intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài "Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội" l

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:88

Thêm vào BST
Báo xấu
65
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài "các hình thức trả lương tại công ty công trình giao thông iii - hà nội" l', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài "Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội" l

  1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi Tõ khi n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi viÖc chuyÓn giao quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu sèng cßn lµ s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i vµ ph¸t triÓn. Tuú thuéc vµo tõng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau mµ mçi doanh nghiÖp ®­a ra c¸c chiÕn l­îc vµ ®­êng lèi cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn cña m×nh. Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù thu hót ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam th× viÖc c«ng nh©n ph¶i ®­îc ®µo t¹o nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o hä lµm ®­îc tèt c«ng viÖc ®­îc giao. Do vËy viÖc ®Çu t­ vµo con ng­êi ®­îc cho lµ mét lÜnh vùc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, ph¶i biÕt ph¸t huy triÖt ®Ó nh©n tè con ng­êi ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng trong mçi ng­êi lao ®éng. Thu nhËp tõ viÖc lµm vµ ®Æc tr­ng x· héi - nghÒ nghiÖp - kü n¨ng cña viÖc lµm lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña ng­êi lao ®éng vµ còng lµ vÊn ®Ò träng t©m ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam khi chuyÓn sang giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. TiÒn l­¬ng lµ mét phÇn quan träng gióp ®¶m b¶o cuéc sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh ng­êi lao ®éng. NÕu lùa chän c¸ch tr¶ l­¬ng hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng thùc hiÖn tèt c«ng viÖc, nhiÖt t×nh vµ vµ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó lµm viÖc. Cßn ng­îc l¹i, ng­êi lao ®éng sÏ thê ¬ víi c«ng viÖc cña m×nh, hä chØ lµm cho xong bæn phËn bëi v× tiÒn l­¬ng sÏ kh«ng ®¶m b¶o cuéc sèng cña hä vµ gia ®×nh hä. Hä sÏ quan t©m ®Õn thu nhËp ngoµi tiÒn l­¬ng h¬n lµ quan t©m ®Õn tiÒn l­¬ng hä nhËn ®­îc. Khi ®ã tiÒn l­¬ng kh«ng kÝch thÝch ®­îc hä lµm viÖc h¨ng say. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III Hµ Néi. Em thÊy c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vÉn cßn h¹n chÕ, em ®· chän ®Ò tµi "C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III - Hµ Néi" lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. 1 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp II. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, néi dung cña luËn v¨n ®­îc chia lµm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng Ch­¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III - Hµ Néi Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III. 2 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ch­¬ng I Nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng I. Kh¸i niÖm chung vÒ tiÒn l­¬ng 1. Kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng søc lao ®éng, søc lao ®éng lµ hµng ho¸ do vËy tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch vÒ nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ tr­êng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C.M¸c viÕt: "TiÒn c«ng kh«ng ph¶i gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng mµ chØ lµ mét h×nh thøc c¶i trang gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng". TiÒn l­¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau. TiÒn l­¬ng tr­íc hÕt lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng (mua søc lao ®éng) tr¶ cho ng­êi lao ®éng (ng­êi b¸n søc lao ®éng). §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng. MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña lo¹i hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn l­¬ng kh«ng chØ thuÇn tuý lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. §ã lµ quan hÖ x· héi. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi víi chñ doanh nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh. V× vËy tiÒn l­¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä, phÇn thu nhËp chñ yÕu ®èi víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi, cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña hä. PhÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l­¬ng lµ môc ®Ých cña hÕt th¶y ng­êi lao ®éng. Môc ®Ých nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn cña mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh­ ë n­íc ta hiÖn nay, ph¹m trï tiÒn l­¬ng ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng thµnh phÇn vµ khu vùc kinh tÕ. Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn mµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, c¸c c¬ quan, tæ chøc cña nhµ n­íc tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc 3 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp vµ ®­îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng l­¬ng thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng do Nhµ n­íc qui ®Þnh. Trong c¸c thµnh phÇn vµ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tiÒn l­¬ng chÞu sù t¸c ®éng chi phèi rÊt lín cña thÞ tr­êng lao ®éng. TiÒn l­¬ng trong khu vùc nµy dï vÉn nµm trong khu«n khæ luËt ph¸p vµ theo nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ, nh­ng lµ nh÷ng giao dÞch trùc tiÕp gi÷a chñ vµ thî, nh÷ng "mÆc c¶" cô thÓ gi÷a mét bªn lµm thuª vµ mét bªn ®i thuª. Nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nµy cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ph­¬ng thøc tr¶ c«ng. §øng trªn ph¹m vi toµn x· héi, TL ®­îc xem xÐt vµ ®Æt trong quan hÖ vÒ ph©n phèi thu nhËp, quan hÖ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, quan hÖ vÒ trao ®æi… vµ do vËy c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng, thu nhËp lu«n lu«n lµ c¸c chÝnh s¸ch träng t©m cña mäi quèc gia. TiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ. TiÒn l­¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo NSL§ vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm viÖc… ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng. TL thùc tÕ ®­îc hiÓu lµ sè l­îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng cã thÓ mau ®­îc b»ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa cña hä. Nh­ vËy TL thùc tÕ kh«ng chØ phô thuéc vµo sè tiÒn l­¬ng danh nghÜa mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ hä muèn mua. Mèi quan hÖ gi÷a TL thùc tÕ vµ TL danh nghÜa ®­îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc sau ®©y: Itltt = Error! Ta cã thÓ thÊy râ lµ nÕu gi¸ c¶ t¨ng lªn th× TL thùc tÕ g¶im ®i. §iÒu nµy cã thÓ x¶y ra ngay c¶ khi TL danh nghÜa t¨ng lªn (do cã nh÷ng thay ®æi, ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng). §©y lµ mét quan hÖ rÊt phøc t¹p do sù thay ®æi cña tiÒn l­¬ng dnah nghÜa, cña gia c¶ vµ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu 4 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tè kh¸c nhau. §ã còng lµ ®èi t­îng qu¶n lý trùc tiÕp trong c¸c chÝnh s¸ch vÒ thu nhËp, tiÒn l­¬ng vµ ®êi sèng. 3. B¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ trÞ søc lao ®éng th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi cã søc lao ®éng vµ ng­êi sö dông ng­êi lao ®éng. §Ó bï ®¾p phÇn hao phÝ lao ®éng ®ã hä cÇn cã mét l­îng nhÊt ®Þnh c¸c vËt phÈm tiªu dïng cho nhu cÇu ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i… vµ ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i ®¸p øng nhu cÇu ®ã ®óng møc hao phÝ mµ ng­êi lao ®éng ®· bá ra th«ng qua tiÒn l­¬ng. Do ®ã søc lao ®éng cã thÓ lµ hµng ho¸ phô thuéc vµo sù biÕn ®éng cung cÇu vµ chÊt l­îng hµng ho¸ søc lao ®éng trªn thÞ tr­êng tøc lµ chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt gi¸ trÞ ®ãng vai trß chñ ®¹o. TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng cã thÓ t¸i s¶n xuÊt lao ®éng ®Ó hä cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tiÕp theo. V× vËy, tiÒn l­¬ng bao gåm nhiÒu yÕu tè cÊu thµnh, ®Ó thu nhËp lµ nguån sèng chñ yÕu cña b¶n th©n ng­êi lao ®éng vµ cña gia ®×nh hä. ViÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng kh«ng chØ c¨n cø vµo hîp ®ång mµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ng­êi lao ®éng mµ hä nhËn ®­îc sau mét thêi gian lao ®éng mµ hä bá ra. 4. Chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng Con ng­êi cã mét vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, con ng­êi lµ yÕu tè cÊu thµnh, vËn hµnh nªn tæ chøc s¶n xuÊt. Theo nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ ®· kÕt luËn: §éng c¬ lao ®éng b¾t nguån tõ hÖ thèng nhu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ng­êi. Hä lao ®éng víi môc ®Ých nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña b¶n th©n, cña x· héi. Nhu cÇu cña con ng­êi ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng cã thÓ nã nhu cÇu cña con ng­êi lµ kh«ng cã giíi h¹n. TiÒn l­¬ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc g¾n víi nh÷ng chøc n¨ng sau: - TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o ®ñ chi phÝ ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Theo C¸c M¸c "TiÒn l­¬ng kh«ng chØ nu«i sèng b¶n th©n ng­êi c«ng nh©n mµ cßn ph¶i d­ ®ñ ®Ó nu«i sèng gia ®×nh anh ta, tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o ®Ó duy tr× søc lao ®éng. 5 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - §¶m b¶o vai trß kÝch thÝch cña tiÒn l­¬ng. V× ®éng c¬ cña tiÒn l­¬ng, ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc, tiÒn l­¬ng ph¶i t¹o ®­îc sù say mª c«ng viÖc, kh«ng ngõng båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt, kiÕn thøc chuyªn m«n, kü n¨ng… - §¶m b¶o vai trß ®iÒu phèi lao ®éng. Víi tiÒn l­¬ng ®­îc tho¶ ®¸ng ng­êi lao ®éng sÏ tù nguyÖn ®¶m nhËn mäi c«ng viÖc ®­îc giao phï hîp víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n m×nh. - Vai trß qu¶n lý lao ®éng cña tiÒn l­¬ng. Doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tiÒn l­¬ng kh«ng chØ víi môc ®Ých t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng mµ cßn môc ®Ých kh¸c n÷a lµ th«ng qua tr¶ l­¬ng ®Ó theo dâi lao ®éng, kiÓm tra, gi¸m s¸t ng­êi lao ®éng, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ng­êi lao ®éng, ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng chi tr¶ cã hiÖu qu¶. 5. Vai trß cña tiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng, lµ yÕu tè ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, mét bé phËn ®Æc biÖt cña s¶n xuÊt x· héi. V× vËy, tiÒn l­¬ng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh. ë ®©y, tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu sinh ho¹t tèi thiÓu cña ng­êi lao ®éng nh­ ¨n, ë, ®i l¹i… Tøc lµ tiÒn l­¬ng ph¶i ®ñ ®Ó duy tr× cuéc sèng tèi thiÓu cña ng­êi lao ®éng. ChØ cã khi ®­îc nh­ vËy, tiÒn l­¬ng míi thùc sù cã vai trß quan träng kÝch thÝch lao ®éng, vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi. §ång thêi, chÕ ®é tiÒn l­¬ng phï hîp víi søc lao ®éng ®· hao phÝ sÏ ®em l¹i sù l¹c quan vµ tin t­ëng vµo doanh nghiÖp, vµo chÕ ®é hä ®ang sèng. Nh­ vËy, tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng cã vai trß ®èi víi sù sèng cña con ng­êi lao ®éng, tõ ®ã trë thµnh ®ßn b¶y kinh tÕ ®Ó nã ph¸t huy néi lùc tèi ®a hoµn thµnh c«ng viÖc. Khi ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng thu nhËp xøng ®¸ng víi c«ng søc cña hä ®· bá ra th× lóc ®ã víi bÊt kú c«ng viÖc g× hä còng sÏ lµm. Nh­ vËy cã thÓ nãi tiÒn l­¬ng ®· gãp phÇn quan träng gióp nhµ tæ chøc ®iÒu phèi c«ng viÖc dÔ dµng thuËn lîi. 6 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong doanh nghiÖp viÖc sö dông c«ng cô tiÒn l­¬ng ngoµi môc ®Ých t¹o vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng, tiÒn l­¬ng cßn cã ý nghÜa lín trong viÖc theo dâi kiÓm tra vµ gi¸m s¸t ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®­îc sö dông nh­ lµ th­íc ®o hiÖu qu¶ c«ng viÖc b¶n th©n t×n l­ong lµ mét bé phËn cÊu thµnh bªn chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. V× vËy, nã lµ yÕu tè n»m trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã, tiÒn l­¬ng còng ¶nh h­ëng ®Õn doanh nghiÖp. Víi nhòng vai trß to lín nh­ trªn cña tiÒn l­¬ng trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng th× viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc thï s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiªp sÏ cã t¸c dông tÝch cùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña kinh doanh. §©y lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò nãng báng trong tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp mét chÕ ®é tiÒn l­¬ng lý t­ëng võa ®¶m b¶o lîi Ých ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng vµ toµn x· héi. II. C¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1.1. Kh¸i niÖm ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh chung cña Nhµ n­íc vµ c¸c xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp vËn dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng - c¨n cø vµo chÊt l­îng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc ¸p dông cho c«ng nh©n nh÷ng ng­êi lao ®éng trùc tiÕp vµ tr¶ l­¬ng theo kÕt qu¶ lao ®éng cña hä thÓ hiÖn qua sè l­îng vµ chÊt l­îng. Sè l­îng lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn qua møc hao phÝ lao ®éng dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm trong mét kho¶ng thêi gian theo lÞch nµo ®ã. ChÊt l­îng lao ®éng lµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng sö dông vµo qu¸ tr×nh lao ®éng, chÊt l­îng lao ®éng thÓ hiÖn ë tr×nh ®é gi¸o dôc, ®µo t¹o, kinh nghiÖm, kü n¨ng chÊt l­îng lao ®éng cao th× n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ cao. C.M¸c viÕt: "Lao ®éng phøc t¹p chØ lµ béi