zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y khoa - Dược

Giá trị thang điểm SOFA và nồng độ lactat trong tiên lượng tử vong bệnh nhân do sốc nhiễm khuẩn tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

4
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày việc tiên lượng tử vong bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn bằng thang điểm SOFA và nồng độ Lactat tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích trên 125 trường hợp sốc nhiễm khuẩn nhập khoa Cấp cứu – Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giá trị thang điểm SOFA và nồng độ lactat trong tiên lượng tử vong bệnh nhân do sốc nhiễm khuẩn tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An

HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGÀNH Y TẾ NGHỆ AN MỞ RỘNG NĂM 2020 GIÁ TRỊ THANG ĐIỂM SOFA VÀ NỒNG ĐỘ LACTAT TRONG TIÊN LƯỢNG TỬ VONG BỆNH NHÂN DO SỐC NHIỄM KHUẨN TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊ ĐA KHOA NGHỆ AN Nguyễn Hữu Tân1, Nguyễn Đức Phúc1, Trần Bá Biên1, Hồ Yên Ca1, Đặng Ngọc Anh1, Thái Bình Dương1, Đào Thị Hương1, Nguyễn Thị Mai Thơ2. TÓM TẮT 43 SUMMARY Mục tiêu: Tiên lượng tử vong bệnh nhân sốc VALUES OF SOFA SCALE AND nhiễm khuẩn bằng thang điểm SOFA và nồng độ CONCENTRATION OF LACTAT IN Lactat tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ PROGNOSIS OF DEATH DUE TO An. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: SEPTIC SHOCK AT NGHE AN Nghiên cứu mô tả cắt ngang có phân tích trên GENERAL FRIENDSHIP HOSPITAL 125 trường hợp sốc nhiễm khuẩn nhập khoa Cấp Objectives: Prognosis of patient mortality in cứu – Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. septic shock by SOFA scale and lactate Kết quả: Tỷ lệ tử vong do sốc nhiễm khuẩn là concentration at Nghe An General Friendship 65,6%. Điểm SOFA trung bình 11,6 ±2.8, SOFA Hospital. Subjects and Methods: Descriptive là thang điểm có giá trị trong tiên lượng bệnh cross-sectional study analyzed 125 cases of nhân tử vong do sốc nhiễm khuẩn (diện tích dưới septic shock admitted to the Emergency đường cong ROC (AUCROC) =0,81, điểm cắt Department - Nghe An General Friendship 9,5, độ nhạy 0,805, độ đặc hiệu 0,767). Nồng độ Hospital. Results: The mortality rate from septic lactat trung bình 2-5.9 mmol/l). Lactat có điểm shock was 65.6%. Average SOFA score of 11.6 cắt trong tiên lượng tử vong/ nặng xin về là 7,83 ± 2.8, SOFA is a valid scale in prognosis of với độ nhạy 0,488, độ đặc hiệu 0,837. Kết luận: patient death from septic shock (area under ROC Thang điểm SOFA là thang điểm có giá trị trong curve (AUCROC) = 0.81, cut point 9.5, degree tiên lượng bệnh nhân tử vong/ nặng về do sốc sensitivity 0.805, specificity 0.767). The average nhiễm khuẩn. Nồng độ lactat tại thời điểm được concentration of lactate is 2-5.9 (mmol / l). chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn có giá trị tiên lượng Lactate had a cutoff in the mortality / severe trung bình. prognosis of 7.83 with a sensitivity of 0.488 and Từ khoá: SOFA, lactat, sốc nhiễm khuẩn. a specificity of 0.837. Conclusion: The SOFA scale is a valuable scale in the prognosis of death / severe patient loss from septic shock. The lactate concentration at the time of diagnosis of 1 Bệnh viện Hữu Nghị Đa Khoa Nghệ An. septic shock is of medium prognosis. 2 Trường Đại học Y khoa Vinh Keywords: SOFA, lactat, septic shock. Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Hữu Tân Email: Drnguyenhuutan1984@gmail.com I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngày nhận bài: 2.11.2020 SNK là tình trạng suy đa cơ quan cấp tính Ngày phản biện khoa học: 10.11.2020 do nhiễm khuẩn, tưới máu đến các tạng Ngày duyệt bài: 27.11.2020 294
