intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài về: Ý thức và vai trò của tri thức trong đời sống xã hội'

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST
Báo xấu
182
lượt xem 30
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ý thức là một trong hai phạm trù thuộc vấn đề cơ bản của triết học. Nó là hình thức cao của sự phản ánh của thực tại khách quan, hình thức mà riêng con người mới có. ý thức của con người là cơ năng của cái “ khối vật chất đặc biệt phức tạm mà người ta gọi là bộ óc con người” (theo LêNin). Tác động của ý thức xã hội đối với con người là vô cùng to lớn. Nó không những là kim chỉ nam cho hoạt động thực tiễn mà con là động lực...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài về: Ý thức và vai trò của tri thức trong đời sống xã hội'

  1. Đề tài: "Ý thức và vai trò của tri thức trong đời sống xã hội"
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt Lêi më ®Çu.  ý thøc lµ mét trong hai ph¹m trï thuéc vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc. Nã lµ h×nh thøc cao cña sù ph¶n ¸nh cña thùc t¹i kh¸ch quan, h×nh thøc mµ riªng con ng­êi míi cã. ý thøc cña con ng­êi lµ c¬ n¨ng cña c¸i “ khèi vËt chÊt ®Æc biÖt phøc t¹m mµ ng­êi ta gäi lµ bé ãc con ng­êi” (theo LªNin). T¸c ®éng cña ý thøc x· héi ®èi víi con ng­êi lµ v« cïng to lín. Nã kh«ng nh÷ng lµ kim chØ nam cho ho¹t ®éng thùc tiÔn mµ con lµ ®éng lùc thùc tiÔn. Sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña thùc tiÔn, t¸c ®éng tÝch cù hay tiªu cùc cña ý thøc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña tù nhiªn, x· héi chñ yÕu phô thuéc vµo vai trß chØ ®¹o cña ý thøc mµ biÓu hiÖn ra lµ vai trß cña khoa häc v¨n ho¸ vµ t­ t­áng. NÒn kinh tÕ cña n­íc ta tõ mét ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, tiÒm lùc kinh tÕ- kü thuËt yÕu, trong ®iÒu kiÖn sù biÕn ®æi khoa häc- c«ng nghÖ trªn thÕ giíi l¹i diÔn ra rÊt nhanh, liÖu n­íc ta cã thÓ ®¹t ®ùoc nh÷ng thµnh c«ng mong muèn trong viÖc t¹o ra nÒn khoa häc- c«ng nghÖ ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ trong mét thêi gian ng¾n hay kh«ng? Chung ta ph¶i lµm g× ®Ó tr¸nh ®­îc nguy c¬ tôt hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi? C©u hái nµy ®Æt ra cho chóng ta mét vÊn ®Ò ®ã lµ sù lùa chän b­íc ®i vµ trËt tù ­u tiªn ph¸t triÓn khoa häc- c«ng nghÖ trong quan hÖ víi ph¸t triÓn kinh tÕ trong c¸c giai ®o¹n tíi. Nh­ vËy cã nghÜa lµ ta cÇn ph¶i cã tri thøc v× tri thøc lµ khoa häc. Chóng ta ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng nhËn thøc cho mçi ng­êi. Tuy nhiªn nÕu tri thøc kh«ng biÕn thµnh niÒm tin vµ ý chÝ th× tù nã còng kh«ng cã vai trß g× ®èi víi ®êi sèng hiÖn thùc c¶.ChØ chó träng ®Õn tri thøc mµ bá qua c«ng t¸c v¨n ho¸- t­ t­ëng th× sÏ kh«ng ph¸t huy ®­îc thÕ m¹nh truyÒn thèng cña d©n téc. Chøc n¨ng cña c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ ®· ®em l¹i chñ nghÜa nh©n ®¹o, tÝnh ®¹o ®øc. Kh«ng cã tÝnh ®¹o ®øc th× tÊt c¶ c¸c d¹ng gi¸ trÞ ( gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn) sÏ mÊt ®i mäi ý nghÜa.Cßn c¸ch m¹ng t­ t­ëng gãp phÇn lµm biÕn ®æi ®êi sèng tinh thÇn- x· héi, x©y 1 Líp: K40 - 1107
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt dùng mèi quan hÖ t­ t­ëng, t×nh c¶m cña con ng­êi víi t­ c¸ch lµ chñ thÓ x©y dùng ®êi sèng tinh thÇn vµ t¹o ra ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn tù do cña con ng­êi.Mµ cã tù do th× con ng­êi míi cã thÓ tham gia x©y dùng ®Êt n­íc. Nh­ vËy, ý thøc mµ biÓu hiÖn trong ®êi sèng x· héi lµ c¸c vÊn ®Ò khoa häc- v¨n ho¸- t­ t­ëng cã vai trß v« cïng quan träng. T×m hiÓu vÒ ý thøc vµ tri thøc ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p ®óng ®¾n t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn toµn diÖn x· héi. Trong bµi tiÓu luËn nµy em chän ®Ò tµi: "ý thøc vµ vai trß cña tri thøc trong ®êi sèng x· héi" do thêi gian vµ tr×nh ®é cßn h¹n chÕ v× vËy bµi viÕt nµy ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp chØ d¹y cña c¸c thÇy c«. 2 Líp: K40 - 1107
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt Ch­¬ng I Lý luËn chung cña triÕt häc vÒ ý thøc vµ tri thøc 1.1- Quan niÖm cña triÕt häc M¸c- Lªnin vÒ ý thøc. 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ý thøc §Ó ®­a ra ®­îc ®Þnh nghÜa vÒ ý thøc,con ng­êi ®· tr¶i qua mét thêi kú lÞch sö l©u dµi,nã tr¶i qua nh÷ng t­ t­ëng tõ th« s¬,sai lÖch cho tíi nh÷ng ®Þnh nghÜa cã tÝnh khoa häc. Ngay tõ thêi cæ x­a,tõ khi con ng­êi cßn rÊt m¬ hå vÒ cÊu t¹o cña b¶n th©n v× ch­a lý gi¶i ®­îc c¸c sù vËt hiÖn t­îng xung quanh m×nh. Do ch­a gi¶i thÝch ®­îc giÊc m¬ lµ g× hä ®· cho r»ng: cã mét linh hån nµo ®ã c­ tró trong c¬ thÓ vµ cã thÓ rêi bá c¬ thÓ, linh hån nµy kh«ng nh÷ng ®iÒu khiÓn ®­îc suy nghÜ t×nh c¶m cña con ng­êi mµ cßn ®iÒu khiÓn toµn bé ho¹t ®éng cña con ng­êi. NÕu linh hån rêi bá c¬ thÓ th× c¬ thÓ sÏ trë thµnh c¬ thÓ chÕt. T«n gi¸o vµ chñ nghÜa duy t©m ®· ph¸t triÓn quan niÖm linh hån cña con ng­êi nguyªn thñy thµnh quan niÖm vÒ vai trß s¸ng t¹o cña linh hån ®èi víi thÕ giíi, quan niÖm vÒ håi t­ëng cña linh hån bÊt tö vµ quan niÖm vÒ mét linh hån phæ biÕn kh«ng chØ ë trong con ng­êi mµ c¶ trong c¸c sù vËt, hiÖn t­îng, trong thÕ giíi câi ng­êi vµ câi thÇn, quan niÖm vÒ ý thøc tuyÖt ®èi, vÒ lý tÝnh thÕ giíi. Chñ nghÜa duy t©m chñ quan th× ®ång nhÊt ý thøc víi c¶m gÝac vµ cho r»ng c¶m gi¸c cña con ng­êi chi phèi thÕ giíi...Nh­ vËy, c¶ t«n gi¸o lÉn chñ nghÜa duy t©m ®Òu cho r»ng ý thøc tån t¹i ®éc lËp víi thÕ giíi bªn ngoµi vµ lµ tÝnh thø nhÊt, s¸ng t¹o ra thÕ giíi vËt chÊt .. Chñ nghÜa duy vËt cæ ®¹i th× cho r»ng linh hån kh«ng thÓ t¸ch rêi c¬ thÓ vµ còng chÕt theo c¬ thÓ, linh hån do nh÷ng h¹t vËt chÊt nhá t¹o thµnh. Khi khoa häc tù nhiªn ph¸t triÓn, con ng­êi ®· chøng minh ®­îc sù phô thuéc cña c¸c hiÖn t­îng tinh thÇn, ý thøc vµo bé ãc con ng­êi th× mét 3 Líp: K40 - 1107
