‘Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 có đáp án - Trường THCS Tân Viên’ sau đây sẽ giúp bạn đọc nắm bắt được cấu trúc đề thi, từ đó có kế hoạch ôn tập và củng cố kiến thức một cách bài bản hơn, chuẩn bị tốt cho kỳ thi sắp. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề thi học kì 2 môn Ngữ văn lớp 9 năm 2022-2023 có đáp án - Trường THCS Tân Viên
- UBND HUYỆN AN LÃO KIỂM TRA CUỐI KỲ II NĂM HỌC 2022-2023
TRƯỜNG THCS TÂN VIÊN MÔN: NGỮ VĂN 9
Thời gian làm bài: 90 phút
A. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA MÔN NGỮ VĂN
Cấp độ Nhận biết Thông hiểu Vận dụng Cộng
Tên
chủ đề TL TL Cấp độ thấp Cấp độ cao
I. Đọc Xác định phương Nêu được nội Viết đoạn văn
hiểu thức biểu đạt. dung, tên biện nghị luận xã
pháp tu từ và hội
phân tích tác
dụng, thông
điệp tác giả gửi
gắm.
Số câu Số câu: 1 Số câu: 3 Số câu :1 Số câu:4
Số điểm Số điểm: 0. 5 Số điểm: 2,5 Số điểm: 2 Số điểm: 5
Tỉ lệ Tỉ lệ: 5 % Tỉ lệ: 2,5% Tỉ lệ: 20% Tỉ lệ: 50%
II.Tập Viết bài văn
làm tự sự.
văn
Số câu Số câu :1 Số câu :1
Số điểm Số điểm: Số điểm:
Tỉ lệ 5.0 5.0
Tỉ lệ: 50% Tỉ lệ: 50%
Tổng số Số câu: 1 Số câu: 3 Số câu :1 Số câu :1 Số câu :6
Số điểm: 0. 5 Số điểm: 2,5 Số điểm: 2 Số điểm: Số điểm: 10
Tỉ lệ: 5 % Tỉ lệ: 2,5% Tỉ lệ: 20% 5.0 Tỉ lệ: 100%
Tỉ lệ: 50%
B. Đề kiểm tra
Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Một trong những tấm gương vượt khó gây xúc động là cậu bé người dân tộc Nùng, Lâm
Tiến Thăng, học sinh lớp 9B, Trường Trung học cơ sở Phan Thiết, tỉnh Tuyên Quang.
Gia đình em rất khó khăn, bố Thăng đang bị liệt nửa người, mẹ đang có khối u ở thực
quản, bản thân Thăng lại mang trong mình căn bệnh ung thư máu, đã từng phải nghỉ học 1 năm
để chữa bệnh.
Trong quá trình điều trị bệnh, chứng kiến sự ham học của Thăng, có người đã tặng em một
chiếc máy tính để “bầu bạn”. Từ đó, chiếc máy tính chính là những liều thuốc giảm đau giúp em
vượt qua các cơn đau, đợt vào thuốc.
Cũng từ đây, món quà này đã giúp Thăng hình thành niềm đam mê môn tin học, mày mò để
học hỏi những kiến thức về viết phần mềm, lập trình... Niềm đam mê và sự ham học hỏi đã giúp
Thăng đạt được thành tích giải nhất cấp tỉnh môn tin học.
Tiến Thăng cho biết: Em yêu thích môn tin học vì có thể tạo ra nhiều phần mềm có ích,
đồng thời môn tin học giúp em được giao lưu và học hỏi với nhiều bạn có chung niềm đam mê
tin học. Em đã lập trình thành công một số phần mềm, trong đó có phần mềm trợ lý ảo có thể trả
lời nhiều câu hỏi về kiến thức tổng hợp.
1
- “Em mong muốn trở thành một lập trình viên trong tương lại, có thể viết ra nhiều phần
mềm công nghệ hiện đại phục vụ cho công tác giáo dục, đào tạo”, Tiến Thăng chia sẻ về dự định
tương lai của mình.
