sư là hoạt động đào tạo được vọng là góp phần tăng cường chất lượng, thực hiện trong một chương trình đào tạo hiệu quả đào tạo thông qua việc trang bị mặt cho cùng một đối tượng học viên nhằm bằng chung về kiến thức chuyên môn trang bị cho học viên kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp của ba chức nghề nghiệp của cả ba chức danh Thẩm danh, đồng thời bảo đảm hợp lý tính chuyên phán, Kiểm sát viên, Luật sư. Đây là mô sâu về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, kỹ hình đào tạo mới trong lĩnh vực đào tạo năng nghề nghiệp của mỗi chức danh cho nguồn nhân lực tư pháp ở nước ta bên cạnh một người học; giúp người học dễ tiếp cận mô hình đào tạo riêng từng chức danh và thực hiện tốt hoạt động tranh tụng sau khi 1 Tiến sỹ, Giảng viên chính, Phó Giám đốc Trung tâm liên kết đào tạo Luật sư thương mại quốc tế-Học viện Tư pháp 2 Thạc sỹ, Giảng viên, Phó trưởng Khoa Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư-Học viện Tư pháp 34
- Số chuyên đề Học viện Tư pháp - 20 năm xây dựng và phát triển hoàn thành chương trình đào tạo, làm cơ sở trong kinh nghiệm đào tạo chung các chức để thực hiện chủ trương mở rộng tranh tụng danh Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư của tại toà án đã được nhấn mạnh trong các một số quốc gia tiêu biểu và bài học kinh Nghị quyết của Bộ Chính trị về cải cách tư nghiệm có thể tham khảo trong quá trình pháp và đã được quy định trong Hiến pháp Việt Nam xây dựng, triển khai mô hình đào năm 2013. tạo này. Việc đào tạo Thẩm phán, Kiểm sát viên, 1. Đào tạo chung thẩm phán, kiểm sát Luật sư theo một chương trình chung cũng viên, luật sư ở một số nước trên thế giới đã được triển khai ở một số quốc gia trên 1.1. Cộng hòa Liên bang Đức thế giới. Ở các nước theo truyền thống Hệ thống chức danh tư pháp ở Đức có thông luật (common law), pháp luật của một số điểm đặc trưng. Phần lớn Thẩm phán Hoa Kỳ, Canada và một số nước xây dựng ở CHLB Đức là Thẩm phán bang, trừ các mô hình đào tạo luật (ứng dụng J.D-Juris Thẩm phán của Tòa án liên bang và Tòa án Doctor) cho những người đã tốt nghiệp đại Hiến pháp liên bang. Luật về thẩm phán của học chuyên ngành khác để tạo nguồn Luật Liên bang trước hết có giá trị bắt buộc đối sư và đến lượt mình, Luật sư là nguồn để bổ với các Thẩm phán liên bang và những vấn nhiệm Thẩm phán và Công tố viên (tương đề cốt yếu của nghề Thẩm phán như thi cử đương chức danh Kiểm sát viên ở Việt và đào tạo. Công tố viên ở Đức là một ngành Nam). Như vậy, đào tạo của các nước theo thuộc hệ thống các cơ quan hành pháp. Công mô hình thông luật về thực chất cũng là đào tố viên liên bang tối cao là nhân viên nhà tạo chung. Ở các nước theo truyền thống nước và chịu sự chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ dân luật (civil law), điển hình là Nhật Bản, Tư pháp liên bang. Hệ thống Viện công tố Hàn Quốc và một số nước châu Âu, mô hình cũng được tổ chức tương đương với hệ thống đào tạo chung ba chức danh thẩm phán, Tòa án. Luật sư là nghề tự do, chỉ được phép công tố viên, luật sư hay hai chức danh hành nghề sau khi nhận được giấy phép hành thẩm phán, công tố viên khá phổ biến3. nghề do Bộ trưởng Bộ Tư pháp của bang sở Theo quan điểm của các quốc gia này, việc tại cấp với ý kiến của đoàn Luật sư sở tại và đào tạo chung nhằm tạo ra mặt bằng chung sau khi đã tuyên thệ trước Tòa án cấp vùng về kiến thức và kỹ năng hành nghề luật, có sở tại. Sau khi tuyên thệ, Luật sư sẽ được ghi sự hiểu biết về nghề nghiệp của nhau giữa tên vào Đoàn Luật sư. các chức danh. Trong phạm vi hạn hẹp của Đặc trưng cơ bản trên dẫn đến đặc thù bài viết này, trên cơ sở nghiên cứu của bản công tác đào tạo các chức danh tư pháp của thân cũng như kế thừa, sử dụng tư liệu của Đức: không có những thiết chế cố định Học viện Tư pháp trong nhiều năm qua, dưới hình thức Trường hay Viện đào tạo chúng tôi trình bày một số nội dung cơ bản nghề cho Thẩm phán, Luật sư, Công tố viên 3 Theo một nghiên cứu của Học viện Tư pháp trong Dự án xây dựng dự thảo Pháp lệnh đào tạo các chức danh tư pháp tháng 11/năm 2014, trong số 21 nước có đào tạo thẩm phán và công tố viên được chọn nghiên cứu, có 15 nước đào tạo chung hai chức danh này (Albania, Áo, Marcedonia, Moldova, Pháp, Đức, Hà Lan, Thổ Nhĩ Kỳ, Campuchia, Thái Lan, Indonesia, Đài Loan, Đông Timor, Hàn Quốc, Nhật Bản), có 06 nước đào tạo riêng thẩm phán, công tố viên (Armenia, Kyrgyzstan, Mexico, Phần Lan, Singapore, Trung Quốc). 35
