Giáo trình Gá lắp kết cấu hàn (Nghề: Hàn - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Gá lắp kết cấu hàn (Nghề: Hàn - Cao đẳng) được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Đấu nối và vận hành máy hàn; Gây hồ quang và duy trì hồ quang; Gá lắp định vị các chi tiết hàn vị trí 1F, 2F, 3F, 4F; Gá lắp định vị các chi tiết hàn vị trí 1G, 2G, 3G, 4G; Gá lắp định vị các chi tiết hàn ống vị trí 1G, 2G, 5G, 6G, 6GR;... Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Gá lắp kết cấu hàn (Nghề: Hàn - Cao đẳng) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: GÁ LẮP KẾT CẤU HÀN NGHỀ: HÀN TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG Ban hành kèm theo Quyết định số:…..../ QĐ-CĐCG ngày…..tháng…..năm 2022 của Trường Cao Đẳng Cơ Giới Quảng Ngãi, năm 2022 (Lưu hành nội bộ) TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
2 Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
3 LỜI NÓI ĐẦU Trong những năm gần đây, trước sự phát triển ngày càng cao của khoa học và kỹ thuật. Nước ta đang trên đường công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Trong sự phát triển chung của các ngành kinh tế, nhằm thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp đáp ứng nhu cầu xã hội. Chương trình khung quốc gia nghề hàn đã được xây dựng trên cơ sở phân tích nghề, phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo trình kỹ thuật nghề theo theo các môđun đào tạo nghề là cấp thiết hiện nay. Để đáp ứng cho sự phát triển đó là việc cung cấp đầy đủ đội ngũ công nhân lành nghề. Đào tạo đội ngũ công nhân kỹ thuật Hàn lành nghề với kiến thức và tay nghề vững vàng, nhằm nắm bắt được các công nghệ hàn tiên tiến hiện nay của thế giới đang trở nên cấp bách.Với mục tiêu “Chất lượng đào tạo là mục tiêu hàng đầu”. Nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng trong quá trình đào tạo của nhà trường phải bám sát chương trình khung .Vì vậy giáo trình Gá lắp kết cấu hàn được biên soạn bởi sự tham gia của các giảng viên của trường Cao Đẳng Cơ Giới dựa trên cơ sở chương trình khung đào tạo đã được ban hành, trường Cao Đẳng Cơ Giới với các giáo viên có nhiều kinh nghiệm cùng nhau tham khảo các nguồn tài liệu khác nhau để thực hiện biên soạn giáo trình Gá lắp kết cấu hàn phục vụ cho công tác giảng dạy. Giáo trình này được thiết kế theo mô đun thuộc hệ thống mô đun MĐ19 của chương trình đào tạo nghề Hàn ở cấp trình độ cao đẳng, và được dùng làm giáo trình cho học viên trong các khóa đào tạo, sau khi học tập xong mô đun này, học viên có đủ kiến thức để học tập tiếp các môn học, mô đun khác của nghề. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng cũng không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp xây dựng của bạn đọc, đặc biệt là các đồng nghiệp để cuốn giáo trình này ngày càng hoàn thiện hơn. Chúng tôi xin chân thành cám ơn! Quảng Ngãi, ngày.......tháng......năm 2022 Tham gia biên soạn 1. Huỳnh Văn Mà Chủ biên 2. ………….............. 3. ……….............….
4 MỤC LỤC TT NỘI DUNG TRANG 1. Lời giới thiệu 2 2. Mục lục 3 3. Bài mở đầu: Đấu nối và vận hành máy hàn . 11 4. 1. Đấu nối thiết bị dụng cụ hàn. 12 5. 2. Vận hành máy hàn. 15 6. 3. Điều chỉnh chế độ hàn. 16 7. 4. Cặp que hàn và thay que hàn. 16 8. 5. Các hỏng hóc thông thường của máy hàn và biện pháp khắc phục. 17 9. 6. An toàn lao động trong phân xưởng. 17 10. Bài 1: Gây hồ quang và duy trì hồ quang 20 11. 1. Những kiến thức cơ bản về hồ quang hàn. 21 12. 2. Chuẩn bị phôi liệu, các loại dụng cụ và thiết bị hàn. 23 13. 3. Chọn chế độ đề gây hồ quang. 24 14. 4. Kỹ thuật gây hồ quang và duy trì hồ quang. 25 15. 5. Khắc phục các nhược điểm khi gây hồ quang. 27 16. 6. Hàn được đường thẳng trên tôn phẳng. 28 17. 7. An toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. 33 18. Bài 2: Gá lắp định vị các chi tiết hàn vị trí 1F, 2F, 3F, 4F. 37 19. 1. Chuẩn bị chi tiết hàn, dụng cụ. thiết bị gá kẹp phôi. 38 20. 2. Kỹ thuật gá và hàn đính định vị phôi hàn. 39 21. 3. Kỹ thuật kiểm tra chỉnh sửa phôi. 42 22. 4. An toàn khi gá lắp, định vị kết cấu hàn và vệ sinh phân xưởng. 42 23. Bài 3: Gá lắp định vị các chi tiết hàn vị trí 1G, 2G, 3G, 4G. 45 24. 1. Chuẩn bị chi tiết hàn, dụng cụ. thiết bị gá kẹp phôi. 46 25. 2. Kỹ thuật gá và định vị phôi hàn. 47 26. 3. Kỹ thuật kiểm tra chỉnh sửa phôi. 49 27. 4. An toàn khi gá lắp kết cấu hàn và vệ sinh phân xưởng. 50 28. Bài 4: Gá lắp định vị các chi tiết hàn ống vị trí 1G, 2G, 5G, 6G, 52 6GR.