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt bé phËn nhµ duy vËt theo chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc cho r»ng ãc trùc tiÕp tiÕt ra ý thøc nh­ gan tiÕt ra mËt. Chñ nghÜa duy vËt thÕ kû XVII-XVIII quan niÖm ý thøc bao gåm c¶ t©m lý, t×nh c¶m tri thøc trÝ tuÖ, tù ý thøc vµ ®Þnh nghÜa ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh cña thÕ giíi kh¸ch quan. §Þnh nghÜa nµy ch­a chØ râ ®­îc vai trß cña x· héi, cña ý thøc. Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh ý thøc lµ ®Æc tÝnh vµ s¶n phÈm cña vËt chÊt, ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh kh¸ch quan vµo bé ãc con ng­êi th«ng qua lao ®éng vµ ng«n ng÷. Theo triÕt häc Mac-Lªnin "ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh s¸ng t¹o cña thÕ giíi kh¸ch quan vµo bé n·o cña ng­êi th«ng qua lao ®éng ng«n ng÷'' Nãi vÊn ®Ò nµy M¸c nhÊn m¹nh: tinh thÇn, ý thøc ch¼ng qua nã chØ lµ c¸i vËt chÊt di chuyÓn vµo bé ãc con ng­êi vµ ®­îc c¶i biÕn ®i trong ®ã. ý thøc lµ mét hiÖn t­îng t©m lý x· héi cã kÕt cÊu phøc t¹p bao gåm tù ý thøc, tri thøc, t×nh c¶m, ý chÝ trong ®ã tri tøc lµ quan träng nhÊt, lµ ph­¬ng thøc tån t¹i cña ý thøc. Tù ý thøc lµ mét yÕu tè quan träng cña ý thøc. Chñ nghÜa duy vËt coi tù ý thøc lµ mét thùc thÓ ®éc lËp, tù nã cã s½n trong c¸c c¸ nh©n, biÓu hiÖn h­íng vÒ b¶n th©n m×nh, tù kh¼ng ®Þnh "c¸i t«i" riªng biÖt t¸ch rêi nh÷ng quan hÖ x· héi. Tr¸i l¹i chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng tù ý thøc lµ ý thøc h­íng vÒ b¶n th©n m×nh th«ng qua quan hÖ víi thÕ giíi bªn ngoµi. Khi ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan, con ng­êi tù ph©n biÖt ®­îc m×nh, ®èi lËp m×nh víi thÕ giíi ®ã vµ tù nhËn thøc m×nh nh­ lµ mét thùc thÓ ho¹t ®éng cã c¶m gi¸c, cã t­ duy, cã c¸c hµnh vi ®¹o ®øc vµ cã vÞ trÝ trong x· héi, ®Æc biÖt trong giao tiÕp x· héi vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn ®ßi hái con ng­êi ph¶i nhËn thøc râ b¶n th©n m×nh, tù ®iÒu chØnh m×nh tu©n theo c¸c tiªu chuÈn, quy t¾c mµ x· héi ®Æt ra. Con ng­êi cã thÓ ®Æt ra vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái: M×nh lµ ai? M×nh ph¶i lµm g×? M×nh ®­îc lµm g×? Lµm nh­ thÕ nµo? Ngoµi ra v¨n hãa còng ®ãng vai trß lµ "g­¬ng soi" gióp con ng­êi tù ý thøc ®­îc b¶n th©n. 4 Líp: K40 - 1107
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt TiÒm thøc lµ nh÷ng tri thøc mµ chñ thÓ cã tõ tr­íc nh­ng gÇn nh­ ®· trë thµnh b¶n n¨ng, kü n¨ng n»m s©u trong ý thøc cña chñ thÓ. . T×nh c¶m lµ nh÷ng xóc ®éng cña con ng­êi tr­íc thÕ giíi xung quanh ®èi víi b¶n th©n m×nh. C¶m gÝac yªu ghÐt mét c¸i g× ®ã, mét ng­êi nµo ®ã hay mét sù vËt, hiÖn t­îng xung quanh. Tri thøc lµ hiÓu biÕt, kiÕn thøc cña con ng­êi vÒ thÕ giíi. Nãi ®Õn tri thøc lµ nãi ®Õn häc vÊn, tri thøc lµ ph­¬ng thøc tån t¹i cña ý thøc. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ý thøc cã liªn quan mËt thiÕt víi qóa tr×nh con ng­êi nhËn biÕt vµ c¶i t¹o thÕ giíi tù nhiªn. Con ng­êi tÝch lòy ®­îc cµng nhiÒu tri thøc th× ý thøc thËt cao, cµng ®i s©u vµo b¶n chÊt sù vËt vµ c¶i t¹o thÕ giíi cã hiÖu qu¶ h¬n. TÝnh n¨ng ®éng cña ý thøc nhê ®ã mµ t¨ng lªn. NhÊn m¹nh tri thøc lµ yÕu tè c¬ b¶n, quan träng nhÊt cña ý thøc cã nghÜa lµ chèng l¹i quan ®iÓm gi¶n ®¬n coi ý thøc chØ lµ t×nh c¶m, niÒm tin vµ ý chÝ. Quan ®iÓm ®ã lµ biÓu hiÖn chñ quan, duy ý chÝ cña sù t­ëng t­îng chñ quan. Tuy nhiªn còng kh«ng thÓ coi nhÑ nh©n tè t×nh c¶m, ý chÝ. Ng­îc l¹i nÕu tri thøc biÕn thµnh t×nh c¶m, niÒm tin, ý chÝ cña con ng­êi ho¹t ®äng th× tù nã kh«ng cã vai trß g× ®èi víi ®êi sèng hiÖn thùc. Tãm l¹i, ý thøc bao gåm nh÷ng yÕu tè tri thøc vµ nh÷ng yÕu tè t×nh c¶m, ý chÝ trong sù liªn hÖ t¸c ®äng qua l¹i nh­ng vÒ c¨n b¶n ý thøc cã néi dung tri thøc vµ lu«n h­íng tíi tri thøc. 1.1.2- Nguån gèc cña ý thøc. 1.1.2.1- Nguån gèc tù nhiªn Cïng víi sù tiÕn hãa cña thÕ giíi, vËt chÊt cã tÝnh ph©n hãa còng ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao. Trong ®ã ý thøc lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh cao nhÊt, ý thøc ra ®êi lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn l©u dµi cña thÕ giíi tù nhiªn cho tíi khi xuÊt hiÖn con ng­êi vµ bé ãc con ng­êi. Khoa häc ®· chøng minh r»ng thÕ giíi vËt chÊt nãi chung vµ tr¸i ®Êt nãi chung ®· tån t¹i rÊt l©u tr­íc khi xuÊt hiÖn con ng­êi, r»ng ho¹t ®éng t©m lý cña con ng­êi diÔn ra trªn c¬ së ho¹t ®éng sinh lý thÇn kinh cña n·o bé con ng­êi. Bé n·o bao gåm kho¶ng 5 Líp: K40 - 1107
