intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài "Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội" l

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:88

Thêm vào BST
Báo xấu
66
lượt xem 7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài "các hình thức trả lương tại công ty công trình giao thông iii - hà nội" l', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài "Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội" l

  1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài Các hình thức trả lương tại Công ty công trình giao thông III - Hà Nội
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi nãi ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi Tõ khi n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi viÖc chuyÓn giao quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu sèng cßn lµ s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i vµ ph¸t triÓn. Tuú thuéc vµo tõng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau mµ mçi doanh nghiÖp ®­a ra c¸c chiÕn l­îc vµ ®­êng lèi cô thÓ ®Ó ph¸t triÓn cña m×nh. Ngµy nay trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi sù thu hót ®Çu t­ cña n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam th× viÖc c«ng nh©n ph¶i ®­îc ®µo t¹o nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o hä lµm ®­îc tèt c«ng viÖc ®­îc giao. Do vËy viÖc ®Çu t­ vµo con ng­êi ®­îc cho lµ mét lÜnh vùc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, ph¶i biÕt ph¸t huy triÖt ®Ó nh©n tè con ng­êi ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng trong mçi ng­êi lao ®éng. Thu nhËp tõ viÖc lµm vµ ®Æc tr­ng x· héi - nghÒ nghiÖp - kü n¨ng cña viÖc lµm lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña ng­êi lao ®éng vµ còng lµ vÊn ®Ò träng t©m ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam khi chuyÓn sang giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. TiÒn l­¬ng lµ mét phÇn quan träng gióp ®¶m b¶o cuéc sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh ng­êi lao ®éng. NÕu lùa chän c¸ch tr¶ l­¬ng hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng thùc hiÖn tèt c«ng viÖc, nhiÖt t×nh vµ vµ ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó lµm viÖc. Cßn ng­îc l¹i, ng­êi lao ®éng sÏ thê ¬ víi c«ng viÖc cña m×nh, hä chØ lµm cho xong bæn phËn bëi v× tiÒn l­¬ng sÏ kh«ng ®¶m b¶o cuéc sèng cña hä vµ gia ®×nh hä. Hä sÏ quan t©m ®Õn thu nhËp ngoµi tiÒn l­¬ng h¬n lµ quan t©m ®Õn tiÒn l­¬ng hä nhËn ®­îc. Khi ®ã tiÒn l­¬ng kh«ng kÝch thÝch ®­îc hä lµm viÖc h¨ng say. Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III Hµ Néi. Em thÊy c«ng t¸c tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty vÉn cßn h¹n chÕ, em ®· chän ®Ò tµi "C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III - Hµ Néi" lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. 1 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp II. KÕt cÊu cña chuyªn ®Ò Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, néi dung cña luËn v¨n ®­îc chia lµm ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng Ch­¬ng II: Ph©n tÝch thùc tr¹ng c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng t¹i c«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III - Hµ Néi Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l­¬ng t¹i C«ng ty c«ng tr×nh giao th«ng III. 2 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ch­¬ng I Nh÷ng lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng I. Kh¸i niÖm chung vÒ tiÒn l­¬ng 1. Kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng søc lao ®éng, søc lao ®éng lµ hµng ho¸ do vËy tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch vÒ nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa, n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ tr­êng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C.M¸c viÕt: "TiÒn c«ng kh«ng ph¶i gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña lao ®éng mµ chØ lµ mét h×nh thøc c¶i trang gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ søc lao ®éng". TiÒn l­¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c nhau. TiÒn l­¬ng tr­íc hÕt lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng (mua søc lao ®éng) tr¶ cho ng­êi lao ®éng (ng­êi b¸n søc lao ®éng). §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng. MÆt kh¸c, do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña lo¹i hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn l­¬ng kh«ng chØ thuÇn tuý lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng liªn quan ®Õn ®êi sèng vµ trËt tù x· héi. §ã lµ quan hÖ x· héi. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®èi víi chñ doanh nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt - kinh doanh. V× vËy tiÒn l­¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä, phÇn thu nhËp chñ yÕu ®èi víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi, cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña hä. PhÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l­¬ng lµ môc ®Ých cña hÕt th¶y ng­êi lao ®éng. Môc ®Ých nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña m×nh. Trong ®iÒu kiÖn cña mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh­ ë n­íc ta hiÖn nay, ph¹m trï tiÒn l­¬ng ®­îc thÓ hiÖn cô thÓ trong tõng thµnh phÇn vµ khu vùc kinh tÕ. Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc vµ khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn mµ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, c¸c c¬ quan, tæ chøc cña nhµ n­íc tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc 3 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp vµ ®­îc thÓ hiÖn trong hÖ thèng l­¬ng thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng do Nhµ n­íc qui ®Þnh. Trong c¸c thµnh phÇn vµ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, tiÒn l­¬ng chÞu sù t¸c ®éng chi phèi rÊt lín cña thÞ tr­êng lao ®éng. TiÒn l­¬ng trong khu vùc nµy dï vÉn nµm trong khu«n khæ luËt ph¸p vµ theo nh÷ng chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ, nh­ng lµ nh÷ng giao dÞch trùc tiÕp gi÷a chñ vµ thî, nh÷ng "mÆc c¶" cô thÓ gi÷a mét bªn lµm thuª vµ mét bªn ®i thuª. Nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nµy cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ph­¬ng thøc tr¶ c«ng. §øng trªn ph¹m vi toµn x· héi, TL ®­îc xem xÐt vµ ®Æt trong quan hÖ vÒ ph©n phèi thu nhËp, quan hÖ s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, quan hÖ vÒ trao ®æi… vµ do vËy c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng, thu nhËp lu«n lu«n lµ c¸c chÝnh s¸ch träng t©m cña mäi quèc gia. TiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ. TiÒn l­¬ng danh nghÜa lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc trùc tiÕp vµo NSL§ vµ hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, phô thuéc vµo tr×nh ®é, kinh nghiÖm lµm viÖc… ngay trong qu¸ tr×nh lao ®éng. TL thùc tÕ ®­îc hiÓu lµ sè l­îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng cã thÓ mau ®­îc b»ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa cña hä. Nh­ vËy TL thùc tÕ kh«ng chØ phô thuéc vµo sè tiÒn l­¬ng danh nghÜa mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ hä muèn mua. Mèi quan hÖ gi÷a TL thùc tÕ vµ TL danh nghÜa ®­îc thÓ hiÖn qua c«ng thøc sau ®©y: Itltt = Error! Ta cã thÓ thÊy râ lµ nÕu gi¸ c¶ t¨ng lªn th× TL thùc tÕ g¶im ®i. §iÒu nµy cã thÓ x¶y ra ngay c¶ khi TL danh nghÜa t¨ng lªn (do cã nh÷ng thay ®æi, ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng). §©y lµ mét quan hÖ rÊt phøc t¹p do sù thay ®æi cña tiÒn l­¬ng dnah nghÜa, cña gia c¶ vµ phô thuéc vµo nh÷ng yÕu 4 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tè kh¸c nhau. §ã còng lµ ®èi t­îng qu¶n lý trùc tiÕp trong c¸c chÝnh s¸ch vÒ thu nhËp, tiÒn l­¬ng vµ ®êi sèng. 3. B¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së gi¸ trÞ søc lao ®éng th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi cã søc lao ®éng vµ ng­êi sö dông ng­êi lao ®éng. §Ó bï ®¾p phÇn hao phÝ lao ®éng ®ã hä cÇn cã mét l­îng nhÊt ®Þnh c¸c vËt phÈm tiªu dïng cho nhu cÇu ¨n, mÆc, ë, ®i l¹i… vµ ng­êi sö dông lao ®éng ph¶i ®¸p øng nhu cÇu ®ã ®óng møc hao phÝ mµ ng­êi lao ®éng ®· bá ra th«ng qua tiÒn l­¬ng. Do ®ã søc lao ®éng cã thÓ lµ hµng ho¸ phô thuéc vµo sù biÕn ®éng cung cÇu vµ chÊt l­îng hµng ho¸ søc lao ®éng trªn thÞ tr­êng tøc lµ chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt gi¸ trÞ ®ãng vai trß chñ ®¹o. TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng cã thÓ t¸i s¶n xuÊt lao ®éng ®Ó hä cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tiÕp theo. V× vËy, tiÒn l­¬ng bao gåm nhiÒu yÕu tè cÊu thµnh, ®Ó thu nhËp lµ nguån sèng chñ yÕu cña b¶n th©n ng­êi lao ®éng vµ cña gia ®×nh hä. ViÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng kh«ng chØ c¨n cø vµo hîp ®ång mµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ng­êi lao ®éng mµ hä nhËn ®­îc sau mét thêi gian lao ®éng mµ hä bá ra. 4. Chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng Con ng­êi cã mét vÞ trÝ quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, con ng­êi lµ yÕu tè cÊu thµnh, vËn hµnh nªn tæ chøc s¶n xuÊt. Theo nghiªn cøu cña c¸c nhµ kinh tÕ ®· kÕt luËn: §éng c¬ lao ®éng b¾t nguån tõ hÖ thèng nhu cÇu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña con ng­êi. Hä lao ®éng víi môc ®Ých nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña b¶n th©n, cña x· héi. Nhu cÇu cña con ng­êi ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng cã thÓ nã nhu cÇu cña con ng­êi lµ kh«ng cã giíi h¹n. TiÒn l­¬ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc g¾n víi nh÷ng chøc n¨ng sau: - TiÒn l­¬ng ®¶m b¶o ®ñ chi phÝ ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Theo C¸c M¸c "TiÒn l­¬ng kh«ng chØ nu«i sèng b¶n th©n ng­êi c«ng nh©n mµ cßn ph¶i d­ ®ñ ®Ó nu«i sèng gia ®×nh anh ta, tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o ®Ó duy tr× søc lao ®éng. 5 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - §¶m b¶o vai trß kÝch thÝch cña tiÒn l­¬ng. V× ®éng c¬ cña tiÒn l­¬ng, ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng viÖc, tiÒn l­¬ng ph¶i t¹o ®­îc sù say mª c«ng viÖc, kh«ng ngõng båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é mäi mÆt, kiÕn thøc chuyªn m«n, kü n¨ng… - §¶m b¶o vai trß ®iÒu phèi lao ®éng. Víi tiÒn l­¬ng ®­îc tho¶ ®¸ng ng­êi lao ®éng sÏ tù nguyÖn ®¶m nhËn mäi c«ng viÖc ®­îc giao phï hîp víi kh¶ n¨ng cña b¶n th©n m×nh. - Vai trß qu¶n lý lao ®éng cña tiÒn l­¬ng. Doanh nghiÖp sö dông c«ng cô tiÒn l­¬ng kh«ng chØ víi môc ®Ých t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng mµ cßn môc ®Ých kh¸c n÷a lµ th«ng qua tr¶ l­¬ng ®Ó theo dâi lao ®éng, kiÓm tra, gi¸m s¸t ng­êi lao ®éng, ®¸nh gi¸ chÊt l­îng ng­êi lao ®éng, ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng chi tr¶ cã hiÖu qu¶. 5. Vai trß cña tiÒn l­¬ng TiÒn l­¬ng lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ng­êi lao ®éng, lµ yÕu tè ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, mét bé phËn ®Æc biÖt cña s¶n xuÊt x· héi. V× vËy, tiÒn l­¬ng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh. ë ®©y, tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu sinh ho¹t tèi thiÓu cña ng­êi lao ®éng nh­ ¨n, ë, ®i l¹i… Tøc lµ tiÒn l­¬ng ph¶i ®ñ ®Ó duy tr× cuéc sèng tèi thiÓu cña ng­êi lao ®éng. ChØ cã khi ®­îc nh­ vËy, tiÒn l­¬ng míi thùc sù cã vai trß quan träng kÝch thÝch lao ®éng, vµ n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi. §ång thêi, chÕ ®é tiÒn l­¬ng phï hîp víi søc lao ®éng ®· hao phÝ sÏ ®em l¹i sù l¹c quan vµ tin t­ëng vµo doanh nghiÖp, vµo chÕ ®é hä ®ang sèng. Nh­ vËy, tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng cã vai trß ®èi víi sù sèng cña con ng­êi lao ®éng, tõ ®ã trë thµnh ®ßn b¶y kinh tÕ ®Ó nã ph¸t huy néi lùc tèi ®a hoµn thµnh c«ng viÖc. Khi ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng thu nhËp xøng ®¸ng víi c«ng søc cña hä ®· bá ra th× lóc ®ã víi bÊt kú c«ng viÖc g× hä còng sÏ lµm. Nh­ vËy cã thÓ nãi tiÒn l­¬ng ®· gãp phÇn quan träng gióp nhµ tæ chøc ®iÒu phèi c«ng viÖc dÔ dµng thuËn lîi. 6 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong doanh nghiÖp viÖc sö dông c«ng cô tiÒn l­¬ng ngoµi môc ®Ých t¹o vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng, tiÒn l­¬ng cßn cã ý nghÜa lín trong viÖc theo dâi kiÓm tra vµ gi¸m s¸t ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®­îc sö dông nh­ lµ th­íc ®o hiÖu qu¶ c«ng viÖc b¶n th©n t×n l­ong lµ mét bé phËn cÊu thµnh bªn chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. V× vËy, nã lµ yÕu tè n»m trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã, tiÒn l­¬ng còng ¶nh h­ëng ®Õn doanh nghiÖp. Víi nhòng vai trß to lín nh­ trªn cña tiÒn l­¬ng trong s¶n xuÊt vµ ®êi sèng th× viÖc lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn, ®Æc thï s¶n xuÊt cña tõng ngµnh, tõng doanh nghiªp sÏ cã t¸c dông tÝch cùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña kinh doanh. §©y lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò nãng báng trong tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp mét chÕ ®é tiÒn l­¬ng lý t­ëng võa ®¶m b¶o lîi Ých ng­êi lao ®éng, ng­êi sö dông lao ®éng vµ toµn x· héi. II. C¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1.1. Kh¸i niÖm ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh chung cña Nhµ n­íc vµ c¸c xÝ nghiÖp, doanh nghiÖp vËn dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng - c¨n cø vµo chÊt l­îng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc ¸p dông cho c«ng nh©n nh÷ng ng­êi lao ®éng trùc tiÕp vµ tr¶ l­¬ng theo kÕt qu¶ lao ®éng cña hä thÓ hiÖn qua sè l­îng vµ chÊt l­îng. Sè l­îng lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn qua møc hao phÝ lao ®éng dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm trong mét kho¶ng thêi gian theo lÞch nµo ®ã. ChÊt l­îng lao ®éng lµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ng­êi lao ®éng sö dông vµo qu¸ tr×nh lao ®éng, chÊt l­îng lao ®éng thÓ hiÖn ë tr×nh ®é gi¸o dôc, ®µo t¹o, kinh nghiÖm, kü