zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Giá trị của cộng hưởng từ tiểu khung trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đối chiếu với kết quả sinh thiết qua đường trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

10
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Giá trị của cộng hưởng từ tiểu khung trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đối chiếu với kết quả sinh thiết qua đường trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm trình bày một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của ung thư tuyến tiền liệt và kết quả của sinh thiết qua đường trực tràng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giá trị của cộng hưởng từ tiểu khung trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đối chiếu với kết quả sinh thiết qua đường trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm

HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ HÀ NỘI NĂM 2022 GIÁ TRỊ CỦA CỘNG HƯỞNG TỪ TIỂU KHUNG TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT ĐỐI CHIẾU VỚI KẾT QUẢ SINH THIẾT QUA ĐƯỜNG TRỰC TRÀNG DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM Nguyễn Đình Hướng1, Nguyễn Văn Thiệu1 TÓM TẮT 26 Chẩn đoán ung thư của MRI tiểu khung: Sn Mục tiêu: một số đặc điểm lâm sàng và cận 91,3%, Sp 58,3%, Acc 89,4%. Biến chứng: phải lâm sàng của ung thư tuyến tiền liệt và kết quả can thiệp (0%), không biến chứng (76,7%), đau của sinh thiết qua đường trực tràng. (17,9%), tiểu máu (3,6%), xuất tinh ra máu Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: 56 (1,8%). trường hợp sinh thiết tuyến tiền liệt qua đường Kết luận: CHT tiểu khung có độ phân giải trực tràng dưới hướng dẫn của siêu âm, có kết cao, giá trị chẩn đoán chính xác cao, là phương quả giải phẫu bệnh từ 04/2019 đến tháng pháp thường quy đánh giá tổn thương tuyến tiền 02/2022. liệt, định hướng vị trí sinh thiết. Kỹ thuật sinh Kết quả: 56 bệnh nhân, độ tuổi trung bình thiết TTL là một kĩ thuật khó, phức tạp, có thể có 69,8. 44 trường hợp cho kết quả ung thư (78,6%), tai biến, cần thực hiện nghiêm ngặt theo quy viêm (3,6%), quá sản lành tính (21,4%). Lâm trình kỹ thuật nhằm đạt hiệu quả cao nhất, tai sàng: tiểu khó (79,5%); thăm trực tràng: Sn biến ít nhất. (34,1%), Sp (75%), Acc (83,3%). Nồng độ PSA huyết thanh (PSA tt): 54 trường hợp (96,4%) SUMMARY >10ng/ml, 2 trường hợp (3,6%)30gr (91,1%); tổn thương ở COMPARE TO RESULTS OF 1 thùy (34,1%), tổn thương ở 2 thùy (65,9%); vị TRANSRECTAL ULTRASOUND- trí ngoại vi (68,2%), trung tâm (31,8%); thâm GUIDED BIOPSIES nhiễm mỡ quanh tuyến (70,5%); xâm lấn túi tinh, Purpose: to investigate some clinical and trực tràng hay gặp nhất (25%); đặc điểm tổn paraclinical features of prostate cancer and thương : T2 giảm tín hiệu (83,3%), T2FS giảm results of the transrectal ultrasound-guided tín hiệu (93,2%), DWI tăng tín hiệu (100%), biopsy. ngấm thuốc mạnh (95,5%), ngấm thuốc ít (4,5%). Materials and methods: 56 cases of transrectal ultrasound-guided prostatic biopsy 1 Bệnh viện Ung bướu Hà Nội which had anatomical pathology results, from Tác giả liên hệ: Nguyễn Văn Thiệu 04/2019 to 02/2022. SĐT: 0362 778 870 Results: 56 patients had a mean age of 69,8 Email: thieunv1992@gmail.com years. There were 44 cases cancer prostate Ngày nộp bài: 26/07/2022 (78,6%), inflammation (3,6%), benign prostate Ngày phản biện: 30/09/2022 hyperplasia (21,4%). Dysuria ratio was 79,5%, Ngày phê duyệt: 10/10/2022 rectal examination were: Sn (34,1%), Sp (75%), 218
