Đối chiếu hình thái tế bào học và giải phẫu bệnh các mẩu sinh thiết ống tiêu hóa qua nội soi

ÑOÁI CHIEÁU HÌNH THAÙI TEÁ BAØO HOÏC VAØ GIAÛI PHAÃU BEÄNH<br /> CAÙC MAÅU SINH THIEÁT OÁNG TIEÂU HOÙA QUA NOÄI SOI<br /> Höùa Thò Ngoïc Haø*, Nguyeãn Saøo Trung*, Nguyeãn Thuùy Oanh**, Leâ Minh Huy*<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Phöông phaùp aùp teá baøo laø moät phöông phaùp ñôn giaûn, ít toán keùm, deã söû duïng, ñaùng tin caäy ngaøy caøng<br /> ñöôïc duøng phoå bieán trong vieäc chaån ñoaùn töùc thì caùc toån thöông ñöôøng tieâu hoùa. Trong nghieân cöùu naøy, caùc<br /> taùc giaû ñoái chieáu hình aûnh teá baøo hoïc qua phöông phaùp aùp teá baøo cuûa 167 tröôøng hôïp sinh thieát nieâm maïc<br /> ñöôøng tieâu hoùa (103 tröôøng hôïp töø ñöôøng tieâu hoùa treân vaø 64 tröôøng hôïp töø ñöôøng tieâu hoùa döôùi) vôùi chaån<br /> ñoaùn giaûi phaãu beänh. Trong caùc tröôøng hôïp naøy coù 89 tröôøng hôïp cho keát quaû teá baøo hoïc laønh tính, 75<br /> tröôøng hôïp cho keát quaû aùc tính, 3 tröôøng hôïp chaån ñoaùng nghi ngôø. Aùp teá baøo coù 5 tröôøng hôïp döông tính giaû<br /> (taát caû ñeàu töø daï daøy), 12 tröôøng hôïp aâm tính giaû (1 töø thöïc quaûn, 5 töø daï daøy, 6 töø ñaïi traøng). Keát quaû cho<br /> thaáy ñoä nhaïy cuûa phöông phaùp laø 85,3%, ñoä ñaëc hieäu 93,5%, ñoä chính xaùc 89,3%, giaù trò tieân ñoaùn döông<br /> 93,3%, giaù trò tieân ñoaùn aâm 85,8%. Ñoái chieáu vôùi giaûi phaãu beänh cho thaáy phöông phaùp aùp teá baøo coù theå ñöôïc<br /> aùp duïng cho caùc toån thöông ñöôøng tieâu hoùa cho keát quaû nhanh choùng vaø chính xaùc.<br /> <br /> SUMMARY<br /> A CORRELATIVE STUDY OF IMPRINT CYTOLOGY AND HISTOLOGY<br /> IN THE DIAGNOSIS OF GASTROINTESTINAL TRACT LESIONS<br /> Hua Thi Ngoc Ha, Nguyen Sao Trung, Nguyen Thuy Oanh, Le Minh Huy<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 141 – 146<br /> <br /> Imprint cytology is an very simple, inexpensive, easy, reliable, increasing popular method for the<br /> evaluation of lesions of gastrointestinal tract. Endoscopic mucosal biopsies from 167 patients (103 from<br /> upper gastrointestinal tract and 64 from lower gastrointestinal tract) were studied to correlate the<br /> diagnostic efficacy of histology and imprint cytology in the diagnosis of lesions of gastrointestinal tract. Of<br /> these 89 from benign lesions and 75 from malignant lesions, 3 from not sure malignant lesions. Imprint<br /> was false positive in 5 cases (all of stomach) and false negative in 12 cases (1 oesophagus, 5 stomach, 6<br /> colon). The sensitivity, specificity, accuracy, positive predictive value, negative predictive value and<br /> overall diagnostic accuracy for cytology irrespective of the site was 85.3%, 93.5%, 89.3%, 93.3%, 85.8%<br /> respectively. To compare imprint cytology with histopathology regarding diagnostic accuracies and<br /> quickness in the diagnosis of lesions of gastrointestinal tract.