intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

70
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài “nhiệm vụ và các giải pháp giải quyết việc làm trong kế hoạch 5 năm 2001-2005 ở việt nam', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI “NHIỆM VỤ VÀ CÁC GIẢI PHÁP GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM TRONG KẾ HOẠCH 5 NĂM 2001-2005 Ở VIỆT NAM
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu XuÊt ph¸t tõ vai trß cña con ng­êi trong lùc l­îng s¶n xuÊt còng nh­ trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc”. T­ t­ëng chØ ®¹o xuyªn xuèt c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng, Nhµ n­íc vÒ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸ lµ ch¨m sãc båi d­ìng vµ ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, víi t­ c¸ch võa lµ ®éng lùc, võa lµ môc tiªu c¸ch m¹ng”. Lao ®éng víi vai trß lµ mét nguån lùc lín vµ quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong ®ã viÖc ®µo t¹o, bè trÝ vµ sö dông lao ®éng ®ãng vai trß trung t©m. Nh­ng thùc tÕ trong nh÷ng n¨m võa qua vµ cho tíi thêi ®iÓm nµy vÊn ®Ò lao ®éng cßn nhiÒu bÊt cËp vµ h¹n chÕ, viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp cña ng­êi lao ®éng ®­îc §¶ng, buéc §¶ng vµ Nhµ n­íc cã nhiÒu quan t©m. Nh÷ng h¹n chÕ nµy mét phÇn ®· k×m h·m sù ph¸t huy cña c¸c nguån lùc phôc vô cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng còng nh­ c¬ cÊu lao ®éng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ ch­a theo kÞp yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn. Gi¶i quyÕt viÖc lµm vÉn ®ang lµ vÊn ®Ò nãng báng vµ bøc xóc hiÖn nay ë c¶ khu vùc thµnh thÞ vµ khu vùc n«ng th«n ®ßi hái nhµ n­íc, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ b¶n th©n ng­êi lao ®éng ph¶i gi¶i quyÕt. Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ mét nhiÖm vô c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch hiÖn nay. Nh­ng gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng thÓ chØ hoµn thµnh trong thêi gian ng¾n mµ nã ®ßi hái gi¶i quyÕt liªn tôc trong kho¶ng thêi gian dµi víi sù ®Þnh h­íng vµ chØ ®¹o cña chiÕn l­îc, quy ho¹ch vµ c¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm. §Ò ¸n víi ®Ò tµi “NhiÖm vô vµ c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 ë ViÖt Nam “. Xin tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ viÖc lµm hiÖn nay vµ c¸c môc tiªu, c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001-2005. §Ò tµi gåm 3 phÇn: Ch­¬ng I: KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch viÖc lµm ë ViÖt Nam. Ch­¬ng III: môc tiªu vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001-2005. Do ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng h¹n chÕ nªn bµi viÕt cßn thiÕu xãt, v× vËy rÊt mong thÇy c« vµ b¹n bÒ cã ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó bµi viÕt hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c« gi¸o ®· tËn t×nh h­íng dÉn em hoµn thµnh bµi viÕt. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng I: KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1.KÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng: KÕ ho¹ch ho¸ vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ ph­¬ng thøc qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ cña nhµ n­íc theo môc tiªu. Nã thÓ hiÖn b»ng nh÷ng môc tiªu ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i ®¹t ®­îc trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh cña mét quèc gia vµ nh÷ng gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch,nh÷ng c©n ®èi vÜ m« cÇn thiÕt nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu ®Æt ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. KÕ ho¹ch ho¸ kh«ng chØ lµ viÖc lËp kÕ ho¹ch mµ cßn lµ qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn vµ theo dâi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kÕ ho¹ch ho¸ thÓ hiÖn nh÷ng cè g¾ng cã ý thøc cña chÝnh phñ ®Ó ®¹t ®­îc t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh víi møc viÖc lµm cao, æn ®Þnh gi¸ c¶. KÕ ho¹ch ho¸ sÏ gióp chÝnh phñ ng¨n chÆn ®­îc sù mÊt æn ®Þnh kinh tÕ trong khi vÉn ®¶m b¶o kÝch thÝch t¨ng tr­ëng nhanh. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, lµ mét c«ng cô qu¶n lÝ ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn theo tõng thêi k× b»ng hÖ thèng c¸c chØ tiªu môc tiªu vµ chØ tiªu biÖn ph¸p ®Þnh h­íng ph¸t triÓn vµ hÖ thèng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ¸p dông trong thêi k× kÕ ho¹ch. HÖ thèng chØ tiªu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®­îc biÓu hiÖn lµ th­íc ®o cô thÓ nhiÖm vô cÇn ®¹t ®­îc cña thêi k× kÕ ho¹ch. C¸c sè ®o nµy chØ thÓ hiÖn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nã cho phÐp x¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi c¸c bé phËn cÊu thµnh cô thÓ cña nã vµ ®­îc nhµ n­íc sö dông ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. HÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mét quèc gia bao gåm: 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. *HÖ thèng c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi: KÕ ho¹c t¨ng tr­ëng, kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ,kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vïng, kÕ ho¹ch n©ng cao chÊt l­îng phóc lîi x· héi. *HÖ thèng c¸c kÕ hoach biÖn ph¸p vµ c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu: KÕ ho¹ch c¸c nguån lùc, c©n ®èi vèn ®Çu t­, c©n ®èi ng©n s¸ch, c©n ®èi th­¬ng m¹i, c©n ®èi thanh to¸n quèc tÕ. *HÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. 