intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Lục Ba (1947-2015): Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:173

5
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Lục Ba (1947-2015): Phần 1 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Lục Ba-vùng đất và con người; dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Lục Ba đấu tranh giành chính quyền và bảo vệ độc lập dân tộc; chi bộ Đảng thành lập, lãnh đạo nhân dân Lục Ba kháng chiến chống thực dân Pháp;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Ebook Lịch sử Đảng bộ xã Lục Ba (1947-2015): Phần 1

  1. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA (1947 - 2015)
  2. ÑAÛNG BOÄ HUYEÄN ÑAÏI TÖØ BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA (1947 - 2015) XUAÁT BAÛN NAÊM 2015
  3. LÒCH SÖÛ ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA (1947 - 2015) Chòu traùch nhieäm noäi dung Ñoàng chí Traàn Ñöùc Tuaân - Bí thö Ñaûng uûy xaõ Luïc Ba (Nhieäm kyø 2010 - 2015) Ban chæ ñaïo Ñ/c Traàn Ñöùc Tuaân Bí thö Ñaûng uûy Tröôûng ban Ñ/c Traàn Thanh Bình PBT TT ÑU - CT HÑND Phoù ban Ñ/c Phaïm Vaên Thuûy PBT ÑU - CT UBND Phoù ban Ñ/c Ñoaøn Vaên Ñoâng UV BTV - PCT HÑND UÛy vieân Ñ/c Döông Thò Chính UV BTV - CT MTTQ UÛy vieân Ñ/c Nguyeãn Ñình Tuyeân UV BCH - Caùn boä Vaên hoùa UÛy vieân Ñ/c Ñoã Xuaân Huøng UV BCH - Tröôûng Coâng an UÛy vieân Ñ/c Nguyeãn Thò Töôi Keá toaùn Ngaân saùch UÛy vieân Ñ/c Ñinh Höõu Nam Caùn boä VP ÑU UÛy vieân Toå söu taàm Ñ/c Traàn Ñöùc Tuaân Bí thö Ñaûng uûy Toå tröôûng Ñ/c Traàn Thanh Bình PBT TT ÑU - CT HÑND Toå phoù Ñ/c Phaïm Vaên Thuûy PBT ÑU - CT UBND Toå phoù Ñ/c Nguyeãn Ñình Tuyeân UV BCH - Caùn boä Vaên hoùa Toå vieân Ñ/c Ñinh Höõu Nam Caùn boä VP ÑU Toå vieân 4
  4. LÔØI GIÔÙI THIEÄU Luïc Ba laø moät xaõ mieàn nuùi thuoäc huyeän Ñaïi Töø, tænh Thaùi Nguyeân. Töø khi môùi ñaët chaân tôùi ñaây, toå tieân cuûa caùc doøng hoï Traàn, Ñinh, Hoaøng ñaõ phaûi traûi qua nhieàu khoù khaên vaát vaû, choáng choïi vôùi thieân tai ñòch hoïa, xua ñuoåi thuù döõ, môû ñaát laäp laøng. Töø thöïc teá ñaáu tranh ñeå sinh toàn, nhaân daân ñòa phöông ñaõ ñoaøn keát, kieân cöôøng vöôït qua moïi thöû thaùch, xaây döïng vaø baûo veä queâ höông. Töø trong nhöõng thaêng traàm cuûa lòch söû, vuøng ñaát Luïc Ba ñaõ hình thaønh neân nhieàu giaù trò vaên hoùa ñaëc tröng. Ñaëc bieät, truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa ngöôøi daân Luïc Ba caøng ñöôïc phaùt huy töø khi coù aùnh saùng cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam soi ñöôøng chæ loái. Bò cheá ñoä phong kieán thöïc daân boùc loät, saün coù tinh thaàn yeâu nöôùc, nhaân daân Luïc Ba ñaõ sôùm giaùc ngoä caùch maïng, taäp hôïp döôùi ngoïn côø laõnh ñaïo cuûa Ñaûng. Töø moät soá nhaân toá haêng haùi tham gia vaøo caùc phong traøo quaàn chuùng thôøi kyø tieàn khôûi nghóa, löïc löôïng caùch maïng ôû Luïc Ba ngaøy caøng phaùt trieån, ñoùng goùp quan troïng vaøo quaù trình khôûi nghóa giaønh vaø baûo veä chính quyeàn. Naêm 1947, Chi boä Ñaûng xaõ Luïc Ba ñöôïc thaønh laäp, ñaõ laõnh ñaïo nhaân daân ñoaøn keát ñaáu tranh, ñoùng goùp 5