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt tõ 15- 17 tØ tÕ bµo thÇn kinh, c¸c tÕ bµo nµy nhËn v« sè c¸c mèi quan hÖ thu nhËn, xö lý, truyÒn dÉn vµ ®iÒu khiÓn toµn bé c¸c ho¹t ®éng cña c¬ thÓ trong quan hÖ ®èi víi thÕ giíi bªn ngoµi qua c¬ chÕ ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. Ph¶n ¸nh lµ thuéc tÝnh chung cña vËt chÊt. Ph¶n ¸nh ®­îc thùc hiÖn bëi sù t¸c ®éng qua l¹i cña hÖ thèng vËt chÊt. §ã lµ nh÷ng n¨ng lùc t¸i hiÖn, ghi l¹i cña hÖ thèng vËt chÊt nh÷ng ®Æc ®iÓm (d­íi d¹ng ®· thay ®æi) cña hÖ thèng vËt chÊt kh¸c. Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p. chÆt chÏ víi nhau. Bé n·o bÞ tæn th­¬ng th× ho¹t ®éng cña cña nhËn thøc sÏ bÞ rèi lo¹n. Ph¶n ¸nh còng lµ thuéc tÝnh chung cña vËt chÊt. Ph¶n ¸nh ®­îc thùc hiÖn bëi sù t¸c ®éng qua l¹i cña hÖ thèng vËt chÊt. §ã lµ nh÷ng n¨ng lùc t¸i hiÖn, ghi l¹i cña hÖ thèng vËt chÊt nh÷ng ®Æc ®iÓm (d­íi d¹ng ®· thay ®æi) cña hÖ thèng vËt ch¸t kh¸c. Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ thô ®éng ®Õn chñ ®éng, cã tæ chøc, ®iÒu khiÓn vµ lùa chän ®èi t­îng ph¶n ¸nh. Trong thÕ giíi v« c¬ cã h×nh thøc ph¶n ¸nh c¬ häc,vËt lý, hãa häc. §©y lµ ph¶n ¸nh ®¬n gi¶n, thô ®éng kh«ng lùa chän. TÊt c¶ nh÷ng biÕn ®æi c¬ lý hãa nµy tuy do nh÷ng t¸c ®éng bªn ngoµi kh¸c nhau g©y ra vµ phô thuéc vµo c¸c vËt ph¶n ¸nh kh¸c nhau, nh­ng chóng ®Òu lµ ph¶n ¸nh cña vËt chÊt v« sinh. Giíi h÷u sinh cã tæ chøc cao h¬n giíi v« sinh. Song b¶n th©n giíi h÷u sinh l¹i tån t¹i nh÷ng tr×nh ®é kh¸c nhau tiÕn hãa tõ thÊp lªn cao, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p nªn h×nh thøc ph¶n ¸nh sinh vËt còng thÓ hiÖn ë tr×nh ®é kh¸c nhau t­¬ng øng. TÝnh kÝch thÝch lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh ®Æc tr­ng cho thÕ giíi thùc vËt vµ c¸c ®éng vËt bËc thÊp ch­a cã hÖ thÇn kinh. TÝnh c¶m øng hay lµ n¨ng lùc cã c¶m gi¸c lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh cña c¸c ®éng vËt cã hÖ thÇn kinh. NÐt ®Æc tr­ng cho ph¶n ¸nh nµy lµ ngay trong qu¸ tr×nh hÖ thÇn kinh ®iÒu khiÓn mèi liªn hÖ gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr­êng bªn 6 Líp: K40 - 1107
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt ngoµi th«ng qua ph¶n x¹ bÈm sinh hay ph¶n x¹ riªng biÖt. Do vËy, sinh vËt ph¶n ¸nh cã tÝnh lùa chän ®èi víi c¸c tÝnh chÊt riªng biÖt cña sù vËt thµnh c¸c c¶m gi¸c kh¸c nhau rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Ph¶n ¸nh t©m lý lµ h×nh høc ph¶n ¸nh cña c¸c ®éng vËt cã hÖ thÇn kinh trung ­¬ng. §©y lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh cao nhÊt cña thÕ giíi ®éng vËt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. Ph¶n ¸nh t©m lý ®­a l¹i cho con vËt th«ng tin vÒ c¸c thuéc tÝnh, quan hÖ cña sù vËt bªn ngoµi vµ vÒ c¶ ý nghÜ cña chóng ®èi víi ®êi sèng cña con vËt. Nhê vËy mµ nã cã thÓ l­êng tr­íc ®­îc tÊt c¶ nh÷ng t×nh huèng cã thÓ x¶y ra vµ chñ ®éng ®iÒu chØnh, lùa chän ®­a ra hµnh ®éng thÝch hîp nhÊt. Ph¶n ¸nh cã ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh cao nhÊt cña sù ph¶n ¸nh nã chØ cã khi xuÊt hiÖn con ng­êi vµ x· héi loµi ng­êi. Sù ph¶n ¸nh nµy kh«ng thÓ hiÖn ë cÊp ®é c¶m tÝnh nh­ c¶m gÝac, tri gi¸c, biÓu t­îng nhê hÖ thèng tÝn hiÖu thø nhÊt mµ cßn thÓ hiÖn ë cÊp ®é lý tÝnh: kh¸i niÖm, ph¸n ®o¸n, suy lý nhê tÝn hiÖu thø hai (ng«n ng÷). Sù ph¶n ¸nh cña ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch, tù gi¸c, chñ ®éng t¸c ®éng vµo sù vËt hiÖn t­îng buéc sù vËt béc lé ra nh÷ng ®Æc ®iÓm cña chóng. Sù ph¶n ¸nh ý thøc lu«n g¾n liÒn víi lµm cho tù nhiªn thÝch nghi víi nhu cÇu ph¸t triÓn x· héi. 1.1.2.1- Nguån gèc x· héi. ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh thÕ giíi bëi bé ãc con ng­êi lµ sù kh¸c biÖt vÒ chÊt so víi ®éng vËt. Do sù ph¶n ¸nh ®ã mang tÝnh x· héi, sù ra ®êi cña ý thøc g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña bé ãc ng­êi d­íi ¶nh h­ëng cña lao ®éng, cña giao tiÕp vµ c¸c quan hÖ x· héi. Lao ®éng lµ ho¹t ®éng vËt chÊt cã tÝnh chÊt x· héi nh»m c¶i t¹o tù nhiªn,tháa m·n nhu cÇu phôc vô môc ®Ých cho b¶n th©n con ng­êi. ChÝnh nhê lao ®éng mµ con ng­êi vµ x· héi loµi ng­êi míi h×nh thµnh, ph¸t triÓn. Khoa häc ®· chøng minh r»ng tæ tiªn cña loµi ng­êi lµ v­în, ng­êi nguyªn thñy sèng thµnh bÇy ®µn, h×nh thøc lao ®éng ban ®Çu lµ h¸i l­îm, s¨n b¾t vµ ¨n thøc ¨n sèng. Hä chØ sö dông c¸c dông cô cã s½n trong tù nhiªn, v­în ng­êi ®· s¸ng t¹o ra c¸c c«ng cô lao ®éng míi cïng víi sù ph¸t 7 Líp: K40 - 1107
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt triÓn bµn tay dÇn dÇn tiÕn hãa thµnh con ng­êi. Lóc nµy thøc ¨n cã nhiÒu h¬n vµ quan träng lµ t×m ra löa ®Ó sinh ho¹t vµ n­íng chÝn thøc ¨n ®· lµm cho bé ãc ®Æc biÖt ph¸t triÓn, b¸n ccÇu n·o ph¸t triÓn lµm t¨ng kh¶ n¨ng nhËn biÕt, ph¶n øng tr­íc c¸c t×nh huèng kh¸ch quan. MÆt kh¸c, lao ®éng lµ ho¹t ®éng cã tÝnh to¸n, cã ph­¬ng ph¸p môc ®Ých do ®ã mang tÝnh chñ ®éng. Thªm vµo ®ã, lao ®éng lµ sù t¸c ®éng chñ ®éng cña con ng­êi vµo thÕ giíi kh¸ch quan ®Ó ph¶n ¸nh thÕ giíi ®ã, lao ®éng buéc thÕ giíi xung quanh ph¶i béc lé c¸c thuéc tÝnh, ®Æc ®iÓm cña nã. tõ ®ã lµm cho con ng­êi hiÓu biÕt thªm vÒ thÕ giíi xung quanh, thÊy sù vËt hiÖn t­îng xung quanh nhiÒu ®Æc tÝnh míi mµ l©u nay ch­a cã. Tõ ®ã s¸ng t¹o ra c¸c sù vËt kh¸c ch­a tõng cã trong tù nhiªn cã thª mang thuéc tÝnh, ®Æc ®iÓm cña sù vËt tr­íc ®ã, ®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc t¹o ra mét tù nhiªn míi. Thªm vµo ®ã lao ®éng lµ qóa tr×nh t¸c ®éng lÆp ®i, lÆp l¹i hµng ngh×n, hµng triÖu lÇn ph­¬ng ph¸p gièng nhau nhê vËy mµ lµm t¨ng n¨ng lùc t­ duy trõu t­îng cña con ng­êi. Tãm l¹i, lao ®éng cã vai trß quan träng trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ý thøc. Con ng­êi tho¸t ra khái ®éng vËt lµ cã lao ®éng. V× vËy mµ ng­êi ta nãi "Mét kiÕn tróc s­ tåi cßn h¬n mét con ong giái", bëi.v× trø¬c khi x©y mét ng«i nhµ ng­êi kiÕn tróc s­ ®· ph¸c th¶o trong ®Çu anh ta h×nh ¶nh ng«i nhµ cßn con ong chØ lµ x©y tæ theo b¶n n¨ng. Qua lao ®éng bé ãc con ng­êi h×nh thµnh vµ hoµn thiÖn. ¡ng ghen nãi" Sau lao ®äng vµ ®ång thêi víi lao ®éng lµ ng«n ng÷, nã lµ hai søc kÝch thÝch chñ yÕu ®· ¶nh h­ëng ®Õn bé ãc con v­în, lµm cho bé ãc ®ã dÇn dÇn chuyÓn biÕn thµnh bé ãc ng­êi.'' Sau ®©y ta xÐt ®Õn vai trß cña ng«n ng÷ trong viÖc h×nh thµnh nªn ý thøc. Ng«n ng÷ ®­îc coi lµ 'c¸i vá vËt chÊt" cña t­ duy, khi mµ con ng­êi cã biÓu hiÖn liªn kÕt víi nhau ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm, tæ chøc lao ®éng tÊt yÕu dÉn ®Õn nhu cÇu " cÇn nãi víi nhau mét c¸i g×" ®ã chÝnh lµ ng«n ng÷.Víi sù xuÊt hiÖn cña ng«n ng÷, t­ t­ëng con ng­êi cã kh¶ n¨ng biÓu 8 Líp: K40 - 1107
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt hiÖn thµnh "hiÖn thùc trùc tiÕp", trë thµnh tÝn hiÖu vËt chÊt t¸c ®éng vµo gi¸c quan cña con ng­êi, g©y ra c¶m gi¸c. Do vËy, qua ng«n ng÷ con ng­êi cã thÓ giao tiÕp, trao ®æi kinh nghiÖm, t­ t­ëng t×nh c¶m cho nhau, tõ ®ã mµ ý thøc c¸ nh©n trë thµnh ý thøc x· héi vµ ng­îc l¹i ý thøc x· héi th©m nhËp vµo ý thøc c¸ nh©n. Nhê ng«n ng÷ mµ ph¶n ¸nh ý thøc míi cã thÓ thùc hiÖn nh­ lµ sù ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp, kh¸i qu¸t vµ s¸ng t¹o. V× vËy ng«n ng÷ trë thµnh mét ph­¬ng tiÖn vËt chÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña sù trõu t­îng hãa, kh¸i qu¸t hãa hay nãi c¸ch kh¸clµ cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh, thùc hiÖn ý thøc. Nhê kh¶ n¨ng trõu t­îng hãa, kh¸i qu¸t hãa mµ con ng­êi cã thÓ ®i s©u vµo h¬n vµo thÕ giíi vËt chÊt, sù vËt hiÖn t­îng? ®ång thêi tæng kÕt ®óc rót kinh nghiÖm trong toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh. VËy ng«n ng÷ lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn t©m lý t­ duy vµ v¨n hãa con ng­êi vµ x· héi loµi ng­êi. 1.1.3- B¶n chÊt cña ý thøc. 1.1.3.1- B¶n tÝnh ph¶n ¸nh vµ s¸ng t¹o. ý thøc mang b¶n tÝnh ph¶n ¸nh, ý thøc mang th«ng tin vÒ thÕ giíi bªn ngoµi, tõ vËt g©y t¸c ®éng ®­îc truyÒn ®i trong qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh. B¶n tÝn ph¶n ¸nh quy ®Þnh tÝnh kh¸ch quan cña ý thøc, tóc lµ ý thøc ph¶i lÊy tÝnh kh¸ch quan lµm tiÒn ®Ò,bÞ c¸i kh¸ch quan quy ®Þnh vµ cã néi dung ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan. ý thøc cã b¶n tÝnh s¸ng t¹o do ý thøc g¾n liÒn víi lao ®éng. B¶n th©n lao ®äng lµ ho¹t ®éng s¸ng t¹o c¶i biÕn vµ thèng trÞ tù nhiªn cña con ng­êi. ý thøc kh«ng chôp l¹c mét c¸ch nguyªn si, thô ®éng sù vËt mµ ®· cã c¶i biÕn, qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh xö lý th«ng tin. TÝnh s¸ng t¹o cña ý thøc cßn thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng ph¶n ¸nh gÝan tiÕp kh¸i qu¸t thÕ giíi kh¸ch quan ë qu¸ tr×nh chñ ®éng t¸c ®äng vµo thÕ giíi ®Ó ph¶n ¸nh thÕ giíi ®ã. B¶n tÝnh s¸ng t¹o quy ®Þnh mÆt chñ quan cña ý thøc. ý thøc chØ cã thÓ xuÊt hiÖn ë bé ãc ng­êi, g¾n liÒn víi ho¹t ®éng kh¸i qu¸t hãa, trõu t­îng hãa, cã ®Þnh h­íng, cã chän läc tån t¹i d­íi h×nh thøc chñ quan, 9 Líp: K40 - 1107
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt lµ h×nh ¶nh chñ quan ph©n biÖt vÒ nguyªn t¾c hiÖn thùc kh¸ch quµnva sù vËt, hiÖn t­îng, vËt chÊt, c¶m tÝnh. Ph¶n ¸nh vµ s¸ng t¹o cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau kh«ng thÓ t¸ch rêi. HiÖn thùc cho thÊy: kh«ng cã ph¶n ¸nh th× kh«ng cã s¸ng t¹o, v× ph¶n ¸nh lµ ®iÓm xuÊt ph¸t, lµ c¬ së cña s¸ng t¹o. Ng­îc l¹i kh«ng cã s¸ng t¹o th× kh«ng ph¶i lµ sù ph¶n ¸nh cña ý thøc. §ã lµ mèi liªn hÖ biÖn chøng gi÷a hai qu¸ tr×nh thu nhËn vµ xö lý th«ng tin, lµ sù thèng nhÊt gi÷a c¸c mÆt kh¸ch quan vµ chñ quan trong ý thøc. V× vËy, Mac ®· gäi ý thøc, ý niÖm lµ hiÖn thùc kh¸ch quan ( hay lµ c¸i vËt chÊt) ®· ®­îc di chuyÓn vµo bé n·o ng­êi vµ ®­îc c¶i biÕn ®i trong ®ã. Nãi c¸ch kh¸c, ý thøc lµ h×nh ¶nh chñ quan cña thÕ giíi kh¸ch quan. BiÓu hiÖn cña sù ph¶n ¸nh vµ s¸ng t¹o, gi÷a chñ quan vµ kh¸ch quan cña ý thøc lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn hãa t­ t­ëng. §ã lµ qu¸ tr×nh t­ t­ëng t×m c¸ch t¹o cho nã tÝnh hiÖn thùc trùc tiÕp d­íi h×nh thøc tÝnh hiÖn thùc bªn ngoµi, t¹o ra nh÷ng sù vËt hiÖn t­îng míi, tù nhiªn "míi" tù nhiªn "thø hai" cña con ng­êi. 1.1.3.2- B¶n tÝnh x· héi. ý thøc ®­îc h×nh thµnh trong lao ®éng, trong ho¹t ®éng c¶i t¹o thÕ giíi cña con ng­êi. Trong qu¸ tr×nh ®ã con ng­êi nhËn ra r»ng cÇn cã nhu cÇu liªn kÕt víi nhau ®Ó trao ®æi kinh nghiÖm vµ c¸c nhu cÇu kh¸c. Do ®ã mµ kh¸i niÖm ho¹t ®äng x· héi ra ®êi. ý thøc ngay tõ ®Çu ®· lµ s¶n phÈm cña x· héi, ý thøc tr­íc hÕt lµ tri thøc cña con ng­êi vÒ x· héi, vÒ thÕ giíi kh¸ch quan ®ang diÔn ra xung quanh, vÒ mèi liªn hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi trong x· héi. Do ®ã ý thøc x· héi ®­îc h×nh thµnh cïng ý thøc c¸ nh©n, ý thøc x· héi kh«ng thÓ t¸ch rêi ý thøc c¸ nh©n, ý thøc c¸ nh©n võa cã c¸i chung cña giai cÊp cña d©n téc vµ c¸c mÆt kh¸c cña x· héi võa cã nh÷ng nÐt ®éc ®¸o riªng do nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh riªng cña c¸ nh©n ®ã quy ®Þnh. Nh­ vËy, con ng­êi suy nghÜ vµ hµnh ®éng kh«ng chØ b»ng bµn tay khèi ãc cña m×nh mµ cßn bÞ chi phèi bëi khèi ãc bµn tay cña ng­êi kh¸c, cña x· héi cña nh©n lo¹i nãi chung. Tù t¸ch ra khái m«i tr­êng x· héi con ng­êi kh«ng thÓ cã ý thøc, t×nh c¶m ng­êi thùc sù. Mçi c¸ nh©n ph¶i tù 10 Líp: K40 - 1107