<br /> aùp duïng ñoái vôùi caùc beänh lyù tuyeán giaùp, tuyeán vuù,<br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> tuyeán nöôùc boït, haïch limphoâ(9,14,15,24,28). Teá baøo hoïc<br /> Teá baøo hoïc (TBH) laø moät phöông phaùp chaån ñoaùn<br /> dòch röûa vaø chaûi pheá quaûn cuõng ñaõ aùp duïng trong<br /> ung thö vôùi ñoä tin caäy vaø ñoä ñaëc hieäu cao(5,6,9,14). So vôùi<br /> chaån ñoaùn ung thö pheá quaûn. Teá baøo hoïc beänh lyù<br /> giaûi phaãu beänh, phöông phaùp teá baøo hoïc cho keát quaû<br /> ñöôøng tieâu hoùa chöa ñöôïc nghieân cöùu nhieàu, nhaát laø<br /> nhanh hôn vaø ít toán keùm hôn. Theo y vaên theá giôùi, teá<br /> ôû TP. Hoà Chí Minh.<br /> baøo hoïc dòch cô theå: maøng phoåi, maøng buïng, maøng<br /> Trong y vaên caùc maãu khaûo saùt teá baøo hoïc ôû ñöôøng<br /> tim, naõo tuûy ñaõ ñöôïc nghieân cöùu töø laâu vaø ñöôïc vaøo<br /> tieâu hoùa ñöôïc laáy töø dòch röûa daï daøy, chaûi treân toån<br /> saùch kinh ñieån. Trong 2 thaäp kyû gaàn ñaây chaån ñoaùn teá<br /> thöông, choïc huùt teá baøo baèng kim nhoû xuyeân nieâm<br /> baøo qua phöông phaùp choïc huùt baèng kim nhoû ñaõ ñöôïc<br /> maïc döôùi höôùng daãn cuûa noäi soi sieâu<br /> * Boä moân Giaûi phaãu beänh - Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. HCM<br /> ** Boä moân Ngoïai toång quaùt - Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. HCM<br /> <br /> 141<br /> <br /> aâm(1,2,4,15,17,18,23,25,27). Phöông phaùp naøy cho pheùp khaûo<br /> saùt ñöôïc moâ naèm saâu döôùi nieâm maïc, trong thaønh<br /> oáng tieâu hoùa maø caùc phöông phaùp khaùc khoâng laáy<br /> ñöôïc(15) . Caùc nghieân cöùu khaùc duøng kyõ thuaät aùp teá<br /> baøo treân maãu sinh thieát, kyõ thuaät naøy reû tieàn, cho keát<br /> quaû nhanh vaø khoâng laøm hö maåu moâ xeùt nghieäm giaûi<br /> phaãu beänh(5,6,16,31).<br /> <br /> Ñaëc ñieåm<br /> <br /> Vò trí<br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> Soá ca<br /> 30<br /> <br /> AÙc tính<br /> (75 ca)<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> Daï daøy<br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> 8<br /> 45<br /> 22<br /> <br /> Nghi ngôø aùc<br /> tính (3 ca)<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> Daï daøy<br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> 2<br /> 1<br /> <br /> TOÅNG<br /> <br /> Muïc tieâu nghieân cöùu<br /> Xaùc ñònh hình thaùi teá baøo cuûa caùc beänh ôû ñöôøng<br /> tieâu hoùa: thöïc quaûn, daï daøy, ñaïi traøng.<br /> Ñoái chieáu hình aûnh teá baøo hoïc vôùi hình aûnh giaûi<br /> phaãu beänh,<br /> Xaùc ñònh ñoä ñaëc hieäu, ñoä nhaïy caûm, ñoä chính xaùc,<br /> giaù trò tieân ñoaùn aâm, giaù trò tieân ñoaùn döông cuûa<br /> phöông phaùp.<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU<br /> Ñoái töôïng<br /> 167 maãu sinh thieát ñöôïc laáy töø thöïc quaûn, daï daøy,<br /> ñaïi traøng cuûa caùc beänh nhaân ñöôïc noäi soi taïi Beänh<br /> vieän Ñaïi hoïc Y Döôïc TP. Hoà Chí Minh vaø TT Y Khoa<br /> MEDIC..