Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

TRẦN THỊ MỸ DUYÊN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHÀN ĐÔNG Á LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2007

MÔÛ ÑAÀU

1. Ñaët vaán ñeà

Trong thôøi ñaïi ngaøy nay, vôùi trình ñoä phaùt trieån cao cuûa neàn kinh teá, cuûa

caùc hoaït ñoäng kinh teá-xaõ hoäi, thò tröôøng ngaøy caøng môû roäng vaø phaùt trieån trong

moái quan heä kinh teá khu vöïc vaø quoác teá. Ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå caùc hoaït

ñoäng saûn xuaát kinh doanh noùi chung vaø hoaït ñoäng ngaân haøng noùi rieâng phaùt trieån.

Tuy nhieân möùc ñoä ruûi ro tieàm aån trong neàn kinh teá hieän ñaïi cuõng nhieàu hôn gaén

lieàn vôùi nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc neàn kinh teá hoäi nhaäp mang laïi.

Ñoái vôùi hoaït ñoäng ngaân haøng, hoaït ñoäng trong lónh vöïc kinh doanh tieàn teä

tín duïng, coù quan heä maät thieát, höõu cô vôùi khaùch haøng vaø neàn kinh teá thoâng qua

quaù trình thöïc hieän caùc hoaït ñoäng kinh doanh, dòch vuï ngaân haøng. Chính vì leõ ñoù

ruûi ro hoaït ñoäng ngaân haøng raát ña daïng, tieàm aån vaø xuaát hieän gaén lieàn vôùi moãi

hoaït ñoäng dòch vuï vaø taùc ñoäng, aûnh höôûng vôùi nhöõng möùc ñoä khaùc nhau. Trong ñoù

ruûi ro tín duïng, neáu xaûy ra seõ coù taùc ñoäng raát lôùn vaø aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán söï

toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moãi TCTD, cao hôn noù taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán toaøn boä

heä thoáng ngaân haøng bôûi chính ñaëc thuø trong hoaït ñoäng tín duïng, hoaït ñoäng kinh

doanh ngaân haøng.

Thaät vaäy, ruûi ro tín duïng coù moái lieân heä vôùi caùc loaïi ruûi ro khaùc. Ruûi ro tín

duïng caøng lôùn, seõ keùo theo nhöõng ruûi ro khaùc nhö ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro laõi

suaát…. Keát quaû, gaây aûnh höôûng daây chuyeàn khoâng nhöõng ñeán khaùch haøng, trong

moái quan heä laø ngöôøi ñi vay maø caû khaùch haøng trong moái quan heä laø ngöôøi cho

vay ñoái vôùi ngaân haøng.

Thöïc teá cho thaáy, khuûng hoaûng ngaân haøng ôû Chaâu AÙ naêm 1997-1998 ñaõ

ñaåy nhieàu nöôùc vaøo suy thoaùi kinh teá nghieâm troïng: söï ñoå vôõ heä thoáng Quyõ tín

duïng caùc naêm 1989-1990 taïi Haø Noäi ñaõ gaây nhöõng taùc ñoäng ñeán xaõ hoäi trong moät

thôøi gian khaù daøi. Vì vaäy vieäc quaûn lyù ruûi ro ñaëc bieät laø ruûi ro tín duïng luoân ñöôïc

caùc NHTM ñaët leân haøng ñaàu.

Hieän nay ngaønh ngaân haøng Vieät Nam coøn chöa oån ñònh thaät söï, coøn ñang

trong quaù trình hoøa nhaäp vôùi ngaønh ngaân haøng trong khu vöïc vaø treân theá giôùi neân

tính hieäu quaû vaø an toaøn trong hoaït ñoäng tín duïng vaãn coøn chöa cao. Vì vaäy vieäc

giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà ruûi ro tín duïng ñang laø baøi toaùn khoù ñoái vôùi caùc NHTM.

Nhaän thöùc ñöôïc vaán ñeà ñoù, ñeà taøi “MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI

RO TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN ÑOÂNG AÙ”

ñöôïc thöïc hieän vôùi mong muoán ñöa ra moät soá giaûi phaùp nhaèm haïn cheá, phoøng

ngöøa ruûi ro tín duïng cho Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ noùi rieâng vaø NHTM Vieät

Nam noùi chung.

2. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi

Muïc tieâu cuûa ñeà taøi laø nhaèm vaøo nhöõng vaán ñeà sau:

- Nghieân cöùu nhöõng lyù luaän chung veà ruûi ro tín duïng.

- Ñi saâu vaøo phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng tín duïng, nguyeân nhaân daãn

ñeán ruûi ro vaø caùc bieän phaùp xöû lyù ruûi ro tín duïng taïi Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ.

- Treân cô sôû lyù luaän vaø phaân tích thöïc traïng ruûi ro tín duïng, töø ñoù ñöa ra

moät soá giaûi phaùp phoøng ngöøa nhaèm haïn cheá ruûi ro cho hoaït ñoäng tín duïng taïi

Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ

3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi cuûa ñeà taøi

Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø: nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro vaø ñeà ra

caùc giaûi phaùp nhaèm haïn cheá ruûi ro.

Phaïm vi nghieân cöùu : nghieân cöùu giöõa lyù luaän vaø thöïc teá nguyeân nhaân daãn

ñeán ruûi ro tín duïng trong thôøi gian qua taïi Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ, töø ñoù ñöa ra

caùc giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro.

4. Phöông phaùp nghieân cöùu :

Do tính chaát cuûa ñeà taøi chuû yeáu döïa vaøo döõ lieäu ñaõ coù ôû quaù khöù cuûa moät

NHTM, keát hôïp vôùi söï quan saùt nhöõng yeáu toá, nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro trong

töøng tröôøng hôïp thöïc teá. Tieán haønh phaân tích vaø ruùt ra giaûi phaùp cuï theå ñeå phoøng

ngöøa vaø haïn cheá toái ña ruûi ro tín duïng cho ngaân haøng thöông maïi.

Vì vaäy, vieäc nghieân cöùu ñeà taøi seõ söû duïng caùc phöông phaùp sau : phöông

phaùp toång hôïp, choïn loïc nguoàn thoâng tin töø caùc taïp chí, saùch vaø taøi lieäu chuyeân

ngaønh…. ;phöông phaùp thu thaäp soá lieäu töø baùo caùo toång keát hoaït ñoäng cuûa ngaân

haøng, phöông phaùp phaân tích thoáng keâ vaø phöông phaùp so saùnh söï bieán ñoäng cuûa

daõy soá qua caùc naêm.

5. Caáu truùc noäi dung nghieân cöùu

Ñeà taøi bao goàm nhöõng noäi dung chính sau :

Chöông 1 : Lyù luaän chung veà tín duïng vaø ruûi ro tín duïng ngaân haøng

Chöông 2: Thöïc traïng ruûi ro tín duïng vaø quaûn trò ruûi ro tín duïng taïi Ngaân

haøng TMCP Ñoâng AÙ trong thôøi gian qua

Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp haïn cheá ruûi ro tín duïng taïi Ngaân haøng TMCP

Ñoâng AÙ

CHÖÔNG 1

LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ TÍN DUÏNG

VAØ RUÛI RO TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG

1.1 TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG

1.1.1 Khaùi nieäm :

Tín duïng laø moät giao dòch veà taøi saûn (tieàn hoaëc haøng hoaù) giöõa beân cho vay

(ngaân haøng vaø caùc ñònh cheá taøi chính khaùc) vaø beân ñi vay (caù nhaân, doanh nghieäp

vaø caùc chuû theå khaùc), trong ñoù beân cho vay chuyeån giao taøi saûn cho beân ñi vay söû

duïng trong moät thôøi haïn nhaát ñònh theo thoaû thuaän, beân ñi vay coù traùch nhieäm

hoaøn traû voâ ñieàu kieän voán goác vaø laõi cho beân ñi vay khi ñeán haïn thanh toaùn.

Hoaït ñoäng tín duïng laø vieäc TCTD söû duïng nguoàn voán töï coù, voán huy ñoäng

ñeå caáp tín duïng.

Caáp tín duïng laø vieäc TCTD thoûa thuaän ñeå khaùch haøng söû duïng moät khoaûn

tieàn vôùi nguyeân taéc coù hoaøn traû baèng caùc nghieäp vuï cho vay, chieát khaáu, cho thueâ

taøi chính, baûo laõnh ngaân haøng vaø caùc dòch vuï khaùc.

1.1.2 Baûn chaát cuûa tín duïng ngaân haøng :

Töø khaùi nieäm treân, baûn chaát cuûa tín duïng laø moät giao dòch veà taøi saûn treân

cô sôû hoaøn traû vaø coù caùc ñaëc tröng sau :

- Taøi saûn giao dòch trong quan heä tín duïng ngaân haøng bao goàm hai hình

thöùc laø cho vay (baèng tieàn) vaø cho thueâ (baát ñoäng saûn vaø ñoäng saûn).

- Xuaát phaùt töø nguyeân taéc hoaøn traû, vì vaäy ngöôøi cho vay khi chuyeån giao

taøi saûn cho ngöôøi ñi vay söû duïng phaûi coù cô sôû ñeå tin raèng ngöôøi ñi vay seõ traû

ñuùng haïn.

- Giaù trò hoaøn traû thoâng thöôøng phaûi lôùn hôn giaù trò luùc cho vay töùc laø bao

goàm caû phaàn voán vaø phaàn laõi.

- Trong quan heä tín duïng ngaân haøng tieàn vay ñöôïc caáp treân cô sôû cam keát

hoaøn traû voâ ñieàu kieän.

1.2. RUÛI RO TÍN DUÏNG

1.2.1. Khaùi nieäm

Ruûi ro tín duïng laø söï xuaát hieän caùc bieán coá khoâng bình thöôøng do chuû quan

hoaëc khaùch quan laøm cho ngöôøi ñi vay khoâng traû ñöôïc nôï vay vaø laõi vay cho ngaân

haøng theo ñuùng nhöõng ñieàu kieän ghi treân hôïp ñoàng tín duïng.

Ruûi ro tín duïng coøn ñöôïc goïi laø ruûi ro maát khaû naêng chi traû vaø ruûi ro sai

heïn. Ñaây laø ruûi ro gaén lieàn vôùi hoaït ñoäng ngaân haøng, cho vay bao giôø cuõng bao

goàm ruûi ro vaø xaûy ra maát maùt. Ruûi ro tín duïng phaùt sinh trong tröôøng hôïp ngaân

haøng khoâng thu ñöôïc ñaày ñuû goác vaø laõi cuûa khoaûn cho vay, hoaëc laø vieäc thanh

toaùn nôï goác vaø laõi khoâng ñuùng kyø haïn. Tröôøng hôïp ngöôøi vay tieàn phaù saûn thì

vieäc thu hoài voán goác vaø laõi tín duïng ñaày ñuû laø khoâng chaéc chaén do ñoù ngaân haøng

coù theå gaëp ruûi ro tín duïng. Ruûi ro tín duïng khoâng chæ giôùi haïn ôû hoaït ñoäng cho vay

maø coøn bao goàm nhieàu hoaït ñoäng mang tính chaát tín duïng khaùc cuûa ngaân haøng

nhö: baûo laõnh, cam keát, chaáp thuaän taøi trôï thöông maïi, cho vay ôû thò tröôøng lieân

ngaân haøng, nhöõng chöùng khoaùn coù giaù (traùi phieáu, coå phieáu …), traùi quyeàn, Swaps,

tín duïng thueâ mua, ñoàng taøi trôï …

1.2.2. Phaân loaïi ruûi ro tín duïng :

Ruûi ro tín duïng bao goàm ruûi ro danh muïc (Portfolio risk) vaø ruûi ro giao dòch

(Transaction risk).

- Ruûi ro danh muïc ñöôïc phaân ra hai loaïi ruûi ro noäi taïi (Intrinsic risk) vaø ruûi

ro taäp trung (Concentration risk).

+ Ruûi ro noäi taïi xuaát phaùt töø caùc yeáu toá mang tính rieâng bieät cuûa moãi chuû

theå ñi vay hoaëc ngaønh kinh teá.

+ Ruûi ro taäp trung laø möùc dö nôï cho vay ñöôïc doàn cho moät soá ngaønh kinh

teá, moät soá thaønh phaàn kinh teá, moät soá khaùch haøng hoaëc moät soá loaïi cho vay hoaëc

moät khu vöïc ñòa lyù.

- Ruûi ro giao dòch coù 3 thaønh phaàn: ruûi ro löïa choïn, ruûi ro baûo ñaûm vaø ruûi ro

nghieäp vuï.

+ Ruûi ro löïa choïn laø ruûi ro lieân quan ñeán thaåm ñònh vaø phaân tích tín duïng.

+ Ruûi ro baûo ñaûm xuaát phaùt töø caùc tieâu chuaån ñaûm baûo tín duïng

+ Ruûi ro nghieäp vuï laø ruûi ro lieân quan ñeán quaûn trò hoaït ñoäng cho vay.

1.2.3. Nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng

1.2.3.1. Nguyeân nhaân khaùch quan :

Nguyeân nhaân naøy laø taùc nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng baát khaû khaùng, xaûy ra

ngoaøi taàm kieåm soaùt cuûa con ngöôøi trong moät thôøi ñieåm naøo ñoù. Coù theå xuaát phaùt

töø moâi tröôøng kinh teá, trong moät neàn kinh teá taêng tröôûng laønh maïnh, tieàm naêng

saûn xuaát vaø tieâu duøng cuûa xaõ hoäi coøn lôùn thì hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh coøn

nhieàu ñieàu kieän toát ñeå phaùt trieån vaø ngöôïc laïi, khi neàn kinh teá coù hieän töôïng laïm

phaùt taêng voït seõ keùo theo ñoàng tieàn noäi ñòa bò maát giaù, daãn ñeán saûn xuaát kinh

doanh trong nöôùc trôû neân khoù khaên, khieán cho khaû naêng thu hoài voán tín duïng trôû

neân phöùc taïp. Coù theå xuaát phaùt töø goùc ñoä moâi tröôøng phaùp lyù, ñaây laø moät nhaân toá

raát quan troïng aûnh höôûng ñeán khaû naêng phaùt sinh ruûi ro tín duïng, cuõng laø nguyeân

nhaân tröïc tieáp daãn ñeán ruûi ro trong saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp.

Ngoaøi ra, ruûi ro tín duïng coøn coù theå xuaát phaùt do ruûi ro taát yeáu cuûa quaù trình töï do

hoùa taøi chính, hoäi nhaäp quoác teá. Quaù trình töï do hoùa taøi chính vaø hoäi nhaäp quoác teá

coù theå laøm cho nôï xaáu gia taêng khi taïo ra moät moâi tröôøng caïnh tranh gay gaét,

khieán haàu heát caùc doanh nghieäp phaûi ñoái maët quy luaät choïn loïc khaéc nghieät cuûa

thò tröôøng. Söï caïnh tranh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi trong nöôùc vaø quoác teá

trong moâi tröôøng hoäi nhaäp kinh teá cuõng khieán caùc ngaân haøng trong nöôùc vôùi heä

thoáng quaûn lyù yeáu keùm gaëp phaûi nguy cô ruûi ro nôï xaáu taêng leân bôûi haàu heát caùc

khaùch haøng coù tieàm löïc taøi chính lôùn seõ bò caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi thu huùt. Maët

khaùc, do xu höôùng toaøn caàu hoùa hieän nay, moïi tình hình bieán ñoäng veà kinh teá,

chính trò ôû baát cöù quoác gia naøo, khu vöïc naøo ñeàu aûnh höôûng nhaát ñònh ñeán neàn

kinh teá, chính trò trong nöôùc töø ñoù cuõng laøm gia taêng nguy cô ruûi ro tín duïng cuûa

caùc ngaân haøng.

1.2.3.2. Nguyeân nhaân chuû quan

1.2.3.2.1. Nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng :

Ñaây laø nguyeân nhaân chuû yeáu daãn ñeán ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh tín

duïng cuûa ngaân haøng. Nguyeân nhaân naøy coù theå xaûy ra töø hai ñoái töôïng khaùch haøng

Ñoái vôùi khaùch haøng caù nhaân, coù nhöõng nguyeân nhaân daãn ñeán ruûi ro nhö: do

thu nhaäp giaûm suùt, do söû duïng voán sai muïc ñích, do hoaøn caûnh gia ñình, hoaëc do

khaùch haøng vay tieàn thieáu naêng löïc phaùp lyù.

Ñoái vôùi khaùch haøng laø doanh nghieäp, coù theå do caùc nguyeân nhaân sau :

- Do khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích.

- Do khaû naêng quaûn lyù kinh doanh yeáu keùm daãn ñeán söû duïng voán keùm hieäu

quaù. Söï yeáu keùm naøy boäc loä ôû ba yeáu toá sau : quy moâ kinh doanh quaù to so vôùi tö

duy quaûn lyù, khaû naêng quaûn lyù voán khoâng hôïp lyù daãn ñeán thieáu khaû naêng thanh

khoaûn vaø doanh nghieäp khoâng laøm toát vieäc phaân tích, döï baùo thò tröôøng daãn ñeán

haøng hoùa öù ñoïng, toàn kho, loãi thôøi.

- Tình hình taøi chính doanh nghieäp yeáu keùm, thieáu minh baïch: quy moâ taøi

saûn nhoû, tyû leä nôï so vôùi voán töï coù cao. Soá lieäu taøi chính doanh nghieäp cung caáp

cho ngaân haøng thieáu tính thöïc teá vaø xaùc thöïc.

- Do chuû doanh nghieäp maát naêng löïc phaùp lyù trong quaù trình hoaït ñoäng.

- Do maát ñoaøn keát noäi boä giöõa hoäi ñoàng quaûn trò, ban giaùm ñoác.

- Doanh nghieäp coá tình löøa ñaûo ngaân haøng.

1.2.3.2.2. Nguyeân nhaân do baûn thaân ngaân haøng :

Ngoaøi nguyeân nhaân töø phía ngöôøi ñi vay, nguyeân nhaân chuû quan coøn bao

goàm nhöõng thieáu soùt, khuyeát ñieåm töø phía ngöôøi cho vay. Tröôùc heát phaûi noùi ñeán

caùc ngaân haøng coøn thieáu moät chính saùch tín duïng nhaát quaùn, chính saùch tín duïng ôû

ñaây phaûi bao goàm ñònh höôùng chung cho vieäc cho vay, cheá ñoä tín duïng ngaén haïn,

trung vaø daøi haïn, caùc quy ñònh veà baûo ñaûm tieàn vay, danh muïc löïa choïn khaùch

haøng trong töøng giai ñoaïn….Nguyeân nhaân gaây ra ruûi ro tín duïng töø phía ngaân haøng

coù theå ñöôïc khaùi quaùt cô baûn döôùi ñaây :

Moät laø, ngaân haøng khoâng coù ñuû thoâng tin veà caùc soá lieäu thoáng keâ, chæ tieâu

ñeå phaân tích vaø ñaùnh giaù khaùch haøng….daãn ñeán vieäc xaùc ñònh sai hieäu quaû cuûa

phöông aùn xin vay, hoaëc xaùc ñònh thôøi haïn cho vay vaø traû nôï khoâng phuø hôïp

phöông aùn kinh doanh cuûa khaùch haøng

Hai laø, söï lôi loûng trong quaù trình giaùm saùt trong vaø sau khi cho vay neân

khoâng phaùt hieän kòp thôøi hieän töôïng söû duïng voán sai muïc ñích.

Ba laø, quaù tin töôûng vaøo taøi saûn theá chaáp, baûo laõnh, baûo hieåm, coi ñoù laø vaät

ñaûm baûo chaéc chaén cho söï thu hoài caû goác vaø laõi tieàn vay.

Boán laø, chaïy theo soá löôïng (hoaëc theo keá hoaïch) maø sao laõng vieäc coi

troïng chaát löôïng khoaûn vay, quaù laïc quan vaø tin töôûng vaøo söï thaønh coâng cuûa

phöông aùn kinh doanh cuûa khaùch haøng.

Naêm laø, ngaân haøng thieáu moät boä phaän chuyeân traùch theo doõi, quaûn lyù ruûi

ro, quaûn lyù haïn möùc tín duïng toái ña cho töøng khaùch haøng thuoäc töøng ngaønh ngheà,

saûn phaåm ñòa phöông khaùc nhau ñeå phaân taùn ruûi ro, caùc döï baùo caàn thieát trong

töøng thôøi kyø…

Saùu laø, naêng löïc vaø phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa moät soá caùn boä tín duïng ngaân

haøng chöa ñuû taàm vaø vaán ñeà quaûn lyù söû duïng, ñaõi ngoä caùn boä ngaân haøng chöa

thoûa ñaùng.

Baûy laø, ngaân haøng khoâng giaûi quyeát hôïp lyù quan heä giöõa nguoàn voán huy

ñoäng vaø nguoàn voán söû duïng, cuï theå laø : döï tröõ voán quaù ít so vôùi nhu caàu baûo ñaûm

thanh toaùn töø ñoù daãn ñeán maát khaû naêng thanh toaùn neáu khaùch haøng coù nhu caàu ruùt

voán nhieàu; hoaëc döï tröõ voán quaù nhieàu, gaây öù ñoïng voán, laõng phí trong söû duïng

voán; hoaëc laáy voán ngaén haïn cho vay trung daøi haïn quaù möùc qui ñònh.

1.2.4. Aûnh höôûng cuûa ruûi ro tín duïng

1.2.4.1. Ñoái vôùi ngaân haøng

Ruûi ro tín duïng xaûy ra tröôùc tieân seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hoaït ñoäng kinh

doanh cuûa NHTM nhö sau :

- Ngaân haøng khoâng thu ñöôïc voán tín duïng ñaõ caáp vaø laõi cho vay, nhöng

ngaân haøng phaûi traû voán vaø laõi cho khoaûn tieàn huy ñoäng khi ñeán haïn, laøm cho ngaân

haøng maát caân ñoái trong vieäc thu chi, voøng quay voán tín duïng giaûm laøm cho ngaân

haøng kinh doanh khoâng hieäu quaû, chi phí cuûa ngaân haøng taêng leân so vôùi döï kieán.

- Neáu moät khoaûn cho vay naøo ñoù bò maát khaû naêng thu hoài thì ngaân haøng

phaûi söû duïng caùc nguoàn voán cuûa mình ñeå traû cho ngöôøi göûi tieàn, ñeán moät chöøng

möïc naøo ñaáy ngaân haøng khoâng coù ñuû nguoàn voán ñeå traû cho ngöôøi göûi tieàn thì ngaân

haøng seõ rôi vaøo tình traïng maát khaû naêng thanh toaùn, coù theå daãn ñeán nguy cô gaëp

ruûi ro thanh khoaûn. Keát quaû laø laøm thu heïp quy moâ kinh doanh, naêng löïc taøi chính

giaûm suùt, uy tín, söùc caïnh tranh giaûm khoâng nhöõng trong thò tröôøng noäi ñòa maø

coøn lan roäng ra caùc nöôùc, keát quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng ngaøy caøng xaáu coù

theå daãn ngaân haøng ñeán thua loã hoaëc ñöa ñeán bôø vöïc phaù saûn neáu khoâng coù bieän

phaùp xöû lyù, khaéc phuïc kòp thôøi.

1.2.4.2. Ñoái vôùi neàn kinh teá- xaõ hoäi

Baét nguoàn töø baûn chaát vaø chöùc naêng cuûa ngaân haøng laø moät toå chöùc trung

gian taøi chính chuyeân huy ñoäng voán nhaøn roãi trong neàn kinh teá ñeå cho caùc toå chöùc

vaø caù nhaân coù nhu caàu vay laïi. Do ñoù, thöïc chaát quyeàn sôû höõu nhöõng khoaûn cho

vay laø quyeàn sôû höõu cuûa ngöôøi ñaõ göûi tieàn vaøo ngaân haøng. Bôûi vaäy, khi ruûi ro tín

duïng xaûy ra thì khoâng nhöõng ngaân haøng chòu thieät haïi maø quyeàn lôïi cuûa nhöõng

ngöôøi göûi tieàn cuõng bò aûnh höôûng.

Hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa toaøn boä neàn kinh

teá. Vì vaäy khi ruûi ro tín duïng xaûy ra coù theå laøm phaù saûn moät vaøi ngaân haøng, coù

khaû naêng laây lan caùc ngaân haøng taïo cho daân chuùng moät taâm lyù sôï haõi neân ñua

nhau ñeán ngaân haøng ruùt tieàn tröôùc thôøi haïn. Ñieàu ñoù coù theå ñöa ñeán phaù saûn haøng

loaït caùc ngaân haøng vaø taùc ñoäng xaáu ñeán neàn kinh teá. Söï hoaûng loaïn cuûa caùc ngaân

haøng aûnh höôûng raát lôùn ñeán toaøn boä neàn kinh teá, noù coù theå laøm cho neàn kinh teá bò

suy thoaùi, giaù caû taêng, söùc mua giaûm, thaát nghieäp taêng, xaõ hoäi maát oån ñònh.

Ngoaøi ra, ruûi ro tín duïng cuõng aûnh höôûng ñeán neàn kinh teá theá giôùi vì ngaøy

nay neàn kinh teá moãi quoác gia ñeàu phuï thuoäc vaøo neàn kinh teá khu vöïc vaø theá giôùi.