  5. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA xöùng ñaùng vaøo söï nghieäp khaùng chieán kieán quoác. Trong 9 naêm choáng thöïc daân Phaùp xaâm löôïc, Luïc Ba xöùng ñaùng laø vuøng ñaát coù beà daøy truyeàn thoáng caùch maïng, ñaäm nghóa tình, nhaân aùi, laø An toaøn khu (ATK) cuûa Ñaûng vaø Baùc Hoà. Vôùi nhöõng ñoùng goùp quan troïng trong thôøi kyø 1945 - 1954, naêm 2000, Ñaûng boä vaø nhaân daân xaõ Luïc Ba vinh döï ñöôïc Nhaø nöôùc taëng danh hieäu cao quyù “Anh huøng löïc löôïng vuõ trang nhaân daân” thôøi kyø khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp. Tieáp tuïc phaùt huy truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø chuû nghóa anh huøng caùch maïng, töø naêm 1954 ñeán naêm 1975, Chi boä - Ñaûng boä xaõ Luïc Ba laõnh ñaïo nhaân daân haêng haùi tham gia coâng cuoäc xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi ôû mieàn Baéc, tích cöïc chi vieän cho chieán tröôøng mieàn Nam, saùt caùnh cuøng tieàn tuyeán lôùn trong söï nghieäp thoáng nhaát ñaát nöôùc. Sau ngaøy toaøn thaéng, hai mieàn Nam - Baéc sum hoïp moät nhaø, Ñaûng boä laõnh ñaïo nhaân daân chung tay khaéc phuïc haäu quaû chieán tranh, vöôït qua moïi thöû thaùch ñeå xaây döïng queâ höông theo con ñöôøng chuû nghóa xaõ hoäi. Xaõ hoäi ngaøy caøng phaùt trieån, vieäc giöõ gìn truyeàn thoáng caùch maïng, tìm hieåu nguoàn coäi caøng trôû neân caàn thieát. “OÂn coá tri taân” (xem xöa bieát nay) laø moät trong nhöõng 6
  6. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) bieän phaùp giuùp caùc theá heä sau yù thöùc roõ hôn traùch nhieäm cuûa mình vôùi queâ höông, ñaát nöôùc, laø caùch giaùo duïc truyeàn thoáng trong hieän taïi vaø töông lai. Ngaøy 28/8/2002, Ban Bí thö Trung öông Ñaûng (khoùa IX) ra Chæ thò 15-CT/TW veà “Taêng cöôøng vaø naâng cao chaát löôïng coâng taùc nghieân cöùu, bieân soaïn lòch söû Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam”. Quaùn trieät tinh thaàn Chæ thò treân, Ban Chaáp haønh Ñaûng boä xaõ Luïc Ba khoùa XX (nhieäm kyø 2010 - 2015) ñaõ toå chöùc söu taàm, nghieân cöùu vaø bieân soaïn cuoán Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015). Cuoán saùch ñöôïc bieân soaïn khaùch quan vaø khoa hoïc theo tieán trình caùc söï kieän lòch söû dieãn ra taïi Luïc Ba, ñaët trong moái quan heä vôùi lòch söû huyeän, tænh vaø ñaát nöôùc. Döôùi söï chæ ñaïo cuûa Ban Thöôøng vuï Huyeän uûy, Ban Tuyeân giaùo Huyeän uûy Ñaïi Töø, Phoøng Lòch söû Ñaûng - Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy Thaùi Nguyeân; söï ñoùng goùp yù kieán cuûa caùc baäc cao nieân, caùc theá heä caùn boä, ñaûng vieân vaø nhaân daân trong xaõ, quaù trình söu taàm, nghieân cöùu, bieân soaïn thöïc hieän töø thaùng 11/2013 ñeán nay ñaõ hoaøn thaønh. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) laø coâng trình tri aân caùc theá heä cha anh ñi tröôùc ñaõ coáng hieán trí tueä, moà hoâi coâng söùc vaø xöông maùu vì hoøa bình, aám no cuûa queâ höông. Ñaây laø taøi lieäu chính thoáng veà truyeàn 7