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP mà do Bộ Tư pháp bang thực hiện thống có thể là cấp quận có ít nhất một công chức nhất trong một chương trình chung. Sau khi có bằng Thẩm phán và 02 tháng thực tập tốt nghiệp đại học luật và đỗ kỳ thi tư pháp tại cơ quan chính phủ bang, tỉnh, Tòa án quốc gia của từng bang, học viên sẽ được hành chính hoặc Viện công tố bang; trong đào tạo tư pháp tại từng bang. Để trở thành đó học viên làm quen với công việc pháp lý Thẩm phán, Luật sư, Công tố viên, những trong cơ quan hành chính, đặc biệt là thủ người đã đỗ kỳ thi tư pháp quốc gia lần thứ tục hành chính, soạn thảo các quyết định, nhất phải đăng ký học một khóa đào tạo hành vi hành chính, các thủ tục hành chính nghề thời gian khoảng hai năm rưỡi. Sau từ giai đoạn khiếu nại hành chính đến khi đỗ kỳ thi tư pháp quốc gia lần thứ hai chấm dứt vụ án bằng các phán quyết hoặc (của từng bang), học viên sẽ có bằng hành bản án hành chính nghề luật, trở thành Thẩm phán, Công tố + Văn phòng Luật sư: 04 tháng làm việc viên, Luật sư. tại một văn phòng Luật sư, không chỉ tham Hệ thống nội dung và chương trình đào gia soạn thảo các công văn nghiệp vụ (các tạo các chức danh tư pháp ở Đức tương đối thư từ giao dịch với thân chủ, đối phương, thống nhất, trong đó giới thiệu cả kỹ năng các cơ quan tư pháp, Tòa án) mà còn có thể nghề nghiệp của Thẩm phán, Luật sư, Công đại diện cho thân chủ thực hiện các thủ tục tố tố viên dưới sự hướng dẫn và giám sát của tụng tố tụng trước Tòa án. cán bộ tư pháp tại Tòa án, Viện Công tố và - Giai đoạn tự chọn: 04 tháng thực tập tại Văn phòng luật; chú trọng đào tạo kỹ năng một hay hai cơ quan khác nhau trong các lĩnh thực tế chuyên sâu bởi giảng viên là những vực có thể lựa chọn gồm: Tư pháp (Tòa án, người hoạt động thực tiễn (Thẩm phán, nhà giam, Văn phòng công chứng, Văn phòng Công tố viên, Luật sư, Công chứng viên Luật sư), hành chính, kinh tế, luật lao động hoặc công chức cấp cao từ các cơ quan tư và xã hội, Luật quốc tế và châu Âu, luật thuế. pháp và các cơ quan hành chính Chương Khóa học kết thúc với kỳ thi quốc gia do trình đào tạo được chia thành giai đoạn bắt cơ quan đặc trách về vấn đề thi cử của Bộ Tư buộc và một giai đoạn tự chọn. pháp bang (Vụ thi cử) tổ chức, gồm 02 phần: - Các giai đoạn bắt buộc: Thi viết và thi vấn đáp. Kỳ thi viết gồm 11 + Tư pháp: 06 tháng thực tập tại một Tòa bài thi trong 11 ngày liên tiếp (05 bài thi dân sự và 03 tháng thực tập tại một Tòa hình trong lĩnh vực luật dân sự gồm luật thương sự hoặc Viện công tố, trong đó học viên phải mại và luật công ty, luật lao động, luật tố làm quen với mọi hoạt động tố tụng dân sự tụng; 02 bài thi trong lĩnh vực luật hình sự và hoặc hình sự tại Tòa án từ công việc điều tố tụng hình sự; 04 bài thi với trọng tâm trong tra, chuẩn bị bản cáo trạng (hình sự), việc lĩnh vực luật công bao gồm cả luật hình thức, chuẩn bị và điều khiển phiên tòa (dân sự tố tụng và luật thuế…). Học viên thi vấn đáp hoặc hình sự) và việc chuẩn bị các phán trước hội đồng gồm 04 giám khảo, các câu quyết, bản án. hỏi được giới hạn trong các lĩnh vực quy định + Hành chính: 05 tháng thực tập tại một chung cho cả kỳ thi, mỗi thí sinh sẽ được hỏi cơ quan hành chính cấp huyện hoặc cũng trong thời gian 50 phút từ đó nhận được 04 36
