intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề xuất quy trình thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

15
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Đề xuất quy trình thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp trình bày các nội dung: Dạy học kết hợp; Cấu trúc bài học Lịch sử và Địa lý ở lớp 4; Thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề xuất quy trình thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp

  1. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 Đề xuất quy trình thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí ở lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp Ngô Thị Liên*, Nguyễn Thị Hương**, Lương Ngọc Châm Anh**, Tạ Thị Ngọc Ánh** *ThS. Khoa Giáo dục Tiểu học - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 **SV. Khoa Giáo dục Tiểu học - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 Received: 6/10/2023; Accepted: 16/10/2023; Published: 26/10/2023 Abstract: This study focuses on identifying the characteristics, advantages and levels of combined teaching. At the same time, the study clarifies the characteristics of the History and Geography teaching program in grade 4, the goals, requirements to be achieved and the basic contents of the History and Geography program in grade 4 according to the 2018 General Education Program. On that basis, the study clearly shows the appropriateness of teaching History and Geography in grade 4 in a combined teaching form as a basis for proposing a process. Designing lessons for 4th grade History and Geography in the form of combined teaching helps to achieve the teaching goals of the subject according to the 2018 General Education Program. Keywords: Combined teaching, teaching History and Geography, History and Geography program for grade 4, history and geography science competence, 2018 GEP. 1. Đặt vấn đề 2.1.1. Khái niệm về dạy học kết hợp Dạy học kết hợp là một trong những hình thức Dạy học kết hợp là sự kết hợp DH trực tiếp (face tổ chức dạy học có sự kết hợp của việc dạy học trực to face) với DH trực tuyến theo các phương thức kết tiếp (face to face) và việc dạy học trực tuyến theo các hợp khác nhau thông qua công cụ công nghệ như phương thức kết hợp khác nhau thông qua công cụ trang web, bài giảng, âm thanh, diễn đàn tương tác, công nghệ như trang web, bài giảng, âm thanh, diễn thậm chí bao gồm cả nộp và đánh giá trực tuyến ... đàn tương tác, thậm chí bao gồm cả nộp và đánh giá nhằm đảm bảo hiệu quả giáo dục đạt được là cao nhất trực tuyến... nhằm đảm bảo hiệu quả giáo dục đạt (Voos, 2003; Young, 2002). được là cao nhất. Với sự kết hợp linh hoạt của việc 2.1.2. Các mô hình dạy học kết hợp. Một số mô hình dạy học trực tiếp và dạy học trực tuyến của dạy học học tập theo học tập kết hợp đang được áp dụng hiện kết hợp, đây là hình thức tổ chức dạy học mang lại nay như sau: hiệu quả của việc dạy học trong thời đại 4.0 ngày - Mô hình Face to face: Hướng dẫn trực diện trên nay. Dạy học Lịch sử và địa lí ở tiểu học trong những lớp và kết hợp các phương tiện kết nối internet. Mô năm gần đây đã có sự thay đổi lớn về chương trình hình này sẽ hiệu quả nhất đối với những lớp học đa môn học. Đặc điểm chung của chương trình môn dạng nơi mà các HS có sự phân khúc khác nhau về Lịch sử và Địa lý ở tiểu học nói chung và môn Lịch khả năng cũng như trình độ hiểu biết. sử và đại lí ở lớp 4 nói riêng là tri thức lịch sử mang -Mô hình Flex: mô hình này chủ yếu dựa trên tính chất quá khứ, tính khách quan, chân thật, tính hướng dẫn giảng dạy trực tuyến, các giáo viên (GV) toàn diện và gắn liền