  7. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA thoáng caùch maïng ñòa phöông, coù taùc duïng thieát thöïc trong hoïc taäp, giaùo duïc vaø boài döôõng truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa queâ höông cho caùn boä, ñaûng vieân vaø caùc taàng lôùp nhaân daân trong xaõ. Maëc duø coù nhieàu noã löïc ñeå taùi hieän lòch söû cuûa Ñaûng boä xaõ Luïc Ba qua caùc thôøi kyø moät caùch khaùch quan, ñaày ñuû, song do taøi lieäu löu tröõ vaø caùc nhaân chöùng lòch söû ñaõ mai moät nhieàu neân cuoán saùch khoâng traùnh khoûi haïn cheá. Ban Chaáp haønh Ñaûng boä xaõ raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp quyù baùu cuûa caùc ñoàng chí caùn boä, ñaûng vieân, nhaân daân trong vaø ngoaøi xaõ ñeå hoaøn thieän cuoán saùch trong laàn taùi baûn. T/M BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA Bí thö TRAÀN ÑÖÙC TUAÂN 8
  8. Chöông môû ñaàu LUÏC BA - VUØNG ÑAÁT VAØ CON NGÖÔØI I. Ñòa lyù töï nhieân vaø quaù trình hình thaønh, phaùt trieån cuûa laøng xaõ 1. Vò trí ñòa lyù vaø ñieàu kieän töï nhieân Töø ngaõ ba Bôø Ñaäu (xaõ Coå Luõng, huyeän Phuù Löông) theo Quoác loä 37 ñeán thò traán Huøng Sôn roài reõ höôùng tænh loä 261 khoaûng 4km laø tôùi ñòa phaän Luïc Ba - moät xaõ trung du mieàn nuùi naèm ôû phía nam huyeän Ñaïi Töø, tænh Thaùi Nguyeân. Phía ñoâng xaõ Luïc Ba giaùp xaõ Taân Thaùi; phía taây giaùp 2 xaõ Myõ Yeân, Vaên Yeân; phía nam giaùp 2 xaõ Vaïn Thoï, Kyù Phuù; phía baéc giaùp xaõ Bình Thuaän. Theo baùo caùo cuûa Coâng söù Thaùi Nguyeân EÂ-si-na, töø ñaàu nhöõng naêm 30 theá kyû XX, giao thoâng treân ñòa baøn Luïc Ba ñaõ khaù phaùt trieån. Ñöôøng 38 (nay laø tænh loä 261) baét ñaàu töø Quoác loä 3 taïi thò traán Ba Haøng (huyeän Phoå Yeân) gaëp ñòa giôùi huyeän Ñaïi Töø ôû thò traán Quaân Chu, chaïy qua ñòa baøn xaõ Luïc Ba khoaûng 4km roài leân Huøng Sôn (nay laø thò traán Huøng Sôn), nhaäp vaøo ñöôøng 13A (nay laø Quoác loä 37). Tröôùc ñaây, ñöôøng 38 chæ laø ñöôøng ñaát, muøa möa laày loäi; hieän taïi ñaõ ñöôïc cöùng hoùa. Trong 9
  9. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA nhöõng naêm thöïc daân Phaùp chieám ñoùng, chuùng söû duïng con ñöôøng naøy ñeå chuyeån quaân leân taán coâng caùc vò trí quan troïng ôû Thaùi Nguyeân noùi chung vaø Ñaïi Töø noùi rieâng. Tuyeán ñöôøng 38 chaïy qua Luïc Ba ñaõ nhieàu laàn chöùng kieán cuoäc ruùt chaïy cuûa quaân Phaùp cuõng nhö nhöõng traän ñaùnh quan troïng cuûa nhaân daân ñòa phöông vaø khu vöïc laân caän. Ñaây cuõng laø tuyeán ñöôøng ñeå caùn boä, chieán syõ caùch maïng haønh quaân, vaän chuyeån löông thöïc, thuoác men, vuõ khí phuïc vuï chieán ñaáu. Quan troïng hôn, ñöôøng 38 goùp phaàn duy trì moái lieân heä caùch maïng giöõa huyeän Ñaïi Töø vôùi caùc huyeän laân caän. Ngaøy nay, tænh loä 261 laø tuyeán ñöôøng giao thoâng huyeát maïch cuûa xaõ Luïc Ba, chaïy qua caùc xoùm Haø Thaùi, Ñoàng Möa, Ñaàm Giaùo, Goø Lôùn, Baãu Chaâu. Heä thoáng giao thoâng ñang ñöôïc chính quyeàn ñaàu tö naâng caáp ñeå phuïc vuï toát hôn ñôøi soáng sinh hoaït vaø saûn xuaát cuûa nhaân daân. Ñeán thaùng 5/2015, Luïc Ba coù 16,4km ñöôøng ñaõ ñöôïc nhöïa hoùa vaø beâ toâng hoùa (chieám 58,6%). Tröôùc naêm 1975, khi chöa xaây döïng coâng trình hoà Nuùi Coác, nhaân daân Luïc Ba lôïi duïng doøng nöôùc soâng Coâng chaûy quanh xoùm Tieân Phong (phía ñoâng xaõ) ñeå di chuyeån baèng thuyeàn. Sau khi ñaép ñaäp ngaên soâng Coâng, ngöôøi daân ñòa phöông döïa vaøo maët nöôùc hoà Nuùi Coác ñeå ñi laïi, vaän chuyeån. Tuy nhieân, giao thoâng ñöôøng thuûy ôû Luïc Ba khoâng thöïc söï phoå bieán. 10