(Theo Thông Tấn xã Việt Nam)
Câu 1 (0,5 điểm): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản trên?
Câu 2 (0,5 điểm): Nêu nội dung chính của văn bản?
Câu 3 (1,0 điểm): Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn sau:
“Gia đình em rất khó khăn, bố Thăng đang bị liệt nửa người, mẹ đang có khối u ở thực quản,
bản thân Thăng lại mang trong mình căn bệnh ung thư máu, đã từng phải nghỉ học 1 năm để
chữa bệnh.”
Câu 4 (1,0 điểm): Thông điệp em tâm đắc nhất sau khi đọc văn bản trên? Lí do em chọn thông
điệp?
II. Làm văn (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm): Viết đoạn văn khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của em về vai trò của ý
chí, nghị lực vươn lên trong cuộc sống.
Câu 2 (5,0 điểm): Viết bài văn cảm nhận của em về nhân vật ông Hai qua đoạn trích sau:
… Ông lão náo nức bước ra khỏi phòng thông tin, rẽ vào quán dặn vợ mấy việc rồi đi
thẳng ra lối huyện cũ. Ở đây, những tốp người tản cư mới ở dưới xuôi lên đứng ngồi lố nhố cả ở
dưới mấy gốc đa xù xì, cành lá rườm rà ken vào nhau, rải xuống mặt đường và bãi cỏ một vùng
bóng mát rộng. Ông lão ngồi vào một cái quán gần đấy. Hút một điếu thuốc lào, uống một hụm
chè tươi nóng, ông chóp chép cái miệng ngẫm nghĩ: bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc trong
đầu óc. Tiếng quạt, tiếng thở, tiếng trẻ con khóc, cùng với tiếng cười nói của cánh đi phá đường
về râm ran một góc đường. Dưới chân đồi những thửa ruộng lúa xanh mượt, uốn quanh co dưới
trời nắng, lấp loáng như một khúc sông. Có mấy bóng cò trắng bay dật dờ…
- Các ông, các bà ở đâu lên đấy ạ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:
- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ! Đi bốn năm hôm mới lên đến đây, vất vả
quá!
- Ở Gia Lâm lên ạ! Lúa má dưới ta thế nào, liệu có cấy được không bác?
- Chả cấy thì lấy gì mà ăn. Cấy tất ông ạ. Chân ruộng dưới chúng cháu còn tốt hơn trên
này nhiều.
- Thì vưỡn! Lúa dưới nhà ta vưỡn tốt nhiều chứ.
Ông lão rít một hơi thuốc lào nữa, gật gù cái đầu: “Hừ, đánh nhau cứ đánh nhau, cày cấy
cứ cày cấy, tản cư cứ tản cư… Hay đáo để.”
- Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?
Một người đàn bà cho con bú mé bên kia nói xen vào:
- Nó rút ở Bắc Ninh về qua chợ Dầu, nó khủng bố ông ạ!
Ông Hai quay phắt lại lắp bắp hỏi:
- Nó… Nó vào làng Chợ Dầu hở bác? Thế ta giết được bao nhiêu thằng?
Người đàn bà ẵm con cong môi lên đỏng đảnh:
- Có giết được thằng nào đâu. Cả làng chúng nó Việt gian theo Tây còn giết gì nữa.
Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi, tưởng như đến không
thở được. Một lúc lâu ông mới rặn è è, nuốt một cái gì vướng ở cổ, ông cất tiếng hỏi, giọng lạc
hẳn đi:
- Liệu có thật không hở bác? Hay là chỉ lại…
- Thì chúng tôi vừa ở dưới đấy lên đây mà lại. Việt gian từ thằng chủ tịch mà đi cơ ông ạ.
