Đề thi học kì 1 môn Ngữ Văn 10 năm 2017-2018 có đáp án - Trường THPT Lý Thái Tổ

SỞ GD& ĐT BẮC NINH<br /> <br /> ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I<br /> <br /> TRƯỜNG THPT LÝ THÁI TỔ<br /> <br /> NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> <br /> Ngày thi:<br /> <br /> MÔN THI: NGỮ VĂN LỚP 10<br /> Thời gian: 90 phút (không kể thời gian phát đề)<br /> --------------------------------------<br /> <br /> I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)<br /> Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:<br /> Mấy ngày mẹ về quê<br /> <br /> Nhưng chị vẫn hái lá<br /> <br /> Là mấy ngày bão nổi<br /> <br /> Cho thỏ mẹ, thỏ con<br /> <br /> Con đường mẹ đi về<br /> <br /> Em thì chăm đàn ngan<br /> <br /> Cơn mưa dài chặn lối.<br /> <br /> Sáng lại chiều no bữa<br /> Bố đội nón đi chợ<br /> <br /> Hai chiếc giường ướt một<br /> <br /> Mua cá về nấu chua…<br /> <br /> Ba bố con nằm chung<br /> Vẫn thấy trống phía trong<br /> <br /> Thế rồi cơn bão qua<br /> <br /> Nằm ấm mà thao thức.<br /> <br /> Bầu trời xanh trở lại<br /> Mẹ về như nắng mới<br /> <br /> Nghĩ giờ này ở quê<br /> <br /> Sáng ấm cả gian nhà.<br /> <br /> Mẹ cũng không ngủ được<br /> Thương bố con vụng về<br /> Củi mùn thì lại ướt.<br /> (Mẹ vắng nhà ngày bão- Đặng Hiển)<br /> Câu 1. Xác định các phương thức biểu đạt của văn bản trên. (0,5 điểm)<br /> Câu 2. Nội dung của văn bản trên là gì? (0,5 điểm)<br /> Câu 3.Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ cuối. (1,0 điểm)<br /> Câu 4. Viết đoạn văn ngắn (không quá 10 dòng) phát biểu cảm nghĩ của anh (chị) về MẸ. (1,0 điểm)<br /> II. LÀM VĂN (7,0 điểm)<br /> - Thân em như tấm lụa đào<br /> Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai.<br /> - Em như cây quế giữa rừng<br /> Thơm tho ai biết, ngát lừng ai hay.<br /> Anh (chị) hãy phân tích hai bài ca dao trên. Từ đó nêu cảm nghĩ chung về ca dao than thân.<br /> -------Hết------Thí sinh không sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.<br /> Họ và tên thí sinh: …………………..………………….. ; Số báo danh:……………………<br /> <br /> SỞ GD & ĐT BẮC NINH<br /> TRƯỜNG THPT LÝ THÁI TỔ<br /> <br /> CÂU<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> Ý<br /> <br /> ĐÁP ÁN<br /> KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ I<br /> NĂM HỌC 2017 – 2018<br /> MÔN THI: NGỮ VĂN LỚP 10<br /> NỘI DUNG<br /> <br /> ĐIỂM<br /> <br /> Yêu cầu chung:<br /> - Học sinh đọc văn bản Mẹ vắng nhà ngày bão trước khi trả lời câu hỏi.<br /> - Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng dưới hình thức trả<br /> lời câu hỏi đọc- hiểu văn bản và phải đảm bảo những ý sau:<br /> <br /> 3.0<br /> <br /> 1 Các phương thức biểu đạt của văn bản:<br /> Phương thức tự sự<br /> Phương thức biểu cảm<br /> 2 Nội dung của văn bản:<br /> - Văn bản Mẹ vắng nhà ngày bão có hình thức một bài thơ nhưng đã kể câu<br /> chuyện mẹ vắng nhà trong những ngày bão. Nhà chỉ còn ba bố con tự chăm lo việc<br /> nhà dù còn nhiều lúng túng, vất vả. Văn bản cũng thể hiện niềm vui của ba bố con<br /> khi mẹ trở về.<br /> - Qua bài thơMẹ vắng nhà ngày bão, tác giả đã đem đến cho người đọc câu<br /> chuyện về tình yêu thương, gắn bó ruột thịt giữa các thành viên trong gia đình.<br /> 3 Tìm và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ cuối<br /> - Khổ thơ cuối sử dụng biện pháp tu từ so sánhMẹ về- như- nắng mới, sáng ấm cả<br /> gian nhà.<br /> - Tác dụng của biện pháp so sánh trong khổ thơ cuối:<br /> + Hình ảnh mẹ về sau cơn bão được so sánh với nắng mới, xua tan đi cái u ám<br /> của những ngày giông bão, làm sáng ấm cả gian nhà. Nắng là ánh mặt trời nhưng<br /> cao hơn là hơi ấm thương yêu toả ra từ lòng mẹ.