Đề cương ngoại bụng: Thoát vị bẹn

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

301
lượt xem 111
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ghi chẩn đoán: Tên bệnh, vị trí, pp tái tạo thành bụng (nếu sau mổ) VD: Thoát vị bẹn chéo ngoài bên trái đã phẫu thuật cắt túi thoát vị tái tạo thành bụng theo phương pháp Forgue ngày thứ 2

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ngoại bụng: Thoát vị bẹn

§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn Tho¸t vÞ bÑn Ghi chÈn ®o¸n: Tªn bÖnh, thÓ, vÞ trÝ, pp t¸i t¹o thµnh bông(nÕu sau mæ) VD: Tho¸t vÞ bÑn chÐo ngoµi bªn tr¸i ®· phÉu thuËt c¾t tói tho¸t vÞ t¸i t¹o thµnh bông theo ph−¬ng ph¸p Forgue ngµy thø 2 C©u hái: 1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n tho¸t vÞ? 2. Ph©n lo¹i tho¸t vÞ bÑn? 3. ThÕ nµo lµ tho¸t vÞ bÑn chÐo ngoµi, trùc tiÕp. Sù kh¸c nhau gi÷a tho¸t vÞ bÑn bÈm sinh vµ tho¸t vÞ bÑn m¾c ph¶i 4. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt tho¸t vÞ bÑn víi nh÷ng bÖnh nµo? 5. ChØ ®Þnh ®iÒu trÞ tho¸t vÞ bÑn 6. §iÒu trÞ ngo¹i khoa tho¸t vÞ bÑn: môc ®Ých, c¸c ph−¬ng ph¸p t¸i t¹o thµnh bông? 7. BiÕn chøng cña tho¸t vÞ vµ mæ tho¸t vÞ? 8. BiÖn luËn chÈn ®o¸n tho¸t vÞ bÑn nghÑt(t¹ng tho¸t vÞ lµ ruét non)? 9. C¸c thÓ l©m sµng tho¸t vÞ nghÑt 10. §iÒu trÞ tho¸t vÞ nghÑt? 11. CÊu tao cña èng bÑn? C©u 1. BiÖn luËn chÈn ®o¸n tho¸t vÞ bÑn chÐo ngoµi: Khèi phång vïng bÑn b×u: Hái bÖnh: c¸ch xuÊt hiÖn: - Cã tõ nhá - ThÊy sau khi ho m¹nh, rÆn m¹nh - §øng l©u, ch¹y nh¶y khèi phång to lªn, n»m nghØ khèi phång nhá l¹i Kh¸m: - N»m trªn nÕp l»n bÑn - MÒm, bãp tøc, ®Èy lªn ®−îc, sê thÊy lç bÑn n«ng réng vµ xuÊt hiÖn l¹i khi ho vµ dÆn - Gâ : vang nÕu t¹ng tho¸t vÞ lµ c¸c quai ruét; ®ôc nÕu lµ m¹c nèi lín - Nghe: tiÕng läc säc cña nhu ®éng ruét Toµn th©n: v−íng khi ®i l¹i ChÈn ®o¸n tho¸t vÞ bÑn c¨n cø vµo: Ng. Quang toµn_dhy34 53
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn XuÊt hiÖn khèi phång vïng bÑn b×u víi c¸c ®Æc ®iÓm - Khèi phång t¸ch biÖt víi tinh hoµn - MËt ®é mÒm - N¾n bãp tøc - To lªn khi ho, lao ®éng ®i l¹i nhá ®i khi nghØ ng¬i C©u 2. Ph©n lo¹i tho¸t vÞ bÑn: - Tho¸t vÞ lµ t×nh tr¹ng mét t¹ng hoÆc mét phÇn cña t¹ng nµo ®ã rêi vÞ trÝ b×nh th−êng ®Ó tho¸t ra ngoµi qua mét ®iÓm yÕu ë thµnh c¬ quan chøa ®ùng t¹ng - Tho¸t vÞ bông hay gÆp nhÊt. Ph©n chia tho¸t vÞ bông: 1. Chia tho¸t vÞ ngoµi vµ trong - Tho¸t vÞ ngoµi: cã thÓ bÈm sinh hoÆc m¾c ph¶i. C¬ quan trong æ bông tho¸t ra ngoµi ë d−íi da thµnh bông qua mét khe hoÆc mét lç cña thµnh bông hoÆc chËu h«ng. - Tho¸t vÞ trong æ bông: t¹ng chui qua mét tói bÞt cña phóc m¹c hoÆc tói thõa(qua khe Winslow, qua khe t¸- hçng trµng) 2. Theo nguyªn nh©n: - Tho¸t vÞ bÈm sinh - Tho¸t vÞ m¾c ph¶i 1. Theo vÞ trÝ gi¶i phÉu: - Tho¸t vÞ bÑn - Tho¸t vÞ ®ïi - Tho¸t vÞ rèn 2. Theo møc ®é: - TV hoµn toµn - TV kh«ng hoµn toµn Ph©n lo¹i tho¸t vÞ bÑn: 1. Theo gi¶i phÉu: - Tho¸t vÞ chÐo ngoµi: t¹ng chui ra ë hè bÑn ngoµi vµo èng phóc tinh m¹c - Tho¸t vÞ trùc tiÕp: t¹ng chui ra ë hè bÑn gi÷a - Tho¸t vÞ chÐo trong: t¹ng chui ra ë hè bÑn trong 2. Theo nguyªn nh©n: - Tho¸t vÞ bÈm sinh do tån t¹i èng phóc tinh m¹c Ng. Quang toµn_dhy34 54
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn - Tho¸t vÞ m¾c ph¶i: do thµnh bông yÕu 3. Theo møc ®é tiÕn triÓn: - ThÓ chám - Tho¸t vÞ kÏ - Tho¸t vÞ bÑn - Tho¸t vÞ bÑn-b×u C©u 3. Ph©n biÖt :Tho¸t vÞ bÑn gi¸n tiÕp(hay lµ tho¸t vÞ chÐo ngoµi) vµ tho¸t vÞ bÑn trùc tiÕp: * Tho¸t vÞ bÑn gi¸n tiÕp: cã thÓ lµ tho¸t vÞ bÈm sinh hoÆc tho¸t vÞ m¾c ph¶i: - TV bÑn gi¸n tiÕp bÈm sinh: do cßn tån t¹i èng phóc tinh m¹c. B×nh th−êng sau khi sinh hoÆc chËm nhÊt sau 6 th¸ng ®Õn 1n¨m th× èng phóc tinh m¹c sÏ t¾c l¹i t¹o thµnh d©y x¬ Cloquet. NÕu èng nµy vÉn th«ng th× chÝnh lµ lç th«ng ®Ó cho t¹ng trong æ bông ®i qua vµ chui xuèng b×u. §Æc biÖt cña tho¸t vÞ nµy lµ: + Tho¸t vÞ chui qua lç bÑn s©u ®i vµo èng bÑn vµ tho¸t ra ë lç bÑn n«ng ®Ó xuèng b×u + Tói tho¸t vÞ vµ thõng tinh n»m trong mét bao x¬ chung ë n÷ cã thÓ gÆp tho¸t vÞ m«i lín: ®©y chÝnh lµ TV gi¸n tiÕp bÈm sinh ë n÷. Tói tho¸t vÞ lµ mét nÕp niªm m¹c ®i theo gi©y ch»ng trßn tö cung cã tªn gäi lµ èng Nuck hay tói thõa phóc m¹c Nuck t−¬ng ®−¬ng víi èng phóc tinh m¹c ë nam - Tho¸t vÞ bÑn gi¸n tiÕp m¾c ph¶i:do thµnh bông bÞ yÕu ë hè bÑn ngoµi t¹i n¬i tr−íc kia tinh hoµn ®i qua ®Ó xuèng b×u ®Ó l¹i mét khe lâm n»m ngay phÝa ngoµi ®éng m¹ch th−îng vÞ d−íi. §ã chÝnh lµ khe Heselback. Khi ¸p lùc trong æ bông t¨ng sÏ lµm cho nÕp niªm m¹c nµy sa xuèng vµ h×nh thµnh TV gi¸n tiÕp m¾c ph¶i. Tói TV lµ mét tói phóc m¹c t©n t¹o, kh«ng n»m cïng trong bao x¬ xung quanh cña thõng tinh. Nã ®i bªn ngoµi bao x¬ thõng tinh, song song víi d©y x¬ Cloquet. V× tói tho¸t vÞ n»m ngoµi bao x¬ nªn nã kh«ng dÝnh víi c¸c thµnh phÇn cña thõng tinh nªn cã thÓ t¸ch tói tho¸t vÞ khái thõng tinh dÔ dµng Gäi lµ tho¸t vÞ chÐo ngoµi: gäi theo h−íng ®i cña t¹ng tho¸t vÞ: t¹ng tho¸t vÞ chui qua lç bÑn s©u ®i chÐo mét ®o¹n 4-5cm ®Ó ra ngoµi ë lç bÑn n«ng do ®ã gäi tho¸t vÞ bÑn chÐo ngoµi Ng. Quang toµn_dhy34 55
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn * Tho¸t vÞ bÑn trùc tiÕp: Tho¸t vÞ x¶y ra ë hè bÑn gi÷a. Lo¹i nµy th−êng x¶y ra ë ng−êi giµ ®· lín tuæi, c¬ thµnh bông nhÏo. Hè bÑn gi÷a lµ mét diÖn yÕu n»m trong mét tam gi¸c(tam gi¸c Hesselback) giíi h¹n bëi 3 c¹nh: - C¹nh trªn ngoµi lµ ®m th−îng vÞ d−íi - C¹nh trªn trong lµ bê ngoµi c©n c¬ th¼ng to - C¹nh d−íi lµ d¶i chËy mu Thomson(cßn gäi lµ d©y ch»ng bÑn Poupart). D¶i c©n nµy c¨ng ngang tõ gai chËu ®Õn gai mu, däc theo bê d−íi cña c¬ chÐo ngoµi. Thµnh bông ë vïng tam gi¸c nµy chØ cã m¹c ngang b¶o vÖ . Tho¸t vÞ bÑn trùc tiÕp cã nh÷ng ®Æc ®iÓm + Tói kh«ng ®i qua lç bÑn s©u, kh«ng ®i qua èng bÑn + Cæ vµ ®¸y tói tho¸t vÞ : tam gi¸c Hasselback cã 2 phÇn ®−îc ph©n c¸ch b»ng d©y ch»ng bÑn: phÇn phÝa trªn dc bÑn lµ hè bÑn gi÷a, tho¸t vÞ qua ®©y gäi lµ tho¸t vÞ trùc tiÕp Sù kh¸c nhau: Tho¸t vÞ bÑn chÐo ngoµi Tho¸t vÞ bÑn trùc tiÕp - NN: cßn tån t¹i èng phóc tinh m¹c - Do thµnh bông yÕu - Tuæi: tuæi nhá - Ng−êi cã tuæi - VÞ trÝ: x¶y ra ë hè bÑn ngoµi - X¶y ra ë hè bÑn gi÷a - H×nh th¸i: T¹ng tho¸t vÞ chui tõ lç bÑn s©u - T¹ng tho¸t vÞ trùc tiÕp chui vµo thµnh ra lç bÑn n«ng→b×u, nªn th−êng cã h×nh tói bông cho nªn cã h×nh chãp nãn ch©n réng gièng qu¶ bÇu(cæ tói hÑp nªn dÔ nghÑt) → Ýt nghÑt nh−ng dÔ t¸i ph¸t - Tói tho¸t vÞ n»m trong bao s¬ chung tíi b×u - Tói tho¸t vÞ n»m ë ngoµi bao s¬ chung kh«ng bao giê xuèng tíi b×u - Tho¸t vÞ tõ lç bÑn s©u→lç bÑn n«ng→ - H−íng ®i còng lµ chÐo ngoµi nh−ng khèi h−íng ®i lµ chÐo ngoµi nh−ng tói tho¸t vÞ tho¸t vÞ chØ tr−ît qua mµ kh«ng n»m trong n»m trong bao s¬ chung bao s¬ chung - Khèi phång cã thÓ xuèng tíi b×u - Khèi phång xuÊt hiÖn ph×nh th¼ng ra phÝa tr−íc, ë gi÷a h×nh trßn vµ kh«ng xuèng tíi b×u dï lµ lín Dïng thö nghiÖm ngãn tay c¸i(thö nghiÖm Mayer): Khi khèi phång ®· ®−îc ®Èy vµo æ bông, ®Æt ngãn tay c¸i vµo ®iÓm ë gi÷a ®−êng nèi gai chËu tr−íc trªn víi khíp mu(lç bÑn s©u) b¶o bÖnh nh©n ho m¹nh: => NÕu tho¸t vÞ chÐo ngoµi: ngãn tay c¸i cã thÓ gi÷ kh«ng cho tho¸t vÞ ch¹y xuèng Ng. Quang toµn_dhy34 56
