Giáo án môn Vật lí lớp 10 sách Kết nối tri thức: Bài 21

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:33

Thêm vào BST

Báo xấu

31
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo án môn Vật lí lớp 10 sách Kết nối tri thức: Bài 21 được biên soạn với mục tiêu nhằm giúp học sinh nhận ra tác dụng làm quay của lực phụ thuộc những yếu tố nào, moment lực, quy tắc momen lực, ngẫu lực, điều kiện cân bằng của vật rắn; nhận ra điểm sai và chỉnh sửa được nhận thức hoặc lời giải thích về chủ đề đang quan tâm;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án môn Vật lí lớp 10 sách Kết nối tri thức: Bài 21

KẾ HOẠCH BÀI DẠY (Tập huấn ngày 12,13,14 tháng 08 năm 20222023) Trường: THPT Trần Văn Dư Họ và tên giáo viên: Tổ: Vật lý ………………………. TÊN BÀI DẠY: MOMENT LỰC –CÂN BẰNG CỦA VẬT RẮN Môn học Vật lý lớp 10 Thời gian thực hiện: 2 tiết I. MỤC TIÊU: 1. Năng lực: 1.1. Năng lực vật lí: Năng lực nhận thức vật lí: + Dựa trên phương pháp dạy học PPDH: trực quan (video), giải quyết vấn đề, hợp tác và kĩ thuật dạy học (khăn trải bàn, sơ đồ tư duy) giúp hs chủ động nhận ra tác dụng làm quay của lực phụ thuộc những yếu tố nào, moment lực, quy tắc moment lực, ngẫu lực, điều kiện cân bằng của vật rắn. + Nhận ra điểm sai và chỉnh sửa được nhận thức hoặc lời giải thích về chủ đề đang quan tâm. Năng lực tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ vật lí: + Phát hiện được tác dụng làm quay của vật rắn là do moment lực; hiểu đượ c điều kiện cân bằng của vật rắn. + Thực hiện thu thập, lưu giữ được dữ liệu, đánh giá được kết quả khi tìm hiểu về chủ đề. Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: + Sử dụng toán học để để giải các bài toán đơn giản về moment lực và các đại lượng có liên quan đến bài học. + Giải thích được một số tình huống thực tế chứng tỏ ngẫu lực chỉ làm cho vật quay chứ không tịnh tiến 1.2. Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học và tập trung cao: Tự tham khảo tài liệu và tìm hiểu các chủ đề có liên quan đến moment làm quay vật rắn và điều kiện cân bằng vật rắn như: sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, tài liệu trên mạng..
Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Có năng lực liên hệ lí thuyết của bài học với thực tế vào đời sống và sản xuất: xây dựng; cầu cống… Năng lực giao tiếp và hợp tác: Sử dụng các phương pháp và kĩ thuật dạy học có hoạt động nhóm phát huy được tinh thần làm việc chung, trình bày và trao đổi thông tin nhằm tăng khả năng giao tiếp trong học sinh ( thông qua kĩ thuật dạy học khăn trải bàn; bể cá; XYZ…) 2. Phẩm chất: Chăm chỉ: Có thái độ hứng thú trong học tập môn Vậy lý. Hăng say, học hỏi và nhiệt tình tham gia ý kiến, hoạt động trong giờ học. Có sự yêu thích tìm hiểu và liên hệ các hiện tượng thực tế liên quan. Trung thực: Có thái độ khách quan trung thực, nghiêm túc học tập. Mạnh dạn nói lên ý kiến của mình, biết bảo vệ cái đúng, cái tốt. Trách nhiệm: Phát biểu xây dựng bài, hoàn thành tốt nhiệm vụ của nhóm được phân công. Có tác phong làm việc của nhà khoa học. II. THIẾT BỊ VÀ HỌC LIỆU: Máy tính, máy chiếu, ti vi. Các phiếu học tập, SGK, video (hình ảnh động), tài liệu tham khảo, bộ dụng cụ thí nghiệm biểu diễn về qui tắc moment lực (hình 21.3 sgk) III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Tiết 1: Moment lực Qui tắc momen lực Ngẫu lực A. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU ( 15 phút) 1. Mục tiêu: Tạo tình huống tìm hiểu tác dụng làm quay của lực và đặt được các câu hỏi để tìm hiểu về vấn đề này. 2. Nội dung: Yêu cầu học sinh cho ví dụ về tác dụng làm quay của lực đối với vật rắn từ đó giáo viên định hướng hs xây dựng khái niệm momen lực, công thức và đơn vị 3. Sản phẩm: Dự kiến sản phẩm Việc đóng mở cánh cửa Búa nhổ đinh Đĩa quay trong trò chơi bắn phi tiêu Vô lăng ô tô Cờ lê mở ốc vít Dùng cây bẩy hòn đá
Một người cầm càng xe cút kít nâng lên Một người cầm hòn gạch trên tay ………………………. PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG Tình huống 1: (Xem sgk) Trả lời :……………………………… Tình huống 2: Cánh cửa ra vào quay quanh một trục cố định, dùng tay đẩy cửa theo những chiều khác nhau, cửa chịu tác động như thế nào? Trả lời:……………….. Nhận xét chung:………………………………..
4. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ: Chuyển giao nhiệm vụ cho các nhóm (hoặc yêu cầu các nhóm ghi lại yêu cầu của nhiệm vụ học tập) và yêu cầu các nhóm làm việc. Yêu cầu học sinh thảo luận để đi đến thống nhất về các câu hỏi nghiên cứu của bài học. * Thực hiện nhiệm vụ: Tiến hành xây dựng khái niệm momen và qui tắc momen * Báo cáo, thảo luận: Nhận định hoặc dự kiến về kiến thức sẽ thu được từ các tình huống và ví dụ thực tiễn đã đặt ra ở phần trên. * Nhận xét, đánh giá, kết luận, nhận định: Tùy điều kiện thực tiễn của học sinh đưa ra mà giáo viên có thể trợ giúp hoặc định hướng học sinh về nội dung sắp nghiên cứu. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (30phút – lồng ghép trò chơi “LẬT HÌNH”) B.1: Hoạt động 1: Moment lực và qui tắc moment lực 1. Mục tiêu: Thông qua hình ảnh động hoặc hình ảnh trong sgk về việc dùng búa nhổ đinh để hiểu về tác dụng làm quay của lực (https://youtu.be/zZe9FFewseE) đồng thời hs cũng hiểu cách xác định đại lượng cánh tay đòn. Thông qua tình huống học sinh nêu ra ở phần khởi động kết hợp thí nghiệm hình 21.3/84 sgk (đĩa tròn có trục quay đi qua tâm) về lực có tác dụng làm quay một vật có trục quay cố định, hs nêu khái niệm, công thức và đơn vị của momen lực. Thông qua đoạn video (https://youtu.be/xAajgnnvuOM) hoặc hình ảnh về cầm vô lăng lái ô tô, từ đó biết được khi nào một vật có trục quay cố định cân bằng (qui tắc momen lực)
2. Nội dung: Chuẩn bị PHT theo 2 nội dung dưới đây + Yêu cầu hs nêu được lực có tác dụng làm quay một vật có trục quay cố định khi giá của nó không đi qua trục quay ( Các lực có giá song song với trục quay hoặc cắt trục quay + Yêu cầu hs phân tích hình 21.4/ 84 sgk (hình ảnh về bập bênh cân bằng) từ đó phát biểu qui tắc momen lực PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 MOMENT LỰC Câu 1: (Tác dụng làm quay của lực) Trả lời:………… * Tìm hiểu về cánh tay đòn: …………….. ? Khoảng cách từ trục quay tới giá của lực và khoảng cách từ điểm đặt của lực tới trục quay có phải là một không? Trả lời:……… Kết luận:…………. Câu 2: (moment lực) Phát biểu: ….. Công thức: ……….. Đơn vị: …………..
