Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 8 năm 2021-2022 - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 8 năm 2021-2022 - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh" dành cho các em học sinh lớp 8 tham khảo, để hệ thống kiến thức học tập cũng như trau dồi kinh nghiệm làm bài thi. Hi vọng sẽ giúp các bạn đạt kết quả tốt trong kì thi.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn tập học kì 2 môn Ngữ văn lớp 8 năm 2021-2022 - Trường THCS Nguyễn Đức Cảnh

TRƯỜNG THCS NGUYỄN ĐỨC ĐÊ CƯƠNG ÔN TẬP ÔN TẬP CẢNH NGỮ VĂN 8 HỌC KÌ II NĂM HỌC 2021 2022 A. NỘI DUNG I. Phần văn bản: 1.Nhớ rừng 2.Quê hương 3.Khi con tu hú 4.Ngắm trăng. 5.Đi đường 6.Chiếu dời đô 7.Hịch tướng sĩ 8.Nước Đại Việt ta 9.Bàn luận về phép học. * Yêu cầu: Nắm được thể loại, tên tác giả, nội dung, nghệ thuật cơ bản của các văn bản. II. Phần Tiếng Việt: 1. Câu phân theo mục đích nói: + Câu nghi vấn. + Câu cầu khiến. + Câu cảm thán. + Câu trần thuật. + Câu phủ định 2. Hành động nói. 3. Hội thoại. 4. Lựa chọn trật tự từ trong câu. * Yêu cầu: Nắm được các khái niệm, nhận diện,vận dụng, đặt câu, viết được đoạn hội thoại, đoạn văn. III. Phần Tập làm văn. 1. Văn bản thuyết minh. 2. Văn bản nghị luận. * Yêu cầu: Nắm được đặc điểm của mỗi loại văn bản. Biết cách tìm hiểu đề, lập dàn ý cho các đề bài. * Lưu ý: Về văn nghị luận có yếu tố miêu tả, tự sự, biểu cảm. B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ Phần I. Văn bản. 1.Lập bảng thống kê các văn bản, tác giả, thể loại, nội dung cơ bản theo mẫu dưới đây. Tên Tác Thể Tt vb giả loại Nội dung 1. Mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả
Nhớ Thế Lữ Thơ sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng và rừng mới niềm khao khát tự do mãnh liệt bằng những vần thơ tám tràn đầy cảm hứng lãng mạn. Bài thơ đã khơi gợi chữ niềm yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy. 2 Quê Tế Thơ Với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài thơ Quê hươn Hanh mới hương của Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi g tám sáng, sinh động về một làng quê miền biển, trong đó chữ nổi bật lên hình ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ. 3. Khi Tố Thơ Là bài thơ lục bát giản dị ,thiết tha, thể hiện sâu sắc con tu Hữu lục lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy hú bát bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày. 4. Ngắ Là bài thơ tứ tuyệt giản dị mà hàm súc, cho thấy tình m yêu thiên nhiên đến say mê và phong thái ung dung trăng của Bác Hồ ngay cả trong cảnh ngục tù cực khổ tối tăm.. 5. Đi Là bài thơ tứ tuyệt giản dị mà hàm súc, mang ý nghĩa đườn tư tưởng sâu sắc; từ việc đi đường núi đã gợi ra chân g lí đường đời : vượt qua gian lao chồng chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang. 6. Chiế Lí Chiếu Phản ánh khát vọng của nhân dân về một đát nước u dời Công (Chữ độc lập, thống nhất, đồng thời phản ánh ý chí tự đô Uẩn hán) cường của dân tộc Đại Việt đang trên đà lớn mạnh. Bài chiếu có sức thuyết phục mạnh mẽ vì nói đúng được ý nguyện của nhân dân, có sự kết hợp hài hòa giữa lí và tình. 7. Phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta Hịch Trần Hịch trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm,thể hiện tướn Quốc (Chữ qua lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng g sĩ Tuấn hán) kẻ thù xâm lược. Đây là một áng văn chính luận xuất sắc, có sự kết hợp giữa lập luận chặt chẽ , sắc bén với lời văn thống thiết có sức lôi cuốn mạnh mẽ. 8 Nước Với cách lập luận chặt chẽ và chứng cứ hùng hồn, Đại Nguyễ Cáo đoạn trích Nước Đại Việt ta có ý nghĩa như bản Việt n Trãi tuyên ngôn độc lập: Nước ta là đất nước có nền văn ta hiến lâu đời, có lãnh thổ riêng, phong tục riêng, có chủ quyền, có truyền thống lịch sử; kẻ xâm lược là phản nhân nghĩa, nhất định thất bại. 9 Bàn Nguyễ Tấu Với cách lập luận chặt chẽ , bài văn giúp ta hiểu mục