  10. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) Tröôùc kia, ñòa baøn Luïc Ba chuû yeáu laø nhöõng caùnh röøng raäm raïp, hoang vu. Nhöõng cö daân ñaàu tieân ñaët chaân ñeán ñaây ñaõ khai khaån ñaát ñai, xua ñuoåi thuù döõ ñeå laäp xoùm laøng. Chính söï bieán ñoåi cuûa töï nhieân vaø taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ñaõ laøm dieän maïo Luïc Ba thay ñoåi roõ reät. Tröôùc naêm 1975, ñòa hình Luïc Ba coù theå taïm chia thaønh 2 phaàn laø ñoài nuùi vaø vuøng ven soâng. Töø khi ñaép ñaäp ngaên soâng xaây döïng coâng trình hoà Nuùi Coác, nöôùc daâng ngaäp vuøng truõng, dieän tích ñaát cuûa xaõ bò thu heïp ñaùng keå trong khi dieän tích maët nöôùc ngaøy caøng môû roäng. Hieän nay, ñòa hình xaõ Luïc Ba thuoäc 2 nhoùm: - Dieän tích ñaát: Ñòa hình ñoài nuùi chieám chuû yeáu, nôi cao nhaát khoaûng treân 200m so vôùi möïc nöôùc bieån, goàm 2 loaïi: Neàn ñaát cuûa khu ñoài nuùi caáu taïo töø ñaát ñaù gan traâu keát hôïp ñaát ñoû bazan vaø khu ruoäng baèng phaúng coù beà maët laø lôùp ñaát maøu, phía döôùi laø lôùp ñaát ñoû bazan. - Dieän tích maët nöôùc cuûa xaõ coù söï taùc ñoäng maïnh töø baøn tay con ngöôøi, ñieån hình laø hoà Nuùi Coác. Tröôùc khi xaây hoà, ñaây laø vuøng ven soâng Coâng, coù ñaëc ñieåm töông ñoái gioáng vuøng ñoàng baèng Baéc Boä. Töø khi xaây döïng, vôùi tröõ löôïng nöôùc lôùn, hoà Nuùi Coác goùp phaàn laøm khí haäu, moâi tröôøng sinh thaùi trong laønh, coù lôïi cho söùc khoûe cuûa con ngöôøi; vuøng ñaát ven hoà coøn laø nôi canh taùc caây löông 11
  11. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA thöïc vaø hoa maøu cuûa nhaân daân. Ñeán naêm 2015, dieän tích maët nöôùc hoà Nuùi Coác thuoäc ñòa phaän xaõ Luïc Ba roäng khoaûng 300ha. Tuy nhieân, möïc nöôùc hoà thöôøng xuyeân daâng cao gaây ngaäp uùng, aûnh höôûng nhieàu tôùi ñôøi soáng nhaân daân. Ngoaøi hoà Nuùi Coác coøn coù hoà Thaønh Laäp, hieän ñang phuïc vuï nöôùc töôùi cho 25ha ñaát troàng luùa vaø hoa maøu. Treân ñòa baøn xaõ coù 4 suoái laø suoái OÂng Hieân, suoái Ñaàm, suoái Ñoâi vaø suoái La Laûi giuùp mang lôùp ñaát muøn maøu môõ töø ñoài nuùi xuoáng ñoàng ruoäng. Tuy nhieân moãi khi coù möa lôùn, khu ven suoái thöôøng xaûy ra luõ, gaây thieät haïi cho saûn xuaát. Heä thoáng ao, ñaàm lôùn nhoû naèm raûi raùc taïi caùc xoùm vôùi toång dieän tích khoaûng 13,7ha cung caáp nguoàn nöôùc doài daøo, thuaän lôïi cho vieäc töôùi tieâu troàng troït, phaùt trieån chaên nuoâi thuûy saûn. Do ñaëc tröng cuûa ñòa hình, töø xöa, maûnh ñaát vaø con ngöôøi Luïc Ba ñaõ phaûi ñoái dieän vôùi thôøi tieát khaéc nghieät. Thaùng Gieâng, thaùng 2 thöôøng coù gioù baéc reùt laïnh, möa daàm caû tuaàn, ñeán thaùng 3 trôøi môùi aám daàn leân. Vaøo muøa haï, tieát trôøi noùng böùc; tôùi muøa thu thöôøng coù möa to gioù lôùn, khí laïnh, muøa ñoâng laïi caøng reùt ñaäm. Tröôùc theá kyû XX, Luïc Ba coù dieän tích röøng töông ñoái lôùn, trong ñoù coù nhöõng khu röøng giaø (nhö röøng Quaân 12