<br /> <br /> PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU<br /> <br /> Ñaëc ñieåm giaûi phaãu beänh - vi theå<br /> Baûng 2: Phaân loaïi beänh theo giaûi phaãu beänh<br /> Ñaëc ñieåm<br /> Laønh tính<br /> <br /> Vò trí<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> <br /> 4<br /> <br /> Daï daøy<br /> <br /> 55<br /> <br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> 21<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> <br /> 9<br /> <br /> Daï daøy<br /> <br /> 46<br /> <br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> 28<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> <br /> 0<br /> <br /> Daï daøy<br /> <br /> 2<br /> <br /> Ñaïi traøng<br /> <br /> 2<br /> <br /> ( 80 ca)<br /> AÙc tính<br /> (83 ca)<br /> Nghòch saûn<br /> (4 ca)<br /> TOÅNG<br /> <br /> 167<br /> <br /> Ñoái chieáu chaån ñoaùn TBH - GPB<br /> Baûng 3. Ñoái chieáu giöõa chaån ñoaùn TBH vaø GPB<br /> <br /> Caùc maãu sinh thieát thöïc quaûn, daï daøy, ñaïi traøng<br /> qua noäi soi ñöôïc aùp teá baøo ngay sau khi laáy ra khoûi<br /> beänh nhaân. Coá ñònh ngay trong alcol 95o.<br /> Khaûo saùt caùc ñaëc ñieåm teá baøo hoïc treân tieâu baûn<br /> nhuoäm Papanicolaou.<br /> Ñoái chieáu keát quaû chaån ñoaùn TBH vôùi keát quaû giaûi<br /> phaãu beänh (GPB).<br /> Ñaùnh giaù pheát ñaït hay khoâng: Pheát teá baøo ñöôïc<br /> ñaùnh giaù laø ñaït khi coù hieän dieän caùc ñaùm teá baøo bieåu<br /> moâ tuyeán. Caùc pheát khoâng ñaït seõ ñöôïc loïai khoûi loâ<br /> nghieân cöùu.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Chaån ñoaùn TBH<br /> Baûng 1: Phaân loaïi beänh ñöôøng tieâu hoùa theo TBH<br /> Ñaëc ñieåm<br /> <br /> Vò trí<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> Laønh tính<br /> (89 ca)<br /> <br /> Thöïc quaûn<br /> Daï daøy<br /> <br /> 5<br /> 54<br /> <br /> Giaûi phaãu beänh<br /> <br /> Teá baøo hoïc<br /> <br /> Nghieân cöùu moâ taû caét ngang.<br /> <br /> 142<br /> <br /> 167<br /> <br /> Laønh<br /> tính<br /> <br /> Aùc tính<br /> <br /> Nghòch<br /> saûn<br /> <br /> Toång<br /> <br /> Laønh tính<br /> <br /> 73<br /> <br /> 12<br /> <br /> 4<br /> <br /> 89<br /> <br /> Aùc tính<br /> <br /> 5<br /> <br /> 70<br /> <br /> 0<br /> <br /> 75<br /> <br /> Nghi ngôø aùc<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> 0<br /> <br /> 3<br /> <br /> Toång<br /> <br /> 80<br /> <br /> 83<br /> <br /> 4<br /> <br /> 167<br /> <br /> Tyû leä phuø hôïp giöõa phöông phaùp aùp teá baøo vaø sinh<br /> thieát laø 85,6%; Tyû leä aâm giaû: 7,5%; tyû leä döông giaû: 3,1%.<br /> Ñoä tin caäy cuûa phöông phaùp aùp teá baøo<br /> Baûng 4. Caùc chæ soá ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa phöông<br /> phaùp Aùp teá baøo<br /> Teá Baøo Hoïc<br /> <br /> Soá ca<br /> <br /> Tyû leä<br /> <br /> aâm thaät (AT)<br /> <br /> 73<br /> <br /> 45,6%<br /> <br /> aâm giaû (AG)<br /> <br /> 12<br /> <br /> 7,5%<br /> <br /> döông thaät (DT)<br /> <br /> 70<br /> <br /> 43,75%<br /> <br /> döông giaû (DG)<br /> <br /> 5<br /> <br /> 3,1%<br /> <br /> toång soá (TS)<br /> <br /> 160<br /> <br /> Chuyeân ñeà Y Học Cơ Sở<br /> <br /> Ñoä nhaïy<br /> <br /> DT/(DT+AG)<br /> <br /> 85,3%<br /> <br /> nhieân, tæ leä nhaân/baøo töông vaãn coøn bình<br /> thöôøng(14,16,18,21,24).