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt nhËn râ vai trß cña m×nh ®èi víi b¶n th©n vµ x· héi. Ta ph¶i häc lµm ng­êi qua m«i tr­êng x· héi lµnh m¹nh. B¶n tÝnh x· héi cña ý thøc còng thèng nhÊt víi b¶n tÝnh ph¶n ¸nh vµ s¸ng t¹o. Sù thèng nhÊt ®ã thÓ hiÖn ë tÝnh n¨ng ®äng chñ quan cña ý thøc, ë quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc trong ho¹t ®éng c¶i t¹o thÕ giíi cña con ng­êi. 1.1.4 – Sù t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt cña ý thøc VËt ch¸t quyÕt ®Þnh néi dung cña ý thøc bëi v× ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan bªn ngoµi vµo trong bé ãc cña con ng­êi. Nh­ng nÕu chØ thÊy vai trß quyÕt ®Þnh cña vËt chÊt ®èi víi ý thøc mµ kh«ng thÊy ®­îc tÝnh n¨ng ®éng tÝch cùc cña ý thøc ®èi víi vËt chÊt th× sÏ m¾c ph¶i khuyÕt ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh.chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng cho r»ng :”ý thøc cña con ng­êi kh«ng ph¶i lµ sù ph¶n ¸nh gi¶n ®¬n ,mµ lµ sù ph¶n ¸nh tÝch cùc cña thÕ giíi vËt chÊt “ Cïng víi sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng biÕn ®æi thÕ giíi ý thøc con ng­êi ph¸t triÓn song song víi qu¸ tr×nh ®ã vµ cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi t¸c ®éng trë l¹i ®èi víi vËt chÊt.Sù t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt cña ý thøc cã thÓ lµ thóc dÈy hoÆc ë mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã trong mét ph¹m vi nµo ®ã k×m h·m sù ph¸t triÓn cña c¸c qu¸ tr×nh hiÖn thùc. Khi con ng­êi cã nh÷ng kiÕn thøc khoa häc th× sù t¸c ®éng trë l¹i vËt chÊt lµ tÝch cùc.Con ng­êi sÏ dùa vµo nh÷ng tri thøc vµ nh÷ng kiÕn thøc khoa häc ®Ó lËp ra nh÷ng mùc tiªu ,nh÷ng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng ®óng ®¾n ®Ó c¶i t¹o thÕ gií vËt chÊt, thóc ®Èy x· héi ngµy mét ph¸t triÓn h¬n. Nh÷ng tri thøc sai lÇm ph¶n khoa häc hoÆc lçi thêi l¹c hËu cã thÓ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi vËt chÊt.Do nh÷ng t­ t­ëng ,®­êng lèi sai lÇm dÉn ®Õn chiÕn , ®Õn nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng hiÖu qu¶...No kÐo lïi sù ph¸t triÓn cña x· h«Þ. ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã ta thÊy nh÷ng truyÒn thèng ,nh÷ng t©m t­ t×nh c¶m cña con ng­êi kh«ng phô thuéc vµo vËt chÈt .Dùa vµo ®Æc tÝnh nµy cña vËt chÊt con ng­êi cã thÓ cè phÊn ®Êu ®i 11 Líp: K40 - 1107
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt lªn b¾ng lao ®éng vµ häc tËp ,x©y dùng ®Êt n­íc vµ x· héi giµu m¹nh h¬n ,c«ng b»ng h¬n. 1.2.-Tri thøc khoa häc vµ vai trß cña nã trong sù ph¸t triÓn x· héi. 1.2.1- Kh¸i niÖm vÒ khoa häc Khoa häc cã nhiÒu ®Þnh nghi· kh¸c nhau. Víi tÝnh c¸ch lµ mét lÜnh vùc ®Æc thï cña con ng­êi khoa häc bao gåm ho¹t ®éng tinh thÇn, ho¹t ®éng vËt chÊt, ho¹t ®éng lý luËn vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn x· héi. Víi tÝnh c¸ch lµ mét h×nh th¸i x· héi, khoa häc lµ mét hÖ thèng tri thøc kh¸i qu¸t, ®­îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ kiÓm nghiÖm trªn c¬ së thùc tiÔn. Khoa häc ph¶n ¸nh mét c¸ch ch©n thùc c¸c mèi liªn hÖ b¶n chÊt, tÊt nhiªn, c¸c quy luËt vËn ®éng cña tù nhiªn, x· héi vµ t­ duy con ng­êi. Tõ ®ã thÊy r»ng: Khoa häc kh¸c t«n gi¸o ë chç ph¶n ¸nh mét c¸ch ch©n thùc hiÖn thùc, sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña thÕ giíi kh¸ch quan vµ ®­îc kiÓm nghiÖm qua thùc tiÔn; cßn t«n gi¸o ph¶n ¸nh hiÖn thùc mét c¸ch h­ ¶o víi niÒm tin mï qu¸ng xa rêi thùc tiÔn. Sù ph¶n ¸nh cña khoa häc kh¸c víi c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi kh¸c ë chç ph¶n ¸nh ®óng ®¾n, ch©n thùc nh÷ng g× ®ang diÔn ra vµ ®i s©u vµo c¸c mèi liªn hÖ b¶n chÊt, tÊt nhiªn, c¸c quy luËt vËn ®éng ph¸t triÓn cña hiÖn thùc. H×nh thøc biÓu hiÖn chñ yÕu cña khoa häc lµ c¸c kh¸i niÖm, ph¹m trï, quy luËt. §èi t­îng nghiªn cøu cña khoa häc bao hµm c¶ tù nhiªn, x· héi vµ b¶n th©n con ng­êi, c¸c lÜnh vùc vËt chÊt, tinh thÇn vµ c¶ c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi. 1.2.2- Vai trß cña tri thøc khoa häc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Khoa häc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trªn c¬ së s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn. Vai trß cña khoa häc ngµy cµng t¨ng lªn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Ngµy nay, khoa häc ®· trë thµnh lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp. Vai trß cña nã thÓ hiÖn ë chç khoa häc trë thµnh ®iÓm xuÊt ph¸t, ra ®êi, nh÷ng nghµnh s¶n xuÊt míi, c«ng nghÖ míi, nguyªn liÖu míi. Khoa häc trë thµnh yÕu tè tri thøc kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña ng­êi lao ®éng, biÕn ng­êi lao 12 Líp: K40 - 1107