  12. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) Chung, Ñaàm Ñôn, Nuùi Taùn...) vôùi nhieàu loaïi goã quyù (seán, lim), chim thuù vaø döôïc lieäu. Nhöõng cö daân ñaàu tieân ôû Luïc Ba ñaõ khai thaùc, taän duïng nguoàn lôïi töø röøng ñeå sinh soáng. Trong Caùch maïng thaùng Taùm vaø nhöõng naêm khaùng chieán choáng Phaùp, röøng laø nôi an toaøn ñeå phaùt trieån löïc löôïng caùch maïng. Do bom ñaïn chieán tranh vaø vieäc khai thaùc röøng cuûa nhaân daân (ñaëc bieät laø töø khi coù chính saùch ñöa ñoàng baøo mieàn xuoâi leân xaây döïng kinh teá môùi), dieän tích röøng töï nhieân ôû Luïc Ba ñaõ thu heïp ñaùng keå. Töø nhöõng naêm 1980, vieäc quaûn lyù, khai thaùc vaø baûo veä röøng ñöôïc chính quyeàn xaõ quan taâm chæ ñaïo neân dieän tích ñoài röøng ñöôïc quy hoaïch laïi vaø giao cho caùc hoä gia ñình quaûn lyù. Ñeán naêm 2015, toång dieän tích ñaát töï nhieân cuûa xaõ laø 1.313ha, trong ñoù coù 257ha ñaát laâm nghieäp, phaàn lôùn laø röøng troàng vôùi caùc loaïi caây chuû yeáu nhö keo, baïch ñaøn... 2. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån laøng xaõ Traûi qua nhieàu laàn chia taùch, saùp nhaäp, ñòa danh, ñòa giôùi Luïc Ba coù söï thay ñoåi gaén vôùi tieán trình lòch söû töøng thôøi kyø. Theo lôøi keå cuûa caùc baäc cao nieân, caùc cuï toå 3 doøng hoï Traàn, Ñinh, Hoaøng ôû Luïc Ba ñaõ ñeán nôi ñaây khai phaù ñaát ñai, sinh cô laäp nghieäp. Daàn daàn, vuøng ñaát naøy ñöôïc vun taïo cuøng quaù trình phaùt trieån cuûa laøng xoùm vaø cö daân. 13
  13. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA Theo cuoán “Caùc traán toång xaõ danh bò laõm”, ñaàu thôøi Nguyeãn Gia Long, ñòa baøn Luïc Ba thuoäc toång Tröôøng Töùc(1), huyeän Ñaïi Töø, phuû Phuù Bình, xöù Thaùi Nguyeân. Ñeán naêm Minh Meänh thöù 16 (1835), caùc huyeän Vaên Laõng, Ñaïi Töø, Phuù Löông vaø chaâu Ñònh (Ñònh Hoùa) cuûa phuû Phuù Bình ñöôïc taùch ra laäp thaønh phuû Toøng Hoùa. Theo “Ñoàng Khaùnh ñòa dö chí”, trong thôøi gian naøy, ñaát Luïc Ba thuoäc toång Tröôøng Lang(2), huyeän Ñaïi Töø, phuû Toøng Hoùa, tænh Thaùi Nguyeân. Töø naêm 1890, ñeå deã cai trò vaø ñaøn aùp cuoäc noåi daäy cuûa nhaân daân ta, thöïc daân Phaùp chia nhoû ñòa baøn Thaùi Nguyeân nhaäp vaøo caùc tieåu Quaân khu thuoäc caùc Ñaïo Quan binh. Luïc Ba cuøng vôùi caùc ñôn vò cô sôû khaùc cuûa phuû Toøng Hoùa, phuû Phuù Bình nhaäp vôùi moät soá ñòa haït thuoäc Luïc Nam, Baéc Ninh laäp thaønh tieåu Quaân khu Thaùi Nguyeân (moät trong 3 tieåu Quaân khu thuoäc Ñaïo Quan binh I Phaû Laïi). Theo Lòch söû chính trò vaø quaân söï tænh Thaùi Nguyeân cuûa Coâng söù EÂ-si-na naêm 1932, huyeän Ñaïi Töø coù 9 toång, trong ñoù Luïc Ba laø 1 trong 4 laøng(3) thuoäc (1) Toång Tröôøng Töùc coù 4 xaõ: Tröôøng Töùc, Tröôøng Döông, Luïc Ba, Phuùc Khaùn. (2) Toång Tröôøng Lang goàm 4 xaõ: Tröôøng Lang, Luïc Ba, Traøng Döông, Phuùc Khaùnh. (3) Ba laøng khaùc: Traøng Lang (nay laø Vaïn Thoï), Yeân Thaùi (nay laø Taân Thaùi) vaø Yeân Thuaän (nay thuoäc Bình Thuaän). 14
