intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích sự biến động của kim ngạch xuất khẩu dệt may thời ki 1996_2003 và dự báo năm 2004.

Chia sẻ: Phan Ngi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:45

Thêm vào BST
Báo xấu
73
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích sự biến động của kim ngạch xuất khẩu dệt may thời ki 1996_2003 và dự báo năm 2004.', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích sự biến động của kim ngạch xuất khẩu dệt may thời ki 1996_2003 và dự báo năm 2004.

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài Vận dụng phương pháp dãy số thời gian để phân tích sự biến động của kim ngạch xuất khẩu dệt may thời ki 1996_2003 và dự báo năm 2004
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª Lêi më ®Çu Trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay, xu thÕ héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn vµ lan réng. Sù th«ng th­¬ng dao dÞch gi÷a c¸c n­íc ngµy cµng më réng. §iÒu ®ã t¹o c¬ héi cho ph¸t triÓn kinh tÕ,nh­ng ®ång thêi cñng t¹o ra nhiÒu kho kh¨n cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Muèn ph¸t triÓn kinh tÕ, ph¶i më r«ng giao l­u, bu«n b¸n víi n­íc ngoµi, n¾m b¾t nhöng c¬ héi ,ph¸t huy lîi thÕ ,t×m ra h­íng ®i phï hîp vµ h¹n chÕ ®­îc nhöng khã kh¨n do bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi t¹o ra.ViÖt nam lµ mét n­íc nghÌo ,víi ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu,chñ yÕu lµ n«ng nghiÖp (h¬n 70%lao ®éng thuéc n«ng nghiÖp). Tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ,n­íc ta ®¶ ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu,®­a nÒn kinh tÕ tho¸t khái khñng ho¶ng,n©ng cao ®ßi sèng nh©n d©n ,vµ tho¸t khái thÕ cÊm vËn bao v©y ,më réng quan hÖ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ,®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu. XuÊt khÈu gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn thu hót ®­îc nhöng m¸y mãc thiÕt bÞ ,d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i ,c«ng nghÖ th«ng...Ngoµi ra xuÊt khÈu cßn t¨ng thu ng©n s¸ch nhµ n­íc,®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn c¬ s¬ h¹ tÇng ®ång thêi t¹o ra viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng . Hµng dÖt may lµ mét trong nhöng mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña ViÖt Nam. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu hµng dÖt may ngµy cµng ®­îc më réng ë c¸c thÞ tr­êng nh­ :EU, MÜ, NhËt…vµ nhiÒu n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. Víi nhöng thuËn lîi s½n cã ngµnh dÖt may xuÊt khÈu ngay cµng ph¸t triÓn, kim ng¹ch xuÊt khÈu ngµy cµng cao vµ chiÕm mét tØ träng lín trong kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­ãc . Tr­íc nh÷ng ®ãng gãp cña ngµnh dÖt may ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n nªn em chän ®Ò tµi: VËn dông ph­¬ng ph¸p d·y sè thêi gian ®Ó ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña kim ng¹ch xuÊt khÈu dÖt may thêi ki 1996_2003 vµ dù b¸o n¨m 2004. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª §Ò ¸n nµy ®u¬c hoµn thµnh d­íi sù h­íng dÈn cña c« gi¸o TrÇn ph­¬ng Lan. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c«.Tuy vËy do tr×nh ®é cña em cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt,mong thÇy c« vµ c¸c b¹n th«ng c¶m. Sinh viªn thùc hiÖn Ph¹m Minh H¹nh 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª CH¦¥NG i Mét sè vÊn ®Ò vÒ d·y sè thêi gian I. Kh¸i niÖm vÒ d·y sè thêi gian. 1.1..Kh¸i niÖm. VËt chÊt lu«n lu«n vËn ®éng kh«ng ngõng theo thêi gian. §Ó nghiªn cøu biÕn ®éng cña kinh tÕ x· héi, ng­êi ta th­êng sö dông d·y sè thêi gian. D·y sè thêi gian lµ d·y c¸c trÞ sè cña chØ tiªu thèng kª ®­îc s¾p xÒp theo thø tù thêi gian. D·y sè thêi gian cho phÐp thèng kª häc nghiªn cøu ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña hiÖn t­îng theo thêi gian v¹ch râ xu h­íng vµ tÝnh quy luËt cña sù biÕn ®éng, ®ång thêi dù ®o¸n c¸c møc ®é cña hiÖn t­îng trong t­¬ng lai. 1.1..1..KÕt cÊu. D·y sè th× gian gåm hai thµnh phÇn: thêi gian vµ chØ tiªu cña hiÖn t­îng ®­îc nghiªn cøu. +Thêt gian cã thÓ ®o b»ng ngµy, th¸ng, n¨m,…tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu. §¬n vÞ thêi gian ph¶i ®ång nhÊt trong d·y sè thêi gian. §é dµi thêi gian gi÷a hai thêi gian liÒn nhau ®­îc gäi lµ kho¶ng c¸ch thêi gian. + ChØ tiªu vÒ hiÖn t­îng ®­îc nghiªn cøu lµ chØ tiªu ®­îc x©y dùng cho d·y sè thêi gian. C¸c trÞ sè cña chØ tiªu ®­îc gäi lµ c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian. C¸c trÞ sè nµy cã thÓ lµ tuyÖt ®èi , t­¬ng ®èi hay b×nh qu©n. 1.1.2..Ph©n lo¹i. Cã mét sè c¸ch ph©n lo¹i d·y sè thêi gian theo c¸c môc ®Ých nghiªn cøu kh¸c nhau.Th«ng th­êng, ng­êi ta c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tån t¹i vÒ quy m« cña hiÖn t­îng theo thêi gian ®Ó ph©n lo¹i. Theo c¸ch nµy, d·y sè thêi gian ®­îc chia thµnh hai lo¹i: d·y sè thêi ®iÎm vµ d·y sè thêi k×. D·y sè thêi ®iÓm biÓu hiÖn quy m« cña hiÖn t­îng nghiªn cøu t¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. Do vËy, møc ®é cña hiÖn t­îng ë thêi ®iÓm sau cã thÓ bao gåm toµn bé hay mét bé phËn møc ®é cña hiÖn t­îng ë thêi ®iÓm tr­íc ®ã. D·y sè thêi k× biÓu hiÖn quy m« (khèi l­îng) cña hiÖn t­îng trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh. Do ®ã, chóng ta cã thÓ céng c¸c møc ®é liÒn nhau ®Ó 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª ®­îc mét møc ®é lín h¬n trong mét kho¶ng thêi gian dµi h¬n. Lóc nµy, sè l­îng c¸c sè trong d·y sè gi¶m xuèng vµ kho¶ng c¸ch thêi gian lín h¬n. 1.1.3.T¸c dông. D·y sè thêi gian cã hai t¸c dông chÝnh sau: +Thø nhÊt, cho phÐp thèng kª häc nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm vµ xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng theo thêi gian. Tõ ®ã, chóng ta cã thÓ ®Ò ra ®Þnh h­íng hoÆc c¸c biÖn ph¸p xö lÝ thÝch hîp. +Thø hai, cho phÐp dù ®o¸n c¸c møc ®é cña hiÖn t­îng nghiªn cøu cã kh¶ n¨ng x¶y ra trong t­¬ng lai. Chóng ta sÏ nghiªn cøu cô thÓ hai t¸c dông nµy trong c¸c phÇn tiÕp theo. 1.1.4..§iÒu kiÖn vËn dông. §Ó cã thÓ vËn dông d·y sè thêi gian mét c¸ch hiÖu qu¶ th× d·y sè thêi gian ph¶i ®¶m b¶o t×nh chÊt cã thÓ so s¸nh ®­îc gi÷a c¸c møc ®é trong d·y thêi gian. Cô thÓ lµ: + Ph¶i thèng nhÊt ®­îc néi dung vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh + Ph¶i thèng nhÊt ®­îc ph¹m vi tæng thÓ nghiªn cøu. + C¸c kho¶ng thêi gian trong d·y sè thêi gian nªn b»ng nhau nhÊt lµ trong d·y sè thêi k×. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ nhiÒu khi c¸c ®iÒu kiÖn trªn bÞ vi ph¹m do c¸c nguyªn nh©n kh¸c nhau.V× vËy, khi vËn dông ®ßi hái ph¶i cã sù ®iÒu chØnh thÝch hîp ®Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch ®¹t hiÖu qu¶ cao. 1.1.5..yªu cÇu: Yªu cÇu c¬ b¶n khi x©y dùng mét d·y sè thêi gian lµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÊt cã thÓ so s¸nh ®­îc gi÷a c¸c møc ®é trong d·y sè. Muèn vËy th× néi dung vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n chØ tiªu qua thêi gian ph¶i thèng nhÊt, ph¹m vi hiªn t­îng nghiªn cøu tr­íc sau ph¶i nhÊt trÝ, c¸c kho¶ng c¸ch thêi gian trong d·y sè nªn b»ng nhau. 1.2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch d·y sè thêi gian. §Ó ph©n tÝch ®Æc ®iÓm biÕn ®éng cña hiÖn t­îng theo thêi gian ng­êi ta th­êng sö dông 5 chØ tiªu chÝnh sau ®©y: 1.2.1.Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é ®¹i diÖn cho tÊt c¶ c¸c møc ®é tuyÖt ®èi trong d·y sè thêi gian.ViÖc tÝnh chØ tiªu nµy ph¶i phô thuéc vµo d·y sè thêi gian ®ã lµ d·y sè thêi ®iÓm hay d·y sè thêi k×. 1.2.1.1.§èi víi d·y sè thêi k×: møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian ®­îc tÝnh theo c«ng th­c sau: n y y1 y 2 ... y n i i 1 y  n n (1). Trong ®ã: yi(i=1,n). C¸c møc ®é cña d·y sè thêi k×. n: Sè l­îng c¸c møc ®é trong d·y sè. 1.2.1.2.§èi víi d·y sè thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian b»ng nhau: chóng ta ¸p dông c«ng thøc: y1  ....  y n y y n 1 22 2 (2). y n 1 Trong ®ã: yi(i=1,n).C¸c møc ®é cña d·y sè thêi ®IÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian b»ng nhau. 1.2.1.3.§èi víi d·y sè thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian kh«ng b»ng nhau: chóng ta ¸p dông c«ng thøc: y1t1 y 2t 2... y nt n (3). y t1t 2....t n Trong ®ã: yi(i=1,n).C¸c møc ®é cña d·y sè thêi ®iÓm cã kho¶ng c¸ch thêi gian kh«ng b»ng nhau. ti(i=1,n):§é dµi thêi gian cã møc ®é: yi. 1.2.2.L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù thay ®æi vÒ trÞ sè tuyÖt ®èi cña chØ tiªu trong d·y sè gi÷a hai thêi gian nghiªn cøu. NÕu møc ®é cña hiÖn t­îng t¨ng th× trÞ sè cña chØ tiªu mang dÊu (+) vµ ng­îc l¹i mang dÊu (-). 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª Tuú theo môc ®Ých nghiªn cøu, chïng ta cã c¸c l­îng t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi liªn hoµn, ®Þnh gèc hay b×nh qu©n. 1.2.2.1.L­îng t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi liªn hoµn: ph¶n ¸nh møc chªnh lÖch tuyÖt ®èi gi÷a møc ®é nghiªn cøu (yi )møc ®é k× liÒn tr­íc ®ã (yi-1) i=yi-yi-1 C«ng thøc : (i=2,n) (4). i :L­îng t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi liªn hoµn Trong ®ã: n:Sè l­îng c¸c møc ®é trong d·y thêi gian. 1.2.2.2.L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc: Lµ møc ®é chªnh lÖch tuyÖt ®èi gi÷a møc ®é k× nghiªn cøu yivµ møc ®é cña mét k× ®­îc chän lµm gèc, th«ng th­êng møc ®é cña k× gèc lµ møc ®é ®Çu tiªn trong d·y sè (y1). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi .  lµ l­îng t¨ng(gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc, ta cã: Gäi i   y i  y1 i (i=2,n). (5). Gi÷a t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn vµ t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi ®Þnh gèc cã mèi liªn hÖ ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: n  i (i=2,n). i 1 (6). C«ng thøc nµy cho thÊy l­îng t¨ng(gi¶m) tuyÖt ®èi ®Þnh gèc b»ng tæng ®¹i sè l­îng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn. C«ng thøc tæng qu¸t: n   i n i 2 (7). 1.2.2.3.L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi b×nh qu©n lµ møc b×nh qu©n céng cña c¸c møc t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi liªn hoµn. NÕu kÝ hiÖu  lµ l­îng t¨ng (gi¶m)tuyÖt ®èi b×nh qu©n, ta cã c«ng thøc: n (8).  