Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc lấy từ mỡ tự thân

Chia sẻ: ViThimphu2711 ViThimphu2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

39
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tổn thương sụn là một vấn đề lâm sàng thường gặp, đặc biệt đối với những bệnh nhân trên 40 tuổi, thường dẫn đến viêm xương khớp nếu không được chữa trị hợp lý. Viêm xương khớp (thoái hóa khớp) là quá trình thoái hóa mạn tính đặc trưng bởi quá trình thoái hóa sụn, hình thành gai xương, tổ chức lại xương sụn phụ, sự bào mòn khớp và mất chức năng khớp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều trị thoái hóa khớp gối bằng tế bào gốc lấy từ mỡ tự thân

ĐIỀU TRỊ THOÁI HÓA KHỚP GỐI BẰNG TẾ BÀO GỐC LẤY TỪ MỠ TỰ THÂN Ts. Bs. Bùi Hồng Thiên Khanh* TÓM TẮT Bs Dương Đình Triết* Thoaùi hoùa khôùp laø beänh thöôøng gaëp khoaûng 12%, coù theå daãn ñeán maát chöùc naêng aûnh Bs Nguyễn Thành Nhân* höôûng ñeán chaán löông cuoäc soáng. nhöng möùc ñoä thoaùi hoùa nheï hôn nhö ñoä II, III vaãn Bs Nguyễn Đức Thành* coøn baøn caõi veà phöông phaùp ñieàu trò höõu hieäu. Teá baøo goác trung moâ coù theå bieät hoùa Bs Lê Tường Viễn* thaønh caùc moâ khaùc nhau nhö moâ suïn, moâ xöông. chuùng toâi öùng duïng teá baøo goác töø moâ Bs Mai Thanh Việt* môõ cuûa chính beänh nhaân ñieàu trò thoaùi hoùa khôùp. *: BVĐHYD TP.HCM Muïc tieâu: Ñaùnh giaù keát quaû laâm saøng cuûa beänh nhaân bò toån thöông suïn coù trieäu chöùng ñöôïc ñieàu trò baèng teá baøo goác töø môõ. moâ môõ ñöôïc laáy töø moâ môõ buïng cuûa beänh nhaân, ñöôïc hoaït hoùa vaø bôm laïi ngay vaøo khôùp goái. Keát quaû: Töø söï hình thaønh moâ suïn môùi vuøng maët suïn khôùp bò toån thöông. Möùc ñoä giaûm ñau ôû beänh nhaân bò toån thöông suïn khôùp thoaùi hoùa. Phöông phaùp: Baùo caùo ca 21 ca laâm saøng ñaàu tieân öùng duïng teá baøo goác töø môõ ñöôïc baét ñaàu vaøo ñaàu naêm 2012 ñeán ñaàu naêm 2013 taïi Beänh vieän Ñaïi hoïc Y Döôïc TP.HCM. Moâ môõ ñöôïc huùt töø vuøng buïng beänh nhaân, ñöôïc xöû lyù vaø hoaït hoùa thaønh teá baøo goác suïn tröôùc khi bôm vaøo khôùp goái bò thoaùi hoùa. Beänh nhaân ñöôïc chuïp MRI vaø ñaùnh giaù chöùc naêng khôùp goái sau moå. Keát quaû: Coù 21 Beänh nhaân bò thoaùi hoùa khôùp goái ñöôïc bôm teá baøo goác töø môõ. keát quaû laâm saøng sau trung bình 8,5 thaùng (6-18 thaùng) theo doõi cho thaáy coù caûi thieän veà maët chöùc naêng: Thang ñieåm ñau caûi thieän töø 7,6 (± 0,5) leân 3,5 (± 0,7) sau 3 thaùng theo doõi vaø leân 1,5 (± 0,5) sau 6 thaùng theo doõi. Lysome trung bình töø 61 (±11) taêng leân 82 (± 8,1)ñieåm. Coù söï caûi thieän veà hình aûnh hoïc MRI: lôùp suïn bò toån thöông daày leân. Khoâng coù caùc bieán chöùng lieân quan ñeán thuû thuaät nhö nhieãm truøng hay caùc bieán chöùng veà thaûi gheùp hay sinh ung. Haïn cheá: Khoâng coù baèng chöùng veà moâ hoïc ôû nhöõng beänh nhaân naøy. Keát luaän: Teá baøo goác töø môõ töï thaân ñang môû ra moät höôùng ñieàu trò ít xaâm haïi cho beänh thoaùi hoùa khôùp. Symptomatic knee osteoarthritis treatment