  14. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) toång Yeân Lang. Luùc naøy, laøng Luïc Ba coù 3 xoùm laø Thoå Lai, Ñoàng AÂm, Ñoàng Muoái vôùi 27 hoä gia ñình. Töø naêm 1943 ñeán naêm 1945, xaõ coù teân laø Taân An, ngay sau ñoù ñoåi laïi thaønh Luïc Ba. Taïi thôøi ñieåm naøy, caùc xoùm môùi ñöôïc hình thaønh laø Quaân Chung, Caây Lim, Ñoàng Quaøi, Röøng Hua, Baãu Chaâu. Ñeán ñaàu naêm 1945, ñòa baøn xaõ coù 94 hoä sinh soáng raûi raùc ôû 8 xoùm. Ñeå quy tuï söùc maïnh toång hôïp phuïc vuï cho cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, thaùng 8/1948, Luïc Ba hôïp nhaát vôùi Vaïn Thoï, Phuùc Thoï (Phuùc Thoï nay thuoäc xaõ Phuùc Taân, huyeän Phoå Yeân) thaønh xaõ Traøng An. Thaùng 10/1953, Luïc Ba taùch khoûi xaõ Traøng An ñeå trôû thaønh xaõ ñoäc laäp. Moät soá xoùm thuoäc ñòa baøn Luïc Ba tröôùc ñaây cuõng tieán haønh chia taùch vaø ñoåi teân: - Xoùm Thoå Lai ñoåi teân thaønh Quyeát Thaéng; - Xoùm Ñoàng AÂm ñoåi thaønh Ñoàng Tieán; - Xoùm Röøng Hua ñoåi thaønh Tröôøng Sôn; - Xoùm Ñoàng Muoái ñoåi thaønh Quyeát Tieán; - Xoùm Ñoàng Quaøi ñoåi teân thaønh Ñoàng Ngheø; - Xoùm Quaân Chung chia taùch thaønh 2 xoùm laø Quaân Chung vaø Ñoàng Thanh; - Xoùm Caây Lim ñoåi teân thaønh xoùm Tieân Phong. 15
  15. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA Rieâng xoùm Baãu Chaâu vaãn giöõ nguyeân teân cuõ. Nhö vaäy, sau khi taùi laäp, xaõ Luïc Ba coù 9 xoùm laø: Tröôøng Sôn, Ñoàng Ngheø, Tieân Phong, Ñoàng Tieán, Quyeát Tieán, Quyeát Thaéng, Quaân Chung, Baãu Chaâu, Ñoàng Thanh. Ñeán naêm 1957, toaøn xaõ coù 246 hoä vôùi 1.110 nhaân khaåu, goàm 239 hoä daân toäc Kinh, 5 hoä daân toäc Thoå (sau naøy goïi laø Taøy) vaø 2 hoä daân toäc Ngaùi. Töø khi quy hoaïch xaây döïng hoà Nuùi Coác, phaàn ñaát cuûa caùc xoùm Tröôøng Sôn, Quyeát Thaéng, Ñoàng Ngheø, Ñoàng Thanh, Ñoàng Tieán vaø moät phaàn xoùm Quyeát Tieán ñöôïc quy hoaïch thaønh ñaát loøng hoà, nhaân daân daàn daàn phaûi di chuyeån vaøo khu ñaát cao hôn. Tröôùc tình hình ñoù, chính quyeàn xaõ ñeà nghò vaø ñöôïc caáp treân pheâ chuaån veà vieäc thaønh laäp 8 xoùm môùi, goàm: Vaên Thanh, Thaønh Laäp, Baãu Chaâu, Goø Lôùn, Ñaàm Giaùo, Ñoàng Möa, Haø Thaùi, Bình Höông. Caùc xoùm naøy khoâng thay ñoåi ñòa danh, ñòa dö cho tôùi ngaøy nay. Cuøng vôùi söï toàn taïi, phaùt trieån cuûa caùc laøng xoùm trong quaù trình döïng vaø giöõ nöôùc, cô caáu cö daân hoäi tuï ôû Luïc Ba phong phuù vaø ña daïng. Tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm, treân ñòa baøn xaõ coù 5 doøng hoï lôùn laø Ñinh, Hoaøng, Döông, Nguyeãn, Traàn. Sau ngaøy toaøn quoác khaùng chieán, nhaân daân töø caùc tænh mieàn xuoâi, caùc khu ñoâ thò leân taûn cö, sau ñoù ôû laïi 16
  16. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) sinh cö laäp nghieäp. Töø nhöõng naêm 60 theá kyû XX, thöïc hieän chuû tröông cuûa Ñaûng vaø Chính phuû, chính quyeàn vaø nhaân daân trong xaõ ñaõ ñoùn tieáp caùc hoä daân ôû mieàn xuoâi nhö Thaùi Bình, Nam Ñònh, Haø Nam, Haø Noäi… leân khai hoang, xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá mieàn nuùi. Nhaân daân trong xaõ ñaõ chia seû ruoäng vöôøn, coâng cuï lao ñoäng, taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå baø con nhanh choùng hoøa nhaäp vaø oån ñònh cuoäc soáng treân queâ höông môùi. Ñoàng baøo sô taùn coi nôi ñaây laø queâ höông thöù hai cuûa mình, ra söùc xaây döïng Luïc Ba ngaøy caøng giaøu ñeïp. Ñeán thaùng 5/2015, toaøn xaõ coù 1.248 hoä (4.368 nhaân khaåu). Cuõng nhö caùc xaõ mieàn nuùi khaùc, Luïc Ba laø nôi nhieàu daân toäc sinh soáng cuøng nhau töø laâu ñôøi. Traûi qua nhieàu theá kyû, lôùp lôùp theá