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 giảm, thúc đẩy phản ứng viêm hệ thống và đồng ý tham gia nghiên cứu, có đủ bằng rối loạn chuyển hóa kéo dài, tồn tại trong chứng chẩn đoán SNK theo Hội nghị đồng một chuỗi liên tục từ tình trạng nhiễm khuẩn, thuận quốc tế lần thứ 3 (Sepsis 3) 2016. nhiễm khuẩn huyết, SNK rối loạn chức năng Tiêu chuẩn loại trừ: BN không có đủ số đa cơ quan và tử vong, là một trong những liệu theo bảng thu thập có sẵn, BN SNK nghi nguyên nhân có tỷ lệ tử vong hàng đầu ở các ngờ có kèm theo sốc khác, có tiền sử rối loạn đơn vị Hồi sức - Cấp cứu và có xu hướng ý thức, BN là người nước ngoài. tăng lên [7]. Tại Việt Nam chưa có số liệu 2.2. Phương pháp nghiên cứu thống kê toàn quốc, nhưng tại một số bệnh Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 10/2019- viện tỷ lệ tử vong do SNK là 60% ở người 08/2020 tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa lớn và khoảng 70 - 80% cho trẻ em [8]. Nghệ An với thiết kế nghiên cứu mô tả cắt Hiện nay, có một số yếu tố có liên quan ngang có phân tích bằng phương pháp chọn đến tiên lượng tử vong ở BN SNK trong đó mẫu thuận tiện, cỡ mẫu 125 BN. có một số dấu ấn sinh học như lactat. Đây là Các biến số nghiên cứu gồm: Tuổi, giới một xét nghiệm thường quy trong nhiễm tính, bệnh đồng mắc, số ngày nằm viện, vị trí khuẩn huyết và SNK, có vai trò định hướng ổ nhiễm khuẩn; tỷ lệ tử vong, điểm qSOFA, chẩn đoán, tiên lượng và giúp bác sỹ định nồng độ PCT. Sau khi thu thập các biến số hướng dùng kháng sinh ở những BN nhiễm trên qua bệnh án nghiên cứu, chúng tôi nhập khuẩn, nhiễm khuẩn huyết hay SNK. Ngoài và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 20.0. ra, để đánh giá mức độ nặng và tiên lượng BN SNK, trên thế giới đã áp dụng nhiều III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU thang điểm, mỗi thang điểm có giá trị tiên 3.1. Đặc điểm chung lượng khác nhau như qSOFA và SOFA. Tuổi trung bình 67,1 ±15,8 tuổi, nhóm Trong đó, SOFA là thang điểm được Hội tuổi 61 – 80 chiếm tỷ lệ cao nhất 40.8%, nghị đồng thuận quốc tế về nhiễm khuẩn nhóm < 41 tuổi chiếm 3.2%. BN nam giới huyết lần thứ 3 khuyến cáo sử dụng trong chiếm 55,2% cao hơn so với nữ giới 44,8%. tầm soát sớm và chẩn đoán nhiễm khuẩn Có 80,8% BN có các bệnh lý đồng mắc. huyết và được nghiên cứu chứng minh có giá Tim mạch là bệnh đồng mắc chiếm tỷ lệ cao trị trong tiên lượng bệnh nhân SNK. Nghiên nhất 29,6%, tiếp đến là bệnh lý đái tháo cứu nhằm mục tiêu: Tiên lượng tử vong bệnh đường 22,4%. Có 12% BN có tiền sử lạm nhân sốc nhiễm khuẩn bằng thang điểm dụng corticoid. BN có bệnh lý đồng mắc có SOFA và nồng độ Lactat tại Bệnh viện Hữu nguy cơ tử vong cao gấp 3,9 lần so với BN nghị Đa khoa Nghệ An. không có bệnh lý đồng mắc (OR =3,9, CI 95% (1,5- 10), p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGÀNH Y TẾ NGHỆ AN MỞ RỘNG NĂM 2020 3.2. Giá trị của thang điểm SOFA và nồng độ lactat trong tiên lượng tử vong do sốc nhiễm khuẩn 34,4% Tử vong/ 65,6% nặng về Sống Biểu đồ 1: Tỷ lệ tử vong bệnh nhân Nhận xét: Trong số 125 BN của nhóm nghiên cứu, có 65,6% BN tử vong/ nặng về. Bảng 1. Điểm qSOFA và nồng độ PCT tại khoa Cấp cứu Chung Tử vong/ nặng về Sống p ( X  SD) ( X  SD) ( X  SD) qSOFA 11,6 ±2,8 8,5 ±2,3 10,5 ±3 p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Bảng 3. Liên quan giữa các mức nồng độ lactat với tỷ lệ tử vong Nồng độ Tử vong/ nặng về Sống Tổng lactat (n =82) (n =43) (N =125) p (mmol/l) N % n % n % 2 – 5,9 29 35,4 29 67,4 58 46,4 6 – 9,9 25 30,5 11 25,6 36 28,8 10 – 13,9 16 19,5 2 4,7 18 14,4 p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGÀNH Y TẾ NGHỆ AN MỞ RỘNG NĂM 2020 đây như trong nghiên cứu của Hoàng Văn Vì vậy, đối với các BN có tình trạng viêm Quang (2011), tuổi trung bình là 63,6 ±15,0 ổ bụng có các yếu tố nguy cơ như người cao [1]. tuổi, suy giảm miễn dịch,...cần được điều trị Nam giới chiếm 55,2% cao hơn nữ giới tích cực, đúng phác đồ để không dẫn đến tình (44,8%). Kết quả này phù hợp với nghiên trạng bệnh nặng hơn như nhiễm khuẩn huyết cứu của nhiều tác giả, tuy nhiên tỷ số nam/ hay SNK. Đồng thời cần phải dự phòng các nữ có khác nhau. Đa số các nghiên cứu đều bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cho các đối cho thấy nam chiếm tỷ lệ cao hơn nữ, nghĩa tượng có yếu tố nguy cơ cao. là nữ có nguy cơ mắc nhiễm khuẩn huyết, 4.2. Giá trị của thang điểm SOFA và SNK thấp hơn so với nam giới. Đó có thể do nồng độ lactat trong tiên lượng tử vong do đáp ứng miễn dịch bẩm sinh của nữ giới tốt sốc nhiễm khuẩn hơn, sự khác biệt về Hormon giới tính: Trong số 125 BN thuộc nhóm nghiên cứu, Hormon giới tính nam - androgen bị ức chế có 65,6% BN tử vong/ nặng về. Tỷ lệ này trong quá trình nhiễm khuẩn, nam giới có cao hơn hẳn so với các nghiên cứu trước đây, tình trạng suy giảm miễn dịch qua trung gian như nghiên cứu của Nguyễn Viết Quang tế bào. Ngược lại, nội tiết tố sinh dục nữ có Hiển năm 2015 - 2017 tỷ lệ tử vong của BN tác dụng tăng cường miễn dịch, thể hiện vai SNK là 42,9% [4]. trò bảo vệ cơ thể trước nhiễm trùng. Ngoài Nghiên cứu của chúng tôi áp dụng tiêu ra, có sự khác nhau về tỷ lệ mắc bệnh mãn chuẩn chẩn đoán SNK của Sepsis 3 (2016) tính, yếu tố xã hội - môi trường như rượu trong khi các nghiên cứu trên tuân theo các bia, thuốc lá, môi trường làm việc...[6]. định nghĩa SNK của từng thời kỳ khác nhau. Bệnh lý đồng mắc chiếm tỷ lệ cao nhất là Do vậy, tỷ lệ tử vong của chúng tôi cao hơn tim mạch (29,6%) (trong đó tăng huyết áp so với các nghiên cứu này có thể là do thay hay gặp hơn cả) tiếp đến là bệnh lý đái tháo đổi trong định nghĩa chẩn đoán SNK. Ngoài đường (22,4%). Chúng tôi nhận thấy rằng, ra, một số yếu tố khác có thể giải thích sự BN có bệnh đồng mắc có nguy cơ tử vong khác biệt, chẳng hạn như tuổi BN, bệnh lý cao gấp 3,9 lần so với BN không có bệnh mãn tính đi kèm, vị trí, loại nhiễm khuẩn, đồng mắc (p