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Acc (83,3%). Serum PSA level (PSA tt) was số liệu của viện ung thư quốc gia và bệnh >10ng/ml in 54 cases (96,4%), 30gr (91,1%); a cộng sự (2012) tiến hành nghiên cứu ở 1098 lobe (34,1%), both lobes (65,9%); peripheral ở người đàn ông > 50 tuổi taị khu vực Thành zone (68,2%), central zone (31,8%); periprostatic phố Hồ Chí Minh thì tỉ lệ ung thư tuyến tiền fat invasion (70,5%); rectal and seminal vesicle liệt là 3% [4] . Chẩn đoán xác định cần dựa invasion (25%); T2 hypointense (83,3%), T2FS vào thăm trực tràng, PSA huyết thanh, kết hypointense (93,2%), DWI hyperintense (100%), quả sinh thiết tuyến tiền liệt, trong đó kết quả enhancement (95,5%). Diagnostic values of sinh thiết là chẩn đoán quyết định. Sinh thiết pelvis MRI in Sn, Sp, and Acc were 91,3%, có vai trò quyết định trong chẩn đoán ung 58,3%, and 89,4% respectively. Biopsy thư tuyến tiền liệt, tuy nhiên kết quả sinh complications included need intervention (0%), thiết phụ thuộc vào phương pháp, kỹ thuật not complication (76,7%), pain (17,9%), sinh thiết. Có nhiều phương pháp sinh thiết hematuria (3,6%), haematospermia (1,8%). tuyến tiền liệt, ngày nay trên thế giới và tại Conclusion: Pelvis MRI has high-resolution Việt Nam chủ yếu sinh thiết tuyến tiền liệt images, high diagnostic value, and is a regular qua trực tràng dưới hướng dẫn của siêu âm. selection method for assessing prostate, guide Theo EAU (2008), sinh thiết tuyến tiền liệt located biopsy. Transrectal ultrasound-guided dưới hướng dẫn của siêu âm qua trực tràng là biopsy of the prostate is a difficult procedure, tiêu chuẩn vàng trong chẩn đoán mô bệnh complicated, and potentially dangerous, which học tuyến tiền liệt. [5] should be strictly followed according to the Tại bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, phương technical process in order to achieve the highest pháp sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hướng dẫn efficiency and the least adverse effects. của siêu âm qua trực tràng được thực hiện từ năm 2017 đã đóng vai trò quan trọng trong I. ĐẶT VẤN ĐỀ chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư tuyến tiền Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là ung liệt. Việc chẩn đoán sớm ung thư tuyến tiền thư có tần suất mới mắc đứng hàng thứ 2 và liệt đã giúp theo dõi và điều trị được tích cực tần suất tử vong đứng hàng thứ 5 tính riêng hơn, kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. cho nam giới trên toàn thế giới [1] . Tại Mỹ, ung thư tuyến tiền liệt là ung thư có tần suất II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU mới mắc đứng hàng thứ nhất và gây chết 2.1. Đối tượng nghiên cứu: 56 bệnh nhân đứng hàng thứ 2 (chỉ sau ung thư phổi) tính được sinh thiết tuyến tiền liệt dưới hướng riêng cho nam giới [2], người ta ước tính dẫn siêu âm qua đầu dò trực tràng, tại Bệnh trong số nam giới đang sống, cứ 7 người thì viện ung bướu Hà Nội. Thời gian từ tháng có 1 người sẽ được chẩn đoán ung thư tuyến 4/2019 đến tháng 2/2022. Bệnh nhân được tiền liệt (15,3%), và cứ 38 người thì có 1 chụp CHT tiểu khung trước thủ thuật. Các người sẽ chết vì bệnh lý này (2,6%) [3]. bệnh nhân có chỉ định chụp CHT tiểu khung Tại Việt Nam ung thư tuyến tiền liệt có tỉ đánh giá tuyến tiền liệt, có tổn thương nghi lệ tăng nhanh trong những năm vừa qua, theo ngờ được chỉ định sinh thiết qua đường trực 219
HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ HÀ NỘI NĂM 2022 tràng dưới hướng dẫn siêu âm. Có đầy đủ III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU thông tin bệnh án, có kết quả giải phẫu bệnh 3.1. Đặc điểm chung: lứa tuổi hay gặp sau sinh thiết. ung thư tuyến tiền liệt là 70-79 (38,6%). 2.2. Phương pháp nghiên cứu: Nghiên 3.2. Triệu chứng lâm sàng và cận lâm cứu được tiến hành tiến cứu, mô tả so sánh. sàng: Sử dụng bệnh án mẫu để thu thập các thông tin nghiên cứu: kết quả CHT; giải phẫu bệnh Tiểu khó là triệu chứng thường gặp nhất sau sinh thiết. (79.5%). Trong khi đó, tiểu máu ít gặp nhất ➢ Nhận định kết quả CHT trước sinh (6.8%) thiết. Thăm trực tràng nghi ngờ ung thư TTL là ➢ Quy trình sinh thiết tuyến tiền liệt dưới 18/56 bệnh nhân và sinh thiết phát hiện 15 hướng dẫn siêu âm: bệnh nhân đạt tỉ lệ 83,3% trường hợp ung - Nhịn ăn, chuẩn bị sạch đại trực tràng thư. trước sinh thiết - Xác định vị trí sinh thiết bằng siêu âm, Trong nhóm nghiên cứu, bệnh nhân được đối chiếu với kết quả CHT chỉ định sinh thiết có PSA cao >10ng/ml có - Giảm đau: tiền mê, giảm đau tại chỗ, 54 bệnh nhân chiếm 96,4%. lắp máy theo dõi Giá trị PSA trung bình của các bệnh nhân - Chuẩn bị dụng cụ vô khuẩn: đầu dò, ung thư: 440,97ng/ml. kim sinh thiết, băng gạc, parafin… Có 22,22% bệnh nhân có xét nghiệm - Sát khuẩn ống hậu môn bằng betadin. PSAt >10ng/ml được chỉ định sinh thiết cho - Định vị kim sinh thiết vào vị tổn kết quả âm tính (không ung thư). thương nghi ngờ, lấy bệnh phẩm, cho bệnh phẩm vào lọ đựng dung dịch cố định. Tất cả bệnh nhân trong nhóm nghiên cứu - Nhét gạc cầm máu sau khi lấy đủ bệnh có kết quả sinh thiết không ung thư đều có phẩm, nằm bất động bắt chéo chân, chuyển PSA tăng >10ng/ml. bệnh nhân về khoa điều trị theo dõi tiếp. Bảng: liên quan giữa độ ác tính của ung thư với giá trị của PSA. Gleason 6 7 8-10 Tổng PSA N TL% N TL% N TL% N TL% 20 2 100 16 94,1 22 88 40 91 Tổng 2 100 17 100 25 100 44 100 3.3. Đặc điểm hình ảnh và giá trị của cộng hưởng từ tiểu khung: Ung thư chiếm tỉ lệ cao ở nhóm bệnh nhân có trọng lượng tuyến từ 30-100gr (42 trường hợp chiếm 95,5%). Trong nhóm ung thư, tổn thương cả hai thùy trên hình ảnh có 29 trường hợp (65,9%) 220
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Vùng ngoại vi chiếm 68,2%, vùng trung tâm 31,8%. Có 31 bệnh nhân chiếm 70,5% có thâm nhiễm vỏ bao tuyến tiền liệt Vị trí xâm lấn hay gặp ở túi tinh và trực tràng (11 trường hợp chiếm 25%). Di căn hạch chậu 6 trường hợp (13,6%) Đặc điểm hình ảnh trên các chuỗi xung: Chuỗi xung Tăng tín hiệu Giảm tín hiệu Tổng T2 9 (16,7%) 35 (83,3%) 44 T2FS 3 (6,8%) 41(93,2%) 44 Ngấm thuốc + 42 (95,5%) +/- 2 (4,5%) 44 DIFFUSION 44 (100%) 0 44 Giá trị của chụp CHT phát hiện UTTTL là: Sn: 91,3%; Sp: 58,3%; Acc: 89,4% Biến chứng sau sinh thiết 23,2% (13 bệnh nhân), trong đó đau ở 10 bệnh nhân (17,9%). Có 43 bệnh nhân chiếm 76,7% bệnh nhân không có biến chứng. IV. BÀN LUẬN yếu là có rối loạn đường tiểu trong đó hay 4.1. Nhóm tuổi: gặp nhất là tiểu khó, có 35/44 bệnh nhân có Trong 44 bệnh nhân được sinh thiết có kết triệu chứng này chiếm 79,5%, tiểu máu là quả ung thư, độ tuổi trung bình của nhóm triệu chứng ít gặp nhất có 3 bệnh nhân chiếm nghiên cứu là 69,8 ± 8,3 trẻ tuổi nhất là 51 6,8%. tuổi, cao nhất 89 tuổi, tập trung nhiều ở lứa 4.3. Kết quả thăm trực tràng: tuổi từ 60-79 tuổi chiếm 65,9%. So với một Trong nghiên cứu của chúng tôi có 18/56 số nghiên cứu ở nước ngoài BN trong nhóm bệnh nhân nghi ngờ ung thư chiếm tỉ lệ nghiên cứu của chúng tôi