using adipose-derived stem cell Ts. Bs. Bui Hong Thien Khanh* Abstract Bs Duong Dinh Triet* Purpose: Cartilage defects due to Osteoarthritis are estimated to occur in 12 % of the Bs Nguyen Thanh Nhan* population and can result in significant function impairment and reduction in quality Bs Nguyen Duc Thanh* of life. However, the optimal treatment for Grade II and III Osteoarthritis is still Bs Le Tuong Vien* controversial. Bs Mai Thanh Viet* Mesenchymal stem cells from several sources (bone marrow, synovial tissue, cord blood and adipose tissue) can differentiate into variable tissue (bones, cartilage, muscle and adipose tissue), representing a promising new therapy in regenerative medicine. We present a new method of treatment in which patient’s adipose is a source of stem cell. Phần 2: Phần nội soi và thay khớp 133
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2013 Methods: This study aimed to evaluate the clinical outcome of patients with symptomatic cartilage defects that were treated with autologous adipose-derived stem cells. Adipose tissue was harvested from the abdomen and then activated before injected into the patient’s knee in single stage. Results: From 1-2012 to 2-2013, 21 patients with a median age of 55 years (range 40- 70) were treated by adipose-derived stem cells. Median follow-up was 8.5 months (range 6-18 months). The mean VAS decreased dramatically from 7.6(± 0.5) to 3.5 (± 0.7) at the 3rd month of follow up and to 1.5(± 0,5) at the 6th month. The mean Lyshome-Score showed a 6-month improvement from 61 (± 11) to 82 (± 8,1) points. MRI was repeated after 6 months and showed improvement of the damaged cartilages. All patients were satisfied with the procedure. No inflammation or side effects of applying stem cells were found. Conclusion: Adipose-derived stem cells may offer an alternative option for treatment of symptomatic osteoarthritis of the knee. Level of evidence: IV Giới thiệu bào ADAS có thể biệt hóa thành các loại tế bào khác Tổn thương sụn là một vấn đề lâm sàng thường nhau như tế bào sụn, nguyên bào xương, tế bào mỡ, gặp, đặc biệt đối với những bệnh nhân trên 40 tuổi, thần kinh và tế bào cơ. Do tế bào gốc ngọai biên có thường dẫn đến viêm xương khớp nếu không được nguồn gốc từ mô mỡ khi được họat hóa cũng có thể chữa trị hợp lý. Viêm xương khớp (thoái hóa khớp) nhận biết bằng kháng thể đơn dòng đặc trưng, nên là quá trình thoái hóa mạn tính đặc trưng bởi quá ta có thể sử dụng kỹ thuật flow cytometry để chứng trình thoái hóa sụn, hình thành gai xương, tổ chức lại minh sự hiện diện của chúng sau khi được nuôi cấy. xương sụn phụ, sự bào mòn khớp và mất chức năng Phương pháp khớp (Wieland và cs, 2005). Hiện nay, chấn thương Tiêu chuẩn chọn bệnh sụn được điều trị chủ yếu bằng thuốc (Buckwalter - Bệnh nhân >18 tuổi và cs, 2004; Dougados và cs, 2001; Pincus và cs, 2001; Eyigor và cs, 2006) hoặc tiêm hyaluronic acid - Thoái hóa khớp gối, có tổn thương sụn độ II-IV, (Karatosun và cs, 2008; Chen và cs, 2011; Spaková không