intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giá trị tiên lượng tử vong của thang điểm SOFA trên bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST
Báo xấu
11
lượt xem 6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sốc nhiễm khuẩn đặc trưng bởi suy tuần hoàn cấp, giảm tưới máu và cung cấp oxy mô, gây suy đa tạng, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Bài viết Giá trị tiên lượng tử vong của thang điểm SOFA trên bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn tiến hành nghiên cứu xác định giá trị tiên lượng tử vong của điểm SOFA trên bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giá trị tiên lượng tử vong của thang điểm SOFA trên bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn

  1. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 520 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 GIÁ TRỊ TIÊN LƯỢNG TỬ VONG CỦA THANG ĐIỂM SOFA TRÊN BỆNH NHÂN SỐC NHIỄM KHUẨN Thiều Thị Trúc Quyên1, Huỳnh Văn Ân1 TÓM TẮT 1 đơn biến, chúng tôi ghi nhận có 7 yếu tố nguy cơ Đặt vấn đề: Sốc nhiễm khuẩn có tỷ lệ tử tử vong là tuổi ≥ 65, số tạng suy 48 giờ, điểm vong cao 40-60%, khi có suy đa tạng tăng lên 60- SOFA 48 giờ, denta SOFA ≥ 0, điểm SOFA từng 80%. Đánh giá mức độ nặng của bệnh để tiên tạng thần kinh, tim mạch và hô hấp 48 giờ ≥ 2. lượng và phân bố hợp lý các nguồn lực là nhiệm Qua tìm mô hình hồi quy tối ưu và phân tích hồi vụ quan trọng, đặc biệt là tại khoa hồi sức tích quy đa biến, chúng tôi ghi nhân có hai yếu tố cực. Điểm SOFA đơn giản, khảo sát toàn diện nguy cơ tử vong độc lập là điểm SOFA 48 giờ và suy chức năng các tạng theo thời gian. Do đó, denta SOFA ≥ 0. chúng tôi tiến hành nghiên cứu xác định giá trị Kết luận: SOFA 48 giờ và denta SOFA ≥ 0 tiên lượng tử vong của điểm SOFA trên bệnh có giá trị tiên lượng tử vong trên bệnh nhân sốc nhân sốc nhiễm khuẩn. nhiễm khuẩn. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Từ khoá: SOFA 0 giờ, SOFA 48 giờ, denta Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu. Thời gian nghiên SOFA cứu từ tháng 11/2019 đến tháng 05/2020, các bệnh nhân ≥18 tuổi nhập khoa Hồi sức tích cực - SUMMARY Chống độc, bệnh viện Nhân dân Gia Định; được VALUE OF SOFA SCORE chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn [theo Hội nghị đồng PREDICTING MORTALITY IN SEPSIS thuận quốc tế lần thứ 3 về nhiễm khuẩn huyết và SHOCK PATIENTS sốc nhiễm khuẩn (Sepsis-3)]. Bệnh nhân được Background: Septic shock has a high tính điểm SOFA vào thời điểm chẩn đoán (SOFA mortality rate of 40-60%, when there is multi- 0 giờ) và sau 48±2 giờ (SOFA 48 giờ). Denta organ failure, it increases to 60-80%. Assessing SOFA là hiệu số của điểm SOFA 48 giờ trừ cho the severity of the disease to predict and SOFA 0 giờ. Sử dụng mô hình hồi quy Cox để rationally distribute resources is an important xác định yếu tố nguy cơ tử vong độc lập. task, especially in the intensive care unit. SOFA Kết quả: Nghiên cứu trên 39 bệnh nhân sốc score is simple, comprehensive investigation of nhiễm khuẩn có tuổi trung bình là 67,72 ± 16,69, organ failure over time. Therefore, we conduct a tỷ lệ tử vong là 56,41%. Qua phân tích hồi quy study to determine the mortality prognostic value of SOFA score in patients with septic shock. Methods: We performed a prospective 1 Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện cohort study from November 2019 to May 2020, Nhân dân Gia Định conducted in septic shock patients [according to Chịu trách nhiệm chính: Thiều Thị Trúc Quyên the 3rd International Consensus Conference on Email: trucquyen2451@gmail.com sepsis and septic shock (Sepsis-3)] 18 years of Ngày nhận bài: 15.9.2022 age and older who admitted to Intensive Care Ngày phản biện khoa học: 15.10.2022 Unit – Nhan Dan Gia Dinh Hospital. The patient Ngày duyệt bài: 10.11.2022 3
  2. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT NĂM 2022 - BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH was scored SOFA at the time of diagnosis số quan trọng để dự đoán tử vong. Điểm (SOFA 0 hours) and after 48 ± 2 hours (SOFA SOFA đơn giản, khảo sát toàn diện tình trạng 48-hour). Denta SOFA is the difference of the suy chức năng các tạng theo thời gian và có SOFA 48-hour score minus the SOFA 0-hour. giá trị tiên lượng cao đã được chứng minh Using Cox regression model to determine qua nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, việc sử independent risk factors for death. dụng bảng điểm SOFA cho tiên lượng cần Results: The study on 39 septic shock được đánh giá thường xuyên chứ không chỉ patients had an average age of 67.72 ± 16.69, and dựa trên điểm SOFA ban đầu. Nhiều nghiên the mortality rate was 56.41%. Through cứu đã chỉ ra rằng điểm SOFA vào thời điểm univariate regression analysis, we found that there are 7 mortality risk factors: age ≥ 65, the 48 giờ kể từ lúc bệnh nhân nhập khoa ICU có number of organs with impaired at 48-hour, giá trị tiên lượng tốt hơn SOFA ban đầu và SOFA 48-hous score, delta SOFA ≥ 0, score denta SOFA có tương quan thuận với tiên SOFA for each central nervous system, lượng tử vong [2]. cardiovascular and respiratory at 48-hour ≥ 2. Tại Việt Nam các tác giả cũng cho thấy Through finding the optimal regression model rằng điểm SOFA 48 giờ và denta SOFA có and multivariate regression analysis, we recorded giá trị tiên lượng cao với diện tích dưới two independent mortality risk factors are SOFA đường cong ROC ở mức khá đển tốt[3],. Tuy 48-hour score and delta SOFA ≥ 0. nhiên, các nghiên cứu trên đã thực hiện từ Conclusion: The SOFA 48-hour scores and khá lâu, trước khi thang điểm SOFA được delta SOFA ≥ 0 have prognostic values of death đưa vào tiêu chuẩn chẩn đoán theo đồng in septic shock patients. thuận quốc tế về định nghĩa nhiễm khuẩn Keywords: SOFA 0-hour, SOFA 48-hour, huyết và sốc nhiễm khuẩn năm 2016 delta SOFA (SEPSIS-3). Tại Việt Nam, từ khi SEPSIS-3 I. ĐẶT VẤN ĐỀ ra đời vào năm 2016, chưa có nhiều nghiên cứu về giá trị tiên lượng tử vong của thang Sốc nhiễm khuẩn đặc trưng bởi suy tuần điểm SOFA, nhất là trên đối tượng bệnh hoàn cấp, giảm tưới máu và cung cấp oxy nhân sốc nhiễm khuẩn. Do đó, chúng tôi tiến mô, gây suy đa tạng, nếu không điều trị kịp hành nghiên cứu “Giá trị tiên lượng tử vong thời có thể dẫn đến tử vong. Tỷ lệ tử vong của thang điểm SOFA trên bệnh nhân sốc của sốc nhiễm khuẩn từ 40-60%, khi có suy nhiễm khuẩn” để đánh giá khả năng tiên đa tạng thì tăng lên khoảng 60-80%[1]. Số lượng tử vong của thang điểm SOFA, nhất tạng suy càng nhiều, mức độ suy tạng càng tại thời điểm chẩn đoán, sau 48 giờ kể từ khi nặng thì tiên lượng tử vong càng tăng. Do đó, chẩn đoán và denta SOFA. nhiều thang điểm đánh giá suy tạng đã ra đời như thang điểm MODS, LODS và SOFA. II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đánh giá tuần tự tình trạng rối loạn chức Nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu tại bệnh năng cơ quan ở bệnh nhân nhiễm khuẩn viện Nhân dân Gia Định, từ tháng 11/2019 huyết và sốc nhiễm khuản lúc nhập khoa đến tháng 05/2020. ICU và sau 48 giờ là một trong những thông 4