Tây vào làng, chúng nó bảo nhau vác cờ thần ra hoan hô. Thằng chánh Bệu thì khuân cả tủ chè,
đỉnh đồng, vải vóc lên xe cam-nhông, đưa vợ con lên vị trí với giặc ở ngoài tỉnh mà lại.
Có người hỏi:
2
- - Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?
- Ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nước, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cười nhạt một tiếng, vươn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào…
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người
mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh của người đàn bà cho con
bú:
- Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được người ta còn thương. Cái
giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi đứa một nhát.
(Trích Làng, Kim Lân, Ngữ văn 9, tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam 2015, trang
164,165,166)
C. Hướng dấn chấm
Câu Nội dung cần đạt Điểm
Phần I. Đọc hiểu
Câu 1 Phương thức biểu đạt chính: tự sự 0,5
Câu 2 Nội dung chính: Ca ngợi tấm gương bạn Lâm Tiến Thăng đã có 0,5
tinh thần vượt qua khó khăn, hoàn cảnh của bản thân để học tập
và theo đuổi ước mơ của mình.
Câu 3 - Biện pháp nghệ thuật: Liệt kê “bố Thăng đang bị liệt nửa 0,25
người, mẹ đang có khối u ở thực quản, bản thân Thăng lại mang
trong mình căn bệnh ung thư máu”.
- Tác dụng:
+ Làm cho cách diễn đạt của câu văn thêm cụ thể, đầy đủ, rõ 0,25
ràng, mạch lạc, tăng sức thuyết phục với người đọc, người nghe,
…
+ Diễn tả một cách đầy đủ hơn, cụ thể và sâu sắc hơn hoàn cảnh 0,25
đáng thương của bạn Lâm Tiến Thăng,…
+ Từ đó thể hiện sự cảm thông, sẻ chia của tác giả đối với những 0,25
hoàn cảnh sống khó khăn, bất hạnh đồng thời kêu gọi, mong
muốn mọi người hãy biết quan tâm, chia sẻ những mảnh đời bất
hạnh để cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Câu 4 * Thông điệp tâm đắc nhất: (HS có thể đưa ra 1 trong các thông 0,5
điệp sau):
- Qua văn bản em hiểu thêm về tầm quan trọng của ý chí, nghị
lực đặc biệt là với các bạn trẻ.
- Ta cần không ngừng học tập, tu dưỡng rèn luyện đạo đức để rèn
cho mình có được ý chí, nghị lực sống.
- Ta phải có lòng quyết tâm, kiên trì vượt qua mọi hoàn cảnh khó
khăn của bản thân để tiếp tục theo đuổi con đường học tập của
mình.
…..
* Lí do chọn thông điệp: (HS có thể giải thích như sau):
+ Cuộc sống không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng cho ta 0,5
bước tới, cuộc sống có rất nhiều khó khăn, thử thách đang chờ ta
phía trước. Nếu chúng ta không có ý chí nghị lực thì sẽ rất dễ gục
ngã và nhận lấy thất bại, đắng cay,…
+ Nó không chỉ giúp chúng ta vượt qua những khó khăn mà còn
giúp chúng ta kiên trì hơn trong việc theo đuổi ước mơ, sự nghiệp
của mình.
3
- + Nó còn giúp chúng ta có thêm nhiều động lực, niềm tin và sức
mạnh để vượt qua những khó khăn, thử thách.
…..
Câu Nội dung cần đạt Điểm
Phần II. Làm văn
Câu 1 1. Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: 0,25
- Đúng kiểu đoạn văn.
- Viết đúng kiểu bài văn nghị luận xã hội về tư tưởng đạo lí.
- Sử dụng ngôn ngữ chính xác, trong sáng, đúng chính tả.
- Diễn đạt trôi chảy, lập luận chặt chẽ, biết chọn lọc những dẫn
chứng tiêu biểu để làm sáng tỏ cho luận điểm.
