24
KẾT LUẬN
Lun văn đã thực hiện nghiên cứu, h thống và vận dụng
thuyết phát triển kinh tế nói chung vào trong nghiên cứu phát triển
kinh tế của huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam, tiến hành phân tích,
nhận din các vấn đ cùng với các nguyên nhân trong quá trình phát
triển kinh tế của huyện Thăng Bình và đưa ra những định hướng và
các nhóm giải pháp bản pt triển kinh tế phù hợp với điều kiện
thực tế ca huyện xu thế phát triển chung.
Phát triển kinh tế của một địa phương theo khái niệm mới là quá
trình tăng tiến v mọi mặt của nền kinh tế, đưc xem như quá trình
biến đi cv lượng chất; Vic đánh giá sphát triển kinh tế
mt địa phương được thực hiện theo các yếu tố bản: ng trưởng
kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và các yếu t xã hi, môi trường.
Trong đó, tăng trưng kinh tế s tạo ra những điều kiện vật chất cần
thiết để thực hiện mục tiêu phát triển; chuyển dch cấu kinh tế là
dấu hiệu phản ánh s biến đổi về chất của nền kinh tế và các chỉ tiêu
hội, môi trường chính là mục tiêu cui cùng cần đạt tới. Đi đôi với
thc hiện mục tiêu ng trưởng nhanh, chuyển dịch cấu kinh tế
mạnh ng cn thực hin mục tiêu giải quyết vấn đề công bằng xã
hi ngay từ đầu và trong toàn tiến trình pt triển đó là slựa chọn
theo hướng phát triển toàn diện
Tnhững vấn đề mà lun văn đã hthống và giải quyết, bản
thân cho rằng phát triển kinh tế cấp huyện mt nội dung có phm
vi nghiên cứu rộng nhiều mặt và cần phải thực hiện đồng b, tổng
hp nhiều chính sách, giải pháp khác nhau, có s liên kết chặt chvà
tác động h trợ giữa các chính ch, đồng thời không chỉ phát huy nội
lực huyện nhất thiết cần phải có sự hỗ trợ nhiều tcác quan
trung ương tỉnh trong nhiều giai đoạn. Đồng thời, cần có những
nghiên cứu u hơn để tiếp tục đưa ra thêm nhiều tiêu chí đánh giá
phát triển kinh tế địa phương.
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cp thiết của đề tài
Hiện nay, mọi quốc gia đều phấn đấu mục tiêu phát triển,
trong đó phát triển kinh tế yếu tố cơ bản của sự phát triển nói
chung. Phát triển kinh tế được xem là một q trình biến đổi cả về
lượng và chất, là s kết hợp một cách chặt chẽ quá trình hoàn
thiện của hai vấn đề kinh tế và xã hội ở mi quốc gia.
Huyện Tng Bình một trong những huyện đồng bằng ca
Tỉnh Quảng Nam, những năm qua, mặc dù phát triển kinh tế huyện
Thăng Bình nhiều chuyển biến, nhưng vẫn n mức trung bình
so với các địa phương khác trong tỉnh Quảng Nam và miền Trung
Tây Nguyên, n nhiều hạn chế cn giải quyết, kết quả ca tương
xứng với tiềm năng phát trin của địa phương, các giải pháp phát
triển chưa dựa trên cơ sở khoa học tổng kết thực tiễn từng giai
đon, chưa vận dụng và thực hiện hiệu qu thuyết phát triển
kinh tế cũng như các chủ trương, chính sách mới của Đảng và N
c. Đây là vấn đề cấp ch cả v luận và thực tiễn. Chính vì
vậy, Tôi chọn đề tài: “MỘT SGIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH
T HUYỆN THĂNG BÌNH, TỈNH QUẢNG NAM làm luận văn
cao học đồng thời qua đó đ xuất những giải pháp để thúc đẩy phát
triển kinh tế huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
2. Tổng quan nghiên cu
c nghiên cứu trong nước
Các nghiên cứu nước ngoài
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cu
3.1. Mục đích nghiên cu
Đề tài thực hiện hthống luận về phát triển kinh tế của địa
phương, trên cơ sở đó đánh giá quá trình phát triển kinh tế của huyện
2
Thăngnh, tỉnh Quảng Nam trong thi gian qua với những nội dung
bản, đưa ra một số gii pháp kiến nghnhm phát trin kinh tế
của huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cu
- Khái quát luận pt triển kinh tế để hình thành khung nội
dung cho đ tài;
- Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu trong quá trình phát trin
kinh tế của huyện với những nguyên nhân cơ bản;
- Kiến ngh được các giải pháp đ phát triển kinh tế huyện
Thăng Bình.