  3. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 520 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Đối tượng nghiên cứu là các bệnh nhân Y đức: Nghiên cứu được Hội đồng Đạo (BN) ≥18 tuổi nhập khoa Hồi sức tích cực - đức trong nghiên cứu y sinh học của Trường Chống độc được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch chấp (SNK) [theo Hội nghị đồng thuận quốc tế lần thuận ngày 11/12/2019 số 175/HĐĐĐ và thứ 3 về nhiễm khuẩn huyết và sốc nhiễm được Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y khuẩn (Sepsis-3)] và có thời gian nằm viện sinh học của Bệnh viện Nhân dân Gia Định ≥48 giờ. Chúng tôi không chọn các BN có chấp thuận ngày 17/02/2020 số 03/NDGĐ- tiển căn bệnh gan, bệnh thận mạn, bệnh lý HĐĐĐ. huyết học, tai biến mạch máu não mà không Phương pháp Phân tích và xử lý số thể xác định điểm SOFA nền. liệu: Biến định tính được trình bày dưới Nghiên cứu được tiến hành như sau: dạng phần trăm và so sánh bằng phép kiểm Thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán và xét Chi bình phương hay kiểm định Fisher (khi nghiệm để tính điểm SOFA 0 giờ vào thời tần số mong đợi nhỏ
  4. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT NĂM 2022 - BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH Bệnh đồng mắc - Tăng huyết áp (n,%) 24(61,54) - Đái tháo đường (n,%) 19(48,71) - Rối loạn lipid máu (n,%) 10(25,64) - Bệnh tim thiếu máu cục bộ (n,%) 7(17,95) - Bệnh cơ xương khớp (n,%) 6(15,38) - Tai biên mạch máu não (n,%) 5(12,82) - Ung thư (n,%) 5(12,82) - Suy tim (n,%) 3(7,69) - COPD (n,%) 2(5,13) - Suy thượng thận mạn (n,%) 2(5,13) Cơ quan nhiễm khuẩn - Hô hấp (n,%) 23(58,97) - Tiêu hoá (n,%) 8(20,51) - Tiết niệu (n,%) 6(15,39) - Da - mô mềm (n,%) 2(5,13) Thời gian bắt đầu dùng kháng sinh (trung bình ± độ lệch chuẩn) 2,12 ± 0,89 giờ Liệu pháp thay thế thận liên tục - Có (n,%) 24(61,54) - Không (n,%) 15(38,46) 75,58 ± 32,05 giờ Thời gian thay thế thận liên tục (trung bình ± độ lệch chuẩn) Kết cục 17 (43,59) - Sống (n,%) 22 (56,41) - Tử vong (n,%) Dân số nghiên cứu có tuổi trung bình của trung bình là 2,12 ± 0,89 giờ, trong đó nhóm khá cao, 67,72 ± 16,69 tuổi và nam giới tử vong và nhóm sống lần lượt là 2,11 giờ và chiếm 58,97%. Thời gian nằm viện trung 2,12 giờ. Có 24 BN được CRRT. Thời gian bình là 16,28 ± 9,89 ngày. Tăng huyết áp và tiến hành CRRT kéo dài trung bình 75,58 ± đái tháo đường là hai bệnh đồng mắc thường 32,05 giờ. Trong nghiên cứu của chúng tôi, gặp nhất, có tỷ lệ lần lượt là 61,54% và BN tử vong do sốc nhiễm khuẩn chiếm tỉ lệ 48,71%. Nhiễm khuẩn hô hấp chiếm tỷ lệ là 56,41%. cao nhất (58,97%), tiếp đến là nhiễm khuẩn Đặc điểm về các điểm số suy tạng tiêu hoá (20,51%) và nhiễm khuẩn tiết niệu trong thang điểm SOFA 15,39%. Thời gian bắt đầu dùng kháng sinh 6
