Đề cương ôn tập HK2 môn GDCD 12 năm 2017-2018 - Trường THPT Tôn Thất Tùng

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP. ĐẴNG<br /> TRƢỜNG THPT TÔN THẤT TÙNG<br /> ĐỀ CƢƠNG ÔN TẬP<br /> MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN KHỐI 12. HỌC KÌ 2<br /> NĂM HỌC 2017-2018<br /> I. NỘI DUNG CƠ BẢN<br /> BÀI 6: CÔNG DÂN VỚI CÁC QUYỀN TỰ DO CƠ BẢN<br /> 1. Các quyền tự do cơ bản của công dân.<br /> c. Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở của công dân.<br /> * Thế nào là quyền BKXP về chỗ ở của CD.<br /> - Được ghi nhận ở điều 73 HP 1992 (sđ)<br /> - KN: - Khái niệm<br /> + Chỗ ở của công dân được nhà nước và mọi người tôn trọng.<br /> + Không ai được tự ý vào chỗ ở của người khác nếu không được người đó đồng ý.<br /> + Trường hợp được khám xét chỗ ở của người khác: Được pháp luật cho phép và<br /> phải có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và việc khám xét phải<br /> tuân theo quy trình của pháp luật<br /> .* Nội dung quyền BKXP về chỗ ở của CD.<br /> Về nguyên tắc không ai được tự tiện vào chỗ ở của người khác. Chỗ ở của mọi<br /> người được pháp luật bảo vệ.<br /> + Được khám xét trong trường hợp:<br /> + Trƣờng hợp 1:<br /> Người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự ra lệnh khám.<br /> Lý do: Có căn cứ để khẳng định chỗ ở, địa điểm của người nào đó có công<br /> cụ, phương tiện để thực hiện phạm tội hoăc đồ vật, tài liệu liên quan đến vụ án.<br /> Trƣờng hợp 2: Người có thẩm quyền theo quy định của Bộ luật Tố tụng<br /> Hình sự ra lệnh khám.<br /> Lý do: khám xét chỗ ở khi cần bắt người đang truy nã hoặc người phạm tội lẩn<br /> trốn ở đó.<br /> - Trình tự khám xét (cả 2 trƣờng hợp)<br /> + Phải đọc lệnh khám, đưa cho đương sự đọc và giải thích cho đương sự<br /> <br /> + Khi khám phải có mặt người chủ hoặc người thành niên trong gia đình và đại<br /> diện chính quyền địa phương (xã…)<br /> + Không được khám vào ban đêm (nếu khám phải ghi biên bản)<br /> + Khi khám chỗ làm việc thì phải có mặt người đó (nếu không thể trì hoãn thì phải<br /> ghi biên bản)<br /> * Ý nghĩa quyền BKXP về chỗ ở của CD. (đọc thêm)<br /> - Đảm bảo cuộ sống tự do của công dân.<br /> - Cán bộ, công chức NN không lạm dụng được quyền.<br /> - Quyền của CD được tôn trọng và bảo vệ<br /> d. Quyền được đảm bảo an toàn và bí mật thư tín, điện thoại, điện tín.<br /> - Khái niệm<br /> + Thư tín điện thoại, điện tín của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.<br /> + Việc kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín của cá nhân phải có quy định<br /> của pháp luật và phải có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.<br /> - Nội dung<br /> + Không ai được được tùy tiện bóc mở, thu giữ, tiêu hủy thư, điện tín của<br /> người khác. Đây thuộc bí mật đời tư cá nhân được luật bảo vệ.<br /> + Chỉ những người có thẩm quyền và trong trường hợp thật cần thiết mới<br /> được tiến hành kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín của người khác.<br /> Chú ý; BLHS 1999: điều 125 QĐ: người vi phạm: phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 1<br /> đến 5 triệu hoặc cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2<br /> năm.<br /> - Ý nghĩa:<br /> + Đảm bảo đời sống tư của mỗi người<br /> + Công dân có đời sống TT thoả mái.<br /> e. Quyền tự do ngôn luận.<br /> - Khái niệm<br /> Công dân có quyền được tự do phát biểu ý kiến, trình bày quan điểm của<br /> mình về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước.<br /> - Hình thức<br /> <br /> + Trực tiếp Trình bày trong các cuộc họp, hội nghị, ở cơ quan, trường học, tổ dân<br /> phố…<br /> VD: Phát biểu ý kiến xây dựng trường lớp, cơ quan; tình hình của lớp<br /> + Gián tiếp: Thông qua người đại diện cho mình (đại biểu quốc hội, HĐND<br /> các cấp); bằng việc viết đơn, viết báo, đóng góp ý kiến, kiến nghị<br /> VD: Viết bài gửi báo ca ngợi thành tích dạy và học của trường..<br /> - Ý nghĩa:<br /> + Đảm bảo quyền tự do, dân chủ, có quyền lực thực sự của công dân.<br /> + Là điều kiện để công dân tham gia quản lí NN và XH.<br /> 2. Trách nhiệm của NN và CD trong việc bảo đảm và thực hiện các quyền TD<br /> cơ bản của công dân.<br /> b. Trách nhiệm của công dân.<br /> - CD cần học tập và tìm hiểu PL<br /> - CD có trách nhiệm phê phán đấu tranh, tố cáo các hành vi VP quyền TD cơ bản<br /> của CD<br /> - Giúp đỡ cán bộ có thẩm quyền thi hành các quy định<br /> - CD coi trọng PL và các quyền TD cơ bản của CD<br /> BÀI 7: CÔNG DÂN VỚI CÁC QUYỀN DÂN CHỦ<br /> 1. Quyền bầu cử và ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân.<br /> a. Khái niệm quyền bầu cử và ứng cử.<br /> - Khái niệm: SGK<br /> - Là quyền dân chủ cơ bản của côn dân trong lĩnh vực chính trị.<br /> - Thông qua đó, nhân dân thực thi hình thức dân chủ gián tiếp ở từng địa phương<br /> và trong phạm vi cả nước.<br /> - Quyền này được ghi nhận ở Điều 6 HP 92 (sđ)<br /> b. Nội dung quyền bầu cử và ứng cử vào các cơ quan đại biểu của nhân dân.<br /> - Người có quyền bầu cử, ứng cử vào cơ quan đại biểu của nhân dân.<br /> + Công dân Việt Nam từ đủ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử và từ đủ 21 tuổi<br /> trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội và HĐND các cấp.<br /> + Quyền bầu cử, ứng cử là quyền chính trị quan trọng, không phân biệt đối<br /> xử, bình đẳng (Điều 54 HP 1992 (sđ))<br /> - Những trƣờng hợp không đƣợc bầu cử:<br /> <br /> + Người mất năng lực hành vi dân sự<br /> + Người VPPL bị phát hiện và bị tước quyền bầu cử<br /> - Những trƣờng hợp không đƣợc quyền ứng cử.<br /> + Những trường hợp không được bầu cử.<br /> + Người đang chấp hành các loại bản án hình sự<br /> + Người chấp hành xong bản án nhưng chưa được xoá án.<br /> + Người bị giáo dục tại địa phương, cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh, quản chế<br /> hành chính.<br /> * Cách thực hiện quyền bầu cử và ứng cử của CD<br /> - Quyền bầu cử: được thực hiện theo nguyên tắc.<br /> + Phổ thông: không phân biệt nam-nữ...<br /> + Bình đẳng: mọi lá phiếu đều có giá trị như nhau.<br /> + Trực tiếp: trực tiếp đi bầu<br /> + Bỏ phiếu kín: không để lại tên trên phiếu<br /> - Quyền ứng cử:<br /> + Tự ứng cử: (có năng lực và được tín nhiệm)<br /> + Được giới thiệu ứng cử: (được MT TQ VN giới thiệu)<br /> * Cách thức thực hiện quyền lực NN thông qua các đại biểu và cơ quan quyền lực<br /> NN-cơ quan đại biểu của nhân dân.<br /> - Các ĐBND phải liên hệ chặt chẽ với cử tri<br /> + Tiếp xúc cử tri<br /> + Thu thập ý kiến, nguyện vọng của ND<br /> - Các ĐBND chịu trách nhiệm trước nhân dân và chịu sự giám sát của cử tri.<br /> + Báo cáo với cử tri<br /> + Trả lời kiến nghị của cử tri<br /> c. Ý nghĩa của quyền BC và UC của CD<br /> - Thể hiện ý chí và nguyện vộng của ND<br /> - Thể hiện BC NN dân chủ và tiến bộ<br /> - Thể hiện sự BĐ trong đời sống chính trị<br /> - Đảm bảo bảo quyền CD và quyền con người.<br /> 2. Quyền tham gia quản lí NN và XH.<br /> a. Khái niệm quyền tham gia quản lí NN và XH.<br /> - KN: - Là quyền công dân tham gia thảo luận vào các vấn đề chung của đất<br /> nước trên tất cả mọi lĩnh vực trong phạm vi từng địa phương và phạm vi cả nước.<br /> <br /> - Là quyền công dân được kiến nghị với các cơ quan nhà nước về xây dựng<br /> bộ máy nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội.<br /> Đây thực chất là quyền dân chủ trực tiếp của công dân.<br /> b. Nội dung cơ bản của quyền tham gia quản lý nhà nước vàxã hội.<br /> - Ở phạm vi cả nước:<br /> + Tham gia thảo luận, góp ý xây dựng các văn bản pháp luật quan trọng như:<br /> Hiến pháp, luật đất đai…<br /> + Thảo luận và biểu quyết các vấn đề trọng đại khi nhà nước tổ chức trưng<br /> cầu ý dân<br /> - Ở phạm vi cơ sở:<br /> + Những việc phải được thông báo để dân biết và thực hiện: Chính sách,<br /> pháp luật.<br /> + Những việc dân bàn và quyết định trực tiếp bằng biểu quyết: Chủ trương<br /> đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi.<br /> + Những việc nhân dân được thảo luận, tham gia ý kiến trước khi chính<br /> quyền địa phương quyết định: kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương.<br /> + Những việc nhân dân giám sát, kiểm tra: Phẩm chất, hoạt động của cán bộ<br /> xã, thu chi các loại quỹ…<br /> VD: Quy hoạch đất, xây dựng các công trình phúc lợi...<br /> + Những việc nhân dân ở xã giám sát kiểm tra.<br /> VD: việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, ngân sách xã, các loại phí và lệ phí...<br /> c. Ý nghĩa của quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội.<br /> - Động viên và phát huy sức mạnh toàn dân.<br /> - Huy động mọi lực lượng toàn dân thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.<br /> 3. Quyền khiếu nại, tố cáo của công dân.<br /> - Được ghi nhận ở điều 74 HP 1992 (sđ)<br /> - Luật KN-TC có hiệu lực 01-10-2004.<br /> a. Khái niệm quyền KN-TC của công dân.<br /> <br />