1.3. PHÖÔNG PHAÙP QUAÛN LYÙ RUÛI RO TÍN DUÏNG

1.3.1 Caùc daáu hieäu nhaän bieát ruûi ro

Daáùu hieäu nhaän bieát caùc khoaûn vay coù vaán ñeà coù theå ñöôïc bieåu hieän döôùi

nhieàu hình thöùc. Coù nhöõng daáu hieäu bieåu hieän raát môø nhaït, nhöng cuõng coù nhöõng

daáu hieäu bieåu hieän raát roõ raøng. Vieäc nhaän bieát ñöôïc nhöõng daáu hieäu ban ñaàu cuûa

khoaûn vay coù vaán ñeà, ngaên ngöøa ruûi ro xaûy ra laø moät vieäc caáp thieát maø baát kyø

moät NHTM naøo cuõng phaûi quan taâm. Caùc daáu hieäu naøy ñoâi khi ñöôïc nhaän ra qua

moät quaù trình chöù khoâng haún laø taïi moät thôøi ñieåm, do vaäy phaûi bieát caùch nhaän

bieát chuùng moät caùch coù heä thoáng. Daáu hieäu cuûa caùc khoaûn tín duïng coù vaán

ñeà coù theå xeáp thaønh caùc nhoùm sau:

Nhoùm 1 : Nhoùm caùc daáu hieäu lieân quan ñeán moái quan heä vôùi ngaân haøng

Nhoùm daáu hieäu ruûi ro naøy coù theå nhaän dieän töø caùc goùc ñoä sau ñaây :

Thöù nhaát, phaân tích söï bieán ñoäng cuûa caùc taøi khoaûn treân baûng caân ñoái soá

phaùt sinh taïi doanh nghieäp qua moät quaù trình seõ nhaän thaáy ñöôïc caùc daáu hieäu nhö

: chaäm thanh toaùn löông; söï dao ñoäng baát thöôøng cuûa caùc taøi khoaûn, ñaëc bieät laø

giaûm suùt soá dö taøi khoaûn tieàn göûi hoaëc taêng möùc söû duïng bình quaân caùc taøi khoaûn;

thöôøng xuyeân yeâu caàu hoã trôï nguoàn voán löu ñoäng töø nhieàu nguoàn khaùc nhau; gia

taêng caùc khoaûn nôï thöông maïi hoaëc khoâng coù khaû naêng thanh toaùn khi nôï ñeán

haïn.

Thöù hai, veà hoaït ñoäng ñi vay cuûa doanh nghieäp coù nhöõng daáu khoâng laønh

maïnh nhö: möùc ñoä vay thöôøng xuyeân gia taêng (tröø nhöõng tröôøng hôïp doanh

nghieäp ñang trong giai ñoaïn môû roäng qui moâ, ñaàu tö môùi…); thanh toaùn chaäm caùc

khoaûn nôï goác vaø laõi; hoaëc thöôøng xuyeân yeâu caàu ngaân haøng cho ñaùo haïn caùc moùn

vay ñeán haïn; hoaëc cho vay vöôït quaù nhu caàu döï kieán.

Thöù ba, veà phöông thöùc taøi chính cuûa doanh nghieäp daáu hieäu ruûi ro seõ theå

hieän ôû caùc maët sau : söû duïng nhieàu caùc khoaûn taøi trôï ngaén haïn cho caùc hoaït ñoäng

ñaàu tö daøi haïn; chaáp nhaän söû duïng caùc nguoàn taøi trôï vôùi chi phí söû duïng voán ñaét

nhaát; caùc khoaûn phaûi traû cuûa doanh nghieäp coù xu höôùng ngaøy caøng giaûm trong khi

caùc khoaûn phaûi thu laïi coù xu höôùng ngaøy caøng taêng; hoaëc coù kinh doanh loã laøm

thaâm huït voán ñieàu leä…

Nhoùm 2 : Nhoùm caùc daáu hieäu lieân quan ñeán phöông phaùp quaûn lyù cuûa khaùch

haøng

Thoâng qua caùch thöùc quaûn lyù cuûa khaùch haøng, coù theå nhaän thaáy nhöõng daáu

hieäu nhö: khaùch haøng thöôøng xuyeân thay ñoåi cô caáu cuûa heä thoáng quaûn trò, thay

ñoåi ban ñieàu haønh vaø nhaân vieân; söï baát ñoàng thöôøng xuyeân vaø coù theå daãn ñeán

tranh chaáp trong ban quaûn trò; vieäc ñieàu haønh quaù ñoäc ñoaùn hoaëc ngöôïc laïi quaù

phaân taùn; caùch thöùc quaûn lyù mang tính chaát gia ñình, khoâng söû duïng nhaân vieân coù

naêng löïc maø löïa choïn thaønh vieân gia ñình chöa ñöôïc ñaøo taïo; thieáu quan taâm ñeán

lôïi ích cuûa coå ñoâng vaø cuûa chuû nôï, söû duïng caùc chi phí quaûn lyù baát hôïp lyù vaø laãn

loän giöõa chi phí kinh doanh vaø taøi chính caù nhaân.

Nhoùm 3 : Nhoùm caùc daáu hieäu lieân quan ñeán caùc öu tieân trong kinh doanh

Trong quaù trình kinh doanh khaùch haøng coù nhöõng bieåu hieän quaù öu tieân

nhö: chæ taäp trung kinh doanh vôùi moät vaøi khaùch haøng lôùn khoâng môû roäng kinh

doanh cho nhieàu khaùch haøng khaùc ñeå phaân taùn ruûi ro; quaù chuù taâm vaøo hình thöùc

saûn phaåm maø khoâng quan taâm ñeán caùc yeáu toá kinh doanh khaùc; löïa choïn thôøi

ñieåm kinh doanh khoâng thích hôïp nhö tung saûn phaåm dòch vuï quaù sôùm hoaëc caùc

haïn möùc thôøi gian kinh doanh ñöa ra khoâng thöïc teá hoaëc taïo mong ñôïi treân thò

tröôøng khoâng ñuùng luùc.

Nhoùm 4 : Nhoùm caùc daáu hieäu thuoäc veà kyõ thuaät vaø thöông maïi

Nhoùm daáu hieäu naøy theå hieän ôû nhöõng maët sau : saûn phaåm kinh doanh cuûa

khaùch haøng mang tính thôøi vuï cao; saûn phaåm khoâng ña daïng vaø khoâng caäp nhaät

kòp theo thò hieáu, kyõ thuaät môùi trong khi nhu caàu cuûa thò tröôøng ngaøy caøng cao,

hoaëc coù bieåu hieän caét giaûm caùc chi phí söûa chöõa thay theá laøm saûn phaåm maát tính

caïnh tranh. Beân caïnh ñoù nhöõng thay ñoåi töø chính saùch cuûa nhaø nöôùc nhö chính

saùch thueá, moâi tröôøng, caùc quy ñònh môùi veà hoaït ñoäng kinh doanh…cuõng aûnh

höôûng lôùn ñeán tình hình kinh doanh cuûa khaùch haøng.

Nhoùm 5 : Nhoùm caùc daáu hieäu veà xöû lyù thoâng tin veà taøi chính, keá toaùn

- Daáu hieäu taøi chính : Khaùch haøng thöôøng xuyeân chuaån bò khoâng ñaày ñuû

hoaëc chaäm treã, trì hoaõn noäp caùc baùo caùo taøi chính. Soá lieäu taøi chính cuûa khaùch

haøng cho thaáy caùc daáu hieäu baát thöôøng nhö khaû naêng tieàn maët suy giaûm, coù söï gia

taêng khoâng caân ñoái veà tæ leä nôï thöôøng xuyeân, soá khaùch haøng nôï taêng nhanh vaø

thôøi gian thanh toaùn cuûa caùc con nôï ñöôïc keùo daøi, taêng doanh soá baùn nhöng laõi

giaûm hoaëc khoâng coù hoaëc coù nhöõng thay ñoåi baát thöôøng veà tyû leä laõi goäp vaø laõi

roøng treân doanh soá baùn. Trong quaù trình haïch toaùn keá toaùn khaùch haøng coù nhöõng

bieåu hieän gian laän nhö haïch toaùn voán ñieàu leä khoâng khôùp, khoâng haïch toaùn ñuùng

taøi saûn coá ñònh nhaèm taïo giaù trò khoáng, laøm ñeïp baûng caân ñoái baèng caùch taïo ra caùc

taøi saûn voâ hình hoaëc ñaùnh giaù laïi taøi saûn naâng giaù trò coâng ty leân. Khaû naêng quaûn

lyù kinh doanh keùm, laäp keá hoaïch traû nôï maø nguoàn voán khoâng ñuû, thöôøng xuyeân

khoâng ñaït keá hoaïch veà saûn xuaát vaø baùn haøng, phaân boá caùc khoaûn nôï khoâng thích

hôïp, leä thuoäc vaøo nhöõng saûn phaåm baát thöôøng ñeå taïo lôïi nhuaän vaø caùc heä soá khaû

naêng thanh toaùn, heä soá tyû leä sinh lôøi, heä soá voøng quay caùc khoaûn phaûi thu, voøng

quay haøng toàn kho ngaøy caøng giaûm qua caùc thôøi kyø trong khi caùc heä soá veà nôï treân

voán chuû sôû höõu… ngaøy caøng taêng.

- Daáu hieäu phi taøi chính nhö phaåm chaát ñaïo ñöùc khaùch haøng keùm, söï

xuoáng caáp cuûa nôi kinh doanh, hoaëc nôi löu giöõ haøng hoùa quaù nhieàu, hö hoûng vaø

laïc haäu.

1.3.2. Ñaùnh giaù vaø ño löôøng ruûi ro tín duïng

1.3.2.1. Phöông phaùp xeáp haïng vaø giaùm saùt ruûi ro danh muïc tín duïng

Ngaân haøng trong suoát thôøi gian cho vay phaûi lieân tuïc giaùm saùt danh muïc tín

duïng nhaèm coù caùc haønh ñoäng kòp thôøi khi coù baát kyø vaán ñeà naøo naûy sinh ñoái vôùi

khoaûn cho vay.

Böôùc 1: Phaân haïng ruûi ro danh muïc tín duïng

Muïc ñích cuûa vieäc xeáp haïng khaùch haøng theo möùc ñoä ruûi ro tín duïng ñeå :

- Cho pheùp coù moät nhaän ñònh chung veà danh muïc cho vay trong baûng caân

ñoái cuûa ngaân haøng.

- Phaùt hieän sôùm caùc khoaûn cho vay coù khaû naêng bò toån thaát hay ñi cheäch

höôùng khoûi chính saùch tín duïng ñaõ ñöôïc ñeà ra cuûa ngaân haøng.

- Coù moät chính saùch ñònh giaù chính xaùc hôn.

- Xaùc ñònh roõ khi naøo caàn taêng söï giaùm saùt hoaëc caùc hoaït ñoäng ñieàu chænh

khoaûn vay hoaëc ngöôïc laïi.

- Laøm cô sôû ñeå xaùc ñònh möùc döï phoøng ruûi ro.

Moät heä thoáng phaân haïng ruûi ro laø moät heä thoáng ghi laïi caùc öôùc tính veà möùc

ñoä ruûi ro tieàm taøng trong töøng khoaûn tín duïng cuûa moät danh muïc tín duïng. Döïa

treân nhöõng döõ lieäu ñaõ coù vaø taàm quan troïng cuûa töøng döõ lieäu, heä thoáng phaân haïng

seõ coù moät baûng ñònh möùc ruûi ro ñoái vôùi töøng khoaûn tín duïng (coù theå khaùc nhau ñoái

vôùi moãi ngaân haøng), thöôøng goàm 6 möùc hoaëc 8 möùc. Caùc caáp ñoä ruûi ro naøy ñöôïc

ñaùnh giaù döïa treân caùc thoâng soá vaø döõ lieäu nhö:

- Baûng caân ñoái keá toaùn (ít nhaát 3 naêm) vaø caùc heä soá taøi chính cô baûn.

- Kinh nghieäm, tính caùch vaø ñoä tin caäy cuûa ngöôøi ñieàu haønh doanh nghieäp.

- Lòch söû nôï vay cuûa doanh nghieäp.

- Söï phuï thuoäc cuûa doanh nghieäp vaøo khaùch haøng mua vaø cung öùng chuû yeáu.

- Möùc ñoä ruûi ro ngaønh kinh doanh maø khaùch haøng ñang thöïc hieän.

- Nhöõng bieán ñoäng trong kinh doanh cuûa khaùch haøng.

- Trình ñoä cuûa caùc caùn boä chuû choát.

- Chaát löôïng cuûa caùc chieán löôïc kinh doanh trung vaø daøi haïn.

Sau khi xaùc ñònh ñöôïc caáp ñoä ruûi ro cuûa töøng khaùch haøng nhö treân, ngaân

haøng ñaùnh giaù chaát löôïng taøi saûn ñaûm baûo khoaûn vay (vôùi tö caùch nguoàn thöù 2)

ñeå coù nhaän ñònh hoaøn chænh veà khoaûn vay vaø höôùng xöû lyù sau naøy.

Böôùc 2: Giaùm saùt vieäc xeáp haïng ruûi ro

Caùc ruûi ro ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù, veà nguyeân taéc phaûi phaûn aùnh chính xaùc tình

traïng ruûi ro ôû moïi thôøi gian. Do vaäy, moïi bieán ñoäng aûnh höôûng ñeán quaù trình xeáp

haïng naøy phaûi ñöôïc ñaùnh giaù laïi ngay. Vieäc giaùm saùt ñöôïc thöïc hieän baèng nhieàu

phöông phaùp khaùc nhau nhö phöông phaùp so saùnh, phöông phaùp ñoà thò hoaëc

phöông phaùp kieåm tra taïi choã, hoaëc duøng ñoàng thôøi caùc phöông phaùp.

1.3.2.2. Moâ hình chaát löôïng

Trong tröôøng hôïp caùc thoâng tin coù lieân quan ñeán chaát löôïng cuûa ngöôøi vay

voán khoâng ñöôïc coâng boá roäng raõi, caùc TCTD phaûi thu thaäp thoâng tin töø caùc nguoàn

ñôn leû nhö caùc hoà sô veà tín duïng vaø tieàn göûi, hoaëc mua thoâng tin töø caùc nguoàn beân

ngoaøi nhö caùc toå chöùc phaân loaïi vaø ñaùnh giaù khaùch haøng. Caùc thoâng tin naøy ñöôïc

chia thaønh hai nhoùm : nhoùm yeáu toá lieân quan ñeán caù nhaân ngöôøi vay voán nhö

danh tieáng, cô caáu voán, möùc ñoä bieán ñoäng cuûa thu nhaäp, taøi saûn theá chaáp vaø nhoùm

yeáu toá lieân quan ñeán thò tröôøng aûnh höôûng ñeán taát caû nhöõng ngöôøi vay voán vaøo

thôøi ñieåm quyeát ñònh cho vay nhö chu kyø kinh teá, möùc laõi suaát.

1.3.2.3.Moâ hình ñieåm tín duïng

Caùc moâ hình ñieåm tín duïng thöôøng söû duïng caùc soá lieäu phaûn aùnh ñaëc

ñieåm cuûa ngöôøi vay ñeå tính toaùn xaùc suaát cuûa ruûi ro tín duïng hoaëc ñeå phaân loaïi

khaùch haøng caên cöù vaøo möùc ñoä ruûi ro ñöôïc xaùc ñònh. Moâ hình ñieåm tín duïng goàm

coù moâ hình xaùc suaát tuyeán tính vaø moâ hình phaân bieät tuyeán tính

1.4. Caùc bieän phaùp ngaên ngöøa ruûi ro tín duïng

Qua quaù trình giaùm saùt xeáp haïng ruûi ro thöôøng xuyeân, neáu khoaûn tín duïng

coù xu höôùng bò giaùng haïng xaáu töùc laø noù chöùa raát nhieàu ruûi ro tieàm aån, noù coù theå

bieán thaønh khoaûn vay khoù ñoøi hoaëc khoâng theå ñoøi, thì khi ñoù vieäc ngaên ngöøa caàn

ñöôïc tieán haønh sôùm, neáu chaäm treã seõ laøm vaán ñeà ngaøy caøng nan giaûi hôn. Vieäc

ngaên ngöøa naøy ñöôïc tieán haønh theo caùc böôùc sau :

1.4.1. Laäp keá hoaïch gaëp gôõ khaùch haøng

Vieäc thöïc hieän gaëp gôõ khaùch haøng nhaèm tìm bieän phaùp khaéc phuïc caùc

khoaûn cho vay ruûi ro cao. Vieäc laäp keá hoaïch naøy baøo goàm caùc giai ñoaïn sau :

- Caùn boä tín duïng baøn giao hoà sô cho caùn boä quaûn lyù ruûi ro cao vaø sao cho

caùn boä naøy nhanh choùng naém baét caùc vaán ñeà chính nhö toùm taét lòch söû khoaûn tín

duïng, caùc yeáu toá ruûi ro tieàm aån chính, caùc daáu hieäu dieãn tieán gaàn nhaát vaø caùc noäi

dung khaùc lieân quan ñeán hoà sô tín duïng.

- Chuaån bò gaëp gôõ khaùch haøng: tröôùc khi gaëp khaùch haøng, caùn boä quaûn lyù ruûi

ro cao phaûi nhaän ñònh ñöôïc caùc vaán ñeà chính nhö nguyeân nhaân caên baûn cuûa ruûi ro

tieàm aån cuûa khoaûn vay, giai ñoaïn cuûa phöông aùn kinh doanh, vò trí cuûa khaùch

haøng treân thò tröôøng, tình traïng quaûn lyù noäi boä cuûa khaùch haøng nhö caùc khoaûn chi

phí, haøng toàn kho, caùc khoaûn phaûi thu…, caùc tieàm naêng cuûa khaùch haøng coù theå

giaûm nôï, caùc khaû naêng coù theå caét giaûm chi phí hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng, taøi saûn

ñaûm baûo coù ñöôïc theá chaáp cho caùc khoaûn vay khaùc khoâng, khaû naêng trì hoaõn toái

ña caùc khoaûn nôï cuûa khaùch haøng ñoái vôùi caùc chuû nôï ngoaøi ngaân haøng.

1.4.2. Gaëp gôõ khaùch haøng

Muïc ñích cuûa cuoäc gaëp gôõ naøy laø ngaân haøng theå hieän cho khaùch haøng bieát

roõ quan ñieåm cuûa mình veà khoaûn tín duïng coù vaán ñeà vaø mong muoán cuûa ngaân

haøng. Ñoàng thôøi yeâu caàu khaùch haøng cung caáp caùc thoâng tin caàn thieát ñeå xaây

döïng moät phöông aùn khaéc phuïc thích hôïp nhö : baùo caùo taøi chính hieän taïi, keá

hoaïch doanh thu vaø lôïi nhuaän, baûng döï kieán ngaân löu trong caùc naêm keá tieáp, keá

hoaïch cuûa khaùch haøng khi töï mình giaûi quyeát caùc khoaûn nôï nhö theá naøo…

1.4.3. Laäp phöông aùn ngaên ngöøa (hoaëc khaéc phuïc)

Phöông aùn khaéc phuïc ñöôïc laäp treân cô sôû caùc thoâng tin cuûa khaùch haøng

cung caáp, keá hoaïch töï khaéc phuïc cuûa khaùch haøng vaø söï phaân tích cuûa caùc chuyeân

gia tö vaán beân ngoaøi ngaân haøng (neáu caàn). Phöông aùn naøy phaûi ñuû 4 noäi dung:

- Nhöõng ñaùnh giaù chính thöùc cuûa ngaân haøng veà nhöõng khoù khaên ñoái vôùi

khoaûn tín duïng.

- Caùc bieän phaùp caàn thieát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà naøy.

- Caùch thöùc tieán haønh caùc bieän phaùp ñoù nhö theá naøo.

- Keá hoaïch veà thôøi gian maø caùc hoaït ñoäng naøy caàn ñaït ñöôïc.

1.4.4. Phöông aùn thöïc hieän

Neáu khaùch haøng khoâng chaáp nhaän phöông aùn, ngaân haøng seõ chuyeån khoaûn

vay sang boä phaän truy hoài taøi saûn (neáu sau moät khoaûng thôøi gian coá ñònh naøo ñoù

khoâng traû ñöôïc nôï).

Neáu khaùch haøng chaáp thuaän phöông aùn thì moät thoûa thuaän giöõa ngaân haøng

vaø khaùch haøng ñöôïc ghi nhôù qua moät vaên baûn thoûa thuaän bao goàm caùc noäi dung

sau : muïc tieâu phöông aùn, thôøi gian hoaøn thaønh, moác thôøi gian thöïc hieän, phöông

phaùp giaùm saùt phöông aùn vaø muïc tieâu giaûm nôï vaø bieän phaùp cuï theå.

1.4.5. Kieåm tra vieäc thöïc hieän phöông aùn

Caùn boä quaûn lyù ruûi ro cao phaûi thöïc hieän vieäc kieåm tra phöông aùn khaéc

phuïc thaät saùt sao treân hai bình dieän : keát quaû caùc thoaû thuaän giöõa ngaân haøng vaø

khaùch haøng nhö theá naøo vaø keát quaû caùc giaûi phaùp aùp duïng coù toû ra phuø hôïp hay

khoâng? Coù 2 tröôøng hôïp sau:

- Neáu boä phaän quaûn lyù ruûi ro cao ñaõ ñieàu chænh ñöôïc khoaûn vay veà traïng

thaùi bình thöôøng cuûa noù thì boä phaän naøy seõ chuyeån giao khoaûn vay veà boä phaän tín

duïng cuûa ngaân haøng.

- Neáu boä phaän quaûn lyù ruûi ro cao thaáy roõ tình hình cuûa khaùch haøng khoù coù

theå khaéc phuïc trong töông lai gaàn hoaëc tình hình khaéc phuïc laø khoâng khaû thi thì

vieäc thu nôï caøng nhanh caøng toát baèng caùch chuyeån sang boä phaän truy hoài taøi saûn

sau moät khoaûng thôøi gian naøo ñoù keå töø khi khoaûn vay heát haïn.

1.5. Bieän phaùp xöû lyù caùc khoaûn tín duïng coù vaán ñeà

Coù theå toùm taét quaù trình ngaên ngöøa vaø xöû lyù khoaûn vay coù vaán ñeà qua sô

ñoà sau :

Khoaûn vay sau khi ñöôïc ñaùnh giaù coù vaán ñeà vaø ñöôïc chuyeån sang boä phaän

xöû lyù, ñieàu ñoù coù nghóa laø moái quan heä cuûa ngaân haøng vaø khaùch haøng khoâng coøn

cô sôû naøo ñeå toàn taïi vaø vieäc thu nôï phaûi tieán haønh caøng nhanh caøng toát.

Boä phaän xöû lyù sau khi nhaän vieäc seõ tieán haønh coâng vieäc tuaàn töï nhö boä

phaän quaûn lyù ruûi ro cao. Boä phaän xöû lyù seõ laäp phöông aùn xöû lyù: khai thaùc hoaëc

thanh lyù. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï löïa choïn cuûa ngaân haøng laø khaû naêng chi

traû vaø thaùi ñoä cuûa ngöôøi vay.

Quaù trình ngaên ngöøa vaø xöû lyù khoaûn vay coù vaán ñeà coù theå toùm taét qua sô

Khoaûn vay bò giaùng haïng xaáu

Chuyeån boä phaän quaûn lyù ruûi ro cao

Laäp phöông aùn gaëp gôõ khaùch haøng

Laäp phöông aùn khaéc phuïc

Neáu khoâng chaáp thuaän

Chuyeån boä phaän xöû lyù ruûi ro cao

Neáu chaáp thuaän

Chuyeån boä phaän xöû lyù ruûi ro

Neáu khoâng thaønh coâng

Thöïc thi phöông aùn khaéc phuïc

Neáu thaønh coâng

Chuyeån cho boä phaän tín duïng theo doõi bình thöôøng

ñoà sau :

Sô ñoà ngaên ngöøa vaø xöû lyù caùc khoaûn vay coù vaán ñeà

1.5.1. Höôùng xöû lyù toå chöùc khai thaùc

Caùc giaûi phaùp khai thaùc ñöôïc duøng khi khaùch haøng laâm vaøo traïng thaùi nôï

coù vaán ñeà do gaëp ruûi ro vaø coù thaùi ñoä thoûa ñaùng ñoái vôùi khoaûn nôï, töùc laø thaät thaø

vaø coù yù chí traû nôï toát. Ngaân haøng neân ñöa ra caùc lôøi khuyeân treân nhieàu chuû ñeà

nhaèm taùc ñoäng ñeán khaû naêng taïo ra vaø thu lôïi töùc cuûa ngöôøi cho vay. Ngaân haøng

coù theå taêng cho vay ñeå hoã trôï phöông aùn thu hoài taøi saûn, nhöng phaûi khaúng ñònh

ñöôïc khoaûn vay boå sung naøy seõ goùp phaàn cuûng coá khaû naêng thanh toaùn toaøn boä

caùc khoaûn vay nôï vaø do ñoù coù theå ñöôïc hoaøn traû. Cuõng coù theå ngaân haøng seõ giuùp

khaùch haøng chuyeån sang ngaân haøng khaùc hoaëc moät chuû nôï khaùc neáu coù yeâu caàu

(baùn nôï).

Hoaëc ngaân haøng aùp duïng phöông phaùp thoûa hieäp. Phöông phaùp naøy chæ aùp

duïng khi ngaân haøng rôi vaøo tình traïng tieán thoaùi löôõng nan do baûo ñaûm tín duïng

khoâng ñuû, giaù trò ñaûm baûo taøi saûn giaûm, hoaëc khaùch haøng baát hôïp taùc hoaøn toaøn.

Luùc naøy ngaân haøng rôi vaøo vò trí yeáu hôn neáu ñöa khaùch haøng ra toøa vì soá tieàn

thu ñöôïc so vôùi chi phí phaùp lyù seõ ít hieäu quaû hôn neáu chaáp nhaän khoâng ñöa

khaùch haøng ra toøa vaø nhaän moät khoaûn traû nôï ít hôn.

1.5.2. Höôùng thanh lyù khoaûn vay coù vaán ñeà

Caùc bieän phaùp thanh lyù seõ trôû neân toái öu neáu ngaân haøng thaáy toå chöùc khai

thaùc laø khoâng tieän lôïi, hieäu quaû vaø ngaân haøng nhaän thaáy khaû naêng caûi thieän tình

hình taøi chính cuûa khaùch haøng laø khoâng theå. Bieän phaùp naøy phaûi duøng tôùi luaät

phaùp, coù theå bao goàm caùc bieän phaùp sau :

- Bieän phaùp phaùt maõi taøi saûn ñaûm baûo.

- Bieän phaùp thanh lyù doanh nghieäp ñöôïc thöïc hieän vôùi söï phaùn quyeát cuûa

toøa aùn.