sè cña lao ®éng gi¶n ®¬n nh©n ®«i lªn, thµnh thö mét sè l­îng lao ®éng phøc t¹p nµo ®ã cã 7 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thÓ t­¬ng ®­¬ng víi mét sè l­îng lín vÒ lao ®éng gi¶n ®¬n". Lao ®éng phøc t¹p trong ý nghÜa cña C¸c M¸c lµ lao ®éng cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cao. Râ rµng muèn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n tiÒn l­¬ng cho tõng lo¹i c«ng viÖc, cÇn x¸c ®Þnh râ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng nµo ®ã ®· hao phÝ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn lao ®éng cña c«ng viÖc cô thÓ ®ã. 1.2. ý nghÜa cña viÖc ¸p dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc t¹o kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c nghÒ mét c¸ch hîp lý, gi¶m bít tÝnh chÊt b×nh qu©n trong viÖc tr¶ l­¬ng. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc cã t¸c dông lµm cho viÖc bè trÝ vµ sö dông c«ng nh©n thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vÒ søc khoÎ vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä, t¹o c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch lao ®éng, nhÊt lµ kÕ ho¹ch tuyÓn chän, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho ng­êi lao ®éng. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc cã t¸c dông khuyÕn khÝch vµ thu hót ng­êi lao ®éng vµo lµm viÖc trong nh÷ng ngµnh nghÒ cã ®iÒu kiÖn lao ®éng n¨ng nhäc, khã kh¨n, ®éc h¹i. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, tr¸i l¹i tuú theo ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng nµy ®­îc c¶i tiÕn hay söa ®æi thÝch hîp ®Ó ph¸t huy tèt vai trß, t¸c dông cña nã. 1.3. Néi dung cña chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1.3.1. Thang l­¬ng: a) Kh¸i niÖm Thang l­¬ng lµ b¶n x¸c ®Þnh quan hÖ tû lÖ vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hoÆc mét nhãm nghÒ gièng nhau, theo tr×nh ®é lµnh nghÒ (x¸c ®Þnh theo bËc) cña hä. Nh÷ng nghÒ kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng thang l­¬ng t­¬ng øng kh¸c nhau. Mét thang l­¬ng bao gåm mét sè bËc l­¬ng vµ hÖ sè phï hîp víi c¸c bËc l­¬ng ®ã. Sè bËc vµ c¸c hÖ sè cña thang l­¬ng kh¸c nhau kh«ng gièng nhau. 8 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - BËc l­¬ng lµ bËc ph©n biÖt vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n vµ ®­îc xÕp tõ thÊp ®Õn cao (bËc cao nhÊt cã thÓ lµ bËc 3, bËc 6, bËc 7…) - HÖ sè l­¬ng chØ râ lao ®éng cña c«ng nh©n ë mét bËc nµo ®ã (lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ cao), ®­îc tr¶ l­¬ng cao h¬n c«ng nh©n bËc 1 (bËc cã tr×nh ®é lµnh nghÒ thÊp nhÊt - hay cßn gäi lµ lao ®éng gi¶n ®¬n) trong nghÒ bao nhiªu lÇn. - Bé sè cña thang l­¬ng lµ hÖ sè cña bËc cao nhÊt trong mét thang l­¬ng. §ã lµ sù gÊp béi gi÷a hÖ sè l­¬ng cña bËc cao nhÊt so víi hÖ sè l­¬ng cña bËc thÊp nhÊt hoÆc so víi møc l­¬ng tèi thiÓu. Sù t¨ng lªn cña hÖ sè l­¬ng gi÷a c¸c bËc l­¬ng ®­îc xem xÐt ë hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi vµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi. - HÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi cña hÖ sè l­¬ng lµ hiÖu sè cña hai hÖ sè l­¬ng liªn tiÕp kÒ nhau. Htdn = Hn - Hn-1 Trong ®ã: Htdn : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi Hn : hÖ sè l­¬ng bËc n Hn-1 : hÖ sè l­¬ng ë bËc n-1 - HÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña hÖ sè l­¬ng lµ tû sè gi÷a hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi víi hÖ sè l­¬ng cña bËc ®øng tr­íc. Htgdn = Error! Trong ®ã: Htgdn : hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi Htdn : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi Hn-1 : hÖ sè l­¬ng cña bËc ®øng tr­íc. Trong khi x©y dùng thang l­¬ng, c¸c hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña hÖ sè l­¬ng cã thÓ lµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tiÕn (t¨ng ®æi), hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ®Òu ®Æn (kh«ng ®æi) vµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tho¸i (gi¶m dÇn). Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tiÕn lµ thang l­¬ng trong ®ã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc sau cao h¬n hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc ®øng tr­íc ®ã. 9 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ®Òu ®Æn lµ thang l­¬ng mµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc kh¸c nhau lµ nh­ nhau. + Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tho¸i lµ thang l­¬ng cã c¸c hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ë c¸c bËc sau nhá h¬n hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc ®øng tr­íc. Trong thùc tÕ, c¸c lo¹i thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi nh­ trªn mang tÝnh nguyªn t¾c, ph¶n ¸nh xu h­íng chø Ýt khi ®¶m b¶o tÝnh tuyÖt ®èi. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô vÒ c¸c thang l­¬ng cã c¸c hÖ sè l­¬ng hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi kh¸c nhau (xem b¶ng X.1). b) Tr×nh tù x©y dùng mét thang l­¬ng - X©y dùng chøc danh nghÒ cña c¸c nhãm c«ng nh©n Chøc danh nghÒ cña nhãm c«ng nh©n lµ chøc danh cho c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hay mét nhãm nghÒ. ViÖc x©y dùng chøc danh c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm vµ néi dung cña qu¸ tr×nh lao ®éng. Nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc mµ c«ng viÖc cña hä cã tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm vµ néi dung nh­ nhau th× ®­îc xÕp vµo mét nghÒ - mang cïng mét chøc danh ch¼ng h¹n c«ng nh©n c¬ khÝ, c«ng nh©n x©y dùng… nh÷ng ng­êi trong cïng mét nghÒ sÏ cã chung mét thang l­¬ng. X¸c ®Þnh hÖ sè cña thang l­¬ng thùc hiÖn qua ph©n tÝch thêi gian vµ c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp cÇn thiÕt ®Ó mét c«ng nh©n cã thÓ ®¹t tíi bËc cao nhÊt trong nghÒ. C¸c yÕu tè cã thÓ ®­a vµo ph©n tÝch lµ: thêi gian häc tËp v¨n ho¸, thêi gian ®µo t¹o båi d­ìng, thêi gian tÝch luü kinh nghiÖm vµ kü n¨ng lµm viÖc… Khi x¸c ®Þnh béi sè cña thang l­¬ng, ngoµi viÖc ph©n tÝch c¸c yÕu tè trùc tiÕp trong ngµnh, cÇn ph©n tÝch quan hÖ trong nhãm nghÒ vµ nh÷ng nghÒ kh¸c ®Ó ®¹t ®­îc t­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau. - X¸c ®Þnh sè bËc cña thang l­¬ng X¸c ®Þnh sè bËc cña mét thang l­¬ng c¨n cø vµo béi sè cña mét thang l­¬ng, tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng (tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸) vµ tr×nh tù ph¸t triÓn tr×nh ®é lµnh 10 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nghÒ, n©ng bËc… Tõ ®ã mµ x¸c ®Þnh sè bËc cÇn thiÕt. Nh÷ng nghÒ cã tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ kü thuËt cao th× th­êng ®­îc thiÕt kÕ theo thang l­¬ng cã nhiÒu bËc. ë n­íc ta, nh÷ng nghÒ trong nhãm nghÒ c¬ khÝ cã kÕt cÊu nhiÒu bËc (7 bËc). - X¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc Dùa vµo béi sè cña thang l­¬ng, sè bËc trong thang l­¬ng vµ tÝnh chÊt trong hÖ thèng t¨ng t­¬ng ®èi mµ x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng cho tõng bËc l­¬ng. Béi sè l­¬ng kh«ng ®æi tuy nhiªn hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc kh¸c nhau, ngoµi bËc 1 vµ béi sè cña thang l­¬ng, cã thÓ cao thÊp kh¸c nhau tuú thuéc vµo lo¹i thang l­¬ng ®­îc thiÕt kÕ, theo hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi lòy tiÕn, ®Òu ®Æn hay luü tho¸i. VÝ dô b¶ng X.1 - Thang l­¬ng c«ng nh©n c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö, tin häc BËc l­¬ng 1 2 3 4 5 6 7 Nhãm I: HÖ sè l­¬ng 1,35 1,47 1,62 1,78 2,18 2,67 3,28 Nhãm II: HÖ sè l­¬ng 1,4 1,55 1,72 1,92 2,33 2,84 3,45 … 1.3.2. Møc tiÒn l­¬ng Møc tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê, ngµy hay th¸ng) phï hîp c¸c bËc trong thang l­¬ng. Thêi gian dïng lµm ®¬n vÞ tÝnh khi tr¶ l­¬ng cã thÓ kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý ë mçi ngµnh, vïng, khu vùc hay mçi quèc gia kh¸c nhau. ë mét sè n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ng­êi ta cã thÓ tr¶ l­¬ng theo giê (giê c«ng). ë ViÖt Nam, ®¬n vÞ tÝnh phæ biÕn lµ th¸ng. Trong mét thang l­¬ng, møc tuyÖt ®èi cña møc l­¬ng ®­îc quy ®Þnh cho bËc 1 hay møc l­¬ng tèi thiÓu, c¸c bËc cßn l¹i th× ®­îc tÝnh dùavµo suÊt l­¬ng bËc mét vµ hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng víi bËc ®ã, theo c«ng thøc sau: Si = S1 x ki 11 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong ®ã: SuÊt l­¬ng (møc l­¬ng) bËc i S1: SuÊt l­¬ng (møc l­¬ng) bËc 1 hay møc l­¬ng tèi thiÓu. ki: hÖ sè l­¬ng bËc i Møc l­¬ng bËc 1 lµ møc l­¬ng ë bËc thÊp nhÊt trong nghÒ. Møc l­¬ng nµy ë tõng nghÒ kh¸c nhau còng kh¸c nhau, phô thuéc vµo møc ®é phøc t¹p vÒ kü thuËt vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng, vµ phô thuéc vµo h×nh thøc tr¶ l­¬ng. Trong nÒn kinh tÕ, møc l­¬ng bËc 1 cña mét nghÒ nµo ®ã lu«n lu«n lín h¬n hoÆc b»ng møc l­¬ng tèi thiÓu. Møc l­¬ng tèi thiÓu lµ møc tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng lµm nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th­êng, bï ®¾p søc lao ®éng gi¶n ®¬n vµ mét phÇn tÝch luü t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng më réng. §ã lµ nh÷ng c«ng viÖc th«ng th­êng mµ mét ng­êi lao ®éng cã søc khoÎ b×nh th­êng, kh«ng ®µo t¹o vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n... còng cã thÓ lµm ®­îc. TiÒn l­¬ng tèi thiÓu ®­îc nhµ n­íc quy ®Þnh theo tõng thêi kú trªn c¬ së vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc vµ yªu cÇu cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng x· héi. TiÒn l­¬ng (møc l­¬ng) tèi thiÓu th­êng ®­îc x¸c ®Þn qua ph©n tÝch cã chi phÝ vÒ ¨n, mÆc, nhµ ë, tiÖn nghi sinh ho¹t, chi phÝ vÒ häc tËp b¶o hiÓm, søc khoÎ. VÝ dô: N¨m Nhµ n­íc quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu 1993 120.000® 1997 144.000® 2000 180.000® 2001 210.000® 2003 290.000® 1.3.3. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt lµ v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n ë mét bËc nµo ®ã ph¶i cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mÆt kiÕn thøc lý thuyÕt vµ ph¶i lµm ®­îc 12 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh trong thùc hµnh. Trong b¶n tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt th× cÊp bËc c«ng nh©n cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt cã ý nghÜa rÊt quan träng trong tæ chøc lao ®éng vµ tr¶ l­¬ng. Trªn c¬ së tiªu chuÈn kü thuËt, mµ ng­êi lao ®éng cã thÓ ®­îc bè trÝ lµm viÖc theo ®óng yªu cÇu c«ng viÖc, phï hîp víi kh¶ n¨ng lao ®éng. Qua ®ã mµ cã thÓ thùc hiÖn tr¶ l­¬ng theo ®óng chÊt l­îng cña ng­êi lao ®éng khi hä lµm viÖc trong cïng mét nghÒ hay gi÷a c¸c nghÒ kh¸c nhau. - Cã hai lo¹i tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt: Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt chung, thèng nhÊt cña c¸c nghÒ chung, ®ã lµ c¸c nghÒ cã trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ kü thuËt trong nÒn kinh tÕ. Ch¼ng h¹n c«ng nh©n c¬ khÝ, dï hä lµm viÖc ë c¸c ngµnh kh¸c nhau, nh­ng cïng n»m trong b¶ng tiªu chuÈn kü thuËt cña c«ng nh©n c¬ khÝ nãi chung. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt theo ngµnh. §ã lµ, tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt riªng, ¸p dông trong mét ngµnh, nghÒ mang tÝnh ®Æc thï mµ kh«ng thÓ ¸p dông ®­îc cho ngµnh kh¸c. VÝ dô, c«ng nh©n tµu biÓn. C¸c v¨n b¶n tiªu chuÈn kü thuËt ®­îc Nhµ n­íc qu¶n lÝ tËp trung thèng nhÊt trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ. a) VÒ x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc X¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc lµ mét néi dung quan träng trong viÖc x©y dùng tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt. ViÖc x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc th­êng ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau ®©y: + Chia qu¸ tr×nh lao ®éng thµnh c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng vµ c¸c yÕu tè liªn quan cÇn thiÕt. Qu¸ tr×nh lµm viÖc cã thÓ cã nh÷ng kh¸c nhau vÒ møc ®é phøc t¹p, quy ®Þnh c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é... nh­ng vÒ c¬ b¶n ®Òu bao gåm nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau ®©y: - Chøc n¨ng tÝnh to¸n: nã bao gåm nh÷ng c«ng viÖc tÝnh to¸n phôc vô cho qu¸ tr×nh lµm viÖc. §ã cã thÓ lµ nh÷ng tÝnh to¸n ban ®Çu hay tÝnh to¸n trong vµ sau qu¸ tr×nh lµm viÖc. - Chøc n¨ng chuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc t¹i n¬i lµm viÖc. Chøc n¨ng nµy bao gåm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ (tµi liÖu, nguyªn vËt liÖu...) vµ bè 13 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc t¹i n¬i lµm viÖc ®Ó cho qu¸ tr×nh lµm viÖc ®­îc diÔn ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. - Chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã lµ nh÷ng ®éng t¸c, thao t¸c thùc hiÖn c«ng viÖc chÝnh theo yªu cÇu cña quy tr×nh c«ng nghÖ, t¹o ra s¶n phÈm hay hoµn thµnh c«ng viÖc. - Chøc n¨ng phôc vô (®iÒu chØnh, söa ch÷a..) thiÕt bÞ. Ch¼ng h¹n ®iÒu chØnh söa ch÷a nh÷ng sai lÖch hay háng hãc cña c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc sö dông ®Ó qu¸ tr×nh lµm viÖc ®­îc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc. - YÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®ã lµ yªu cÇu tr¸ch nhiÖm ë tõng møc ®é nhÊt ®Þnh víi mçi lo¹i c«ng viÖc ®Æt ra cho ng­êi lao ®éng. VÝ dô, víi nh÷ng c«ng viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸, hay c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn sù an toµn vÒ ng­êi, vÒ tµi s¶n... th× yÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®­îc ®Æt ra rÊt cao, rÊt quan träng. Trong thùc tÕ, møc ®é vµ yªu cÇu cô thÓ cña tõng chøc n¨ng nh­ tr×nh bµy ë trªn cã thÓ kh¸c nhau xuÊt ph¸t tõ t×nh chÊt, ®Æc ®iÓm cña tõng nghÒ, tõng c«ng viÖc. + X¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Th«ng th­êng khi ®¸nh gi¸ møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc theo tõng chøc n¨ng, ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Trong