đáp ứng với điều trị nội khoa, không thể ghép và cs, 2012) với mục đích là làm giảm triệu chứng, sụn tự thân do diện tích tổn thương lớn giảm đau và kiểm soát sự viêm. Tuy nhiên các liệu - Lysholm < 65 điểm. pháp này hạn chế về hiệu quả và thường không - Không có chống chỉ định phẫu thuật. ngăn chặn được quá trình tái thoái hóa của khớp - Bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu, lấy mỡ (Schroeppel và cs, 2011). bụng, tiêm vào khớp gối Ghép tế bào sụn nuôi cấy điều trị tổn thương sụn Phương pháp hút mỡ bụng khớp đã được áp dụng từ những năm 1994, tế bào sụn được được nuôi cấy nhân lên về số lượng trước - Vị trí hút mỡ: Mô mỡ duới da của vùng bụng khi bơm vào khớp trước khi được bơm vào khớp. duới rốn, hút đều hai bên đối xứng qua đường trắng giữa bụng nhằm đạt yếu tố thẫm mỹ Nghiên cứu gần đây cho thấy sự hiện diện của các tế bào tiền biệt hóa trong mô mỡ của cơ thể, các - Số lượng mỡ hút: 100ml tế bào này gọi là các tế bào trung mô có nguồn gốc Phương pháp đánh giá hiệu quả ghép mô mỡ ADAS (Adipose-derived adult stromal). Các Khám và đánh giá trước mổ mỗi 2 tuần 1,3,6 tế bào này có sự hiện diện của các tính chất bề mặt tháng sau mổ: Đánh giá chức năng gối trước mổ theo cũng như khả năng biệt hóa như các tế bào gốc khác thang điểm Lysholm. Chụp XQ thẳng nghiêng tư thế trong cơ thể. Trong điều kiện nuôi cấy đặc biệt, các tế đứng. MRI khớp gối: trước và sau ghép 6 tháng. 134
Kết quả cải thiện về mặt chức năng: Thang điểm đau cải thiện từ Có 21 trường hợp đầu tiên ứng dụng tế bào gốc từ mỡ 7,6 (± 0,5) lên 3,5 (± 0,7) sau 3 tháng theo dõi và lên 1,5 (± được bắt đầu vào đầu năm 2012 đến đầu năm 2013 tại BV 0,5) sau 6 tháng theo dõi. Lysome trung bình từ 61 (±11) ĐHYD Tp HCM. Các bệnh nhân trên điều bị thoái hóa tăng lên 82 (± 8,1)điểm. khớp gối hai bên và có 1 bên gối có chỉ định can thiệp nội Tröôùc tieâm 3 thaùng 6 thaùng soi: cắt hoạt mạc viêm, plica, lấy sụn rời, cắt sụn chêm… Mô mỡ được hút từ vùng bụng bệnh nhân, được xử lý và VAS Walking Index 7,6 3,5 1,5 hoạt hóa thành tế bào gốc sụn trước khi bơm vào cả hai Lyshome 61 71 82 bên khớp gối. Về hình ảnh học cũng có dấu hiệu của sự phục hồi lớp Bài báo này chúng tôi chỉ tổng kết các các kết quả ban sụn tổn thương, có sự cải thiện về hình ảnh học MRI: lớp đầu thu được ở khớp gối chỉ được bơm tế bào gốc đơn sụn bị tổn thương trước đó dầy lên. thuần, không có can thiệp nội soi để đánh giá trực tiếp tính an toàn và tính hiệu quả mà ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố Không có các biến chứng liên quan đến thủ thuật như gây nhiểu. Bệnh nhân được chụp MRI và đánh giá chức nhiễm trùng hay các biến chứng về thải ghép hay sinh ung năng khớp gối sau mổ. trong suốt quá trình theo dõi Số lương tế bào gốc trung bình thu được bơm vào khớp Hạn chế: Không có bằng chứng về mô học ở những là 23,5 triệu. Sau trung bình 8,5 tháng theo dõi cho thấy có bệnh nhân này. TRƯỚC SAU TRƯỚC SAU MRI: Tăng tính hiệu sụn và xương dưới sụn ở lồi cầu trong và bánh chè trước và sau dùng tế bào gốc (mũi tên). Phần 2: Phần nội soi và thay khớp 135
