Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa hệ thống phanh (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa hệ thống phanh (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) gồm có những nội dung: Bài 1: Nhận dạng, tháo lắp hệ thống phanh dầu; Bài 2: Sửa chữa, bảo dưỡng xy lanh phanh chính; Bài 3: Sửa chữa, bảo dưỡng cơ cấu phanh tại bánh xe; Bài 4: Điều chỉnh càng phanh; Bài 5: Xả gió phanh. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để biết thêm nội dung chi tiết!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Bảo dưỡng - sửa chữa hệ thống phanh (Ngành: Công nghệ ô tô - Trình độ Trung cấp) - Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc

TÒA GIÁM MỤC XUÂN LỘC TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÒA BÌNH XUÂN LỘC GIÁO TRÌNH MÔN HỌC: BẢO DƯỠNG - SỬA CHỮA HỆ THỐNG PHANH NGÀNH: CÔNG NGHỆ Ô TÔ TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP (Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐHBXL ngày ..… tháng ....... năm…….. của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc) Đồng Nai, năm 2021 (Lưu hành nội bộ) 0
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 1
LỜI GIỚI THIỆU Hệ thống phanh là một trong những bộ phận quan trọng nhất của xe, đóng vai trò quyết định đến an toàn của người lái và hành khách. Được thiết kế để kiểm soát tốc độ và dừng xe một cách hiệu quả, hệ thống phanh yêu cầu sự chăm sóc và bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn. Trong quá trình sử dụng, các bộ phận như má phanh, đĩa phanh, bơm phanh và dầu phanh thường xuyên chịu tác động của ma sát và nhiệt độ cao, dẫn đến mài mòn và giảm hiệu suất. Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống phanh không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn mà còn kéo dài tuổi thọ của các bộ phận liên quan. Bài viết này sẽ cung cấp những kiến thức cơ bản về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh, cùng với các hướng dẫn chi tiết về quy trình bảo dưỡng và sửa chữa. Đặc biệt, việc nhận biết các dấu hiệu hư hỏng như tiếng kêu lạ, phanh không ăn, hoặc dầu phanh rò rỉ là rất quan trọng để kịp thời xử lý. Thực hiện đúng các biện pháp bảo dưỡng sẽ giúp hệ thống phanh luôn hoạt động hiệu quả, giảm nguy cơ tai nạn và đảm bảo an toàn cho mọi hành trình. Qua đây, người sử dụng xe sẽ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc bảo dưỡng hệ thống phanh và áp dụng những biện pháp phù hợp để duy trì hiệu suất phanh tối ưu.. Nhằm tạo điều kiện cho người học có một bộ tài liệu tham khảo mang tính tổng hợp, thống nhất và mang tính thực tiễn sâu hơn. Nhóm người dạy chúng tôi đề xuất và biên soạn Giáo trình "Bảo Dưỡng và Sửa Chữa Hệ Thống Phanh" dành riêng cho người học trình độ trung cấp. Nội dung của giáo trình bao gồm các Bài sau: Bài 1: Nhận dạng, tháo lắp hệ thống phanh dầu Bài 2: Sửa chữa, bảo dưỡng xy lanh phanh chính Bài 3: Sửa chữa, bảo dưỡng cơ cấu phanh tại bánh xe Bài 4: Điều chỉnh càng phanh Bài 5: Xả gió phanh Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo. Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các bạn người học và bạn đọc. Trân trọng cảm ơn./. 2
Đồng Nai, ngày tháng năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên ThS. Nguyễn Mạnh Hùng 2. ThS. Trần Thế Liên 3. ThS. Nguyễn Hoàng Luân 4. Ks. Nguyễn Đào Vũ 5. Th.S. Nguyễn Đức Quý 3