2.KÕ ho¹ch nguån nh©n lùc trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. a. C¸c kh¸i niÖm liªn quan ®Õn vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm. - Nguån nh©n lùc lµ mét bé phËn cña d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng vµ cã kh¶ n¨ng lao ®éng. D©n sè trong ®é tuæi lao ®éng gåm 2 bé phËn: *D©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cßn gäi lµ d©n sè nguån lao ®éng hay lùc l­îng lao ®éng lµ nh÷ng ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng, ®ang lµm viÖc hoÆc kh«ng cã viÖc lµm nh­ng cã nhu cÇu lµm viÖc. Nh­ vËy lùc l­îng lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng bao gåm sè ng­êi cã viÖc lµm vµ sè ng­êi thÊt nghiÖp. *D©n sè kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ bao gåm tÊt c¶ nh÷ng ng­êi kh¸c trong ®é tuæi lao ®éng kh«ng thuéc nhãm cã viÖc hoÆc thÊt nghiÖp. Bé phËn nµy bao gåm: nh÷ng ng­êi kh«ng cã kh¶ n¨ng lµm viÖc do bÖnh tËt èm ®au, mÊt søc kÐo dµi; nh÷ng ng­êi chØ lµm viÖc néi trî chÝnh gia ®×nh m×nh vµ ®­îc tr¶ c«ng; häc sinh viªn trong ®é tuæi lao ®éng; nh÷ng ng­êi kh«ng ho¹t ®éng kinh tÕ v× nh÷ng lÝ do kh¸c nhau. - Nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp lµ nh÷ng ng­êi kh«ng cã viÖc lµm nh­ng cã nhu cÇu lµm viÖc. §¸nh gi¸ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp: + ë khu vùc thµnh thÞ ng­êi ta ding th­íc ®o: % thÊt nghiÖp h÷u h×nh. + ë khu vùc n«ng th«n ng­êi ta dïng th­íc ®o: % thêi gian kh«ng lµm viÖc. ThÊt nghiÖp ®­îc coi lµ mét hiÖn t­îng x· héi nã tån t¹i trong mäi x· héi vµ d­íi nhiÒu h×nh thøc: thÊt nghiÖp h÷u h×nh, thÊt nghiÖp v« h×nh, thÊt nghiÖp chu k×, thÊt nghiÖp tù nguyÖn vµ thÊt nghiÖp kh«ng tù nguyÖn. Nh­ng 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. cho dï tån t¹i d­íi h×nh thøc nµo th× nã ®Òu g©y ra nh÷ng ¶nh h­¬áng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ nh­ sù gi¶m sót cña tæng thu nhËp quèc d©n, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña ng­êi lao ®éng, lµm n¶y sinh c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi. V× vËy viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thÊt nghiÖp lu«n ®­îc ®Æt ra víi mäi quèc gia ®Æc biÖt lµ n­íc ta. - ViÖc lµm lµ nh÷ng ho¹t ®éng t¹o ra thu nhËp vµ ®­îc x· héi thõa nhËn ( bao gåm c¶ nh÷ng ng­êi kh«ng cã thu nhËp nh­ng t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi kh¸c cã thu nhËp). ViÖc lµm lµ ho¹t ®éng s¸ng t¹o cã ý thøc, cã môc ®Ých cña con ng­êi v× sù h¹nh phóc vµ tån t¹i cña chÝnh b¶n th©n m×nh. ViÖc lµm tr­íc hÕt ®em l¹i thu nhËp cho b¶n th©n ng­êi lao ®éng ®ång thêi ®ãng gãp t¹o nªn sù ph¸t triÓn chung nÒn kinh tÕ x· héi. Do vËy t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn vµ gi¶i ph¸p quan träng ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn nÒn kinh tÕ x· héi cña mäi quèc gia. - Gi¶i quyÕt viÖc lµm: Môc ®Ých cuèi cïng cña nghiªn cøu vÊn ®Ò viÖc lµm lµ ®Ò xuÊt ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm. Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ n©ng cao chÊt l­îng viÖc lµm vµ t¹o viÖc lµm thu hót ng­êi lao ®éng vµo guång m¸y s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ. Gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ nh»m t¹o thªm vÒ sè viÖc lµm mµ cßn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng viÖc lµm. Do nhiÒu lÝ do kh¸c nhau nªn sè l­îng viÖc lµm lu«n bÞ h¹n chÕ. Trong x· héi th­êng cã sè l­îng nhÊt ®Þnh ng­êi kh«ng cã viÖc lµm, ®iÒu nµy g©y ¶nh h­ëng kh«ng chØ ®Õn b¶n th©n ng­êi kh«ng cã viÖc lµm mµ c¶ ®Õn x· héi. Hä kh«ng nh÷ng kh«ng cã ®ãng gãp cho x· héi mµ cßn buéc nhµ n­íc trî cÊp. T×nh tr¹ng kh«ng cã viÖc lµm cßn t¹o ra sù c¨ng th¼ng vÒ mÆt x· héi, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm n¶y sinh c¸c tÖ n¹n x· héi. ChÝnh v× vËy gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng kh«ng chØ ®ßi hái nhµ n­íc gi¶i quyÕt mµ ®ßi hái toµn x· héi ®øng ra gi¶i quyÕt. Trong thêi k× tËp trung bao cÊp nhµ n­íc x©y dùng kÕ ho¹ch vµ ph©n bæ hÇu nh­ toµn bé c¸c nguån lùc s¶n xuÊt quèc gia trong ®ã cã viÖc ph©n bæ nguån lao ®éng. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh«ng cã quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. doanh mµ chØ thùc hiÖn kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc giao, cßn ng­êi lao ®éng vÒ nguyªn t¾c lµ kh«ng ph¶i lo t×m viÖc lµm. Nghi· lµ trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung mäi ng­êi ®Õn tuæi lao ®éng ®Òu ®­îc s¾p xÕp vaß nh÷ng c«ng viÖc theo chØ tiªu kÕ ho¹ch ®· ®Þnh. D­êng nh­ trong x· héi kh«ng cã hiÖn t­îng thÊt nghiÖp, chÝnh nguyªn lÝ x· héi chñ nghÜa kh«ng cã thÊt nghiÖp ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “chia viÖc lµm” bÊt chÊp nguyªn t¾c hiÖu qu¶. V× vËy vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm th­êng rÊt gi¶n ®¬n vµ chØ do nhµ n­íc ®øng ra gi¶i quyÕt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× viÖc lµm ®­îc tù do t¹o lËp theo c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña c¬ chÕ thi tr­êng, ng­êi lao ®éng kh«ng bÞ rµng buéc vµ thô ®éng tr«ng chê vµo sù s¾p xÕp cña nhµ n­íc, hîp t¸c x·. Hä ®­îc tù chñ ®Þnh ®o¹t viÖc sö dông søc lao ®éng cña m×nh, ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o theo kh¶ n¨ng , së tr­êng cña m×nh. T¹o viÖc lµm, gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng cßn lµ quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm duy nhÊt cña nhµ n­íc vµ hîp t¸c x·. TÊt c¶ c¸c tæ chøc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n ®Òu cã quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm trong viÖc t¹o vµ t×m viÖc lµm. Toµn x· héi tham gia t¹o viÖc lµm, gi¶i quyÕt viÖc lµm, cïng tham gia ®ãng gãp vµo sù nghiÖp chung. Víi t­ t­ëng xuyªn suèt cña §¶ng th× sù nghiÖp ph¸t triÓn lµ do d©n, v× d©n, ph¸t triÓn ®i lªn x· héi chñ nghÜa lÊy ph¸t triÓn con ng­êi lµm vÞ trÝ trung t©m. V× vËy mµ viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm kh«ng chØ lµ ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n sö dông tèi ­u nguån lao ®éng mµ nã cßn liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®µo t¹o, ch¨m sãc vµ c¸c yÕu tè vÒ v¨n ho¸ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng. Gi¶i quyÕt viÖc lµm liªn quan mËt thiÕt ®Õn c«ng b»ng x· héi do ®ã quan ®iÓm míi cña nhµ n­íc vÒ vÊn ®Ò “viÖc lµm hîp lÝ” kh«ng chØ tÝnh vÒ mÆt sè l­îng mµ cßn xÐt vÒ chÊt l­îng, hiÖu qu¶, nguyÖn väng n¨ng khiÕu ng­êi lao ®éng, phï hîp vÒ mÆt sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c yÕu tè con ng­êi víi vËt chÊt s¶n xuÊt. b. KÕ ho¹ch viÖc lµm trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - KÕ ho¹ch viÖc lµm vµ vÞ trÝ kÕ ho¹ch viÖc lµm. KÕ ho¹ch ho¸ lùc l­îng lao ®éng lµ mét bé phËn trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn nh»m x¸c ®Þnh qui m« c¬ cÊu, chÊt l­îng cña bé phËn 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. d©n sè tham gia ho¹t ®äng kinh tÕ cÇn huy ®éng cho môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¸c chØ tiªu vÒ nhu cÇu viÖc lµm míi, nhiÖm vô gi¶i quyÕt viÖc lµm trong k× kÕ ho¹ch ®ång thêi ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p quan träng nh»m thu hót sö dông hiÖu qu¶ lùc l­îng lao ®éng x· héi. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn, kÕ ho¹ch ho¸ lùc l­îng lao ®éng cã ý nghÜa ®Æc biÖt nã bao hµm c¶ ý nghÜa cña kÕ ho¹ch biÖn ph¸p vµ kÕ ho¹ch môc tiªu: + NÕu xÐt lao ®éng lµ yÕu tè nguån lùc th× kÕ ho¹ch nguån lao ®éng mang tÝnh biÖn ph¸p, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn lùc l­îng lao ®éng nh»m vµo môc tiªu cña kÕ ho¹ch t¨ng tr­ëng, kÕ ho¹ch chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vïng t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn vÒ lao ®éng ®Ó thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch nµy. + NÕu xÐt lao ®éng lµ yÕu tè h­ëng lîi Ých th× kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc mang tÝnh môc tiªu v× kÕ ho¹ch ph¸t triÓn lao ®éng bao hµm mét sè c¸c chØ tiªu n»m trong hÖ thèng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn x· héi nh­: gi¶i quyÕt lao ®éng, khèng chÕ thÊt nghiÖp hay c¸c chØ tiªu gi¸o dôc søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng. Quan ®iÓm trªn cã ý nghÜa rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh x©y dung vµ triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ lao ®éng. Mét mÆt kÕ ho¹ch lao ®éng ®­îc x©y dung dùa trªn c¬ së c¸c yÕu tè cÇu do c¸c kÕ ho¹ch vÒ t¨ng tr­ëng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®Æt ra ®ång thêi kÕ ho¹ch lao ®éng cßn t×m ra c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch môc tiªu do chÝnh kÕ ho¹ch lao ®éng ®Æt ra. - Néi dung chÝnh cña kÕ ho¹ch ngån nh©n lùc: X¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng x· héi cÇn cã k× kÕ ho¹ch: lµ nhu cÇu thu hót vµ gi¶i quyÕt nguån lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi cña k× kÕ ho¹ch: §o b»ng tØ sè viÖc lµm míi mµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ x· héi cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. X¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cung cÊp nguån lùc l­îng lao ®éng k× kÕ ho¹ch: tæng sè bé phËn d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cã thÓ cung cÊp cho nÒn kinh tÕ k× kÕ ho¹ch. C©n ®èi gi÷a nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng tõ ®ã d­a ra nhiÖm vô gi¶i quyÕt viÖc lµm. C¸c gi¶i ph¸p vµ chÝnh s¸ch nh»m khai th¸c huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lao ®éng. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm ë ViÖt Nam. 1.Ph­¬ng h­íng thùc hiÖn môc tiªu kÕ ho¹ch viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000. a.NhiÖm vô vµ môc tiªu cô thÓ vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 1996-2000. “Giai ®o¹n 1996-2000 lµ b­íc tiÕn quan träng cña thêi k× ph¸t triÓn míi- ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc”. §Î ®¹t ®­îc nhiÖm vô tæng qu¸t trªn th× môc tiªu c¬ b¶n cña gi¶i quyÕt viÖc lµm trong thêi k× 1996-2000 lµ nh»m t¹o viÖc lµm míi vµ ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi cã kh¶ n¨ng lao ®éng, cã yªu cÇu viÖc lµm: Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p trî gióp ng­êi lao ®éng nhanh chãng cã ®­îc viÖc lµm, cã viÖc lµm ®Çy ®ñ, cã viÖc lµm cã hiÖu qu¶ h¬n. Th«ng qua ®ã gi¶i quyÕt hîp lÝ mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi. Môc tiªu cô thÓ: M«i n¨m thu hót thªm 1.3-1.4 triÖu ng­êi cã chç viÖc lµm, giamt tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ xuèng 5% vµ n©ng tØ lÖ sö dông thêi gian lao ®éng ë n«ng th«n lªn 75% vµo n¨m 2000. Trong 5 n¨m ph¶i gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 6.5-7 triÖu ng­êi, ®µo t¹o l¹i nghÒ cho 4.5 triÖu ng­êi, n©ng tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o trong lùc l­îng lao ®éng lªn 22-25% vµo n¨m 2000. Tæ chøc d¹y nghÒ g¾n víi viÖc lµm cho 1 triÖu ng­êi, cho vay vèn ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho 925000 ng­êi. b. Ph­¬ng h­íng c¬ b¶n vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm thêi k× 1996-2000. Ph­¬ng h­íng chung lµ nhµ n­íc cïng toµn d©n ra søc ®Çu t­ ph¸t triÓn, thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch vµ c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi. KhuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ, mäi c«ng d©n, mäi nhµ ®Çu t­ më mang ngµnh nghÒ, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Mäi c«ng d©n ®Òu ®­îc tù do hµnh nghÒ, thuª m­ín nh©n c«ng theo ph¸p luËt. Ph¸t triÓn dÞch vô viÖc lµm. TiÕp tôc ph©n bè l¹i d©n c­ vµ lùc l­îng lao ®éng trªn ®Þa bµn c¶ n­íc, t¨ng d©n c­ 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. trªn c¸c ®Þa bµn cã tÝnh chiÕn l­îc vÒ kinh tÕ, an ning quèc phßng. Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. Gi¶m ®¸ng kÓ tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ vµ thiÕu viÖc lµm ë n«ng th«n. Gi¶i quyÕt viÖc lµm ®Õn n¨m 2000 ®­îc triÓn khai trªn 3 h­íng c¬ b¶n: +Ban hµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, c¸c chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch ®ång bé nh»m thóc ®Èy nÒn kinh tÕ h­íng vÒ xuÊt khÈu ph¸t triÓn bÒn v÷ng. KÕt hîp hµi hoµ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm. +Duy tr× vµ b¶o ®¶m viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, chèng sa th¶i nh©n c«ng hµng lo¹t. Tõng b­íc x©y dùng vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. +T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng hç trî trùc tiÕp ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi thÊt nghiÖp, ng­êi thiÕu viÖc lµm vµ nh÷ng ®èi t­îng yÕu thÕ trong thÞ tr­êng lao ®éng. T¹o lËp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn vµ c¸c quÜ quèc gia hç trî viÖc lµm. Nguån tµi chÝnh quÜ hç trî viÖc lµm ®­îc b¶o ®¶m b¨ng nguån ng©n s¸ch (c¶ trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng) vµ nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh tÕ x· héi. Gi¶i quyÕt viÖc lµm ë khu vùc thµnh thÞ thêi k× 1996-2000 theo h­íng: Ph¸t triÓn c¸c xÝ nghiÖp qui m« lín liªn doanh víi n­íc ngoµi t¹o viÖc lµm cã kÜ thuËt cao, cã gi¸ trÞ søc lao ®éng cao nh»m gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng cã tay nghÒ. Ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, khu vùc kinh tÕ kh«ng kÕt cÊu trong lÜnh vùc kinh doanh vµ dÞch vô. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc gia c«ng hµng xuÊt khÈu, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng ®Æc biÖt c¸c hµng ho¸ cã c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng nh­ may mÆc, giÇy da, gèm sø, l¾p r¸p c¸c mÆt hµng ®iÖn tö xe g¾n m¸y. Khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ ven thµnh phè thÞ x·, liªn kÕt kinh tÕ néi vµ ngo¹i thµnh h×nh thµnh vµnh ®ai cung cÊp vµ tiªu thô s¶n phÈm gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n. H×nh thøc c¸c trung t©m d¹y nghÒ vµ dÞch vô viÖc lµm tËp trung ë c¸c ®« thÞ nh»m ®µo t¹o tay nghÒ cã kÜ thuËt cao, cung øng dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc. Lao ®éng n«ng th«n lµ nguån lùc quan träng nhÊt ë n­íc ta, lùc l­îng nµy ph©n bæ trªn ®Þa bµn réng lín vµ chñ yÕu ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng- 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. l©m- ng­ nghiÖp víi tr×nh ®é lao ®éng, kÜ thuËt lao ®éng l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng rÊt thÊp v× vËy gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n cã ý nghÜa rÊt quan träng. Trong kÕ ho¹ch 1996-2000 ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n trªn c¸c h­íng c¬ b¶n: viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ë n«ng th«n ph¶i cã sù nghiªn cøu theo ®Þnh h­íng nhÊt ®Þnh. Tr­íc m¾t ph¶i tËn dông ®­îc lîi thÕ vÒ lao ®éng, vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó t¹o viÖc lµm, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ thÝch hîp víi nhu cÇu ®a d¹ng vµ chÊt l­îng ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng. Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®iÒu tiÕt, t¨ng c­êng c¬ së h¹ tÇng cho s¶n xuÊt, t¹o thÞ tr­êng khai th«ng bu«n b¸n, khuyÕn khÝch hîp t¸c s¶n xuÊt tiªu thô cung øng. ViÖc ®µo t¹o v¨n ho¸, tr×nh ®é häc vÊn vµ n©ng cao d©n trÝ cho ng­êi lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n ®ãng vai trß tÝch cùc vµ quan träng trong viÖc t¹o vµ t×m viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. 2. T×nh h×nh thùc hiÖn môc tiªu viÖc lµm kÕ ho¹ch 1996-2000 vµ thùc tr¹ng viÖc lµm ë n­íc ta. a. T×nh h×nh thùc hiÖn môc tiªu viÖc lµm kÕ ho¹ch 1996-2000. KÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000 ®­îc x©y dùng trong bèi c¶nh cã nhiÒu thuËn lîi, hÇu hÕt c¸c chØ tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995 ®Òu ®¹t vµ v­ît møc kÕ ho¹ch ®Æt ra, ®Êt n­íc ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi vµ chuyÓn sang thêi k× míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiªn ®¹i ho¸. V× vËy môc tiªu kÕ ho¹ch ®Æt ra víi møc phÊn ®Êu cao, thùc hiÖn ®ång thêi 3 môc tiªu. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch nhÊt lµ tõ gi÷a n¨m 1997 ®Õn 1999 do t¸c ®éng tiªu cùc cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh kinh tÕ khu vùc cïng víi thiªn tai nghiªm träng liªn tiÕp x¶y ra ®· ®Æt nÒn kinh tÕ n­íc ta tr­íc nh÷ng th¸ch thøc quyÕt liÖt. Trong bèi c¶nh ®ã toµn §¶ng toµn d©n ta ®· nç lùc phÊn ®Êu v­ît qua khã kh¨n th¸ch thøc duy tr× ®­îc nhÞp ®é t¨ng tr­ëng tæng s¶n phÈm trong n­íc 7%/n¨m, c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tiÕp tôc ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng. Víi hoµn c¶nh kinh tÕ, c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi ®· cã b­íc ph¸t triÓn kh¸ thÓ hiÖn sù nç lùc rÊt lín cña toµn §¶ng toµn d©n, trong ®ã nh÷ng kÕt qu¶ mµ c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm ®¹t ®­îc còng rÊt 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®¸ng khÝch lÖ. ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ chÝnh s¸ch thóc ®Èy ®Çu t­ ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt, ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ bá vèn ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi cña ddÊt n­íc ®· t¹o thªm nhiÒu chç viÖc lµm míi gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. M¹ng l­íi c¸c trung t©m xóc tiÕn viÖc lµm, trung t©m d¹y nghÒ, h­íng nghiÖp cña c¸c ngµnh c¸c cÊp c¸c doanh nghiÖp vµ ®oµn thÓ quÇn chóng ®· gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc t¹o c¬ héi ®Ó ng­êi lao ®éng cã thÓ tiÕp cËn viÖc lµm hoÆc tù t¹o viÖc lµm, kÕt hîp víi sù hç trî cña nhµ n­íc vµ céng ®ång. Trong 5 n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· cã thªm 6.1 triÖu lao ®éng ®­îc thu hót vµo lµm viÖc vµ t¹o thªm viÖc lµm trong c¸c ngµnh kinh tÕ x· héi, b×nh qu©n mçi n¨m thu hót kho¶ng h¬n 1.2 triÖu ng­êi trong ®ã khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ hîp t¸c x· ®ãng gãp phÇn ®¸ng kÓ t¹o ra nhiÒu chç viÖc lµm míi. TØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ n¨m 2000 lµ 6.4% trong khi kÕ ho¹ch ®Æt ra lµ gi¶m xuèng d­íi 5%, thêi gian sö dông lao ®éng thùc tÕ lµ 73.8% vµ tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o trong lùc l­îng lao ®éng ë møc 20% so víi môc tiªu kÕ ho¹ch t­¬ng øng ®Æt ra lµ 75% vµ 22-25% vµo n¨m 2000. VÒ c«ng t¸c d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. TØ lÖ sinh b×nh qu©n mçi n¨m gi¶m 0.078% (môc tiªu ®Ò ra lµ 0.06%). TØ lÖ t¨ng d©n sè n¨m 1995 lµ 1.7% ®Õn n¨m2000 chØ cßn 1.4%. C¬ së vËt chÊt phôc vô cho c«ng t¸c d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®­îc t¨ng c­êng ®¸ng kÓ. Víi nh÷ng tiÕn bé kÓ trªn n¨m 1999 ViÖt Nam ®· ®­îc liªn hîp quèc tÆng gi¶i th­ëng vÒ c«ng t¸c d©n sè. b. Thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ë n­íc ta hiÖn nay: N­íc ta hiÖn nay lµ mét n­íc