BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC .....<br />
KHOA ....<br />
<br />
Giáo trình<br />
Công nghệ sửa chữa máy<br />
công cụ<br />
<br />
2<br />
<br />
Môc lôc<br />
Môc lôc ................................................................................................................. 2<br />
Ch−¬ng I: H−íng dÉn th¸o m¸y ........................................................................ 4<br />
1.1. H−íng dÉn chung khi th¸o m¸y .............................................................. 4<br />
1.2. H−íng dÉn th¸o mét sè chi tiÕt th«ng dông ............................................ 6<br />
1.3. Röa vµ lµm s¹ch chi tiÕt vµ côm m¸y .................................................... 11<br />
1.4. S¬ ®å tãm t¾t qu¸ tr×nh söa ch÷a m¸y ................................................... 13<br />
Ch−¬ng II : B¶o tr× s÷a ch÷a c¸c mèi ghÐp cè ®Þnh....................................... 15<br />
2.1. Mèi ghÐp ren ......................................................................................... 15<br />
2.2. Mèi ghÐp chªm...................................................................................... 19<br />
2.3. Mèi ghÐp then........................................................................................ 20<br />
2.4. Mèi ghÐp then hoa................................................................................. 21<br />
Ch−¬ng III: B¶o tr× söa ch÷a trôc t©m vµ trôc truyÒn.................................. 23<br />
3.1. Trôc bÞ mßn ngâng vµ mÊt ®é nh½n cÇn thiÕt ........................................ 23<br />
3.2. Trôc bÞ biÕn d¹ng xo¾n.......................................................................... 24<br />
3.3. Trôc bÞ cong........................................................................................... 25<br />
3.4. Trôc bÞ nøt hoÆc gÉy.............................................................................. 25<br />
Ch−¬ng IV: B¶o tr× söa ch÷a trôc chÝnh......................................................... 27<br />
4.1. KÕt cÊu cña trôc chÝnh vµ c¸c d¹ng háng th−êng gÆp ........................... 27<br />
4.2. Söa ngâng l¾p æ trôc .............................................................................. 28<br />
4.3. Söa ch÷a lç c«n...................................................................................... 29<br />
4.4. Söa ch÷a ren vµ lç then.......................................................................... 30<br />
4.5. Söa ch÷a lç ®ãng chªm.......................................................................... 31<br />
4.6. Söa ch÷a ngâng c«n............................................................................... 32<br />
Ch−¬ng V: B¶o tr× söa ch÷a trôc æ.................................................................. 34<br />
5.1. Söa ch÷a æ l¨n........................................................................................ 34<br />