4. Đối tượng, phm vi nghiên cu
- Đối tượng nghiên cứu: nghn cứu những vấn đề lý luận, thực
tiễn liên quan đến phát triển kinh tế nói chung huyện Thăng
Bình, tỉnh Quảng Nam.
- Phạm vi nghiên cứu
+ Ni dung phát triển kinh tế
+ Địa bàn huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam
+ Thi gian từ 2000 đến 2009
5. Phương pháp nghiên cứu
- Cách tiếp cn: tiếp cận thực nghiệm, hệ thống, lịch sử
- Phương pháp nghiên cứu: s dụng tng hợp nhiều phương
pháp như phương pháp phân tích thống kê, phương pháp so sánh, mô
tả, chi tiết hóa, phương pháp chuyên gia, phương pháp tng hợp.
- Phương pp thu thập s liệu:
+ Kế thừa các công trình nghn cứu trước đó;
+ Tng hợp các nguồn số liệu thông qua c o cáo, tổng
kết ca các sở ban, ngành trong tỉnh và huyện.
+ Tìm thông tin qua: sách, tạp chí, báo chí, Internet...
23
Đẩy mnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực quản lý, điu hành
hiệu quả hoạt động của các quan Nhà c. Phát huy dân chủ,
nâng cao vai trò của Mặt trận các đoàn thể chính trị - xã hi trong
hoạt động và tchc các phong trào quần chúng. Phát trin văn hoá -
xã hội, môi trường đồng bộ với tăng trưởng và phát triển kinh tế; thực
hiện tốt công c đào to ngh, giải quyết việc làm, chuyn dch
nhanh hơn nữa lao động nông nghiệp sang các ngành phi ng
nghip. Nâng cao chất ng công tác giáo dục, y tế, dân số, gia đình,
tr em, văn hoá, thể dục, thể thao, thực hiện tốt chính sách đi với
người có công, chính sách an sinh xã hi, givững an ninh chính trị,
đảm bảo trật tự an toàn xã hi.
3.3. Các gii pháp
3.3.1. Nhóm giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế
3.3.1.1. Giải pháp phát triển các ngành kinh tế
Phát triển ngành nông - lâm - thủy sản
Phát triển công nghiệp trên địa bàn huyện
Phát triển dịch vụ trên địa bàn huyn
3.3.1.2. Giải pháp về chuyển dịch cơ cấu
3.3.2. Hoàn chỉnh qui hoch kinh tế xã hội và kết cu hạ tầng
Quy hoạch tổng thể pt trin kinh tế xã hi
Xây dng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng
Tập trung xây dựng nông thôn mi
3.3.3. Huy động và sdụng có hiệu qu nguồn lực đphát triển
Huy động các nguồn vốn cho đầu tư phát triển
Phát triển nguồn nhân lực
Quản lý và s dng đất đai, khoáng sản hợp lý, hiệu quả
Khoa học công nghệ
3.3.4. Xây dựng, cải thiện môi trường đu
3.3.5. Nhóm giải pháp phát triển xã hội
3.3.6. Giải quyết tốt vấn đề môi trường
22
3.1.3. Vấn đề cơ bản về phát triển kinh tế được rút ra t luận
Vic đánh giá sự phát trin kinh tế một địa phương được thực
hin theo các yếu t bản: tăng trưởng kinh tế, chuyn dch cấu
kinh tế và các yếu tố xã hi, môi trường. Trong đó, tăng tởng kinh tế
s tạo ra những điều kiện vật chất cn thiết để thực hiện mục tiêu phát
triển; chuyển dch cơ cấu kinh tế là dấu hiệu phản ánh s biến đổi về
cht của nền kinh tế và các chtiêu hội, môi trường chính là mục
tiêu cuối cùng cn đạt ti. Đi đôi với thực hin mục tiêu tăng tởng
nhanh, chuyển dịch cu kinh tế mạnh cũng cn thực hiện mc tiêu
giải quyết vấn đề công bằng xã hi ngay từ đầu và trong toàn tiến trình
phát trin đó là s lựa chọn theo hướng phát triển toàn din.