- Bieän phaùp phaù saûn doanh nghieäp trong caùc tröôøng hôïp sau :

+ Khoaûn vay khoâng coù baûo ñaûm hoaëc baûo ñaûm moät phaàn coù theå ñeä

ñôn ñeà nghò tuyeân boá phaù saûn trong voøng 30 ngaøy keå töø ngaøy chính thöùc yeâu caàu

thanh toaùn.

+ Ñaïi dieän coâng ñoaøn, coâng nhaân coù theå ñeä ñôn ñeà nghò phaù saûn neáu

beân nôï khoâng traû löông 3 thaùng lieàn.

+ Chuû hoaëc ñaïi dieän doanh nghieäp phaûi ñeä ñôn xin phaù saûn neáu khoâng

theå khaéc phuïc tình traïng vôõ nôï cho duø ñaõ taùi ñònh haïn vieäc thanh toaùn nôï.

+ Toøa aùn nhaân daân coù quyeàn buoäc doanh nghieäp tuyeân boá phaù saûn neáu

toøa aùn khaúng ñònh ñöôïc raèng doanh nghieäp nôï ñang trong thôøi kyø phaù saûn.

CHÖÔNG 2

THÖÏC TRAÏNG RUÛI RO TÍN DUÏNG VAØ QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN

DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP ÑOÂNG AÙ THÔØI GIAN QUA

2.1 GIÔÙI THIEÄU VEÀ NGAÂN HAØNG TMCP ÑOÂNG AÙ

2.1.1 Khaùi quaùt quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån

Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ ñöôïc thaønh laäp vaøo ngaøy 01/08/1992 treân cô sôû

ñeà nghò NHNN Chi nhaùnh Tp.HCM vôùi UBND Quaän Phuù Nhuaän veà vieäc thí ñieåm

thaønh laäp moät ngaân haøng thöông maïi coå phaàn hoaøn toaøn môùi theo Phaùp leänh veà toå

chöùc vaø hoaït ñoäng tín duïng do UÛy ban thöôøng vuï Quoác hoäi ban haønh naêm 1990.

Cöûa haøng vaøng baïc ñaù quyù Phuù Nhuaän laø ñôn vò ñöùng ra thaønh laäp Ngaân haøng

TMCP Ñoâng AÙ, vôùi söï hoã trôï cuûa caùc coå ñoâng lôùn laø caùc DNNN treân ñòa baøn Phuù

Nhuaän. Vôùi cô caáu voán ñieàu leä nhaø nöôùc chieám tyû troïng lôùn neân trong hoaït ñoäng

cuûa Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ luoân mang daùng daáp nhöõng tieâu chuaån hoaït ñoäng

quaûn lyù cuûa moät NHTM quoác doanh maëc duø laø ngaân haøng coå phaàn.

Khi môùi thaønh laäp, voán ñieàu leä Ngaân haøng Ñoâng AÙ chæ coù 20 tyû ñoàng. Sau

14 naêm hoaït ñoäng, ñeán thôøi ñieåm 31/12/2006 voán ñieàu leä cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ

ñaõ taêng leân ñeán 880 tyû ñoàng.

Ñeán thôøi ñieåm 31/12/2006, toång taøi saûn cuûa Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ ñaït

12.077 tyû VND, nguoàn voán huy ñoäng ñaït 10.109 tyû VND, cho vay 8.140tyû VND,

lôïi nhuaän tröôùc thueá ñaït 220 tyû VND, tyû leä an toaøn voán toái thieåu laø 9,26%ø, ROA

ñaït 1,33%, ROE ñaït 21,9%. Hieän Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñang coù quan heä ñaïi lyù vôùi

hôn 2.889 ngaân haøng taïi 104 quoác gia treân theá giôùi.

Quy moâ cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ hieän nay goàm 1 hoäi sôû taïi Tp.HCM, 73

chi nhaùnh khaép caùc quaän huyeän trong TP.HCM vaø caùc tænh, 2 coâng ty tröïc thuoäc

laø Coâng ty Kieàu Hoái Ñoâng AÙ vaø Coâng ty Chöùng Khoaùn Ñoâng AÙ.

Ngaân haøng Ñoâng AÙ laø ngaân haøng ñaàu tieân taïi Vieät Nam ñöïôc chöùng nhaän

quaûn lyù chaát löôïng theo tieâu chuaån ISO 9001:2000, laø ngaân haøng duy nhaát ñöôïc

Deutsche Bank trao chöùng nhaän “Ngaân haøng coù chaát löôïng dòch vuï thanh toaùn

xuaát saéc naêm 2005” cuûa Vieät Nam. Trong naêm 2006, Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñöôïc

ngöôøi tieâu duøng bình choïn laø “ Thöông hieäu Vieät Nam noåi tieáng nhaát ngaønh ngaân

haøng – taøi chính – baûo hieåm naêm 2006”.

Trong hoaït ñoäng, Ngaân haøng Ñoâng AÙ luoân tuaân thuû phaùp luaät, thöïc hieän

ñaày ñuû nghóa vuï vôùi ngaân saùch nhaø nöôùc, baûo toaøn vaø phaùt trieån voán.

Beân caïnh vieäc thöïc hieän toát caùc muïc tieâu kinh doanh, hoaøn thaønh xuaát saéc

keá hoaïch ñeà ra treân cô sôû ñaûm baûo caùc chæ tieâu an toaøn trong hoaït ñoäng kinh

doanh ngaân haøng, Ngaân haøng Ñoâng AÙ coøn thöïc hieän toát coâng taùc xaõ hoäi, coâng taùc

chaêm lo ñôøi soáng cho CB-CNV vaø tieáp tuïc duy trì , phaùt huy coâng taùc ñaûng ñoaøn

theå taïi ñôn vò, töøng böôùc xaây döïng moâ hình hoaït ñoäng theo höôùng moät ngaân haøng

hieän ñaïi.

Muïc tieâu hoaït ñoäng cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ laø “Ñaùp öùng ôû möùc cao caùc

yeâu caàu hôïp lyù cuûa khaùch haøng veà caùc saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng” laø chính

saùch caïnh tranh ñeå ñöa Ngaân haøng Ñoâng AÙ trôû thaønh moät trong nhöõng ngaân haøng

ñaàu taïi Vieät Nam. Ñeå thöïc hieän ñöôïc chính saùch treân, Ngaân haøng Ñoâng AÙ cam

keát: luoân laéng nghe yù kieán cuûa khaùch haøng ñeå caûi tieán vaø ña daïng hoùa caùc dòch vuï

ngaân haøng; töø ban laõnh ñaïo ñeán nhaân vieân Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñeå ñöôïc ñaøo taïo veà

kyõ naêng vaø trình ñoä theo yeâu caàu cuûa töøng coâng vieäc, vaø nhaän thöùc roõ taàm quan

troïng cuûa vieäc ñaùp öùng cao nhaát caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng laø nhaân toá quyeát

ñònh mang laïi söï thaønh coâng cho ngaân haøng; söû duïng moïi nguoàn löïc ñeå thöïc hieän,

duy trì vaø caûi thieän heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng cuûa ngaân haøng .

2.1.2. Moät soá chæ tieâu cô baûn ñaït ñöôïc trong caùc naêm gaàn ñaây

2.1.2.1 Keát quaû kinh doanh

Trong xu theá hoäi nhaäp vaøo ngaønh ngaân haøng theá giôùi, caùc cô hoäi môùi ñöôïc

môû ra nhöng beân caïnh ñoù cuõng coù nhöõng thaùch thöùc môùi khoù khaên hôn, Ngaân

haøng Ñoâng AÙ vôùi chieán löôïc phaùt trieån ñuùng ñaén, phuø hôïp vôùi xu theá cuûa thôøi ñaïi

ñaõ ñaït ñöôïc caùc chæ tieâu khaû quan (baûng 1) nhö toång taøi saûn, nguoàn voán vaø dö nôï

ñeàu coù söï taêng tröôûng qua caùc naêm töø ñoù ñaõ daãn ñeán lôïi nhuaän tröôùc thueá coù söï

gia taêng. Cuï theå, naêm 2005 so vôùi naêm 2004 voán ñieàu leä taêng 42,86%, toång taøi

saûn taêng 32,13%, huy ñoäng voán taêng 27,05%, dö nôï cho vay taêng 33,71% vaø lôïi

nhuaän tröôùc thueá taêng 40,82%; naêm 2006 so vôùi naêm 2005 voán ñieàu leä taêng 76%,

toång taøi saûn taêng 41,82%, huy ñoäng voán taêng 41,68%, dö nôï cho vay taêng 33,44%

vaø lôïi nhuaän tröôùc thueá taêng 59,42%.

Söï taêng tröôûng veà nguoàn voán do xuaát phaùt töø nhu caàu voán cuûa caùc toå chöùc

kinh teá vaø daân cö ngaøy caøng taêng neân ngaân haøng phaûi khoâng ngöøng taêng nguoàn

voán hoaït ñoäng cuûa mình ñeå ñaùp öùng nhu caàu ñoù vaø toàn taïi trong thôøi buoåi caïnh

tranh gay gaét nhö hieän nay.

2.1.2.2 Tình hình huy ñoäng voán

Trong tình hình caïnh tranh veà laõi suaát vaø thò tröôøng coù nhieàu keânh thu huùt

voán (traùi phieáu, coå phieáu…) nhöng qua baûng 2 cho thaáy khaû naêng huy ñoäng voán

cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ vaãn giöõ toác ñoä taêng daàn qua caùc naêm : naêm 2005 taêng

27,05%, naêm 2006 taêng 41,68% vöôït chæ tieâu keá hoaïch naêm 2006 laø 28%.

Nguyeân nhaân laø do Ngaân haøng ñaõ duy trì nhieàu hình thöùc huy ñoäng ña daïng, aùp

duïng chính saùch laõi suaát linh hoaït cho töøng ñòa baøn vaø taêng cöôøng coâng taùc quaûng

baù hình aûnh.

Qua baûng 2 cho thaáy tyû leä huy ñoäng voán cuûa ñoái töôïng göûi tieàn laø toå chöùc

kinh teá cuõng taêng daàn qua caùc naêm: naêm 2005 taêng 42,97%, naêm 2006 taêng

2.2. Tình hình hoaït ñoäng tín duïng

2.2.1. Cô caáu cho vay

Hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng laø nguoàn thu chuû yeáu cuûa Ngaân haøng Ñoâng

AÙ, cuï theå thu töø hoaït ñoäng tín duïng naêm 2005 chieám 80%/toång thu nhaäp, naêm

2006 chieám 77%/toång thu nhaäp.

Qua soá lieäu ôû baûng 3, nhìn chung hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ñoâng

AÙ taêng tröôûng nhanh vaø cao. Toång dö nôï tín duïng cuoái naêm 2005 ñaït 117,3% so

vôùi keá hoaïch vaø taêng 33,71% so vôùi naêm 2004; toång dö nôï tín duïng cuoái naêm

2006 ñaït 123,3% so vôùi keá hoaïch vaø taêng 33,44% so vôùi naêm 2005.

Qua bieåu ñoà soá 1 coù theå thaáy raèng khaû naêng huy ñoäng voán taêng nhanh qua

caùc naêm vaø luoân ñaûm baûo ñuû nguoàn cho hoaït ñoäng tín duïng. Naêm 2006 so vôùi

naêm 2005 Ngaân haøng Ñoâng AÙ đñaït chæ tieâu soá dö huy ñoäng voán taêng khaù cao

41,68% ñaûm baûo dö nôï cho vay taêng 33,44%.

Tyû leä giaûi ngaân baèng ngoaïi teä cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ cho muïc ñích taøi trôï

xuaát nhaäp khaåu nguyeân vaäât lieäu, haøng hoùa phuïc vuï cho saûn xuaát taêng ñeàu qua caùc

naêm vaø trong naêm 2006 gia taêng maïnh treân cô sôû nguoàn voán ngoaïi teä ñuû ñaûm

baûo. Cuï theå, trong naêm 2005 so vôùi naêm 2004 dö nôï ngoaïi teä taêng 22,57%, dö nôï

vay VND taêng 37,12%; naêm 2006 so vôùi naêm 2005 dö nôï ngoaïi teä taêng khaù cao

73,18%, dö nôï vay VND taêng 22,58%. Nguyeân nhaân laø do laõi suaát cho vay ngoaïi

teä thaáp hôn, tyû giaù töông ñoái oån ñònh ñaõ kích thích khaùch haøng, doanh nghieäp vay

Dö nôï ñoái vôùi khoái quoác doanh giaûm trong khi caùc thaønh phaàn kinh teá

ngoaøi quoác doanh ñöôïc hoã trôï maïnh nhu caàu veà voán cho söï phaùt trieån. Khaùch

haøng cuûa ngaân haøng khoâng coøn taäp trung trong phaïm vi caùc doanh nghieäp quoác

doanh nhö tröôùc ñaây maø môû roäng vaø phaùt trieån ñeán moïi thaønh phaàn kinh teá, tín

duïng ñaàu tö cho caùc thaønh phaàn kinh teá ngoaøi quoác doanh coù xu höôùng ngaøy caøng

taêng leân. Cuï theå, naêm 2005 so vôùi naêm 2004 tyû troïng cho vay ngoaøi quoác doanh

chieám 61,97% treân toång dö nôï, taêng 38,11%; naêm 2006 so vôùi naêm 2005 tyû troïng

cho vay ngoaøi quoác doanh chieám 67,99% treân toång dö nôï, taêng 46,4%. Vôùi chính

saùch hôïp lyù, Ngaân haøng ñaõ vaø ñang xaây döïng cho mình moät ñoäi nguõ khaùch haøng

ña daïng, ñoâng ñaûo, vöõng maïnh vaø gaén boù vôùi ngaân haøng.

Cô caáu dö nôï nhìn chung qua caùc thôøi kyø theå hieän treân bieåu ñoà soá 2 coù söï

chuyeån höôùng roõ reät : dö nôï ngaén haïn coù xu höôùng giaûm, döï nôï trung daøi haïn coù

xu höôùng ngaøy caøng taêng. Vieäc taêng töôûng dö nôï trung daøi haïn coù theå seõ aûnh

höôûng ñeán söï caân ñoái giöõa nguoàn voán vaø söû duïng voán cuûa Ngaân haøng. Tuy nhieân

ngaân haøng vaãn ñaûm baûo tyû leä nguoàn voán ngaén haïn ñöôïc pheùp cho vay trung daøi

haïn theo ñuùng Quyeát ñònh 457/2005/QD-NHNN laø ≤ 40% , cuï theå theo baûng 4 tyû

leä söû duïng voán ngaén haïn cho vay trung, daøi haïn naêm 2005 laø 11,57%, naêm 2006

laø 12,45%.

Söï taêng tröôûng tín duïng laø coù cô sôû vaø gaén lieàn vôùi caùc yeáu toá thuùc ñaåy nhö

: nhu caàu voán töø khaùch haøng, töø neàn kinh teá noùi chung vaø kinh teá Tp.HCM noùi

rieâng taêng tröôûng cao.

2.2.2 Tình hình nôï quaù haïn

Duø ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû ñaùng khích leä trong hoaït ñoäng tín duïng

nhöng treân thöïc teá vaán ñeà nôï quaù haïn cuõng laø moät vaán ñeà maø Ngaân haøng Ñoâng

AÙ caàn phaûi quan taâm vì ñaây laø nhaân toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán hieäu quaû hoaït

ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ.

Töø naêm 2002 ñeán naêm 2004, theo soá lieäu baûng 5 coù theå thaáy soá nôï xaáu vaø

nôï quaù haïn cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ chieám tyû leä raát nhoû (≤ 0,5%) treân toång dö nôï

vaø coù xu höôùng giaûm daàn qua caùc naêm. Ñeán naêm 2005 theo soá lieäu baûng 6, tyû leä

nôï quaù haïn taêng leân 1,75% so vôùi caùc naêm tröôùc. Thöïc chaát ñoù khoâng phaûi laø soá

taêng thöïc teá maø laø vì trong naêm 2005 Ngaân Ngaân haøng Nhaø nöôùc ban haønh Quyeát

ñònh soá 493/2005/QÑ-NHNN ngaøy 22/04/2005 qui ñònh veà caùch phaân loaïi nôï,

theo quy ñònh naøy caùc khoaûn nôï cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï cuõng phaûi tính vaøo nôï

quaù haïn. Vì vaäy khoâng theå so saùnh naêm 2005 vôùi caùc naêm tröôùc ñoù do caùc chæ tieâu

ñaõ thay ñoåi veà baûn chaát.

Theo soá lieäu baûng 6, naêm 2005-2006 tyû leä nôï quaù haïn treân toång dö nôï cuõng

chieám tyû troïng nhoû, bình quaân laø 1,37%. Naêm 2006, so vôùi naêm 2005, tyû leä nôï

quaù haïn giaûm ñaùng keå 24,99% vaø nôï xaáu giaûm 20,93%, chöùng toû Ngaân haøng

Ñoâng AÙ ñaõ coù chính saùch kieåm soaùt chaát löôïng tín duïng toát. Tuy nhieân veà maët tyû

leä treân toång dö nôï thì nôï quaù haïn giaûm nhöng veà soá tuyeät ñoái vaãn taêng.

Trong töông lai saép, ñeå coù theå xöû lyù toát hôn nôï xaáu trong thôøi gian tôùi thì

vieäc tìm hieåu thöïc traïng ruûi ro tín duïng taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ trong thôøi gian qua

laø raát caàn thieát.

2.2.3 Thöïc traïng ruûi ro tín duïng taïi Ngaân Haøng TMCP Ñoâng Aù trong thôøi

Nôï quaù haïn phaùt sinh taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ chuû yeáu laø nôï ngaén haïn. Dö nôï vay

trung haïn cuõng coù nôï quaù haïn nhöng tyû leä thaáp, chieám 13,4% so vôùi toång nôï quaù haïn

naêm 2006. Cho vay daøi haïn chæ môùi phaùt sinh moät tröôøng hôïp nôï quaù haïn. Trong naêm

2006 thì nôï quaù haïn treân 360 ngaøy chieám tyû leä cao nhaát 55,55%/toång nôï quaù haïn vaø

taêng 159,5% so vôùi naêm 2005.

gian qua

Phaân tích quaù trình cho vay, theo doõi, thu hoài nôï vay cuûa Ngaân haøng Ñoâng

AÙ trong nhieàu naêm qua, nhaän thaáy ruûi ro tín duïng coù theå xaûy ra ñoái vôùi Ngaân haøng

Ñoâng AÙ ôû nhöõng nguyeân nhaân sau ñaây :

2.2.3.1 Nhoùm nguyeân nhaân khaùch quan

2.2.3.1.1. Do tình hình kinh teá theá giôùi

Trong naêm 2005-2006 treân theá giôùi coù bieán ñoäng lôùn veà giaù caû caùc loaïi

nguyeân nhieân lieäu ñaàu vaøo nhö saét theùp, nguyeân lieäu ngaønh nhöïa, xaêng daàu ñaõ

taùc ñoäng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán vieäc trieån khai döï aùn; ñeán hieäu quaû saûn xuaát

kinh doanh cuûa khaùch haøng vaø ñaõ giaùn tieáp laøm aûnh höôûng ñeán chaát löôïng tín

duïng cuûa ngaân haøng vì phöông aùn saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng bò thaát

baïi. Cuï theå, taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñaõ xaûy ra tröôøng hôïp taøi trôï cho döï aùn xaây

döïng nhaø maùy saûn xuaát toân maï maøu taïi Bình Döông. Nhaø maùy chính thöùc ñi vaøo

hoaït ñoäng giöõa naêm 2005, do bieán ñoäng giaù theùp cuoän ñaõ döï aùn kinh doanh bò

thua loã daãn ñeán thaát baïi keá hoaïch traû nôï vay. Ngaân haøng ñaõ phaûi yeâu caàu chuû ñaàu

tö boå sung theâm voán vaø cô caáu laïi thôøi haïn traû nôï.

2.2.3.1.2. Do haønh lang phaùp lyù trong hoaït ñoäng ngaân haøng thieáu ñoàng boä, cô

cheá chính saùch cuûa nhaø nöôùc coøn hay thay ñoåi

Moâi tröôøng phaùp lyù cuûa Vieät Nam chöa ñoàng boä, chöa oån ñònh, nhieàu khi

coøn choàng cheùo, baát caäp aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng tín duïng cuûa ngaân haøng. Haønh

lang phaùp lyù cho caùc ngaønh ngheà kinh doanh trong ñoù coù ngaân haøng coøn chöa

thoáng nhaát, xuyeân suoát. Trong ñieàu kieän luaät phaùp vöøa thieáu, vöøa khoâng ñoàng boä,

quy ñònh khoâng roõ raøng, coâng taùc phoå bieán coøn nhieàu baát caäp do vaäy moãi ngöôøi

hieåu vaø vaän duïng moät caùch khaùc nhau daãn ñeán nhieàu khoù khaên trong thöïc hieän.

Nhieàu vaên baûn döôùi luaät lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñoâi khi vaän duïng

chæ phuø hôïp vôùi töøng thôøi ñieåm, töøng hoaøn caûnh cuï theå. Ví duï nhö söï baát caäp trong

coâng chöùng hôïp ñoàng tín duïng, do qui ñònh phoøng coâng chöùng yeâu caàu phaûi ghi soá

hôïp ñoàng cuï theå vaøo trong hôïp ñoàng baûo ñaûm tieàn vay, do ñoù khi hôïp ñoàng tín

duïng heát thôøi haïn thì phaûi taát toaùn khoaûn vay vaø thay baèng hôïp ñoàng tín duïng

môùi, ñieàu naøy khoâng phuø hôïp vôùi thöïc teá saûn xuaát kinh doanh lieân tuïc thöôøng

xuyeân.Vieäc coâng chöùng caùc phuï luïc hôïp ñoàng ñaûm baûo baèng tieàn vay nhaèm taêng

taøi saûn ñeå taêng haïn möùc tín duïng cuõng khoâng ñöôïc chaáp nhaän maø yeâu caàu laøm

hôïp ñoàng ñaûm baûo taøi saûn môùi. Ñieàu naøy laø khoâng thöïc hieän ñöôïc vì khaùch haøng

ñang coøn dö nôï neân ngaân haøng khoâng theå giaûi chaáp hôïp ñoàng ñaûm baûo ñeå laäp hôïp

ñoàng môùi. Hoaëc vieäc khoâng thoáng nhaát giöõa Nghò ñònh soá 178 vaø Thoâng tö lieân

tòch soá 03/2001/TTLT-NHNN-BTP-BCA-BTC-TCÑC ngaøy 29/04/2001 veà vieäc

toå chöùc tín duïng coù quyeàn tröïc tieáp xöû lyù taøi saûn ñeå thu hoài nôï vay hay khoâng

cuõng laø moät ví duï ñieån hình. Taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ, theo soá lieäu baûng 7, trong

soá dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo ñeán 31/12/2006 chieám tyû troïng 85,87% trong toång soá

nôï vay, trong ñoù taøi saûn ñaûm baûo laø ñaát ñai, nhaø cöûa chieám tyû troïng 82,28%. Do

ñoù caùc vaán ñeà khoâng thoáng nhaát giöõa caùc vaên baûn phaùp luaät seõ laø sô hôû daãn ñeán

ruûi ro maát voán ngaân haøng.

- Cô cheá, chính saùch quaûn lyù chöa theo kòp söï phaùt trieån kinh teá daãn ñeán

caùc chính saùch thay ñoåi thöôøng xuyeân, ñoâi khi laïi maâu thuaãn nhau laøm neàn kinh

teá thieáu oån ñònh. Nhieàu chuû tröông, chính saùch vaø bieän phaùp ñaõ ñöôïc ban haønh

nhöng trieån khai chaäm, thaäm chí bò bieán daïng qua caùc taàng naác vaø thuû tuïc haønh

chính. Nhöõng ñieàu aáy ñaõ aûnh höôûng khoâng nhoû ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa

ngaân haøng laãn khaùch haøng cuûa ngaân haøng. Trong nhieàu tröôøng hôïp ñaõ laøm maát ñi

nhöõng cô hoäi kinh doanh cuûa doanh nghieäp daãn ñeán kinh doanh thua loã, khoù

khaên.

- Thuû tuïc haønh chính cuûa nhaø nöôùc quaù röôøm raø vaø keùo daøi daãn ñeán keá

hoaïch thu tieàn cuûa khaùch haøng bò thaát baïi laøm aûnh höôûng ñeán keá hoaïch traû nôï

ngaân haøng, nhaát laø caùc khaùch haøng vay voán xaây döïng hoaëc baùn haøng cho caùc döï

aùn thuoäc ngaân saùch nhaø nöôùc. Hoaëc coù nhieàu tröôøng hôïp ñeán khi thuû tuïc ñaõ hoaøn

chænh thì ngaân saùch nhaø nöôùc laïi heát hoaëc bò thaâm huït do chi tieâu vöôït möùc cuûa

tænh, thaønh phoá neân khoâng thanh toaùn ñöôïc cho khaùch haøng theo ñuùng qui ñònh

cuûa hôïp ñoàng, phaûi chôø ngaân saùch trung öông chi vieän daãn ñeán khaùch haøng maát

khaû naêng traû nôï ñuùng haïn.