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt ®äng thµnh ng­êi ®iÒu khiÓn kiÓm tra qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §éi ngò c¸c nhµ khoa häc, kü thuËt viªn trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngµy mét ®«ng. B¶n th©n khoa häc còng trë thµnh mét lÜnh vùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt víi quy m« ngµy cµng lín. Cïng víi khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc kü thuËt, c¸c khoa häc x· héi nh­ kinh tÕ häc, luËt häc, x· héi häc... còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng x· héi. Khoa häc kh«ng chØ gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng mµ cßn gióp con ng­êi cã ®Çu ãc t­ duy s¸ng t¹o, tÇm nh×n s©u réng. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa ®èi víi c¸c nhµ l·nh ®¹o v× ph¶i n¾m ®­îc c¬ së khoa häc thùc tÕ th× míi ho¹ch ®Þnh ®­îc chÝnh s¸ch, ®­êng lèi ph¸t triÓn cña mét tæ chøc hay mét quèc gia. Tãm l¹i, cã khoa häc lµ b¹n ®ång hµnh th× x· héi ngµy cµng v¨n minh tiÕn bé. 13 Líp: K40 - 1107
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt ch­¬ng 2 Vai trß cña tri thøc khoa häc ®èi víi thùc tiÔn n­íc ta hiªn nay 2.1. Vai trß cña tri thøc khoa häc trong c«ng cuéc ®æi míi cña ViÖt Nam. Trong c«ng cuéc ®æi míi, tri thøc khoa häc ®­îc xem lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Nh÷ng c¬ së khoa häc cïng nh÷ng luËn cø khoa häc ®· gióp §¶ng cã mét sù ®Þnh h­íng ®óng ®¾n vÒ ®u­êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc; v¹ch ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cho tõng lÜnh vùc cô thÓ: C«ng nghiÖp, N«ng nghiÖp, du lÞch dÞch vô, Khoa häc c«ng nghÖ...Nãi ®Õn vai trß nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña tri thøc Khoa häc trong c«ng cuéc ®æi míi lµ nèi ®Õn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ dùa trªn c¬ së Khoa häc vµ c«ng nghÖ, coi khoa häc-c«ng nghÖ lµ lùc l­îng s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ hµng ®Çu. Quan ®iÓm nµy cho tÊy râ sù quyÕt t©m vµ lùa chän s¸ng suèt cña ®¶ng ta trong ®æi míi t­ duy, ®æi míi quan niÖm vµ ®æi míi ph­¬ng thøc ph¸t triÓn phï hîp víi nh÷ng ®ßi hëi ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ ®i ®«i víi hiÖn ®¹i ho¸ víi tèc ®é nhanh nh­ng vÉn ®¶m b¶o tÝnh bÒn v÷ng trong nh÷ng thËp niªn ®Çu cña thÕ kû 21. Nh×n l¹i thÕ kû 20 ®· qua chóng ta thÊy cã nh÷ng ®æi thay to lín do khoa häc-c«ng nghÖ mang l¹i. Trªn thÕ giíi sù xuÊt hiÖn c¸c nhãm n­íc míi c«ng nghiÖp ho¸( NIC ) sau chiÕn tranh thÕ giíi tthø 2 còng kh«ng n»m ngoµi ¶nh h­ëng lan to¶ cña c¸c thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ th«ng qua qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ tiÕn bé b»ng c¸c chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp kh«n ngoan, c¸c n­íc NIC ®· tËn dông ®­îc c¬ héi tiÕp thu nhanh chãng c¸c c«ng nghÖ míi, thay ®æi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cò vèn dùa trªn lao ®éng thñ c«ng vµ tµi nguyªn chñ yÕu ®Ó chuyÓn sang aps dông c¸c kü thuËt c¬ khÝ ho¸, tù ®éng ho¸ theo h­íng t¹o ra c¸c gi¸ trÞ gia t¨ng cao thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Nhê ®i theo con ®­êng c«ng 14 Líp: K40 - 1107
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt nghiÖp ho¸ dù h¼n vµo Khoa häc-c«ng nghÖ mµ mét sè n­íc ®· rót ng¸n ®­îc thêi gian cÇn thØ\Õt ®Ó lµm t¨ng gÊp ®«i thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi. Tr­íc kia, n­íc Anh ph¶i mÊt 58 n¨m, Mü mÊt 47 n¨m th× giê ®©y Braxin chØ mÊt 18 n¨m, Hµn Quèc 11 n¨m vµ Trung quèc chØ trong vßng 10 n¨m. Ta cã thÓ so s¸nh Hµn Quèc vµ Gana vµo nh÷ng n¨m 60 vµ b©y giê. §iÓm xuÊt ph¸t hai n­íc ®Òu cã møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi nh­ nhau, ®Òu lµ c¸c quèc gia chËm ph¸t triÓn. VËy mµ ngµy nay, thu nhËp ®Çu ng­êi cña Hµn Quèc ®· gÊp 6 lÇn cña Gana. v× sao cã sù c¸ch biÖt lín lao nh­ vËy? §ã lµ do Hµn Quèc ®· thu nhËn vµ sö dông trÝ thøc Khoa häc s¸ng t¹o vµ phï hîp víi thùc tiÔn h¬n. Thùc tiÔn trong nh÷ng n¨m qua ë ViÖt Nam cho thÊy: ë ®©u cã sù s¸ng t¹o trong c«ng cuéc ®æi míi c¸c gi¶i ph¸p vÒ Khoa häc-c«ng nghÖ th× ë ®ã cã sù tiÕn bé v­ît bËc. Thö hái nÕu ViÖt Nam vÉn gi÷ nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp ch­a chuyÓn sang nÒn kinh Õ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn th× hiÖn giê ®Êt n­íc chóng ta sÏ ra sao. VÒ N«ng nghiÖp sù s¸ng t¹o cña §¶ng trong chÝnh s¸ch kho¸n ¸p dông trong n«ng nghiÖp nh÷ng n¨m 80 lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh cho thÊy vai trß cña chÝnh s¸ch trong viÖc t¹o ra møc t¨ng tr­ëng s¶n l­îng kû lôc vÒ l­¬ng thùc mµ kh«ng cã mét yÕu tè s¶n xuÊt th«ng th­êng nµo nh­: vèn, lao ®éng, vËt t­ cã thÓ mang l¹i. ChÝnh s¸ch míi lµm cho ng­êi lao ®éng lµm viÖc cã tr¸ch nhiÖm vµ n¨ng næ s¸ng t¹o h¬n. §¶ng ®Èy m¹nh vµ khuyÕn khÝch n«ng d©n ®­a khoa häc-c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt nh­: sö dông c¸c lo¹i gièng míi, ph©n bãn, m¸y mãc s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ cao cña thÕ giíi; n©ng cÊp hÖ thèng thuû lîi b»ng c¸ch ®Çu t­, c¶i t¹o, n©ng cÊp hÖ thèng s«ng, ®ª ng¨n chÆn n­íc mÆn lªn biÓn. øng dông c¸c tiÕn bé kü thuËt vµ vËt liÖu míi trong thiÕt kÕ vµ thi c«ng c«ng tr×nh lµ cho viÖc thùc hiÖn c«ng tr×nh x¶y ra nhanh chãng ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu, lîi Ých cña bµ con n«ng d©n. VÒ c«ng nghiÖp qua tr×nh s¸ng t¹o vµ triÓn khai chÝnh s¸ch më cöa thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· dÉn tíi sù ra ®êi cña mét khu vùc kinh tÕ 15 Líp: K40 - 1107