<br /> + Lời thơ cũng là lời kể, lời tâm sự của người con khi mẹ trở về cũng là lúc cơn<br /> bão qua đi. Hình ảnh người mẹ trở về trong nắng ấm, sưởi ấm lòng con sau những<br /> ngày rét buốt.<br /> + Biện pháp so sánh giúp tác giả vừa thể hiện niềm vui khi mẹ về; tình cảm yêu<br /> quý của con với mẹ và đề cao vai trò của người mẹ trong cuộc sống của con.<br /> 4 Viết đoạn văn (không quá 10 dòng) phát biểu cảm nghĩ của anh/ chị về MẸ<br /> - Về hình thức: Học sinh viết đúng hình thức đoạn văn và dung lượng không quá 10<br /> dòng.<br /> - Về nội dung: Học sinh phát biểu những cảm nghĩ chân thành về người mẹ của<br /> mình. Ví dụ: kính trọng mẹ, yêu quý mẹ, biết ơn mẹ,…<br /> Yêu cầu chung:<br /> Học sinh xác định được kiểu bài: Phân tích tác phẩm, phát biểu cảm nghĩ.<br /> Bài viết có bố cục rõ ràng, kết cấu chặt chẽ, diễn đạt tốt, không mắc lỗi ngữ<br /> pháp, dùng từ, chính tả...<br /> Yêu cầu cụ thể: Bài làm của học sinh cần đảm bảo các ý sau:<br /> 1 1. Giới thiệu vấn đề:<br /> - Giới thiệu ca dao; chủ đề than thân.<br /> - Trích dẫn 2 bài ca dao.<br /> 2 2. Giải quyết vấn đề:<br /> a/ Phân tích hai bài ca dao<br /> Học sinh có thể phân tích từng bài hoặc phân tích gộp cả 2 bài theo hướng:<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> 1.0<br /> <br /> 7.0<br /> <br /> 0.5<br /> <br /> 4.0<br /> <br /> Nét giống nhau<br /> <br /> Nội dung<br /> về<br /> <br /> Nét khác nhau<br /> Hình thức nghệ thuật<br /> * Giống nhau<br /> - Chủ đề: Than thân<br /> - Nội dung:<br /> + Nỗi khổ. cảnh ngộ, nỗi niềm của người phụ nữ thời xưa.<br /> + Nét đẹp tâm hồn, phẩm chất của người phụ nữ dù cuộc sống còn nhiều đau<br /> khổ, bất hạnh.<br /> + Ngầm phê phán, tố cáo xã hội đương thời.<br /> + Thể hiện thái độ cảm thông, chia sẻ và trân trọng người phụ nữ của tác giả dân<br /> gian.<br /> - Hình thức nghệ thuật:<br /> + Thể lục bát.<br /> + Cùng chung một công thức có sẵn: mở đầu bằng Thân em như...., Em như...<br /> + Sử dụng các biện pháp tu từ: so sánh, ẩn dụ,...<br /> + Kết thúc bằng các câu hỏi tu từ.<br /> * Khác nhau:<br /> a, Về nội dung: - 2 bài ca dao là những cảnh ngộ, nỗi khổ khác nhau của người phụ<br /> nữ xưa:<br /> Bài 1: bị phụ thuộc<br /> Bài 2: không được ai biết đến.<br /> - Nét đẹp tâm hồn được khai thác dưới nhiều khía cạnh khác nhau.<br /> b, Về hình thức nghệ thuật:<br /> - Hình ảnh so sánh khác nhau:<br /> + Bài 1: em- tấm lụa đào<br /> Học sinh phân tích hình ảnh tấm lụa đào.<br /> Nghĩa cụ thể: Lụa đào- lụa đẹp, đắt giá, giá trị sử dụng cao, ...<br /> Nghĩa ẩn: Vẻ đẹp dung nhan, tuổi trẻ, ý thức về giá trị bản thân...<br /> Nêu giá trị của việc sử dụng hình ảnh.<br /> + Bài 2: em- cây quế giữa rừng<br /> Học sinh phân tích hình ảnh cây quế giữa rừng.<br /> Nghĩa cụ thể: cây quế giữa rừng- loài cây có giá trị nhiều mặt; ở trong<br /> rừng, ít người biết; ...<br /> Nghĩa ẩn: qua 2 từ thơm tho, ngát lừng ....<br /> Nêu giá trị của việc sử dụng hình ảnh.<br /> - Ngôn ngữ biểu cảm khác nhau:<br /> + Bài 1: qua cách dùng từ láy phất phơ,...<br /> Bài 2: các tính từ thơm tho, ngát lừng, ...<br /> + Ở cách hỏi cuối mỗi bài.<br /> b/ Cảm nhận chung về ca dao than thân.<br /> - Về nội dung:<br /> + Ca dao than thân là một trong những chủ đề lớn của ca dao.<br /> + Lời than nói lên những nỗi khổ khác nhau của người phụ nữ xưa.<br /> + Đề hướng tới trân trọng, ngợi ca những phẩm chất của họ.<br /> + Tố cáo xã hội.<br /> - Về nghệ thuật:<br /> + Thể lục bát.<br /> <br /> 2.0<br /> <br /> + Ngôn ngữ thơ giản dị, hình ảnh thơ gần gũi, quen thuộc.<br /> + Sử dụng có giá trị các biện pháp tu từ, các đơn vị có sẵn trong ca dao.<br /> 3 3. Kết thúc vấn đề:<br /> - Khái quát lại vấn đề.<br /> - Bài học cho mỗi học sinh.<br /> <br /> 0.5<br /> <br />