- Số chuyên đề Học viện Tư pháp - 20 năm xây dựng và phát triển điểm thi cho các lĩnh vực luật dân sự, lao hoạt động thi tuyển tư pháp, trong đó có việc động, hình sự, luật công và lĩnh vực tự chọn thành lập hệ thống các trường luật (Law của thí sinh. school) nhằm trang bị kiến thức luật pháp và 1.2. Nhật Bản kiến thức nghề nghiệp cơ sở (thời gian 2-3 Hoạt động đào tạo các chức danh tư năm) cho những người chuẩn bị đăng ký vào pháp (Thẩm phán, Công tố viên và Luật sư) kỳ thi tư pháp quốc gia6. của Nhật Bản đã trải qua nhiều giai đoạn Chương trình đào tạo chung Thẩm phán, phát triển với những thay đổi quan trọng. Công tố viên và Luật sư ở Trường Đào tạo Hiện nay, cơ quan có nhiệm vụ đào tạo các và nghiên cứu tư pháp nhằm trang bị cho chức danh tư pháp là Trường đào tạo và khoá sinh nền kiến thức và kỹ năng nghề nghiên cứu tư pháp thuộc Toà án tối cao - nghiệp chung, hạn chế được những bất đồng được thành lập năm 1947 với chức năng đào quan điểm không cần thiết khi các chức danh tạo nghề nghiệp cho những người sẽ được này tham gia vào cùng một vụ việc. Chương bổ nhiệm Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư trình đào kéo dài 18 tháng, phân thành 03 và bồi dưỡng (đào tạo lại) cho những người giai đoạn: đã được bổ nhiệm Thẩm phán4. Mô hình các (i) Giai đoạn 1: Học tập trung tại Trường cơ quan đào tạo, bồi dưỡng này giúp cho đào tạo và nghiên cứu tư pháp kéo dài 03 việc đào tạo nghề tập trung về một mối tháng, trang bị các kỹ năng nghề nghiệp nhằm trang bị kỹ năng nghề nghiệp với mặt Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư với các bằng chung ban đầu cho những người sẽ môn học cơ bản gồm: Xét xử dân sự, xét xử được bổ nhiệm Thẩm phán, Công tố viên, hình sự, công tố, biện hộ dân sự và biện hộ Luật sư. hình sự. Ứng viên muốn theo học tại Trường Đào (ii) Giai đoạn 2: Đào tạo nghề thực tế tạo và nghiên cứu tư pháp phải trúng tuyển kỳ kéo dài 12 tháng, là nội dung trọng tâm thi tư pháp quốc gia (National Bar trong chương trình đào tạo, thực tập tại Toà Examination) do Uỷ ban quản lý kỳ thi tư án, Viện Công tố, Văn phòng Luật sư ở các pháp quốc gia5 tổ chức. Kỳ thi tư pháp quốc địa phương (tương đương đơn vị hành chính gia là kỳ thi tuyển khó khăn bậc nhất của tỉnh của Việt Nam) do Toà án tối cao, Viện Nhật Bản, vì số lượng người trúng tuyển là kiểm sát tối cao và Hội liên hiệp Luật sư rất ít so với số người dự thi. Những năm gần Nhật Bản là các cơ quan trực tiếp tổ chức đây, Nhật Bản đã có nhiều thay đổi trong thực hiện. Có 03 giai đoạn nhỏ: i) 06 tháng 4 Ở Nhật Bản, hoạt động bồi dưỡng, cập nhật kiến thức mới cho Công tố viên (đã được bổ nhiệm) được thực hiện bởi một trường riêng của Bộ Tư pháp Nhật Bản, hoạt động bồi dưỡng cho Luật sư đang hành nghề do Hiệp hội Luật sư tiến hành. 5 Uỷ ban này gồm các thành viên là đại diện của Toà án tối cao, Bộ Tư pháp và Hội liên hiệp Luật sư Nhật Bản. Giúp việc cho Uỷ ban này là một Ban thư ký do Bộ Tư pháp đứng ra thành lập. Các giám khảo là những Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư, do các cơ quan sử dụng cán bộ đề cử. Ngoài ra, tham gia làm giám khảo còn có các giáo sư luật có uy tín đang làm việc trong những cơ sở đào tạo luật lớn của Nhật Bản. 6 Với hệ thống Law school kiểu Nhật này, Nhật Bản hy vọng sẽ tăng được số lượng luật gia nói chung và số lượng chức danh tư pháp nói riêng, đồng thời cải thiện một cách đáng kể chất lượng chuyên môn của đội ngũ này. Sau khi tham gia học tại các law school, thời gian học tại Trường đào tạo tư pháp sẽ rút ngắn xuống còn 01 năm. 37