3.2. Mục tiêu và phương ng phát triển
3.2.1. Mục tiêu
Phấn đấu xây dựng địa phương có kết cấu hạ tầng KT-XH tng
c hiện đại; Chuyển dịch cấu kinh tế theo hướng gắn nông
nghip với pt triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển ng
thôn vi đô th theo quy hoạch; Nâng cao đời sống vật chất, tinh thần
của nhân dân; Tạo sự đồng thuận trong xã hi, giữ vững an ninh, đảm
bảo trt tự an toàn và dân ch; Môi trưng sinh thái được bảo vệ.
3.2.2. Phương hưng
Khai thác mọi tiềm năng, pt huy hơn nữa nội lực, tranh thủ
ngoi lực, vận dụng các cơ chế phù hp đ tạo sức bật mới trong tăng
trưởng và phát triển kinh tế và tiến bộ xã hi. Tập trung đầu tạo
c đột phá trong xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển nguồn nhân
lực và tạo môi trường thun lợi để thu hút đầu tư. Tiếp tục đẩy mnh
chuyển dch cơ cấu kinh tế theo hướng ng mạnh công nghip và
dịch vụ, chú trọng phát triển công nghiệp chế biến nông m thủy
sản. Nâng cao hơn nữa hiệu qusản xuất ng nghiệp, mrộng các
ngành ngh nông thôn. Phát triển mạnh mẽ tơng mại, dịch vụ trên
sở đẩy nhanh tốc đđô thị hoá gn với xây dng nông thôn mới.
3
+ Kết hợp các phương pháp thu thập số liệu đ có d liệu
nghiên cứu phân tích đầy đ.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ca đề tài
Lun n đã h thống và vn dụng thuyết cũng như kinh
nghiệm phát triển kinh tế nói chung vào trong nghiên cứu phát trin
kinh tế của một huyện. Nhn diện các vấn đề cùng với các nguyên
nhân trong quá trình phát triển kinh tế của huyện Thăng nh. Trên
sở đó đưa ra mục tiêu, phương hướng và các giải pháp phát triển
kinh tế phợp với điều kiện thực tế của huyện Thăng Bình.
Kết qunghiên cứu của luận văn được dùng làm tài liệu tham
kho cho các quan quản nhà c các xã huyn Thăng
Bình trong việc c định hướng đi và chn cách đ thực hiện chính
sách pt trin kinh tế ở địa phương.
7. Kết cấu của luận n
Ngoài phần mở đầu, mục lục, phụ lục, kết luận và danh mục tài
liệu tham khảo, lun văn gồm có 3 chương:
Chương 1: Cơ sởluận về phát triển kinh tế
Chương 2: Thực trạng phát trin kinh tế của huyện Thăng Bình,
tỉnh Quảng Nam
Chương 3: Phương hướng và các giải pp phát trin kinh tế
huyn Thăng Bình
4
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUN V PHÁT TRIN KINH T
1.1. Khái niệm về phát triển kinh tế
Hiện nay, theo nghiên cứu của các nhà lun và khoa học,
phát trin kinh tế đưc hiểu là quá tnh tăng tiến về mọi mặt của nền
kinh tế. Phát triển kinh tế được xem như quá trình biến đổi c về
lượng chất; sự kết hợp một cách chặt chẽ quá trình hoàn
thiện của hai vấn đề về kinh tế và xã hộimỗi quốc gia.