n«ng nghiÖp nghÌo, cã d©n sè ®«ng víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cao, nguån lao ®éng dåi dµo n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, cung lao ®éng lu«n lu«n trong t×nh tr¹ng lín h¬n cÇu lao ®éng bëi vËy trong nÒn kinh tÕ lu«n lu«n duy tr× lùc l­îng lao ®éng d­ thõa d­íi nhiÒu h×nh thøc, t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm lµ phæ biÕn. N¨m 2000 tØ lÖ thÊt nghiÖp ë thµnh thÞ lµ 6.42% cßn ë n«ng th«n tØ lÖ thêi gian lao ®éng ®­îc sö dông cña lùc l­îng lao 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®éng trong ®é tuæi lao ®éng lµ 76.58% . §©y lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch kh«ng chØ tr­íc m¾t mµ cßn cã nguy c¬ k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· h«Þ l©u dµi. Tr­íc hÕt chóng ta xem xÐt hiÖn tr¹ng vµ xu h­íng thay ®æi viÖc lµm trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y qua b¶ng biÓu sau: C¸c tiªu chÝ 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Tæng sè 33978 34352 34801 35679 36205 37677 Theo N«ng l©m ng­ 23431 22589 23018 22861 22670 22813 nhãm nghiÖp ngµnh X©y dùng, 3698 4170 4049 4435 4744 5428 c«ng nghiÖp DÞch vô 6849 7593 7734 8382 8791 8426 Theo Nhµ n­íc 2973 3049 3533 3606 3644 3769 thµnh Ngoµi nhµ n­íc 31005 31128 31083 31884 32343 33554 phÇn Cã vèn ®Çu t­ 130 184 190 218 354 kinh tÕ n­íc ngoµi Ph©n tÝch sè liÖu biÓu trªn ta thÊy r»ng sè ng­êi cã viÖc lµm th­êng xuyªn t¨ng lªn liªn tôc trong thêi k× 1996-2000, mçi n¨m trung b×nh t¨ng gÇn 740 ngh×n ng­êi, trong ®ã n¨m t¨ng nhiÒu nhÊt lµ n¨m 2001 so víi n¨m 2000 víi sè tuyÖt ®èi lµ 1472 ngh×n vµ n¨m t¨ng nhÊt lµ n¨m 1998 so víi 1997 víi sè ng­êi lµ 449 ngh×n. Xu h­íng thay ®æi trªn phÇn nµo ®­îc ph¶n ¸nh qua sù thay ®æi c¬ cÊu lµm viÖc theo 2 nhãm tiªu chÝ ph©n lo¹i ë biÓu trªn. Tr­íc hÕt sè viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp trong thêi k× nµy nãi chung lµ kh«ng thay ®æi nhiÒu cã xu h­íng gi¶m nhÑ nh­ng kh«ng ®Òu. So s¸nh n¨m 2001 víi n¨m 1996 sè viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp gi¶m ®i 618 ngh×n (trong khi d©n sè, nguån lao ®éng ë khu vùc n«ng th«n thêi k× nµy kh«ng hÒ gi¶m ®i vÒ sè tuyÖt ®èi. §èi víi nhãm ngµnh x©y dùng c«ng nghiÖp xu h­íng thay ®æi lµ tÝch cùc, sè viÖc lµm ®· t¨ng lªn liªn tôc trung b×nh mçi n¨m t¨ng 346 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ngh×n viÖc lµm. §èi víi nhãm ngµnh dÞch vô xu h­íng thay ®æi còng tÝch cùc t­¬ng tù nh­ trong x©y dùng c«ng nghiÖp, sè tuyÖt ®èi viÖc lµm t¨ng trung b×nh mçi n¨m kho¶ng 230 ngh×n ng­êi. XÐt vÒ tæng thÓ c¬ cÊu viÖc lµm trong thêi k× nµy, n¨m 1996 tæng sè viÖc lµm lµ 100% th× c¸c nhãm ngµnh sÏ lµ : n«ng l©m ng­ nghiÖp 69%, x©y dùng c«ng nghiÖp chiÕm 10.9% vµ dÞch vô 20.1%. N¨m 2001 sè % t­¬ng øng lµ 60.5-14.4-25.1% . Nh­ vËy tØ träng viÖc lµm trong n«ng l©m ng­ nghiÖp ®· gi¶m ®i kho¶ng 9% t­¬ng øng lµ sè viÖc lµm t¨ng thªm trong x©y dùng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong thêi k× 5 n¨m 1996-2000. §èi víi c¬ cÊu viÖc lµm theo thµnh phÇn kinh tÕ chóng ta thÊy xu h­íng t¨ng trong c¶ 3 nhãm: nhµ n­íc, ngoµi nhµ n­íc vµ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trung b×nh mçi n¨m khu vùc nhµ n­íc t¨ng thªm 159 ngh×n, ngoµi nhµ n­íc t¨ng 510 ngh×n vµ khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 56 ngh×n viÖc lµm. NÕu so s¸nh vÒ tèc ®é t¨ng viÖc lµm trung b×nh n¨m th× thø tù lµ thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nhanh nhÊt 43% sau ®ã ®Õn khu vùc nhµ n­íc 5.35% vµ khu vùc ngoµi nhµ n­íc 1.64%. VÒ cung lao ®éng: N­íc ta lµ mét n­íc cã d©n sè ®«ng víi c¬ cÊu d©n sè trÎ v× vËy mµ lùc l­îng lao ®éng lµ rÊt dåi dµo hµng n¨m t¨ng tõ 3.3-3.5% t­¬ng øng mçi n¨m cã 1.5 triÖu ng­êi b­íc vµo tuæi lao ®éng. Sè ng­êi ra khái tuæi lao ®éng gÇn 0.5 triÖu ng­êi vËy mçi n¨m trung b×nh ViÖt Nam t¨ng h¬n 1 triÖu lao ®éng. D©n sè vµ lao ®éng ë n­íc ta l¹i chñ yÕu tËp trung ë khu vùc n«ng th«n víi viÖc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ chñ yÕu trong khi ®ã diÖn tÝch canh t¸c cho mét nh©n khÈu ®ang cã xu h­íng gi¶m dÇn, t©ta yÕu sÏ dÉn ®Õn hiÖn t­îng thÊt nghiÖp ra t¨ng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ x· héi. ë thµnh phè ngoµi thÊt nghiÖp t¹m thêi, thÊt nghiÖp c¬ cÊu cßn tån t¹i thÊt nghiÖp do chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ, do bè trÝ s¾p xÕp l¹i lao ®éng nªn tØ lÖ thÊt nghiÖp trong c¸c n¨m qua t­¬ng ®èi cao vµ cã xu h­íng gia t¨ng (1996: 5.88% , 1997: 6.01% , 1998: 6.85% , 1999: 7.4%) .