Gợi ý:
KHĂN TRẢI BÀN GIẤY BÁO CÁO (A0 hoặc A1) (Hình ẩn trên mặt tờ giấy là nhà Vật lí Ác si mét) Các bước tiến hành: ( Chia lớp thành 4 nhóm Bầu nhóm trưởng) + Bước 1: Chủ đề cần thảo luận: Moment lực Phát 4 tờ giấy A0 (dưới mặt tờ A0 có hình ảnh nhà Vật lí) cho 4 nhóm , phát hết PHT cho cả lớp và yêu cầu nhóm trưởng phân công nhiệm vụ. + Bước 2: Mỗi thành viên trong nhóm ngồi vào đúng vị trí của mình. Làm việc độc lập trong một thời gian nhất định. Sau đó điền vào khu vực được ấn định cho từng thành viên trong nhóm + Bước 3: Mỗi cá nhân dựa vào kết quả làm việc của mình trình bày trước nhóm. Cả nhóm thảo luận và thống nhất nội dung trọng tâm của nhiệm vụ được giao. + Bước 4: Trình bày những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa của tấm giấy báo cáo (khăn trải bàn) + Bước 5: Các nhóm trình bày kết quả. Các nhóm đánh giá lẫn nhau và GV nhận xét, đánh giá. Thang đo và đáp án Mảnh ghép Điểm tối đa Đáp án
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3QUI TẮC MOMENT LỰC Câu 1: (Thí nghiệm) Trả lời: ………… * Qui tắc moment lực: Phát biểu: ….. Biểu thức: …. Trả lời: …. ? Câu hỏi đặt ra thứ 1:
Giải thích vì sao cánh cửa không quay? Viết biểu thức? Trả lời: …… Câu hỏi đặt ra thứ 2: Trả lời: …
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4NGẪU LỰC Câu 1: (Ngẫu lực là gì) Khái niệm: ….. Ví dụ: ….. Hình 21.5 (a và b) Câu 2: (moment của ngẫu lực) Moment của ngẫu lực được xác định như thế nào? Viết biểu thức và nêu rõ các đại lượng có trong biểu thức? Trả lời: ….
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 5 Điều kiện cân bằng của vật rắn Câu 1: Đặt ra vấn đề Trả lời: ….. Câu 2: Nêu điều kiện cân bằng của vật rắn? Trả lời: ….. ? Trả lời: …. 3. Sản phẩm:
Dự kiến sản phẩm
Các nhóm trình bày bằng bảng phụ kết quả thực hiện nhiệm vụ ở PHT2,3,4 (Các nhóm tự do tương tác dưới hình thức chất vấn, phản biện để đưa ra kiến thức đầy đủ và chính xác nhất) 4. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ: Phát PHT2,3,4 và xem video * Thực hiện nhiệm vụ: Sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn về moment lực HS thực hiện NV trên PHT và trả lời yêu cầu sau khi xem video GV quan sát, theo dõi, hỗ trợ kịp thời trong lúc hs thực hiện nhiệm vụ * Báo cáo, thảo luận: HS báo cáo kết quả THNV, các HS khác theo dõi, góp ý, bổ sung, .. GV theo dõi, xử lí các tình huống phát sinh trong thảo luận * Nhận xét, đánh giá, kết luận, nhận định: Trên cơ sở HS báo cáo KQ thực hiện NV và thảo luận, GV nhận xét, đánh giá và chuẩn hóa kiến thức và chuyển sang hoạt động khác.