TẠP CHÍ CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH VIỆT NAM - SỐ ĐẶC BIỆT - 2013 BÀN LUẬN chứng cho sự phục hồi mô sụn xương bị tổn thương, So sánh kết quả MRI trước và sau mổ cho thấy sự cải thiện về mặt lăm sàng rõ rệt và ổn định đã củng giảm tình trạng xơ hóa xương dưới sụn, sự thay đổi cố thêm giả thiết về chức năng tế bào gốc. này có thể giải thích được do sự hình thành mô xương Tế bào gốc mô mỡ tự thân đã mở ra một hướng mới từ tế bào gốc thay thế phần xương xơ chai. Tương mới để điều trị thoái khớp: Điều trị bảo tồn. Nó bổ tự, sự dầy lên của lớp sụn khớp trên MRI cho thấy sung một mắt xích quan trọng cho chuỗi liệu pháp khả năng biệt hóa khác nhau của tế bào gốc trung mô hiện tại tùy vào vị trí mô tổn thương. Chức năng của bệnh KẾT LUẬN nhân cải thiện rõ rệt sau tiêm ba tháng chứng tỏ lớp Đây là báo cáo về ứng dụng lâm sàng tế bào gốc sụn mới hình thành thật sự ổn định sau bơm ba tháng đầu tiên ở Việt Nam điều trị bệnh thoái hóa khớp. và kéo dài cho đến thời điểm đánh giá cuối cùng cho mặc dù không có kết quả mô học chứng tỏ sự hình thấy tính hiệu quả của tế bào gốc, đồng thời cho thấy thành mô sụn mới, nhưng sự cải thiện đáng kể về mặt tính an toàn của phương pháp do chưa ghi nhận các chức năng vận đông của các bệnh nhân trong thời tác dụng ngoại ý như nhiễm trùng, ung thư. gian theo dõi ít nhất 6 tháng đã cho thấy một phần So kết quả của phương pháp khác như bơm huyết tính an toàn và hiệu quả của phương pháp. Cần có thanh giàu tiểu cầu, nội soi cắt lọc, thời gian theo dõi dài hơn nhiều với số lương bệnh Do sự cải thiện rõ rệt về chức năng khớp gối, các nhân lớn hơn để đánh giá lợi ích của phương pháp ít bệnh nhân đã từ chối nội soi khớp gối để lấy mẫu xâm hại này. mô sinh thiết. Dù không có kết quả mô học làm bằng Tài liệu tham khảo 1. Adachi N (2002) Muscle derived, cell based ex vivo D (2007). Effect of adipose-derived mesenchymal gene therapy for treatment of full thickness articular stem and regenerative cells on lameness in dogs cartilage defects. J Rheumatol 29:1920–1930 with chronic osteoarthritis of the coxofemoral joints: a randomized, double-blinded, multicenter, controlled 2. Ando W, Tateishi K, Hart DA, Katakai D, Tanaka trial. Vet Ther. Winter; 8(4):272-84. Y, Nakata K, Hashimoto J, Fujie H, Shino K, Yoshikawa H, Nakamura N (2007) Cartilage repair 7. Brittberg M, Lindahl A, Nilsson A, Ohlsson using an in vitro generated scaffold-free tissue- C, Isaksson O, Peterson L (1994) Treatment of engineered construct derived from porcine deep cartilage defects in the knee with autologous synovial mesenchymal stem cells. Biomaterials chondrocyte transplantation. N Engl J Med 331:889– 28:5462–5470. 895. 3. Ashton BA, Allen TD, Howlett CR, Eaglesom CC, 8. Chen J, Wang C, Lu S, Wu J, Guo X, Duan C, Dong Hattori A, Owen M (1980) Formation of bone and L, Song Y, Zhang J, Jing D, Wu L, Ding J, Li D cartilage by marrow stromal cells in diffusion chambers (2005) In vivo chondrogenesis of adult bone-marrow- in vivo. Clin Orthop Relat Res 313:294–307 derived autologous mesenchymal stem cells. Cell Tissue Res 319:429–438. 