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .......................................................................................................... 2 MỤC LỤC....................................................................................................................... 4 GIÁO TRÌNH MÔN HỌC ............................................................................................ 5 BÀI 1: NHẬN DẠNG, THÁO LẮP HỆ THỐNG PHANH DẦU ............................ 12 BÀI 2: SỬA CHỮA, BẢO DƯỠNG XY LANH PHANH CHÍNH ............................. 17 BÀI 3: SỬA CHỮA, BẢO DƯỠNG CƠ CẤU PHANH TẠI BÁNH XE ................... 22 BÀI 4: ĐIỀU CHỈNH CÀNG PHANH ......................................................................... 26 BÀI 5: XẢ GIÓ PHANH ................................................................................................ 31 4
GIÁO TRÌNH MÔN HỌC 1. Tên môn học: BẢO DƯỠNG - SỬA CHỮA HỆ THỐNG PHANH 2. Mã môn học: MĐ11 3. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của môn học: 3.1. Vị trí: Giáo trình dành cho người học trình độ Trung cấp tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc. 3.2. Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. 3.3. Ý nghĩa và vai trò của môn học: môn học này dành cho đối tượng là người học thuộc chuyên ngành Công nghệ ô tô. Môn học này đã được đưa vào giảng dạy tại trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc từ năm 2021 đến nay. Nội dung chủ yếu của môn học này nhằm cung cấp các kiến thức thuộc lĩnh vực Bảo dưỡng - sửa chữa hệ thống phanh: Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ, phân loại hệ thống phanh trong ô tô; trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh; biết cách lập phiếu nghiệm thu, bàn giao; hiểu biết về an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. 4. Mục tiêu của môn học: 4.1. Về kiến thức: A1. Trình bày đầy đủ các yêu cầu, nhiệm vụ, phân loại hệ thống phanh trong ô tô. A2. Trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh A3. Biết cách lập phiếu nghiệm thu, bàn giao A4. Hiểu biết về an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp. 4.2. Về kỹ năng: B1. Phân tích đúng những hiện tượng, nguyên nhân sai hỏng và trình bày các phương pháp bảo dưỡng, kiểm tra và sữa chữa B2. Tháo lắp, kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đúng quy trình B3. Sử dụng đúng các dụng cụ kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa đảm bảo chính xác và an toàn. 4.3. Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị C2. Giữ gìn vệ sinh công nghiệp C3. Chấp hành nghiêm túc các quy định về kỹ thuật, an toàn và tiết kiệm trong bảo dưỡng, sửa chữa. 5. Nội dung của môn học 5.1. Chương trình khung STT MÔN HỌC/ MÔ ĐUN Thời gian học tập 5
Thực Số hành/ Tổng Lý Kiểm tín thực tập/ cộng thuyết tra chỉ bài tập/ thảo luận I. Các môn chung 13 255 106 134 15 MH01 Giáo dục chính trị 2 30 15 13 2 MH02 Pháp luật 1 15 9 5 1 MH03 Giáo dục thể chất 1 30 4 24 2 MH04 Giáo dục Quốc phòng và An ninh 2 45 21 21 3 MH05 Tin học 2 45 15 29 1 MH06 Tiếng Anh 5 90 42 42 6 II. Các môn/mô đun cơ sở 18 345 150 169 26 MH07 An toàn lao động 1 15 13 2 MH08 Tổ chức sản xuất 1 15 13 2 MH09 Vẽ kỹ thuật 2 45 13 30 2 Dung sai lắp ghép và Đo lường kỹ MH10 2 30 27 3 thuật MH11 Vật liệu cơ khí 2 30 27 3 MH12 AutoCad 2 45 15 27 3 MH13 Cơ kỹ thuật 2 30 27 3 MH14 Kỹ thuật điện - Điện tử 2 45 15 26 4 MĐ01 Nguội cơ bản 2 45 43 2 MĐ02 Hàn cơ bản 2 45 43 2 Các môn học/mô đun chuyên môn III. 45 1100 297 719 84 nghề MH15 Nguyên lý động cơ đốt trong 2 30 27 3 6
Kỹ thuật chung về ô tô và công nghệ MĐ03 2 45 15 25 5 sửa chữa Bảo dưỡng - Sửa chữa cơ cấu trục MĐ04 4 105 15 80 10 khuỷu - thanh truyền Bảo dưỡng - Sửa chữa cơ cấu phân MĐ05 3 60 15 41 4 phối khí Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống bôi MĐ06 2 45 15 25 5 trơn và làm mát Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ07 3 60 15 39 6 nhiên liệu động cơ xăng dùng BCHK Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ08 3 75 15 54 6 nhiên liệu động cơ diesel MĐ09 Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống lái 2 45 15 25 5 Bảo dưỡng - Sửa chữa trang bị điện ô MĐ10 6 135 45 80 10 tô Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ11 3 60 15 39 6 phanh MĐ12 Kỹ thuật Lái xe 3 60 15 39 6 Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống MĐ13 4 105 30 67 8 truyền lực Bảo dưỡng - Sửa chữa hệ thống di MĐ14 3 45 15 25 5 chuyển MĐ15 Thực tập xí nghiệp 5 230 45 180 5 Tổng số giờ chuẩn 76 1700 553 1022 125 5.2. Chương trình chi tiết môn học Thời gian Số Thực Tên các bài trong mô đun Tổng Lý Kiểm TT hành, số thuyết tra bài tập 7
1 Bài 1: Nhận dạng, tháo lắp hệ thống phanh 8 4 4 dầu 2 Bài 2: Sửa chữa, bảo dưỡng xy lanh phanh 12 2 8 2 chính 3 Bài 3: Sửa chữa, bảo dưỡng cơ cấu phanh 16 4 11 1 tại bánh xe 4 Bài 4: Điều chỉnh càng phanh 8 2 6 5 Bài 5: Xả gió phanh 14 3 10 1 6 Kiểm tra kết thúc mô đun 2 2 TỔNG CỘNG 60 15 39 6 6. Điều kiện thực hiện môn học: 6.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: xưởng thực hành. 6.2. Trang thiết bị dạy học: xưởng thực hành, bảng, phấn, dụng cụ chuyên dùng. 6.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình học tập,… 6.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về công tác xây dựng phương án khắc phục và phòng ngừa rủi ro tại doanh nghiệp. 7. Nội dung và phương pháp đánh giá: 7.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 7.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 8
7.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Cao đẳng hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-LĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Hòa Bình Xuân Lộc như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 7.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Tự luận/ A1, A2, A3, Viết/ Thường xuyên Trắc nghiệm/ B1, B2, B3, 1 Sau 12 giờ. Thuyết trình Báo cáo C1, C2 Định kỳ Thực hành Thực hành A4, B4, C3 3 Sau 45 giờ A1, A2, A3, A4, A5, Kết thúc môn Thực hành Thực hành B1, B2, B3, B4, B5, 1 Sau 60 giờ học C1, C2, C3, 7.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo niên chế. 8. Hướng dẫn thực hiện môn học 8.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng trung cấp công nghệ ô tô 9