luận n Thiếp đích của việc học là để làm người có đạo đức có tri về thức góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phép phải để cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương học pháp, học cho rộng nhưng phải nắm cho gọn, đặc biệt học phải đi đôi với hành. Phần II. TIẾNG VIỆT. 1. Câu phân theo mục đích nói: KC Khái niệm đặc điểm 1. Câu * Câu nghi vấn là câu: nghi Có những từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, tại sao...) hoặc có từ hay vấn ( nối các vế có quan hệ lựa chọn). Có chức năng chính là dùng để hỏi. * Khi viết câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm hỏi. *Trong nhiều trường hợp câu nghi vấn không dùng để hỏi mà để cầu khiến, khẳng định, phủ định, đe dọa, bộc lộ tình cảm, cảm xúc... và không yêu cầu người đối thoại trả lời 2. Câu * Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến như : hãy, đừng, chớ, cầu đi, thôi, nào,... hay ngữ điệu cầu khiến; dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề khiế nghị, khuyên bảo... n * Khi viết câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm. 3. Câu * Là câu có những từ cảm thán như: ôi, than ôi, hỡi ơi...dùng để bộc cảm lộ trực tiếp cảm xúc của người nói hoặc người viết, xuất hiện chủ thán yếu trong ngôn ngữ nói hàng ngày hay ngôn ngữ văn chương. Khi viết câu cảm thán thường kết thúc bằng dấu chấm than. 4. Câu * Câu trần thuật không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi trần vấn, cầu khiến, cảm thán; thường dùng để kể, thông báo, nhận đinh, thuậ miêu tả,.. t Ngoài những chức năng trên đây câu trần thuật còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc...( vốn là chức năng chính của những kiểu câu khác). * Khi viết câu trần thuật thường kết thúc bằng dấu chấm, nhưng đôi khi nó có thể kết thúc bằng dấu chấm than hoặc dấu chấm lửng. * Đây là kiểu câu cơ bản và được dùng phổ biến trong giao tiếp. 5. Câu * Câu phủ định là câu có những từ ngữ phủ định như: không, chưa, phủ chẳng, đâu..... định *Câu phủ định dùng để : Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (Câu phủ định miêu tả) Phản bác một ý kiến, một nhận định.(Câu phủ định bác bỏ). 2. Hành động nói
* Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm những mục đích nhất định. * Những kiểu hành động nói thường gặp là : Hành động hỏi ( Bạn làm gì vậy ? ) Hành động trình bày( báo tin, kể, tả, nêu ý kiến, dự đoán..) ( Ngày mai trời sẽ mưa ) Hành động điều khiển ( cầu khiến, đe dọa, thách thức,...)(Bạn giúp tôi trực nhật nhé ) Hành động hứa hẹn .( Tôi xin hứa sẽ không đi học muộn nữa ) Hành động bộc lộ cảm xúc. ( Tôi sợ bị thi trượt học kì này ) * Mỗi hành động nói có thể được thực hiện bằng kiểu câu có chức năng chính phù hợp với hành động đó ( cách dùng trực tiếp) hoặc bằng kiểu câu khác ( cách dùng gián tiếp) 3. Hội thoại. *Vai hội thoại là vị trí của người tham gia hội thoại đối với người khác trong cuộc thoại . Vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội: Quan hệ trên dưới hay ngang hàng ( theo tuổi tác, thứ bậc trong gia đình và xã hội) . Quan hệ thânsơ ( theo mức độ quen biết, thân tình) * Trong hội thoại ai cũng được nói. Mỗi lần có một người tham gia hội thoại nói được gọi là một lượt lời . * Để giữ lịch sự cần tôn trọng lượt lời của người khác, tránh nói tranh lượt lời, cắt lời hoặc tranh vào lời người khác. * Nhiều khi, im lặng khi đến lượt lời của mình cũng là một cách biểu thị thái độ. 4. Lựa chọn trật tự từ trong câu. * Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự , mỗi cách đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Người nói,viết cần biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp. * Trật tự từ trong câu có tác dụng : Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm. Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Liên kết câu với những câu khác trong văn bản. Đảm bảo sự hài hòa về mặt ngữ âm của lời nói. Phần III. TẬP LÀM VĂN * Văn nghị luận: Một số đề và dàn ý tham khảo Đề 1: Gorơki nói: “Sách mở ra trước mắt tôi những chân trời mới” Em hãy giải thích và chứng minh ý kiến trên. 1.Mở bài: Giới thiệu khái quát về vai trò, tầm quan trọng của sách đối với cuộc sống của con người hôm nay. Trích dẫn câu nói của M.Gorơki. 2.Thân bài: a. Giải thích: Sách là gì?