<br /> <br /> Ñoä ñaëc hieäu<br /> <br /> AT/(AT+DG)<br /> <br /> 93,5â%<br /> <br /> Ñoä chính xaùc<br /> <br /> (DT+AT)/TS<br /> <br /> 89,3%<br /> <br /> Nghòch saûn<br /> <br /> Giaù trò tieân ñoùan döông<br /> <br /> DT/(DT+DG)<br /> <br /> 93,3%<br /> <br /> Giaù trò tieân ñoùan aâm<br /> <br /> AT / (AT+AG)<br /> <br /> 85,8%<br /> <br /> Baûng 5: Giaù trò cuûa phöông phaùp aùp teá baøo<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Teá baøo hoïc thöïc quaûn<br /> Bình thöôøng<br /> <br /> ÔÛ caùc maãu aùp teá baøo thöïc quaûn thöôøng thaáy ñöôïc<br /> nhöõng maûng teá baøo vaø caùc teá baøo rôøi cuûa lôùp teá baøo<br /> gai beà maët hay trung gian. Lôùp teá baøo gai caän ñaùy<br /> cuõng coù theå khi thaáy ñöôïc treân maãu aùp teá baøo khi<br /> nieâm maïc thöïc quaûn bò loeùt. Caùc teá baøo tuyeán ôû nieâm<br /> maïc daï daøy thöôøng thaáy khi laáy maãu ôû ñoaïn thöïc<br /> quaûn thaáp gaàn choã noái thöïc quaûn - daï daøy. Ta coøn coù<br /> theå thaáy caùc teá baøo cô trôn coù hình thoi daøi vôùi nhaân<br /> thon tuø ñaàu(,10,11,14,16,18,21,24,28,29).<br /> Teá baøo bieán ñoåi do vieâm<br /> <br /> Treân maãu aùp teá baøo thaáy caùc teá baøo rôøi vaø nhöõng<br /> maûng teá baøo gai phaûn öùng vôùi hình aûnh “ñaøn caù”. Caû<br /> teá baøo gai phaûn öùng vaø thoaùi hoùa ñeàu thaáy treân neàn<br /> nhieàu loaïi teá baøo vieâm vôùi baïch caàu ña nhaân trung<br /> tính chieám öu theá. Caùc teá baøo gai phaûn öùng coù nhaân<br /> lôùn nhöng tæ leä nhaân/baøo töông vaãn khoâng ñoåi, maøng<br /> nhaân ñeàu, chaát nhieãm saéc phaân boá ñeàu, coù theå coù haït<br /> nhaân roõ. Caùc teá baøo gai thoaùi hoùa coù baøo töông lam<br /> nhaït vaø khoâng baøo hoùa. Caùc teá baøo coù theå xeáp rôøi raïc,<br /> dò daïng nhö trong aùc tính, nhöng vaãn giöõ tæ leä nhaân/<br /> baøo töông bình thöôøng vôùi maøng nhaân ñeàu. Ñaây laø<br /> ñaëc ñieåm quan troïng giuùp phaân bieät teá baøo phaûn öùng<br /> vôùi teá baøo ung thö(14,16,18, 21, 24).<br /> Teá baøo bieán ñoåi do xaï<br /> <br /> Sau xaï trò beänh lyù aùc tính ôû thöïc quaûn hay ôû vuøng<br /> ngöïc, teá baøo coù theå coù nhöõng bieán ñoåi. Duøng phöông<br /> phaùp teá baøo hoïc seõ giuùp xaùc ñònh caùc toån thöông do<br /> xaï vaø khoâng phaûi laø ung thö taùi phaùt. Caùc teá baøo bieán<br /> ñoåi do xaï thöôøng coù kích thöôùc lôùn, baøo töông coù hai<br /> maøu xanh, hoàng, coù khoâng baøo, coù baïch caàu ña nhaân<br /> trong baøo töông, vieàn teá baøo khoâng ñeàu. Coù nhieàu<br /> nhaân, nhaân raát lôùn, coù chaát nhieãm saéc thoâ, dô. Tuy<br /> <br /> Nghòch saûn nheï khoù xaùc ñònh treân maãu teá baøo.<br /> Ñoái vôùi nghòch saûn naëng, treân maãu teá baøo hieän dieän<br /> nhöõng ñaùm teá baøo tuyeán nhoû, ít keát dính, caùc teá baøo<br /> xeáp choàng chaát nhau. Caùc ñaùm teá baøo naøy coù bôø<br /> khoâng ñeàu. Thænh thoaûng cuõng thaáy caùc teá baøo rôøi.