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt míi - Khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi rÊt n¨ng ®éng ®ang gãp phÇn t¹o ra trªn 10% GDP, 30% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. C¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp nhê ®i th¼ng vµo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mµ ®· ®¹t ®­íc nh÷ng th¾ng lîi ngoµi c¶ sù mong ®îi. VÝ dô ®iÓn h×nh lµ c«ng ty chÕ biÕn s÷a Vinamilk tõ t×nh tr¹ng v« cïng khã kh¨n ®· v­¬n lªn s¶n xuÊt ra ®­îc nh÷ng s¶n phÈm c¹nh tranh ®­îc víi hµng nhËp ngo¹i. Trong c¸c ngµnh, B­u chÝnh viÔn th«ng, khia th¸c dÇu khÝ vµ c¸c ngµnh nghÒ kh¸c nhê nh÷ng quyÕt ®Þnh t¸o b¹o trong ®Çu t­ vµo Kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i mµ ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng cao trong thêi gian dµi, æn ®inh. V¨n ho¸-gi¸o dôc ®­îc n©ng cÊp, ®Çu t­ c¬ së mét c¸ch tho¶ ®¸ng. Thù tÕ cho thÊy sau 15 n¨m ®æi míi dùa vµo tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc vµ sù trî gióp cña Khoa häc-C«ng nghÖ chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. VÒ kinh tÕ tæng s¶n l­îng trong n­íc n¨m 2000 t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990. KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt t¨ng nhiÒu. NÒn kinh tÕ tõ t×nh tr¹ng hµng ho¸ khan hiÕm nghiªm träng nay ®· s¶n xuÊt ®¸p øng nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n. NÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh huq­íng XHCN. §êi sèng cña nh©n d©n dÇn ®­îc c¶i thiÖn. §Êt n­íc ®· ra khái khñng hoanmgr kinh tÕ-x· héi, v­ît qua ®­îc c¬n chÊn ®éng chÝnh trÞ vµ sù hôt hÉng vÒ thÞ tr­êng. kinh tÕ t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi cao: Tæng s¶n phÈm trong n­íc t¨ng b×nh qu©n 7% trong mét n¨m; gi¸ trÞ n«ng -l©m-ng­ ngiÖp t¨ng b×nh qu©n 5,7%/ n¨m. trong ®ã: N«ng nghiÖp t¨ng 5,6%, l©m nghiÖp 0,4% vµ ng­ nghiÖp t¨ng 8,9%. C«ng nghiÖp ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kÓ. NhÞp ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt hµng n¨m 13,5%. DÇu t­ s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã triÒu s©u, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu trong n­íc vµ xuÊt khÈu. dÞch vô ph¸t triÓn vøi gi¸ trÞ trung b×nh lµ 6,8%/ n¨m. L¹m ph¸t gi¶m ®¸ng kÓ: N¨m 1986 lµ 587,2% th× n¨m 1990 chØ cßn 52,8%. VÒ chÝnh trÞ x· héi nghiªn cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n trong giai ®o¹n 1996-2000 ®· cã ®ãng gãp tÝch cùc trong ph¸t triÓn lÝ luËn vµ 16 Líp: K40 - 1107
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt tæng kÕt thùc tiÔn x©y dùng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam trong thÕ kû 20. Nhê kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®ãng gãp cho qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c¸c v¨n kiÖn héi nghÞ trung ­¬ng kho¸ VIII, x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh÷ng n¨m sau vµ ®onmgs gãp cho viÖc chenr bÞ v¨n kiÖn §¹i héi IX võa qua. Khoa häc x· héi cßn ®ãng gãp quan träng vµ viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, ban hµnh c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, c¸c chÝnh s¸ch vµ hiÖp ®Þnh quèc tÕ, trong ®ã cã hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü, khoa häc x· héi cßn h­íng vµo gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò cô thÓ bøc xóc trong thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh­: VÊn ®Ò toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸, c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸... C¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o, ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc trong x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. Do vËy v¨n ho¸ ph¸t triÓn lµnh m¹nh víi ph­¬ng ch©m " Hoµ nhËp nh­ng kh«ng hoµ tan ". Bªn c¹nh viÖc tiÕp thu v¨n ho¸ thÕ giíi chóng ta kh«ng quªn gi÷ g×n vµ ph¸t huy nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc ViÖt Nam. Gi¸o dôc ngµy cµng ®­îc chó träng. C¸c quèc gia ph¸t triÓn ®· rót ra mét ®iÓm quan träng lµ: Gi¸o dôc lµ con ®­êng ng¾n nhÊt ®Ó ph¸t triÓn ®Ó tiÕn tíi nÒn kinh tÕ trÝ thøc hay cßn gäi lµ nÒn kinh tÕ chÊt x¸m. ë ViÖt Nam tõ n¨m 1997 ®Õn nay, nh©n lùc Khoa häc-C«ng nghÖ c¶ n­íc ®· t¨ng 1,5 lÇn. C¸n bé Khoa häc-C«ng nghÖ cã tr×nh ®é ®¹i häc ®¹t xÊp xØ 1,3 triÖu vµ hµng n¨m bæ xung thªm kho¶ng 180 ngh×n ng­êi. C¸n bé cã tr×nh ®é tiÕn sÜ ®· t¨ng lªn gÇn 13 ngh×n vµo n¨m 2000. Tr×nh ®é, n¨ng lùc c¸n bé trong mét sè lÜnh vùc nh­ n«ng nghiÖp, x©y dùng, giao th«ng vËn t¶i, c«ng tr×nh ®iÖn, b­u chÝnh viÔn th«ng, th¨m dß vµ khai th¸c dÇu khÝ ®¹t møc trung b×nh tiªn tiÕn trong khu vùc. B¾t ®Çu tõ n¨m 2000 chÝnh phñ ®· bè trÝ kho¶n ng©n s¸ch riªng ®Ó hµng n¨m chñ ®éng göi sinh viªn c¸n bé Khoa häc-C«ng nghÖ cã n¨ng lùc ®i ®µo t¹o dµi h¹n t¹i c¸c n­íc cã nÒn Khoa häc tiªn tiÕn. Khoa häc-C«ng nghÖ ®· cã kh¶ n¨ng lµm chñ vµ thÝch nghi nhiÒu c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi trong c¸c lÜnh vùc nh­ viÔn th«ng, khai th¸c dÇu khÝ, n¨ng l­îng...NhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch, cã ý nghÜa quan träng ®èi víi ®Êt n­íc do thùc tiÔn ®Æt ra ®­îc c¸c lùc l­îng Khoa häc-C«ng 17 Líp: K40 - 1107