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP thực tập xét xử dân sự và xét xử hình sự tại muốn làm Thẩm phán) hoặc Bộ Tư pháp các toà án khu vực (District Courts); ii) 03 (trường hợp muốn làm Công tố viên). Để tháng thực tập tại Viện kiểm sát khu vực; iii) hành nghề Luật sư, người tốt nghiệp ra 03 tháng thực tập tại các văn phòng luật trực trường phải đăng ký tên vào danh sách của thuộc các Hội luật sư địa phương theo 04 Hội liên hiệp Luật sư Nhật Bản thông qua nội dung: Xét xử dân sự, xét xử hình sự, Hội Luật sư địa phương, nơi Luật sư dự kiểm sát và biện hộ. Học viên có thể được định đặt Văn phòng của mình. Do việc đào giao thực hiện một số công việc của Thẩm tạo Thẩm phán, Công tố viên và Luật sư phán, Công tố viên, Luật sư như soạn thảo theo chỉ tiêu chặt chẽ hàng năm và nhu cầu một số văn bản tố tụng, tham gia hội đồng sử dụng cán bộ tư pháp rất cao mà những xét xử, viết một số nội dung của phán quyết, người tốt nghiệp Trường đào tạo và nghiên tham gia thu thập, đánh giá chứng cứ, soạn cứu tư pháp không gặp khó khăn trong tìm thảo quyết định truy tố, cáo trạng, tiếp kiếm việc làm và tạo chỗ đứng của mình đương sự, soạn thảo bản biện hộ hay thực trong xã hội. hiện một số hoạt động tư vấn pháp luật. 1.3. Hàn Quốc (iii) Giai đoạn 3: Sau thời gian thực tập, Ở Hàn Quốc, người muốn trở thành thẩm kéo dài trong 03 tháng cuối cùng của khoá phán phải vượt qua kỳ thi tư pháp quốc gia đào tạo, với các môn: Xét xử dân sự, xét xử và hoàn thành khóa học 02 năm tại Viện hình sự, công tố, biện hộ dân sự và biện hộ Nghiên cứu và đào tạo tư pháp (JRTI) để hình sự, nội dung đào tạo được thiết kế theo được cấp giấy phép hành nghề luật tại Hàn hướng nâng cao và bổ khuyết những kiến Quốc. Viện Đào tạo các viên chức tòa án thức mà học viên còn thiếu và chuẩn bị cho (Training Institute for Court Officials – việc thi tốt nghiệp của học viên. TICO) được thành lập năm 1979 là nơi cung (iv) Thi tốt nghiệp: Kỳ thi tốt nghiệp cấp chương trình đào tạo và phát triển thư ký được điều hành bởi Hội đồng thi tốt nghiệp tòa án, cảnh sát viên và các nhân viên tư pháp do Toà án tối cao thành lập, tiến hành dưới khác. Viện trưởng của TICO thực hiện công 02 hình thức: Thi viết và thi vấn đáp, tập việc theo chỉ đạo của Chánh án Tòa án nhân trung vào 05 nội dung: Xét xử hình sự, xét dân tối cao. xử dân sự, công tố, biện hộ dân sự và biện Về đào tạo nâng cao, Viện Nghiên cứu hộ hình sự. Học viên thi đỗ kỳ thi tốt và đào tạo tư pháp (JRTI) xây dựng khóa nghiệp có thể được lựa chọn để trở thành đào tạo thẩm phán nâng cao từ năm 1978, Thẩm phán (phụ thẩm), Công tố viên hoặc với mục đích tăng cường kiến thức pháp Luật sư (với thứ tự ưu tiên trước hết dành luật chuyên ngành và kỹ năng thực tế cho cho Thẩm phán, sau đó là Công tố viên – các thẩm phán đương nhiệm. Năm 1988, thông thường tỷ lệ là 10% thẩm phán, 10% JRTI tổ chức các khóa đào tạo cho thẩm công tố viên, 80% luật sư). Để trở thành phán mới được bổ nhiệm (tập sự). Sau khi Thẩm phán hoặc Công tố viên, người tốt hoàn thành khóa học này, các thẩm phán nghiệp khoá đào tạo nghề tư pháp phải nộp tập sự tham gia khóa đào tạo thực tế 02 năm đơn xin việc tại Toà án tối cao (trường hợp dưới sự hướng dẫn của các thẩm phán cấp 38
- Số chuyên đề Học viện Tư pháp - 20 năm xây dựng và phát triển cao. Sau khi kết thúc kỳ học này, thẩm phán Kỳ thi tư pháp và giáo dục nghề luật tại tập sự chính thức được bổ nhiệm. Các thẩm Hàn Quốc tập trung vào 06 ngành truyền phán mới được bổ nhiệm phải hoàn tất thống gồm: luật hiến pháp, luật dân sự, luật chương trình kéo dài một tuần với mục tiêu thương mại, luật hình sự, luật tố tụng dân sự giúp họ nắm bắt được bí quyết xử lý các vụ và luật tố tụng hình sự. Kỳ thi gồm hai phần: án thực tế tại phòng xử án. Từ năm 1992, thi viết và vấn đáp. Chỉ tiêu đầu vào là dưới JRTI tổ chức đào tạo định kỳ cho các thẩm 100 người trúng tuyển/năm, vừa đủ để đáp phán ít nhất 05 năm một lần sau khi họ ứng nhu cầu của Bộ Tư pháp và Tòa án. Số được bổ nhiệm, gồm 04 khóa đào tạo cho luật sư ở Hàn Quốc tính trên đầu người có lẽ thẩm phán ở tất cả các cấp nhằm cập nhật là ít nhất so với bất kỳ xã hội công nghiệp thông tin và các vấn đề pháp luật liên quan. nào. Vì số ít luật sư được gia nhập đoàn được Ngoài ra, Tòa án tối cao còn tổ chức đảm bảo thu nhập cao nên áp lực vượt qua chương trình đào tạo ở nước ngoài để giúp kỳ thi là rất lớn. Trung bình thí sinh phải thi các thẩm phán có thêm kỹ năng làm việc bảy lần mới đậu và như vậy họ bước chân tiên