Theo ch hiểu như vậy, ni dung của phát triển kinh tế đưc
khái quát theo ba tiêu thức: Một , sự gia tăng tổng mức thu nhập
của nền kinh tế mức gia ng thu nhập bình quân trên một đầu
người. Đây tiêu thức th hiện quá trình biến đổi về lượng của nền
kinh tế, điều kiện cn để ng cao mức sống vật chất của một quốc
gia và thực hiện các mục tiêu khác ca phát triển. Hai là, sự biến đi
theo đúng xu thế của cơ cấu kinh tế. Đây tiêu thức thể hiện quá
trình biến đổi về chất kinh tế của một quốc gia. Để phân bit các giai
đon phát triển kinh tế hay so sánh trình độ phát trin kinh tế giữa các
c với nhau, người ta thường dựa vào dấu hiệu về dạng cấu
ngành kinh tế quốc gia đó đạt được. Ba là, sự biến đổi ngày càng
tốt hơn trong các vn đề xã hội.
Phát triển kinh tế đưc đánh giá bằng nhiều chtiêu trên nhiều
góc độ khác nhau nhưng có thể bao gm nhóm chỉ tiêu phản ánh tăng
trưởng kinh tế, chuyển dịch cấu, phản ánh s phát trin xã
hi…với các ch tiêu như quy mô và tốc độ tăng trưởng của GDP hay
GO, thu nhp theo đầu người, chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành, lao
động và t l nghèo đói…
Mục tiêu cui cùng của sự phát triển kinh tế trong các quốc gia
không phi là tăng trưởng hay chuyển dịch cơ cu kinh tế, mà là việc
21
có nhưng xuống cấp. Công tác phòng chống dch bệnh còn nhiều bất
cp nên rất ảnh hưởng đến sản xuất nông nghip.
3.1.2. Nhiệm vụ chyếu ca tỉnh Quảng Nam về phát triển
kinh tế trong những năm đến
Ngh quyết Đi hội đại biểu Đảng btỉnh Quảng Nam lần thứ
XX, nhiệm k 2010-2015 đã thống nht xác định những nhiệm vụ
ch yếu về phát triển kinh tế trong thời gian đến như sau:
Thực hiện nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế, đẩy mạnh
chuyển dịch cơ cu kinh tế theo hướng phát triển nhanh ng nghip,
dịch v; đồng thời, chú trọng phát triển nông nghiệp và nông thôn.
Tập trung tạo đột phá v y dựng kết cấu hạ tầng, phát triển nguồn
nhân lực và to môi trường thun lợi để thu hút đầu tư. Nâng cao chất
lượng giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ và chămc sức khỏe
nhân dân. Bảo tồn, phát huy các gtrị văn hóa truyn thống đi đôi
vi tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại. Nâng cao đời
sống của nhân dân, thc hiện tt chính ch an sinh xã hội. Tăng
ng công tác bảo v tài nguyên môi trưng; chđộng phòng,
tránh thn tai, dch bệnh. Nâng cao hiu lực, hiệu ququản lý, điều
hành của hệ thống chính quyền các cấp, đẩy mạnh cải cách hành
chính cải cách pp một cách đồng bộ. Phát huy sức mạnh đại
đoàn kết toàn n, đổi mới mnh mhoạt động của Mặt trận và các
đoàn thể chính trị - xã hội. Phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường k
ơng, luật pháp. Tiếp tục thc hiện nhiệm vụ then chốt xây dựng
đảng vững mạnh về chính trị, tưởng và tchức; tăng ng công
tác kiểm tra, giám sát k luật đảng nhằm ng cao năng lực lãnh đạo,
sức chiến đấu của toàn Đảng bộ. Tạo đột phá về công tác cán bvà
tập trung xây dựng tchức sở đảng trong sạch, vững mạnh, ng
cao cht ng đảng viên. Đổi mới mạnh mẽ phương thc lãnh đạo
của Đảng đối với hoạt động ca hệ thống chính trị. [12]
20
cầu tiêu dùng sản phm dịch vụ khá lớn so với các địa phương của
tỉnh Quảng Nam.