2.2.3.1.3. Do heä thoáng thoâng tin tín duïng chöa phaùt trieån:

Thoâng tin veà khaùch haøng khi xeùt duyeät cho vay thöôøng ñöôïc ngaân haøng thu

thaäp töø trung taâm thoâng tin tín duïng (CIC) cuûa NHNN. Tuy nhieân nguoàn cung caáp

thoâng tin töø trung taâm naøy vaãn coøn nhöõng haïn cheá sau :

- Heä thoáng cung caáp thoâng tin cuûa CIC môùi chæ cung caáp ñöôïc soá lieäu dö nôï

vay vaø phaân loaïi nôï vay cuûa caùc doanh nghieäp taïi caùc TCTD, chöa coù thoâng tin

phi taøi chính, khaû naêng quaûn lyù cuûa laõnh ñaïo doanh nghieäp. Vieäc cung caáp thoâng

tin coøn chaäm vaø chöa kòp thôøi laøm aûnh höôûng ñeán cô hoäi kinh doanh cuûa caùc

TCTD. CIC chöa chuû ñoäng thoâng baùo nhöõng döï baùo ruûi ro veà tín duïng qua maïng

maø chæ cung caáp thoâng tin khi ñöôïc TCTD yeâu caàu vì vaäy chöa phaùt huy hieäu quaû

cao. Thoâng tin veà khaùch haøng chöa ñöôïc CIC caäp nhaät kòp thôøi. Beân caïnh ñoù, ñoái

vôùi khaùch haøng chöa töøng coù quan heä tín duïng caùc TCTD naøo thì CIC hoaøn toaøn

khoâng heà coù thoâng tin gì veà khaùch haøng.

- Haïn cheá aûnh höôûng ñeán CIC do caùc TCTD: caùc TCTD chöa coù nhaän

thöùc ñaày ñuû veà thu thaäp vaø cung caáp thoâng tin veà phoøng ngöøa ruûi ro cho CIC neân

khoâng cung caáp hoaëc cung caáp thoâng tin chaäm treã. Trong khi ñoù laïi chöa coù haønh

lang phaùp lyù vaø cheá taøi buoäc caùc TCTD phaûi cung caáp thoâng tin kòp thôøi cho trung

taâm.

2.2.3.2 Nhoùm nguyeân nhaân thuoäc veà khaùch haøng

2.3.2.2.1 Khaùch haøng laø caù nhaân :

- Ñoái vôùi khaùch haøng vay voán vôùi muïc ñích tieâu duøng, coù raát nhieàu tröôøng

hôïp do xuaát hieän maâu thuaån trong gia ñình sau khi vay neân khoâng söû duïng ñuùng

muïc ñích vay voán ñaõ laøm aûnh höôûng ñeán vieäc traû nôï cho ngaân haøng. Tröôøng hôïp

naøy chieám ñeán 51% toång dö nôï quaù haïn cuûa khaùch haøng caù nhaân taïi ngaân haøng.

- Ñoái vôùi saûn phaåm tín duïng cho caùn boä coâng nhaân vieân doanh nghieäp vay

döôùi daïng thaáu chi tieàn löông qua theû ñaõ xaûy ra moät soá tröôøng hôïp caùn boä coâng

nhaân vieân sau khi thaáu chi ñaõ nghó vieäc ñoät xuaát, ngay caû doanh nghieäp khoâng

thanh toaùn vaø nhö theá ngaân haøng maát moät khoaûn tieàn löông ñaõ thaáu chi tröôùc. Moät

soá tröôøng hôïp, khaùch haøng ñaõ thaáu chi nhöng do doanh nghieäp laøm aên thua loã

khoâng coù tieàn traû löông cho nhaân vieân daãn ñeán ruûi ro cho ngaân haøng. Maëc duø soá

tieàn thaáu chi naøy ñoái vôùi töøng caù nhaân khoâng lôùn, tuy nhieân soá löôïng khaùch haøng

söû duïng loaïi saûn phaåm cho vay naøy raát lôùn (soá löôïng khaùch haøng söû duïng theû ATM

coù thaáu chi taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ laø 1.100.000 nguôøi) nhö vaäy ruûi ro tieàm taøng laø

raát cao.

2.2.3.2.2. Khaùch haøng laø doanh nghieäp

(cid:190) Do naêng löïc taøi chính cuûa khaùch haøng yeáu keùm

Naêng löïc taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp Vieät Nam, ñaëc bieät laø caùc doanh

nghieäp nhaø nöôùc, coøn yeáu, khaû naêng sinh lôïi thaáp do ñoù ñeå hoaït ñoäng ñöôïc hoï

phaûi döïa vaøo soá voán vay ngaân haøng, tyû troïng voán töï coù tham gia vaøo döï aùn kinh

doanh khoâng ñaùng keå. Cho neân moïi thua loã, ruûi ro trong kinh doanh cuûa doanh

nghieäp seõ taùc ñoäng ngay tôùi ngaân haøng, neáu doanh nghieäp bò thua loã, phaù saûn thì

ngaân haøng coù nguy cô maát voán. Thöïc teá thì caùn boä tín duïng khi thaåm ñònh yeáu toá

voán töï coù cuûa khaùch haøng vay tham gia vaøo phöông aùn, döï aùn khoâng quan taâm vaø

thöôøng chaáp nhaän möùc voán töï coù vaø coi nhö töï coù maø khaùch haøng lieät keâ trong

phöông aùn, döï aùn xin vay neân haàu heát khaùch haøng vay (nhaát laø caùc khaùch haøng laø

doanh nghieäp) ñöôïc ngaân haøng cho vay haïn möùc lôùn gaáp nhieàu laàn voán töï coù cuûa

doanh nghieäp, vieäc naøy ñaõ taïo cô hoäi cho doanh nghieäp söû duïng voán vay

ngaân haøng laø chuû yeáu. 80% caùc DN coù dö nôï vay taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñeàu coù

voán töï coù raát thaáp, döôùi 10 tyû.

Beân caïnh ñoù, tình hình taøi chính cuûa haàu heát DN Vieät Nam laø yeáu keùm vaø

thieáu minh baïch. Soå saùch keá toaùn, baùo caùo taøi chính chöa ñöôïc caùc DN Vieät Nam

tuaân thuû theo ñuùng chuaån möïc keá toaùn. Do vaäy, baùo caùo taøi chính maø caùc DN

cung caáp cho ngaân haøng thöôøng chæ mang tính hình thöùc nhieàu hôn laø thöïc chaát.

Hieän nay chöa coù baát cöù cheá taøi naøo buoäc caùc DN phaûi kieåm toaùn baùo caùo taøi

chính cuûa mình neân ngaân haøng khoâng theå buoäc khaùch haøng ñöôïc. Moät soá ngaân

haøng cho ñieåm tín duïng ñoái vôùi vieäc khaùch haøng coù baùo caùo taøi chính ñaõ ñöôïc

kieåm toaùn nhaèm khuyeán khích khaùch haøng cung caáp soá lieäu taøi chính trung thöïc.

Tuy nhieân taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa coù quy ñònh vieäc naøy.

(cid:190) Do naêng löïc quaûn trò quaûn trò ñieàu haønh yeáu keùm

Ñaây laø nguyeân nhaân chuû yeáu gaây ra nôï quaù haïn cuûa caùc doanh nghieäp taïi

Ngaân haøng Ñoâng AÙ trong thôøi gian qua. Qua caùc hoà sô phaân tích, baùo caùo veà nôï

quaù haïn cuûa Phoøng tín duïng taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ, coù theå toùm taét nguyeân nhaân

theo thöù töï chuû yeáu töø cao ñeán thaáp nhö sau :

Thöù nhaát laø, moät soá khaùch haøng ñeå cho baïn haøng chieám duïng voán quaù

nhieàu, hoaëc taäp trung nôï vaøo moät vaøi baïn haøng lôùn. Khi baïn haøng gaëp khoù khaên

trong thanh toaùn, daãn ñeán tình traïng nôï daây chuyeàn, laøm cho khaùch haøng khoâng

coù khaû naêng traû nôï cho ngaân haøng. Ñeán cuoái naêm 2006 toång soá khaùch haøng coù tyû

leä nôï phaûi thu treân voán chuû sôû höõu treân 90% chieám tyû troïng treân 60% treân dö nôï

cho vay cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ.

Thöù hai laø, moät soá khaùch haøng hoaït ñoäng khaù hieäu quaû khi coøn ôû quy moâ

vöøa vaø nhoû, nhöng sau khi ñaàu tö phaùt trieån lôùn maïnh thì khaû naêng quaûn lyù khoâng

theo kòp vôùi toác ñoä taêng tröôûng töø ñoù laøm hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh bò ñình

treä, phaùt sinh nhöõng khoaûn chi phí, thieät haïi, aûnh höôûng ñeán nguoàn thu nôï cuûa

ngaân haøng.

Thöù ba laø, söï yeáu keùm trong ñieàu haønh kinh doanh cuûa khaùch haøng daãn

ñeán thieáu thích nghi trong ñieàu kieän caïnh tranh cuûa cô cheá thò tröôøng hieän nay

laøm khaùch haøng sau moät thôøi gian hoaït ñoäng thua loã daãn ñeán khoâng traû ñöôïc nôï

cho ngaân haøng.

Cuoái cuøng laø moät soá doanh nghieäp ñaõ xaûy ra tình traïng thöôøng xuyeân thay

ñoåi ngöôøi ñieàu haønh ñôn vò, daãn ñeán khoâng theo doõi kòp quaù trình kinh doanh,

phaùt trieån cuûa doanh nghieäp laøm cho doanh nghieäp kinh doanh thua loã.

(cid:190) Do khaùch haøng coá yù löøa ñaûo

Khaùch haøng coù yù ñoà löøa ñaûo, chieám duïng voán nhö cung caáp soá lieäu taøi

chính khoâng trung thöïc, xaây döïng hoà sô phaùp lyù ma, laäp hôïp ñoàng kinh teá giaû, caâu

keát vôùi ngöôøi baùn nhaèm söû duïng tieàn vay maëc duø ñaõ thanh toaùn ñaày ñuû tröôùc ñoù,

cung caáp chöùng töø söû duïng voán khoâng ñuùng thöïc teá … ñeå löøa ñaûo ngaân haøng hoaëc

coá tình neù traùnh, chaây yø khoâng traû nôï cho ngaân haøng.

Ngoaøi ra coù moät soá tröôøng hôïp khaùch haøng xin vay ngaén haïn nhöng thöïc teá

laø ñeå söû duïng vaøo nhöõng coâng trình ñaàu tö trung daøi haïn. Trong tình hình neàn

kinh teá taêng tröôûng nhö hieän nay, caùc doanh nghieäp thöôøng coù nhu caàu ñaàu tö

trung daøi haïn ñeå caûi tieán môû roäng saûn xuaát kinh doanh, trong khi nguoàn voán ngaân

haøng duyeät cho vay thì coù haïn. Ñieàu naøy daãn ñeán doanh nghieäp vôùi soá voán ít oûi

thöôøng tìm caùch laøm sao thuyeát phuïc ngaân haøng cho vay (baát chaáp thôøi haïn) ñeå

ñaàu tö trung daøi haïn maø khoâng nghó ñeán vieäc nôï ñeán haïn seõ khoâng traû ñöôïc.

2.2.3.3. Nhoùm nguyeân nhaân thuoäc veà ngaân haøng

2.2.3.3.1 Thieáu thoâng tin lieân quan ñeán khaùch haøng khi xeùt duyeät vay voán

Vaán ñeà thoâng tin khoâng ñaày ñuû vaø chaân thaät veà khaùch haøng ñang laø khoù

khaên noåi coäm cuûa caùn boä tín duïng trong quaù trình taùc. Nguyeân nhaân naøy xuaát phaùt

töø caùc haïn cheá sau cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ :

- Heä thoáng thoâng tin noäi boä cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ coøn yeáu keùm, haàu

nhö chöa coù thö vieän thoâng tin veà caùc lónh vöïc kinh teá, caùc doanh nghieäp coù quan

heä trong heä thoáng. Do khoâng coù thoâng tin ñöôïc thu thaäp vaø thoáng keâ qua moät soá

thôøi kyø ñeå laøm cô sô phaân tích neân caùn boä tín duïng khoù coù theå coù moät nhaän ñònh

chính xaùc veà quaù trình hoaëc moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa khaùch haøng.

- Söï phoái hôïp, chia seû thoâng tin giöõa caùc chi nhaùnh trong cuøng heä thoáng

Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa toát. Chính vì söï phoái hôïp quaûn lyù khoâng toát neân daãn ñeán

moät khaùch haøng coù quan heä vay voán vôùi nhieàu chi nhaùnh treân cuøng moät tænh,

thaønh phoá, trong khi theo quy ñònh cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ, moät khaùch haøng chæ

ñöôïc quan heä vôùi moät Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñoâng AÙ duy nhaát trong cuøng moät

tænh, thaønh phoá. Caùc Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñoâng AÙ cho vay laïi ñoái phoù baèng söûa

maõ khaùch haøng thay vì phaûi nhaäp moät maõ khaùch haøng duy nhaát trong toaøn heä

thoáng daãn ñeán tình traïng khoâng kieåm soaùt ñöôïc toaøn dieän tình hình vay voán cuûa

doanh nghieäp. Ñoái vôùi caùc khaùch haøng laø doanh nghieäp coù nhieàu chi nhaùnh ñaët taïi

nhieàu tænh khaùc nhau, khi cho vay caùc chi nhaùnh cuûa doanh nghieäp naøy caùc chi

nhaùnh cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ taïi caùc tænh khaùc nhau chöa phoái hôïp ñöôïc vôùi

nhau hoaëc chaäm phoái hôïp ñeå naém baét tình hình cho vay toång theå töøng thôøi ñieåm,

daãn ñeán ruûi ro toång dö nôï cuûa doanh nghieäp vöôït haïn möùc tín duïng cho pheùp. Beân

caïnh ñoù do söï caïnh tranh veà caùc chæ tieâu hoaït ñoäng giöõa caùc chi nhaùnh neân söï

chia seû thoâng tin veà khaùch haøng trong cuøng heä thoáng Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa

ñöôïc toát. Hieän töôïng phoå bieán laø khoâng cung caáp hoaëc cung caáp khoâng ñaày ñuû

thoâng tin veà khaùch haøng.

- Thoâng tin taøi chính do khaùch haøng cung caáp khoâng mang tính tin caäy

cao. Hieän nay, Nhaø nöôùc chöa coù quy ñònh vaø cheá taøi ñeå khaùch haøng phaûi coâng

khai thoâng tin vaø chòu traùch nhieäm veà söï sai leäch thoâng tin khi cung caáp cho ngaân

haøng. Trong tröôøng hôïp khaùch haøng coù yù ñònh gian doái thì ngaân haøng seõ raát khoù

ñeå kieåm chöùng.

2.2.3.3.2 Laïm duïng taøi saûn theá chaáp

Do thieáu thoâng tin trung thöïc veà khaùch haøng neân ngaân haøng luoân xem naëng

phaàn taøi saûn theá chaáp nhö laø choã döïa cuoái cuøng ñeå phoøng choáng ruûi ro tín duïng.

Tuy nhieân daàn daàn ngaân haøng trôû neân döïa daãm quaù nhieàu vaøo taøi saûn theá chaáp

thay vì ñaùnh giaù tính khaû thi cuûa phöông aùn kinh doanh. Nhieàu caùn boä tín duïng

quan nieäm raèng coù taøi saûn ñaûm baûo laø an toaøn cho khoaûn vay. Ñieàu naøy raát nguy

hieåm vì caùn boä tín duïng khoâng tính ñeán vieäc khoaûn vay caàn ñöôïc traû nôï baèng

doøng tieàn taïo ra bôûi phöông saûn xuaát kinh doanh chöù khoâng phaûi baèng tieàn baùn taøi

saûn theá chaáp. Taøi saûn theá chaáp chæ laø söï ñaûm baûo cuoái cuøng khi phöông aùn kinh

doanh cuûa khaùch haøng gaëp ruûi ro ngoaøi döï kieán maø thoâi.

Maëït khaùc, ngaân haøng khoâng theå löôøng tröôùc ñöôïc nhöõng khoù khaên seõ gaëp

trong quaù trình xöû lyù taøi saûn theá chaáp ñeå thu nôï. Caøng khoù khaên hôn ñoái vôùi

nhöõng con nôï tuyeân boá phaù saûn vì chuû nôï laø ngaân haøng chöa ñöôïc öu tieân nhö nôï

ngaân saùch vaø moät soá chuû nôï khaùc cuûa khaùch haøng. Hôn nöõa khi thaåm ñònh taøi saûn

theá chaáp caùn boä tín duïng chöa thöïc söï chuù yù ñeán khaû naêng thanh lyù cuûa taøi saûn theá

chaáp. Moät soá taøi saûn theá chaáp laø ñoäng saûn nhö caùc loaïi maùy moùc, thieát bò, linh

kieän … raát khoù phaùt maïi khi gaëp ruûi ro. Toång soá nôï quaù haïn coù taøi saûn ñaûm baûo

baèng ñoäng saûn ñeán 31/12/2006 cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ chieám 9,72% chöa phaùt

maïi ñöôïc laø do nguyeân nhaân treân.

2.2.3.3.3 Taäp trung vaøo moät nhoùm khaùch haøng trong cuøng moät ngaønh, moät

vuøng.

Theo ñuoåi chieán löôïc phaùt trieån tín duïng phuø hôïp vôùi thò tröôøng muïc tieâu,

caàn chuù troïng ña daïng hoùa danh muïc cho vay töøng ngaân haøng. Caùc doanh nghieäp

thuoäc cuøng ngaønh haøng, cuøng vuøng coù theå coù töông quan ruûi ro tín duïng cao. Ruûi

ro tín duïng xaûy ñeán cuøng luùc vôùi nhieàu khaùch haøng laø moät vieäc ngaân haøng caàn heát

söùc traùnh.

Hieän nay, Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa qui ñònh tyû troïng ñaàu tö toái öu vaøo moãi

ngaønh, moãi vuøng ñeå ruûi ro thaáp nhaát laø bao nhieâu. Coù thôøi ñieåm ngaân haøng giaûi

ngaân cho moät soá khaùch haøng kinh doanh trong cuøng moät ngaønh vaät lieäu xaây döïng

vôùi tyû troïng chieám khaù cao 36,15% trong toång dö nôï. Ñieàu naøy voâ cuøng nguy

hieåm deã daãn ñeán khaû naêng vôõ nôï.

Beân caïnh ñoù, vieäc ngaân haøng chæ phaân chia theo doõi khaùch haøng cho vay

theo thaønh phaàn kinh teá vaø daân cö, chöa taäp trung thoáng keâ theo doõi, quaûn lyù

khaùch haøng theo ngaønh ngheà kinh doanh, theo vuøng neân deã daãn ñeán vieäc cho vay

taäp trung vaøo moät nhoùm khaùch haøng trong cuøng moät ngaønh, moät vuøng trong toaøn

heä thoáng.

2.2.3.3.4 Haïn cheá cuûa loaïi hình cho vay luaân chuyeån

Hieän nay, Ngaân haøng ñang aùp duïng hình thöùc cho vay luaân chuyeån vôùi haïn

möùc vaø thôøi haïn traû nôï moät naêm cho khaùch haøng laø doanh nghieäp. Haïn möùc naøy

ñöôïc xeùt döïa vaøo keá hoaïch kinh doanh cuûa khaùch haøng. Sau khi xem xeùt, ñaùnh

giaù töø nhieàu khía caïnh: uy tín, khaû naêng traû nôï trong thôøi gian qua, khaû naêng taøi

chính döïa treân baùo caùo taøi chính cuûa khaùch haøng, ngaân haøng xeùt duyeät haïn möùc

caû naêm vaø kyù hôïp ñoàng luaân chuyeån. Tuy nhieân, sau ñoù trong quaù trình phaùt vay

cho khaùch haøng, ngaân haøng khoâng yeâu caàu theâm gì caû ngoaïi tröø moät tôø giaáy nhaän

nôï.

Loaïi hình naøy boäc loä sô hôû quaù cô baûn nhö sau : keá hoaïch naêm khaùch haøng

xaây döïng chæ laø mang tính öôùc tính, coù theå thay ñoåi trong quaù trình kinh doanh.

Do ñoù moãi laàn phaùt vay, khaùch haøng phaûi coù phöông aùn cuï theå ñeå ngaân haøng

kieåm tra khaû naêng sinh lôøi vaø ruûi ro coù theå phaùt sinh. Beân caïnh ñoù, thôøi gian thöïc

hieän töøng phöông aùn cuï theå khaùc nhau, ngaân haøng khoâng theå laáy thôøi haïn cuûa hôïp

ñoàng luaân chuyeån ñeå aùp duïng cho thôøi haïn giaûi ngaân töøng phöông aùn. Ñieàu naøy

taïo ñieàu kieän cho khaùch haøng söû duïng voán sai muïc ñích, tieàn thöïc hieän phöông aùn

kinh doanh ñaõ thu nhöng khoâng traû ngaân haøng do chöa ñeán haïn traû nôï. Ñaây laø moät

ruûi ro tieàm taøng cao ngaân haøng caàn chaán chænh ñeå traùnh tình traïng khaùch haøng lôïi

duïng sô hôû ñeå löøa ñaûo.

2.2.3.3.5 Vieäc chaáp haønh qui ñònh tín duïng chöa nghieâm

- Xeùt duyeät cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo ñoái vôùi tröôøng hôïp phaùp

luaät qui ñònh phaûi coù. Nhaän theá chaáp, caàm coá, baûo laõnh ñeå cho vay baèng caùc taøi

saûn khoâng ñaûm baûo ñieàu kieän nhö tröôøng hôïp dö nôï moät caù nhaân vay kinh doanh

caù theå 1,5tyû ñoàng, taøi saûn theá chaáp laø ñaát chöa ñöôïc caáp giaáy chuû quyeàn.

- Giaûm bôùt caùc ñieàu kieän cho vay theo quy ñònh ñeå thu huùt khaùch haøng.

Moät soá tröôøng hôïp Ngaân haøng Ñoâng AÙ chæ xeùt duyeät cho vay döïa treân quan heä

tình caûm. Ngaân haøng chuû quan khi quyeát ñònh caáp tín duïng trong khi chöa coù ñaày

ñuû thoâng tin veà ngöôøi vay, veà thöïc traïng taøi chính, chöa thu thaäp ñaày ñuû caùc yeáu

toá veà moâi tröôøng kinh doanh cuûa khaùch haøng töø ñoù gaây ra ruûi ro veà khaû naêng traû

nôï cuûa khaùch haøng. Döï aùn ñaàu tö, phöông aùn saûn xuaát khoâng khaû thi, coù coâng ty

laøm aên thua loã vaãn ñöôïc ngaân haøng cho vay. Quaù trình giaûi ngaân coøn thieáu caùc

caên cöù (hôïp ñoàng kinh teá, chöùng töø thanh toaùn …). Coù nhieàu moùn vay giaûi ngaân

baèng tieàn maët hoaëc chuyeån vaøo taøi khoaûn tieàn göûi cuûa beân vay thay vì phaûi

chuyeån vaøo taøi khoaûn cuûa beân baùn taïo ñieàu kieän cho beân vay söû duïng voán vay sai

muïc ñích.

- Khoâng aùp duïng ñuùng qui cheá tín duïng, ñònh thôøi haïn cho vay khoâng phuø

hôïp, coøn coù tình traïng cho ñaûo nôï. Nhö tröôøng hôïp moät doanh nghieäp vay kinh

doanh xaêng daàu 5tyû ñoàng, theo thöïc teá caên cöù treân hôïp ñoàng mua vaø baùn haøng

cuûa khaùch haøng thì thôøi gian söû duïng voán laø 1 thaùng, nhöng ñöôïc ngaân haøng duyeät

cho vay 6 thaùng. Coù tröôøng hôïp moät doanh nghieäp ñeán nôï hôïp ñoàng naøy 2tyû ñoàng

nhöng khoâng coù tieàn thanh toaùn laïi ñöôïc ngaân haøng cho vay thöïc hieän hôïp ñoàng

khaùc gaàn 2tyû ñoàng nhaèm ñeå ñaûo nôï.

2.2.3.3.6 Thieáu kieåm tra, kieåm soaùt sau khi cho vay

Ngaân haøng chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt sau

khi cho vay, bieåu hieän cuï theå nhö sau :

- Caùn boä tín duïng chæ kieåm tra mang tính hình thöùc baèng caùch göûi bieân baûn

kieåm tra cho khaùch haøng kyù, maø khoâng thöïc teá kieåm tra taïi ñôn vò. Hoaëc chæ laøm

bieân baûn kieåm tra khi coù thanh tra ngaân haøng nhaø nöôùc kieåm tra.

- Caùn boä tín duïng ngaân haøng khoâng kieåm soaùt ñöôïc tình hình söû duïng voán

vay cuûa khaùch haøng. Coù tröôøng hôïp khaùch haøng caù nhaân vay 3tyû ñoàng coù theá chaáp

nhaø ñeå hôïp taùc kinh doanh vôùi moät coâng ty kinh doanh xaêng daàu. Khi giaûi ngaân,

ngaân haøng chuyeån tieàn vaøo taøi khoaûn coâng ty xaêng daàu naøy. Thöïc teá sau ñoù vaøi

thaùng, khaùch haøng naøy ñaõ ruùt heát tieàn ra khoûi coâng ty khoâng hôïp taùc nöõa nhöng

ngaân haøng khoâng bieát. Moät soá tröôøng hôïp doanh nghieäp vay voán ñeå mua haøng

nhöng thöïc chaát laø vay ñeå traû nôï mua haøng cuõ, ngaân haøng khoâng kieåm soaùt ñöôïc.

- Do chaïy theo thaønh tích neân vieäc ñieàu chænh kyø haïn nôï, gia haïn nôï, chuyeån

nôï quaù haïn thöïc hieän khoâng ñuùng quy ñònh hoaëc giuùp khaùch haøng ñaûo nôï (nhö :

gia haïn nôï thieáu caên cöù, khoâng chuyeån nôï quaù haïn kòp thôøi …) ñaõ phaûn aùnh khoâng

ñuùng thöïc traïng tín duïng.