  5. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 520 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 Bảng 2. Đặc điểm về các điểm số suy tạng trong thang điểm SOFA Điểm Độ lệch Giá trị Giá trị Điểm trung bình chuẩn cao nhất thấp nhất SOFA 0 giờ 10,49 2,56 16,0 4,0 SOFA 48 giờ 9,18 3,78 16,0 1,0 Denta SOFA -1,31 3,33 5 -10 0 giờ 1,85 1,42 4 0 Thần kinh 48 giờ 1,90 1,17 4 0 0 giờ 3,90 0,31 4 3 Tim mạch 48 giờ 2,80 1,70 4 0 0 giờ 1.46 1,19 4 0 Thận 48 giờ 0,38 0,63 2 0 0 giờ 2,05 0,97 4 0 Hô hấp 48 giờ 1,82 1,14 4 0 0 giờ 0,59 0,94 3 0 Gan 48 giờ 0,72 0,92 3 0 0 giờ 0,67 0,87 2 0 Huyết học 48 giờ 1,56 1,05 4 0 Tại thời điểm chẩn đoán, điểm SOFA 0 và thần kinh là hai tạng có điểm cao nhất; giờ trung bình của dân số nghiên cứu cao, thận và gan có điểm thấp nhất. Đa số bệnh trong đó tim mạch và hô hấp là hai tạng có nhân có cải thiện điểm SOFA sau 48 giờ điểm cao nhất; gan và huyết học có điểm (denta SOFA
  6. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT NĂM 2022 - BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH Bảng 4: Các yếu tố nguy cơ tử vong độc lập Yếu tố nguy cơ RR KTC 95% p Denta SOFA ≥ 0 3,29 2,25 − 4,32 0,02* Điểm SOFA 48 giờ 2,32 1,68 − 2,84 0,03* Số tạng suy 48 giờ 1,52 0,74 − 3,06 0,07 * Có ý nghĩa thống kê. Thông qua phân tích hồi quy Cox đa biến và tìm mô hình tối ưu, Denta SOFA ≥ 0 (RR = 3,29; KTC 95% = 2,25 - 4,32; p = 0,02) và điểm SOFA 48 giờ (RR = 2,32; KTC 95% = 1,68 - 2,84; p = 0,03) là yếu tố nguy cơ tử vong độc lập. IV. BÀN LUẬN nhiễm khuẩn tiết niệu 15,4%. Nhiễm khuẩn Từ tháng 11/2019 đến 05/2020, nghiên da mô mềm ít nhất chỉ 5,1%. Kết quả này cứu chúng tôi có 39 BN với tỉ lệ nam/nữ là tương tự với kết quả nghiên cứu của các tác 1,44:1, tuổi trung bình là 67,72 ± 16,69 tuổi, giả trong và ngoài nước. Ví dụ như nghiên trẻ nhất là 34 tuổi và cao nhất là 95 tuổi, cứu của Nguyễn Bích Trăm ghi nhận đường trong đó các bệnh nhân trên 60 tuổi chiếm ưu vào thường gặp nhất của nhiễm khuẩn huyết thế khoảng 59%. Về độ tuổi, nghiên cứu của là đường hô hấp, chiếm hơn một nửa số bệnh chúng tôi khá tương đồng với các tác giả trên nhân (60%)[6].Trong khi đó, đường tiêu hoá thế giới như nghiên cứu đa trung tâm của và tiết niệu chiếm tỷ lệ thấp hơn đáng kể, Ryoo và cộng sự, các bệnh nhân sốc nhiễm tương ứng với 27,5% và 10%. Ổ nhiễm khuẩn có tuổi trung bình là 68,6 ± 13,4 khuẩn khác như da mô mềm và thần kinh tuổi[4], hay nghiên cứu của tác giả Philipp trung ương chiếm tỷ lệ thấp nhất, chỉ 2,5%. Schuetz (2014) với tuổi trung bình là 64. Nghiên cứu của Esper và cộng sự cho thấy Trong nghiên cứu của chúng tôi, bệnh nhân nhiễm khuẩn hô hấp (33%) và tiết niệu tử vong do sốc nhiễm khuẩn chiếm tỉ lệ là (32%) chiếm tỷ lệ cao nhất, nhiễm khuẩn tiêu 56,41%, tương đương với nghiên cứu của tác hoá chiếm 23%, nhiễm khuẩn từ xương khớp giả Hoàng Văn Quang, nhưng cao hơn so với và mô mềm thấp với tỷ lệ lần lượt là 7% và các nghiên cứu còn lại[3],[5]. Lý giải cho 5%. điều này là các bệnh nhân trong nghiên cứu Việc đánh giá tuần tự điểm SOFA nhằm của chúng tôi có độ tuổi cao hơn, và đối theo dõi diễn biến các tạng suy, hiệu quả của tượng nghiên cứu là bệnh nhân sốc nhiễm phương pháp điều trị và tiên lượng BN. Năm khuẩn – một tình trạng bệnh lý nặng hơn so 1999, nghiên cứu của Ferreira và cộng sự với nhiễm khuẩn huyết. cho thấy rằng đánh giá tuần tự các rối loạn Kết quả nghiên cứu cho thấy nhiễm chức năng cơ quan trong vài ngày đầu tiên khuẩn hô hấp chiếm tỷ lệ cao nhất (59%), nhập ICU là một chỉ số tiên lượng tốt. Điểm tiếp đến là nhiễm khuẩn tiêu hoá (20,5%) và SOFA tại thời điểm 48 giờ là yếu tố liên 8