ë khu vùc n«ng th«n cïng víi chuyÓn giao sö dông ®Êt ®Õn hé n«ng d©n vµ ¸p dông tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt, t¹o thªm viÖc lµm nh­ng sè ng­êi thiÕu viÖc lµm vÉn chiÕm 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. mét tØ lÖ lín (1996: 27.65% , 1997: 25.47% ,1998: 27.65% , 1999 kho¶ng 29%). VÒ chÊt l­îng nguån lao ®éng, trong n¨m 2000 lao ®éng n­íc ta ®· qua ®µo t¹o gÇn 6 triÖu ng­êi chiÕm 15.52% so víi tæng sè lao ®éng t¨ng 1.65% so víi n¨m1999. MiÒn §«ng Nam Bé cã tØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o cao nhÊt lµ 21% tiÕp ®Õn lµ §ång b»ng s«ng Hång 20.9%. C¬ cÊu lao ®éng ®· cã sù thay ®æi: nhãm ngµnh x©y dùng t¨ng 0.7%; dÞch vô t¨ng 0.35% vµ tØ lÖ lao ®éng thÊt nghiÖp chung c¶ n­íc gi¶m 0.3% so víi n¨m 1999. ChuÈn hé nghÌo theo møc trung b×nh thu nhËp ®Çu ng­êi trong tõng hé gia ®×nh, tõng vïng còng ®­îc n©ng cao h¬n tr­íc ®©y víi møc 80000 ®ång/th¸ng cho vïng n«ng th«n miÒn nói h¶i ®¶o, 100000 ®ång/th¸ng cho vïng n«ng th«n ®ång b»ng vµ 150000 ®ång/th¸ng cho vïng thµnh thÞ. Thµnh tÝch ®¹t ®­îc trªn lµ ®¸ng khÝch lÖ nh­ng so víi yªu cÇu cßn kho¶ng c¸ch kh¸ xa vµ ®ßi hái sù nç lùc vµ phÊn ®Êu rÊt lín. Lao ®éng ®­îc ®µo t¹o ë n­íc ta vÉn lµ qu¸ Ýt (15.52%) trong khi ®ã c¸c n­íc trong khu vùc tØ lÖ nµy chiÕm 40-50%. Chóng ta l¹i thiÕu c«ng nh©n cã tay nghÒ cao phï hîp víi yªu cÇu c«ng nghÖ s¶n xuÊt míi sè c«ng nh©n bËc cao (5,6,7) n÷ míi chiÕm 18.32%, nam 29.4% so víi tæng sè c«ng nh©n kÜ thuËt. C¬ cÊu ®µo t¹o gi÷a bËc ®¹i häc, trung häc, c«ng nh©n hiÖn nay ch­a hîp lÝ víi tØ lÖ 1-1.3-1, trong khi c¸c n­íc trong khu vùc tØ lÖ nµy b×nh qu©n nµy lµ 1-4-10. Trong cuéc ®iÒu tra t¹i 84 doanh nghiÖp thuéc c¸c khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ ë 8 ®Þa ph­¬ng träng ®iÓm do Tæng Liªn doµn Lao §éng ViÖt Nam tæ chøc, kÕt qu¶ cho thÊy 3% c«ng nh©n cã tr×nh ®é v¨n ho¸ tiÓu häc, 34.1% trung häc c¬ së, 61.5% phæ th«ng trung häc, 1.4% cã tr×nh ®é trung häc chuyªn nghiÖp vµ ®¹i häc. Nh­ng sè liÖu trªn phÇn nµo ®· ph¶n ¸nh ®­îc thùc tr¹ng vÒ chÊt l­îng lao ®éng ë n­íc ta hiÖn nay. c. Thùc tr¹ng trong vÊn ®Ò gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n­íc ta. §¶ng vµ nhµ n­íc lu«n x¸c ®Þnh con ng­êi lµ vÞ trÝ trung t©m cña sù nghiÖp ph¸t triÓn, ph¸t triÓn con ng­êi, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu cÊu thµnh lªn sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. §ång 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thêi tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi buéc c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu ®Ó cã thÓ theo kÞp vµ n¾m b¾t c¸c c¬ héi mµ tiÕn tr×nh héi nhËp mang ®Õn. NhËn thøc ®­îc ý nghÜa vµ tÇm quan träng, c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng, nç lùc vµ b­íc ®Çu ®· thu ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan. B»ng nhiÒu h×nh thøc thóc ®Èy ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn kÕt hîp víi c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia t¹o viÖc lµm ®· t¹o míi nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua ®· t¹o ra trung b×nh mçi n¨m 1.2 triÖu chç lµm viÖc míi ®¸p øng phÇn nµo nguån cung lao ®éng ngµy cµng t¨ng. Cïng víi viÖc t¹o ra chç lµm viÖc míi th× nhµ n­íc còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i lao ®éng, tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®aÞ ho¸ ®¸t n­íc. Tuy c«ng t¸c kÕ ho¹ch viÖc lµm ®· ®¹t ®­îc nhiÒu b­íc tiÕn nh­ng vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn ph¶i kh¾c phôc: C¸c chØ tiªu thùc tÕ vÒ viÖc lµm ®· kh«ng ®¹t ®­îc so víi møc chØ tiªu ®Æt ra. T×nh h×nh thÊt nghiÖp cßn ®¸ng lo ng¹i n¨m 2000 tØ lÖ nµy lµ 6.44% trong khi kÕ ho¹ch ®Æt ra chØ lµ 5%, thêi gian sö dông lao ®éng ë n«ng th«n lµ 73.8% so víi 75% cña môc tiªu kÕ ho¹ch. §Æc biÖt chÊt l­îng lao ®éng cña n­íc ta hiÖn nay lµ rÊt thÊp so víi khu vùc vµ thÕ giíi nhÊt lµ trong khu vùc n«ng th«n, ph©n bè vµ c¬ cÊu lao ®éng bÊt hîp lÝ phÇn nµo ®· g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm vµ thÊt nghiÖp ngµy cµng gia t¨ng trong vµi n¨m gÇn ®©y (1996-1999). d. Nh÷ng tån t¹i cña vÊn ®Ò viÖc lµm nh÷ng khã kh¨m trong c«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm trong nh÷ng n¨m qua do c¸c nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: PhÇn lín lao ®éng n»m ë khu vùc n«ng th«n. Tuy nhiªn do diÖn tÝch canh t¸c b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp, chuyÓn ®æi c¬ cÊu n«ng nghiÖp chËm, tiÓu thñ c«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn, møc ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp cßn h¹n chÕ, cho nªn t×nh tr¹ng thiÕu viÖc lµm trÇm träng, biÓu hiÖn cô thÓ lµ tØ lÖ thêi gian lao ®éng kh«ng cao n¨m 2000 chØ ®¹t 74.14%. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ hé gia ®×nh vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ n¬i cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu viÖc lµm v× nh÷ng 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ­u thÕ vÒ qui m« vµ chi phÝ thÊp ®Ó t¹o ra mét chç lµm viÖc, tÝnh n¨ng ®éng vµ lîi Ých trùc tiÕp cña lao ®éng, phï hîp víi chÊt l­îng lao ®éng vµ tr×nh ®é qu¶n lÝ. Tuy nhiªn khu vùc nµy còng ®ang ®èi ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn më cöa vµ héi nhËp, s¶n phÈm kÐm tÝnh c¹nh tranh do chÊt l­îng kh«ng cao, ngoµi ra m«i tr­êng kinh doanh ch­a æn ®Þnh cßn nhiÒu rñi ro, thiÕu th«ng tin thiÕu sù hç trî, h¹n chÕ vÒ vèn. Khu vùc nhµ n­íc ®ang gÆp th¸ch thøc kh«ng nhá. NhiÖm vô vµ yªu cÇu c¶i c¸ch bé m¸y qu¶n lÝ vµ thñ tôc hµnh chÝnh ®ßi hái ph¶i tinh gi¶n biªn chÕ s¾p xÕp l¹i sè biªn chÕ hiÖn cã, h¹n chÕ nhËn thªm lao ®éng míi. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc mÆc dï cã nhiÒu kho¶n ®Çu t­ vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî còng gÆp khã kh¨n trong s¶n xuÊt kinh doanh, tr­íc yªu cÇu n©ng cao hiÖu qu¶, n¨ng lùc c¹nh tranh, chèng ®éc quyÒn do ®ã c¬ héi t¹o thªm viÖc lµm lµ rÊt h¹n hÑp. Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi tuy cã tèc ®é t¨ng tr­ëng trung b×nh hµng n¨m kh¸ cao kho¶ng 17% tuy nhiªn tØ träng trong GDP cßn thÊp, h¬n n÷a phÇn lín tËp chung vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng, dÇu khÝ, bÊt ®éng s¶n ®ã lµ nh÷ng ngµnh cÇn nhiÒu vèn, cã hÖ sè b¶o hé cao, bëi vËy kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng kh«ng nhiÒu. Huy ®éng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¬ së vµ ®µo t¹o tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng ch­a g¾n víi yªu cÇu thùc tÕ cho nªn dÉn ®Õn chÊt l­îng lao ®éng ë n­íc ta cßn yÕu kÐm, tr×nh ®é tay nghÒ thÊp, c¬ cÊu ngµnh nghÒ kh«ng phï hîp víi yªu cÇu, tØ lÖ lao ®éng kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cßn rÊt cao ®Æc biÖt ë khu vùc n«ng th«n vµ vïng s©u vïng xa. ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm cßn nhiÒu h¹n chÕ kh«ng cã sù ®ång bé gi­· ®µo t¹o vµ nhu cÇu sö dông. Ch­a cã sù thèng nhÊt hîp lÝ gi÷a trung ­¬ng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng, gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng víi nhau trong gi¶i quyÕt vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ ho¹ch gi¶i quyÕt viÖc lµm. Ch­a thùc hiÖn ®­îc viÖc x· héi ho¸ trong viÖc t×m vµ t¹o viÖc lµm. ThÞ tr­êng lao ®éng ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng ®Ó gi¶i quyÕt viÖc lµm, th× ë n­íc ta hiÖn nay thÞ tr­êng nµy cßn rÊt s¬ khai vµ 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kÐm ph¸t triÓn ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua hÖ sè lao ®éng tham gia vµo thÞ tr­êng lao ®éng lµ rÊt thÊp. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n ®Én ®Õn thùc tr¹ng lao ®éng vµ viÖc lµm ë n­íc ta hiÖn nay. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ch­¬ng III: Môc tiªu vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 2001- 2005. 1.Quan ®iÓm vµ chñ tr­¬ng cña §¶ng vÒ viÖc lµm vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm: Gi¶i quyÕt viÖc lµm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó ph¸t huy nh©n tè con ng­êi, æn ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ, lµm lµnh m¹nh x· héi, ®¸p øng nhu cÇu chÝnh ®¸ng vµ yªu cÇu bøc xóc cña nh©n d©n. §Õn n¨m 2010 n­íc ta cã 56.8 triÖu ng­êi ë ®é tuæi lao ®éng t¨ng gÇn 11 triÖu ng­êi so víi n¨m 2000. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, ph¶i t¹o m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn réng r·i c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh,t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng lao ®éng. Thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng x· héi phï hîp víi c¬ cÊu kinh tÕ. Chó träng b¶o ®¶m an toµn x· héi. §Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng. X©y dùng vµ thùc hiÖn ®ång bé vµ chÆt chÏ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ®µo t¹o nguån lao ®éng, ®­a lao ®éng ra n­íc ngoµi, b¶o vÖ quyÒn lîi vµ t¨ng uy tÝn cña lao ®éng ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. TiÕp tôc gi¶m tèc ®é, gi¶m d©n sè, æn ®Þnh quy m« d©n sè ë møc hîp lÝ, gi¶i quyÕt ®ång bé, tõng b­íc vµ cã träng ®iÓm chÊt l­îng d©n sè, c¬ cÊu d©n sè vµ ph©n bè d©n c­. B»ng nguån lùc cña nhµ n­íc vµ toµn x· héi, t¨ng ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, cho vay vèn, trî gióp ®µo t¹o nghÒ, cung cÊp th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ, gióp ®ì tiªu thô s¶n phÈm. Chñ ®éng di dêi mét bé phËn nh©n d©n kh«ng cã ®Êt canh t¸c vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®Õn lËp nghiÖp á nh÷ng vïng cßn tiÒm n¨ng. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, khuÕn khÝch mäi ng­êi d©n v­ît lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ gióp ®ì ng­êi nghÌo. Thùc hiÖn trî cÊp x· héi ®èi víi nh÷ng ng­êi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt kh«ng thÓ tù lao ®éng, kh«ng cã ng­êi b¶o trî nu«i d­ìng. 2. Môc tiªu vµ ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt viÖc lµm trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001- 2005. a. Môc tiªu cña §¶ng vµ nhµ n­íc vÒ viÖc lµm. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2