i y y  n  n 1   i 2 n 1` n 1 n 1 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi b×nh qu©n kh«ng cã ý nghÜa khi c¸c møc ®é cña d·y sè kh«ng cã cïng xu h­íng(cïng t¨ng hoÆc cïng gi¶m) v× hai xu h­íng tr¸i ng­îc nhau sÏ triÖt tiªu lÉn nhau lµm sai lÖch b¶n chÊt cña hiÖn tù¬ng 1.2.3.Tèc®é ph¸p triÓn. Tèc ®é ph¸p triÓn lµ t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh tèc ®é vµ xu h­íng ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng theo thêi gian. Cã c¸c tèc ®é ph¸t triÓn sau: 1.2.3.1.Tèc ®é ph¸p triÓn liªn hoµn( ti) ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng gi÷a hai thêi gian liÒn nhau. ti= y (i=2,n) (9) i yi 1 ti cã thÓ ®­îc tÝnh theo lÇn hay phÇn tr¨m(%). 1.2.3.2.Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc(Ti ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng trong nh÷ng kho¶ng thêi gian dµi. ChØ tiªu nµy ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy møc ®é cña k× nghiªn cøu ( yi )chia cho møc ®é cña mét k× ®­îc chon lµm gèc, th­êng lµ møc ®é ®Çu tiªn trong d·y sè ( yi ). C«ng thøc: Ti= y (i=2,n) (10). i y1 Gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn vµ tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc cã c¸c mèi quan hÖ sau: +Thø nhÊt, tÝch c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn b»ng tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc:  t i T i (i=2,n) (11). +Thø hai,th­¬ng cña hai tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc liÒn nhau b»ng tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn gi÷a hai th¬× gian liÒn ®ã: Ti t i T i 1 (i=2,n) (12). 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc còng ®­îc tÝnh theo sè lÇn hay%. 1.2.3.3.Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n lµ sè b×nh qu©n nh©n cña c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn, ph¶n ¸nh tèc ®é ph¸t triÓn ®¹i diÖn cho c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn trong mét thêi k× nµo ®ã . t lµ tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n, ta cã: Gäi n t  n 1 t 1.t 2...t n  n 1  ti i 2 (13). hay : yn (14). t  n 1 T i  n 1 y1 C«ng thøc nµy còng cã ®¬n vÞ tÝnh gièng hai c«ng thøc trªn.Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n cã h¹n chÕ lµ chØ nªn tÝnh khi c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian biÕn ®éng theo mét xu h­íng nhÊt ®Þnh(cïng t¨ng hoÆc cïng gi¶m). 1.2.4.Tèc ®é t¨ng (gi¶m). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é cña hiÖn t­îng nghiªn cøu gi÷a hai thêi gian ®· t¨ng (+) hoÆc gi¶m (-) bao nhiªu lÇn (hoÆc bao nhiªu %) T­¬ng øng víi mçi tèc ®é ph¸t triÓn, chóng ta cã c¸c tèc ®é t¨ng gi¶m sau: 1.2.4.1.Tèc ®é t¨ng gi¶m liªn hoµn ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng t¨ng(gi¶m) gi÷a hai thêi gian liÒn nhau, lµ tØ sè gi÷a l­îng t¨ng(gi¶m) liªn hoµn k× nghiªn cøu () víi møc ®é k× liÒn tr­íc trong d·y sè thêi gian (yi-1). Gäi ai lµ tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn, ta cã: yy Ai=  = (i=2,n). (15) i i 1 i yi 1 y i 1 Hay: ai =ti -1 (nÕu tÝnh theo ®¬n vÞ lÇn) (16). ai =ti -100 (nÕu tÝnh theo ®¬n vÞ %) (17). 1.2.4.2.Tèc ®é t¨ng (gi¶m) ®Þnh gèc lµ tû sè gi÷a l­îng t¨ng (gi¶m) ®Þnh gèc nghiªn cøu() víi møc ®é k× gèc, th­êng lµ møc ®é ®Çu tiªn trong d·y(yi). Ai=   y y  T i  1(100%)  C«ng thøc: (18). i i 1 yi y1 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª Trong ®ã : Ai:Tèc ®é t¨ng (gi¶m ) ®Þnh gèc cã thÓ tÝnh ®­îc theo lÇn hay%. 