Nội dung HS ghi chép vào vở học trong HĐ này
Các tình huống: Cờ lê mở ốc vít, búa nhổ đinh… I. Momen lực: Lực có tác dụng làm quay vật có trục quay cố định khi giá của nó không đi qua trục quay Định nghĩa: Công thức: M = F.d (d: cánh tay đòn của lực (m); M (N.m)) II. Qui tắc momen Phát biểu qui tắc: sgk Biểu thức: hay M1 + M2 + M3 +…Mn = 0 Tiết 2: NGẪU LỰC – CÂN BẰNG TỔNG QUÁT CỦA VẬT RẮN B.2: Hoạt động 2.1: Ngẫu lực ( 10 phút) (Đã phát PHT ở tiết trước về nhà chuẩn bị) Sử dụng PPDH: Phát hiện và giải quyết vấn đề 1. Mục tiêu: Thông qua các câu hỏi lệnh về tình huống hình 21.6 a và b/ 84 sgk để học sinh suy nghĩ trả lời , tuy nhiên kiến thức hiện có của học sinh (HS) chỉ giải quyết được một phần vấn đề, không thể giải quyết trọn vẹn vấn đề đưa ra. Nội dung: GV đặt hai câu hỏi lệnh: Câu lệnh :Các lực tác dụng có đồng thời hay không, có hướng và độ lớn như thế nào và có tác dụng gì đối với vật ? 2. Nội dung: Tạo tình huống học tập về tác dụng của 2 lực song song ngược chiều, khái niệm ngẫu lực và momen của ngẫu lực. 3. Sản phẩm: Bảng phụ hoặc cá nhân hs trình bày về nội dung thực hiện nhiệm vụ của PHT Dự kiến sản phẩm: Học sinh nêu được + Khái niệm ngẫu lực + Ví dụ trong thực tế
4. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ: GV cho các em quan sát 1 số dụng cụ tạo ngẫu lực như chai có nắp vặn, tuanơvít... Yêu cầu hs lên thực hành vặn nút chai, tua vit, các bạn khác quan sát chiều, độ lớn của các lực do tay tác dụng vào? Giới thiệu khái niệm ngẫu lực * Thực hiện nhiệm vụ: HS tiếp thu nhiệm vụ chuyển giao của GV sau đó thực hiện GV quan sát, theo dõi, hỗ trợ kịp thời * Báo cáo, thảo luận: HS xung phong thực hành,báo cáo kết quả THNV, các HS khác theo dõi, góp ý, bổ sung, .. GV theo dõi, xử lí các tình huống phát sinh trong thảo luận * Nhận xét, đánh giá, kết luận, nhận định: Trên cơ sở HS báo cáo KQ thực hiện NV và thảo luận, GV nhận xét, đánh giá và chuẩn hóa kiến thức. B. Hoạt động 2.2 Tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn, momen của ngẫu lực ( 5 phút) 1. Mục tiêu: Qua các ví dụ thực tiễn hs trình bày được tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn và ứng dụng của nó trong kĩ thuật và viết được công thức tính momen ngẫu lực 2. Nội dung: HS cần nêu ví dụ trong thực tiễn để thấy được tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn và ứng dụng của nó trong kĩ thuật. Từ đó xây dựng được công thức tính momen ngẫu lực 3. Sản phẩm: Sản phẩm của HS thực hiện nhiệm vụ: + Tác dụng của ngẫu lực đối với vật rắn + Công thức tính momen ngẫu lực Dự kiến sản phẩm : Tác dụng của ngẫu lực đối với 1 vật rắn Trường hợp vật không có trục quay cố định: nếu vật chỉ chịu tác dụng của ngẫu lực thì nó sẽ quay quanh một trục đi qua trọng tâm và vuông góc với mặt phẳng chứa ngẫu lực. Trường hợp vật có trục quay cố định: nếu vật chỉ chịu tác dụng của ngẫu lực thì nó sẽ quay quanh trục cố định đó. Momen của ngẫu lực M = Fd (F là độ lớn của mỗi lực, d là khoảng cách giữa hai giá của hai lực trong ngẫu lực). 4. Tổ chức thực hiện: * Chuyển giao nhiệm vụ:
GV phát cho mỗi nhóm một phiếu học tập Vật không có trục quay cố Vật có trục quay cố đinh đinh
Tác dụng của ngẫu lực ................... ...................
Ứng dụng trong thực tế ................... ...................
Momen của ngẫu lực ................... Yêu cầu các nhóm đọc SGK và thảo luận, hoàn thành phiếu học tập sau 3 phút hoàn thành Gọi 1 nhóm cử đại diện lên thuyết trình về nội dung đã hoàn thành * Thực hiện nhiệm vụ: HS nhận n/v và hoạt động nhóm * Báo cáo, thảo luận: Các nhóm treo bảng của mình lên và cử đại diện báo cáo * Nhận xét, đánh giá, kết luận, nhận định: Tổ chức cho các nhóm báo cáo kết quả và thảo luận GV nhận xét kết quả hoạt động của các nhóm và chuẩn hóa kiến thức