tiến, kiến thức chuyên môn và động lực vào nghề khi đã gần hết độ tuổi ba mươi. trong công việc. Các chương trình đào tạo Giới hàn lâm luật học Hàn Quốc đã đề nước ngoài cho thẩm phán được phân loại xuất áp dụng cách giáo dục pháp luật của như sau: i) đào tạo dài hạn tại một trường Hoa Kỳ - các trường luật sau đại học (cao đại học, viện giáo dục hoặc trung tâm học) đào tạo sinh viên cho kỳ thi vào đoàn nghiên cứu nước ngoài; ii) đào tạo quốc tế luật sư được tổ chức ở cấp quốc gia. Giới hóa nhằm gia tăng hiểu biết về các nền văn thẩm phán – những người kiểm soát JRTI hóa khác nhau với môi trường toàn cầu cũng như Bộ Tư pháp thì phản đối. Đầu thế đồng thời phát triển những ý tưởng và sức kỷ 21, các nhà cải cách đã tiến hành một hệ sống mới cho môi trường tư pháp. thống mới (law schools) khi tháng 6/2003 Về đào tạo chung Công tố viên, Luật sư, Bộ Giáo dục chấp thuận các trường luật sau Thẩm phán, từ năm 1973, Hàn Quốc áp đại học (được xác nhận trong báo cáo của dụng mô hình của Nhật Bản tại JRTI. Điểm Ủy ban Tổng thống về cải cách tư pháp trọng tâm trong mô hình Nhật Bản – Hàn tháng 10/2004). Trên thực tế, một số sinh Quốc là i) đào tạo rộng rãi sinh viên luật và viên Hàn Quốc lấy bằng thạc sỹ luật (LLM) cung cấp sinh viên tốt nghiệp đảm trách tại Hoa Kỳ và nếu vượt qua được kỳ thi gia nhiều công việc trong doanh nghiệp và chính nhập đoàn luật sư tại một tiểu bang Hoa Kỳ phủ; ii) Kỳ thi chuyên ngành tuyển sinh vào có thể quay về Seoul làm việc với tư cách JRTI để đào tạo Công tố viên, Luật sư và chuyên viên tư vấn pháp luật tại các hãng Thẩm phán. Theo truyền thống, trở thành luật. Hầu hết các hãng luật hiện nay đều có Thẩm phán và Công tố viên được xem là một đội ngũ ổn định các chuyên gia tư vấn danh giá hơn Luật sư. Tuy nhiên, thời gian được đào tạo ở nước ngoài. gần đây nhiều sinh viên thủ khoa gia nhập 2. Một số bài học kinh nghiệm cho hoạt các công ty luật đang có xu hướng phát triển động đào tạo chung nguồn Thẩm phán, mạnh tại Hàn Quốc. Kiểm sát viên, Luật sư tại Việt Nam 39
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Nghiên cứu kinh nghiệm đào tạo Thẩm chức đào tạo nghề thực tế cũng hết sức chu phán, Công tố viên, Luật sư của một số đáo và chặt chẽ, từ xây dựng chương trình nước trên thế giới như trình bày trên đây thực tập, phân bổ học viên về các cơ quan cho thấy các quốc gia, dù khác nhau về thể tiếp nhận đến phân công những người có chế chính trị, chế độ tư pháp, hệ thống các nhiều kinh nghiệm hướng dẫn và phối hợp chức danh tư pháp nhưng hoạt động đào tạo, quản lý học viên trong thời gian thực tập. bồi dưỡng các chức danh tư pháp đều có Nghiên cứu bước đầu về hoạt động đào một số nét tương đồng. Theo đó, các nước tạo 03 chức danh Thẩm phán, Công tố viên đều rất coi trọng việc đào tạo, bồi dưỡng cán và Luật sư ở các nước trong bối cảnh cải cách bộ pháp luật nói chung và đào tạo nghề cho tư pháp cho thấy còn nhiều quan điểm khác các chức danh tư pháp nói riêng. Việc đào biệt trong việc thống nhất mô hình đào tạo tạo kỹ năng nghề nghiệp cho Thẩm phán, chung hay riêng các chức danh này. Ví dụ: Luật sư, Công tố viên có thể được tiến hành Hàn Quốc đã từng xây dựng cơ chế đào tạo trong cùng một cơ sở hoặc trong các cơ sở chung như Nhật Bản, song thời gian gần đây riêng biệt. Một số nước áp dụng chương nước này đã và đang xem xét việc giảm thiểu trình đào tạo thống nhất cho các chức danh và thay đổi, bởi một số yếu tố trong hệ quả Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư, một số của mô hình đào tạo chung (sự lo ngại đào nước khác đào tạo Thẩm phán, Công tố tạo chung sẽ tạo ra, duy trì mối quan hệ gần viên, Luật sư riêng biệt nhưng trong chương gũi, gắn bó giữa các học viên và sau khi tốt trình đào tạo cho từng chức danh có nhiều nghiệp được bổ nhiệm chức danh tư pháp thì nội dung giới thiệu kỹ năng chung của tất mối quan hệ đó sẽ chi phối, ảnh hưởng đến cả các chức danh. Chương trình đào tạo tính khách