Về khó khăn, hạn chế: Kinh tế phát triển còn chậm, qui nhỏ,
chưa phát huy tiềm năng, thế mạnh, nguồn lực địa phương, kết cấu
hạ tầng còn nhiều yếu kém, công tác thu hút đầu tư chưa đạt yêu cầu,
chuyển dch cấu lao động chm, năng suất lao động còn thấp,
công tác qui hoạch KT-XH chậm điều chỉnh, văn hoá - hội còn
nhiều mặt hạn chế. Nguồn vốn đ đầu tư pt triển quá ít so với nhu
cầu đầu , môi trường đầu tư các chính sách đã ban hành chưa tác
động tăng nhanh qui mô và tc đ phát triển kinh tế, chưa m thay
đổi mạnh cơ cấu kinh tế địa phương cũng như chuyển dịch cấu
lao động. Công tác đánh giá, dbáo, quy hoạch, kế hoạch chưa
đáp ứng yêu cu pt triển. c hình kinh tế làm ăn có hiệu qu
còn ít, chưa được nhân rng. tưởng trông chờ, li, ngại đổi mới
một bộ phận người dân vẫn chưa chuyển biến. Trình độ chuyên
n, ng lực quản của một bộ phận cán b huyện và còn
yếu. Công c phối hợp, kiểm tra, giám sát, đôn đốc trên mt s lĩnh
vực chưa đng b, thiếu chặt chẽ.
Dân s phân bố không đồng đu, tập trung ch yếu khu vực
trung tâm huyện, trung tâm các xã và dọc theo các tuyến đường giao
thông. Tlệ dân s phân bố khu vực nông thôn chiếm phần lớn
tổng dân s: 90,43%, còn lại dân số đô thị chiếm 9,57%. T l lao
động ca qua đào tạo còn quá lớn. Địa hình của huyện khá phức tạp,
v phía y bị chia cắt bởi hệ thống sông suối, khu vực vùng đông
nhiều cồn cát nhấp nhô nên rất khó trong bố trí sản xut nông nghip.
Trong năm thường xuất hin nhiu n bão và tn suất xuất hiện đều
có các tháng y thit hại cho sản xuất, dân sinh. Công c thuỷ lợi
còn mt số hạn chế như chưa có quy hoch tổng thể cho toàn bhệ
thng thu lợi, nhiều công trình thu lợi đã quá lâu n hư hỏng,
xuống cấp, các ng trình tiêu nước, ngăn mặn hầu như chưa có hoc
5
xoá b nghèo đói, suy dinh dưỡng, sự tăng lên của tuổi thọ bình
quân, kh năng tiếp cn đến các dch vy tế, c sạch, trình độ dân
trí, giáo dục của quảng đại qun chúng nhân dân v.v... Hoàn thiện các
tiêu chí trên là sự thay đổi về chất xã hi của quá trình phát triển.
1.2. Ni dung và tiêu chí phát trin kinh tế địa phương
Nội dung tổng quát về phát triển kinh tế là quá trình vận động đi
lên ngày càng hoàn thiện mọi mặt của nền kinh tế hay là phát triển về
kinh tế, xã hội, i trường .
1.2.1. Nội dung và chỉ tiêu phát triển về kinh tế
Nội dung phát triển vkinh tế: phát triển trên khía cạnh kinh tế
s gia tăng phúc lợi vật chất của xã hi do kết quả của quá trình
sản xuất xã hội và nh mới cơ sở ng cao chất lượng cuộc
sống của đại bphận dân chúng. Tuy nhiên ni dung này còn được
b sung thêm sthay đổi cơ cấu sản xuất (công nghip dch vụ
chiếm t trọng cao), scải thiện môi trường, bình đẳng kinh tế nhiều
hơn. Nghĩa phát triển kinh tế phụ thuộc vào sphát triển của các
ngành kinh tế của nền kinh tế như công nghip, dịch vụ và nông lâm
thủy sản, đó các tr cột của nền kinh tế. Như vậy nội dung phát
triển sẽ bao gồm: Tăng trưng kinh tế nhanh ổn đnh; Chuyển dịch cơ
cấu kinh tế theo hưng ch cực; Sphát triển nhanh và ổn định của
các ngành; Huy động và sử dụngc nguồn lực của nền kinh tế
Lun văn đã h thống các ch tiêu phản ánh phát triển kinh tế để
đánh giá thực trạng kinh tế của địa phương.
1.2.2. Nội dung và chỉ tiêu phn ánh phát trinhội
Nội dung phát triển xã hội thhiện trên các mặt: phúc lợi của
người dân được ci thiện và nâng lên; ổn định và an tn v việc làm
và cuộc sng; khnăng tiếp cn các dịch vụ công cộng như y tế, giáo
dục, an sinh xã hội.