heä keá tieáp nhau vun taïo maûnh ñaát Luïc Ba. Hieän nay, treân ñòa baøn xaõ coù 7 daân toäc anh em cuøng sinh soáng bao goàm: Kinh, Taøy, Nuøng, Saùn Dìu, Möôøng, Dao, Cao Lan. Ngöôøi Kinh laø cö daân baûn ñòa ôû Luïc Ba. Hieän nay, treân ñòa baøn xaõ, ngöôøi Kinh chieám 92% daân soá. Caùc daân toäc khaùc ñeán Luïc Ba muoän hôn vaø soáng ñan xen vôùi ngöôøi Kinh. Moái lieân heä giöõa ngöôøi Kinh vôùi caùc daân toäc khaùc chuû yeáu laø do quan heä hoân nhaân. Söï xen keõ toäc ngöôøi ôû ñòa phöông laø moät hieän töôïng phoå bieán, taïo ñieàu kieän ñeå caùc daân toäc coù söï giao löu, tieáp xuùc, hoïc hoûi, cuøng 17
  17. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA giuùp ñôõ nhau phaùt trieån, taïo neàn taûng chaéc chaén cho tình ñoaøn keát daân toäc. Moãi daân toäc coù phong tuïc, taäp quaùn, loái soáng, neáp nghó… khaùc nhau. Tuy nhieân, neùt ñeïp töông ñoàng trong taâm hoàn vaø coát caùch cuûa nhaân daân Luïc Ba laø tính côûi môû, nhaân haäu, thaúng thaén, trung thöïc, caàn cuø, nhaãn naïi trong lao ñoäng, kieân cöôøng, duõng caûm trong ñaáu tranh choáng thieân tai, ñòch hoïa. Trong lòch söû, nhaân daân Luïc Ba coù nhieàu ñoùng goùp trong vieäc baûo veä bieân cöông Toå quoác, choáng laïi söï baønh tröôùng cuûa caùc theá löïc ngoaïi bang. Tuy phong tuïc taäp quaùn khaùc nhau nhöng caùc daân toäc anh em luoân tröôùc sau nhö moät, soáng gaàn guõi, hoøa thuaän, cuøng nhau ñoaøn keát xaây döïng vaø baûo veä queâ höông Luïc Ba. II. Truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø truyeàn thoáng vaên hoùa 1. Truyeàn thoáng yeâu nöôùc vaø ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm Hoøa quyeän vôùi truyeàn thoáng cuûa caû daân toäc ta trong coâng cuoäc döïng nöôùc vaø giöõ nöôùc, nhaân daân Luïc Ba noái tieáp nhau töø ñôøi naøy qua ñôøi khaùc ñaõ xaây döïng nhöõng giaù trò truyeàn thoáng toát ñeïp. Trong ñoù, giaù trò noåi baät laø tinh thaàn yeâu nöôùc, yù chí quaät cöôøng, baát khuaát, möu trí, kieân cöôøng ñaáu tranh vaø giaønh thaéng lôïi tröôùc moïi keû thuø xaâm löôïc. 18
  18. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) Truyeàn thoáng yeâu nöôùc cuûa nhaân daân Luïc Ba baét nguoàn töø nhöõng tình caûm bình dò, ñôn sô. Ñaàu tieân, ñoù laø tình caûm ñoái vôùi nhöõng ngöôøi thaân yeâu, ruoät thòt, tình laøng nghóa xoùm, sau phaùt trieån thaønh tình yeâu ñaát nöôùc. Tình yeâu nöôùc laø sôïi chæ ñoû xuyeân suoát quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa coäng ñoàng Luïc Ba. Thôøi phong kieán, nhaân daân ñòa phöông nhieàu laàn ñöùng leân choáng aùch xaâm löôïc cuûa ngoaïi bang. Naêm 1858, thöïc daân Phaùp noå suùng xaâm löôïc Vieät Nam; ñeán naêm 1884 chieám thaønh Thaùi Nguyeân vaø sau ñoù cho quaân ñaùnh chieám Ñaïi Töø. Cuoái theá kyû XIX, thöïc daân Phaùp tieáp tuïc laäp theâm caùc choát ñoàn binh ôû Luïc Ba, Caùt Neâ ñeå phoái hôïp vôùi ñoàn Huøng Sôn trong vieäc tieâu dieät löïc löôïng nghóa quaân Yeân Theá. Chuùng cuõng ñaåy maïnh baét phu baét lính, vô veùt taøi nguyeân, ñaët ra caùc thöù thueá voâ lyù laøm ñôøi soáng nhaân daân ñòa phöông ngaøy caøng cöïc khoå. Töø cuoái nhöõng naêm 90 theá kyû XIX, nghóa quaân Yeân Theá phaùt trieån löïc löôïng sang Thaùi Nguyeân. Chung loøng chung söùc ñaùnh Taây, nhaân daân Luïc Ba ñaõ tích cöïc uûng hoä cuoäc khôûi nghóa Yeân Theá cuûa cuï Ñeà Thaùm, haêng haùi tieáp teá löông thöïc, thöïc phaåm, daãn ñöôøng cho nghóa quaân hoaït ñoäng. Ñaàu naêm 1896, döôùi söï chæ huy cuûa Ñeà Dinh, nghóa quaân Yeân Theá ñaõ toå chöùc 16 traän ñaùnh, tieâu dieät haøng chuïc teân ñòch, khieán lính Phaùp 19