<br /> Caùc teá baøo coù nhaân lôùn, taêng saéc, dò daïng, tæ leä<br /> nhaân/baøo töông taêng, maøng nhaân khoâng ñeàu. Caùc teá<br /> baøo naøy coù haït nhaân roõ. Neân löu yù ñaëc ñieåm teá baøo<br /> hoïc nghòch saûn naëng vì khoù phaân bieät vôùi carcinoâm<br /> tuyeán bieät hoùa roõ(14,16,18,21,24).<br /> Toån thöông aùc tính<br /> Teá baøo gai aùc tính<br /> <br /> Hieän dieän caùc ñaùm teá baøo xeáp thaønh nhoùm lieân<br /> keát loûng leûo vaø nhieàu teá baøo rieâng leû, teá baøo ña daïng,<br /> ñuû moïi kích côõ, ñoâi khi coù hình aûnh nhaân quaùi dò, coù<br /> theå thaáy caùc teá baøo “noøng noïc”. Loïai bieät hoùa cao coù<br /> theå thaáy hình aûnh caàu söøng, coù voøng saùng quanh<br /> nhaân, maøng teá baøo roõ. Loïai bieät hoùa keùm coù nhaân raát<br /> taêng saéc, ña daïng, chaát nhieãm saéc thoâ, voùn cuïc vaø haït<br /> nhaân to, roõ(5,6,21,24,27,28).<br /> Teá baøo tuyeán aùc tính<br /> <br /> Maãu aùp giaøu teá baøo, teá baøo tuyeán aùc tính xeáp<br /> thaønh ñaùm loûng leûo hoaëc rieâng leû goàm caùc teá baøo<br /> hình truï hoaëc hình vuoâng vôùi baøo töông coù khoâng baøo<br /> saùng. Coù theå thaáy caùc teá baøo nhaãn vôùi baøo töông chöùa<br /> chaát nhaày. Tyû leä nhaân/baøo töông taêng, nhaân to, taêng<br /> saéc vaø coù maøng nhaân khoâng ñeàu, haït nhaân roõ. Phaân<br /> baøo cuõng thöôøng gaëp(4,5,6,16,17,18,20,21,22,24,28,30).<br /> Teá baøo hoïc daï daøy<br /> Bình thöôøng<br /> <br /> Maãu aùp teá baøo hieän dieän nhöõng teá baøo tuyeán cheá<br /> nhaày cuûa nieâm maïc daï daøy vuøng taâm vò, thaân vò, hang<br /> vò. Caùc teá baøo tuyeán saép xeáp thaønh nhöõng maûng daïng<br /> toå ong 2 chieàu hoaëc thaønh nhöõng daûi teá baøo truï cheá<br /> nhaày. Thænh thoaûng cuõng coù theå thaáy caùc teá baøo rôøi.<br /> Caùc teá baøo tuyeán coù nhaân nhoû, naèm leäch veà phía ñaùy,<br /> baøo töông daïng tuyeán, coù khoâng baøo hay daïng ren<br /> (lace-like). Nhaân coù chaát nhieãm saéc mòn, phaân boá<br /> <br /> 143<br /> <br /> ñeàu, coù theå coù haït nhaân nhoû. Ngoøai ra coøn coù theå thaáy<br /> ñöôïc caùc teá baøo thaønh vaø caùc teá baøo chính. Caùc teá baøo<br /> chính coù hình ña dieän vaø coù caùc haït men baét maøu<br /> kieàm. Nhaân nhoû, troøn, maøng nhaân ñeàu ñaën. Teá baøo<br /> thaønh coù hình thaùp, baøo töông nhieàu, coù haït, baét maøu<br /> axít. Treân maãu coøn thaáy caùc teá baøo cô trôn coù hình<br /> thoi daøi vôùi nhaân thon tuø ñaàu(14,16,18,21,24,28).<br /> Vieâm daï daøy<br /> <br /> Treân maãu aùp hieän dieän caùc maûng teá baøo tuyeán<br /> hai chieàu, hôi keát cuïm, vaø caùc teá baøo rôøi. Caùc maûng teá<br /> baøo naøy vaãn coøn phaân cöïc roõ vôùi hình aûnh “ñaøn caù’.<br /> Caùc teá baøo naøy coù nhaân lôùn, nhöng tæ leä nhaân/ baøo<br /> töông vaãn coøn bình thöôøng, maøng nhaân ñeàu, coù theå<br /> thaáy haït nhaân roõ. Caùc teá baøo naøy naèm treân neàn nhieàu<br /> baïch caàu ña nhaân trung tính vaø caùc limphoâ baøo.