5.2. Söa ch÷a æ tr−ît ..................................................................................... 35<br />
<br />
Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu<br />
<br />
http://www.ebook.edu.vn<br />
<br />
3<br />
<br />
Ch−¬ng VI: B¶o tr× söa ch÷a trôc vÝt me vµ bé truyÒn vÝt me- ®ai èc......... 38<br />
6.1. Trôc vÝt me............................................................................................. 38<br />
6.2. §ai èc cña trôc vÝt me............................................................................ 38<br />
6.3. Côm trôc vÝt me- ®ai èc ......................................................................... 38<br />
Ch−¬ng VII: B¶o tr× söa ch÷a khíp nèi, phanh............................................. 40<br />
7.1. Khíp nèi trôc......................................................................................... 40<br />
7.2. Phanh ..................................................................................................... 45<br />
Ch−¬ng VIII: B¶o tr× söa ch÷a trôc bé truyÒn ®ai, xÝch ............................... 48<br />
8.1. Söa ch÷a bé truyÒn ®ai .......................................................................... 48<br />
8.2. Söa ch÷a trôc bé truyÒn xÝch ................................................................. 49<br />
Ch−¬ng IX: B¶o tr× söa ch÷a bé truyÒn b¸nh r¨ng, b¸nh vÝt....................... 50<br />
9.1. Bé truyÒn b¸nh r¨ng .............................................................................. 50<br />
9.2. Bé truyÒn trôc vÝt- b¸nh vÝt.................................................................... 54<br />
Ch−¬ng X: B¶o tr× söa ch÷a trôc khuûu, thanh truyÒn ................................ 56<br />
10.1. Trôc khuûu .......................................................................................... 56<br />
10.2. Thanh truyÒn........................................................................................ 57<br />
Ch−¬ng XI: B¶o tr× söa ch÷a b¨ng m¸y, bµn dao, bµn m¸y, b¨ng tr−ît..... 59<br />
11.1. B¨ng m¸y............................................................................................. 59<br />
11.2. Bµn dao m¸y tiÖn ................................................................................. 65<br />
Tµi liÖu tham kh¶o ............................................................................................ 69<br />
<br />
Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu<br />
<br />
http://www.ebook.edu.vn<br />
<br />
4<br />
<br />
Ch−¬ng I: h−íng dÉn th¸o m¸y<br />
1.1. H−íng dÉn chung khi th¸o m¸y<br />
Dï m¸y háng ®ét xuÊt hoÆc ®em m¸y ®i söa ch÷a theo kÕ ho¹ch, tr−íc<br />
khi th¸o cÇn quan s¸t kü toµn bé c¸c côm m¸y, c¸c chi tiÕt quan träng cña<br />
m¸y ®Ó x¸c ®Þnh c¸c chç h− háng vµ lËp phiÕu söa ch÷a.<br />
Tr−íc khi th¸o m¸y ra ®Ó söa ch÷a cÇn chuÈn bÞ chi tiÕt thay thÕ, c¸c<br />
dông cô vµ g¸ l¾p cÇn thiÕt. C¸c bé phËn m¸y ph¶i ®−îc quÐt s¹ch phoi, m¹t<br />
s¾t, lau chïi s¹ch dÇu mì, dung dÞch tr¬n nguéi vµ mäi vÕt bÈn kh¸c.<br />