2. Yêu cầu về nội dung:
a. Nêu vấn đề: Từ những thông điệp mà văn bản gửi đến bạn đọc 0,25
đã gợi cho ta nhận ra vai trò to lớn của ý chí, nghị lực trong cuộc
sống mỗi người.
b. Bàn luận:
- Giải thích: Trước hết ý chí nghị lực có thể hiểu là sự quyết tâm, 0,25
kiên trì,cố gắng để vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc
sống cũng như trong công việc để đem lại thành công và niềm hạnh
phúc cho bản thân cũng như cho mọi người.
- Vai trò:
+ Cuộc sống không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng cho ta 0,5
bước tới mà còn rất nhiều khó khăn, thử thách đang chờ ta phía
trước nếu không có ý chí nghị lực con người sẽ ngục ngã và nhận
lấy thất bại, đắng cay.
+ Nó không chỉ giúp chúng ta vượt qua những khó khăn mà còn
giúp chúng ta kiên trì hơn trong việc theo đuổi ước mơ, sự nghiệp
của mình. Nó còn giúp chúng ta có thêm nhiều động lực, niềm tin
và sức mạnh để vượt qua những khó khăn, thử thách.
+ Ai có được ý chí nghị lực người đó sẽ có được bản lĩnh vững
vàng và sẽ rất thành công trong cuộc sống.
+ Nó còn giúp ta khẳng định bản thân mình, được mọi người tin
yêu và ngưỡng mộ.
+ Trong cuộc sống chúng ta gặp rất nhiều tấm gương ý chí nghị lực
để vượt qua những khó khăn và thử thách trong cuộc sống, vượt
qua những trở ngại như Bác Hồ, thầy Nguyễn Ngọc Kí,… (hs lấy
thêm ví dụ tấm gương vươn lên trong cuộc sống hôm nay)
- Phê phán: Tuy nhiên vẫn còn một số người sống không có ý chí, 0,25
hay chán nản, buông xuôi,.... Có người chỉ biết sống dựa dẫm vào
người khác mà không đi bằng chính đôi chân của mình. Những con
người này ta cần lên án, phê phán mạnh mẽ.
- Bài học:
+ Mỗi người cần nhận thức được vai trò ý nghĩa của ý chí, nghị lực 0,25
để rèn cho mình có được đức timhs tốt đẹp này.
+ Phải luôn kiên trì, nhẫn nại trong mọi hoàn cảnh để đạt được ước
mơ, mục tiêu của bản thân.
+ Ta đừng nên chỉ biết sống dựa dẫm vào người khác.
+ Là học sinh ta hãy cố gắng học tập, kiên trì rèn luyện để có được
ý chí nghị lực trong cuộc sống cũng như trong học tập.
c. Khẳng định vấn đề: Tóm lại để có được thành công trong cuộc 0,25
4
- sống mỗi người không thể thiếu được ý chí, nghị lực và lòng quyết
tâm.
Câu 2 Tập làm văn 5,0
* Yêu cầu hình thức: 0,5
- Hình thức: Bố cục mạch lạc, rõ ràng, cân đối.
- Văn phong: Sử dụng ngôn từ chính xác, trong sáng, viết câu
chuẩn ngữ pháp, đúng chính tả.
- Diễn đạt trôi chảy.
- Chữ viết rõ ràng, đúng chính tả.
* Yêu cầu nội dung: 4,5
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng cần
đảm bảo triển khai theo bố cục, trình tự lập luận các luận điểm,
luận cứ như sau:
I. Mở bài: 0,5
- Giới thiệu tác giả: Kim Lân là một trong những gương mặt xuất
sắc của nền văn xuôi hiện đại Việt Nam...
- Tác phẩm: Trong tác phẩm Làng, Kim Lân đã xây dựng thành
công nhân vật ông Hai, một đại diện tiêu biểu cho người nông dân
Việt Nam thời kì chống Pháp với tình yêu làng quê, yêu nước sâu
đậm.
- Nêu vấn đề nghị luận: Đoạn trích ghi lại tâm trạng ông Hai khi
mới nghe tin làng Dầu theo giặc khẳng định sâu sắc hơn tình yêu
làng, yêu nước của ông.
- Trích dẫn đoạn truyện.
II. Thân bài 3,5
a. Khái quát: 0,25
* Hoàn cảnh ra đời: Truyện ngắn “Làng” viết năm 1948 - thời kỳ
đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp vô cùng khó khăn, gian khổ
và nhanh chóng được khẳng định là một trong không nhiều truyện
ngắn thành công sớm nhất của văn học Việt Nam thời kỳ này.
* Tóm tắt tình huống truyện: Ông Hai là một nông dân ở làng Chợ
Dầu. Ông rất yêu làng của mình với một tình cảm rất sâu sắc. Ông
luôn hào hứng khi nói về tất cả những gì liên quan đến làng Chợ
Dầu. Và một ngày, ông nghe tin làng theo giặc, ông đau đớn, tủi hổ
không dám nhìn mặt ai, cũng không dám bước chân ra khỏi nhà mà
chỉ tâm sự với đứa con út trong nhà về một niềm tin tuyệt đối vào
cách mạng, vào Bác Hồ. Sau đó tin làng Chợ Dầu theo giặc được
cải chính. Ông Hai hân hoan mừng rỡ đi khoe khắp nơi về điều đó
mặc dù nhà ông đã bị Tây đốt nhẵn.
* Vị trí và nội dung của đoạn trích:
- Vị trí đoạn truyện: - Đoạn trích nằm ở phần đầu truyện kể
về nhân vật ông Hai khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc. Kim Lân
đã đặt nhân vật vào tình huống gay cấn để bộc lộ chiều sâu tâm lí,
tình cảm của nhân vật.
. Tâm trạng vui sướng, tự hào của ông Hai khi nghe tin
thắng lợi của quân và dân ta. 1,0
- Ông Hai vốn là người yêu làng tha thiết. Tự hào về làng và
hay khoe về làng Chợ Dầu của mình.
- Từ phòng thông tin ra, ông rất vui vẻ, phấn chấn vì nghe
được nhiều tin ta thắng giặc bao nhiêu ý nghĩ vui thích chen chúc
5
- trong đầu óc.
b. Tâm trạng sững sờ, bàng hoàng, tủi hổ của ông Hai khi
nghe tin làng chợ Dầu theo giặc( 1.5 )
- Khi nghe tin dữ quá đột ngột, ông Hai sững sờ, bàng hoàng: 0,25
Cổ ông lão nghẹn ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân. Ông lão lặng đi,
tưởng như đến không thở được.
- Tin đồn ấy là mất danh dự, danh dự công dân, danh dự trước 0,25
Tổ quốc… Nhà văn Kim Lân đã khẳng định người nông dân có thể
ngàn đời thiếu cơm, rách áo nhưng không thể mất danh dự. Ở họ,
tinh thần tự trọng, sự trong sạch luôn được giữ gìn. Đây chính là cơ
sở của tình yêu đất nước. 0,25
- Khi trấn tĩnh lại được phần nào, ông còn cố chưa tin cái tin
ấy. Nhưng rồi những người tản cư đã kể rành rọt quá, lại khẳng định
họ vừa ở dưới ấy lên làm ông không thể không tin. Niềm tự hào về
làng thế là sụp đổ tan tành trước cái tin sét đánh ấy. Cái mà ông yêu 0,25
quý nhất nay cũng đã lại quay lưng lại với ông. Không chỉ xấu hổ
trước bà con mà ông cũng tự thấy ông mất đi hạnh phúc của riêng
ông, cuộc đời ông cũng như chết mất một nửa.
- Từ lúc ấy, trong tâm trí ông Hai chỉ còn có cái tin dữ ấy xâm
chiếm, nó thành một nỗi ám ảnh, day dứt. Ông tìm cách lảng tránh
những lời bàn tán và cúi gằm mặt xuống ra về. Nghe tiếng chửi
bọn Việt gian, ông cúi gằm mặt mà đi… Chi tiết diễn tả nỗi nhục
nhã nỗi đau đớn xót xa của nhân vật.
- Tiếng chửi văng vẳng của người đàn bà cho con bú khiến ông
tê tái: Cha mẹ tiên sư nhà chúng nó, đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt được
người ta còn thương, cái giống Việt gian bán nước thì cứ cho mỗi 0,25
đứa một nhát.
=> Tất cả thể hiện nỗi đau và tâm trạng ông Hai bị ám ảnh,
day dứt với mặc cảm là kẻ bán nước. Mọi diễn biến tâm lí vui,
buồn, đau khổ... của ông Hai cũng chính là biểu hiện của tình yêu
làng, yêu nước sâu sắc và tinh thần kháng chiến trong trái tim ông.
- Liên hệ, mở rộng: HS có thể liên hệ với tình cha con, tình
yêu nước trong các tác phẩm khác một cách hợp lý. (Tình yêu cha
con trong thời kì kháng chiến chống Mĩ qua Chiếc lược ngà,... 0,25
c. Khái quát, liên hệ. 0,25
- Thành công về nghệ thuật của đoạn trích:
+ Nhà văn Kim Lân đã tạo dựng một tình huống thử thách tâm lí
nhân vật rất đặc sắc, qua đó, tính cách, phẩm chất của nhân vật nổi
lên thật rõ ràng
+ Lối kể chuyện giản dị, tự nhiên, gần gũi, ngòi bút phân tích tâm
lí sắc sảo; ngôn ngữ mang đậm tính khẩu ngữ, gần gũi với đời sống
thể hiện tâm hồn bình dị của người nông dân ít học nhưng yêu tha
thiết với kháng chiến
- Nội dung:
+ Với những nét đặc sắc nghệ thuật đó, tác giả đã miêu tả thật sâu
sắc, tinh tế những trạng thái tâm lí vô cùng phức tạp của ông Hai
khi nghe tin làng Chợ Dầu theo Tây và khi trò chuyện với con. Mỗi
một biểu hiện tâm lí hân vật đều là biểu hiện của tình yêu làng, yêu
nước sâu đậm trong trái tim ông.
- Liên hệ các tác phẩm cùng đề tài về người nông dân (Lão Hạc -
6
- Nam Cao, Tắt đèn - Ngô Tất Tố,…)
III. Kết bài: 0,5
- Khẳng định vẻ đẹp của nhân vật ông Hai: Qua diễn biến tâm
trạng ông Hai, người đọc cảm nhận sâu sắc tình cảm nồng hậu,
thiết tha của người nông dân dành cho làng quê, cho đất nước.
- Bằng sự hiểu biết tinh tế, lòng tin yêu, gắn bó, quý trọng người
nông dân, Kim Lân đã xây dựng được hình ảnh người nông dân
Việt Nam trong quá trình chuyển biến từ tình yêu quê hương thành
tình yêu đất nước, cách mạng, đó là nét đẹp của con người Việt
Nam trong thời đại mới
- Liên hệ bản thân: Qua trang văn Kim Lân, ta thấy được bồi đắp
thêm tình yêu với cuộc sống, với con người, ta học được cách yêu
thương và trung thành, cách tin tưởng và hòa nhập với cuộc đời,
với đất nước.
Biểu điểm:
+ 9-10 điểm: Đạt từ 80- 100% yêu cầu về kiến thức và kỹ năng.
+ 7- 8 điểm: Đạt 70% yêu cầu về kiến thức và kỹ năng trên.
+ 5- 6 điểm: Đạt 50%-60% yêu cầu về kiến thức và kỹ năng trên
+ 3- 4 điểm: Đạt 30% - 40% yêu cầu về kiến thức và kỹ năng trên
+ 1.0- < 2.0 điểm: Đạt
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