8.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 8.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập tình huống, câu hỏi thảo luận…. * Bài tập: Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập theo nội dung đề ra. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 8.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Tham dự tối thiểu 70% các buổi giảng lý thuyết. Nếu người học vắng >30% số tiết lý thuyết phải học lại môn học mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 8-10 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 9. Tài liệu tham khảo: [1] TS. Trí Đức, Kỹ Thuật Bảo Dưỡng và Sửa Chữa Hệ Thống Phanh Ô Tô hoa học và Kỹ thuật, 2017. [2] PGS. TS. Lê Hoài Anh, Công Nghệ Bảo Dưỡng Hệ Thống Phanh Ô Tô: Nguyên Lý và Thực Hành, NXB Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, 2018. [3] TS. Nguyễn Minh Tuấn, Hướng Dẫn Bảo Dưỡng và Sửa Chữa Hệ Thống Phanh Ô Tô, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2019. 10
11
BÀI 1: NHẬN DẠNG, THÁO LẮP HỆ THỐNG PHANH DẦU  GIỚI THIỆU BÀI 1 Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách nhận dạng và tháo lắp hệ thống phanh dầu trên ô tô. Hệ thống phanh dầu là một trong những loại hệ thống phanh phổ biến nhất, đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng. Việc nắm vững kiến thức về cấu trúc, nguyên lý hoạt động và kỹ thuật tháo lắp sẽ giúp bạn thực hiện các công việc bảo dưỡng và sửa chữa hệ thống phanh dầu một cách chính xác và hiệu quả.  MỤC TIÊU BÀI 1 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Phát biểu đúng yêu cầu , nhiệm vụ hệ thống phanh dầu - Giải thích được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của hệ thống phanh dầu  Về kỹ năng: - Tháo lắp, kiểm tra, và sửa chữa hệ thống phanh dầu - Bảo dưỡng hệ thống phanh dầu đúng yêu cầu kỹ thuật  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị - Giữ gìn vệ sinh công nghiệp - Cẩn thận trong khi sủ dụng thiết bị và dụng cụ - Cách tổ chức lao động và bố trí nơi làm việc hợp lý  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 1 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 1 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 1) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 1 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định.  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 1 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: phòng học theo tiêu chuẩn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có 12
 KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 1 - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng.  Năng lực tực chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ: không có 13
 NỘI DUNG BÀI 1 1. Nhiệm Vụ và Phân Loại Nhiệm Vụ - Hệ thống phanh dầu có nhiệm vụ giảm tốc độ và dừng xe khi cần thiết. Nó đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách, cũng như bảo vệ các phương tiện khác trên đường. - Tạo ra lực ma sát giữa má phanh và đĩa phanh để biến động năng của xe thành nhiệt năng, từ đó giảm tốc độ xe. - Giữ xe cố định khi đỗ trên đường dốc hoặc khi đậu xe. Phân Loại - Hệ thống phanh dầu có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau: - Theo loại phanh: - Phanh đĩa - Phanh tang trống - Theo số lượng mạch phanh: - Hệ thống phanh đơn mạch - Hệ thống phanh kép mạch - Theo công nghệ: - Phanh dầu thủy lực cơ bản - Phanh dầu có hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) 2. Cấu Tạo và Nguyên Lý Hoạt Động Cấu Tạo - Đĩa Phanh (Rotor): Bộ phận quay cùng bánh xe, thường được làm bằng thép hoặc hợp kim. - Má Phanh (Brake Pads): Gồm hai miếng ma sát đặt đối xứng hai bên đĩa