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn => Tho¸t vÞ trùc tiÕp: ngãn c¸i kh«ng thÓ gi÷ ®−îc vµ khèi phång xuÊt hiÖn ë ®iÓm ®ang ®Æt ngãn tay C©u 4. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt tho¸t vÞ bÑn: Víi tÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n cã khèi phång vïng bÑn b×u 1. Tho¸t vÞ ®ïi: chØ ®Æt ra khi khèi phång ë vïng bÑn b×u nÕu khèi phång ®· xuèng tíi tËn b×u th× chØ cã thÓ lµ tho¸t vÞ bÑn - Sê n¾n kü bê d−íi c©n c¬ chÐo lín nÕu khèi phång xuÊt hiÖn ë trªn th× lµ tho¸t vÞ bÑn, nÕu xuÊt hiÖn ë d−íi lµ tho¸t vÞ ®ïi - KÎ 1 ®−êng nèi gi÷a gai chËu tr−íc trªn vµ gai mu lµ ®−êng Malgaigne. NÕu khèi phång ë trªn ®−êng nµy lµ tho¸t vÞ bÑn, cßn nÕu ë d−íi ®−êng nµy lµ tho¸t vÞ ®ïi 2. C¸c bÖnh kh¸c lµm tinh hoµn to: - Viªm tinh hoµn - Lao tinh hoµn - Ung th− tinh hoµn - Trµn dÞch mµng tinh hoµn - C¸c bÖnh lý kh¸c nh− quai bÞ, giun chØ Trµn dÞch mµng tinh hoµn: - Da vïng b×u r¾n c¨ng - Kh«ng bÊu ®−îc mµo tinh hoµn 2 bªn(DH Sebelium+) - DÊu hiÖu soi ®en pin(+) - Khèi phång kh«ng nhá l¹i khi thay ®æi t− thÕ - Ngãn tay luån vµo lç bÑn n«ng vµ b¶o bÖnh nh©n ho kh«ng cã gi¸c ®Ëp vµo ngãn tay L−u ý: ThÓ th«ng th−êng cã thÓ còng nhá l¹i khi ta n¾n còng cã chØ ®Þnh phÉu thuËt t¸i t¹o l¹i thµnh bông vµ lén mµng tinh hoµn 3. Nang n−íc thõng tinh: - Khèi phång ë b×u kh¸ cè ®Þnh vµ kh«ng nhá l¹i khi bãp - ChØ nhÇm víi tho¸t vÞ thÓ chám(khèi tho¸t vÞ ch−a xuèng tíi b×u) - Khi kÐo tinh hoµn khèi u nang di chuyÓn theo cïng h−íng - Luån tay vµo lç bÑn n«ng vµ b¶o bÖnh nh©n ho kh«ng cã c¶m gi¸c ch¹m vµo ngãn tay 4. Gi·n tÜnh m¹ch thõng tinh: Gièng tho¸t vÞ: Ng. Quang toµn_dhy34 57
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn - Cã thÓ n¾n nhá l¹i khi n»m - Ch¹y thÊy ®au, sê ®au - T¸ch biÖt víi tinh hoµn Kh¸c: - NP Curling(+) - Sê n¾n: thÊy tÜnh m¹ch gi·n thµnh bói nh− bói giun - §au tøc däc thõng tinh, lan lªn th¾t l−ng, ®au t¨ng khi ch¹y, n»m ngöa ®ì ®au NP Curling: Th× 1: Bn n»m thÇy thuèc ngåi bªn c¹nh dån ®Èy khèi phång lªn trªn æ bông cho nhá hÕt sau ®ã dïng mét ngãn tay chÑt lÊy thõng tinh ë t¹i lç bÑn n«ng Th× 2: Cho bn ®øng lªn bá tay ra vµ quan s¸t: nÕu kÕt qu¶ khèi u to tõ d−íi lªn lµ Curling(+) gÆp trong gi·n tÜnh m¹ch thõng tinh; nÕu to tõ trªn xuèng lµ ©m