4. Barry F, Boynton RE, Liu B, Murphy JM (2001) Chondrogenic differentiation of mesenchymal stem 9. Convery FR, Akeson WH, Keown GH (1972) cells from bone marrow: differentiation-dependent The repair of large osteochondral defects. An gene expression of matrix components. Exp Cell experimental study in horses. Clin Orthop Relat Res Res 268:189–200. 82:253–262. 5. Bartlett W, Skinner JA, Gooding CR, Carrington 10. Farshid G. (2010). 2010 Nicolas Andry Award: RW, Flanagan AM, Briggs TW, Bentley G (2005) Multipotent Adult Stem Cells from Adipose Tissue Autologous chondrocyte implantation versus matrix- for Musculoskeletal Tissue Engineering. Clin Orthop induced autologous chondrocyte implantation for Relat Res 468:2530–2540 osteochondral defects of the knee: a prospective, 11. Gao J, Dennis JE (2001). Tissue-engineered randomised study. J Bone Joint Surg Br 87:640– fabrication of an osteochondral composite graft 645. using rat bone marrow-derived mesenchymal stem 6. Black LL, Gaynor J, Gahring D, Adams C, Aron cells. Tissue Eng.;7:363–371. 136
12. Gronthos S (2001) Surface protein characterization 17. Huang JI, Kazmi N (2005) Chondrogenic potential of human adipose tissue-derived stromal cells. J Cell of progenitor cells derived from human bone marrow Physiol 189:54–63. and adipose tissue: a patientmatched comparison. J Orthop Res 23:1383–1389 13. Guo X, Zheng Q. (2006) Repair of full-thickness articular cartilage defects by cultured mesenchymal 18. Ichinose S, Tagami M, Muneta T, Sekiya I (2005) stem cells transfected with the transforming growth Morphological examination during in vitro cartilage factor beta1 gene. Biomed Mater 1:206–215. formation by human mesenchymal stem cells. Cell Tissue Res 322:217–226. 14. Haddo O, Mahroof S (2004) The use of chondrogide membrane in autologous chondrocyte implantation. 19. Mobasheri A. (2009) Mesenchymal stem cells in Knee 11:51–55. connective tissue engineering and regenerative medicine: applications in cartilage repair and 15. Hangody L, Feczko P, Bartha L, Bodo G, Kish osteoarthritis therapy. Histol Histopathol. G (2001) Mosaicplasty for the treatment of articular Mar;24(3):347-66. defects of the knee and ankle. Clin Orthop Relat Res S328–S336. 20. Pridie KH (1959) A method of resurfacing osteoarthritic knee joints. J Bone Joint Surg Br 41:618–619 16. Horas U, Pelinkovic D, Herr G, Aigner T, Schnettler R (2003) Autologous chondrocyte implantation and 21. Wakitani S, (2007) Repair of articular cartilage osteochondral cylinder transplantation in cartilage defects in the patello-femoral joint with autologous repair of the knee joint. A prospective, comparative bone marrow mesenchymal cell transplantation: trial. J Bone Joint Surg Am 85-A:185–192 three case reports involving nine defects in ﬁve knees. J Tissue Eng Regen Med 1:74–79. Phần 2: Phần nội soi và thay khớp 137