2.2.3.3.7 Thieáu coâng taùc kieåm soaùt noäi boä trong ngaân haøng:

Neáu laøm toát coâng taùc kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä seõ trôû thaønh “laù chaén thöù

nhaát” ñaûm baûo an toaøn cho ngaân haøng, nhöng hieän laõnh ñaïo Ngaân haøng Ñoâng AÙ

chöa thöïc söï chuù troïng ñeán coâng taùc naøy. Coâng taùc kieåm soaùt noäi boä cuûa Ngaân

haøng Ñoâng AÙ chöa thöïc hieän ñuùng nhieäm vuï cuûa noù, maø mang naëng tính hình

thöùc. Caùc baùo caùo kieåm soaùt noäi boä thöôøng chæ laø toång hôïp, phaân tích, thoáng keâ

caùc soá lieäu töø baùo caùo cuûa boä phaän tín duïng, chöa theå hieän ñöôïc tính ñoäc laäp, tính

kieåm tra vaø caûnh baùo cuûa mình. Caùc chöông trình kieåm soaùt noäi boä manh muùn,

chöa taäp trung vaøo nhöõng boä phaän, maûng hoaït ñoäng tieàm aån ruûi ro lôùn trong ngaân

haøng. Boä phaän kieåm soaùt noäi boä ít ngöôøi vaø chöa ñöôïc phaân thaønh töøng toå coù

chuyeân moân saâu theo töøng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng, trình ñoä cuûa

kieåm soaùt vieân noäi boä chöa töông öùng vôùi nhieäm vuï vaø yeâu caàu coâng vieäc. Do ñoù

kieåm soaùt noäi boä cuûa ngaân haøng khoù coù theå coù nhöõng nhaän ñònh ñuùng veà thöïc

traïng tín duïng cuûa ngaân haøng.

2.2.3.3.8 Quy trình tín duïng coøn nhieàu baát caäp

- Chöa coù söï ñoäc laäp giöõa caùc khaâu nhö chöùc naêng baùn haøng (tieáp xuùc khaùch

haøng, ñaøm phaùn cho vay…), chöùc naêng quaûn trò ruûi ro (phaân tích, thaåm ñònh, ño

löôøng, ñaùnh giaù laïi theo ñònh kyø…) vaø chöùc naêng taùc nghieäp (xöû lyù hoà sô, theo doõi,

giaùm saùt khoaûn vay, thu nôï, thu laõi…). Moät caùn boä tín Ngaân haøng Ñoâng AÙ hieän

nay thöôøng thöïc hieän luoân caû ba khaâu treân.

- Caùch thöùc phaân coâng coâng vieäc chöa khoa hoïc. Moät caùn boä tín duïng quaûn

lyù nhieàu khaùch haøng kinh doanh nhieàu ngaønh ngheà khaùc nhau. Khaû naêng moät caùn

boä tín duïng khoâng theå am hieåu heát taát caû caùc ngaønh ngheà kinh doanh cuûa khaùch

haøng, deã daãn ñeán vieäc ñaùnh giaù phöông aùn vay voán cuûa khaùch haøng khoâng chính

xaùc.

- Vieäc xeùt duyeät laïi haïn möùc tín duïng cuûa khaùch haøng coøn nhieàu thieáu xoùt :

ñoái vôùi caùc khaùch haøng ñaõ quen thuoäc, vieäc xeùt duyeät haïn möùc tín duïng haøng naêm

thì chæ laø hình thöùc. Vieäc phaân tích chæ döïa treân nhöõng chæ tieâu baùo caùo taøi chính

cuûa khaùch haøng, khoâng keát hôïp phaân tích tình hình kinh doanh caùc maët haøng cuûa

khaùch haøng theo bieán ñoäng cuûa thò tröôøng.

- Vieäc xeùt duyeät cho vay ñoái vôùi DNNN chöa tuaân thuû ñuùng phaùp luaät. Maëc

duø cuoái naêm 2004 Boä taøi chính ñaõ ban haønh Nghò ñònh 199/2004/NÑ-CP ngaøy

3/12/2004 qui ñònh vieäc DNNN khi vay voán coù giaù trò lôùn hôn voán ñieàu leä thì phaûi

coù söï ñoàng yù cuûa ñaïi dieän chuû sôû höõu DNNN. Tuy nhieân haàu heát caùc hôïp ñoàng

vay voán ñoái cuûa caùc khaùch haøng laø DNNN hoaøn toaøn khoâng caàn coù moät vaên baûn

naøo cuûa cô quan chuû quaûn. Lyù do laø do ngaân haøng ñaõ linh ñoäng cho vay baèng

caùch chia nhoû soá tieàn cho vay thaønh nhieàu hôïp ñoàng vôùi giaù trò nhoû hôn voán ñieàu

leä. Ñaây laø moät ruûi ro tieàm aån cao deã daãn ñeán khaû naêng maát voán cho ngaân haøng vì

ñaõ vi phaïm luaät.

- Hieän nay, NHNN ñaõ cho pheùp caùc NHTM coù quyeàn löïa choïn khaùch haøng

ñeå cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo, ñoàng thôøi töï chòu traùch nhieäm veà quyeát

ñònh cuûa mình. Tuy nhieân vieäc cho vay naøy caàn coù nhöõng qui ñònh cuï theå trong

noäi boä. Song taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa coù qui ñònh veà tieâu chuaån ñeå ñöôïc xeùt

duyeät cho vay khoâng coù ñaûm baûo maø Ngaân haøng Ñoâng AÙ chæ qui ñònh quyeàn xeùt

duyeät cho vay khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo laø do Toång giaùm ñoác quyeát ñònh hoaëc do

ngöôøi ñöôïc Toång Giaùm ñoác uûy quyeàn quyeát ñònh, do ñoù deã ñeán sai soùt. Thöïc teá nôï

toàn ñoïng khoâng coù taøi saûn ñaûm baûo ñeán ngaøy 31/12/2006 theo soá lieäu ôû baûng 8 laø

6,19 tyû ñoàng.

2.2.3.3.9 Do naêng löïc cuûa ñoäi nguõ caùn boä tín duïng ngaân haøng coøn haïn cheá

Ñoäi nguõ caùn boä tín duïng thöïc hieän thaåm ñònh cho vay ña phaàn coøn quaù treû,

chöa ñuû kinh nghieäm, chöa nhaän thöùc ñöôïc ñaày ñuû veà yeâu caàu vaø tính phöùc taïp

cuûa coâng taùc tín duïng trong moâi tröôøng môùi. Hoï chöa ñaùp öùng ñöôïc nhöõng ñoøi hoûi

cuûa cô cheá thò tröôøng, cuõng nhö khaû naêng vaø trình ñoä ñaùnh giaù ñuùng hieäu quaû vaø

möùc ñoä ruûi ro cuûa phöông aùn, döï aùn coøn yeáu keùm. Khoâng nhaän bieát ñöôïc nhöõng

daáu hieäu ruûi ro ñoâi khi xuaát hieän ngay töø giai ñoaïn tieáp xuùc khaùch haøng. Chöa

chaáp haønh ñaày ñuû quy trình, quy cheá nghieäp vuï tín duïng ñaõ ban haønh, coâng taùc

thaåm ñònh khoâng kyõ veà caùc maët.

Beân caïnh ñoù, do khoái löôïng coâng vieäc ñang quaù taûi daãn ñeán nguy cô khoâng

kieåm soaùt ñöôïc toaøn dieän vaø ñaày ñuû tình hình khaùch haøng maø mình ñang phuï

traùch. Caùn boä laõnh ñaïo tín duïng cuûa ngaân haøng kieâm nhieäm nhieàu chöùc vuï töø hoäi

sôû ñeán chi nhaùnh daãn ñeán vieäc quaûn lyù chaäm treã vaø nhieàu thieáu xoùt. Hôn nöõa,

trong vaøi naêm gaàn ñaây ñaõ dieãn ra söï bieán ñoäng maïnh veà nhaân söï taïi Ngaân haøng

Ñoâng AÙ. Soá nhaân vieân nghæ vieäc haøng naêm bình quaân 8%, trong ñoù ñeán gaàn phaân

nöûa laø caùn boä tín duïng do ñoù aùp löïc coâng vieäc cho caùc caùn boä tín duïng coøn laïi laø

raát naëng neà. Vieäc tuyeån duïng caùc nhaân vieân môùi chöa ñöôïc nhanh choùng vaø caùc

nhaân vieân môùi haàu heát laø sinh vieân môùi ra tröôøng hoaëc chöa coù nhieàu kinh

nghieäm.

2.3 Ñaùnh giaù chung veà hoaït ñoäng tín duïng vaø coâng taùc an toaøn voán

2.3.1. Öu ñieåm

Chaát löôïng tín duïng ñaõ coù chuyeån bieán tích cöïc nhö tyû leä an toaøn voán toái

thieåu H3 qua caùc naêm 2002-2006 theo bieåu ñoà soá 4 ñeàu ≥ 8%, ñeán naêm 2006 ñaït

9,26% chöùng toû ngaân haøng vaãn coù khaû naêng taêng tröôûng dö nôï. Sôû dó heä soá naøy

caûi thieän toát laø do voán töï coù cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ khoâng ngöøng taêng qua caùc

naêm. Theo keá hoaïch Ngaân haøng Ñoâng AÙ seõ tieáp tuïc taêng voán töø 880 tyû leân 2000tyû

ñeå phuïc vuï cho vieäc môû roäng quy moâ hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi xu höôùng phaùt trieån

hieän nay. Theo baûng 7 tyû leä dö nôï coù taøi saûn ñaûm baûo ñöôïc taêng leân ñaùng keå qua

caùc naêm. Tyû leä söû duïng voán ngaén haïn ñeå cho vay trung daøi haïn luoân ñaûm baûo

döôùi möùc quy ñònh cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc.

Trong naêm 2006 Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñaõ tieán haønh caùc nghieân cöùu cuï theå

ñeå raø soaùt vaø thieát laäp laïi moät caùch phuø hôïp cô caáu toå chöùc hoaït ñoäng tín duïng,

thaønh laäp theâm caùc phoøng ban caàn thieát ñeå quaûn lyù, kieåm soaùt ruûi ro tín duïng.

Veà cô caáu khaùch haøng giao dòch vôùi Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñaõ taêng caû veà

löôïng vaø chaát. Caùc khaùch haøng ngoaøi quoác doanh vaø thuoäc caùc lónh vöïc öu tieân

cuûa ngaân haøng ñaõ ñöôïc chuù troïng, taïo ñieàu kieän söû duïng dòch vuï cuûa ngaân haøng

moät caùch an toaøn vaø hieäu quaû.

Ngaân haøng Ñoâng AÙ ñang chuù troïng töøng böôùc naâng cao nghieäp vuï cho

nhaân vieân qua caùc khoùa ñaøo taïo ngaén haïn, trung haïn, daøi haïn. Toaøn theå nhaân vieân

tín duïng coù tinh thaàn traùch nhieäm cao, coù yù thöùc vaø coù kinh nghieäm trong vieäc tìm

kieám, thu huùt khaùch haøng, toaøn taâm toaøn yù vôùi coâng vieäc.

2.3.2 Toàn taïi

Hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ trong nhöõng naêm qua chæ taäp

trung vaøo coâng taùc huy ñoäng voán vaø cho vay maø chöa coù nhöõng bieân phaùp höõu

hieäu nhaèm khuyeán khích vaø thu huùt khaùch haøng söû duïng tích cöïc caùc hình thöùc

khaùc cuûa tín duïng nhö : chieát khaáu, cho thueâ taøi chính, bao thanh toaùn nhaèm ña

daïng hoùa veà hình thöùc cung caáp voán vaø chia seû ruûi ro tín duïng.

Cho vay trung, daøi haïn maëc duø coù taêng tröôûng qua töøng naêm nhöng vaãn

ñang ôû möùc khaù thaáp. Ñieàu naøy chöùng toû Ngaân haøng Ñoâng AÙ khoâng chuù troïng

vieäc cho vay caùc döï aùn coù tính chieàu saâu.

Vaãn coøn tình traïng voán vay taäp trung vaøo moät soá khaùch haøng lôùn, khoù phaân

taùn ruûi ro. Khaùch haøng ñeán giao dòch tín duïng vôùi ngaân haøng coøn ña soá laø khaùch

haøng truyeàn thoáng, soá löôïng khaùch haøng môùi chöa söû duïng tín duïng nhieàu laém, coù

theå laø do laõi suaát cho vay cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ cao hôn caùc ngaân haøng khaùc:

laõi suaát VND töø 1,2%/thaùng ñeán 1,25%/thaùng; laõi suaát ngoaïi teä khoâng linh hoaït

maø aán ñònh moät möùc laõi suaát coá ñònh trong moät thôøi gian vaø thöôøng cao hôn caùc

ngaân haøng khaùc töø 0,5%-1%.

2.4. Coâng taùc xöû lyù ruûi ro tín duïng

Trong quaù trình thöïc hieän xöû lyù nôï toàn ñoïng, chuû yeáu laø xöû lyù taøi saûn baûo

ñaøm, Ngaân haøng Ñoâng AÙ coøn gaëp phaûi nhöõng khoù khaên nhö :

Nhöõng khoù khaên veà cô cheá nhö : Nghò ñònh 178/1999/NÑ-CP, Thoâng tö

lieân tòch soá 03/2001/TTLT/NHNN-BTP-BCA-BTC-TCÑC, Quyeát ñònh 149/2001

taïo ra cô cheá thoâng thoaùng ñeå ngaân haøng töï xöû lyù, baùn taøi saûn baûo ñaûm laø baát

ñoäng saûn ñeå thu hoài nôï duø coù hoaëc khoâng coù söï ñoàng yù cuûa chuû taøi saûn. Tuy nhieân,

treân thöïc teá, neáu khoâng thoûa thuaän ñöôïc vieäc xöû lyù taøi saûn vôùi chuû taøi saûn thì ngaân

haøng khoâng theå töï xöû lyù ñöôïc. Vieäc khoâng nhaát trí naøy ñöôïc coi laø moät tranh chaáp

vaø theo quy ñònh phaûi ñöa ra toøa aùn ñeå giaûi quyeát, maát nhieàu thôøi gian vaø coâng

söùc. Ngoaøi ra, vieäc töï baùn taøi saûn ñaûm baûo cuõng ñoøi hoûi ngaân haøng phaûi thöïc hieän

haøng loaït caùc thuû tuïc röôøm raø khaùc, khieán cho vieäc xöû lyù taøi saûn thu hoài nôï trôû neân

khoù khaên.

Khoù khaên töø vieäc thi haønh aùn nhö Toøa aùn chæ tuyeân giao phaàn taøi saûn treân

ñaát thuoäc quyeàn ñònh ñoaït cuûa ngaân haøng, coøn phaàn ñaát vaãn thuoäc sôû höõu nhaø

nöôùc.Vì vaäy, ngaân haøng phaûi thueâ ñaát cuûa nhaø nöôùc, trong khi khoâng theå xöû lyù

baùn phaàn taøi saûn treân ñaát ñöôïc vì ngöôøi mua e ngaïi sau khi mua seõ bò nhaø nöôùc

thu hoài laïi ñaát vaø ñeàn buø phaàn xaây döïng treân ñaát vôùi giaù reû.

Khoù khaên töø chính quyeàn ñòa phöông : vieäc xöû lyù nôï trong caùc tröôøng hôïp

lieân quan ñeán caùc doanh nghieäp ñòa phöông raát khoù khaên. Vì lôïi ích cuïc boä ñòa

phöông, chính quyeàn caùc ñòa phöông luoân coù xu höôùng uûng hoä caùc giaûi phaùp xöû lyù

nôï coù lôïi cho ñòa phöông, nhöng laïi baát lôïi cho ngaân haøng.

Khoù khaên töø thò tröôøng baát ñoäng saûn : thò tröôøng baát ñoäng saûn trong 2 naêm

gaàn ñaây hoaït ñoäng nhìn chung khaù traàm laéng. Nguyeân nhaân laø do nhaø nöôùc ban

haønh nhieàu chính saùch veà quaûn lyù ñaát ñai, veà caùc loaïi thueá lieân quan ñeán ñaát ñai

gaây taâm lyù hoang mang, khoâng yeân taâm cho ngöôøi coù nhu caàu mua baát ñoäng saûn.

Khoù khaên töø taøi saûn theá chaáp : caùc taøi saûn theá chaáp laø ñoäng saûn (maùy moùc,

haøng hoùa…) do thôøi gian chôø giaûi quyeát cuûa caùc cô quan chöùc naêng keùo daøi, neân

thöôøng xuoáng caáp traàm troïng, bò laïc haäu veà chuûng loaïi, maãu maõ, kyõ thuaät khieán

giaù baùn giaûm suùt, khaû naêng thu hoài nôï thaáp. Beân caïnh ñoù vieäc nhieàu ngaân haøng

ñoàng loaït ñaåy maïnh vieäc xöû lyù taøi saûn ñaûm baûo trong khi nhu caàu mua cuûa thò

tröôøng thaáp khieán giaù baát ñoäng saûn giaûm.

Khoù khaên töø phía khaùch haøng nôï : trong nhieàu tröôøng hôïp, caùc khaùch haøng

nôï maëc duø vaãn coøn khaû naêng thanh toaùn nôï, nhöng thöôøng trì hoaõn, chaây yø hoaëc

laån traùnh vieäc traû nôï. Caùc coâng cuï cuûa phaùp luaät ñeå cheá taøi nhöõng haønh vi naøy

hieän nay vaãn chöa phaùt huy ñöôïc hieäu quaû nhö mong muoán. Moät soá khaùch haøng

coù thieän chí traû nôï, nhöng taâm lyù hoï vaãn chôø tình hình baát ñoäng saûn thuaän lôïi, giaù

leân cao ñeå coù theå thanh toaùn nôï cho ngaân haøng nhieàu hôn sau khi baùn taøi saûn baûo

ñaûm. Vì vaäy toác ñoä xöû lyù nôï bò haïn cheá.

2.5. Coâng taùc quaûn trò ruûi ro (quaûn trò tín duïng) cuûa ngaân haøng :

Coâng taùc quaûn trò ruûi ro cuûa ngaân haøng luoân ñöôïc Ban laõnh ñaïo ngaân haøng

quan taâm vaø cuûng coá thöôøng xuyeân. Tuy nhieân vaãn coøn moät soá maët haïn cheá nhö :

ngoaøi caùc höôùng daãn quy cheá cho vay cuûa NHNN, Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa coù

chính saùch tín duïng ñaày ñuû cuûa rieâng mình maø chæ laø caùc quy trình, höôùng daãn rôøi

raïc, chöa heä thoáng, mang tính tình theá laø chuû yeáu. Chính saùch tín duïng phaûi theå

hieän quan ñieåm vaø chieán löôïc cuûa ngaân haøng vaø phaûi thích öùng vôùi caùc yeáu toá veà

moâi tröôøng, caïnh tranh, thaùch thöùc... ñaùp öùng ñöôïc caû hai maët : thoûa maõn cao nhaát

nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoàng thôøi phaûi ñaït muïc tieâu lôïi nhuaän cuûa ngaân haøng vaø

möùc ñoä ruûi ro chaáp nhaän ñöôïc. Hieän nay taïi ngaân haøng chöa coù söï taùch bieät roõ

raøng giöõa caùc chöùc naêng nhö chöùc naêng baùn haøng vôùi chöùc naêng quaûn trò ruûi ro vaø

chöùc naêng taùc nghieäp. Moãi moät chöùc naêng ñoøi hoûi nhöõng trình ñoä vaø kinh nghieäm

khaùc nhau nhöng thöïc teá taïi ngaân haøng, moät caùn boä tín duïng laøm caû ba chöùc naêng

treân. Vôùi nhöõng caùn boä tín duïng cuûa ngaân haøng coøn non treû, chöa coù kinh nghieäm,

neân ñaây cuõng laø moät khoù khaên cho coâng taùc quaûn trò tín duïng cuûa ngaân haøng.

CHÖÔNG 3

MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG

TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP ÑOÂNG AÙ

3.1 CHIEÁN LÖÔÏC PHAÙT TRIEÅN TÍN DUÏNG CUÛA NGAÂN HAØNG ÑOÂNG AÙ

GIAI ÑOAÏN 2006 - 2010

- Naâng cao uy tín cuûa ngaân haøng trong vaø ngoaøi nöôùc, qua ñoù thu huùt nhieàu

khaùch haøng môùi, huy ñoäng nhieàu nguoàn löïc khaùc nhau töø caùc ñònh cheá taøi chính

quoác teá, ñoàng thôøi gia taêng giaù trò cho coå ñoâng

- Tieáp nhaän hoã trôï kyõ thuaät cuûa ñoái taùc chieán löôïc trong lónh vöïc quaûn lyù ruûi

ro, öùng duïng coâng ngheä hieän ñaïi, naâng cao chaát löôïng dòch vuï, phaùt trieån naâng

cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, trieån khai caùc saûn phaåm, dòch vuï ngaân haøng môùi,

öùng duïng caùc chuaån möïc keá toaùn vaø quaûn trò ngaân haøng theo thoâng leä quoác teá.

- Taêng nguoàn löïc ñeå phaùt trieån maïng löôùi giao dòch, ñaåy maïnh marketing,

naâng laõi suaát huy ñoäng, giaûm giaù chaøo dòch vuï qua ñoù gia taêng thò phaàn, ñoàng thôøi

thu huùt nhaân taøi trong caùc lónh vöïc chuyeân moân

- Môû roäng thò tröôøng hoaït ñoäng tín duïng tôùi moïi lónh vöïc, moïi ñoái töôïng

khaùch haøng maø luaät phaùp cho pheùp, phaùt huy ngaønh ngheà truyeàn thoáng trong ñaàu

tö phaùt trieån, ñieàu chænh laïi cô caáu tín duïng hôïp lyù vaø phuø hôïp vôùi thöïc teá.

- Ña daïng hoaù saûn phaåm tín duïng ñeå phuø hôïp vôùi töøng ñoái töôïng khaùch haøng,

nhaèm thöïc hieän vieäc chuyeån dòch cô caáu hoaït ñoäng tín duïng.

- Ñaåy maïnh cho vay caùc DN ngoaøi quoác doanh, caùc DN vöøa vaø nhoû, ñaåy

maïnh baùn leû ñoái vôùi tö nhaân caù theå hoä gia ñình, caùc khu coâng nghieäp, khu cheá

xuaát, ñoâ thò, caùc chung cö vaø khu daân cö…

- Naâng cao chaát löôïng tín duïng, ño löôøng vaø quaûn trò ñöôïc ruûi ro trong hoaït

ñoäng ñaàu tö, tín duïng. Giaûm tyû leä nôï xaáu treân toång dö nôï ngaøy caøng thaáp vaø

khoâng vöôït qui ñònh cuûa NHNN.

Ñònh höôùng phaùt trieån 2006 – 2010 cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ vôùi muïc tieâu

“an toaøn – hieäu quaû - phaùt trieån beàn vöõng – hoäi nhaäp” vôùi caùc chæ tieâu keá hoaïch

kinh doanh cô baûn sau :

Chæ tieâu Naêm 2006-2010

1. Tyû leä an toaøn voán ≥15%

2. Toác ñoä phaùt trieån lôïi nhuaän ≥35%

3. Taêng tröôûng huy ñoäng voán ≥40%

4. Taêng tröôûng dö nôï tín duïng ≥30 %

5.Tyû leä nôï quaù haïn / Toång dö nôï ≤5%

6.Caùc chæ tieâu veà cô caáu tín duïng

- Tyû troïng cho vay trung daøi haïn/Toång dö nôï ≤40%

- Tyû troïng cho vay coù ñaûm baûo/Toång dö nôï ≥90%

(Nguoàn : Ñònh höôùng phaùt trieån 2006-2010 cuûa Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ)

3.2 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG

TMCP ÑOÂNG AÙ

3.2.1 Giaûi phaùp ñoái vôùi Ngaân haøng Ñoâng AÙ

3.2.1.1 Caùc giaûi phaùp thuoäc veà coâng taùc quaûn lyù chung

3.2.1.1.1. Xaây döïng cô cheá ñieàu tieát noäi boä

Trong heä thoáng ñieàu haønh ruûi ro ngaân haøng, cô cheá ñieàu tieát noäi boä ñoùng

vai troø raát quan troïng. Cô cheá ñieàu tieát noäi boä ruûi ro ngaân haøng laø moät heä thoáng

giaûm thieåu toái ña nhöõng aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa ruûi ro. Cô cheá naøy do baûn thaân

ngaân haøng töï xaây döïng, löïa choïn vaø thöïc hieän vôùi muïc ñích “caûnh baùo vaø giaûm

thieåu ruûi ro”. Heä thoáng naøy hình thaønh treân nhöõng phöông phaùp cô baûn sau :

- Xaây döïng nhöõng phöông phaùp phoøng choáng ruûi ro töø xa ñoái vôùi töøng loaïi

nghieäp vuï cuï theå.

- Xaây döïng vaø ban haønh soå tay quaûn lyù ruûi ro, hoaøn thieän chính saùch quaûn lyù

ruûi ro cuûa ngaân haøng cho töøng loaïi ruûi ro : tín duïng, thò tröôøng, vaän haønh.

- Xaây döïng cô cheá giôùi haïn ruûi ro thoâng qua caùc qui ñònh giôùi haïn möùc ñoä ruûi

ro cho pheùp cuõng nhö ñoái vôùi caùc nghieäp vuï ngaân haøng. Ngaân haøng caàn phaûi

quyeát ñònh vaø xaùc ñònh caøng roõ caøng toát möùc ñoä ruûi ro maø ngaân haøng chaáp nhaän

ñöôïc. Vaán ñeà naøy phaûi laø moät phaàn trong muïc tieâu chieán löôïc toång theå cuûa ngaân

haøng. Treân cô sôû möùc ñoä ruûi ro maø ngaân haøng coù theå chaáp nhaän, ngaân haøng caàn

xaùc ñònh caøng roõ caøng toát nhöõng saûn phaåm vaø dòch vuï maø ngaân haøng cung caáp.

- Ña daïng hoùa caùc hình thöùc kinh doanh nhaèm phaân taùn ruûi ro.

3.2.1.1.2. Thaønh laäp boä phaän nghieân cöùu, phaân tích vaø döï baùo kinh teá vó moâ

Ngaân haøng Ñoâng AÙ neân thaønh laäp boä phaän nghieân cöùu, phaân tích dieãn bieán

vaø döï baùo kinh teá vó moâ rieâng, ñoäc laäp cuûa mình, döïa treân taát caû caùc keânh thoâng

tin, caùc nguoàn nghieân cöùu vaø döï baùo khaùc ñeå laøm ñònh höôùng cho hoaït ñoäng tín

duïng, chieán löôïc quaûn lyù ruûi ro tín duïng, chieán löôïc khaùch haøng vaø chieán löôïc ñaàu

tö voán tín duïng cuûa mình.