tÝnh gÆp trong tho¸t vÞ chÐo ngoµi 5. Tinh hoµn l¹c chç: tinh hoµn n»m trong èng bÑn - Sê mét bªn tinh hoµn ë b×u - ë bÑn: mét khèi ch¾c, ranh giíi râ, Ên ®au kh«ng mÊt ®i, kh«ng bÐ l¹i khi n¾n bãp 6. Apxe c¬ ®¸y chËu: - Tinh hoµn nhiÔm khuÈn - §au t¹i chç 7. Viªm h¹ch ë bÑn: - Luån tay vµo lç bÑn n«ng vµ b¶o bÖnh nh©n ho, dÆn, kh«ng cã c¶m gi¸c ®Ëp vµo ngãn tay 8. Apxe l¹nh ch¶y xuèng bÑn: kh«ng cã dÊu hiÖu ®Ëp vµo ngãn tay - Cã tiÒn sö bÖnh m¹n tÝnh ë cét sèng, xung quanh: tiÕp tuyÕn ®èt sèng C©u 5. ChØ ®Þnh ®iÒu trÞ tho¸t vÞ bÑn * §iÒu trÞ b¶o tån: PP ®eo b¨ng dÝnh - TrÎ em nhá 6 tuæi Ng. Quang toµn_dhy34 58
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn - Tho¸t vÞ cã nguy c¬ nghÑt C©u 6. §iÒu trÞ phÉu thuËt: 1. Môc ®Ých: - T×m kh©u cæ tói vµ c¾t tói tho¸t vÞ + Kh©u cµng cao cµng tèt nh−ng kh«ng ®−îc kh©u, buéc vµo èng dÉn tinh + C¾t tói tho¸t vÞ nÕu bãc dÔ - T¸i t¹o thµnh bông 2. Chän ph−¬ng ph¸p t¸i t¹o thµnh bông dùa vµo: - Lîi Ých cña ph−¬ng ph¸p ®ã - Kü thuËt khã hay dÔ, tr×nh ®é phÉu thuËt viªn - Dùa vµo tuæi bÖnh nh©n * §−êng mæ tho¸t vÞ bÑn: Lµ ®−êng ph©n gi¸c t¹o bëi cung ®ïi vµ ®−êng tr¾ng bªn c¸ch gai mu 0,5cm dµi 3-4 cm 3. C¸c ph−¬ng ph¸p t¸i t¹o thµnh bông: Dùa vµo c¸ch kh©u 2 b×nh diÖn nh− thÕ nµo vµ vÞ trÝ cña thõng tinh ë ®©u so víi 2 b×nh diÖn ®ã chia 3 nhãm pp: - Nhãm ®Æt thõng tinh sau 2 b×nh diÖn: Forgue, Kimbarovski, Spaxokukoski - Nhãm thõng tinh ®Ó gi÷a 2 b×nh diÖn: PP Bassini - Nhãm thõng tinh tr−íc 2 b×nh diÖn: PP Halsteck HiÖn nay hay dïng Bassini, Forgue, Kimbarovski * PP Forgue: thõng tinh ®Æt sau 2 b×nh diÖn - −u ®iÓm: + Kü thuËt ®¬n gi¶n hay ¸p dông cho trÎ em + Bã m¹ch thõng tinh ®óng vÞ trÝ sinh lý - Nh−îc ®iÓm: + Thµnh bông kh«ng ch¾c ch¾n hay t¸i ph¸t Ng. Quang toµn_dhy34 59
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn * PP c¶i tiÕn tõ Fogue: pp Kimbaropski (kh©u kiÓu tµ ¸o) Kh©u mÐp trong cña c©n c¬ chÐo to víi g©n kÕt hîp vµ víi cung ®ïi, mÐp ngoµi cña g©n c¬ chÐo to th× kh©u chång lÒn nhau theo kiÓu tµ ¸o(kh©u c¬ chÐo to víi g©n c¬ kÕt hîp vßng l¹i kh©u theo ch÷ W vßng xuèng cung ®ïi kh©u xong th¾t l¹i) - −u ®iÓm: t¹o thµnh bông cã nhiÒu khèi ch¾c h¬n - Nh−îc ®iÓm:Dïng cho ng−êi cao tuæi kh«ng dïng ®−îc cho ng−êi trÎ tuæi v× cßn cã sù ph¸t triÓn * PP Spaxokukoski: kh©u nh− trªn chØ kh¸c kh«ng kh©u vßng mèi ch÷ W * PP Bassini: Thõng tinh ®Æt gi÷a 2 b×nh diÖn - −u ®iÓm: ®óng sinh lý, Ýt t¸i ph¸t - Nh−îc ®iÓm: lµ ph−¬ng ph¸p phøc t¹p h¬n * PP Halstes: kh©u ngÇm c¶ 2 líp phÝa d−íi, bã m¹ch thõng tinh n»m ngoµi c¶ 2 líp c©n c¬ vµ n»m ngay d−íi da vµ tæ chøc da −u ®iÓm: t¸i t¹o kh¸ ch¾c ch¾n, Ýt t¸i ph¸t Nh−îc ®iÓm: bã m¹ch thõng tinh n»m ngay d−íi da dÔ chÊn th−¬ng c¬ häc vµ ¶nh h−ëng kh¶ n¨ng sinh s¶n Kh«ng ¸p dông cho trÎ em chØ ¸p dông cho ng−êi giµ Ng. Quang toµn_dhy34 60
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn C©u 7. BiÕn chøng cña tho¸t vÞ vµ mæ tho¸t vÞ 1. BiÕn chøng cña tho¸t vÞ: - Tho¸t vÞ nghÑt - Tho¸t vÞ bÞ viªm: T¹ng tho¸t vÞ cã thÓ bÞ viªm tõ phÝa da, phÝa tói hoÆc tõ t¹ng trong tói tho¸t vÞ. C¸c lo¹i viªm: . Viªm xuÊt tiÕt . Viªm thanh t¬ . Viªm mñ Khi viªm c¸c t¹ng trong tói th¸t vÞ nh− ruét thõa, phÇn phô.. cã thÓ chuyÓn sang viªm c¶ tói vµ toµn bé khèi tho¸t vÞ. Khi x¶y ra thñng t¹ng tho¸t vÞ th× bÖnh nh©n ®au d÷ déi, n«n möa, sèt cao, ®au nhiÒu toµn bé vïng tho¸t vÞ. §iÒu trÞ chñ yÕu b»ng phÉu thuËt - ChÊn th−¬ng khèi tho¸t vÞ lµm tæn th−¬ng t¹ng ë trong bao tho¸t vÞ 2. BiÕn chøng trong khi mæ: - C¾t vµo èng dÉn tinh trong khi bãc t¸ch tói tho¸t vÞ - R¸ch thñng bµng quang: cã thÓ x¶y ra trong khi phÉu tÝch bao tho¸t vÞ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp qu¸ to. Cã thÓ tr¸nh tai biÕn nµy b»ng c¸ch kh«ng phÉu tÝch tói tho¸t vÞ trùc tiÕp mµ ®Èy vïi nã vµo trong råi kh©u l¹i - Kh©u vµo ruét, thñng ruét: cã thÓ x¶y ra tai biÕn nµy khi kh©u cæ bao tho¸t vÞ. §©y lµ tai biÕn nghiªm träng cÇn cã kinh nghiÖm ®Ó xö lý - Ph¹m vµo ®éng m¹ch ®ïi khi kh©u phôc håi thµnh bông 3. BiÕn chøng sau mæ: - Ch¶y m¸u: hay gÆp nhÊt lµ ch¶y m¸u d−íi da quanh ®−êng r¹ch, cã khi m¸u lan to¶ xuèng tËn b×u. + NN: . Do cÇm m¸u kh«ng kü th−êng vµo ngµy thø 2-3 sau mæ . Do ph¹m ph¶i ®éng m¹ch th−îng vÞ d−íi trong khi phÉu thuËt cæ bao tho¸t vÞ + TC: b×u vµ d−¬ng vËt phï, th©m tÝm + XT: nÕu Ýt n©ng b×u m¸u sÏ tù tiªu, nÕu ch¶y m¸u nhiÒu ph¶i phÉu thuËt lÊy khèi m¸u tô - S−ng teo tinh hoµn sau khi phÉu thuËt: + NN: Ng. Quang toµn_dhy34 61