quan, vô tư của nghề nghiệp khi chung các chức danh tư pháp thường kéo họ cùng tham gia hoạt động tố tụng). Nhật dài từ 1,5 năm đến 03 năm và được chia Bản, trong xu hướng cải cách tăng dần sự thành nhiều giai đoạn khác nhau; mỗi giai tiếp cận của người dân và doanh nghiệp với đoạn đề ra mục đích đào tạo riêng và có nền tư pháp thông qua sự hỗ trợ của luật sư cách thức tổ chức thực hiện riêng. Thông và Chính phủ phải loại bỏ dần kỳ thi tư pháp thường các chương trình đào tạo được thiết quốc gia (vốn rất ngặt nghèo với tỷ lệ đỗ rất kế gồm 03 giai đoạn: (i) Giai đoạn đào tạo thấp) để thay thế bằng hệ thống trường luật chung tại cơ sở đào tạo; (ii) Giai đoạn đào (law schools). Như vậy, mô hình đào tạo tạo trong thực tế tại Toà án, Viện công tố chung nghề luật đang đứng trước những hay các Văn phòng Luật sư và (iii) Giai thách thức không nhỏ mặc dù người ta đã đoạn đào tạo nâng cao học tập trung tại cơ thừa nhận tất cả những ưu điểm của nó trong sở đào tạo. Trong chương trình đào tạo các việc tạo ra chất lượng của các chức danh tư chức danh tư pháp, nội dung đào tạo nghề pháp đáp ứng được những đòi hỏi khắt khe thực tế (thực tập nghề nghiệp) rất được coi của nghề luật trong bối cảnh hiện nay. trọng. Thời gian dành cho đào tạo nghề Ở Việt Nam, Học viện Tư pháp đang trong thực tế luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng bước khởi đầu ứng dụng, triển khai mô hình quỹ thời gian dành cho khoá học. Việc tổ đào tạo chung ba chức danh Thẩm phán, Kiểm 40
- Số chuyên đề Học viện Tư pháp - 20 năm xây dựng và phát triển sát viên và Luật sư. Chương trình khung, chương trình đào tạo chung ba chức danh chương trình chi tiết đào tạo chung nguồn quan trọng nhất của thiết chế tư pháp có thể thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư đã được giải quyết được bằng cách cải tiến nội dung chính thức phê duyệt vào cuối năm 2016 và của kỳ thi tư pháp quốc gia sao cho phù hợp Học viện đang tiến hành các bước chuẩn bị, với điều kiện và yêu cầu của hoạt động đào tuyển sinh cho khóa đào tạo chung đầu tiên. tạo và bổ nhiệm cán bộ tư pháp ở Việt Nam. Từ kinh nghiệm của một số nước trên thế giới Thứ hai, từ góc độ xây dựng chương nêu trên, chúng tôi cho rằng có một số điểm có trình đào tạo, cần chú trọng việc xây dựng thể tham khảo, vận dụng cho mô hình đào tạo chương trình đào tạo linh hoạt, thích ứng với chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật nhiều đối tượng. Theo đó, chương trình đào sư tại Việt Nam. Cụ thể là: tạo nên chia thành “phần cứng” (bắt buộc Thứ nhất, cần khẳng định và ghi nhận mọi học viên đều phải học) và “phần mềm” những lợi ích tích cực có thể đạt được từ (học viên được tự lựa chọn một số môn học chương trình đào tạo chung nguồn thẩm phù hợp với khả năng, sở thích và lĩnh vực phán, kiểm sát viên, luật sư. Từ góc độ kinh hoạt động tương lai). Thời gian đào tạo cũng nghiệm quốc tế, có thể thấy rằng mặc dù nên chia thành nhiều giai đoạn khác nhau để không phải tất cả các quốc gia đều tiến hành học viên có thể chủ động tích lũy kiến thức mô hình đào tạo chung các chức danh tư và bố trí thời gian theo học. pháp (Thẩm phán, Công tố viên, Luật sư) Thứ ba, cần tăng cường vai trò của thực nhưng nhiều nước có điều kiện kinh tế - xã tập nghề nghiệp đối với hoạt động đào tạo hội tương đồng với Việt Nam đã và đang duy kỹ năng nghề nghiệp. Điều này không chỉ trì mô hình này với những hiệu quả không thể hiện ở tỉ trọng đáng kể về mặt thời gian thể phủ nhận. Những xu hướng và lý do hạn trong chương trình đào tạo dành cho thực chế hay từ bỏ cơ chế đào tạo chung đều tập nghề nghiệp mà còn cần xây dựng đồng không phải là chủ đạo và nếu có tái hiện ở bộ nội dung, chương trình thực tập; giám sát Việt Nam thì chúng ta đều có thể khắc phục, hoạt động thực tập; đánh giá kết quả thực giải quyết được để không ảnh hưởng đến tính tập…mà giải pháp trọng tâm là tăng cường bền vững của mô hình này. Lấy trường hợp hiệu quả phối