  7. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 520 - THÁNG 11 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2022 quan nguy cơ tử vong (OR = 1,45; KTC 95% denta lactate và điểm APACHE II là yếu tố = 1,3 – 1,61; p < 0,001). Huỳnh Quang Đại nguy cơ tử vong độc lập [8]. Trong nghiên cũng ghi nhận điểm SOFA sau 48 giờ có giá cứu của chúng tôi, có hai yếu tố nguy cơ độc trị tiên lượng tử vong cao nhất ở BN nhiễm lập đến tử vong là điểm SOFA tại thời điểm khuẩn huyết nặng (AUC = 0,89), khả năng 48 giờ kể từ khi chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn tiên đoán tử vong chính xác của điểm SOFA và denta SOFA ≥ 0. Độc lập với điểm SOFA sau 48 giờ là 84%[3]. Kết quả nghiên cứu ban đầu, sau 48 giờ, điểm SOFA của BN sốc của chúng tôi cho thấy điểm SOFA tại thời nhiễm khuẩn cao hoặc không giảm so với điểm 48 giờ là một yếu tố nguy cơ tử vong ở ban đầu giúp dự báo khả năng tử vong của BN sốc nhiễm khuẩn (RR = 2,15; KTC 95% BN cao. Điều này có nghĩa là, tình trạng suy = 2,04 – 2,52; p
  8. HỘI NGHỊ KHOA HỌC KỸ THUẬT NĂM 2022 - BỆNH VIỆN NHÂN DÂN GIA ĐỊNH V. KẾT LUẬN 4. Ryoo S. M., Kang G. H., Shin T. G., et al. Nghiên cứu cho thấy điểm SOFA tại thời (2018), "Clinical outcome comparison of điểm 48 giờ, denta SOFA, điểm SOFA từng patients with septic shock defined by the new tạng tại 48 giờ nhất là thần kinh, tim mạch và sepsis-3 criteria and by previous criteria", J hô hấp trên BN sốc nhiễm khuẩn đều có giá Thorac Dis, 10 (2), pp. 845-853. 5. Lê Hữu Thiện Biên (2017), "Nghiên cứu giá trị tiên lượng tử vong. Những BN có điểm trị của các thông số huyết động tĩnh trong SOFA 48 giờ cao và denta SOFA ≥ 0 có đánh giá đáp ứng bù dịch ở bệnh nhân nhiễm nguy cơ tử vong cao. khuẩn huyết nặng và sốc nhiễm khuẩn", Luận văn tiến sĩ y học, Đại học Y Dược TP. TÀI LIỆU THAM KHẢO HCM. 1. Napolitano LM (2018), "Sepsis 2018: 6. Nguyễn Bích Trăm (2019), "Mối liên quan Definitions and Guideline Changes", Surg của một số thông số huyết động với chỉ số Infect (Larchmt), 19(2):117-125. biến thiên dạng sóng Pleth trên bệnh nhân 2. Gigorro RG, De la Fuente IS, Mateos HM, nhiễm khuẩn huyết", Luận văn thạc sĩ y học, et al. (2018), "Utility of SOFA and Delta- Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch. SOFA scores for predicting outcome in 7. Medam S, Zieleskiewicz L, Duclos G, et al. critically ill patients from the emergency (2017), "Risk factors for death in septic department", Eur J Emerg Med, 25(6):387- shock: A retrospective cohort study 393. comparing trauma and non-trauma patients", 3. Huỳnh Quang Đại, Trương Dương Tiển, Medicine (Baltimore), 96(50):e9241. Phạm Thị Ngọc Thảo (2011), "Ứng dụng 8. Li W, Wang M, Zhu B, et al. (2020), thang điểm SOFA trong tiên lượng tử vong "Prediction of median survival time in sepsis bệnh nhân nhiễm khuẩn huyết nặng tại khoa patients by the SOFA score combined with hồi sức cấp cứu ", Y Học TP. Hồ Chí Minh different predictors", Burns Trauma, 15(2):74-78. 8:tkz006. 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1