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn . Do m¹ch nu«i tinh hoµn hoÆc ®−êng dÉn b¹ch huyÕt bÞ th¾t trong qu¸ tr×nh mæ. Ýt khi bÞ th¾t trùc tiÕp, th−êng lµ do th¾t ph¶i tÜnh m¹ch èng dÉn tinh khi cÆp c¾t c¬ b×u, nhÊt lµ khi cè c¾t bá phÇn xa cña bao tho¸t vÞ mµ thùc ra kh«ng cÇn thiÕt . Do kh©u ®ãng lç bÑn trong qu¸ khÝt lµm t¾c nghÏn thõng tinh + TC: Vµi ngµy ®Çu tinh hoµn s−ng lªn sau ®ã cã thÓ teo nhá. Còng cã khi tinh hoµn trë l¹i b×nh th−êng, kh«ng teo nhá nhê c¸c m¹ch bªn phô míi xuÊt hiÖn. RÊt hiÕm khi tinh hoµn bÞ ho¹i tö cÊp tÝnh - Tai biÕn vÒ thÇn kinh: C¸c d©y thÇn kinh hay bÞ tæn th−¬ng lµ d©y chËu- h¹ vÞ, chËu- bÑn vµ sinh dôc ®ïi + NN: . Do c¾t ®øt d©y thÇn kinh hoÆc bÇm dËp c¸c d©y thÇn kinh TC: Tª b× vïng bÑn b×u, nh−ng còng khã cã thÓ thÊy + XT: VÒ lý thuyÕt cã thÓ b¶o tån c¸c d©y thÇn kinh trªn nh−ng thùc tÕ kh«ng ph¶i khi nµo còng lµm ®−îc. Nh−ng do cã hiÖn t−îng ®an chÐo c¸c nh¸nh gi÷a c¸c d©y thÇn kinh nµy nªn thùc tÕ hËu qu¶ còng khã nhËn biÕt - NhiÔm trïng vÕt mæ: Th−êng lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn thÊt b¹i cña cuéc mæ, c¸c chç kh©u phôc håi thµnh bông bÞ bung ra vµ tho¸t vÞ sÏ bÞ l¹i nh− tr−íc khi mæ. * Kh¾c phôc biÕn chøng: - CÇm m¸u kü tr−íc khi ®ãng thµnh bông - DÉn l−u vµ b¨ng Ðp, rót sau 24h 4. Ch¨m sãc sau mæ: - Sau 24h rót dÉn l−u, cho ®i l¹i - ¨n c¬m vµo ngµy thø 3 - C¾t chØ sau 7 ngµy - Lao ®éng nhÑ trong vßng 6 th¸ng ®Çu C©u 8. BiÖn luËn chÈn ®o¸n tho¸t vÞ nghÑt(t¹ng tho¸t vÞ lµ ruét non): 1. ChÈn ®o¸n: C¬ n¨ng: - §au ®ét ngét d÷ déi vïng tho¸t vÞ cã thÓ dÉn tíi sèc - N«n möa do ph¶n x¹ Thùc thÓ:T¹i vïng tho¸t vÞ cã khèi phång: - C¨ng ch¾c rÊt ®au khi sê n¾n, gâ ®ôc Ng. Quang toµn_dhy34 62
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn - Kh«ng ®Èy lªn ®−îc, gâ ®ôc - C¸c triÖu chøng cña t¾c ruét c¬ häc Toµn th©n: mÊt n−íc ®iÖn gi¶i NhiÔm trïng nhiÔm ®éc(®Õn muén) XQ: møc n−íc, møc h¬i trong æ bông ChÈn ®o¸n: - §au d÷ déi vïng tho¸t vÞ - Khèi tho¸t vÞ phång to vµ ®au kh«ng ®Èy lªn ®−îc sê cã c¶m gi¸c nãng - Cã triÖu chøng cña t¾c ruét c¬ häc - BÖnh nh©n cã tiÒn sö tho¸t vÞ 2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt: - Viªm tinh hoµn cÊp: + Tinh hoµn rÊt ®au + Khèi ®au nµy cã ranh giíi râ vµ c¸ch biÖt víi thµnh bông + Cã HC nhiÔm khuÈn t¹i chç vµ toµn th©n + Kh«ng cã HC t¾c ruét, kh«ng cã bÖnh c¶nh cña HC t¾c ruét - Viªm h¹ch bÑn: cã HC nhiÔm khuÈn, s−ng nãng ®á ®au t¹i vïng bÑn - C¸c t¾c ruét c¬ häc kh¸c kh«ng do tho¸t vÞ nghÑt - Trµn dÞch mµng tinh hoµn ë nhò nhi C©u 9. C¸c thÓ l©m sµng cña tho¸t