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt nghÖ nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt nh­: C¬ së khoa häc cho c¸c ph­¬ng ¸n phßng chèng thiªn tai, c¸c ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt Vacxin phßng bÖnh... Râ rµng, quan niÖm vÒ vai trß nÒn t¶ng vµ ®éng løc ph¸t triÓn cña Khoa häc - C«ng nghÖ ®èi víi sù ph¸t triÓn võa cã c¬ së thùc tiÔn trong n­íc võa hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi, khi lîi thÕ t­¬ng ®èi cña c¸c yÕu tè lao ®éng rÎ vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®ang chuyÓn dÇn sang c¸c yÕu tè tri thøc Khoa häc - C«ng nghÖ. 2.2. Nh÷ng yÕu kÐm vµ h¹n chÕ cña Khoa häc-C«ng nghÖ ë n­íc ta hiÖn nay. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc ho¹t ®éng Khoa häc-C«ng nghÖ ë n­íc ta còng cßn nhiÒu h¹n chÕ ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong giai ®o¹n ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc vµ ch­a thùc sù ®ãng vai trß ®éng lùc- nÒn t¶ng cho ph¸t triÓn. Sau ®©y lµ mét sè biÓu hiÖn: - TiÒm lùc Khoa häc-C«ng nghÖ vÉn cßn ë møc thÊp so víi thÕ giíi vµ khu vùc ch­a ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña nhu c©ï ph¸t triÓn. TØ lÖ c¸n bé Khoa häc - C«ng nghÖ trªn tæng sè d©n ch­a cao so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Æc biÖt, cßn thiÕu rÊt nhiÒu chuyªn gia ®Çu ngµnh, viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i tiÕn hµnh chËm, nguy c¬ hôt hÉng trong ®éi ngò rÊt lín, nhÊt lµ trong nh÷ng ngµnh mòi nhän nh­ c«ng nghÖ tin häc, sinh häc, c¬ khÝ, chÕ t¹o m¸y. ViÖc xÕp lo¹i c¸c c¬ quan Khoa häc-C«ng nghÖ cßn lóng tóng, viÖc sö dông ®éi ngò trÝ thøc cßn l·ng phÝ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ cho nghiªn cøu khoa häc cßn thÊp xa so víi nhu cÇu thùc tiÔn. - C¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ ch­a thùc sù g¾n kÕt c¸c ho¹t ®éng Khoa häc-C«ng nghÖ víi kinh tÕ x· héi, t¹o ®éng lùc thùc sù vµ nguån lùc dåi dµo cho ho¹t ®éng Khoa häc-C«ng nghÖ ph¸t triÓn. - C¬ chÕ qu¶n lÝ Khoa häc-C«ng nghÖ chËm vµ ch­a ®­îc ®æi míi mét c¸ch c¨n b¶n mÆc dï t­ t­ëng ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lÝ ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt sím. Ch­a cã sù liªn th«ng gi÷a c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ vµ c¬ chÕ qu¶n lÝ Khoa häc - C«ng nghÖ. Ch­a ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi vËt chÊt vµ t«n vinh 18 Líp: K40 - 1107
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. TiÓu luËn triÕt xøng ®¸ng ®èi víi c¸c nhµ khoa häc cã cèng hiÕn lín. C¬ chÕ h×nh thµnh, qu¶n lÝ, ®¸nh gi¸ c¸c ®Ò tµi Khoa häc-C«ng nghÖ vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n ®Ó cã thÓ chuyÓn ®æi theo tinh thÇn ®æi míi cña luËt Khoa häc-C«ng nghÖ. - ThÞ tr­êng Khoa häc-C«ng nghÖ cßn manh nha ch­a ph¸t triÓn. MÆc dï gi¸ trÞ c¸c hîp ®ång kÝ kÕt gi÷a c¸c c¬ quan Khoa häc-C«ng nghÖ víi c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi, gi÷a trong n­íc vµ n­íc ngoµi ®ang t¨ng lªn nh­ng vÉn ch­a xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng. 2.3. Nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch cho nÒn kinh tÕ Viªt Nam hiªn nay. ViÖt Nam lµ n­íc ®i sau cã nhiÒu kh¶ n¨ng tiÕp nhËn nh÷ng thµnh tùu Khoa häc-C«ng nghÖ cña thÕ giíi. Do ®ã cã thÓ rót ng¾n ®­îc qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, kinh tÕ tri thøc ®ang cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn m¹nh. ViÖt Nam kh«ng chØ ph¶i tÝch cùc chuÈn bÞ cho b­íc ph¸t triÓn nµy, mµ cÇn ph¶i tiÕp nhËn kinh tÕ tri thøc ë nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc mµ ta cã kh¶ n¨ng, ­u thÕ. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc võa ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc song còng cho ta nhiÒu c¬ héi ®Ó n©ng cao tr×nh ®é Khoa häc - C«ng nghÖ vµ x©y dùng tiÒm lùc khoa häc. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· v¹ch ra chiÕn l­îc: Ph¸t triÓn ®ång bé c¸c ngµnh khoa häc, g¾n nghiªn cøu khoa häc víi s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Khoa häc-C«ng nghÖ thùc sù lµ ®éng lùc ph¸t triÓn, võa ®¶m b¶o thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ võa t¹o ra tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. §ång thêi x©y dùng tiÒm lùc Khoa häc- C«ng nghÖ, x©y dùng c¬ së ®Ó tõng b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ë ViÖt Nam. cô thÓ lµ mét sè gi¶i ph¸p sau. - Mét lµ, tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn nghÞ quyÕt ®¹i héi IX cña §¶ng, n©ng cao nhËn thøc toµn d©n vµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh vÒ vai trß nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cña Khoa häc-C«ng nghÖ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. 19 Líp: K40 - 1107
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2