<br /> Ngoaøi ra coøn coù theå thaáy caùc teá baøo thoaùi hoùa vaø xaùc teá<br /> baøo(14,16,18,21,24).<br /> Carcinoâm tuyeán<br /> <br /> Maät ñoä teá baøo treân maãu raát giaøu, caùc teá baøo raát dò<br /> daïng, xeáp rôøi raïc hoaëc keát thaønh caùc ñaùm nhoû. Ñoù laø<br /> caùc teá baøo truï hay hình hoäp coù ñoä dò daïng cao, tæ leä<br /> nhaân/ baøo töông cao. Baøo töông ña saéc, coù khoâng baøo<br /> vaø coù theå chöùa chaát nhaày. Nhaân taêng saéc, maøng nhaân<br /> khoâng ñeàu, haït nhaân roõ, thöôøng coù phaân baøo. Caùc teá<br /> baøo naøy coù theå xuaát hieän treân neàn vieâm naëng vaø<br /> nhöõng thay ñoåi ñi keøm trong vieâm daï daøy, tröôøng hôïp<br /> naøy caàn chaån ñoaùn phaân bieät vôùi vieâm daï daøy. Caùc<br /> tröôøng hôïp carcinoma bieät hoùa roõ caùc teá baøo xeáp<br /> thaønh nhöõng ñaùm khoâng gian ba chieàu khoâng keát<br /> dính, maát phaân cöïc vaø caùc teá baøo rôøi. Trong<br /> carcinoma tuyeán bieät hoùa keùm hay carcinoma lan toûa<br /> loaïi teá baøo nhaãn maät ñoä teá baøo thay ñoåi vaø coù nhieàu teá<br /> baøo rôøi daïng teá baøo nhaãn. Caùc teá baøo aùc tính coù baøo<br /> töông khoâng baøo hoùa daïng boït baøo vaø nhaân taêng saéc,<br /> bò ñaåy leäch ra ngoaïi vi teá baøo. Caùc teá baøo naøy khaù<br /> gioáng vôùi caùc ñaïi thöïc baøo neân thöôøng nhaàm<br /> laãn(,14,16,18,21,,24).<br /> Teá baøo hoïc ñaïi traøng<br /> Treân maãu aùp teá baøo cuûa ñaïi traøng coù theå thaáy caùc<br /> teá baøo tuyeán xeáp daïng maûng hình toå ong, nhaân troøn,<br /> naèm ôû rìa teá baøo, maøng nhaân ñeàu vaø moät haït nhaân<br /> khoâng roõ. Ngoaøi ra, cuõng coù theå thaáy caùc teá baøo cô<br /> <br /> 144<br /> <br /> trôn(14,16,18,21,24,26,28).<br /> Caùc teá baøo tuyeán coù hình truï hoaëc teá baøo ñaøi xeáp<br /> daïng toå ong. Nhaân teá baøo naèm ôû ngoïai vi, coù hình<br /> troøn, maøng nhaân ñeàu vaø haït nhaân khoâng roõ .<br /> Vieâm loùet ñaïi traøng<br /> <br /> Caùc toån thöông do vieâm loùet thöôøng coù nhieàu<br /> baïch caàu ña nhaân trung tính, limphoâ baøo, moâ baøo<br /> keøm nhieàu teá baøo sôïi cuûa moâ lieân keát. Hình aûnh treân<br /> maãu aùp teá baøo töông töï nhö trong vieâm daï<br /> daøy(14,16,18,21,24).<br /> Nghòch saûn cuûa daï daøy vaø ñaïi traøng<br /> <br /> Hình aûnh teá baøo cuûa nghòch saûn cuûa daï daøy vaø ñaïi<br /> traøng gioáng nhau. Nhöõng thay ñoåi nghòch saûn naøy coù<br /> theå thaáy ôû moät polyp (tuyeán oáng hay tuyeán nhaùnh), u<br /> tuyeán phaúng, hay treân moät tình traïng vieâm loeùt ñaïi<br /> traøng maïn tính.<br /> Hình aûnh teá baøo hoïc trong nghòch saûn naëng goàm<br /> caùc ñaùm teá baøo tuyeán hình truï hay hình hoäp, maát keát<br /> dính. Caùc ñaùm teá baøo naøy coù nhaân xeáp choàng chaát vaø<br /> maát phaân cöïc. Thænh thoaûng coù theå thaáy caùc teá baøo<br /> rôøi. Caùc teá baøo coù chaát nhieãm saéc thoâ, taêng saéc, maøng<br /> nhaân thay ñoåi, haït nhaân roõ, thöôøng thaáy phaân baøo. Söï<br /> hieän dieän cuûa caùc teá baøo thoaùi hoùa treân neàn vieâm cho<br /> thaáy nghòch saûn xaûy ra treân neàn vieâm loeùt ñaïi traøng<br /> maïn tính(14,16,18,21,24).