1.2.4.3.Tèc ®é t¨ng (gi¶m) b×nh qu©n lµ sè t­¬ng ®èi ph¶n ¸nh tèc ®é t¨ng (gi¶m) ®¹i diÖn cho c¸c tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn trong c¶ thêi k× nghien cøu . a NÕu kÝ hiÖu lµ tèc ®é t¨ng (gi¶m) b×nh qu©n , ta cã: (19) a  t 1 (20) a  t  100 yn Hay: (21) a  n 1  1(100%) y1 Do tèc ®é t¨ng (gi¶m) b×nh qu©n ®­îc tÝnh theo tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n nªn nã còng cã h¹n chÕ khi ¸p dông gièng nh­ tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n. 1.2.5.Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng(gi¶m). ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø 1% t¨ng (gi¶m) cña tèc ®é t¨ng(gi¶m) liªn hoµn th× t­¬ng øng víi mét tû sè tuyÖt ®èi lµ bao nhiªu. Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (gi¶m) ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :  i g (i=2,n) (22). ai i Trong ®ã: gi :Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng (gi¶m). ai:Tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn tÝnh theo® ®¬n vÞ %. cßn ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: y i 1 g (i=2,n) (23).  100 i *Chó ý:ChØ tiªu n¸y chØ tÝnh cho tèc ®é t¨ng (gi¶m) liªn hoµn, ®èi víi tèc ®é t¨ng (gi¶m ) ®Þnh gèc th× kh«ng tÝnh v× kÕt qu¶ lu«n lµ mét sè kh«ng ®æi vµ b¨ng yi /100. ii /mét sè ph­¬ng ph¸p biÓu hiÖN xu h­íng biÕn ®éngvµ thèng kª ng¾n h¹n 2.1. Mét sè ph­¬ng ph¸p biÓu hiÖn xu h­íng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª 2.1.1.Ph­¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch thêi gian Më réng kho¶ng c¸ch thêi gian lµ ghÐp mét sè kho¶ng thêi gian gÇn nhau l¹i thµnh mét kho¶ng thêi gian dµi h¬n víi møc ®é lín h¬n.Tr­íc khi ghÐp, c¸c m­c ®é trong d·y sè ch­a ph¶n ¸nh ®­îc møc biÕn ®éng c¬ b¶n cña hiÖn t­îng hoÆc biÓu hiÖn ch­a râ rÖt. Sau khi ghÐp, ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè ngÉu nhiªn triÖt tiªu lÉn nhau do ¶nh h­ëng cña c¸c chiÒu h­íng tr¸i ng­îc nhau vµ c¸c møc ®é míi béc lé râ xu h­íng biÕn ®éng c¬ b¶n cña hiÖn t­îng. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p më réng kho¶ng c¸ch thêi gian cßn cã mét sè nh­îc ®iÓm nhÊt ®Þnh . +Thø nhÊt, ph­¬ng ph¸p nµy chØ ¸p dông ®èi víi d·y sè thêi k× v× nÕu ¸p dông cho d·y sè thêi ®iÓm, c¸c møc ®é míi trë lªn v« nghÜa. +Thø hai, chØ nªn ¸p dông cho d·y sè t­¬ng ®èi dµi vµ ch­a béc lé râ xu h­êng biÕn ®éng cña hiÖn t­îng v× sau khi më réng kho¶ng c¸ch thêi gian,sè l­îng c¸c møc ®é trong d·y sè gi¶m ®i nhiÒu . 2.1.2Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n tr­ît : Sè b×nh qu©n tr­ît (cßn gäi lµ sè b×nh qu©n di ®éng) lµ sè b×nh qu©n céng cña mét nhãm nhÊt ®Þnh c¸c møc ®é cña d·y sè ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÇn l­ît lo¹i dÇn c¸c møc ®é ®Çu vµ thªm dÇn c¸c møc ®é tiÕp theo sao cho tæng sè l­îng c¸c møc ®é tham gia tÝnh sè lÇn b×nh qu©n kh«ng ®æi. Cã hai ph­¬ng ph¸p sè b×nh qu©n tr­ît c¬ b¶n. 2.1.2.1.Sè b×nh qu©n tr­¬t ®¬n gi¶n. Ph­¬ng ph¸p nµy coi vai trß cña c¸c møc ®é tham gia tÝnh sè b×nh qu©n tr­ît lµ nh­ nhau.Th«ng th­êng,sè møc ®é tham gia tr­ît lµ lÎ (VD:3,5,7,…,2n+1) ®Ó gi¸ trÞ b×nh qu©n n»m gi÷ kho¶ng tr­ît. yi t  m2 1  t p yi y (24). C«ng thøc tæng qu¸t:    m i t  p 2 p 1 t i  t  m 1 2 Trong ®ã : yt :Sè b×nh qu©n tr­ît t¹i thêi gian t. yi :Møc ®é t¹i thêi gian i. m:Sè møc ®é tham gia tr­ît. t:Thêi gian cã møc ®é tÝnh b×nh qu©n tr­ît. Gi¶ sö cã d·y sè thêi gian: y1 , y2 ,..., yn-1 , yn (gåm m møc ®é). 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª NÕu tÝnh b×nh qu©n tr­ît cho nhãm ba møc ®é, chóng ta triÓn khai c«ng thøc nh­ sau: y1  y 2  y 3 y  (25) 3 2 y 2  y 3 y 4 y (26).  