phanh. - Xy Lanh Phanh (Brake Caliper): Thiết bị chứa má phanh và piston, tạo áp lực ép má phanh vào đĩa phanh. - Bình Chứa Dầu Phanh (Brake Fluid Reservoir): Chứa dầu phanh, cung cấp dầu cho hệ thống. - Ống Dẫn Dầu Phanh (Brake Lines): Dẫn dầu phanh từ bình chứa đến các xy lanh phanh. - Piston Phanh: Được đặt bên trong xy lanh phanh, đẩy má phanh ép vào đĩa phanh khi có áp lực dầu. Nguyên Lý Hoạt Động - Khi người lái đạp phanh, áp lực từ bàn đạp phanh truyền qua dầu phanh trong ống dẫn đến các xy lanh phanh. 14
- Áp lực này đẩy piston trong xy lanh phanh, làm cho má phanh ép vào đĩa phanh. - Lực ma sát giữa má phanh và đĩa phanh tạo ra lực cản, giúp giảm tốc độ xe hoặc dừng xe. 3. Tháo Lắp và Nhận Dạng Cụm Chi Tiết Phanh Dầu - Tháo Lắp Cụm Chi Tiết Phanh Dầu - Tháo Cụm Phanh - Chuẩn Bị Dụng Cụ: Đồng hồ đo điện, cờ lê, kìm, bộ dụng cụ tháo lắp phanh, bình chứa dầu phanh, giẻ lau. - Tháo Bánh Xe: Dùng cờ lê tháo các ốc vít và gỡ bánh xe ra. - Tháo Má Phanh: - Tháo các chốt giữ má phanh. - Dùng kìm gỡ má phanh ra khỏi xy lanh phanh. - Tháo Đĩa Phanh: - Tháo các ốc vít giữ đĩa phanh. - Dùng búa gõ nhẹ để tháo đĩa phanh ra. - Tháo Xy Lanh Phanh: - Tháo các ống dẫn dầu và các ốc vít giữ xy lanh phanh. - Gỡ xy lanh phanh ra khỏi vị trí lắp đặt. - Lắp Lại Cụm Phanh - Lắp Xy Lanh Phanh: - Đặt xy lanh phanh vào vị trí cũ. - Kết nối lại các ống dẫn dầu và siết chặt các ốc vít giữ xy lanh phanh. - Lắp Đĩa Phanh: - Đặt đĩa phanh vào vị trí cũ. - Siết chặt các ốc vít giữ đĩa phanh. - Lắp Má Phanh: - Đặt má phanh vào vị trí xy lanh phanh. - Gắn chốt giữ má phanh và siết chặt. - Lắp Bánh Xe: - Đặt bánh xe vào vị trí cũ. - Siết chặt các ốc vít giữ bánh xe. - Nhận Dạng Cụm Chi Tiết Phanh Dầu - Đĩa Phanh: Hình tròn, gắn liền với bánh xe. - Má Phanh: Hình dạng dẹt, thường có hai miếng đặt đối xứng. - Xy Lanh Phanh: Hình dạng trụ, chứa piston bên trong. - Bình Chứa Dầu Phanh: Hình dạng hộp nhỏ, thường đặt gần động cơ. - Ống Dẫn Dầu Phanh: Hình dạng ống, dẫn dầu từ bình chứa đến các xy lanh phanh. - Piston Phanh: Hình trụ nhỏ, đặt bên trong xy lanh phanh 15
 TÓM TẮT BÀI 1 Trong Bài này, một số nội dung chính được giới thiệu: 1. Nhiệm vụ, phân loại. 2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động. 3. Tháo lắp nhận dạng cụm chi tiết phanh dầu - CÂU HỎI VÀ TÌNH HUỐNG THẢO LUẬN BÀI 1 Câu hỏi 1. Nhiệm vụ chính của hệ thống phanh dầu trên ô tô là gì? Câu hỏi 2. Hệ thống phanh dầu có hệ thống chống bó cứng phanh (ABS) hoạt động như thế nào? Câu hỏi 3: Đĩa phanh có vai trò gì trong hệ thống phanh dầu? Câu hỏi 4: Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh dầu là gì khi người lái đạp phanh? Câu hỏi 5. Khi tháo xy lanh phanh, cần chú ý điều gì để đảm bảo an toàn? 16
BÀI 2: SỬA CHỮA, BẢO DƯỠNG XY LANH PHANH CHÍNH  GIỚI THIỆU BÀI 2 Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu về quy trình sửa chữa và bảo dưỡng xy lanh phanh chính trên ô tô. Xy lanh phanh chính là một trong những thành phần quan trọng của hệ thống phanh, đảm bảo việc truyền lực phanh từ bàn đạp phanh đến các bánh xe một cách hiệu quả. Việc nắm vững kiến thức về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và kỹ thuật sửa chữa, bảo dưỡng xy lanh phanh chính sẽ giúp bạn duy trì và sửa chữa hệ thống phanh một cách chính xác và an toàn.  