<br /> Carcinoâm tuyeán ñaïi traøng<br /> <br /> Treân maãu hieän dieän caùc ñaùm teá baøo nhoû, maát<br /> phaân cöïc. Caùc teá baøo truï hay cao, dò daïng nhieàu.<br /> Ngoaøi ra, caùc ñaëc ñieåm aùc tính khaùc cuûa teá baøo cuõng<br /> thöôøng thaáy ôû caùc teá baøo naøy. Caùc nhaân xeáp taàng vaø<br /> hieân dieän treân neàn hoaïi töû.<br /> ÔÛ carcinoâm tuyeán nhaày, teá baøo hoïc coù hình aûnh<br /> caùc ñaùm nhoû teá baøo aùc tính naèm trong hoà chaát<br /> nhaày(14,16,18,21,24).<br /> Toån thöông nghi ngôø<br /> <br /> Caùc teá baøo xeáp thaønh ñaùm, nhaân choàng chaát, maát<br /> phaân cöïc. Nhaân teá baøo taêng saéc, maøng nhaân khoâng<br /> ñeàu, chaát nhieãm saéc thoâ, haït nhaân roõ(14,16,18,21,24).<br /> Caùc tröôøng hôïp chaån ñoaùn TBH laønh tính<br /> Qua keát quaû thu ñöôïc khi ñoái chieáu chaån ñoaùn<br /> <br /> Chuyeân ñeà Y Học Cơ Sở<br /> <br /> TBH vaø GPB, aùp teá baøo ñaït ñoä chính xaùc ñeán 89,3%,<br /> ñaây laø moät xeùt nghieäm ñôn giaûn , nhanh choùng, coù ñoä<br /> chính xaùc khaù cao. Tuy nhieân, coù nhieàu loaïi toån<br /> thöông aùc tính cuõng coù theå cho hình aûnh teá baøo hoïc<br /> deã nhaàm laãn vôùi toån thöông laønh tính, vaø ñieàu naøy<br /> daãn ñeán aâm tính giaû trong chaån ñoaùn, tæ leä laø 7,5%<br /> (12/160).<br /> Caùc tröôøng hôïp chaån ñoaùn TBH aùc tính<br /> Ñoái chieáu keát quaû TBH vaø GPB, aùp teá baøo ñaït coù tæ<br /> leä döông giaû laø 3,0%. Qua nghieân cöùu naøy, ta coù theå<br /> maïnh daïn aùp duïng phöông phaùp naøy vaøo thöïc teá ñeå<br /> aùp duïng cho caùc tröôøng hôïp caàn keát quaû nhanh tröôùc<br /> hoaëc trong luùc moå. Coù theå phoái hôïp vôùi sinh thieát töùc<br /> thì ñeå giuùp cho phaãu thuaät vieân coù höôùng ñieàu trò<br /> thích hôïp nhaát, trong thôøi gian.<br /> Caùc tröôøng hôïp chaån ñoaùn TBH nghi ngôø<br /> Trong caùc tröôøng hôïp naøy, phöông phaùp aùp teá<br /> baøo khoâng theå khaúng ñònh chaån ñoaùn cuï theå maø chæ<br /> döøng ôû vieäc “chaån ñoaùn nghi ngôø”. Vì ôû caùc toån<br /> thöông naøy chæ thaáy teá baøo bieán ñoåi khoâng ñieån hình<br /> nhö trong vieâm, nghòch saûn... Maëc duø khoâng cho<br /> chaån ñoaùn cuï theå, chính xaùc trong caùc tröôøng hôïp<br /> naøy nhöng aùp teá baøo cuõng cho ta moät söï caûnh giaùc<br /> caàn thieát vôùi caùc toån thöông phaûi theo doõi saùt.<br /> Phaân tích caùc tröôøng hôïp khoâng phuø hôïp<br /> Caùc tröôøng hôïp khoâng phuø hôïp giöõa chaån ñoaùn teá<br /> baøo hoïc vaø giaûi phaãu beänh trong nghieân cöùu naøy coù<br /> 17 tröôøng hôïp.<br /> Baûn chaát toån thöông laø lyù do chuû yeáu gaây khoù<br /> khaên cho vieäc chaån ñoaùn veà TBH, GPB. Vì treân tieâu<br /> baûn teá baøo hoïc chæ thaáy hình aûnh teá baøo laø chuû yeáu,<br /> ít khi khaûo saùt troïn veïn caáu truùc. Nhieàu loaïi toån<br /> thöông coù hình thaùi teá baøo raát gioáng nhau, nhaát laø<br /> caùc teá baøo bieán ñoåi do vieâm vaø nghòch saûn, hay<br /> giöõa nghòch saûn naëng vôùi carcinoâm bieät hoùa roõ,<br /> carcinoâm giai ñoïan sôùm.