+ Sách là một trong những thành tựu văn minh kì diệu của con người về mọi phương diện. + Sách ghi lại những hiểu biết, những phát minh của con người từ xưa đến nay trên mọi phương diện. + Sách mở ra những chân trời mới: mở rộng sự hiểu biết về thế giới tự nhiên và vũ trụ, về loài người, về các dân tộc… b. Chứng minh vai trò của sách trong đời sống: + Sách cung cấp tri thức về khoa học và kĩ thuật, văn hóa, lịch sử, địa lí,… (dẫn chứng). + Sách đưa ra khám phá tri thức của toàn nhân loại, của các dân tộc khác nhau trên toàn thế giới… (dẫn chứng). + Sách giúp ta rèn luyện nhân cách, nuôi dưỡng khát vọng, ước mơ,… (dẫn chứng). + Phê phán: Những cuốn sách có nội dung không lành mạnh, sách lậu đang trôi nổi trên thị trường hiện nay không những không có vai trò với con người mà còn ảnh hưởng xấu đến nhân cách, tâm hồn mỗi người khi đọc nó; phê phán những người không có thói quen đọc sách, không biết chọn sách để đọc… Bài học nhận thức và hành động: + Nhận thức rõ vai trò của sách + Tạo thói quen lựa chọn sách, hứng thú đọc và học theo sách những nội dung tốt. + Học những điều hay trong sách bên cạnh việc học trong thực tế. 3. Kết bài: Khẳng định vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của sách. Thái độ của bản thân đối với việc đọc sách. Đề 2: Từ bài "Bàn luận về phép học" của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, hãy nêu suy nghĩ về mối quan hệ của "học" và "hành". 1. Mở bài: giới thiệu vấn đề – Trong bài "Bàn luận về phép học", La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp, một danh sĩ thời Tây Sơn đã nêu lên phép học đúng đắn cho mọi người dựa trên cơ sở phép dạy học của Chu Tử (Chu Đôn Dư – một danh Nho đời Tống bên Trung Quốc). 2. Thân bài a. Nội dung phép học – Lúc đầu, học để bồi lấy gốc, sau học đến Tứ thư, Ngũ kinh, Chư sử là những kiến thức cơ bản mở đầu cho quá trình học tập lâu dài. – Học rộng để mở mang kiến thức, sau đó tóm lược lại cho gọn, lấy những điều học được áp dụng vào thực tế (học để hành). – Có như vậy thì nhân tài mới lập được công, nhà nước nhờ thế mà vững yên. Đó mới thực là cái đạo học có quan hệ tới lòng người, mang lại lợi ích thiết thực cho dân, cho nước. b. Giải thích – Trong phép học mà Nguyễn Thiếp đưa ra, có nêu lên mối quan hệ chặt chẽ giữa học và hành. Thế nào là học và hành?
– Học là quá trình tiếp thu những tri thức cơ bản mà nhân loại đã tích lũy được qua hàng ngàn năm, thông qua quá trình hoạt động học tập ở trường, qua sách vở và học ở ngoài đời. – Hành là vận dụng những kiến thức đã học được vào thực tế công việc cụ thể hàng ngày. c. Tại sao học với hành phải đi đôi với nhau? – Mục đích tối cao của việc học là để không ngừng nâng cao trình độ hiểu biế, nhằm phục vụ cho công việc đạt hiệu quả cao hơn. – Vì vậy học mà không hành, chỉ nắm lí thuyết mà không vận dụng vào thực tiễn thì việc học trở nên vô ích, mất thời gian, tiền của, công sức mà không mang lại lợi ích thiết thực nào. – Hành mà không học thì hành không trôi chảy. Nếu chỉ làm việc theo thói quen và kinh nghiệm, không có lí thuyết soi sáng thì năng suất và chất lượng công việc sẽ thấp. Đối với những công việc đòi hỏi phải có trình độ hiểu biết khoa học kỹ thuật thì lại càng phải học và học không ngừng. – Trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển nhanh chóng như hiện nay, nếu không học ta sẽ không thể đáp ứng như cầu ngày càng cao của xã hội. d. Bình luận – Khẳng định Ý kiến trên của La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp là đúng đắn, có cơ sở khoa học và thực tiễn. – Cốt lõi trong phương pháp học của La Sơn Phu Tử là