hợp giữa cơ sở đào tạo với cơ của Hàn Quốc và Nhật Bản làm ví dụ. Vấn đề sở tiếp nhận học viên thực tập. mối quan hệ gần gũi giữa các học viên tham Thứ tư, về phương pháp đào tạo, hoạt gia đào tạo chung có thể chi phối, ảnh hưởng động đào tạo các chức danh tư pháp ở Việt đến tính khách quan, vô tư của nghề nghiệp Nam tuy bước đầu đã chú trọng đến phương sau này hoàn toàn không phải là lý do cơ bản pháp dạy học tích cực, lấy người học làm để từ bỏ mô hình đào tạo chung, bởi chúng ta trung tâm nhưng thực tế còn nhiều vướng có thể đảm bảo tính khách quan, vô tư trong mắc, bất cập. Để khắc phục tình trạng trên hoạt động nghề nghiệp bằng các công cụ và đối với tất cả các chương trình đào tạo, trong chế tài pháp lý. Tương tự như vậy, vấn đề đó có chương trình đào tạo chung nguồn tính ngặt nghèo của việc sát hạch “đầu vào” Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, cần lưu trong mối liên hệ với điều kiện đảm bảo cho ý một số vấn đề sau: (Xem tiếp trang 43) 41
- HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP HỌC VIỆN TƯ PHÁP - MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP TẠO NÊN SỰ KHÁC BIỆT Nguyễn Thị Thủy1 khá kỹ lưỡng, từ văn bản pháp luật, phương pháp triển khai, cách đặt vấn đề... ấy vậy mà tôi vẫn có cảm giác lo lắng... Rồi buổi học ấy cũng đến, 13giờ chiều ngày…. tôi có mặt tại Học viện Tư pháp, gửi xe máy lên tầng 3 nhà A và tìm đến lớp học. Ngó vào lớp tôi đã thấy có một thầy giáo, áo sơ mi trắng, quần tây, tóc cắt ngắn gọn gàng đang đứng trên bục giảng. Nhìn xuống lớp khoảng 40 học viên cả nam lẫn nữ. Bất chợt tôi nghĩ phải chăng người trên bục giảng là lớp trưởng hoặc cán bộ đào tạo đang điểm danh. Tôi đang phân vân thì chính thầy giáo mời tôi vào lớp. Tôi liền nói: Tôi là giảng viên được phân công dạy lớp hôm nay. Thầy cười thật tươi và nói: “Vậy thì chúng ta là đồng nghiệp rồi. Tôi là thẩm phán của Tòa án tỉnh NT, giảng viên thực hành kết hợp với cô giáo giảng lý thuyết buổi học hôm nay”. Tôi đã vô cùng bất ngờ bởi việc kết hợp song giảng như vậy. Buổi học đã trôi nhanh với sự ôi vẫn nhớ như in mùa thu năm 2000 - tôi T nhận lời mời của Học viện Tư pháp giảng bài cho lớp đào tạo thẩm phán. Thời gian ấy hào hứng của học viên, với việc giảng say sưa của thầy giáo cũng là thẩm phán, với những lời tâm huyết của tôi. Hồ sơ giảng dạy kinh nghiệm giảng dạy của tôi là 05 năm hôm ấy đã được tôi và thầy giáo là thẩm giảng dạy tại trường Đại học Luật Hà Nội. phán hướng dẫn cho học viên khá tỉ mỉ, tôi Một chút lo lắng khi em trợ lý Phòng Đào tạo đã học được khá nhiều kiến thức thực tiễn từ gửi cho tôi tập hồ sơ phục vụ cho buổi lên lớp. người thầy giáo thẩm phán ấy. Và dĩ nhiên Đó là hồ sơ về vụ án hành chính với tình tôi tin, thầy giáo ấy cũng khá chăm chú với huống đánh giá điều kiện khởi kiện vụ án những thông tin và cách thức chuyển tải của hành chính. Tuy nhiên, khi đọc hồ sơ vụ án tôi. Buổi học đầu tiên tôi lên lớp ở Học viện tôi bắt đầu bị cuốn hút bởi các tình tiết, sự Tư pháp đã ấn tượng trong tôi và bất giác tôi kiện có thật mà tôi chưa từng được đọc khi mỉm cười: Học viện Tư pháp tạo nên sự khác giảng cho các em sinh viên chính quy. Tôi đã biệt bởi chính cách thức triển khai giảng dạy dành hai ngày và 3 giờ buổi tối để đọc và từ những năm học ấy; đó là cách giảng dạy nghiên cứu hồ sơ, đưa ra phương thức giảng và đào tạo khá ấn tượng; kết hợp tốt cả lý bài cho buổi học ấy. Tâm thế chuẩn bị buổi thuyết và thực hành và dĩ nhiên luôn tạo ra lên lớp đầu tiên tại Học viện được chuẩn bị tính hấp dẫn mới mẻ cho học viên. 1 Tiến sỹ, Trưởng Bộ môn Hành chính, Khoa Pháp luật Hành chính - Nhà nước, Trường Đại học Luật Hà Nội. 42