3 3 ............................... y y y   y (27). n 2 n 1 n  3 n 1 2.1.2.2.Sè b×nh qu©n tr­ît gia quyÒn. C¬ së cña ph­¬ng ph¸p lµ g¾n hÖ sè vai trß cho c¸c møc ®é tham gia tÝnh b×nh qu©n tr­ît. C¸c møc ®é nµy cµng gÇn møc ®é tÝnh th× hÖ sè cµng cao vµ cµng xa th× hÖ sè cµng nhá. C¸c hÖ sè vai trß ®­îc lÊy tõ c¸c hÖ sè cña tam gi¸c Pascal. 1 1 1 1 2 1 1 3 3 1 Tuú theo møc ®é tham gia tÝnh b×nh qu©n tr­ît, chóng ta chän dßng hª sè t­¬ng øng. Ch¼ng h¹n, sè møc ®é tham gia lµ 3, c«ng thøc lµ: y1  2 y 2  y 3 y (28).  4 2 y 2 y  y y (29). 2 3 4  4 3 y n 22 y n 1 y n y (30).  4 n 1 Ph­¬ng ph¸p nµy cho chóng ta hiÖu qu¶ cao h¬n ph­¬ng ph¸p trªn.Tuy nhiªn c¸ch tÝnh phøc t¹p h¬n nªn Ýt ®­îc sö dông. 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª 2.1.3.Ph­¬ng ph¸p håi quy. Håi quy lµ ph­¬ng ph¸p cña to¸n häc ®­îc vËn dông trong thèng kª ®Ó biÓu hiÖn xu h­íng biÕn ®éng c¬ b¶n cña hiÖn t­îng theo thêi gian. Nh÷ng biÕn ®éng nµy cã nhiÒu giao ®éng ngÉu nhiªn vµ møc ®é t¨ng (gi¶m) thÊt th­êng. y Hµm xu thÕ tæng qu¸t cã d¹ng:  f (t , a 0 , a1 ,..., a n ) t y Trong ®ã: : Hµm xu thÕ lÝ thuyÕt . t t: Thø tù thêi gian t­¬ng øng víi mét møc ®é trong d·y sè. :C¸c tham sè cña hµm xu thÕ ,c¸c tham sè nµy th­êng ®­îc a , a ,..., a 0 1 n x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt. 2  ( y t  y t ) = min Do sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng lµ v« cïng ®a d¹ng nªn cã hµm xu thÕ t­¬ng øng sao cho sù m« t¶ lµ gÇn ®óng nhÊt so víi xu h­íng biÕn ®éng thùc tÕ cña hiÖn t­îng. Mét sè d¹ng hµm xu thÕ th­êng gÆp lµ: 2.1.3.1.Hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh. y a a t 0 1 t Hµm xu thÕ tuyÕn tÝnh ®­îc sö dông khi d·y sè thêi gian cã c¸c l­îng t¨ng (gi¶m) liªn hoµn tuyÖt ®èi xÊp xØ nhau.Theo ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt, chóng ta biÕn ®æi ®­îc hÖ ph­¬ng tr×nh:  y  n a  a . t 0 1 2  ty  a  t  a  t 0 1 Tõ ®ã, chóng ta tÝng ®­îc . a ,a 0 1 Ngoµi ra, tham sè cã thÓ tÝnh trùc tiÕp theo c«ng thøc : ty  t y ty t y (31). a1   2 2  2 t  (t ) t 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª y a t (32). a  0 1 2.1.3.2.Hµm xu thÕ d¹ng Parabol bËc hai. Hµm Parabol ®­îc sö dông khi c¸c sai ph©n bËc hai(tøc lµ sai ph©n cña sai ph©n bËc mét) xÊp xØ nhau. D¹ng hµm : 2 y  a  a .t  a .t (34). 0 1 2 t víi lµ c¸c nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh: a ,a ,a 0 1 2 2  y  n . a  a . t  a . t 0 1 2 2 3  t. y  a . t  a . t  a . t (35) 0 1 2 2 2 3 4  t . y  a . t  a . t  a . t 0 1 2 2.1.3.3.Hµm mò. Ph­¬ng tr×nh hµm mò cã d¹ng: t y  a .a 0 1 t Hai tham sè vµ lµ nghiÖm cña ph­¬ng tr×nh: a a 0 1  lg y  n. lg a  lg a . t 0 1 2  t. lg y  lg a . t  lg a . t 0 1 t y  a .a Hµm xu thÕ d¹ng ®­îc vËn dông khi d·y sè thêi gian cã c¸c tèc 0 1 t ®é ph¸t triÓn liªn hoµn xÊp xØ nhau. 2.1.3.4.Hµm Hypecpol. Ph­¬ng tr×nh hµm xu thÕ Hypecpol cã d¹ng:  a1 y a t 0 t Hµm xu thÕ nµy ®­îc sö dông khi d·y sè thêi gian cã c¸c møc ®é ngµy cµng gi¶m chËm dÇn. C¸c tham sè ®­îc x¸c ®Þnh theo hÖph­¬ng tr×nh: a ,a 0 1 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª  y  n a  a . 1 t 0 1 1 1 1  . y  a . .  a . 