MỤC TIÊU BÀI 2 Sau khi học xong Bài này, người học có khả năng:  Về kiến thức: - Phát biểu đúng yêu cầu , nhiệm vụ xy lanh phanh chính - Giải thích được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của xy lanh phanh chính.  Về kỹ năng: - Tháo lắp, kiểm tra, và sửa chữa xy lanh phanh chính - Bảo dưỡng xy lanh phanh chính đúng yêu cầu kỹ thuật  Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: - Bảo đảm an toàn lao động cho người và thiết bị - Giữ gìn vệ sinh công nghiệp - Cẩn thận trong khi sủ dụng thiết bị và dụng cụ - Cách tổ chức lao động và bố trí nơi làm việc hợp lý  PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY VÀ HỌC TẬP BÀI 2 - Đối với người dạy: sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học thực hiện câu hỏi thảo luận và bài tập BÀI 2 (cá nhân hoặc nhóm). - Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình (BÀI 2) trước buổi học; hoàn thành đầy đủ câu hỏi thảo luận và bài tập tình huống BÀI 2 theo cá nhân hoặc nhóm và nộp lại cho người dạy đúng thời gian quy định..  ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN BÀI 2 - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: phòng học theo tiêu chuẩn. - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Bài trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có  KIỂM TRA VÀ ĐÁNH GIÁ BÀI 2 17
- Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng/ thuyết trình)  Kiểm tra định kỳ: 2 điểm kiểm tra + Hình thức: Kiểm tra viết + Công cụ: Câu hỏi truyền thống cải tiến + Thời gian: 90 phút 18
 NỘI DUNG BÀI 2 1. Cấu Tạo và Nguyên Lý Hoạt Động của Xy Lanh Phanh Chính Cấu Tạo Xy lanh phanh chính bao gồm các bộ phận chính sau: - Thân Xy Lanh (Cylinder Body): Là vỏ ngoài của xy lanh, chứa các bộ phận bên trong. - Piston: Di chuyển trong thân xy lanh, tạo áp lực đẩy dầu phanh khi đạp phanh. - Lò Xo (Spring): Đẩy piston trở lại vị trí ban đầu khi nhả phanh. - Van Một Chiều (Check Valve): Đảm bảo dầu phanh chỉ di chuyển theo một hướng. - Nắp Bịt (Dust Cover): Bảo vệ xy lanh khỏi bụi và các tạp chất bên ngoài. - Bình Chứa Dầu (Brake Fluid Reservoir): Cung cấp dầu phanh cho xy lanh chính. Nguyên Lý Hoạt Động - Khi người lái xe đạp phanh, lực tác động lên bàn đạp phanh sẽ truyền qua hệ thống đòn bẩy đến piston trong xy lanh phanh chính. Piston di chuyển trong thân xy lanh, tạo áp lực đẩy dầu phanh qua các ống dẫn đến các xy lanh phanh bánh xe. Lực áp này làm cho má phanh ép vào đĩa phanh, tạo ra lực ma sát để giảm tốc độ hoặc dừng xe. Khi nhả phanh, lò xo sẽ đẩy piston trở lại vị trí ban đầu, giảm áp lực dầu phanh và cho phép bánh xe quay trở lại trạng thái tự do. 2. Phân Loại Xy Lanh Phanh Chính Đơn - Cấu Tạo: Gồm một piston và một lò xo. - Nguyên Lý Hoạt Động: Khi đạp phanh, piston di chuyển trong thân xy lanh tạo áp lực dầu phanh. Xy Lanh Phanh Chính Kép - Cấu Tạo: Gồm hai piston và hai lò xo, chia thành hai ngăn. - Nguyên Lý Hoạt Động: Khi đạp phanh, cả hai piston di chuyển đồng thời, tạo áp lực dầu phanh chia đều cho hai ngăn, đảm bảo áp lực phanh được phân phối đều đến các bánh xe. 3. Tháo Lắp và Kiểm Tra Xy Lanh Phanh Chính - Tháo Lắp Xy Lanh Phanh Chính - Tháo Rời - Chuẩn Bị Dụng Cụ: Cờ lê, kìm, bộ dụng cụ tháo lắp phanh, giẻ lau, bình chứa dầu phanh. - Tháo Các Ống Dẫn Dầu Phanh: Tháo các kết nối ống dẫn dầu từ xy lanh phanh chính. 19