có tuổi trung bình 32,1% và trong số những bệnh nhân thăm cao hơn, tác giả Gore tuổi trung bình của 369 trực tràng nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt kết BN được sinh thiết 6 mẫu là 61,4 (56-67 quả sinh thiết có 15 trường hợp ung thư. tuổi), Philip (2004) thực hiện sinh thiết TTL Trong số 38 BN thăm trực tràng không thấy cho 445 BN có tuổi trung bình 64,5%, Shim TTL có bất thường, kết quả sinh thiết phát và cộng sự (2007) thực hiện sinh thiết TTL hiện 29 BN ung thư tuyến tiền liệt. cho 516 BN ở Hàn Quốc có tuổi trung bình Qua đó chúng tôi xác định được độ nhạy 64,1 ± 7,8 [8]. và độ đặc hiệu của thăm trực tràng để chẩn 4.2. Triệu chứng lâm sàng đoán ung thư tuyến tiền liệt là độ nhạy Triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt 34,1%, độ đặc hiệu 75% và giá trị chẩn đoán giai đoạn đầu giống như triệu chứng của tăng 83.3%. sản tuyến tiền liệt là các biểu hiện rối loạn Trong nghiên cứu của Vũ Lê Chuyên đường tiểu dưới, giai đoạn muộn xuất hiện (2012) với 65 bệnh nhân có thăm trực tràng các triệu chứng của di căn vào xương, đau bình thường được sinh thiết vì gia tăng PSA, cột sống, khung chậu. Trong nhóm nghiên phát hiện được 5 trường hợp ung thư, chiếm cứu của chúng tôi triệu chứng lâm sàng chủ 7,7% [11]. Với 157 bệnh nhân có thăm trực 221
HỘI THẢO PHÒNG CHỐNG UNG THƯ HÀ NỘI NĂM 2022 tràng bất thường được sinh thiết, phát hiện hiện trên cộng hưởng từ có 15 bệnh nhân 28 trường hợp ung thư, chiếm 17,83% . Kết tương ứng 34,1% có tổn thương ở một bên, quả này cho thấy, nếu nghi ngờ ung thư khi còn lại có 29 bệnh nhân có tổn thương ở hai thăm trực tràng thì khả năng bệnh nhân bị bên ứng với 65,9%. Trong đó thì vùng ngoại ung thư gia tăng đáng kể. vi là vùng hay gặp nhất chiếm 30 bệnh nhân Trước khi phương pháp siêu âm tuyến tiền tương ứng 68,2%. liệt phát triển thì phương pháp duy nhất để Giá trị của chụp CHT phát hiện UTTTL, khám thực thể tuyến tiền liệt chỉ là thăm trong số 47 trường hợp trên hình ảnh CHT có khám tuyến này bằng ngón tay gián tiếp qua nghi ngờ, sinh thiết phát hiện 42 trường hợp thành trước của trực tràng và đánh giá theo ung thư, độ nhạy của phương pháp là 91,3%. chủ quan, với phương pháp này khi người Trong số 9 bệnh nhân không nghi ngờ trên thày thuốc cảm nhận thấy bất kỳ cảm giác có hình ảnh CHT, có 7 trường hợp cho kết quả nốt hoặc cục hoặc bất kỳ cảm giác rắn hoặc sinh thiết lành tính, độ đặc hiệu đạt 58,3%. không đều nào ở tuyến tiền liệt đều có thể Giá trị chẩn đoán đúng của CHT là 89,4%. nghi ngờ đó là các dấu hiệu của ung thư Kết quả sinh thiết: Trong nhóm nghiên tuyến tiền liệt. cứu của chúng tôi, số bệnh nhân được chỉ Trên thực tế thăm trực tràng là một triệu định và thực hiện thủ thuật là 56 trường hợp, chứng chủ quan phụ thuộc vào kinh nghiệm trong số đó có 44 trường hợp cho kết quả bác sỹ và giai đoạn của khối u. Một nguyên giải phẫu bệnh ung thư chiếm 78,6%, có 12 nhân nữa cũng có thể là do đặc điểm của bệnh nhân chiếm 21,4% bệnh nhân cho kết nhân ung thư nếu nằm ở vùng chuyển tiếp quản phì đại TTL, trong số này có 2 bệnh sâu trong tuyến thì khi thăm trực tràng chúng nhân có kèm theo tình trạng viêm. ta không thể phát hiện được. 4.5. Biến chứng sau sinh thiết: 4.4. Hình ảnh chụp cộng hưởng từ Đau là triệu chứng thường gặp sau sinh tuyến tiền liệt: thiết, có 10 bệnh nhân trong nhóm nghiên Trong nghiên cứu của chúng tôi 100% cứu chiếm 17,9%, chủ yếu là bệnh nhân có bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ TTL có cảm giác đau ít. Việc phối hợp tốt với bác sỹ tiêm thuốc đối quang từ. Về trọng lượng gây mê hồi sức và giảm đau tại chỗ góp phần tuyến tiền liệt trong nhóm bệnh nhân sinh làm giảm đau cho bệnh nhân. Trong nhóm thiết, có 5 bệnh nhân có trọng lường TTL bệnh nhân được sinh thiết, không gặp trường