n¨ng chÊt l­îng lao ®éng cao th× n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ cao. C.M¸c viÕt: "Lao ®éng phøc t¹p chØ lµ béi sè cña lao ®éng gi¶n ®¬n nh©n ®«i lªn, thµnh thö mét sè l­îng lao ®éng phøc t¹p nµo ®ã cã 7 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thÓ t­¬ng ®­¬ng víi mét sè l­îng lín vÒ lao ®éng gi¶n ®¬n". Lao ®éng phøc t¹p trong ý nghÜa cña C¸c M¸c lµ lao ®éng cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cao. Râ rµng muèn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n tiÒn l­¬ng cho tõng lo¹i c«ng viÖc, cÇn x¸c ®Þnh râ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng nµo ®ã ®· hao phÝ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. §ång thêi x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn lao ®éng cña c«ng viÖc cô thÓ ®ã. 1.2. ý nghÜa cña viÖc ¸p dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc t¹o kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c nghÒ mét c¸ch hîp lý, gi¶m bít tÝnh chÊt b×nh qu©n trong viÖc tr¶ l­¬ng. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc cã t¸c dông lµm cho viÖc bè trÝ vµ sö dông c«ng nh©n thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vÒ søc khoÎ vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä, t¹o c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch lao ®éng, nhÊt lµ kÕ ho¹ch tuyÓn chän, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ cho ng­êi lao ®éng. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc cã t¸c dông khuyÕn khÝch vµ thu hót ng­êi lao ®éng vµo lµm viÖc trong nh÷ng ngµnh nghÒ cã ®iÒu kiÖn lao ®éng n¨ng nhäc, khã kh¨n, ®éc h¹i. - ChÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc kh«ng ph¶i lµ cè ®Þnh, tr¸i l¹i tuú theo ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng nµy ®­îc c¶i tiÕn hay söa ®æi thÝch hîp ®Ó ph¸t huy tèt vai trß, t¸c dông cña nã. 1.3. Néi dung cña chÕ ®é tiÒn l­¬ng cÊp bËc 1.3.1. Thang l­¬ng: a) Kh¸i niÖm Thang l­¬ng lµ b¶n x¸c ®Þnh quan hÖ tû lÖ vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hoÆc mét nhãm nghÒ gièng nhau, theo tr×nh ®é lµnh nghÒ (x¸c ®Þnh theo bËc) cña hä. Nh÷ng nghÒ kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng thang l­¬ng t­¬ng øng kh¸c nhau. Mét thang l­¬ng bao gåm mét sè bËc l­¬ng vµ hÖ sè phï hîp víi c¸c bËc l­¬ng ®ã. Sè bËc vµ c¸c hÖ sè cña thang l­¬ng kh¸c nhau kh«ng gièng nhau. 8 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - BËc l­¬ng lµ bËc ph©n biÖt vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n vµ ®­îc xÕp tõ thÊp ®Õn cao (bËc cao nhÊt cã thÓ lµ bËc 3, bËc 6, bËc 7…) - HÖ sè l­¬ng chØ râ lao ®éng cña c«ng nh©n ë mét bËc nµo ®ã (lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ cao), ®­îc tr¶ l­¬ng cao h¬n c«ng nh©n bËc 1 (bËc cã tr×nh ®é lµnh nghÒ thÊp nhÊt - hay cßn gäi lµ lao ®éng gi¶n ®¬n) trong nghÒ bao nhiªu lÇn. - Bé sè cña thang l­¬ng lµ hÖ sè cña bËc cao nhÊt trong mét thang l­¬ng. §ã lµ sù gÊp béi gi÷a hÖ sè l­¬ng cña bËc cao nhÊt so víi hÖ sè l­¬ng cña bËc thÊp nhÊt hoÆc so víi møc l­¬ng tèi thiÓu. Sù t¨ng lªn cña hÖ sè l­¬ng gi÷a c¸c bËc l­¬ng ®­îc xem xÐt ë hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi vµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi. - HÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi cña hÖ sè l­¬ng lµ hiÖu sè cña hai hÖ sè l­¬ng liªn tiÕp kÒ nhau. Htdn = Hn - Hn-1 Trong ®ã: Htdn : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi Hn : hÖ sè l­¬ng bËc n Hn-1 : hÖ sè l­¬ng ë bËc n-1 - HÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña hÖ sè l­¬ng lµ tû sè gi÷a hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi víi hÖ sè l­¬ng cña bËc ®øng tr­íc. Htgdn = Error! Trong ®ã: Htgdn : hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi Htdn : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi Hn-1 : hÖ sè l­¬ng cña bËc ®øng tr­íc. Trong khi x©y dùng thang l­¬ng, c¸c hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña hÖ sè l­¬ng cã thÓ lµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tiÕn (t¨ng ®æi), hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ®Òu ®Æn (kh«ng ®æi) vµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tho¸i (gi¶m dÇn). Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tiÕn lµ thang l­¬ng trong ®ã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc sau cao h¬n hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc ®øng tr­íc ®ã. 9 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ®Òu ®Æn lµ thang l­¬ng mµ hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc kh¸c nhau lµ nh­ nhau. + Thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi luü tho¸i lµ thang l­¬ng cã c¸c hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi ë c¸c bËc sau nhá h¬n hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi cña c¸c bËc ®øng tr­íc. Trong thùc tÕ, c¸c lo¹i thang l­¬ng cã hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi nh­ trªn mang tÝnh nguyªn t¾c, ph¶n ¸nh xu h­íng chø Ýt khi ®¶m b¶o tÝnh tuyÖt ®èi. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô vÒ c¸c thang l­¬ng cã c¸c hÖ sè l­¬ng hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi kh¸c nhau (xem b¶ng X.1). b) Tr×nh tù x©y dùng mét thang l­¬ng - X©y dùng chøc danh nghÒ cña c¸c nhãm c«ng nh©n Chøc danh nghÒ cña nhãm c«ng nh©n lµ chøc danh cho c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hay mét nhãm nghÒ. ViÖc x©y dùng chøc danh c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm vµ néi dung cña qu¸ tr×nh lao ®éng. Nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc mµ c«ng viÖc cña hä cã tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm vµ néi dung nh­ nhau th× ®­îc xÕp vµo mét nghÒ - mang cïng mét chøc danh ch¼ng h¹n c«ng nh©n c¬ khÝ, c«ng nh©n x©y dùng… nh÷ng ng­êi trong cïng mét nghÒ sÏ cã chung mét thang l­¬ng. X¸c ®Þnh hÖ sè cña thang l­¬ng thùc hiÖn qua ph©n tÝch thêi gian vµ c¸c yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp cÇn thiÕt ®Ó mét c«ng nh©n cã thÓ ®¹t tíi bËc cao nhÊt trong nghÒ. C¸c yÕu tè cã thÓ ®­a vµo ph©n tÝch lµ: thêi gian häc tËp v¨n ho¸, thêi gian ®µo t¹o båi d­ìng, thêi gian tÝch luü kinh nghiÖm vµ kü n¨ng lµm viÖc… Khi x¸c ®Þnh béi sè cña thang l­¬ng, ngoµi viÖc ph©n tÝch c¸c yÕu tè trùc tiÕp trong ngµnh, cÇn ph©n tÝch quan hÖ trong nhãm nghÒ vµ nh÷ng nghÒ kh¸c ®Ó ®¹t ®­îc t­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhau. - X¸c ®Þnh sè bËc cña thang l­¬ng X¸c ®Þnh sè bËc cña mét thang l­¬ng c¨n cø vµo béi sè cña mét thang l­¬ng, tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng (tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸) vµ tr×nh tù ph¸t triÓn tr×nh ®é lµnh 10 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nghÒ, n©ng bËc… Tõ ®ã mµ x¸c ®Þnh sè bËc cÇn thiÕt. Nh÷ng nghÒ cã tÝnh chÊt phøc t¹p vÒ kü thuËt cao th× th­êng ®­îc thiÕt kÕ theo thang l­¬ng cã nhiÒu bËc. ë n­íc ta, nh÷ng nghÒ trong nhãm nghÒ c¬ khÝ cã kÕt cÊu nhiÒu bËc (7 bËc). - X¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc Dùa vµo béi sè cña thang l­¬ng, sè bËc trong thang l­¬ng vµ tÝnh chÊt trong hÖ thèng t¨ng t­¬ng ®èi mµ x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng cho tõng bËc l­¬ng. Béi sè l­¬ng kh«ng ®æi tuy nhiªn hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc kh¸c nhau, ngoµi bËc 1 vµ béi sè cña thang l­¬ng, cã thÓ cao thÊp kh¸c nhau tuú thuéc vµo lo¹i thang l­¬ng ®­îc thiÕt kÕ, theo hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi lòy tiÕn, ®Òu ®Æn hay luü tho¸i. VÝ dô b¶ng X.1 - Thang l­¬ng c«ng nh©n c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö, tin häc BËc l­¬ng 1 2 3 4 5 6 7 Nhãm I: HÖ sè l­¬ng 1,35 1,47 1,62 1,78 2,18 2,67 3,28 Nhãm II: HÖ sè l­¬ng 1,4 1,55 1,72 1,92 2,33 2,84 3,45 … 1.3.2. Møc tiÒn l­¬ng Møc tiÒn l­¬ng lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê, ngµy hay th¸ng) phï hîp c¸c bËc trong thang l­¬ng. Thêi gian dïng lµm ®¬n vÞ tÝnh khi tr¶ l­¬ng cã thÓ kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tr×nh ®é tæ chøc vµ qu¶n lý ë mçi ngµnh, vïng, khu vùc hay mçi quèc gia kh¸c nhau. ë mét sè n­íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ng­êi ta cã thÓ tr¶ l­¬ng theo giê (giê c«ng). ë ViÖt Nam, ®¬n vÞ tÝnh phæ biÕn lµ th¸ng. Trong mét thang l­¬ng, møc tuyÖt ®èi cña møc l­¬ng ®­îc quy ®Þnh cho bËc 1 hay møc l­¬ng tèi thiÓu, c¸c bËc cßn l¹i th× ®­îc tÝnh dùavµo suÊt l­¬ng bËc mét vµ hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng víi bËc ®ã, theo c«ng thøc sau: Si = S1 x ki 11 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Trong ®ã: SuÊt l­¬ng (møc l­¬ng) bËc i S1: SuÊt l­¬ng (møc l­¬ng) bËc 1 hay møc l­¬ng tèi thiÓu. ki: hÖ sè l­¬ng bËc i Møc l­¬ng bËc 1 lµ møc l­¬ng ë bËc thÊp nhÊt trong nghÒ. Møc l­¬ng nµy ë tõng nghÒ kh¸c nhau còng kh¸c nhau, phô thuéc vµo møc ®é phøc t¹p vÒ kü thuËt vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng, vµ phô thuéc vµo h×nh thøc tr¶ l­¬ng. Trong nÒn kinh tÕ, møc l­¬ng bËc 1 cña mét nghÒ nµo ®ã lu«n lu«n lín h¬n hoÆc b»ng møc l­¬ng tèi thiÓu. Møc l­¬ng tèi thiÓu lµ møc tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng lµm nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th­êng, bï ®¾p søc lao ®éng gi¶n ®¬n vµ mét phÇn tÝch luü t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng më réng. §ã lµ nh÷ng c«ng viÖc th«ng th­êng mµ mét ng­êi lao ®éng cã søc khoÎ b×nh th­êng, kh«ng ®µo t¹o vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n... còng cã thÓ lµm ®­îc. TiÒn l­¬ng tèi thiÓu ®­îc nhµ n­íc quy ®Þnh theo tõng thêi kú trªn c¬ së vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc vµ yªu cÇu cña t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng x· héi. TiÒn l­¬ng (møc l­¬ng) tèi thiÓu th­êng ®­îc x¸c ®Þn qua ph©n tÝch cã chi phÝ vÒ ¨n, mÆc, nhµ ë, tiÖn nghi sinh ho¹t, chi phÝ vÒ häc tËp b¶o hiÓm, søc khoÎ. VÝ dô: N¨m Nhµ n­íc quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu 1993 120.000® 1997 144.000® 2000 180.000® 2001 210.000® 2003 290.000® 1.3.3. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt lµ v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc vµ yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n ë mét bËc nµo ®ã ph¶i cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ mÆt kiÕn thøc lý thuyÕt vµ ph¶i lµm ®­îc 12 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh trong thùc hµnh. Trong b¶n tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt th× cÊp bËc c«ng nh©n cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt cã ý nghÜa rÊt quan träng trong tæ chøc lao ®éng vµ tr¶ l­¬ng. Trªn c¬ së tiªu chuÈn kü thuËt, mµ ng­êi lao ®éng cã thÓ ®­îc bè trÝ lµm viÖc theo ®óng yªu cÇu c«ng viÖc, phï hîp víi kh¶ n¨ng lao ®éng. Qua ®ã mµ cã thÓ thùc hiÖn tr¶ l­¬ng theo ®óng chÊt l­îng cña ng­êi lao ®éng khi hä lµm viÖc trong cïng mét nghÒ hay gi÷a c¸c nghÒ kh¸c nhau. - Cã hai lo¹i tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt: Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt chung, thèng nhÊt cña c¸c nghÒ chung, ®ã lµ c¸c nghÒ cã trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ kü thuËt trong nÒn kinh tÕ. Ch¼ng h¹n c«ng nh©n c¬ khÝ, dï hä lµm viÖc ë c¸c ngµnh kh¸c nhau, nh­ng cïng n»m trong b¶ng tiªu chuÈn kü thuËt cña c«ng nh©n c¬ khÝ nãi chung. Tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt theo ngµnh. §ã lµ, tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt riªng, ¸p dông trong mét ngµnh, nghÒ mang tÝnh ®Æc thï mµ kh«ng thÓ ¸p dông ®­îc cho ngµnh kh¸c. VÝ dô, c«ng nh©n tµu biÓn. C¸c v¨n b¶n tiªu chuÈn kü thuËt ®­îc Nhµ n­íc qu¶n lÝ tËp trung thèng nhÊt trªn ph¹m vi toµn bé nÒn kinh tÕ. a) VÒ x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc X¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc lµ mét néi dung quan träng trong viÖc x©y dùng tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt. ViÖc x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc th­êng ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau ®©y: + Chia qu¸ tr×nh lao ®éng thµnh c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng vµ c¸c yÕu tè liªn quan cÇn thiÕt. Qu¸ tr×nh lµm viÖc cã thÓ cã nh÷ng kh¸c nhau vÒ møc ®é phøc t¹p, quy ®Þnh c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é... nh­ng vÒ c¬ b¶n ®Òu bao gåm nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau ®©y: - Chøc n¨ng tÝnh to¸n: nã bao gåm nh÷ng c«ng viÖc tÝnh to¸n phôc vô cho qu¸ tr×nh lµm viÖc. §ã cã thÓ lµ nh÷ng tÝnh to¸n ban ®Çu hay tÝnh to¸n trong vµ sau qu¸ tr×nh lµm viÖc. - Chøc n¨ng chuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc t¹i n¬i lµm viÖc. Chøc n¨ng nµy bao gåm tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc chuÈn bÞ (tµi liÖu, nguyªn vËt liÖu...) vµ bè 13 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp trÝ s¾p xÕp c«ng viÖc t¹i n¬i lµm viÖc ®Ó cho qu¸ tr×nh lµm viÖc ®­îc diÔn ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. - Chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã lµ nh÷ng ®éng t¸c, thao t¸c thùc hiÖn c«ng viÖc chÝnh theo yªu cÇu cña quy tr×nh c«ng nghÖ, t¹o ra s¶n phÈm hay hoµn thµnh c«ng viÖc. - Chøc n¨ng phôc vô (®iÒu chØnh, söa ch÷a..) thiÕt bÞ. Ch¼ng h¹n ®iÒu chØnh söa ch÷a nh÷ng sai lÖch hay háng hãc cña c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ ®­îc sö dông ®Ó qu¸ tr×nh lµm viÖc ®­îc diÔn ra mét c¸ch liªn tôc. - YÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®ã lµ yªu cÇu tr¸ch nhiÖm ë tõng møc ®é nhÊt ®Þnh víi mçi lo¹i c«ng viÖc ®Æt ra cho ng­êi lao ®éng. VÝ dô, víi nh÷ng c«ng viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸, hay c«ng viÖc cã liªn quan ®Õn sù an toµn vÒ ng­êi, vÒ tµi s¶n... th× yÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®­îc ®Æt ra rÊt cao, rÊt quan träng. Trong thùc tÕ, møc ®é vµ yªu cÇu cô thÓ cña tõng chøc n¨ng nh­ tr×nh bµy ë trªn cã thÓ kh¸c nhau xuÊt ph¸t tõ t×nh chÊt, ®Æc ®iÓm cña tõng nghÒ, tõng c«ng viÖc. + X¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Th«ng th­êng khi ®¸nh gi¸ møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng viÖc theo tõng chøc n¨ng, ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Trong ph­¬ng ph¸p nµy, ®iÓm lµ mét ®¬n vÞ quy ­íc vµ dïng ®Ó ®¸nh gi¸, møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng, tõng yÕu tè. Khi ®¸nh gi¸, do møc ®é quan träng kh¸c nhau vµ ®Ó t¨ng sù chÝnh x¸c tõng chøc n¨ng, cã thÓ chia thµnh tõ 3 ®Õn 5 møc ®é phøc t¹p. D­íi ®©y lµ mét vÝ dô vÒ x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc theo ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Gi¶ sö c«ng viÖc thuéc nghÒ A ®­îc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ trong b¶ng sau ®©y: 14 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp B¶ng X.2: ChuyÓn tõ ®iÓm sang bËc Kho¶ng ®iÓm BËc HÖ sè l­¬ng Tèi thiÓu Tèi ®a L­¬ng tèi thiÓu - 100 1,00 BËc 1 101 113 1,13 BËc 2 114 129 1,29 BËc 3 130 148 1,48 BËc 4 149 172 1,72 BËc 5 173 200 2,00 Tõ b¶ng trªn ta thÊy: Sè ®iÓm cña chøc n¨ng nµy hay hay chøc n¨ng kh¸c cña mét sè lo¹i c«ng viÖc nµo ®ã lµ do møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc quyÕt ®Þnh. Th«ng th­êng, phÇn lín sè ®iÓm tËp trung nhiÒu ë chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh lµm viÖc, nhÊt lµ nh÷ng c«ng viÖc phô thuéc nhiÒu vµo kü n¨ng vµ kü x¶o cña ng­êi lao ®éng. Trong vÝ dô trªn, quy ®Þnh tæng sè ®iÓm cña c¸c møc ®é phøc t¹p vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm rÊt cao vµ tæng sè ®iÓm theo gi¸ trÞ tÝnh ®­îc lµ 200. Khi cã ®iÓm cho tõng chøc n¨ng vµ tæng sè ®iÓm cña c¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc trong nghÒ th× chuyÓn tõ ®iÓm sang bËc. Tuú theo sè bËc trong thang l­¬ng t­¬ng øng mµ cã thÓ quy chuyÓn thµnh c¸c bËc ®iÓm. C¸c bËc t¨ng dÇn tõ thÊp ®Õn cao. NghÒ A ¸p dông thang l­¬ng 5 bËc ta cã b¶ng quy ®iÓm thµnh bËc vµ so víi møc l­¬ng tèi thiÓu nh­ sau: Trong khi x©y dùng cÊp c«ng viÖc, cã thÓ kh«ng ph¶i c«ng viÖc ®¬n gi¶n (bËc 1) sÏ chØ gåm c¸c ®iÓm ë møc ®é rÊt ®¬n gi¶n, vµ còng kh«ng ph¶i c«ng viÖc ë bËc cao nhÊt ®Õn møc ®é phøc t¹p víi ®iÓm hoµn toµn tèi ®a. §iÓm cao thÊp phô thuéc chñ yÕu vµo ph©n tÝch cô thÓ. b) VÒ x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng nh©n X¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng nh©n tøc lµ x¸c ®Þnh nh÷ng yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n. Tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n lµ toµn bé kiÕn 15 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thøc lý thuyÕt vµ kü n¨ng thùc hµnh mµ ng­êi c«ng nh©n ®ã cÇn ph¶i cã ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc víi mét møc ®é phøc t¹p nhÊt ®Þnh. Mçi c«ng nh©n ®Òu ph¶i cã mét bËc phï hîp víi tr×nh ®é lµnh nghÒ cña m×nh trong tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt. Trong b¶ng tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, cÊp bËc c«ng nh©n ®­îc x©y dùng thèng nhÊt vÒ kÕt cÊu vµ néi dung, bao gåm hai phÇn: - PhÇn yªu cÇu chung - PhÇn diÔn gi¶i tr×nh ®é lµnh nghÒ + Yªu cÇu chung: PhÇn nµy th­êng cã nh÷ng néi dung sau: - Nh÷ng hiÓu biÕt chung nhÊt vÒ yªu cÇu cña mét c«ng nh©n lµm viÖc trong mét xÝ nghiÖp, c«ng ty. - Nh÷ng hiÓu biÕt vÒ chÝnh s¸ch, quy ®Þnh... cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ ng­êi c«ng nh©n lµm viÖc trong ®ã. - Yªu cÇu chung vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n. Ch¼ng h¹n, c«ng nh©n bËc cao ph¶i th«ng th¹o c«ng viÖc cña c«ng nh©n bËc d­íi trong cïng nghÒ. + DiÔn gi¶i tr×nh ®é lµnh nghÒ: PhÇn nµy bao gåm nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau: - Nh÷ng ®iÒu mµ ng­êi lao ®éng ph¶i biÕt. §ã lµ nh÷ng néi dung kiÕn thøc cô thÓ vÒ nghÒ ë cÊp bËc c«ng nh©n ®ã. - Nh÷ng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn ®­îc. §ã lµ nh÷ng kü n¨ng thùc hµnh, thÓ hiÖn trong nh÷ng ®éng t¸c, thao t¸c cô thÓ tr­íc mét s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Nh÷ng néi dung nµy th­êng ®­îc nghiªn cøu rÊt tû mØ trong tõng nghÒ cô thÓ. Trªn c¬ së b¶n tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt, c¸c doanh nghiÖp (c«ng ty, xÝ nghiÖp) tæ chøc båi d­ìng kiÕn thøc vµ tay nghÒ, thi n©ng bËc cho c«ng nh©n, bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng phï hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. 