với không gian, thời gian, gắn không chỉ đưa ra những hướng dẫn mà còn đóng vai liền với con người cụ thể, với các hiện tượng tự nhiên trò là người trực tiếp hướng dẫn HS. GV phải xây và kinh tế xã hội. Với ưu thế là nguồn học liệu đầy dựng hệ thống bài giản online, phương pháp kiểm tra đủ, đa dạng và phong phú, dạy học kết hợp sẽ giúp đánh giá trực tuyến. người học được tiếp cận với những tri thức lịch sử và - Mô hình quay vòng: Đây thực sự là biến thể của địa lý thông qua những video, tư liệu,…từ đó giúp mô hình trạm học tập mà GV đã sử dụng trong nhiều việc học tập môn Lịch sử và địa lí ở lớp 4 trở nên sinh năm qua. Thời gian biểu được thiết lập để HS vừa có động, cụ thể hơn, giúp phát triển năng lực khoa học thời gian học tập trực tiếp với GV và học trực tuyến. lịch sử và địa lí cho học sinh (HS) tiểu học theo mục - Mô hình Lap trực tuyến: Mô hình này cho phép tiêu của Chương trình GDPT 2018. HS tham gia trường học trực tuyến toàn thời gian 2. Kết quả nghiên cứu trong suốt khóa học. Sẽ không có GV trình độ cao 2.1. Dạy học kết hợp giảng dạy trực tiếp. Tuy nhiên, thay vào đó là các 135 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
  2. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 phụ tá, trợ lý đã đào tạo đóng vai trò giám sát trực hình thức dạy học kết hợp, HS sẽ có thêm cơ hội để tiếp trên lớp. tìm tòi, học tập, tăng khả năng tương tác, giao lưu - Mô hình tự kết hợp các chương trình học: Mô giữa HS với HS, giữa HS với GV mọi lúc, mọi nơi hình này cho phép các môn học nằm ngoài chương chỉ với các thiết bị có kết nối internet. trình học truyền thống ở các trường học khu vực nhất - Phát triển năng lực chung, năng lực đặc thù của định. HS tham gia các lớp học truyền thống nhưng môn học: Dạy học kết hợp có thể sẽ phát triển được sau đó sẽ ghi danh vào các khóa học để bổ sung cho một số năng lực chung như: năng lực tự học, năng lực các chương trình nghiên cứu thường xuyên của họ. sử dụng công nghệ thông tin, năng lực hợp tác,.. cho 2.2. Cấu trúc bài học Lịch sử và Địa lý ở lớp 4 người học. Ngoài ra với tính mở, linh hoạt của hình Cấu trúc một bài học Lịch sử và Địa lí ở tiểu học thức dạy học kết hợp thì cũng góp phần hình thành được xây dựng dựa trên công văn 2345/BGDĐT- các năng lực đặc thù của môn Lịch sử và Địa lý. GDTH năm 2021 hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo 2.3.2. Yêu cầu về việc thiết kế bài học môn Lịch sử và dục của nhà trường cấp tiểu học do Bộ Giáo dục và Địa lí lớp 4 theo hình thức dạy học kết hợp Đào tạo ban hành, bao gồm các hoạt động: - Đảm bảo việc thiết kế bài học môn Lịch sử và Hoạt động 1. Hoạt động mở đầu: Tổ chức trò Địa lí tuân thủ theo cấu trúc các hoạt động của một chơi, khởi động bằng tình huống học tập, khởi động bài học. Việc tuân thủ cấu trúc các hoạt động của một bằng hình thức giải trí như ca hát. bài học môn Lịch sử và Địa lí yêu cầu trong bài học Hoạt động 2. Hoạt động hình thành kiến thức cần có đầy đủ các hoạt động học tập. Với cấu trúc các mới: Có thể sử dụng phương pháp kể chuyện, phương hoạt động học tập chặt chẽ như vậy giúp hình thành pháp quan sát, phương pháp thảo luận nhóm, dự án và phát triển các năng lực và phẩm chất cho HS theo học tập, phương pháp giải quyết vấn đề,.. mục tiêu dạy học của môn học. Hoạt động 3. Thực hành - Luyện tập: Có thể sử - GV cần đa dạng các ý tưởng, vận dụng linh dụng cách thức tổ chức hướng HS vào việc các kiến hoạt các hình thức dạy học kết hợp trong thiết kế một thức, kĩ năng vào thực hành giải quyết vấn đề thực bài học Lịch sử và Địa lý lớp 4. GV phải nắm chắc tiễn. được nội dung của bài học, vận dụng nhuần