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 497 - THÁNG 12 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 SNK tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ là 0,76. Tuy nhiên điểm cắt trong nghiên cứu An, đã đưa ra tỷ lệ tử vong là 75% [3], cao này là 10, độ nhạy 0,623, độ đặc hiệu 0,806 hơn nhiều so với nghiên cứu của chúng tôi cao hơn so với nghiên cứu của chúng tôi [1], mặc dù cả hai nghiên cứu đều cùng áp dụng của Hoàng Văn Quang, điểm SOFA trung một tiêu chuẩn chẩn đoán. Điều này phần bình là 9,3 ±3,1, trong đó nhóm BN sống là nào đó phản ánh về chất lượng trong quy 8,0 ±2,9, nhóm tử vong/ nặng về 10 ±2,7, trình nhận biết, xử trí và điều trị BN SNK khác biệt có ý nghĩa thống kê (p
HỘI NGHỊ KHOA HỌC NGÀNH Y TẾ NGHỆ AN MỞ RỘNG NĂM 2020 gây thiếu oxy mô. Tại tổ chức, các mô cơ thể huyết nặng và sốc nhiễm khuẩn”, Hội nghị sẽ tăng cường chiết tách oxy do vậy sẽ làm khoa học kỹ thuật lần thứ 34 Đại học y dược cho độ bão hòa oxy tĩnh mạch từ từ giảm TP Hồ Chí Minh 2017. dần. Nếu quá trình này tiếp tục kéo dài, tình 3. Nguyễn Văn Thuỷ (2019). Áp dụng thang trạng nợ oxy mô ngày một trầm trọng, mô cơ điểm SOFA, qSOFA và APACHE II trong tiên lượng tử vong ở bệnh nhân sốc nhiễm thể sẽ xuất hiện quá trình chuyển hóa yếm khuẩn tại khoa Hồi sức tích cực - Chống độc khí sản sinh ra lactat. Kết quả là lactat tăng Bệnh viện Hữu Nghị Đa Khoa Nghệ An, Đề dần trong máu. Do đó, chỉ số lactat lúc mới tài cấp cơ sở báo cáo tháng 12/ 2019. nhập viện góp phần đánh giá mức độ nặng ở 4. Nguyễn Viết Quang Hiển (2019). Nghiên BN sốc. Nồng độ lactat càng cao tiên lượng cứu giá trị của Presepsin huyết tương trong BN càng nặng. Theo dõi nhiều lần nồng độ chẩn đoán và tiên lượng bệnh nhân nhiễm lactat máu có thể giúp đánh giá hiệu quả của khuẩn nặng và sốc nhiễm khuẩn, Luận văn các biện pháp hồi sức ở bệnh nhân nhiễm Tiến sỹ Y học, Viện nghiên cứu khoa học Y khuẩn huyết nặng, SNK. dược lâm sàng 108. 5. Trần Xuân Thịnh (2017). Nghiên cứu sự V. KẾT LUẬN biến đổi và giá trị tiên lượng của Thang điểm SOFA là thang điểm có giá Procalcitonin huyết thanh ở bệnh nhân nhiễm trị trong tiên lượng BN tử vong/ nặng về do khuẩn nặng/ sốc nhiễm khuẩn sau phẫu thuật SNK (AUCROC =0,81, điểm cắt là 9,5 điểm, ổ bụng, Luận văn Tiến sỹ Y học, Trường Đại độ nhạy 0,805, độ đặc hiệu 0,767). Nồng độ học Y Hà Nội. lactat tại thời điểm được chẩn đoán SNK có 6. Avni T, Lador A., Lev S., et al (2015). giá trị tiên lượng trung bình (AUCROC “Vasopressors for the treatment of septic shock”: Systematic review and Meta- =0,681, điểm cắt là 7,83 mmol/l, độ nhạy Analysis. Plos One, 10(8), pp e0129305. 0,488, độ đặc hiệu 0,837). 7. Mayr F.B., Yende S., Angus D.C (2014), “Epidemiology of severe sepsis”, Virulence, 5 TÀI LIỆU THAM KHẢO (1), pp 4-11. 1. Hoàng Văn Quang (2011). Nghiên cứu đặc 8. Ndidiamaka Musa, Srinivas điểm lâm sàng và kết quả điều trị suy đa tạng Murthy, Niranjan Kissoon, Rakesh Lodha, ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn, Luận án tiến and Suchitra Ranjit (2019), Pediatric Sepsis sỹ y học, Trường Đại học Y Hà Nội. and Septic Shock Management in Resource- 2. Nguyễn Thị Hoàng Anh (2017). Đánh giá Limited Settings. https:// kết quả bước đầu điều trị nhiễm khuẩn huyết www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553811/ nặng và sốc nhiễm khuẩn trong 6 giờ đầu theo hướng dẫn “Chiến dịch hồi sức nhiễm khuẩn 300

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.