ph­¬ng ph¸p nµy, ®iÓm lµ mét ®¬n vÞ quy ­íc vµ dïng ®Ó ®¸nh gi¸, møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng, tõng yÕu tè. Khi ®¸nh gi¸, do møc ®é quan träng kh¸c nhau vµ ®Ó t¨ng sù chÝnh x¸c tõng chøc n¨ng, cã thÓ chia thµnh tõ 3 ®Õn 5 møc ®é phøc t¹p. D­íi ®©y lµ mét vÝ dô vÒ x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc theo ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Gi¶ sö c«ng viÖc thuéc nghÒ A ®­îc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ trong b¶ng sau ®©y: 14 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp B¶ng X.2: ChuyÓn tõ ®iÓm sang bËc Kho¶ng ®iÓm BËc HÖ sè l­¬ng Tèi thiÓu Tèi ®a L­¬ng tèi thiÓu - 100 1,00 BËc 1 101 113 1,13 BËc 2 114 129 1,29 BËc 3 130 148 1,48 BËc 4 149 172 1,72 BËc 5 173 200 2,00 Tõ b¶ng trªn ta thÊy: Sè ®iÓm cña chøc n¨ng nµy hay hay chøc n¨ng kh¸c cña mét sè lo¹i c«ng viÖc nµo ®ã lµ do møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc quyÕt ®Þnh. Th«ng th­êng, phÇn lín sè ®iÓm tËp trung nhiÒu ë chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh lµm viÖc, nhÊt lµ nh÷ng c«ng viÖc phô thuéc nhiÒu vµo kü n¨ng vµ kü x¶o cña ng­êi lao ®éng. Trong vÝ dô trªn, quy ®Þnh tæng sè ®iÓm cña c¸c møc ®é phøc t¹p vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm rÊt cao vµ tæng sè ®iÓm theo gi¸ trÞ tÝnh ®­îc lµ 200. Khi cã ®iÓm cho tõng chøc n¨ng vµ tæng sè ®iÓm cña c¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc trong nghÒ th× chuyÓn tõ ®iÓm sang bËc. Tuú theo sè bËc trong thang l­¬ng t­¬ng øng mµ cã thÓ quy chuyÓn thµnh c¸c bËc ®iÓm. C¸c bËc t¨ng dÇn tõ thÊp ®Õn cao. NghÒ A ¸p dông thang l­¬ng 5 bËc ta cã b¶ng quy ®iÓm thµnh bËc vµ so víi møc l­¬ng tèi thiÓu nh­ sau: Trong khi x©y dùng cÊp c«ng viÖc, cã thÓ kh«ng ph¶i c«ng viÖc ®¬n gi¶n (bËc 1) sÏ chØ gåm c¸c ®iÓm ë møc ®é rÊt ®¬n gi¶n, vµ còng kh«ng ph¶i c«ng viÖc ë bËc cao nhÊt ®Õn møc ®é phøc t¹p víi ®iÓm hoµn toµn tèi ®a. §iÓm cao thÊp phô thuéc chñ yÕu vµo ph©n tÝch cô thÓ. b) VÒ x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng nh©n X¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng nh©n tøc lµ x¸c ®Þnh nh÷ng yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n lµ toµn bé kiÕn 15 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thøc lý thuyÕt vµ kü n¨ng thùc hµnh mµ ng­êi c«ng nh©n ®ã cÇn ph¶i cã ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc víi mét møc ®é phøc t¹p nhÊt ®Þnh. Mçi c«ng nh©n ®Òu ph¶i cã mét bËc phï hîp víi tr×nh ®é lµnh nghÒ cña m×nh trong tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt. Trong b¶ng tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, cÊp bËc c«ng nh©n ®­îc x©y dùng thèng nhÊt vÒ kÕt cÊu vµ néi dung, bao gåm hai phÇn: - PhÇn yªu cÇu chung - PhÇn diÔn gi¶i tr×nh ®é lµnh nghÒ + Yªu cÇu chung: PhÇn nµy th­êng cã nh÷ng néi dung sau: - Nh÷ng hiÓu biÕt chung nhÊt vÒ yªu cÇu cña mét c«ng nh©n lµm viÖc trong mét xÝ nghiÖp, c«ng ty. - Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ chÝnh s¸ch, quy ®Þnh... cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ ng­êi c«ng nh©n lµm viÖc trong ®ã. - Yªu cÇu chung vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n. Ch¼ng h¹n, c«ng nh©n bËc cao ph¶i th«ng th¹o c«ng viÖc cña c«ng nh©n bËc d­íi trong cïng nghÒ. + DiÔn gi¶i tr×nh ®é lµnh nghÒ: PhÇn nµy bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: - Nh÷ng ®iÒu mµ ng­êi lao ®éng ph¶i biÕt. §ã lµ nh÷ng néi dung kiÕn thøc cô thÓ vÒ nghÒ ë cÊp bËc c«ng nh©n ®ã. - Nh÷ng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn ®­îc. §ã lµ nh÷ng kü n¨ng thùc hµnh, thÓ hiÖn trong nh÷ng ®éng t¸c, thao t¸c cô thÓ tr­íc mét s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Nh÷ng néi dung nµy th­êng ®­îc nghiªn cøu rÊt tû mØ trong tõng nghÒ cô thÓ. Trªn c¬ së b¶n tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, c¸c doanh nghiÖp (c«ng ty, xÝ nghiÖp) tæ chøc båi d­ìng kiÕn thøc vµ tay nghÒ, thi n©ng bËc cho c«ng nh©n, bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng phï hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. 