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 519 - THÁNG 10 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 thuật giúp xác định tổn thương nghi ngờ 9. Eichler K (2006), "Diagnostic value of tuyến tiền liệt, nhưng có biến chứng, cần systematic biopsy methods in the nắm vững kĩ thuật, thực hiện đúng quy trình investigation of prostate cancer", a systematic nhằm đạt độ chính xác cao, giảm biến chứng review. J Urol, 175(5)(20), 1605- xảy ra. 10. Samis S et al (2013), "Optimal techniques of prostate biopsy and specimen hanling", TÀI LIỆU THAM KHẢO American Urologycal Association, Inc, 1. J Ferlay et al (2015), "Cancer incidence and advancing Urology. mortality worldwide: sources, methods and 11. Vũ Lê Chuyên và các cộng sự (2010), "Tầm major patterns in GLOBOCAN 2012", Int J soát ung thư tuyến tiền liệt - Kết quả bước đầu Cancer, 136(5), E359- tại bệnh viện Bình Dân", Y Học TP. Hồ Chí 2. R. L. Siegel, K. D. Miller, A. Jemal (2015), Minh, 14(1), 534-538. "Cancer statistics, 2015", CA Cancer J Clin, 12. “ Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị ung 65(1), 5-29. thư tuyến tiền liệt”, Bộ Y Tế (2020) 3. A. J Stephenson, E. A. Klein (2016), 13. Vũ Văn Ty, Nguyễn Văn Học và cộng sự "Epidemiology, Etiology, and Prevention of (2010), "Kết quả sinh thiết tiền liệt tuyến qua Prostate Cancer", Campbell-Walsh Urology, trực tràng dưới hướng dẫn của siêu âm", Tạp 2543-2564. chí Y Học TPHCM, phụ bản 1, 543-549. 4. Vũ Lê Chuyên, Đào Quang Oánh, Đỗ Anh 14. Nguyễn Tuấn Vinh, Vũ Văn Ty và cộng sự Toàn (2012), "Khảo sát tỷ lệ ung thư tuyến (2010), "Tầm soát ung thư tiền liệt tuyến, kết tiền liệt ở nam giới trên 50 tuổi đến khám tại quả bước đầu tại bệnh viện Bình Dân", Hội bệnh viện Bình Dân", Y Học TP. Hồ Chí nghị thường niên bệnh viện Bình Dân lần thứ Minh, 16(1), 335-342. 15. 5. MD J.Stephen Jone (2008), "Minimizing pain 15. Phan Văn Hoàng, Nguyễn Văn Học và and optimizing patient experience during Nguyễn Chí Phong (2010), "Sinh thiết tuyến prostate biopsy", Prostate biopsy (Chapter tiền liệt 12 mẫu qua ngã trực tràng tại bệnh 11), 124 -128. viện Bình Dân", Tạp chí Y học thành phố Hồ 6. Heidenreich A., G. Aus, associates (2008), Chí Minh. "Guidelines on prostate cancer", Guideline 16. Nguyễn Lan Hương (2018), “Nghiên cứu Eropean Association of Urology 2008 editon. giá trị sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm 7. K.K Hodge, Mc Neal J.E, T.A Stamey qua đương trực tràng trong chẩn đoán ung thư (1989), "Random systematic versus directed tuyến tiền liệt”, luận văn thạc sỹ y học chuyên ultrasound guided transrectal core biopsies of ngành chẩn đoán hình ảnh the prostate", The Journal of Urology, Vol 17. Lê Tuấn Khuê (2012), “Đánh giá kết quả 142, 71-75. sớm của phẫu thuật nội soi ngoài phúc mạc 8. J Philip(2004), "Effect of peripheral biopsies cắt tuyến tiền liệt tận gốc” in maximising early prostate cancer detection 18. Vũ Văn Tỵ (2012), “So sánh kết quả sinh in 8, 10 or 12-core biopsy regimens", BJU Int, thiết tuyến tiền liệt 6 mẫu với 12 mẫu qua ngã 93(9)(18), 1218- trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm” 223

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.