  19. BAN CHAÁP HAØNH ÑAÛNG BOÄ XAÕ LUÏC BA trong ñoàn Luïc Ba hoaûng sôï. Cuõng döôùi söï giuùp ñôõ cuûa nhaân daân Luïc Ba cuøng nhaân daân Bình Thuaän, Taân Thaùi, Caùt Neâ… nghóa quaân do Ñeà Nguyeãn laõnh ñaïo ñaõ toå chöùc nhieàu traän ñaùnh tieâu hao löïc löôïng quaân Phaùp. Naêm 1917, thöïc daân Phaùp taêng cöôøng sieát chaët quaûn lyù, thieát laäp 7 ñoàn binh ôû Ñaïi Töø. Vöôït qua söï kìm keïp, nhaân daân Ñaïi Töø noùi chung, nhaân daân Luïc Ba noùi rieâng vaãn nhieät tình höôûng öùng vaø tham gia khôûi nghóa Thaùi Nguyeân do Ñoäi Caán vaø Löông Ngoïc Quyeán laõnh ñaïo. Cuoäc khôûi nghóa keùo daøi hôn 4 thaùng gaây nhieàu thieät haïi naëng neà cho Phaùp, khieán boä maùy cai trò taïi Haø Noäi kinh hoaøng. Caùc cuoäc noåi daäy treân cuoái cuøng ñeàu thaát baïi nhöng tinh thaàn, yù chí chieán ñaáu cöùu nöôùc cuûa nhaân daân Luïc Ba chöa bao giôø bò daäp taét. Nhöõng cuoäc khôûi nghóa ñoù goùp phaàn hun ñuùc theâm truyeàn thoáng yeâu nöôùc, ñaáu tranh choáng giaëc ngoaïi xaâm cuûa nhaân daân Luïc Ba tröôùc khi coù Ñaûng laõnh ñaïo. Truyeàn thoáng ñaáu tranh baát khuaát tieáp tuïc ñöôïc phaùt huy khi Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam ra ñôøi vaø naém quyeàn laõnh ñaïo. 2. Caùc di tích lòch söû - vaên hoùa Töø xa xöa, nhaân daân Luïc Ba ñaõ xaây döïng ñình, chuøa ñeå thôø cuùng caùc vò thaàn linh, töôûng nhôù nhöõng ngöôøi coù 20
  20. Lòch söû Ñaûng boä xaõ Luïc Ba (1947 - 2015) coâng vôùi laøng nöôùc. Tröôùc naêm 1945, ôû Luïc Ba coù moät soá ngoâi chuøa, ñình, ngheø. Chuøa Luïc Ba (teân chöõ Haùn laø “Cam Lam huyeàn töï”) thôø Phaät vaø 2 coâng chuùa Ngoïc Haân, Quyønh Hoa. Haøng naêm, nhaân daân trong huyeän ñeàu ñeán leã Phaät caàu an trong 2 ngaøy. Chuøa coù 9 gian, caùc coät ñeàu laøm baèng goã lim to 2 ngöôøi oâm môùi heát. Phía ngoaøi coång chuøa coù 2 gian nhaø daønh ñeå treo chuoâng ñoàng (chuoâng cao 1,4m, roäng 70cm, khi ñaùnh duøng voà goã, tieáng vang tôùi taän xaõ Baûn Ngoaïi). Ngoaøi ra, chuøa coøn coù 1 chieác khaùnh ñoàng vôùi chieàu cao laø 1,5m. Ñình Luïc Ba goàm 4 gian xaây baèng gaïch, do caùc giaùp Ñoâng - Taây - Nam - Baéc troâng nom teá töï; 1 ngheø ôû xoùm Ñoàng Quaøi. Vaøo ngaøy 14 - 15 thaùng Gieâng haøng naêm, nhaân daân röôùc thaùnh töø ngheø vaøo ñình vaø toå chöùc teá leã, môû nhieàu troø chôi nhö ñaáu vaät, chôi ñu, côø töôùng. Heát ngaøy 15, khi giaõ hoäi, nhaân daân laïi röôùc thaùnh töø ñình veà ngheø. Thöïc hieän chuû tröông “Tieâu thoå khaùng chieán” trong nhöõng naêm choáng thöïc daân Phaùp, nhaân daân Luïc Ba ñaõ dôõ boû ñình, chuøa, ngheø nhaèm caûn böôùc haønh quaân cuûa giaëc, ñeà phoøng ñòch laáy ñoù laøm choã chieám ñoùng, laäp ñoàn boát. Nhöõng naêm gaàn ñaây, nhaân daân ñòa phöông ñaõ höng coâng tu boå chuøa Luïc Ba. 21
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0