Bài 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT
I/ Mục tiêu:
1.Kiến thức
- Nêu được biến trở là gì và nêu đượcnguyên tắc hoạt động của biến trở
- Mắc được biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện chạy qua mạch.
2.Kỉ năng
- Nhận ra được các điện trở dùng trong kĩ thuật (không yêu cầu xác định trị số của điện trở theo các vòng màu).
II/ Chuẩn bị:
Đối với mỗi nhóm học sinh:
- 1 biến trở con chạy có điện trở lớn nhất 20W và chịu được dòng điện có cường độ lớn nhất là 2A
- 1 biến trở than (chiết áp ) có các trị số kĩ thuật như biến trở con chạy nói trên.
- 1 nguồn điện 3V.
- 1 công tắc.
- 1 bóng đèn 2,5V – 1W
- 7 đoạn dây dẫn nối có lõi bằng đồng và có vỏ cách điện, mỗi gđoạn dài khoảng 30cm.
- 3 điện trở kĩ thuật loại có ghi trị số.
- 3 điện trở kĩ thuật loại có các vòng màu.
Đối với cả lớp
- Một biến trở tay quay có cùng trị số kỹ thuật như biến trở con chạy nói trên.
III/ Tổ chức hoạt động của học sinh:
Hoạt động
|
Nội dung
|
Hs quan sát hình 10.1 Sgk, đối chiếu với các biến trở có trong bộ TN để chỉ rõ từng loại biến trở.
- Một vài Hs kể tên các loại biến trở.
- Yêu cầu Hs đối chiếu hình 10.1a Sgk với biến trở con chạy thật và yêu cầu một vài Hs chỉ ra đâu là cuộn dây của biến trở, đâu là hai đầu ngoìa cùng A,B của nó, đâu là con chạy và thực hiện C1, C2.
- Đề nghị Hs vẽ lại các kí hiệu sơ đồ của biến trở và dùng bút chì tô đậm phần biến trở (ở các hình 10.2a, 10.2b và 10.2c Sgk) cho dòng điện chạy qua biến trở nếu chúng được mắc vào mạch.
- Theo dõi Hs vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3 Sgk và hướng dẫn các Hs có khó khăn.
- Theo dõi, giúp đỡ các nhóm thực hiện C6, đặc biệt lưu ý Hs đẩy con chạy C về sát điểm N để biến trở có điện trở lớn nhất trước khi mắc vào mạch điện hoặc trước khi đóng công tắc, cũng như phải dịch chuyển con trỏ nhẹ nhàng để tránh mòn hỏng chỗ tiếp xúc giữa con chạy và cuộn dây của biến trở.
- Sau khi các nhóm thực hiện xong, đề nghị một số Hs đại diện cho các nhóm trả lời C6 trước lớp.
- Nêu câu hỏi: Biến trở là gì và có thể được dùng để làm gì ? Đề nghị một số Hs trả lời và thảo luận chung với cả lớp.
Có thể gọi ý để Hs giải thích theo yêu cầu của C7 như sau:
- Nếu lớp than hay lớp kim loại dùng để chế tạo các điện trở kĩ thuật mà rất mỏng thì các lớp này có tiết diện nhỏ hay lớn ?
- Khi đó tại sao lớp than hay kim loại này có thể có trị số điện trở lớn?
Đề nghị một Hs đọc trị số của điện trở hình 10.4a Sgkvà một số Hs khác thực hiện C9
Đề nghị Hs quan sát ảnh màu số 2 in ở bìa 3 Sgk hoặc quan sát các điện trởvòng màu có trong bộ TN để nhận biết màu của các vòng trên một hay hai điện trở loại này.
Gợi ý như sau:
- Tính chiều dài của dây điện trở của biến trở này.
- Tính chiếu dài của một vòng quấn quanh lõi sứ tròn.
- Từ đó tính số vòng dây của biến trở
Đề nghị làm các bài tập 10.2 và 10.4 trong Sbt
|
Hoạt động 1(10 phút): Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở
Từng Hs thực hiện C1 để nhận dạng các loại biến trở.
Từng Hs thực hiện C2 và C3 để tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở con chạy
Từng Hs thực hiện C4 để nhận dạng kí hiệu sơ đồ của biến trở.
Hoạt động 2(10 phút): Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ để điều chỉnh cường độ dòng điện.
Từng Hs thực hiện C5.
Nhóm Hs thực hiện C6 và rút ra kết luận.
Hoạt động 3 (5 phút):Nhận dạng hai loại điện trở dùng trong kĩ thuật.
Từng Hs đọc C7 thực hiện yêu cầu của mục này.
Từng Hs thực hiện C8 để nhận biết hai loại điện trở kĩ thuật theo cách ghi trị số của chúng.
Hoạt động 4( 10 phút):Củng cố và vận dụng
Từng Hs thực hiện C10
|
Trên đây là trích đoạn một phần nội dung trong giáo án Biến trở- Điện trở dùng trong kỉ thuật . Để nắm bắt toàn bộ nội dung còn lại và các giáo án tiếp theo, mời quý thầy cô vui lòng đăng nhập để tải tài liệu về máy.
Ngoài ra, nhằm hỗ trợ các Thầy cô trong quá trình xây dựng bài 10 với nhiều phương pháp soạn bài hay, nội dung chi tiết và được trình bày khoa học, quý thầy cô có thể tham khảo ở Bài giảng Vật lý 9 - Bài 10: Biến trở- Điện trở dùng trong kỉ thuật
Thầy cô quan tâm có thể xem thêm các tài liệu được biên soạn cùng chuyên mục:
>> Giáo án tiếp theo: Giáo án Vật lý 9 Bài 11: Bài tập vận dụng định luật Ôm và công thức tính điện trở của dây dẫn