2 0 1 t t t Trªn ®©y lµ mét sè hµm xu h­íng th­êng gÆp. Sau khi x©y dùng xong hµm xu thÕ, chóng ta cÇn thiÕt ph¶i ®¸nh gi¸ xem møc ®é phï hîp cña d¹ng hµm cã chÊp nhËn ®­îc hay kh«ng, hay mèi liªn hÖ t­¬ng quan cã chÆt chÏ hay kh«ng. §ãi víi hµm xu thÕ d¹ng tuyÕn tÝnh, ng­êi ta sö dông hÖ sè t­¬ng quan r : ty  t . y  a1  t r   t . y  y 2 2 t  (t )   t víi 2 2 y  ( y)   y Khi /r/ cµng gÇn 1 th× mèi liªn hÖ t­¬ng quan cµng chÆt chÏ. r mang dÊu (-) khi y vµ t cã mèi liªn hÖ t­¬ng quan nghÞch, cßn r mang dÊu (+) khi y vµ t cã mèi liªn hÖ t­¬ng quan thuËn. Th«ng th­êng /r/ > 0.9 th× chóng ta cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Ngoµi ra, ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é chÆt chÏ cña mèi liªn hÖ t­¬ng quan gi÷a y vµ t trong c¸c hµm xu thÕ phi tuyÕn ng­êi ta sö dông tØ sè t­¬ng quan . 2  ( y  y t)  1   2  ( y  y) NÕu  cµng gÇn 1 th× mèi liªn hÖ t­¬ng quan cµng chÆt chÏ. 2.1.4.Ph­¬ng ph¸p biÓu hiÖn biÕn ®éng thêi vô. §Ó x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh chÊt vµ møc ®é cña biÕn ®éng thêi vô, chóng ta ph¶i sö dông sè liÖu trong nhiÒu n¨m theo nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau. Ph­¬ng ph¸p th«ng dông nhÊt lµ sö dông chØ sè thêi vô. Cã 2 lo¹i chØ sè thêi vô: +ChØ sè thêi vô ®èi víi d·y sè thêi gian cã c¸c mËt ®é t­¬ng ®èi æn ®Þnh. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª +ChØ sè thêi vô ®èi víi d·y sè thêi gian cã xu h­íng biÕn ®éng râ rÖt. *. ChØ sè thêi vô ®èi víi d·y sè thêi gian cã c¸c mËt ®é t­¬ng ®èi æn ®Þnh nghÜa lµ trong cïng mét k×, n¨m nµy qua n¨m kh¸c kh«ng cã sù thay ®æi râ rÖt, c¸c møc ®é xÊp xØ nhau, khi ®ã chØ sè thêi vô ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: y (i=1,n). i I  .100% TV ( i ) y 0 Trong ®ã: :ChØ sè thêi vô cña k× thø i trong n¨m. I TV ( i ) y :Sè b×nh qu©n céng cña c¸c møc ®é cïng k× thø i . i y :Sè b×nh qu©n céng cña tÊt c¶ c¸c møc ®é trong d·y sè . 0 *.ChØ sè thêi vô ®èi víi d·y sè thêi gian cã xu h­íng biÕn ®éng râ rÖt. Trong tr­êng hîp nµy, chóng ta ph¶ ®IÒu chØnh b»ng ph­¬ng tr×nh håi quy ®Ó tÝnh c¸c møc ®é lÝ thuyÕt.Sau ®ã dïng c¸c møc ®é nµy ®Ó lµm c¨n cø so s¸nh: y m ij  y j 1 ij (i=1,n). .100% I TV (i )  m Trong ®ã: yij : Møc ®é thùc tÕ cña k× thø i n¨m j . y : Møc ®é lÝ thuyÕt cña k× thø i n¨m j . ij 2.2.Mét sè ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n. 2.2.1.Mét sè ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n thèng kª ng¾n h¹n th­êng dïng: 2.2.1.1.Ngo¹i suy b»ng c¸c møc ®é b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông khi d·y sè thêi gian kh«ng dµi vµ kh«ng ph¶i x©y víi c¸c dù ®o¸n kho¶ng. V× vËy, ®é chÝnh x¸c theo ph­¬ng ph¸p nµy kh«ng cao. Tuy nhiªn, ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n vµ tÝnh nhanh nªn vÉn hay ®­îc dïng. Cã c¸c lo¹i ngo¹i suy theo c¸c møc ®é b×nh qu©n sau: 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª a. Ngo¹i suy b»ng møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông khi c¸c møc ®é trong d·y sè thêi gian kh«ng cã xu h­íng biÕn ®éng râ rÖt (biÕn ®éng kh«ng ®¸ng kÓ). M« h×nh dù ®o¸n:  y y  n L víi: n y i y i 1  n (36). Trong ®ã: y :Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian. n: Sè møc ®é trong d·y sè. L:TÇm xa cña dù ®o¸n.  y :Møc ®é dù ®o¸n ë thêi gian (n+L). n L b.Ngo¹i suy b»ng l­îng t¨ng (gi¶m ) tuyÖt ®èi b×nh qu©n. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp d·y sè thêi gian cã c¸c l­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn xÊp xØ nhau. NghÜa lµ, c¸c møc ®é trong d·y sè t¨ng cÊp sè céng theo thêi gian. M« h×nh dù ®o¸n:  y y   .L  n L n víi: n  y y  i i 1 n 1 n     n 1 n 1 n 1 (37). y Trong ®ã: :Møc ®é cuèi cïng cña d·y sè thêi gian. n 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª  (i=1,n): L­îng t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi liªn hoµn. i c.Ngo¹i suy b»ng tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc ¸p dông khi d·y sè thêi gian cã c¸c tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn xÊp xØ nhau. NghØa lµ c¸c møc ®é t¨ng cÊp sè nh©n theo thêi gian. t lµ tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n, ta cã m« h×nh dù ®o¸n theo n¨m: Víi  L y y .