vÞ nghÑt: 1. Theo diÔn biÕn cña bÖnh: ThÓ tèi cÊp: - Hay gÆp ë ng−êi cã khèi tho¸t vÞ nhá quai ruét nghÏn ngay tõ ®Çu - Toµn th©n nÆng nÒ:n«n nhiÒu, tuþ m¹ch - NÕu kh«ng cÊp cøu kÞp thêi cã thÓ tö vong trong 36-40h ThÓ b¸n cÊp: - ThØnh tho¶ng ®au t¹i khèi tho¸t vÞ - VÉn cã thÓ ®Èy lªn ®−îc - T¸i ph¸t nh÷ng hiÖn t−îng trªn nhiÒu lÇn - Nªn mæ tr¸nh nghÑt cÊp tÝnh ThÓ tiÒm tµng: Ng. Quang toµn_dhy34 63
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn - Th−êng ë ng−êi giµ - Th−êng lµ m¹c nèi lín chui xuèng - C¬ n¨ng kh«ng râ, ®au Ýt, buån n«n tù hÕt 2. Theo c¸c t¹ng tho¸t vÞ bÞ nghÑt: - Ruét non - §¹i trµng - Mnh trµng - Ruét thõa - M¹c nèi - PhÇn phô 3. Theo vÞ trÝ: - Tho¸t vÞ bÑn nghÑt: tû lÖ cao nhÊt v× tho¸t vÞ bÑn hay gÆp nhÊt - Tho¸t vÞ ®ïi nghÑt: tho¸t vÞ ®ïi dÔ nghÑt nhÊt - Tho¸t vÞ rèn - Tho¸t vÞ vïng th¾t l−ng - Tho¸t vi c¬ hoµnh - Tho¸t vÞ ®−êng tr¾ng gi÷a - Tho¹t vÞ bÞt - Tho¸t vÞ ngåi - Tho¸t vÞ ®¸y chËu - Tho¸t vÞ lç khuyÕt cña m¹c treo C©u 10. §iÒu trÞ tho¸t vÞ nghÑt: lµ cÊp cøu ngo¹i khoa 1. B¶o tån: §èi víi c¸c tr−êng hîp sau cã thÓ ®iÒu trÞ b¶o tån: - BÖnh nh©n ®Õn rÊt sím cã thÓ ®Èy khèi tho¸t vÞ lªn vµ theo dâi - Víi trÎ nhá ®Õn sím, toµn th©n ch−a cã nhiÔm ®éc XT: - An thÇn, gi¶m ®au - Ng©m nöa ng−êi trÎ vµo chËu n−íc Êm, 15-20 phót khèi tho¸t vÞ cã thÓ tù lªn - Dïng tay xoa nhÑ khèi tho¸t vÞ kh«ng ®−îc n¾n bãp - Khi t¹ng lªn ®−îc theo dâi s¸t 2. PhÉu thuËt Ng. Quang toµn_dhy34 64
§C Ngo¹i bông Tho¸t vÞ bÑn Môc ®Ých: - Gi¶i phãng nhanh t¹ng tho¸t vÞ bÞ nghÑt - Kh©u cæ tói vµ c¾t tói tho¸t vÞ - Phôc håi thµnh bông C©u 11. CÊu t¹o cña èng bÑn: - èng bÑn lµ 1 khe ë gi÷a c¸c c©n c¬ thµnh bông tr−íc bªn dµi kho¶ng 6cm - èng bÑn t−¬ng øng víi nöa trong cña ®−êng v¹ch tõ gai mu ®Õn 1 ®iÓm ë ngang phÝa trong c¸ch GCTT 1cm, ®−êng kÎ nµy phÝa trªn cung ®ïi - èng bÑn cã 2 lç: ®Çu ngoµi lµ lç bÑn s©u ®Çu trong lµ lç bÑn n«ng èng bÑn cã 4 thµnh: - Thµnh tr−íc lµ c©n c¬ chÐo to - Thµnh trªn lµ g©n kÕt hîp - Thµnh d−íi lµ cung ®ïi - Thµnh sau lµ m¹c ngang MÆt trong cña vïng bÑn cã ®m th−îng vÞ, thõng ®éng m¹ch trèn vµ d©y treo bµng quang ®éi l¸ phóc m¹c thµnh nh« lªn 3 hè bÑn - Hè bÑn ngoµi: ë ngoµi ®éng m¹ch th−îng vÞ n¬i cã lç bÑn s©u - Hè bÑn gi÷a: ë gi÷a ®m th−îng vÞ vµ thõng ®éng m¹ch rèn - Hè bÑn trong: ë phÝa trong thõng ®m rèn Ng. Quang toµn_dhy34 65