16 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô: 2.1. Kh¸i niÖm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc mµ c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ n­íc, c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi vµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng qu¶n lý. Kh¸c víi c«ng nh©n, nh÷ng ng­êi lao ®éng trùctiÕp, lao ®éng qu¶n lý tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng l¹i ®ãng vai trß rÊt quan träng lËp kÕ ho¹ch, tæ chøc, ®iÒu hµnh kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. S¶n xuÊt cµng ph¸t triÓn, quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh cµng më réng th× vai trß quan träng cña lao ®éng qu¶n lý ngµy cµng t¨ng vµ cµng phøc t¹p. HiÖu qu¶ cña lao ®éng qu¶n lý cã ¶nh h­ëng rÊt lín; trong nhiÒu tr­êng hîp mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc x· héi, chÝnh trÞ... Kh¸c víi lao ®éng trùc tiÕp, lao ®éng qu¶n lý, lao ®éng gi¸n tiÕp lµm viÖc b»ng trÝ ãc nhiÒu h¬n, cÊp qu¶n lý cµng cao th× ®ßi hái s¸ng t¹o nhiÒu. Lao ®éng qu¶n lý kh«ng chØ thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò chuyªn m«n mµ cßn gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu c¸c quan hÖ con ng­êi trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. §Æc ®iÓm nµy lµm cho viÖc tÝnh to¸n ®Ó x©y dùng thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng cho lao ®éng qu¶n lý rÊt phøc t¹p. Lao ®éng qu¶n lý ë doanh nghiÖp bao gåm nh÷ng ho¹t ®éng, nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau: 1: L·nh ®¹o s¶n phÈm kinh doanh 2: ThiÕt kÕ s¶n phÈm c«ng viÖc 3: ChuÈn bÞ c«ng nghÖ s¶n xuÊt 4: Trang bÞ vµ b¶o ®¶m cho s¶n xuÊt kinh doanh 5: §Þnh møc lao ®éng vµ vËt t­ 6: Tæ chøc vµ ®iÒu hµnh qu¶n lý 7: Tæ chøc lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng 8: Phôc vô n¨ng l­îng, söa ch÷a... 17 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 9: KiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm 10: §iÒu ®é vµ t¸c nghiÖp s¶n xuÊt 11: LËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t 12: Marketing. Trong ho¹t ®éng qu¶n lý, nh÷ng yªu cÇu ®èi víi lao ®éng qu¶n lý kh«ng chØ kh¸c víi lao ®éng trùc tiÕp mµ cßn kh¸c nhau rÊt râ gi÷a c¸c lo¹i cÊp qu¶n lý víi nhau. B¶ng d­íi ®©y minh ho¹ ®iÒu ®ã: Trong mét c¸ch ph©n lo¹i kh¸c, ng­êi ta cßn chia nh÷ng kh¸c biÖt gi÷a lao ®éng qu¶n lý víi lao ®éng trùc tiÕp, gi÷a lao ®éng cÊp thÊp víi lao ®éng cÊp cao, cÊp l·nh ®¹o trong mét c«ng ty theo c¸c yªu cÇu vÒ: B¶ng: KiÕn thøc cÇn cho tõng nhãm ng­êi (%) KiÕn thøc KiÕn thøc kü V¨n häc qu¶n Nhãm ng­êi kinh tÕ thuËt lý - C«ng nh©n 10 85 5 - Thî c¶ 25 60 15 - Tæ tr­ëng s¶n xuÊt 30 45 25 - Qu¶n ®èc 40 30 30 - L·nh ®¹o kü thuËt 35 30 35 - Gi¸m ®èc 45 15 40 - Tæng gi¸m ®èc 40 10 50 - N¨ng lùc chuyªn m«n nghiÖp vô - N¨ng lùc quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi - N¨ng lùc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc Lao ®éng ë cÊp bËc cµng cao th× n¨ng lùc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc cµng ®ßi hái cao, trong khi ®ã n¨ng lùc quan hÖ gi÷a con ng­êi víi con ng­êi th× ®Òu rÊt quan träng trong mäi cÊp. 2.2. X©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô TiÒn l­¬ng trong chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô tr¶ theo thêi gian, th­ëng tr¶ theo th¸ng vµ dùa vµo c¸c b¶ng l­¬ng chøc vô. ViÖc ph©n biÖt t×nh tr¹ng 18 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp trong b¶ng l­¬ng chøc vô, chñ yÕu dùa vµo c¸c tiªu chuÈn vµ yÕu tè kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n: - Tiªu chuÈn chÝnh trÞ - Tr×nh ®é v¨n ho¸ - Tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô t­¬ng øng víi chøc vô ®­îc ®¶m nhiÖm. - Tr¸ch nhiÖm ViÖc x©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô ®­îc thùc hiªn theo tr×nh tù sau: 2.2.1. X©y dùng chøc danh cña lao ®éng qu¶n lý Th«ng th­êng trong qu¶n lý cã ba nhãm chøc danh sau: - Chøc n¨ng l·nh ®¹o qu¶n lý - Chøc danh chuyªn m«n, kü thuËt - Chøc danh thùc hµnh, phôc vô, dÞch vô. 2.2.2. §¸nh gi¸ sù phøc t¹p cña lao ®éng trong tõng chøc danh §¸nh gi¸ sù phøc t¹p th­êng ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së cña viÖc ph©n tÝch néi dung c«ng viÖc vµ x¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng néi dung ®ã qua ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. Trong tõng néi dung c«ng viÖc cña lao ®éng qu¶n lý khi ph©n tÝch sÏ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè cña lao ®éng qu¶n lý cÇn cã. §ã lµ yÕu tè chÊt l­îng vµ yÕu tè tr¸ch nhiÖm. - YÕu tè chÊt l­îng cña nghÒ hoÆc c«ng viÖc bao gåm: tr×nh ®é ®· ®µo t¹o theo yªu cÇu nghÒ nghiÖp hay c«ng viÖc, tr¸ch nhiÖm an toµn ®èi víi ng­êi vµ tµi s¶n... Trong hai yÕu tè trªn, theo kinh nghiÖm, yÕu tè chÊt l­îng nghÒ nghiÖp chiÕm kho¶ng 70% tæng sè ®iÓm (tÝnh b×nh qu©n) cßn yÕu tè tr¸ch nhiÖm chiÕm kho¶ng 30%. 2.2.3. X¸c ®Þnh béi sè vµ sè bËc trong mét b¶ng l­¬ng hay ng¹ch l­¬ng Mét b¶ng l­¬ng cã thÓ cã nhiÒu ng¹ch l­¬ng, mçi ng¹ch øng víi mét chøc danh vµ trong ng¹ch cã nhiÒu bËc l­¬ng. 19 D­¬ng ThÞ DiÖu - KTL§ 41B
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1474 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2