Boä phaän naøy seõ tieán haønh phaân tích, ñaùnh giaù quy moâ, cô caáu vaø hieäu quaû

tín duïng cuûa caùc ngaønh kinh teá, thaønh phaàn kinh teá vaø ñòa baøn noâng thoân, thaønh

thò, ñeå treân cô sôû ñoù ngaân haøng coù theå thöïc hieän caùc giaûi phaùp môû roäng tín duïng

an toaøn – hieäu quaû – beàn vöõng.

3.2.1.1.3. Xaây döïng chieán löôïc phaùt trieån tín duïng an toaøn

Ñeå ñaûm baûo kieåm soaùt ñöôïc nhöõng ruûi ro coù theå phaùt sinh trong quaù trình

hoaït ñoäng kinh doanh tín duïng, treân cô sôû nhöõng phöông phaùp maø cô cheá ñieàu tieát

noäi boä ñaõ ñöa keát hôïp vôùi nhöõng thoâng tin phaân tích vaø döï baùo cuûa boä phaän

nghieân cöùu, Ngaân haøng Ñoâng AÙ neân xaây döïng moät chieán löôïc phaùt trieån cho hoaït

ñoäng tín duïng nhö sau :

- Xaùc ñònh ñöôïc chieán löôïc phaùt trieån tín duïng tuøy thuoäc thò tröôøng muïc tieâu,

khaû naêng, theá maïnh cuûa rieâng Ngaân haøng Ñoâng AÙ. Töø ñoù xaây döïng chính saùch tín

duïng khoa hoïc, phuø hôïp caùc qui luaät kinh teá thò tröôøng, quy trình cuï theå, chi tieát

ñeå höôùng hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ theo höôùng taêng tröôûng beàn

vöõng, phaùt huy lôïi theá so saùnh, hieäu quaû, ít ruûi ro. Chieán löôïc phaùt trieån tín duïng

neân phaân loaïi theo ñoái töôïng khaùch haøng, khu vöïc, ngaønh vaø phaùt trieån chính saùch

khaùch haøng döïa vaøo vieäc ñaùnh giaù vaø phaân loaïi khaùch haøng. Neân ñöa ra chính

saùch cho vay ñoái vôùi nhöõng khaùch coù quan heä thaân tín, quy trình caáp tín duïng

meàm deûo nhöng thaän troïng.

- Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng coâng cuï quaûn lyù ruûi ro : chæ tieâu ño

löôøng, chöông trình quaûn lyù, xaùc ñònh caùc haïn möùc ruûi ro cho töøng loaïi saûn phaåm

tín duïng ñaûm baûo an toaøn vaø hieäu quaû hoaït ñoäng. Töø ñoù xaùc ñònh caùc giôùi haïn

hoaït ñoäng cho töøng lónh vöïc, ñôn vò thaønh vieân vaø caùn boä nghieäp vuï.

- Thöôøng xuyeân raø soaùt nhöõng sô hôû trong quy trình cho vay, bao goàm caû

quy trình ban haønh vaø vieäc tuaân thuû quy trình ôû taát caû caùc caáp trong ngaân haøng.

Vieäc phaân caáp tín duïng caàn ñöôïc ñieàu chænh ñònh kyø hay saùt vôùi thöïc teá döïa treân

cô sôû hieäu quaû, naêng löïc, boä maùy vaø chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa töøng chi nhaùnh.

3.2.1.1.4. Hoaøn thieän heä thoáng kieåm soaùt noäi boä

Coâng taùc kieåm soaùt noäi boä phaûi ñöôïc thöïc hieän vôùi muïc ñích laø xaây döïng

ñöôïc heä thoáng tìm kieám nhöõng xu höôùng tieàm aån tieâu cöïc, baát oån vaø thieáu soùt

trong quaù trình hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñeå ñöa ra caùc bieän phaùp chaán chænh.

Hoaït ñoäng kieåm tra, kieåm soaùt noäi boä phaûi taùch rôøi vôùi hoaït ñoäng cuûa Ngaân

haøng Ñoâng AÙ. Hieän taïi coù tình traïng caùn boä kieåm tra kieåm soaùt noäi boä phaûi kieâm

nhieäm theâm moät soá coâng vieäc khaùc cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ neân khoâng ñuû thôøi

gian taäp trung cho vieäc taùc nghieäp.

Taêng cöôøng coâng taùc kieåm tra kieåm toaùn noäi boä, cuûng coá, kieän toaøn heä

thoáng kieåm tra, kieåm toaùn taïi Hoäi sôû chính vaø töøng ñôn vò chi nhaùnh ñeå ñaûm baûo

moïi hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñöôïc kieåm tra, kieåm soaùt chaët cheõ theo ñònh kyø vaø

ñoät xuaát nhaèm haïn cheá tình traïng ñoái phoù cuûa boä phaän thöïc hieän tín duïng, aùp duïng

soå tay kieåm toaùn noäi boä thoáng nhaát trong toaøn heä thoáng.

Caàn coù cô cheá ñaøo taïo caùn boä kieåm tra kieåm soaùt noäi boä chuyeân nghieäp vì

hieän nay coù nhöõng caùn boä thöïc hieän kieåm tra maø chöa heà ñöôïc ñaøo taïo hoaëc chöa

coù kinh nghieäm laøm tín duïng. Trong ñoù phaûi ñaøo taïo ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ñeå caùn

boä kieåm soaùt noäi boä trong quaù trình taùc nghieäp phaûi thöïc hieän voâ tö, traùnh tình

traïng caû neå vaø chöa thaät söï goùp yù thaúng. Môû roäng quyeàn vaø traùch nhieäm cuûa caùn

boä kieåm soaùt noäi boä.

Moät heä thoáng kieåm soaùt noäi boä phaûi bao goàm 5 yeáu toá cô baûn sau:

(1) Giaùm saùt quaûn lyù vaø vaên hoùa kieåm soaùt;

(2) Nhaän bieát, ñaùnh giaù ruûi ro;

(3) Caùc hoaït ñoäng kieåm soaùt vaø phaân coâng nhieäm vuï;

(4) Thoâng tin vaø trao ñoåi thoâng tin;

(5) Caùc hoaït ñoäng theo doõi vaø khaéc phuïc sai soùt.

3.2.1.1.5. Xaây döïng heä thoáng xeáp haïng tín duïng noäi boä

Hieän nay Ngaân haøng Ñoâng AÙ chöa coù heä thoáng xeáp haïng tín duïng noäi boä,

chæ môùi xaây döïng “Höôùng daãn phaân loaïi nôï, chuyeån nôï ñeå trích laäp döï phoøng xöû

lyù ruûi ro soá HD87-EAB-TD”, trong ñoù chuû yeáu phaân loaïi theo Ñieàu 6 Quyeát ñònh

493 cuûa NHNN, chöa coù heä thoáng phaân loaïi nôï ñònh tính.

Vieäc xaây döïng heä thoáng xeáp haïng tín duïng noäi boä laø nhaèm vaøo caùc muïc

tieâu sau ñaây :

- Ñeå phaân loaïi nôï vaø trích laäp döï phoøng ruûi ro tín duïng theo thoâng leä quoác teá

vaø phuïc vuï cho vieäc laäp baùo caùo taøi chính theo chuaån möïc keá toaùn quoác teá.

- Nhaèm quaûn lyù tín duïng toaøn heä thoáng :

+ Giuùp Ngaân haøng Ñoâng Aù xaùc ñònh moät caùch hôïp lyù, chính xaùc nhaát toån

thaát tín duïng theo töøng doøng saûn phaåm hoaëc lónh vöïc hay ngaønh kinh teá; phaân tích

ñöôïc ruûi ro vaø lôïi nhuaän cuûa caùc doøng saûn phaåm. Ñaây laø ñieàu kieän quan troïng ñeå

coù theå xaây döïng chieán löôïc tín duïng coù chaát löôïng cao.

+ Caên cöù vaøo möùc xeáp haïng, caùc quy trình tín duïng vaø chính saùch khaùch

haøng seõ ñöôïc xaây döïng ñoàng boä, roõ raøng vaø hieäu quaû. Caùc quy trình tín duïng ñöôïc

thieát keá hieäu quaû do vaäy chi phí quaûn lyù cuõng ñöôïc tieát kieäm.

+ Keát quaû xeáp haïng khaùch haøng ñöôïc söû duïng laøm moät trong caùc caên cöù

ñeå ñöa ra quyeát ñònh tín duïng.

+ Kieåm soaùt ruûi ro tín duïng : kieåm soaùt ruûi ro tín duïng seõ hieäu quaû hôn khi

keát quaû xeáp haïng goùp phaàn ño löôøng ñöôïc hôïp lyù möùc ñoä ruûi ro cuûa danh muïc tín

duïng taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ.

Caùc caên cöù sau ñöôïc duøng ñeå xeáp haïng tín duïng :

- Caùc cô sôû phaùp lyù lieân quan ñeán thaønh laäp vaø ngaønh ngheà kinh doanh cuûa

khaùch haøng.

- Caùc chæ tieâu kinh teá toång hôïp lieân quan ñeán tình hình kinh doanh, taøi chính,

taøi saûn, khaû naêng thöïc hieän nghóa vuï theo cam keát cuûa khaùch haøng.

- Uy tín ñoái vôùi Ngaân haøng Ñoâng AÙ vaø caùc TCTD ñaõ giao dòch tröôùc ñaây.

- Caùc tieâu chí ñaùnh giaù khaùch haøng chi tieát, cuï theå, coù heä thoáng (ñaùnh giaù

yeáu toá ngaønh ngheà vaø ñòa phöông).

Ñeå haïn cheá toái ña aûnh höôûng cuûa yeáu toá chuû quan cuûa ngöôøi ñaùnh giaù, heä

thoáng caàn ñöôïc thieát keá ñeå coù nhöõng kieåm soaùt chaët cheõ nhö :

- Caùc chæ tieâu phi taøi chính seõ ñöôïc thieát keá caøi xen keõ ñeå baûo ñaûm tính

thoáng nhaát trong quaù trình ñaùnh giaù. Ngoaøi ra, heä thoáng cuõng seõ cung caáp nhöõng

höôùng daãn chi tieát cho vieäc ñaùnh giaù töøng chæ tieâu.

- Caùc thoâng tin phi taøi chính phaûi ñöôïc xaùc nhaän bôûi caùc taøi lieäu vaø thoâng tin

löu trong hoà sô tín duïng.

- Ngaân haøng Ñoâng Aù caàn ban haønh cô cheá thöôûng phaït khaùch quan ñi keøm

vôùi heä thoáng naøy. Qua ñoù, nhöõng haønh vi coá tình ñaùnh giaù sai leäch tình hình cuûa

khaùch haøng seõ ñöôïc ñieàu chænh chaët cheõ.

Ñeå keát quaû xeáp haïng coù tính thöïc teá, chính xaùc cao, heä thoáng naøy caàn ñöôïc

Ngaân haøng Ñoâng Aù ñònh kyø raø soaùt ñeå chænh söûa:

- Phaân tích ñaùnh giaù toaøn danh muïc tín duïng ñeå ñöa ra caùc nhaän ñònh veà

nhöõng vaán ñeà khoâng hôïp lyù cuûa keát quaû xeáp haïng.

- Thöôøng xuyeân coù nhöõng kieåm tra treân cô sôû choïn maãu khaùch quan ñeå ñaùnh

giaù ño löôøng chaát löôïng xeáp haïng.

- Thu thaäp nhöõng phaûn hoài veà heä thoáng töø nhöõng boä phaän söû duïng vaø kieåm

soaùt heä thoáng ñeå coù nhöõng xöû lyù kòp thôøi.

- Ñaùnh giaù toång theå vaø ñeà xuaát leân ban laõnh ñaïo nhöõng thay ñoåi caàn thieát

lieân quan ñeán heä thoáng xeáp haïng.

3.2.1.1.6. Xaây döïng chính saùch khaùch haøng phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån

Vieäc xaây döïng moät chính saùch khaùch haøng laø ñieàu caàn thieát nhaát laø trong

tình hình caïnh tranh khoác lieät giöõa caùc ngaân haøng vôùi nhau nhö hieän nay. Coù theå

söû duïng moät soá bieän phaùp sau :

- Chuyeån ñoåi cô caáu khaùch haøng theo höôùng tích cöïc ñeå xoùa boû tình traïng bò

ñoäng vaøo moät soá löôïng khaùch haøng nhaát ñònh. Phaân loaïi khaùch haøng theo caùc tieâu

chí hieäu quaû nhö : tieàn göûi thanh toaùn, dòch vuï ngaân haøng, chaát löôïng tieàn vay …

ñeå aùp duïng giaù voán huy ñoäng phuø hôïp, coù chính saùch ñoäng löïc thích hôïp ñoái vôùi

khaùch haøng lôùn.

- Toå chöùc nghieân cöùu, tìm hieåu taâm lyù cuûa töøng nhoùm khaùch haøng ñeå hoaøn

thieän chính saùch huy ñoäng voán keát hôïp laõi suaát vaø chính saùch chaêm soùc khaùch

haøng cho phuø hôïp vôùi töøng nhoùm ñoái töôïng nhaèm taêng tính oån ñònh cuûa nguoàn

voán.

- Thöôøng xuyeân tieán haønh trao ñoåi, tham khaûo, ñoùng goùp yù kieán giöõa ngaân

haøng vaø khaùch haøng ñeå coù theå taïo ra moái quan heä toát ñeïp giöõa khaùch haøng vaø

ngaân haøng cuõng nhö giuùp ngaân haøng ngaøy caøng hoaøn thieän hôn.

- Xaây döïng chính saùch giaù kheùp kín nhaèm khuyeán khích khaùch haøng söû duïng

keát hôïp nhieàu saûn phaåm dòch vuï taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ nhö : dòch vuï thanh toaùn

trong nöôùc, dòch vuï thanh toaùn quoác teá, dòch vuï thanh toaùn hoä löông, dòch vuï ngaân

quyõ …

- Naâng cao chaát löôïng phuïc vuï vaø dòch vuï ngaân haøng. Ñaây laø bieän phaùp raát

hieäu quaû trong vieäc thu huùt vaø söû duïng voán cuûa ngaân haøng qua ñoù cuõng naâng cao

naêng löïc cuûa ngaân haøng. Chaát löôïng phuïc vuï bao goàm raát nhieàu lónh vöïc coù lieân

quan ñeán khaùch haøng, chaúng haïn nhö: thuû tuïc giaáy tôø goïn nheï, thôøi gian xöû lyù

nghieäp vuï nhanh choùng, tö vaán cho khaùch haøng hieäu quaû, phong caùch, thaùi ñoä giao

tieáp toát ñeå laøm vöøa loøng khaùch haøng, nôi giao dòch saïch seõ, thuaän tieän …

3.2.1.1.7. Ñaåy maïnh chöông trình taùi cô caáu boä maùy hoaït ñoäng tín duïng

Veà cô caáu toå chöùc cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ, theo moâ hình hieän taïi, caùc boä

phaän nghieäp vuï ñoàng thôøi thöïc hieän quaûn trò ruûi ro. Nhöôïc ñieåm cuûa moâ hình naøy

laø ngaân haøng thieáu khaùch quan vaø khoâng coù boä phaän ñaùnh giaù toång theå caùc ruûi ro

cuûa ngaân haøng. Vì theá Ngaân haøng Ñoâng AÙ neân cô caáu laïi moâ hình toå chöùc cuûa

mình theo höôùng phuø hôïp vôùi thoâng leä quoác teá, taùch baïch laøm roõ chöùc naêng nhieäm

vuï cuûa töøng boä phaän, kieän toaøn boä maùy toå chöùc, chuyeån dòch cô caáu hoaït ñoäng, cô

caáu laïi phöông thöùc quaûn trò kinh doanh, naâng cao naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh

.Vieäc saép xeáp laïi boä maùy toå chöùc neân ñaûm baûo hai nguyeân taéc taäp trung vaø

nguyeân taéc ñoäc laäp, khaùch quan :

- Taùch chöùc naêng quaûn lyù ruûi ro tín duïng khoûi caùc chöùc naêng hoaït ñoäng kinh

doanh taïo ruûi ro. Coâng taùc ñaùnh giaù ruûi ro vaø raø soaùt tín duïng phaûi do boä phaän

khoâng lieân quan ñeán boä phaän pheâ duyeät tín duïng thöïc hieän vaø vieäc quaûn trò ruûi ro

phaûi ñöôïc tieán haønh ñoäc laäp.

- Caàn coù söï phaân taùch traùch nhieäm töø caáp cao ñeán caáp taùc nghieäp ñeå traùnh

nhöõng xung ñoät tieàm taøng coù theå coù.

Treân cô sôû ñoù, moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng tín duïng cuûa Ngaân haøng Ñoâng AÙ

neân bao goàm 3 boä phaän tröïc thuoäc 3 khoái khaùc nhau :

- Boä phaän quaûn lyù khaùch haøng thuoäc khoái kinh doanh, coù caùc chöùc naêng nhö

: thöïc hieän coâng taùc tieáp thò khaùch haøng, thu thaäp thoâng tin, hoà sô veà khaùch haøng,

khoaûn tín duïng, thöïc hieän thaåm ñònh ban ñaàu vaø laäp baûng ñeà xuaát tín duïng.

- Boä phaän quaûn lyù ruûi ro tín duïng thuoäc khoái quaûn lyù ruûi ro, coù caùc chöùc naêng

nhö : thöïc hieän raø soaùt keát quaû thaåm ñònh, ñaùnh giaù ruûi ro cuûa khoaûn tín duïng do

khoái kinh doanh tín duïng ñeà xuaát, xaùc ñònh möùc ñoä ruûi ro vaø lôïi ích cuoái cuøng

khoaûn tín duïng coù theå mang laïi ñeå coù ñeà xuaát quyeát ñònh tín duïng.

- Boä phaän quaûn trò cho vay thuoäc khoái quaûn trò, coù caùc chöùc naêng nhö : nhaän

caùc hoà sô pheâ duyeät, kieåm tra vaø soaïn thaûo hôïp ñoàng tín duïng, thöïc hieän nhaäp döõ

lieäu vaøo heä thoáng, tieáp nhaän hoà sô, yeâu caàu ruùt voán cuûa khaùch haøng do boä phaän

quan heä khaùch haøng chuyeån sang ñeå xöû lyù veà maët taùc nghieäp. Chæ thò cho boä phaän

thanh toaùn thöïc hieän giaûi ngaân, löu tröõ hoà sô, chöùng töø giaûi ngaân, kheá öôùc nhaän nôï

goác, thöïc hieän giaùm saùt, theo doõi laäp thoâng baùo caùc khoaûn nôï ñeán haïn.

Ngaân haøng caàn ñònh kyø hay ñoät xuaát phaûi thay ñoåi vò trí cuûa caùn boä ngaân

haøng ñeå phoøng ngöøa tröôøng hôïp thoâng ñoàng giöõa caùn boä ngaân haøng vôùi khaùch

haøng, ñaûo nôï, töï yù gia haïn nôï, thu nôï, thu laõi nhöng khoâng noäp vaøo ngaân haøng

hoaëc nhôø khaùch haøng vay hoä hay vay ghi vaøo kheá öôùc khaùch haøng.

3.2.1.1.8. Khoâng ngöøng naâng cao trình ñoä, naêng löïc nghieäp vuï cho caùn boä tín

duïng thoâng qua vieäc ñaøo taïo, quy hoaïch, phaân coâng hôïp lyù

Ngaân haøng Ñoâng AÙ caàn quan taâm ñuùng möùc vieäc ñaøo taïo, quy hoaïch, phaân

coâng caùn boä hôïp lyù. Coâng vieäc naøy phaûi laøm thöôøng xuyeân. Chaát löôïng tín duïng

muoán ñöôïc naâng cao thì vieäc naâng cao trình ñoä, naêng löïc cuûa caùn boä tín duïng laø

heát söùc caàn thieát. Hoï caàn ñöôïc trang bò kieán thöùc veà kinh teá thò tröôøng, khaû naêng

soaïn thaûo, thaåm ñònh vaø phaân tích döï aùn, ñaùnh giaù naêng löïc thu hoài voán cuûa döï aùn,

khaû naêng thu thaäp, xöû lyù vaø khai thaùc thoâng tin, coù khaû naêng naém baét, döï ñoaùn söï

bieán chuyeån cuûa thò tröôøng haøng hoùa, dòch vuï. Ñaëc bieät ñaøo taïo chuyeân saâu kieán

thöùc veà ngaønh, ngheà maø hoï quaûn lyù cho vay. Beân caïnh ñoù hoï cuõng caàn ñöôïc boài

döôõng kieán thöùc veà phaùp luaät coù lieân quan. Boá trí vaø söû duïng ñuùng caùn boä treân cô

sôû toân troïng qui trình, qui cheá laøm vieäc moät caùch heä thoáng, taïo neân moät boä maùy

ñoaøn keát nhaát coù hieäu löïc, hieäu quaû, chung söùc, chung loøng khoâng ngöøng naâng

cao hieäu quaû hoaït ñoäng ngaân haøng.

Boå sung nhaân söï cho boä phaän tín duïng nhaèm ñaûm baûo ñaùp öùng ñöôïc yeâu

caàu nhieäm vuï trong thôøi gian tôùi, traùnh tình traïng quaù taûi coâng vieäc daãn ñeán thieáu

xoùt. Ñoàng thôøi ngaân haøng phaûi coù keá hoaïch ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä noøng coát, keá

caän.

Thöôøng xuyeân boài döôõng, trau doài tö töôûng ñaïo ñöùc, yù thöùc traùch nhieäm

cuûa caùn boä tín duïng. Keát hôïp bieän phaùp haønh chính vôùi bieän phaùp kinh teá laøm ñoøn

baåy taïo hieäu quaû laøm vieäc cao vaø haïn cheá thaáp nhaát nhöõng ruûi ro tín duïng töø con

ngöôøi. Ngaân haøng caàn thöïc hieän cô cheá taøi chính thoâng thoaùng nhaèm thu huùt vaø

3.2.1.1.9. Giaûi phaùp lieân keát ñoàng boä caùc TCTD ñeå phoøng ngöøa ruûi ro

Haàu heát caùc TCTD quan taâm nhieàu ñeán vieäc xaây döïng heä thoáng giaûi phaùp

phoøng ngöøa hay kieåm soaùt ruûi ro nhöng ñeàu do töøng TCTD töï xaây döïng cô cheá

quy ñònh rieâng vaø laïi ñieàu chænh cho ñoái töôïng laø caùc khaùch haøng coù quan heä tín

duïng vaø thanh toaùn vôùi nhieàu TCTD. Bôûi vaäy, trong nhieàu tröôøng hôïp, TCTD

khoâng bieát roõ heát nhöõng möu lôïi cuûa khaùch haøng khi ñeán quan heä vôùi toå chöùc

mình, duø ñoù ñöôïc goïi laø khaùch haøng truyeàn thoáng hay khaùch haøng ruoät. Do ñoù, ñeå

trang bò theâm caùc coâng cuï phoøng traùnh, ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro moät caùch

trieät ñeå cho caùc TCTD, ñoøi hoûi moät söï lieân keát ñoàng boä vaø coù heä thoáng giöõa caùc

TCTD vôùi nhau. Trong ñieàu kieän hieän nay, khi neàn kinh teá phaùt trieån theo cô cheá

môû, caùc toå chöùc kinh teá cuõng theo ñoù môû roäng baát cöù ngaønh ngheà saûn xuaát kinh

doanh naøo, mieãn laø hoï coù ñöôïc moät chuùt cô hoäi ñeå laøm. Vaø vôùi muïc ñích thöïc

hieän ñöôïc caùc cô hoäi ñoù, caùc Toå chöùc Kinh teá vì khoâng ñuû tieàm löïc taøi chính neân

ñaõ khoâng ngaàn ngaïi ñeán vay tieàn ngaân haøng, thaäm chí ngay caû moät boä hoà sô vay

hay moät boä hoùa ñôn chöùng töø ñöôïc toå chöùc kinh teá mang ñi vay taïi nhieàu TCTD.

Vì vaäy, caùc TCTD neân coù bieän phaùp cuøng nhau xaây döïng moái lieân heä

thoâng tin; xaây döïng moái lieân keát giöõa caùc NHTM vôùi nhau, giöõa caùc ngaân haøng

vôùi caùc ñònh cheá taøi chính phi ngaân haøng vaø vôùi caùc ñònh cheá taøi chính khaùc. Laøm

ñöôïc ñieàu naøy seõ giuùp caùc TCTD ôû nhöõng khía caïnh: thöù nhaát laø coù ñöôïc nhöõng

thoâng tin quyù baùu veà nhìn nhaän ñaùnh giaù caùc khaùch haøng ñuùng ñaén hôn. Thöù hai

laø ngaên ngöøa söï ham muoán möu lôïi baát chính cuûa caùc khaùch haøng. Thöù ba laø naâng

cao nghieäp vuï thoâng tin giöõa caùc boä phaän chuyeân moân cuûa caùc TCTD vôùi nhau.

Thöù tö laø taêng moái ñoaøn keát trong coäng ñoàng TCTD.

Beân caïnh ñoù, Ngaân haøng neân môû roäng hình thöùc ñoàng taøi trôï vôùi muïc tieâu

hôïp lyù hoùa söû duïng nguoàn voán vaø giaûm thieåu ruûi ro.

3.2.1.2. Caùc giaûi phaùp veà nghieäp vuï chuyeân moân

3.2.1.2.1. Caùc vaán ñeà caàn xem xeùt tröôùc khi cho vay

(cid:190) Xem xeùt kyõ voán töï coù vaø xem nhö töï coù cuûa khaùch haøng tham gia vaøo

phöông aùn, döï aùn xin vay laø bao nhieâu vaø ñöôïc hình thaønh töø nguoàn naøo.