16 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô: 2.1. Kh¸i niÖm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc mµ c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi vµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng qu¶n lý. Kh¸c víi c«ng nh©n, nh÷ng ng­êi lao ®éng trùctiÕp, lao ®éng qu¶n lý tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng l¹i ®ãng vai trß rÊt quan träng lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, ®iÒu hµnh kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. S¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn, quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh cµng më réng th× vai trß quan träng cña lao ®éng qu¶n lý ngµy cµng t¨ng vµ cµng phøc t¹p. HiÖu qu¶ cña lao ®éng qu¶n lý cã ¶nh h­ëng rÊt lín; trong nhiÒu tr­êng hîp mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc x· héi, chÝnh trÞ... Kh¸c víi lao ®éng trùc tiÕp, lao ®éng qu¶n lý, lao ®éng gi¸n tiÕp lµm viÖc b»ng trÝ ãc nhiÒu h¬n, cÊp qu¶n lý cµng cao th× ®ßi hái s¸ng t¹o nhiÒu. Lao ®éng qu¶n lý kh«ng chØ thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò chuyªn m«n mµ cßn gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu c¸c quan hÖ con ng­êi trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. §Æc ®iÓm nµy lµm cho viÖc tÝnh to¸n ®Ó x©y dùng thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng cho lao ®éng qu¶n lý rÊt phøc t¹p. Lao ®éng qu¶n lý ë doanh nghiÖp bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau: 1: L·nh ®¹o s¶n phÈm kinh doanh 2: ThiÕt kÕ s¶n phÈm c«ng viÖc 3: ChuÈn bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt 4: Trang bÞ vµ b¶o ®¶m cho s¶n xuÊt kinh doanh 5: §Þnh møc lao ®éng vµ vËt t­ 6: Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh qu¶n lý 7: Tæ chøc lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng 8: Phôc vô n¨ng l­îng, söa ch÷a... 17 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 9: KiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm 10: §iÒu ®é vµ t¸c nghiÖp s¶n xuÊt 11: LËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t 12: Marketing. Trong ho¹t ®éng qu¶n lý, nh÷ng yªu cÇu ®èi víi lao ®éng qu¶n lý kh«ng chØ kh¸c víi lao ®éng trùc tiÕp mµ cßn kh¸c nhau rÊt râ gi÷a c¸c lo¹i cÊp qu¶n lý víi nhau. B¶ng d­íi ®©y minh ho¹ ®iÒu ®ã: Trong mét c¸ch ph©n lo¹i kh¸c, ng­êi ta cßn chia nh÷ng kh¸c biÖt gi÷a lao ®éng qu¶n lý víi lao ®éng trùc tiÕp, gi÷a lao ®éng cÊp thÊp víi lao ®éng cÊp cao, cÊp l·nh ®¹o trong mét c«ng ty theo c¸c yªu cÇu vÒ: B¶ng: KiÕn thøc cÇn cho tõng nhãm ng­êi (%) KiÕn thøc KiÕn thøc kü V¨n häc qu¶n Nhãm ng­êi kinh tÕ thuËt lý - C«ng nh©n 10 85 5 - Thî c¶ 25 60 15 - Tæ tr­ëng s¶n xuÊt 30 45 25 - Qu¶n ®èc 40 30 30 - L·nh ®¹o kü thuËt 35 30 35 - Gi¸m ®èc 45 15 40 - Tæng gi¸m ®èc 40 10 50 - N¨ng lùc chuyªn m«n nghiÖp vô - N¨ng lùc quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi - N¨ng lùc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc Lao ®éng ë cÊp bËc cµng cao th× n¨ng lùc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc cµng ®ßi hái cao, trong khi ®ã n¨ng lùc quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi th× ®Òu rÊt quan träng trong mäi cÊp. 2.2. X©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô TiÒn l­¬ng trong chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô tr¶ theo thêi gian, th­ëng tr¶ theo th¸ng vµ dùa vµo c¸c b¶ng l­¬ng chøc vô. ViÖc ph©n biÖt t×nh tr¹ng 18 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp trong b¶ng l­¬ng chøc vô, chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu chuÈn vµ yÕu tè kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n: - Tiªu chuÈn chÝnh trÞ - Tr×nh ®é v¨n ho¸ - Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô t­¬ng øng víi chøc vô ®­îc ®¶m nhiÖm. - Tr¸ch nhiÖm ViÖc x©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô ®­îc thùc hiªn theo tr×nh tù sau: 2.2.1. X©y dùng chøc danh cña lao ®éng qu¶n lý Th«ng th­êng trong qu¶n lý cã ba nhãm chøc danh sau: - Chøc n¨ng l·nh ®¹o qu¶n lý - Chøc danh chuyªn m«n, kü thuËt - Chøc danh thùc hµnh, phôc vô, dÞch vô. 2.2.2. §¸nh gi¸ sù phøc t¹p cña lao ®éng trong tõng chøc danh §¸nh gi¸ sù phøc t¹p th­êng ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së cña viÖc ph©n tÝch néi dung c«ng viÖc vµ x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng néi dung ®ã qua ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Trong tõng néi dung c«ng viÖc cña lao ®éng qu¶n lý khi ph©n tÝch sÏ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè cña lao ®éng qu¶n lý cÇn cã. §ã lµ yÕu tè chÊt l­îng vµ yÕu tè tr¸ch nhiÖm. - YÕu tè chÊt l­îng cña nghÒ hoÆc c«ng viÖc bao gåm: tr×nh ®é ®· ®µo t¹o theo yªu cÇu nghÒ nghiÖp hay c«ng viÖc, tr¸ch nhiÖm an toµn ®èi víi ng­êi vµ tµi s¶n... Trong hai yÕu tè trªn, theo kinh nghiÖm, yÕu tè chÊt l­îng nghÒ nghiÖp chiÕm kho¶ng 70% tæng sè ®iÓm (tÝnh b×nh qu©n) cßn yÕu tè tr¸ch nhiÖm chiÕm kho¶ng 30%. 2.2.3. X¸c ®Þnh béi sè vµ sè bËc trong mét b¶ng l­¬ng hay ng¹ch l­¬ng Mét b¶ng l­¬ng cã thÓ cã nhiÒu ng¹ch l­¬ng, mçi ng¹ch øng víi mét chøc danh vµ trong ng¹ch cã nhiÒu bËc l­¬ng. 19 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2