- Số chuyên đề Học viện Tư pháp - 20 năm xây dựng và phát triển Tôi trở thành giảng viên thỉnh giảng của sư, lớp đạo tạo chấp hành viên, lớp đào tạo Học viện từ ngày đó. Mỗi buổi lên lớp ở Học công chứng viên....cho đến những lớp đào tạo viện với mỗi hồ sơ càng khiến tôi đam mê chuyên đề đều khá thành công và để lại nhiều thích thú với vụ án hành chính, với kỹ năng kết quả rất tuyệt vời. Tôi, ngày ngày luôn của luật sư tham gia giải quyết vụ án hành đồng hành cùng Học viện qua mỗi buổi lên chính. Tôi đã yêu quý Học viện Tư pháp như lớp, qua mỗi buổi tham gia họp chuyên môn chính ngôi trường Đại học Luật của tôi. Bởi ở và tham dự các ngày lễ kỷ niệm của Học viện, môi trường ấy tôi ngày càng trưởng thành hơn cảm nhận Học viện ngày càng phát triển và trong nghề nghiệp. Tôi được giảng cùng với ngày càng thành công với nhiệm vụ đào tạo khá nhiều thẩm phán, luật sư, ở họ đều có nguồn nhân lực tư pháp chất lượng cao. những phương pháp chuyển tải ấn tượng và Học viện Tư pháp giờ đã khang trang, đóng đặc biệt kiến thức thực tiễn từ các thầy cô giáo trụ sở tại địa điểm rộng và thoáng đãng. Đội song giảng đã cho tôi nhìn nhận trở lại những ngũ giảng viên và cán bộ của Học viện đã phát kiến thức lý luận của môn học kỹ năng giải triển lên rất nhiều; tôi đã trở thành giảng viên quyết vụ án hành chính. Học viện Tư pháp đã có tuổi tại Học viện.... vậy mà tôi vẫn có cảm thu thập nhiều bộ hồ sơ ấn tượng, rất hay và giác thời gian song hành cùng Học viện mới khá linh hoạt để giảng dạy. Mỗi bộ hồ sơ lại chỉ mới bắt đầu. Có lẽ, chừng nào Học viện còn khiến tôi say mê nghiên cứu, tìm tòi những cần đến những giảng viên như tôi thì hẳn tôi phương án tối ưu. Dần dà, tôi đã yêu môn học vẫn đủ đam mê, đủ tình yêu để đến lớp với kỹ năng giải quyết vụ án hành chính rất nhiều những trang án hồ sơ và phương pháp nghiên và lúc nào cũng mong có nhiều cơ hội được cứu hồ sơ đầy sáng tạo và nhiệt huyết. giảng tại Học viện. Có lẽ với cách đào tạo từ Nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Học những ngày đầu ấn tượng như vậy nên Học viện, chúc Học viện phát triển hơn nữa, chúc viện ngày càng có nhiều học viên tham gia từ tập thể thày cô giáo, cán bộ của Học viện sức những lớp đào tạo thẩm phán, lớp đào tạo luật khỏe, hạnh phúc và thành công! ĐÀO TẠO CHUNG NGUỒN THẨM PHÁN, KIỂM SÁT VIÊN ... (Tiếp theo trang 41) Một là, tăng cường việc tự học, tự nghiên cường trao đổi giữa giảng viên và học viên. cứu của học viên bằng cách giao các nhiệm Ba là, chú trọng việc xây dựng thư viện vụ cụ thể (viết thu hoạch theo một hồ sơ vụ nhiều đầu sách, dễ dàng truy cập các thông án cụ thể, viết tiểu luận ngắn về một chủ đề tin và tài liệu, phòng đọc rộng rãi và nào đó, tập viết các bản án, soạn thảo các văn tiện nghi để thu hút học viên tự làm việc tại bản tố tụng, soạn thảo hợp đồng…) để học thư viện. viên thực hiện đồng thời có biện pháp kiểm Bốn là, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ tra, giám sát nhằm khuyến khích các học viên thuật, nhất là công nghệ thông tin trong tích cực và xử lý các học viên không hoàn giảng dạy và học tập để thay đổi cách thành nhiệm vụ học tập ở nhà. truyền đạt và tiếp nhận thông tin truyền Hai là, nâng cao hiệu quả của giờ học thống. trên lớp bằng cách áp dụng triệt để phương Năm là, giảm bớt số lượng học viên trong pháp dạy học tích cực, lấy người học làm mỗi lớp học để phù hợp với tính chất của lớp trung tâm, tạo điều kiện cho học viên phát học đào tạo nghề (mỗi lớp không nên vượt quá hiện vấn đề và nêu vấn đề trước lớp, tăng 25 học viên)./. 43
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC LẬP DỰ ÁN KÊU GỌI VỐN ODA
5 p | 655 | 207
-
Thẩm định hồ sơ xin vay vốn trung và dài hạn của DNVVN
97 p | 114 | 28
-
3 tố chất cần thiết của một nhà quản lý dự án
3 p | 138 | 12
-
Bộ sách về quản lý tài sản trí tuệ: Kiểm toán về sở hữu trí tuệ - Phần 2
53 p | 71 | 8
-
Đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư - Thành tựu và cơ hội giai đoạn 2022-2030
8 p | 10 | 5
-
Yêu cầu và giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo kỹ năng mềm cho học viên lớp đào tạo chung nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư
7 p | 24 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn