Tham khảo “Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn (Chuyên) năm 2025 có đáp án - Trường THCS Ninh Phong, Ninh Bình” để bổ sung kiến thức, nâng cao tư duy và rèn luyện kỹ năng giải đề chuẩn bị thật tốt cho kì thi học kì sắp tới các em nhé! Chúc các em ôn tập kiểm tra đạt kết quả cao!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ văn (Chuyên) năm 2025 có đáp án - Trường THCS Ninh Phong, Ninh Bình
- MA TRẬN ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
Năm 2025
Bài thi môn chuyên: Ngữ văn
Đơn vị Mức độ Tổng
kiến nhận % điểm
thức/Kĩ thức
Kĩ năng
Vận dụng
TT Thông hiểu Vận dụng năng
cao
Văn bản
1 Đọc hiểu văn học (thơ
hiện đại, 1
truyện hiện
đại) 2 1
Văn bản
nghị luận 30%
Văn bản
thông tin
Nghị luận
1* 1* 1* 20%
2 Viết xã hội
Nghị luận
1*
văn học 1* 1* 50%
Tỉ lệ % 30% 30% 40% 100%
- BẢN ĐẶC TẢ ĐỀ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
Năm 2025
Bài thi môn chuyên: Ngữ văn
TT Nội dung Đơn vị Mức độ Số câu
kiến kiến kiến hỏi theo
thức/ thức/Kĩ thức, mức độ Tổng
Kĩ năng năng Kĩ năng nhận
cần kiểm thức
tra, đánh Thông Vận Vận
giá hiểu dụng dụng cao
1 ĐỌC 1.Văn Thông 2 1 1 4TL
HIỂU bản văn hiểu:
học: - Phân
1.1. tích được
Truyện tình cảm,
ngắn: thái độ
truyện của
hiện đại người kể
chuyện.
- Phân
tích được
vai trò,
tác dụng
của cốt
truyện
đơn
tuyến và
cốt
truyện đa
tuyến.
- Hiểu và
lí giải
được chủ
đề, tư
tưởng,
thông
điệp mà
văn bản
muốn gửi
đến
- người
đọc
thông
qua hình
thức
nghệ
thuật của
văn bản.
- Xác
định
được
nghĩa của
một số
thành
ngữ
thông
dụng; sắc
thái
nghĩa của
từ ngữ và
việc lựa
chọn từ
ngữ; tác
dụng của
từ tượng
thanh, từ
tượng
hình,
biện pháp
đảo ngữ,
câu hỏi tu
từ được
sử dụng
trong văn
bản.
- Xác
định
được
nghĩa
tường
minh và
hàm ý;
nghĩa của
một số
yếu tố
Hán Việt
- thông
dụng và
nghĩa của
những từ
có yếu tố
Hán Việt
đó được
sử dụng
trong văn
bản.
Vận
dụng:
- Nhận
xét được
nội dung
phản ánh
và cách
nhìn cuộc
sống, con
người
của tác
giả qua
văn bản.
- Nêu
được
những
thay đổi
trong suy
nghĩ, tình
cảm,
nhận
thức của
bản thân
sau khi
đọc văn
bản.
- Vận
dụng
những
hiểu biết
về vai trò
của
tưởng
tượng
trong tiếp
nhận văn
- học để
đánh giá
giá trị
của tác
phẩm.
1.2.Thơ Thông
hiện đại hiểu:
- Phân
tích được
mối quan
hệ giữa
nội dung
và hình
thức của
văn bản
thơ.
- Phân
tích được
chủ đề,
tư tưởng,
thông
điệp mà
văn bản
muốn gửi
đến
người
đọc
thông
qua hình
thức
nghệ
thuật của
văn bản.
- Phân
tích được
tình cảm,
cảm xúc,
cảm
hứng chủ
đạo của
tác giả
thể hiện
qua văn
bản.
- Lí giải
được nét
- độc đáo
về hình
thức của
bài thơ
thể hiện
qua bố
cục, kết
cấu, ngôn
ngữ, biện
pháp tu
từ.
- Phân
biệt được
sự khác
biệt về
nghĩa của
một số
yếu tố
Hán Việt
dễ gây
nhầm
lẫn; tác
dụng của
điển tích,
điển cố
trong thơ.
- Xác
định
được
nghĩa
tường
minh và
hàm ý.
Xác định
được
nghĩa của
một số
thành
ngữ
thông
dụng, sắc
thái
nghĩa của
từ ngữ và
việc lựa
chọn từ
- ngữ, tác
dụng của
từ tượng
thanh, từ
tượng
hình, các
biện pháp
tu từ
được sử
dụng
trong văn
bản.
Vận
dụng:
- Nhận
xét được
nội dung
phản ánh
và cách
nhìn cuộc
sống, con
người
của tác
giả qua
bài thơ.
- Thể
hiện
được thái
độ tôn
trọng và
học hỏi
cách tiếp
nhận của
người
khác
trong đọc
hiểu văn
bản thơ.
- Nêu
được
những
thay đổi
trong suy
nghĩ, tình
cảm, lối
sống và
- cách
thưởng
thức,
đánh giá
của cá
nhân do
văn bản
mang lại.
- Vận
dụng
được một
số hiểu
biết về
lịch sử
văn học
Việt Nam
để đọc
hiểu văn
bản.
2. Văn Thông
bản nghị hiểu:
luận - Nêu
được nội
dung bao
quát của
văn bản.
- Phân
tích được
mối liên
hệ giữa
luận đề,
luận
điểm, lí
lẽ và
bằng
chứng.
- Lí giải
được vai
trò của
luận
điểm, lí
lẽ và
bằng
chứng;
vai trò
của luận
- điểm, lí
lẽ, bằng
chứng
trong
việc thể
hiện luận
đề.
- Phân
biệt được
cách
trình bày
vấn đề
khách
quan (chỉ
đưa
thông tin)
và cách
trình bày
chủ quan
(thể hiện
tình cảm,
quan
điểm của
người
viết).
- Phân
biệt được
tác dụng
của các
phép biến
đổi và
mở rộng
cấu trúc
câu; tác
dụng của
các kiểu
câu phân
loại theo
cấu tạo
ngữ
pháp, sự
khác biệt
về nghĩa
của một
số yếu tố
Hán Việt
- dễ gây
nhầm lẫn
trong văn
bản nghị
luận.
Vận
dụng:
- Liên hệ
được ý
tưởng,
thông
điệp
trong văn
bản với
bối cảnh
lịch sử,
văn hoá,
xã hội.
- Hiểu
được
cùng một
vấn đề
đặt ra
trong văn
bản,
người
đọc có
thể tiếp
nhận
khác
nhau.
- Nhận
xét, đánh
giá tính
chất đúng
và sai của
vấn đề
đặt ra
trong văn
bản nghị
luận.
3.Văn Thông
bản hiểu:
thông tin - Phân
tích được
thông tin
- cơ bản
của văn
bản; giải
thích
được ý
nghĩa của
nhan đề
trong
việc thể
hiện
thông tin
cơ bản
của văn
bản.
- Phân
tích được
đặc điểm
của văn
bản giới
thiệu một
danh lam
thắng
cảnh
hoặc di
tích lịch
sử, bài
phỏng
vấn; chỉ
ra được
mối quan
hệ giữa
đặc điểm
văn bản
với mục
đích của
nó.
- Phân
tích được
tác dụng
của cách
trình bày
thông tin
trong văn
bản như:
trật tự
thời gian,
- quan hệ
nhân quả,
các đối
tượng
phân loại,
so sánh
và đối
chiếu,...
- Phân
tích được
quan hệ
giữa
phương
tiện ngôn
ngữ và
phương
tiện phi
ngôn ngữ
(như đồ
thị, sơ
đồ) dùng
để biểu
đạt thông
tin trong
văn bản.
- Phân
biệt được
tác dụng
của các
phép biến
đổi và
mở rộng
cấu trúc
câu; tác
dụng của
các kiểu
câu phân
loại theo
cấu tạo
ngữ
pháp, sự
khác biệt
về nghĩa
của một
số yếu tố
Hán Việt
- dễ gây
nhầm lẫn
trong văn
bản.
Vận
dụng:
- Đánh
giá được
vai trò
của các
chi tiết
quan
trọng
trong văn
bản.
- Liên hệ,
vận dụng
được
những
điều đã
đọc từ
văn bản
để giải
quyết
một vấn
đề trong
cuộc
sống.
2 VIẾT Nghị Thông 1* 1* 1* 1TL
(BÀI luận về hiểu:
VĂN một vấn - Hiểu và
NGHỊ đề xã hội triển khai
LUẬN vấn đề
XÃ nghị luận
HỘI) thành
những
luận
điểm phù
hợp.
- Kết hợp
được lí lẽ
và dẫn
chứng để
tạo tính
chặt chẽ,
logic của
- mỗi luận
điểm.
Vận
dụng:
- Biết
huy động
vốn trải
nghiệm,
kiến thức
xã hội
của bản
thân để
tạo lập
được một
văn bản
nghị luận
xã hội
hoàn
chỉnh
theo yêu
cầu.
- Đánh
giá được
ý nghĩa,
ảnh
hưởng
của vấn
đề đối
với con
người, xã
hội.
- Nêu
được
những
bài học,
những đề
nghị,
khuyến
nghị rút
ra từ vấn
đề bàn
luận.
Vận
dụng
cao:
- Sử dụng
- kết hợp
các
phương
thức
miêu tả,
biểu cảm,
…để tăng
sức
thuyết
phục cho
bài viết.
- Cách
trình bày
mạch lạc,
luận
điểm rõ
ràng, văn
phong
trong
sáng,
cách viết
sáng tạo
thể hiện
rõ quan
điểm, cá
tính trong
bài viết.
3 VIẾT Nghị Nhận 1* 1* 1* 1 TL
(BÀI luận về biết:
VĂN một vấn - Xác
NGHỊ đề mang định kiểu
LUẬN tính chất bài nghị
VĂN lí luận luận, vấn
HỌC) văn học đề cần
cơ bản nghị
(đặc luận.
trưng Thông
văn học; hiểu:
đặc - Diễn
trưng thể giải ý
loại (thơ, kiến,
truyện nhận
ngắn); định về
mối một vấn
quan hệ đề lý luận
giữa văn văn học
- học và - Lí giải
hiện các cơ sở
thực; nội lý luận
dung và làm căn
hình cứ cho
thức của nhận định
tác phẩm - Hiểu
văn học; được giá
giá trị, trị nội
chức dung,
năng văn nghệ thuật
học; nhà của tác
văn và phẩm văn
quá trình học được
sáng lựa chọn
tạo). để chứng
minh
nhận định
Vận
dụng:
- Vận
dụng các
kĩ năng
dùng từ,
viết câu,
các phép
liên kết,
các
phương
thức biểu
đạt, các
thao tác
lập luận
để chứng
minh tính
đúng đắn
của nhận
định.
- Vận
dụng
cao: vận
dụng
kiến thức
lí luận
văn học
để đánh
- giá, mở
rộng, bổ
sung, làm
nổi bật
vấn đề
nghị
luận.
- Có sáng
tạo trong
diễn đạt,
lập luận
làm cho
lời văn
có giọng
điệu,
hình ảnh;
bài văn
giàu sức
thuyết
phục.
Tổng 2 1 1 4
Tỉ lệ % 30 30 40 100
Tỉ lệ chung 30% 70% 100%
PHÒNG GD&ĐT TP NINH BÌNH KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
TRƯỜNG THCS NINH PHONG Năm 2025
Bài thi môn chuyên: Ngữ văn
(Đề thi gồm 06 câu, trong 01 trang) Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian phát
đề)
Phần I. Đọc - hiểu (3,0 điểm)
Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Áp lực mới tạo nên kim cương.
Lò xo phải bị nén thì mới có sức bật.
Con người càng có sức ép càng dễ tạo nên kì tích nếu biết cách kiên cường đến tận
cùng. Hãy yêu lấy hết thảy những áp lực bủa vây, bình tĩnh gấp thuyền giấy thả xuống dòng
nước lũ. Ở trong bóng tối, không có ai dẫn lối thì tự mình mò mẫm, hiên ngang tiến bước.
Đường đời chẳng mấy khi bằng phẳng. Nhưng không ai sướng mãi và cũng chẳng ai khổ
hoài... Gặp hòn sỏi thì nhẹ nhàng bước qua. Gặp tảng đá lớn thì hiên ngang đối diện. Gặp
ngọn núi cao thì vui vẻ chinh phục. Mỉm cười điềm nhiên khi tất cả đang than vãn. Cắn răng
xông lên khi tất cả đã đầu hàng. Ngược dòng đám đông nhưng thuận theo tâm mình. Đó là lối
sống mạnh mẽ nhất.
Nếu trong lòng bạn có một ước mơ nặng hơn cả sinh mệnh, vậy thì đừng né tránh áp
lực. Đừng sợ hãi độ cao. Cũng đừng chối bỏ những cảm xúc tiêu cực luôn ẩn nấp sau lồng
ngực. Hãy thẳng thắn đối diện và tìm cách giải quyết tất cả mọi khúc mắc. Cuộc sống này là
của bạn. Nếu nó không ổn thì bạn là người duy nhất phải chịu trách nhiệm. Nếu bạn cảm thấy
- điều gì đó không ổn, đơn giản chỉ cần tìm cách thay đổi. Thay đổi bằng cách nào tạm thời
chưa cần rạch ròi, nhưng trước hết bắt buộc phải có một ý thức không ngại va chạm, sẵn sàng
hi sinh để thay đổi.
(Trích Mình phải sống như biển rộng sông dài, Xu, NXB Thế giới, 2022, tr.74 -75)
Câu 1. Xác định vấn đề nghị luận của đoạn văn bản.
Câu 2. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ được sử dụng trong câu văn sau: Gặp hòn sỏi
thì nhẹ nhàng bước qua. Gặp tảng đá lớn thì hiên ngang đối diện. Gặp ngọn núi cao thì vui vẻ
chinh phục.
Câu 3. Anh/ chị có đồng ý với nhận định: Cuộc sống này là của bạn. Nếu nó không ổn thì bạn
là người duy nhất phải chịu trách nhiệm không? Vì sao?