nhuyễn Hoạt động 4. Vận dụng: GV tạo các tình huống các mô hình dạy học kết hợp để xây dựng một bài học tập gắn liền với nội dung bài học và gắn với thực học thu hút và giúp HS phát triển được các năng lực. tiễn đời sống để từ đó HS có thể vận dụng các tri thức Đặc biệt, đối với hình thức dạy học này, kĩ năng sử đã học giải quyết tình huống đưa ra. dụng công nghệ là vô cùng quan trọng, GV không Có thể thấy cấu trúc của một bài Lịch sử và Địa chỉ thành thạo các kĩ năng tin học mà còn phải định lý theo chương trình mới hoàn toàn phù hợp với hình hướng, hướng dẫn HS khai thác các tài liệu số. thức dạy học kết hợp. Học tập theo hướng phát triển - Đảm bảo về điều kiện về cơ sở vật chất ở lớp năng lực, phẩm chất của người học phù hợp với đặc học trường học. Với hình thức dạy học kết hợp thì trưng của dạy học kết hợp và xu hướng giáo dục hiện trang bị về mặt thiết bị là vô cùng cần thiết. Cần đảm nay. báo về trang thiết bị, phầm mềm về công nghệ thông 2.3. Thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lí lớp 4 tin: cụ thể là kết nối Internet, máy tính, máy chiếu, theo hình thức dạy học kết hợp các phần mềm dạy học,…Các nền tảng học tập là 2.3.1. Ưu thế của sử dụng hình thức dạy học kết hợp một nguồn lực rất lớn hỗ trợ trong việc dạy và học. trong thiết kế bài học môn Lịch sử và Địa lý lớp 4 Nếu khai thác hết khả năng của chúng, việc dạy học - Phù hợp với đặc trưng của môn Lịch sử và Địa kết hợp sẽ trở nên dễ dàng, hiệu quả và phát huy hết lý: Với ưu thế là nguồn học liệu vô cùng phong phú, khả năng của cả GV lẫn người học. dạy học kết hợp sẽ giúp người học được tiếp cận 2.3.3. Xây dựng quy trình thiết kế bài học môn Lịch với những tri thức lịch sử và địa lý thông qua những sử và Địa lý ở tiểu học theo hình thức dạy học kết video, hình ảnh, sơ đồ, biểu đồ,…từ đó kiến thức sẽ hợp ở tiểu học không chỉ là những con chữ khô khan trên sách vở Nghiên cứu này đề xuất quy trình thiết kế bài học mà sẽ trở nên sinh động, cụ thể hơn. môn Lịch sử và Địa lý theo hình thức dạy học kết - Khắc phục hạn chế về mặt thời lượng: Với thời hợp ở tiểu học gồm các bước sau: lượng dạy học trên lớp thông thường thì với khối Bước 1: Phân tích bối cảnh lượng kiến thức của môn học khó có thể truyển tải - Phân tích bối cảnh dạy học: Xác định điều kiện hết cho HS nếu chỉ dạy học trực tiếp. Tuy nhiên, với về mặt cơ sở vật chất của trường học, địa phương để 136 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
  3. Journal of educational equipment: Applied research, Volume 1, Issue 302 (December 2023) ISSN 1859 - 0810 hỗ trợ những tiết dạy học Lịch sử và Địa lý theo hình + Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức mà HS đã tìm thức dạy học kết hợp; xác định khả năng ứng dụng hiểu được ở giai đoạn 1; đào sâu, mở rộng kiến thức CNTT của GV và HS để tham gia giảng dạy và học mà HS đã tìm hiểu. tập môn Lịch sử và Địa lý theo hình thức dạy học kết + Cách tiến hành: GV xác định các hoạt động dạy hợp; GV phân tích năng lực chung, năng lực đặc thù học trực tiếp; GV lên ý tưởng thiết kế tổ chức dạy môn học của HS để xây dựng các hoạt động dạy học học; GV yêu cầu HS trình bày lại các kiến thức đã tìm phù hợp. hiểu được ở giai đoạn 1; HS trình bày, thảo luận, nhận - Phân tích bài dạy: Xác định được vị trí bài học: xét; GV tổng hợp, khái quát và chính xác hóa lại các tên bài học, mạch nội dung, chủ đề của bài học; xác nội dung đã học; vận dụng các kiến thức đã học vào định được mục tiêu, yêu cầu cần đạt của bài học. thức tiễn; GV hướng dẫn HS tiết học tiếp theo. Bước 2: Lựa chọn mô hình dạy học kết hợp + Sau khi GV đã lên kế hoạch, thiết kế từng