§Ó viÖc th¸o m¸y ®óng quy ph¹m, tr¸nh nhÇm lÉn thÊt l¹c vµ t¹o ®iÒu<br />
kiÖn thuËn lîi cho viÖc l¾p l¹i sau nµycÇn tu©n theo nh÷ng quy t¾c th¸o l¾p khi<br />
söa ch÷a d−íi ®©y:<br />
ChØ ®−îc phÐp th¸p rêi mét côm m¸y hoÆc c¬ cÊu nµo ®ã khi cÇn söa<br />
ch÷a chÝnh côm m¸y hoÆc c¬ cÊu ®ã. §iÒu nµy cµng ®Æc biÖt quan träng khi<br />
söa ch÷a m¸y cã cÊp chÝnh x¸c cao. ChØ ®−îc phÐp th¸o toµn bé m¸y khi söa<br />
ch÷a lín (®¹i tu m¸y).<br />
Tr−íc khi th¸o m¸y ph¶i nghiªn cøu m¸y th«ng qua b¶n vÏ vµ thuyÕt<br />
minh cña m¸y n¾m v÷ng ®−îc b¶n vÏ c¸c côm m¸y chÝnh tõ ®ã v¹ch ra ®−îc<br />
kÕ ho¹ch tiÕn ®é vµ tr×nh tù th¸o m¸y. NÕu m¸y kh«ng cã b¶n vÏ s¬ ®éng th×<br />
nhÊt thiÕt ph¶i lËp ®−îc s¬ ®å ®ã trong qu¸ tr×nh th¸o m¸y. §èi víi c¸c côm<br />
m¸y phøc t¹p nªn thµnh lËp s¬ ®å th¸o. C«ng viÖc nµy sÏ tr¸nh ®−îc nhÇm lÉn<br />
hoÆc lóng tóng khi l¾p tr¶ l¹i .<br />
Trong qu¸ tr×nh th¸o cÇn ph¸t hiÖn vµ x¸c ®Þnh c¸c chi tiÕt h− háng vµ<br />
lËp phiÕu söa ch÷a trong ®ã cã ghi t×nh tr¹ng kü thuËt h− háng cña chi tiÕt.<br />
Th−êng b¾t ®Çu th¸o tõ c¸c vá, n¾p che, tÊm b¶o vÖ ®Ó cã chç mµ<br />
th¸o c¸c chi tiÕt bªn trong. Khi l¾p th× ng−îc l¹i, chi tiÕt th¸o sau th× l¾p vµo<br />
tr−íc.<br />
Khi th¸o nhiÒu côm m¸y tr¸nh nhÇm lÉn cÇn ph¶i ®¸nh dÊu tõng côm<br />
m¸y b»ng ký hiÖu riªng khi cÇn gi÷ nguyªn vÞ trÝ t−¬ng quan cña chi tiÕt.<br />
<br />
Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu<br />
<br />
http://www.ebook.edu.vn<br />
<br />
5<br />
<br />
Mäi thiÕt bÞ vµo côm m¸y th¸o ra ph¶i t−¬ng øng víi phiÕu söa ch÷a<br />
c¨n cø vµo tr×nh tù th¸o ®· dù kiÕn.<br />
§Ó th¸o l¾p c¸c chi tiÕt l¾p chÆt hoÆc trung gian (b¸nh ®ai, nèi trôc, æ<br />
trôc…) cÇn ph¶i dïng vam, m¸y Ðp hoÆc c¸c dông cô chuyªn dïng ®Ó th¸o.<br />
Lùc th¸o (hoÆc l¾p) b»ng vam hoÆc trªn m¸y Ðp ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau:<br />
a(<br />
P=<br />
<br />
D<br />
+ 0,3).i.l<br />
d<br />
D<br />
+ 6,35<br />
d<br />
<br />
Trong ®ã: P lµ lùc th¸o l¾p (tÊn)<br />
D: ®−êng kÝnh ngoµi cña chi tiÕt bÞ bao (mm)<br />
d: ®−êng kÝnh trong cña chi tiÕt bao (mm)<br />
i: ®é d«i l¾p ghÐp (søc c¨ng cña mèi ghÐp)<br />
a: hÖ sè, ®èi víi thÐp a=7,5 ; gang a=4,3<br />
l: chiÒu dµi may ¬ l¾p ghÐp (mm)<br />
Khi kh«ng thÓ dïng vam hoÆc c¸c dông cô chuyªn dïng ®Ó th¸o l¾p<br />
th× cho phÐp dïng bóa tay, bóa t¹ th«ng qua tÊm ®Öm b»ng kim lo¹i mÇu hoÆc<br />
gç.<br />
§Ó th¸o cho dÔ cã thÓ nung nãng tr−íc chi tiÕt bao b»ng c¸ch ®æ dÇu<br />
nãng, phun h¬i nãng hoÆc x× ngän löa. Nhiªt ®é nung nãng chi tiÕt bao ®−îc<br />
tÝnh nh− sau:<br />
t=<br />
<br />
i<br />
+ t1<br />
α .d<br />
<br />
Trong ®ã: t lµ nhiÖt ®é cÇn ®Ó ®èt nãng<br />
i: ®é d«i l¾p ghÐp (mm)<br />
α: hÖ sè d·n në dµi cña vËt liÖu, thÐp cacbon α=11,5.10-6 ;<br />
gang α=10,4.10-6 ;<br />
®ång α=17,5.10-6<br />
d: ®−êng kÝnh chi tiÕt bao<br />
t1: nhiÖt ®é m«i tr−êng<br />
<br />
Biªn so¹n: Lª V¨n HiÕu<br />
<br />
http://www.ebook.edu.vn<br />
<br />