Câu 4. Từ đoạn văn bản trên, anh/chị rút ra những bài học nào để vượt qua áp lực của cuộc
sống?
Phần II. Viết (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Từ nội dung đoạn văn bản trên, em hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 1,5 trang giấy
thi) trình bày suy nghĩ về câu Áp lực mới tạo nên kim cương.
Câu 2. (5,0 điểm)
Bàn về thơ, Tố Hữu cho rằng: Thơ chỉ bật ra khi trong tim ta cuộc sống đã tràn đầy.
Bằng trải nghiệm văn học của bản thân (những tác phẩm nằm ngoài chương trình đã
học), em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.
………………Hết………………
PHÒNG GD&ĐT TP NINH BÌNH KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT
TRƯỜNG THCS NINH PHONG Năm 2025
HƯỚNG DẪN CHẤM
(Hướng dẫn gồm 05 trang) Bài thi môn chuyên: Ngữ văn
Phần I. Đọc - hiểu (3,0 điểm)
Câu Yêu cầu cần đạt Điểm
1 Xác định đúng vấn đề nghị 0,75
luận của ngữ liệu: ý nghĩa
tích cực của những áp lực
cuộc sống đối với bản thân
mỗi người, hãy đón nhận áp
lực như là động lực để trưởng
thành.
Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời như đáp án:
0,75 điểm.
- - Thí sinh trả lời có nội dung
phù hợp nhưng diễn đạt chưa
tốt: 0,5 điểm.
- Thí sinh chỉ nêu được 1/2
nội dung: 0,25 điểm.
- Thí sinh trả lời sai/không
trả lời: không cho điểm
2 - Biện pháp ẩn dụ: hòn sỏi, 0,75
tảng đá lớn, ngọn núi cao chỉ
những khó khăn, trở ngại.
(“Hòn sỏi” tượng trưng cho
những khó khăn nhỏ bé,
không đáng kể; “tảng đá
lớn” tượng trưng cho những
khó khăn lớn hơn, nhưng vẫn
có thể vượt qua; “ngọn núi
cao” tượng trưng cho những
khó khăn to lớn, đòi hỏi con
người phải nỗ lực vượt qua.)
- Tác dụng:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm
cho sự diễn đạt, làm cho câu
văn trở nên sinh động hấp
dẫn.
+ Nhấn mạnh những khó
khăn thử thách mà con người
có thể gặp phải trong cuộc
sống.
+ Khuyên nhủ mọi người cần
lạc quan, tin tưởng vào khả
năng vượt qua mọi khó khăn
của bản thân.
Hướng dẫn chấm:
- Thí sinh trả lời đảm bảo
như đáp án: 0,75 điểm.
- Thí học sinh chỉ ra từ ngữ
thể hiện phép ẩn dụ: 0,25
điểm
- Nếu thí sinh nêu được 1/3
tác dụng cho 0,25 điểm
- Nếu thí sinh nêu được 2/3
tác dụng cho 0,5 điểm
- Thí sinh không trả lời/ trả lời
sai: không cho điểm.
3 Nhận định: Cuộc sống này là 1,0
- của bạn. Nếu nó không ổn thì
bạn là người duy nhất phải
chịu trách nhiệm.
Thí sinh có thể đưa ra những
quan điểm khác nhau, tuy
nhiên cần có căn cứ từ văn
bản, không suy diễn thiếu cơ
sở, không vi phạm những
chuẩn mực đạo đức và pháp
luật.
- Thí sinh đưa ra một trong
các quan điểm: Đồng
tình/không đồng tình/đồng
tình một phần với quan điểm
gợi ra từ văn bản.
- Thí sinh lí giải thuyết phục.
Gợi ý:
- Đồng tình: Nhận định trên
đúng đắn, bởi vì:
+ Cuộc đời của mỗi người
thành công hay thất bại tùy
vào quyết định của cá nhân
người đó. Chúng ta ai cũng
phải chịu trách nhiệm về
những hành vi, suy nghĩ cũng
như quyết định của mình.
+ Không ai có thể sống hộ
cuộc đời của ai, cũng không
ai phải chịu trách nhiệm với
những quyết định sai lầm của
bản thân bạn cả. Vì vậy, mỗi
người phải tự ý thức được
trước mỗi lần đưa ra quyết
định cho cuộc sống của bản
thân mình.
- Không đồng tình: Nhận
định trên chưa hoàn toàn xác
đáng. Bởi vì:
+ Con người là tổng hòa các
mối quan hệ xã hội, cuộc
sống của mỗi cá nhân luôn
gắn bó chặt chẽ với cộng
đồng, quá trình sống của con
người luôn có sự tác động,
ảnh hưởng từ gia đình, xã
hội. Vì vậy, khi cuộc sống
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