<br /> Hieäu quaû cuûa phöông phaùp aùp teá baøo<br /> Tæ leä aâm giaû cuûa nghieân cöùu naøy coøn khaù cao daãn<br /> ñeán ñoä nhaïy caûm cuûa nghieân cöùu coøn thaáp 85,3% do<br /> chuùng toâi quaù thaän troïng khi chaån ñoùan aùc tính treân<br /> <br /> tieâu baûn teá baøo hoïc vì caùc toån thöông aùc tính thöôøng<br /> coù tính chaát teá baøo coù theå raát phaân bieät vôùi vaøi tröôøng<br /> hôïp laønh tính hoaëc do moät soá toån thöong caàn phaûi<br /> khaûo saùt ñöôïc caáu truùc moâ hoïc. Caùc nguyeân nhaân<br /> khaùc moät phaàn laø do kyõ thuaät laáy maãu, moät phaàn do<br /> chuû quan cuûa ngöôøi ñoïc keát quaû. Ñieàu naøy phaàn naøo<br /> daãn ñeán tính chính xaùc cuûa phöông phaùp aùp teá baøo<br /> giaûm ñi.<br /> Ñoái chieáu keát quaû teá baøo hoïc vôùi keát quaû sinh<br /> thieát, chuùng toâi ghi nhaän coù 5 ca teá baøo hoïc aùc tính,<br /> nhöng GPB laønh tính, chuùng toâi xeáp 5 ca naøy vaøo<br /> nhoùm döông giaû (chieám tyû leä 3%). Tuy nhieân tyû leä<br /> naøy coù theå thaáp hôn, vì treân tieâu baûn teá baøo hoïc caùc<br /> tröôøng hôïp naøy ñeàu coù ñaày ñuû tieâu chuaån teá baøo aùc<br /> tính, coù theå aâm tính treân keát quaû GPB noäi soi laø aâm<br /> tính giaû(19), do trong quaù trình caét moûng coù theå caét<br /> chöa tôùi maët caét coù teá baøo ung thö, hoaëc ñaõ goït laáy ñi<br /> heát vuøng coù teá baøo ung thö. Keát hôïp hai phöông phaùp<br /> TBH vaø GPB seõ naâng cao hieäu quaû chaån ñoaùn.<br /> So saùnh vôùi caùc taùc giaû khaùc<br /> Baûng 6: So saùnh keát quaû vôùi caùc taùc giaû khaùc<br /> Taùc giaû<br /> Mysorekar<br /> Sharma<br /> NC naøy<br /> <br /> Ñoä nhaïy caûm<br /> <br /> Ñoä ñaëc hieäu<br /> <br /> 98,5%<br /> 85,3%<br /> <br /> 97%<br /> 93,5%<br /> <br /> Ñoä chính xaùc<br /> 95,8%<br /> 98%<br /> 89,3%<br /> <br /> Phöông phaùp aùp teá baøo coù ñoä nhaïy, ñoä ñaëc<br /> hieäu, ñoä chính xaùc töông ñoái cao, do ñoù coù theå söû<br /> duïng trong tröôøng hôïp beänh nhaân caàn coù keát quaû<br /> nhanh ñeå caùc nhaø laâm saøng coù cô sôû quyeát ñònh<br /> caùch ñieàu trò sôùm.<br /> Phöông phaùp naøy cho bieát nhöõng thoâng tin sôùm<br /> nhaát veà toån thöông vôùi sai laàm thaáp. Vì theá, aùp teá baøo<br /> giuùp cho caùc baùc só phaãu thuaät saép xeáp ñöôïc chöông<br /> trình ñieàu trò sôùm cho beänh nhaân gaàn hôn moät tuaàn<br /> so vôùi chæ chôø keát quaû moâ beänh hoïc. Hieän nay, vieäc aùp<br /> duïng TBH töùc thì ñoái vôùi caùc toån thöông ñöôøng tieâu<br /> hoùa laø phöông phaùp ñaàu tay, coù xu höôùng phaùt trieån<br /> roäng raõi vì coù theå cho chaån ñoaùn nhanh choùng nhieàu<br /> loaïi toån thöông khaùc nhau.<br /> <br /> KEÁT LUAÄN<br /> AÙp teá baøo laø moät phöông phaùp ñôn giaûn, deã söû<br /> duïng, coù theå söû duïng chung vôùi giaûi phaãu beänh ñeå<br /> <br /> 145<br /> <br />