Ñeå haïn cheá ruûi ro tín duïng phaùt sinh do khaùch haøng söû duïng voán vay cuûa

ngaân haøng laø chuû yeáu, trong quaù trình phaân tích thaåm ñònh, caùn boä tín duïng neân

xem xeùt tính xaùc thöïc cuûa phaàn voán töï coù cuûa khaùch haøng tham gia vaøo phöông

aùn, döï aùn xin vay. Yeâu caàu khaùch haøng chöùng minh nguoàn cuï theå cuûa soá voán töï coù

naøy vì ñaây laø moät vaán ñeà raát quan troïng aûnh höôûng ñeán vieäc thöïc hieän phöông aùn,

döï aùn. Neáu voán töï coù tham gia vaøo caøng lôùn thì doanh nghieäp söû duïng voán seõ coù

hieäu quaû hôn. Hoï seõ thaän troïng hôn trong vieäc ñaàu tö vaøo keá hoaïch kinh doanh

saép tôùi.

Ñoái vôùi vieäc thaåm ñònh nguoàn voán ñeå ñaàu tö moät döï aùn, ñeå döï aùn mang laïi

hieäu quaû vaø coù nguoàn traû nôï cho ngaân haøng, vieäc thieát laäp moät cô caáu nguoàn voán

- Voán töï coù/toång taøi saûn ñaàu tö > 50%

- Voán töï coù/voán vay > 1

sao cho an toaøn, neân thoûa caùc tyû leä sau :

Laõi roøng sau thueá + khaáu hao/ toång nôï ñeán haïn phaûi traû > 1

(cid:190) Phaân tích tình hình taøi chính cuûa khaùch haøng

Vaán ñeà phaân tích, ñaùnh giaù naêng löïc taøi chính, khaû naêng saûn xuaát kinh

doanh cuûa ngöôøi vay ñeå xem xeùt hieäu quaû voán tín duïng laø ñaëc bieät quan troïng ñeå

quyeát ñònh chaát löôïng voán tín duïng. Quaù trình naøy phaûi keát hôïp vôùi nguyeân nhaân

khaùch haøng vay, ñaùnh giaù ñöôïc caùc phöông dieän: ruûi ro do ngaønh, ruûi ro do kinh

doanh, vaø neân ñöôïc thöïc hieän döïa treân caùc caên cöù sau :

− Töø baùo caùo taøi chính cuûa khaùch haøng ñeå xaùc ñònh khaû naêng sinh lôøi, cô

caáu voán vaø ñieàu quan taâm nhaát laø tyû leä nôï treân voán chuû sôû höõu.

− Töø caùc chæ tieâu taøi chính troïng yeáu: voøng quay haøng toàn kho, voøng quay

khoaûn phaûi thu, ñieåm hoøa voán, lôïi nhuaän treân voán chuû sôû höõu, khaû naêng traû laõi,

doøng tieàn vaø caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán doøng tieàn, yeáu toá ñònh tính vaø nhöõng yeáu

toá laøm thay ñoåi lôïi nhuaän hay tyû suaát lôïi nhuaän.

(cid:190) Ñaùnh giaù khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng :

Khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng thöôøng phuï thuoäc vaøo caùc nguoàn thu trong

töông lai khi hôïp ñoàng tín duïng chuaån bò ñeán haïn thanh toaùn, coù theå noùi caùc

nguoàn thu naøy laø keát quaû cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng vay

voán trong töøng chu kyø. Nhöõng con soá döï truø veà nguoàn thu trong phöông aùn kinh

doanh cuõng ñöôïc xem xeùt trong moái quan heä vôùi caùc cam keát khaùc maø ngöôøi ñi

vay phaûi thöïc hieän traû nôï. Ñaëc bieät khi ñaùnh giaù khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng

vay voán, ngaân haøng caàn phaûi naém roõ nguoàn traû nôï chính, töùc laø khaû naêng sinh lôøi

cuûa phöông aùn xin vay vaø caùc nguoàn thu khaùc maø khaùch haøng cam keát ñeå traû nôï

cho ngaân haøng khi nguoàn traû nôï chính thöùc coù söï coá, ñoàng thôøi xem xeùt keøm theo

nhöõng ruûi ro tieàm taøng coù theå maø böôùc ñaàu tín duïng chöa thaåm ñònh ñöôïc nhaèm

ñieàu chænh thôøi haïn cho vay vaø thu hoài nôï hôïp lyù. Coù theå noùi trong baát kyø tröôøng

hôïp naøo thì nguoàn voán töï coù phaûi ñöôïc coi laø nguoàn lyù töôûng ñeå traû nôï.

Ngaân haøng phaûi coá gaéng traùnh quan ñieåm cho vay hoaøn toaøn döïa vaøo taøi

saûn ñaûm baûo tröïc tieáp hoaëc cuûa beân thöù ba baûo laõnh vì khi ñaõ xöû lyù caùc moái quan

heä theá chaáp thì thöôøng xuaát hieän ruûi ro roài, maët khaùc ñaây laø quaù trình xöû lyù laâu

daøi, toán keùm nhieàu thôøi gian vaø thieät thoøi luoân nghieâng veà phía ngöôøi cho vay.

Beân caïnh phöông aùn vay traû nôï döï kieán cho ngaân haøng do ngöôøi ñi vay ñöa

ra thì ngaân haøng cuõng caàn yeâu caàu ngöôøi ñi vay laäp moät phöông aùn döï phoøng traû

nôï vay cho ngaân haøng trong tröôøng hôïp nguoàn voán vay ñöôïc söû duïng khoâng mang

laïi hieäu quaû.

Ngaân haøng neân yeâu caàu caùc doanh nghieäp phaûi coù soá lieäu baùo caùo haøng

thaùng, haøng quyù veà tình hình hoaït ñoäng kinh doanh vôùi nhöõng nguoàn voán vay cuûa

ngaân haøng trong thôøi haïn ñang vay voán nhaèm phaùt hieän nhöõng thay ñoåi coù chieàu

höôùng xaáu cuûa doanh nghieäp ñeå coù bieän phaùp xöû lyù kòp thôøi.

(cid:190) Thaåm ñònh taøi saûn ñaûm baûo khoaûn vay :

Taøi saûn theá chaáp, caàm coá duøng ñeå ñaûm baûo khoaûn vay phaûi ñaûm baûo ñöôïc

cho caû voán goác vaø laõi vay cuøng vôùi nhöõng chi phí phaùt sinh (neáu coù) khi buoäc phaûi

xöû lyù taøi saûn veà sau naøy. Öu tieân cho taøi saûn ñaûm baûo coù thò tröôøng tieâu thuï vaø coù

tính thanh khoaûn cao.

Hieän nay, caùn boä tín duïng thöôøng chæ ñaùnh giaù giaù trò taøi saûn ôû thôøi ñieåm

khaùch haøng coù nhu caàu vay voán maø khoâng nhìn xa hôn giaù trò taøi saûn ôû thôøi ñieåm

keát thuùc hôïp ñoàng, ñieàu naøy laøm taêng ruûi ro maát voán cuûa ngaân haøng khi ruûi ro tín

duïng xaûy ra vì taøi saûn bò theâm moät khoaûn hao moøn. Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân,

ngaân haøng neân ñaùnh giaù giaù trò taøi saûn theá chaáp, caàm coá taïi thôøi ñieåm keát thuùc hôïp

ñoàng tín duïng.

Ñoái vôùi nhöõng taøi saûn ñaûm baûo maø ngaân haøng khoâng coù ñuû ñieàu kieän vaø

khaû naêng thaåm ñònh thì coù theå môøi caùc chuyeân gia beân ngoaøi tieán haønh ñaùnh giaù.

Chi phí do phía naøo chòu seõ tuøy thuoäc vaøo söï thoûa thuaän giöõa ngaân haøng vaø ngöôøi

vay voán vôùi nhau.

3.2.1.2.2. Caùc vaán ñeà caàn xem xeùt sau khi cho vay

Moät khoaûn vay coù hieäu quaû seõ phuï thuoäc khoâng ít vaøo vieäc kieåm tra tín

duïng. Ngay caû ñoái vôùi caùc khoaûn vay toát nhaát cuõng caàn coù moät soá kieåm tra nhaát

ñònh, ñònh kyø ñeå baûo ñaûm noù ñang hoaït ñoäng theo döï kieán, tình traïng cuûa khoaûn

vay khoâng xaáu ñi. Do ñoù, vieäc quaûn lyù, kieåm soaùt sau cho vay taïi Ngaân haøng

Ñoâng AÙ phaûi ñöôïc heát söùc coi troïng vôùi quan ñieåm “quaûn lyù sau cho vay laø quan

troïng nhaát” ñeå nhaèm haïn cheá nhöõng ruûi ro ñaùng tieác coù theå xaûy ra. Caùc vaán ñeà

caàn phaûi xem xeùt sau khi cho vay :

- Naém vöõng vaø theo doõi saùt sao tình hình söû duïng voán vay cuûa khaùch haøng,

traùnh tình traïng khoâng quaûn lyù ñöôïc tình hình söû duïng voán theo phöông aùn xin

vay.

- Ngaân haøng phaûi quaûn lyù ñöôïc nguoàn doanh thu cuûa khaùch haøng. Trong hôïp

ñoàng tín duïng phaûi thoûa thuaän ñöôïc vôùi khaùch haøng vieäc chuyeån doanh thu vaø söû

duïng caùc dòch vuï taïi Ngaân haøng Ñoâng AÙ qua ñoù vöøa kieåm soaùt ñöôïc nguoàn traû nôï,

vöøa taêng theâm phí dòch vuï thu ñöôïc. Haïn cheá toái ña vieäc giaûi ngaân baèng tieàn maët

nhaèm traùnh cho khaùch haøng söû duïng voán vay muïc ñích.

- Coâng taùc kieåm tra vaø ñaùnh giaù laïi khaùch haøng phaûi ñöôïc thöïc hieän nghieâm

tuùc vaø ñuùng thôøi haïn ñaõ quy ñònh.

- Trong tröôøng hôïp khaùch haøng xin cô caáu laïi nôï thì vieäc cô caáu phaûi thöïc

hieän treân cô sôû ñaùnh giaù ñuùng khaû naêng traû nôï, traùnh vieäc cô caáu chæ ñeå che giaáu

taïm thôøi nôï quaù haïn.

- Haøng thaùng caùn boä tín duïng tieán haønh phaân tích tình hình nôï quaù haïn cuûa

khaùch haøng do mình phuï traùch, baùo caùo laõnh ñaïo ñeå coù bieän phaùp xöû lyù cuï theå vaø

kòp thôøi. Laõnh ñaïo phoøng cuõng neân tham gia vaøo vieäc theo doõi caùc khoaûn nôï saép

ñeán haïn ñeå nhaéc nhôû caùn boä tín duïng ñoân ñoác khaùch haøng traû nôï ñuùng kyø, traùnh

tình traïng phaùt sinh nôï quaù haïn do khoâng thoâng baùo kòp.

3.2.1.2.3. Giaûi phaùp trong coâng taùc xöû lyù ruûi ro tín duïng

Ngaân haøng caàn taäp trung nhìn thaúng vaøo nôï xaáu vaø coi vieäc xöû lyù nôï xaáu laø

vaán ñeà taát yeáu vì nhöõng ruûi ro tieàm aån laø khoâng theå traùnh khoûi. Ngaân haøng phaûi

maïnh daïn ñaùnh giaù, phaân tích roõ baûn chaát taát caû caùc khoaûn nôï tín duïng ñeå haïn cheá

thaáp nhaát ruûi ro phaùt sinh. Neân chuû ñoäng chuyeån nôï quaù haïn ñoái vôùi caùc khoaûn nôï

ngay khi phaùt hieän coù daáu hieäu maát khaû naêng thu hoài maø khoâng caàn ñôïi ñeán thôøi

haïn traû nôï.

Ngaân haøng neân thaønh laäp vaø duy trì hoaït ñoäng cuûa Ban xöû lyù nôï quaù haïn,

ñöa hoaït ñoäng cuûa ban naøy vôùi traùch nhieäm cao ñeå coù bieän phaùp kieân quyeát kòp

thôøi vôùi caùc khoaûn nôï quaù haïn. Ban xöû lyù nôï quaù haïn coù nhöõng nhieäm vuï nhö :

- Phaân tích roõ nguyeân nhaân daãn tôùi nôï quaù haïn ñeå laøm caên cöù thu hoài.

Phaân loaïi nôï quaù haïn theo nguyeân nhaân chuû quan, khaùch quan; phaân loaïi nôï quaù

haïn coù khaû naêng thu hoài, nôï quaù haïn khoâng coù khaû naêng thu hoài.

- Treân cô sôû phaân tích, phaân loaïi nôï treân, Ban xöû lyù laäp loä trình thu hoài nôï

cuï theå. Loä trình naøy seõ ñöôïc theo doõi haøng thaùng vaø caäp nhaät ñeå ñaûm baûo vieäc thu

hoài nôï ñöôïc thöïc hieän theo ñuùng keá hoaïch.

Beân caïnh ñoù, ngaân haøng neân coù cheá ñoä khuyeán khích baèng vaät chaát ñoái vôùi

keát quaû taän thu nôï xaáu ñaõ xöû lyù töø döï phoøng ruûi ro chuyeån sang ngoaïi baûng.

3.2.2 Kieán nghò ñoái vôùi Ngaân haøng Nhaø nöôùc

3.2.2.1 Hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù veà ngaân haøng

3.2.2.1.1 Hoaøn thieän nhöõng vaên baûn phaùp lyù cuûa ngaønh ngaân haøng

- Trình Chính phuû söûa ñoåi, xaây döïng luaät caùc TCTD môùi. Hieän nay Luaät caùc

TCTD naêm 1997 khoâng coøn phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng ngaøy caøng ña daïng vaø phaùt

trieån cuûa caùc TCTD vaø khoâng thoáng nhaát vôùi caùc luaät khaùc môùi ñöôïc söûa ñoåi.

Vieäc xaây döïng Luaät môùi caàn löu yù ñeán caùc vaán ñeà sau :

+ Tham khaûo caùc luaät coù lieân quan khaùc, caùc chuaån möïc, thoâng leä quoác teá

vaø caùc cam keát quoác teá cuûa Vieät Nam ñeå traùnh maâu thuaån vaø taïo thuaän lôïi cho

caùc TCTD hoäi nhaäp, phaùt trieån. Keát hôïp raø soaùt, hoaøn thieän cô cheá chính saùch vaø

heä thoáng vaên baûn phaùp quy ñaûm baûo tính thoáng nhaát, phuø hôïp vôùi haønh lang phaùp

lyù chung, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa neàn kinh teá thò tröôøng ñeå ngaân haøng vaø caùc

ngaønh kinh teá coù caên cöù thöïc hieän.

+ Caàn coù quy ñònh chung aùp duïng cho taát caû caùc loaïi hình TCTD, xoùa boû

söï phaân bieät ñoái xöû giöõa caùc loaïi hình TCTD, taïo ra saân chôi bình ñaúng cho moïi

TCTD hoaït ñoäng taïi Vieät Nam, tieán tôùi hình thaønh heä thoáng ngaân haøng caïnh

tranh. Ñaây laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå ñaûm baûo tính hieäu quaû vaø an toaøn trong daøi

haïn, caùc ngaân haøng phaûn öùng linh hoaït tröôùc nhöõng thay ñoåi trong moâi tröôøng

kinh teá.

+ Xaây döïng treân quan ñieåm quy ñònh roõ raøng, chi tieát ñeå haïn cheá caùc vaên

baûn döôùi luaät. Luaät môùi caàn haïn cheá caùc thuû tuïc haønh chính khoâng caàn thieát vaø

vieäc can thieäp quaù saâu vaøo toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa TCTD.

- NHNN caàn tieáp tuïc theo doõi vaø ñaùnh giaù tình hình thöïc hieän Quyeát ñònh

493/2005 ñeå xaùc ñònh phöông höôùng giaûi quyeát nhöõng khoù khaên phaùt sinh trong

quaù trình thöïc hieän quyeát ñònh naøy nhö :

+ Quyeát ñònh 493/2005 quy ñònh vieäc phaân loaïi nôï, trích laäp vaø söû duïng

döï phoøng thöïc hieän theo moät khuoân khoå chung vôùi möùc toái thieåu neân thöïc teá caùc

TCTD coù chính saùch tín duïng vaø döï phoøng khaùc nhau thì coù theå thöïc hieän vieäc

phaân loaïi nôï vaø trích laäp döï phoøng vôùi möùc ñoä thaän troïng khaùc nhau. Ñieàu naøy

laøm cho vieäc so saùnh tyû leä nôï xaáu giöõa caùc TCTD vôùi nhau coù theå chöa hoaøn toaøn

töông ñoàng.

+ Quyeát ñònh 493/2005 quy ñònh vieäc phaân loaïi nôï keát hôïp giöõa ñònh tính

vaø ñònh löôïng neân coù theå taïo keõ hôû baùo caùo chöa chính xaùc tình traïng nôï xaáu hoaëc

khoâng phaûn aùnh chính xaùc möùc ñoä ruûi ro thöïc teá cuûa khoaûn nôï. Ñieàu naøy ñoøi hoûi

khaû naêng thanh tra treân cô sôû ruûi ro cuûa thanh tra cuûa NHNN caàn phaûi ñöôïc caûi

thieän.

+ Theo Quyeát ñònh 493/2005, soá tieàn döï phoøng phaûi trích khoâng chæ phuï

thuoäc vaøo nôï quaù haïn maø coøn phuï thuoäc vaøo giaù trò taøi saûn baûo ñaûm. Tuy nhieân

chöa coù höôùng daãn cuï theå veà tröôøng hôïp theá chaáp baèng taøi saûn hình thaønh trong

töông lai, giaù trò döï toaùn cuûa taøi saûn baûo ñaûm taïi thôøi ñieåm kyù hôïp ñoàng baûo ñaûm

goác coù ñöôïc söû duïng ñeå tính döï phoøng khoâng neáu beân vay khoâng traû ñöôïc nôï

tröôùc thôøi ñieåm taøi saûn baûo ñaûm hình thaønh hay khoâng.

+ Theo quyeát ñònh 493/2005, ñoái vôùi nhöõng khoaûn cho vay chöa ñeán haïn

traû nôï; nhöõng khoaûn tieàn chieát khaáu, taùi chieát khaáu chöa ñeán haïn thanh toaùn;

nhöõng khoaûn cho thueâ taøi chính chöa ñeán haïn traû tieàn thueâ thì ñöôïc aùp duïng tyû leä

trích döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro laø 0%, nghóa laø taøi saûn coù ñaõ quaù haïn thanh toaùn thì

phaûi trích döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro, nhöõng taøi saûn coøn trong haïn thanh toaùn thì

khoâng trích döï phoøng ñeå xöû lyù ruûi ro. Nhöng thöïc teá laïi chöùng minh, khoâng chæ

nhöõng taøi saûn coù quaù haïn môùi chöùa ñöïng ruûi ro maø taøi saûn coù ngay khi coøn trong

haïn thanh toaùn cuõng tieàm aån ruûi ro khoâng nhoû. Vì khoâng coù trích laäp döï phoøng ñoái

vôùi loaïi taøi saûn naøy, ngaân haøng thöôøng söû duïng bieän phaùp tình theá laø gia haïn nôï,

ñònh laïi kyø haïn nôïï ñeå chia seû khoù khaên vôùi khaùch haøng … vaø neáu nhö nhieàu khaùch

haøng nhö theá (vôùi möùc ñoä thieät haïi lôùn) thì ngaân haøng hoaøn toaøn bò ñoäng vaø baát

löïc vì khoâng coù nguoàn ñeå xöû lyù.

- Ñeà nghò NHNN höôùng daãn cuï theå quy ñònh veà ñaûm baûo tieàn vay cuûa caùc

TCTD trong tröôøng hôïp taøi saûn ñaûm baûo laø ñoäng saûn hoaëc caùc taøi saûn laø coâng

trình döïng hình thaønh töø voán vay. Hieän nay trong Thoâng tö 07/2003/TT-NHNN

ngaøy 19/05/2003 veà vieäc höôùng daãn thöïc hieän caùc quy ñònh veà ñaûm baûo tieàn vay

chöa coù theå hieän noäi duïng treân. Vì vaäy, moãi ngaân haøng tuøy theo söï hieåu bieát cuûa

mình maø yeâu caàu khaùch vay cung caáp. Ñaây chính laø ruûi ro tieàm taøng cho ngaân

haøng khi xöû lyù taøi saûn theá chaáp thu hoài nôï vay.

3.2.2.1.2 Phoái hôïp vôùi caùc ban ngaønh coù lieân quan nhaèm ñaûm baûo tính thöïc

thi phaùp luaät trong lónh vöïc ngaân haøng, ñaûm baûo quyeàn vaø lôïi ích hôïp phaùp

cuûa TCTD

- Ñeà nghò NHNN phoái hôïp vôùi caùc boä ngaønh coù lieân quan trong quaù trình xöû

lyù nôï xaáu, taäp trung thaùo gôõ nhöõng khoù khaên vöôùng maéc trong thuû tuïc phaùt maïi,

xöû lyù taøi saûn laø baát ñoäng saûn, hoaøn chænh hoà sô phaùp lyù cuûa taøi saûn. Neân coù nhöõng

höôùng daãn cuï theå vaø thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc cuï theå, trình töï, thuû tuïc, traùch

nhieäm cuûa TCTD, cuûa cô quan coâng an, cuûa chính quyeàn cô sôû, cuûa Sôû taøi nguyeân

moâi tröôøng laøm cô sôû phaùp lyù ñeå ñi ñeán ban haønh thoâng tö lieân ngaønh höôùng daãn

theâm nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc phoái hôïp ñaåy nhanh tieán ñoä, cuï theå

hoùa töøng coâng vieäc trong thi haønh aùn.

- Phoái hôïp vôùi Boä Taøi Chính tham gia xaây döïng vaø phaùt trieån ña daïng thò

tröôøng voán, taïo ñieàu kieän san seû bôùt gaùnh naëng cung caáp voán hieän nay maø ngaân

haøng thöông maïi ñang gaùnh vaùc,

3.2.2.2 Caûi caùch, naâng cao naêng löïc cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam

Trong xu höôùng toaøn caàu hoùa, quoác teá hoùa kinh teá hieän nay thì xu theá hoäi

nhaäp veà kinh teá laø ñieàu taát yeáu. Trong ñoù, ngaønh ngaân haøng ñoùng vai troø chuû ñaïo

laø ngaønh phaûi hoäi nhaäp tröôùc, chuaån bò cô sôû neàn taûng cho caùc ngaønh kinh teá khaùc

phaùt trieån vaø hoäi nhaäp theo. Ñieàu naøy ñaõ mang laïi nhöõng cô hoäi nhöng cuõng ñaët

ra nhöõng thaùch thöùc cho caùc NHTM Vieät Nam. Ñeå phaùt huy nhöõng maët tích cöïc,

haïn cheá maët tieâu cöïc thì chính phuû vaø NHNN caàn thöïc hieän moät soá bieän phaùp sau

- Tieáp tuïc hoaøn thieän khuoân khoå, theå cheá theo höôùng phuø hôïp vôùi caùc cam

keát môû cöûa cuûa thò tröôøng, haïn cheá söï can thieäp tröïc tieáp vaøo hoaït ñoäng kinh

doanh cuûa caùc TCTD, taêng cöôøng quyeàn töï chuû kinh doanh cuûa caùc TCTD, ñoàng

thôøi ñaûm baûo an toaøn, hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc TCTD vaø toaøn boä heä thoáng.

- Taêng cöôøng naêng löïc taøi chính, ñaûm baûo caùc NHTM coù ñuû nguoàn voán ñeå

tieáp tuïc taêng voán ñieàu leä, taøi saûn “coù” ñi ñoâi vôùi naâng cao chaát löôïng vaø khaû naêng

sinh lôøi, thuùc ñaåy caùc ngaân haøng phaùt haønh coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn.

Ñoái vôùi nhöõng ngaân haøng hoaït ñoäng quaù yeáu keùm khoâng theå taêng voán ñieàu leä vaø

khoâng khaéc phuïc ñöôïc nhöõng yeáu keùm veà taøi chính thì kieân quyeát thu hoài giaáy

pheùp hoaït ñoäng

- NHNN caàn nhanh choùng xin pheùp Chính phuû ñeå ñaåy nhanh thöïc hieän coå

phaàn hoùa caùc NHTM quoác doanh, taïo ñieàu kieän cho caùc ngaân haøng naøy hoaït ñoäng

an vaø hieäu quaû hôn. Quy ñònh cuï theå loä trình saép xeáp laïi heä thoáng NHTM quoác

doanh vaø NHTM ngoaøi quoác doanh phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa töøng loaïi hình, töø

ñoù naâng cao söùc caïnh tranh, tieán daàn ñeán hoøa nhaäp vôùi heä thoáng ngaân haøng trong

khu vöïc vaø treân theá giôùi.

- Taïo laäp saân chôi bình ñaúng giöõa caùc NHTM quoác doanh vaø ngoaøi quoác

doanh, khoâng phaân bieät ñoái xöû, caïnh tranh bình ñaúng, laønh maïnh, thuùc ñaåy nhau

cuøng phaùt trieån theo höôùng ngaân haøng quoác doanh phaûi laø ñaàu taøu maïnh ñeå keùo

caû heä thoáng cuøng phaùt trieån

- Cô caáu laïi heä thoáng NHTM, taùch baïch tín duïng chính saùch vaø tín duïng

thöông maïi, ñaûm baûo quyeàn kinh doanh cuûa caùc TCTD.

- Chính phuû vaø ngaønh ngaân haøng cuøng caùc ngaønh chöùc naêng höõu quan caàn

phaûi kieân quyeát xöû lyù ngay caùc toàn ñoïng cuõ veà nôï quaù haïn, nôï khoù ñoøi, laøm laønh

maïnh hoùa taøi chính cuûa caùc NHTM ñoàng thôøi vôùi vieäc hoã trôï caùc ngaân haøng trong

vieäc xöû lyù taøi saûn toàn ñoïng nhö: ñôn giaûn veà thuû tuïc, öu ñaõi veà thueá, phí … Vieäc

phaân loaïi nôï vay vaø trích laäp phoøng ngöøa ruûi ro phaûi thöïc hieän theo chuaån möïc

quoác teá.