học đi đôi với hành. Giữa học và hành có mối quan hệ hết sức chặt chẽ. Học đóng vai trò chỉ đạo, soi sáng cho hành. Hành giúp cho con người vận dụng, củng cố, bổ sung và hoàn chỉnh lí thuyết đã học được vào thực tế. e. Liên hệ với bản thân Ra sức học tập lí thuyết và thực hành trên thực tiễn để trở thành người tài. 3. Kết bài – Học với hành phải đi đôi, không nên coi nhẹ mặt nào. Có như vậy thì hiệu quả học tập và lao động sản xuất mới được nâng cao. – Ý kiến của La Sơn Phu Tử tuy đưa ra cách đây đã mấy thế kỷ những vẫn là kim chỉ nam cho phương pháp dạy, học trong thời đại ngày nay. ĐỀ 3: Một số bạn lớp em đang đua đòi ăn mặc theo lối không lành mạnh, không phù hợp với lứa tuổi học sinh, với truyền thống dân tộc, gia đình. Em hãy viết một bài văn nghị luận để thuyết phục các bạn đó thay đổi cách ăn mặc cho đứng đắn hơn. 1. Mở bài Vai trò của mốt trang phục đối với xã hội và con ngời có văn hoá nói chung và tuổi học trò nói riêng. 2. Thân bài: Tình hình ăn mặc hiện nay của lứa tuổi học sinh + Đa số các bạn ăn mặc đứng đắn, có văn hoá + Tuy nhiên vẫn còn một số bạn đua đòi chạy theo mốt ăn mặc không lành mạnh ( đ an yếu tố tự sự, miêu tả ) Tác hại của lối ăn mặc không lành mạnh + Vừa tốn kém, mất thời gian, ảnh hưởng xấu tới kết quả học tập
+ lại không có văn hoá, thiếu tự trọng, ảnh hưởng tới nhân cách của con người ăn mặc như thế nào là có văn hoá ? + Phải phù hợp với lứa tuổi học sinh, với truyền thống văn hoá của dân tộc và hoàn cảnh gia đình. + Đó là cách ăn mặc giản dị, gọn gàng, đứng đắn để chứng tỏ mình là ngư ời lịch sự, có văn hoá, biết tự trọng và tôn trọng mọi người 3. Kết bài : Các bạn cần thay đổi lại cách ăn mặc cho phù hợp, lành mạnh, đứng đắn Đề 4: Trí tuệ minh mẫn, tầm hiểu biết sâu rộng của Chủ tịch Hồ Chí Minh phần lớn đều do Bác đã suốt đời say mê tự học tập, tự nghiên cứu, làm giàu kiến thức cho mình. Tinh thần tự học, tự nghiên cứu của Bác mãi mãi là tấm gương sáng cho mọi người noi theo. Từ tấm gương tự học của Bác, em hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ về giá trị của việc tự học trong học sinh. * Gợi ý a. Mở baì: Giới thiệụ vấn đề nghị luận: giá trị của việc tự học. Dẫn dắt. b. Thân baì: Trình bày theo trình tự: * Giải thích: Tự học là gì ? Tinh thần tự học là ý thức tự rèn luyện, trau dồi bản thân, thu nhận kiến thức và hình thành kỹ sống. Tự học là một ý thức tự giác vô cùng tích cực mà mỗi người cần rèn luyện. * Biểu hiện của người có tinh thần tự học: Luôn cố gắng, nỗ lực học tập, tìm tòi những cái hay, cái mới, không ngừng học hỏi ở mọi lúc mọi nơi. Có ý thức tự giác, không để người khác phải nhắc nhở về việc học tập của mình. Học đến nơi đến chốn, không bỏ dở giữa chừng, có hệ thống lại bài học, rút ra bài học, kinh nghiệm cho bản thân từ lí thuyết, sách vở. * Vai trò, ý nghĩa của việc tự học: Tự học giúp ta nhớ lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách hữu ích hơn trong cuộc sống. Tự học còn giúp con người trở nên năng động, sáng tạo, không ỷ lại, không phụ thuộc vào người khác. Người biết tự học là người có ý thức cao, chủ động trong cuộc sống của chính mình, những người này sẽ đi nhanh đến thành công hơn. * Phê phán những kẻ học hành lười biếng, thụ động.
Bên cạnh những tấm gương tốt về tinh thần tự học, chúng ta cần phê phán những tư tưởng sai lệch. Đó là những người không thấy được tầm quan trọng của việc học dẫn đến không có tinh thần chủ động học tập. Luôn ỷ lại, lười nhác, không có ý chí, nghị lực, học tới đâu hay tới đó. c. Kêt bai ́ ̀: Khẳng định lại ý nghĩa của tự học. Cảm nghĩ của bản thân, liên hệ bản thân HẾT