(t )  (38). n L n NÕu dù ®o¸n cho nh÷ng kho¶ng thêi gian d­íi m«t n¨m ( th¸ng ,quý ,mïa…) th×: j 1  (t ) y Y i S ij (j=n+L) (39). t Trong ®ã;  y : Møc ®é dù ®o¸n k× thø i.(i=1,m) cña n¨m j. ij Yi: Tæng c¸c møc ®é cña c¸c k× cïng tªn i. n y Y ij i j 1 (i=1,m). Yij:møc ®é thùc tÕ k× thø i cña n¨m j. S 1 (t )  (t ) 2 ... (t ) n 1 t 2.2.1.2.Ngo¹i suy b»ng sè b×nh qu©n tr­ît. Gäi M lµ d·y sè b×nh qu©n tr­ît. (i=k,n) M=Mi víi k lµ kho¶ng san b»ng . §èi víi ph­¬ng ph¸p nµy, ng­êi ta cã thÓ tiÕn hµnh dù ®o¸n ®iÓm hay dù ®o¸n kho¶ng . +Thø nhÊt, ®èi víi dù ®o¸n ®iÓm, m« h×nh dù ®o¸n cã d¹ng: 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª  y M  n (40). n 1 Mn: Sè b×nh qu©n tr­ît thø n.  y : Møc ®é dù ®o¸n n¨m thø n+L. n L +Thø hai, m« h×nh dù ®o¸n kho¶ng cã d¹ng: 1 1      y y y 1  t  .S .  t  .S . 1 n 1 n 1 n 1 k k (41). Trong ®ã: t :Gi¸ trÞ trong b¶ng T-Student víi bËc tù do (k-1) vµ x¸c xuÊt tin cËy (1-  ).  S : Sai sè b×nh qu©n tr­ît: n 2  ( y i  M i) i  S ik n k (42). 2.2.1.3.Ngo¹i suy hµm xu thÕ . Ngo¹i suy hµm xu thÕ lµ ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n th«ng dông, ®­îc x©y dùng trªn c¬ së sù biÕn ®éng cña hiÖn t­îng trong t­¬ng lai tiÕp tôc xu h­íng biÕn ®éng ®· h×nh thµnh trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i M« h×nh dù ®o¸n ®iÓm:  y  f (t  L) n L f(n+L) lµ gi¸ trÞ hµm xu thÕ t¹i thêi ®iÓm (n+L). M« h×nh dù ®o¸n kho¶ng:    y t  .S p  y n  L  y n  L  t  .S p n L Trong ®ã: Sp :Sai sè dù ®o¸n: 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Ò ¸n lý thuyÕt thèng kª 1 3(n  2 L 1) 2 S S e 1  p n(n 2 1) n Se : Sai sè m« h×nh: n 2  ( yt  y t) S i 1 e n p p: sè c¸c tham sè trong m« h×nh . C¸c d¹ng hµm xu thÕ dïng ®Ó dù ®o¸n lµ c¸c hµm xu thÕ cã chÊt l­îng cao khi sai sè m« h×nh nhá nhÊt vµ hÖ sè t­¬ng quan cao nhÊt (xÊp xØ 1). 2.2.1.4.Ngo¹i suy theo b¶ng Bays-balot. Nhê viÖc ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn cña d·y sè thêi gian, chóng ta x©y dùng ®­îc m« h×nh kh¸ chuÈn.Tõ m« h×nh nµy chóng ta cã thÓ dù ®o¸n c¸c møc ®é cho t­¬ng lai.  y  a b(n  L)  C i   t  L n L Tuy nhiªn,thµnh phÇn ¶nh h­ëng cña nh©n tè ngÉu nhiªn  khã x¸c ®Þnh. H¬n n÷a ,¶nh h­ëng nµy th­êng kh«ng lín nªn viÖc lo¹i bá nh©n tè nµy, m« h×nh sÏ trë nen ®¬n gi¶n h¬n.  y  a b(n  L)  Ci n L KÕt qu¶ dù ®o¸n ph¶n ¸nh kh¸ chÝnh x¸c c¶ quy luËt biÕn ®éngchung lÉn biÕn ®éng mïa vô.Tuy nhiªn ,m« h×nh dù ®o¸n nµy cã h¹n chÕ lµ chØ vËn dông dù ®o¸n khi c¸c mïa vô cã chung xu h­íng biÕn ®éng .NghÜa lµ c¸c mïa vô ph¶i cïng t¨ng (gi¶m) vµ cïng tèc ®é ph¸t triÓn. 2.2.1.5.Ph­¬ng ph¸p san b»ng mò. HÇu hÕt c¸c m« h×nh dù ®o¸n kÓ trªn ®Òu cã chung mét nh­îc ®iÓm lµ ®¸nh gi¸ vai trß cña c¸c møc ®é trong d·y sè thêi gian nh­ nhau . §Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm nµy, ng­êi ta x©y dùng m« h×nh dù ®o¸n theo ph­¬ng ph¸p san b»ng mò. Ph­¬ng ph¸p dù ®o¸n nµy dùa trªn c¬ së c¸c møc ®é cña d·y sè thêi gian ph¶i ®­îc xem xÐt mét c¸ch kh«ng nh­ nhau. C¸c møc ®é cµng míi (cµng cuèi d·y sè) cµng cÇn ph¶i ®­îc chó ý nhiÒu h¬n. Nhê 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1643 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1