- Caáu truùc laïi caùc ngaân haøng töø moâ hình truyeàn thoáng sang moâ hình hieän ñaïi,

chuyeân moân hoùa theo ñoái töôïng, chuyeân moân hoùa theo saûn phaåm ñeå chuaån bò hoäi

nhaäp vôùi ngaân haøng nöôùc ngoaøi. Caàn trang bò, hieän ñaïi hoùa vaø keát noái heä thoáng

coâng ngheä thoâng tin trong toaøn ngaønh ngaân haøng ñeå töông thích trong toaøn heä

thoáng, öùng duïng coâng ngheä tin hoïc vaøo dòch vuï thanh toaùn cuûa toaøn boä heä thoáng.

3.2.2.3. Hoaøn thieän heä thoáng thoâng tin phuïc vuï ngaân haøng

Moät trong nhöõng ñieàu kieän caàn thieát ñeå thöïc hieän quaûn trò ruûi ro toát laø heä

thoáng thoâng tin ñaày ñuû, caäp nhaát, chính xaùc. Heä thoáng thoâng tin phaûi coù caùc thoâng

tin chuû yeáu sau : thoâng tin khaùch haøng, thoâng tin thò tröôøng, ...

Chaát löôïng thoâng tin caøng cao thì ruûi ro trong kinh doanh tín duïng cuûa caùc

TCTD caøng giaûm. Thöïc teá hieän nay caùc ngaân haøng chöa coù söï hôïp taùc tích cöïc vôùi

CIC chuû yeáu laø do muoán giöõ bí maät thoâng tin veà khaùch haøng ñeå caïnh tranh.

NHNN neân coù nhöõng bieän phaùp thích hôïp ñeå caùc ngaân haøng nhaän thöùc ñuùng ñaén

veà quyeàn lôïi vaø nghóa vuï veà vieäc baùo caùo vaø khai thaùc thoâng tin tín duïng töø CIC

nhaèm goùp phaàn ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng. NHNN caàn phaûi coù bieän

phaùp khuyeán khích vaø ñi daàn ñeán quy ñònh baét buoäc caùc ngaân haøng hôïp taùc, cung

caáp thoâng tin moät caùch ñaày ñuû cho trung taâm. Thanh tra NHNN neân kieåm tra vieäc

baùo caùo, khai thaùc thoâng tin cuûa caùc ngaân haøng, ñoàng thôøi coù bieän phaùp xöû lyù

kieân quyeát, kòp thôøi ñoái vôùi nhöõng ngaân haøng vi phaïm cheá ñoä baùo caùo thoâng tin

tín duïng. Ñoàng thôøi, NHNN caàn phaûi coù bieän phaùp khuyeán khích caùc ngaân haøng

söû duïng baùo caùo thoâng tin töø CIC nhö laø moät taøi lieäu baét buoäc phaûi coù trong quaù

trình thaåm ñònh cho vay.

Ngoaøi ra, NHNN cuõng caàn coù nhöõng quy ñònh roõ raøng veà vieäc cung caáp söû

duïng thoâng tin, ngöôøi cung caáp thoâng tin sai laïc seõ phaûi chòu hoaøn toaøn traùch

nhieäm tröôùc phaùp luaät vaø coù quy ñònh khen thöôûng ñoái vôùi caùc TCTD chaáp haønh

toát quy cheá hoaït ñoäng thoâng tin tín duïng.

Beân caïnh ñoù, CIC nhanh choùng cuûng coá ñoäi nguõ caùn boä, aùp duïng coâng

ngheä môùi, hieän ñaïi hoùa vaø töï ñoäng hoùa taát caû caùc coâng ñoaïn xöû lyù nghieäp vuï ñeå

taïo ra nhieàu saûn phaåm thoâng tin; ñaåy maïnh vieäc thu thaäp, xöû lyù vaø cung caáp thoâng

tin nhaèm hoã trôï coù hieäu quaû cho hoaït ñoäng cuûa caùc TCTD vaø phuïc vuï cho hoaït

ñoäng giaùm saùt cuûa NHNN. Ñoàng thôøi ñi saâu phaân tích, ñaùnh giaù xeáp loaïi tín duïng

doanh nghieäp, kòp thôøi döï baùo, caûnh baùo nhaèm haïn cheá ruûi ro tín duïng. CIC caàn

chuû ñoäng cung caáp cho caùc TCTD caùc baùo caùo, döï baùo bieán ñoäng veà kinh teá, tieàn

teä, tín duïng vaø caùc hoaït ñoäng khaùc nhaèm cung caáp caùc thoâng tin phuïc vuï kòp thôøi

cho hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä, cho vieäc ngaên ngöøa ruûi ro tín duïng ngaân haøng.

Vieäc toång hôïp döõ lieäu thoâng tin cuûa khaùch haøng cuõng caàn chi tieát vaø chính

xaùc, traùnh tình traïng toång hôïp sai caùc tieâu chí phaân loaïi nôï khaùch haøng khaùc nhau

cuûa caùc TCTD. Vieäc taäp hôïp thoâng tin phaûi khoa hoïc ñaûm baûo thoâng tin ñöôïc

hieåu moät caùch ñuùng ñaén, traùnh gaây phieàn toaùi cho doanh nghieäp.

3.2.2.4. Sôùm thaønh laäp coâng ty xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp ôû Vieät Nam

Hieän taïi, caùc nöôùc treân theá giôùi vaø khu vöïc ñaõ ñi tröôùc Vieät Nam haøng

maáy chuïc naêm veà lónh vöïc xeáp haïng tín nhieäm doanh nghieäp. Vieäc hình thaønh

coâng ty xeáp haïng tín nhieäm ôû Vieät Nam laø raát coù yù nghóa quan troïng trong vieäc

xaây döïng vaø hoaøn thieän cô sôû haï taàng cuûa thò tröôøng taøi chính, thò tröôøng voán ôû

Vieät Nam. Chöùc naêng chính cuûa coâng ty seõ laø phaân tích, xeáp haïng tín nhieäm caùc

TCTD, caùc doanh nghieäp; ñaùnh giaù vaø xeáp haïng coå phieáu, traùi phieáu doanh

nghieäp. Coâng ty seõ naéêm giöõ vai troø quan troïng trong vieäc cung caáp thoâng tin cho

caùc ñoái töôïng :

- Hoã trôï caùc TCTD trong vieäc ra quyeát ñònh caáp tín duïng, giaùm saùt vaø ñaùnh

giaù khaùch haøng, kieåm soaùt ruûi ro hieäu quaû hôn.

- Giuùp nhaø ñaàu tö chöùng khoaùn coù cô sôû ñeå tham khaûo, ñoái chieáu kyõ caøng

tröôùc khi ra quyeát ñònh ñaàu tö cuoái cuøng, giaûm bôùt ruûi ro khi ñaàu tö vaøo chöùng

khoaùn, giuùp cho caùc coâng ty chöùng khoaùn löïa choïn moät danh muïc ñaàu tö toát nhaát,

taïo ñieàu kieän huy ñoäng voán treân thò tröôøng chöùng khoaùn ñöôïc deã daøng, thuaän lôïi

hôn.

- Giuùp DN xaây döïng hình aûnh vaø ñoä tín nhieäm cuûa mình trong saûn xuaát, kinh

doanh cuõng nhö trong quaù trình hoäi nhaäp quoác teá; ñaùnh giaù ñöôïc naêng löïc hoaït

ñoäng cuûa DN cuõng nhö giuùp DN hieåu roõ ñoái taùc kinh doanh, töø ñoù coù nhöõng quyeát

ñònh giao dòch, hôïp taùc an toaøn vaø hieäu quaû.

- Giuùp cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc ñaùnh giaù ñöôïc ñoái töôïng quaûn lyù cuûa mình,

coù cô sôû ñeå ñöa ra nhöõng giaûi phaùp thích hôïp, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån neàn

kinh teá noùi chung.

3.2.2.5. Taêng cöôøng coâng taùc thanh tra, kieåm tra, ñaùnh giaù cuûa NHNN ñoái vôùi

hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng

NHNN phaûi baét buoäc taát caû caùc TCTD xaây döïng heä thoáng kieåm soaùt noäi boä

ñoäc laäp coù ñuû khaû naêng giaùm saùt taát caû caùc hoaït ñoäng nghieäp vuï kinh doanh cuûa

ngaân haøng. Kieåm soaùt noäi boä phaûi theå hieän ñöôïc vai troø phoøng ngöøa ruûi ro hoaëc

phaùt hieän ra nhöõng ruûi ro tieàm aån töø ñoù giuùp cho coâng taùc ñieàu haønh cuûa caùc ngaân

haøng mang laïi hieäu quaû hôn.

Coâng taùc thanh tra, kieåm soaùt cuûa NHNN ñoái vôùi caùc ngaân haøng phaûi ñöôïc

tieán haønh chaët cheõ, khoâng ñeå xaûy ra nhöõng söï coá xaáu gaây maát oån ñònh xaõ hoäi vaø

phaûi theå hieän ñöôïc vai troø cuûa mình laø caûnh baùo, ngaên chaën vaø phoøng ngöøa ruûi ro

cho caùc ngaân haøng, chöù khoâng phaûi laø xöû lyù caùc vuï vieäc ñaõ phaùt sinh.

NHNN phaûi theo doõi chaët cheõ vieäc chænh söûa, thöïc hieän cuûa caùc TCTD ñoái

vôùi nhöõng kieán nghò cuûa thanh tra NHNN nhaèm ñaûm baûo baûo hieäu löïc vaø hieäu

quaû cuûa coâng taùc thanh tra. Caùc quy trình, thuû tuïc thanh tra, kieåm tra trong lónh

vöïc ngaân haøng caàn phaûi ñöôïc quy ñònh thoáng nhaát. Noäi dung thanh tra neân ñöôïc

caûi tieán ñeå taêng cöôøng vai troø cuûa giaùm saùt töø xa nhaèm sôùm phaùt hieän vi phaïm

cuûa caùc TCTD vaø coù bieän phaùp xöû lyù thích hôïp. Trình ñoä chuyeân moân vaø ñaïo ñöùc

cuûa thanh tra vieân cuõng phaûi luoân ñöôïc naâng cao ñoàng thôøi cuõng coù cheá ñoä ñaõi

ngoä xöùng ñaùng.

3.2.3 Kieán nghò ñoái vôùi chính phuû

Trong neàn kinh teá thò tröôøng, ñi ñoâi vôùi söï sinh soâi phaùt trieån doanh nghieäp

laøm aên hieäu quaû laø söï phaù saûn cuûa caùc doanh nghieäp yeáu keùm trong kinh doanh

vaø taøi chính, ñaøo thaûi trong caïnh tranh laø quy luaät khaùch quan, khoâng phuï thuoäc

vaøo yù chí cuûa doanh nghieäp. Ngaân haøng thöông maïi vôùi chöùc naêng trung gian taøi

chính cuûa mình, luoân phaûi gaùnh chòu nhöõng khoaûn nôï toàn ñoïng laø taát nhieân.

Nhöõng giaûi phaùp caàn thieát ñeå haïn cheá phaùt sinh nôï quaù haïn khoâng chæ phuï thuoäc

vaøo nhöõng bieän phaùp töø phía ngaân haøng, maø caàn coù nhöõng bieän phaùp ñoàng boä töø

phía nhaø nöôùc .

Hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät laø moät ñoøi hoûi caáp baùch. Nhaø nöôùc phaûi

khoâng ngöøng taïo ra moâi tröôøng phaùp lyù laønh maïnh ñeå khuyeán khích saûn xuaát kinh

doanh, taïo haønh lang phaùp lyù vöõng chaéc, roäng môû ñeå caùc thaønh phaàn kinh teá yeân

taâm boû voán ra ñaàu tö. Beân caïnh ñoù, Nhaø nöôùc cuõng caàn tieáp tuïc hoaøn thieän ñoåi

môùi moâi tröôøng kinh teá, coi ñoù laø giaûi phaùp toång theå vaø cô baûn nhaát trong quaù

trình ñoåi môùi moïi lónh vöïc kinh doanh noùi chung vaø lónh vöïc kinh doanh tieàn teä

noùi rieâng. Cuï theå laø :

- Trong vieäc ban haønh vaø thöïc hieän caùc cô cheá, chính saùch, luaät phaùp caàn

naém baét nhanh vaø kòp thôøi moïi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi, nhaát laø vieäc

töøng böôùc hoaøn chænh neàn kinh teá thò tröôøng. Tröôùc khi ban haønh caùc vaên baûn

ñieàu chænh cô cheá, chính saùch, luaät phaùp phaûi thu thaäp yù kieán ñaày ñuû, khaùch quan

töø caùc cô quan, ban ngaønh, doanh nghieäp ñeå baûo ñaûm vieäc thöïc thi ñöôïc chính

xaùc, hieäu quaû, coâng baèng, phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá.

- Caàn hoaøn thieän hôn nöõa caùc quy ñònh phaùp lyù lieân quan ñaûm baûo, laøm nhö

theá naøo ñeå trong tröôøng hôïp neáu ngaân haøng ñaõ thöïc hieän ñuùng caùc quy ñònh veà

theá chaáp, caàm coá taøi saûn khi cho vay thì khi xöû lyù nôï ngaân haøng ñöôïc toaøn quyeàn

trong vieäc thanh lyù taøi saûn nhaän laøm ñaûm baûo ñoù ñeå thu nôï. Ñoàng thôøi vôùi vieäc

naøy, Nhaø nöôùc caàn phaûi coù boä maùy haønh chính ñuû naêng löïc cöôõng cheá, thi haønh

luaät. Heä thoáng toøa aùn phaûi coâng baèng vaø hieåu bieát veà giao dòch taøi chính ñeå coù theå

cöôõng cheá thöïc hieän quyeàn vaø nghóa vuï kinh teá moät caùch coâng baèng vaø nhanh

choùng.

- Thuùc ñaåy thò tröôøng taøi chính, tröôùc heát laø thò tröôøng lieân ngaân haøng vaø thò

tröôøng tieàn teä nhaèm xaùc ñònh khuoân khoå hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng, taïo theâm

nhieàu cô hoäi ñaàu tö nhaèm phaân taùn ruûi ro, naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn voán

vaø ña daïng hoùa caùc coâng cuï thanh toaùn. Thò tröôøng taøi chính phaùt trieån seõ giuùp

caùc NHTM quen daàn vôùi aùp löïc caïnh tranh, kieåm soaùt ñöôïc moái quan heä töông

quan vôùi caùc ngaân haøng, nhaát laø nhöõng ngaân haøng khoâng laønh maïnh nhaèm giaûm

thieåu ruûi ro trong hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.

- Söûa ñoåi, boå sung quy ñònh veà kieåm toaùn ñoäc laäp, trong ñoù boå sung ñoái

töôïng kieåm toaùn baét buoäc laø coâng ty coå phaàn, nhaát laø coâng ty coå phaàn chuyeån ñoåi

töø DNNN. Ñieàu naøy giuùp cho ngaân haøng thaåm ñònh naêng löïc taøi chính cuûa doanh

nghieäp vay voán ñöôïc an toaøn tröôùc, trong vaø sau khi cho vay vaø taïo ñieàu kieän ñeå

caùc doanh nghieäp thích öùng vôùi quaù trình vôùi quaù trình hoäi nhaäp, khi maø nöôùc ta

ñang trong quaù trình gia nhaäp WTO.

- Naâng cao ñuû maïnh tính ñoäc laäp cuõng nhö taêng cöôøng quyeàn haïn quaûn lyù

nhaø nöôùc veà hoaït ñoäng tieàn teä cho NHNN.

KEÁT LUAÄN

Ruûi ro tín duïng luoân ñöôïc coi laø moái nuy hieåm lôùn nhaát ñoái vôùi hoaït ñoäng

cuûa caùc NHTM. Theo thoáng keâ cuûa Uûy ban Basel, ruûi ro tín duïng laø nguyeân nhaân

gaây ra 70% thua loã cuûa caùc ngaân haøng treân theá giôùi. Ñoái vôùi caùc nhaø quaûn lyù ngaân

haøng Vieät Nam, ruûi ro tín duïng ñöôïc quan taâm nhieàu nhaát bôûi vì cho vay luoân

chieám tyû troïng raát lôùn trong baûng caân ñoái taøi saûn cuûa caùc ngaân haøng naøy. Do vaäy,

ruûi ro tín duïng luoân coù moät taùc ñoäng raát lôùn ñeán tình hình hoaït ñoäng cuûa ngaân

haøng, coù theå laøm cho ngaân haøng bò phaù saûn. Beân caïnh ñoù, ruûi ro tín duïng cuõng coù

tính laây lan trong toaøn boä heä thoáng ngaân haøng, coù theå daãn ñeán nhöõng haäu quaû

khoù löôøng ñoái vôùi toaøn boä neàn kinh teá xaõ hoäi. Vì vaäy, vieäc tìm kieám caùc giaûi phaùp

ñeå ngaên ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng luoân laø moái baän taâm khoâng chæ cuûa

ngaønh ngaân haøng. Vieäc giaûi quyeát ruûi ro tín duïng ñoøi hoûi phaûi ñöôïc tieán haønh

thöôøng xuyeân khoâng chæ bôûi rieâng ngaønh ngaân haøng maø ñoøi hoûi coøn phaûi coù söï

phoái hôïp, trôï giuùp coù hieäu quaû cuûa caùc ngaønh, caùc caáp coù lieân quan.

Trong thôøi gian qua, Ngaân haøng TMCP Ñoâng AÙ ñaõ khoâng ngöøng hoaøn

thieän, ñoåi môùi theå hieän ôû söï gia taêng thöôøng xuyeân voán ñieàu leä, nguoàn voán huy

ñoäng vaø dö nôï cho vay. Ngaân haøng ñaõ tieán haønh nhieàu bieän phaùp höõu hieäu trong

phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro tín duïng, keát hôïp vôùi söï noã löïc, quyeát taâm raát cao

neân tyû leä nôï quaù haïn ñaõ giaûm daàn qua caùc naêm, goùp phaàn ñöa hoaït ñoäng cuûa ngaân

haøng daàn ñi vaøo oån ñònh, vöõng vaøng treân thò tröôøng vaø tieáp tuïc phaùt trieån. Tuy

nhieân beân caïnh ñoù vaãn coøn nhöõng maët toàn taïi nhö saûn phaåm dòch vuï chöa phong

phuù, vieäc chaáp haønh qui ñònh tín duïng chöa nghieâm, thieáu kieåm tra, giaùm saùt khi

cho vay....neân vaãn coøn nôï quaù haïn. Do ruûi ro tín duïng laø ñieàu taát yeáu xaûy ra trong

hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng neân vieäc traùnh ruûi ro laø ñieàu khoâng theå maø

ngaân haøng chæ haïn cheá xaûy ra ruûi ro ôû möùc thaáp nhaát.

Töø thöïc teá treân, cuøng vôùi nhöõng kieán thöùc thu thaäp ñöôïc trong quaù trình hoïc

taäp, nghieân cöùu cuõng nhö trong thöïc teá, luaän vaên ñaõ ñeà ra moät soá giaûi phaùp nhaèm

phoøng ngöøa vaø haïn cheá ruûi ro trong lónh vöïc tín duïng cuûa Ngaân haøng TMCP Ñoâng

AÙ .

Tuy nhieân, do kieán thöùc vaø kinh nghieäm coøn haïn cheá neân luaän vaên khoâng

theå traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Kính mong Quyù Thaày Coâ chæ daãn vaø ñoùng goùp

theâm.

Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Một số giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

TRẦN THỊ MỸ DUYÊN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHÀN ĐÔNG Á LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2007

MÔÛ ÑAÀU

CHÖÔNG 1

LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ TÍN DUÏNG

VAØ RUÛI RO TÍN DUÏNG NGAÂN HAØNG

CHÖÔNG 2

THÖÏC TRAÏNG RUÛI RO TÍN DUÏNG VAØ QUAÛN TRÒ RUÛI RO TÍN

DUÏNG TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP ÑOÂNG AÙ THÔØI GIAN QUA

CHÖÔNG 3

MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP HAÏN CHEÁ RUÛI RO TÍN DUÏNG

TAÏI NGAÂN HAØNG TMCP ÑOÂNG AÙ

KEÁT LUAÄN

Có thể bạn quan tâm

Luận văn Thạc sĩ: Chế tạo và nghiên cứu tính chất điện, từ của vật liệu multiferroic Ba₀.₇Ca₀.₃TiO₃/ NiFe₂O₄

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu vật liệu biến hóa dạng chuỗi một chiều chế tạo từ kim loại đồng trên đế FR-4 hoạt động tại tần số MHz ứng dụng trong truyền năng lượng không dây

Luận văn Thạc sĩ: Đánh giá khả năng tác động tới môi trường biển của việc xả nước thải từ sự cố nhà máy điện hạt nhân Fukushima sử dụng công cụ ERICA

Luận văn Thạc sĩ: Xây dựng mô hình đầu dò nơtron và gamma sử dụng nhấp nháy EJ-276 ghép nối với mảng nhân quang silicon

Luận văn Thạc sĩ: Đánh giá khả năng ảnh hưởng của bức xạ ion hóa đến sức khỏe cư dân khu vực mỏ đất hiếm Đông Pao, xã Bản Hon, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu

Luận văn Thạc sĩ: Sử dụng phương pháp nhiễu xạ neutron khảo sát cấu trúc tinh thể và pha trật tự từ trong vật liệu Pr2FeCrO6

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu phân lập, xác định cấu trúc và hoạt tính ức chế NO của các hợp chất thứ cấp từ chủng vi nấm biển Aspergillus sp. CL251

Luận văn Thạc sĩ: Phân tích một số hợp chất bisphenol thôi nhiễm từ bao bì nhựa lên một số mẫu thực phẩm nền tinh bột

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá hoạt tính kháng khuẩn, kháng nấm của loài hoa mộc (Osmanthus fragrans (Thunb.) Lour.) ở Việt Nam

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và đánh giá tác dụng kháng viêm của loài côi Turpinia montana (Blume) Kurz

Luận văn Thạc sĩ: Tổng hợp và đặc trưng tính chất vật liệu composite có cấu trúc nano chitosan–cyclodextrin/TiO₂–Ag

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu chế tạo và khảo sát một số tính chất của màng phủ trên cơ sở nhựa epoxy gốc nước và khung cơ kim - ZIF

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu tổng hợp một số dẫn xuất napthoquinone chứa nguyên tố flo bằng phản ứng đa thành phần

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu điều chế vật liệu Bioglass và tổ hợp lai với polymer ALG-F127 định hướng ứng dụng trong điều trị nội nha

Luận văn Thạc sĩ: Khảo sát thành phần hóa học và hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase trên một số hợp chất phân lập từ thịt quả bình bát nước (Annona glabra L.).

Luận văn Thạc sĩ: Tổng hợp và đánh giá hoạt tính chống ung thư của hợp chất lai chứa khung tetrahydro-β-carboline và imidazo[1,5-a]pyridine

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu tổng hợp một số dẫn xuất của benzazole

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu chiết tách lignin từ vỏ sầu riêng Ri6 (Durio zibethinus Murr.) và tổng hợp vật liệu biocomposite định hướng ứng dụng trong bảo quản sau thu hoạch

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hạt nano bạc phủ acid hyaluronic mang doxorubicin định hướng ứng dụng trong điều trị ung thư

Luận văn Thạc sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và hoạt tính kháng viêm của loài rau dừa nước (Ludwigia adscendens)

Tài liêu mới

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng thuật toán thích nghi và học tăng cường cấu trúc Actor - Critic điều khiển bám quỹ đạo cho robot di động đa hướng mecanum

Luận án Tiến sĩ: Cơ cấu bệnh tim mạch và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi mắc suy tim, rung nhĩ điều trị tại Bệnh viện Thống Nhất, thành phố Hồ Chí Minh

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn thông tin cho quá trình học liên kết dựa trên mật mã

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Phát triển năng lực đánh giá công nghệ cho học sinh trong dạy học môn Công nghệ 11 ở trường trung học phổ thông

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phân loại chi cầu diệp – Bulbophyllum Thouars (Orchidaceae) ở vùng Tây Nguyên bằng phương pháp hình thái và phân tử

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm phân bố và dinh dưỡng của các loài lưỡng cư ở Vườn Quốc gia Bến En và Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận án Tiến sĩ: Tổng hợp luật dẫn và điều khiển cho một lớp tên lửa đối hải trên cơ sở ứng dụng mạng nơ ron và hệ mờ

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu tổng hợp hệ điều khiển góc Pitch tua bin gió trong điều kiện có nhiễu tác động

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hóa học lipid của hai loài san hô thủy tức Millepora dichotoma và Millepora platyphylla ở Việt Nam

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu kiểm soát phân phối công suất kéo trên cầu chủ động của ô tô con bằng ABS

Luận án Tiến sĩ: Ứng dụng phản ứng Domino vào tổng hợp các dẫn xuất Podophyllotoxin, Pyrimidine và đánh giá hoạt tính sinh học của các chất tổng hợp được

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và một số hoạt tính sinh học của cây chùm ngây (Moringa oleifera)

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu thành phần hóa học và ứng dụng ức chế ăn mòn cho thép của cao chiết xuất từ cây Lộc vừng thuộc họ Lecythidaceae

Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu hiện tượng nứt dăm đê sông vùng đồng bằng sông Hồng và dự báo khả năng bị nứt của một số đoạn đê

AI tóm tắt

Giới thiệu tài liệu

Đối tượng sử dụng

Từ khoá chính

Nội dung tóm tắt

Giới thiệu

Về chúng tôi

Việc làm

Quảng cáo

Liên hệ

Chính sách

Thoả thuận sử dụng

Chính sách bảo mật

Chính sách hoàn tiền

DMCA

Hỗ trợ

Hướng dẫn sử dụng

Đăng ký tài khoản VIP

093 303 0098

support@tailieu.vn

Phương thức thanh toán

Theo dõi chúng tôi

Facebook

Youtube

TikTok