hoạt Với đặc thù môn Lịch sử và Địa lý ở lớp 4, mỗi động dạy học bài học Lịch sử và Địa lý với các yếu tố mạch nội dung HS sẽ được tiếp cận đa dạng các kiến kết hợp giữa trực tuyến và trực tiếp hợp lí, sản phẩm thức về lịch sử, văn hóa, địa lý,.. của từng vùng miền, cuối cùng của khâu thiết kế mà GV cần thể hiện là kế do đó khi áp dụng các mô hình, GV cần chú ý đến nội hoạch bài dạy môn Lịch sử và Địa lý theo đúng cấu dung dạy học có phù hợp để giảng dạy theo mô hình trúc một bài dạy thông thường. đó hay không, hạn chế việc lạm dụng các mô hình 3. Kết luận dạy học kết hợp. Dạy học môn Lịch sử và Địa lí ở tiểu học theo Bước 3: Xây dựng hệ thống học liệu trực tuyến hình thức dạy học kết hợp là cần thiết trong việc phát Với sự phát triển của công nghệ hiện nay, các tài triển các năng lực chung cũng như các năng lực đặc liệu liên quan đến kiến thức lịch sử và địa lý ngày thù của môn học cho HS tiểu học qua các nội dung càng dễ tiếp cận và đa dạng về hình thức (văn bản, giáo dục thực tiễn. Thông qua dạy học kết hợp, tạo video,…), đây chính là nguồn tài nguyên lớn giúp cơ hội để HS học tập đa dạng các hình thức với các GV có thể xây dựng, thiết kế hệ thống học liệu cho nội dung học tập tích hợp môn Lịch sử và Địa lí, giúp từng bài học. Khi xây dựng hệ thống học liệu điện tử, GV thực hiện theo trình tự: các em xử lí các vấn đề tồn tại trong thực tiễn đời - Xác định những hoạt động dạy học cần sử dụng sống, thông qua đó, hình thành và phát triển năng lực học liệu điện tử. cho HS tiểu học. Từ một số vấn đề lí luận về dạy học - GV lựa chọn những phần mềm phù hợp để thiết kết hợp và dạy học môn Lịch sử và Địa lí ở tiểu học, kế, xây dựng học liệu điện tử. nghiên cứu đã đề xuất quy trình thiết kế môn Lịch sử - Tìm kiếm nguồn tư liệu phù hợp với nội dung và Địa lí ở tiểu học theo hình thức dạy học kết hợp. bài học Quy trình được đề xuất nhằm giúp GV tiểu học định - Thiết kế học liệu phù hợp với nội dung bài học. hướng cụ thể về việc tổ chức dạy học môn Lịch sử Bước 4: Thiết kế hoạt động dạy học và Địa lí ở tiểu học theo hình thức dạy học kết hợp - Giai đoạn 1: Thiết kế hoạt động dạy học theo để việc dạy học Lịch sử và Địa lí ở tiểu học đạt được hình thức trực tuyến hiệu quả cao. + Mục tiêu: Giúp HS tiếp cận những kiến thức Tài liệu tham khảo cơ bản của nội dung bài học; phát triển các năng lực 1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2018) “Chương trình của HS: tự giác, kĩ năng sử dụng CNTT, làm việc giáo dục phổ thông môn Lịch sử và Địa lý năm 2018 độc lập,… (cấp Tiểu học)”, Hà Nội. + Cách tiến hành: GV xác định những hoạt động 2. Vũ Thái Giang, Nguyễn Hoài Nam, (2019), có yếu tố trực tuyến; GV thiết kế các hoạt động dạy “Dạy học kết hợp - một hình thức phù hợp với dạy học có yếu tố trực tuyến; GV có thể sử dụng các phần học đại học ở việt nam thời đại kỉ nguyên số” mềm, trang web học tập để hỗ trợ; GV hướng dẫn HS 3. Ninh Thị Hạnh, Luận án Tiến sĩ, “Thiết kế và tìm hiểu nội dung bài học thông qua các ứng dụng sử dụng học liệu điện tử trong dạy học Lịch sử lớp 10 học tập, các học liệu GV đã chuẩn bị; GV có thể chia ở trường trung học phổ thông”. nhỏ các nội dung học tập thành các nhiệm vụ nhỏ 4. Trần Bá Hoành (2010) “Đổi mới phương pháp hoặc nhiệm vụ theo nhóm; HS nhận thông báo nhiệm dạy học, chương trình và sách giáo khoa”. NXB Đại vụ và hoàn thành nhiệm vụ được giao. học Sư phạm - Giai đoạn 2: Thiết kế bài dạy theo hình thức 5. Đặng Vũ Hoạt (2006), “Lí luận dạy học đại trực tiếp học hiện đại”, NXB Đại học sư phạm Hà Nội 137 Journal homepage: www.tapchithietbigiaoduc.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2