5 29. 1. Chuẩn bị chi tiết hàn, dụng cụ. thiết bị gá kẹp phôi ống. 53 30. 2. Kỹ thuật gá và định vị phôi hàn. 54 31. 3. Kỹ thuật kiểm tra chỉnh sửa phôi. 66 32. 4. An toàn khi gá lắp kết cấu hàn và vệ sinh phân xưởng. 66 33. Tài liệu tham khảo 69
6 GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: GÁ LẮP KẾT CẤU HÀN Mã mô đun: MĐ19 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Mô đun Gá lắp kết cấu hàn học sau các môn học, mô đun kỹ thuật cơ sở, đặc biệt là các môn học, mô đun:Vẽ kỹ thuật cơ khí; Kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động; Chế tạo phôi hàn... - Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề. - Ý nghĩa và vai trò của mô đun: Gá lắp kết cấu hàn đóng một vai trò rất quan trọng trong ngành Hàn, đáp ứng những yêu cầu phức tạp của kỹ thuật chế tạo phôi. Mô đun này trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng cơ bản của kỹ năng Gá lắp kết cấu hàn. - Đối tượng: Là giáo trình áp dụng cho học sinh trình độ Cao đẳng nghề Hàn. Mục tiêu của mô đun: - Kiến thức: A1. Nắm được các kiến kiến thức cơ bản về hồ quang hàn, A2. Mô tả được tính chất và đặc điểm của quá trình gây hồ quang và duy trì hồ quang - Kỹ năng: B1.Đấu nối và vận hành máy hàn AC/DC thành thạo, đúng quy trình. B2.Gây được hồ quang và duy trì ổn định hồ quang. B3.Gá lắp được các loại kết cấu hàn đúng yêu cầu kỹ thuật. B4.Hàn được vết hàn đính ngấu đều và đúng kích thước. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp. C2. Rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỷ, chính xác, trung thực của sinh viên. C3. Có ý thức tự giác, có tính kỷ luật cao, có tinh thần tập 1. Chương trình khung nghề hàn.
7 Thời gian đào tạo (giờ) Mã MH, Tên môn Trong đó Số tín chỉ Tổng số MĐ học, mô Lý Thực Kiểm đun thuyết hành/ tra thí nghiệm/ bài tập I Các môn học chung 18 435 157 255 23 MH 01 Chính trị 3 75 41 29 5 MH 02 Pháp luật 2 30 18 10 2 MH 03 Giáo dục thể chất 2 60 5 51 4 MH 04 Giáo dục quốc phòng - An ninh 3 75 36 35 4 MH 05 Tin học 3 75 15 58 2 MH 06 Ngoại ngữ (Anh văn) 5 120 42 72 6 Các môn học, mô đun chuyên môn II 110 2400 650 1552 198 ngành, nghề MH 07 Vẽ kỹ thuật cơ khí 3 60 20 35 5 MH 08 Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật 3 45 24 14 7 MH 09 Vật liệu cơ khí 3 45 25 13 7 MH 10 Cơ kỹ thuật 3 60 40 12 8 MH 11 Kỹ thuật điện – Điện tử công nghiệp 3 45 27 11 7 MH 12 Kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động 2 30 13 11 6 MH 13 Tổ chức quản lý sản xuất 2 45 30 12 3 MH 14 Anh văn chuyên ngành 3 90 40 46 4 MĐ 15 Tính toán kết cấu hàn 3 60 48 4 8 MH 16 Quy trình hàn 4 75 30 41 4 Kiểm tra và đánh giá chất lượng mối hàn MĐ 17 theo tiêu chuẩn quốc tế 3 60 20 36 4 MĐ 18 Chế tạo phôi hàn 4 90 20 62 8 MĐ 19 Gá lắp kết cấu hàn 3 60 15 38 7 MĐ 20 Hàn hồ quang tay cơ bản 10 240 64 162 14 MĐ 21 Hàn hồ quang tay nâng cao 7 180 20 151 9 MĐ 22 Hàn khí 4 75 15 52 8 MĐ 23 Hàn gang 3 60 15 38 7
8 MĐ 24 Hàn MIG/MAG cơ bản 7 180 20 150 10 MĐ 25 Hàn MIG/MAG nâng cao 7 180 18 152 10 MĐ 26 Hàn TIG cơ bản 4 90 18 64 8 MĐ 27 Hàn TIG nâng cao 4 90 4 78 8 MĐ 28 Hàn ống 5 120 19 90 11 MĐ 29 Hàn tiếp xúc (hàn điện trở) 2 30 10 14 6 MĐ 30 Hàn tự động dưới lớp thuốc 2 30 10 14 6 MĐ 31 Hàn hồ quang dây lõi thuốc (FCAW) cơ bản 4 90 24 58 8 MĐ 32 Hàn hồ quang dây lõi thuốc (FCAW) nâng 4 cao 90 8 76 6 MH 33 Thực tập sản xuất 8 180 53 118 9 Tổng cộng 128 2835 807 1807 221 2. Chương trình chi tiết mô đun: Số Tên các bài Thời gian TT trong mô Tổng Lý Thực Kiểm đun số thuyết hành, thí tra* nghiệm, thảo luận, bài tập 1 Bài mở đầu: Đấu nối và vận hành 8 1 7 máy hàn. 2 Bài 1: Gây hồ quang và duy trì hồ 24 11 12 1 quang. Bài 2: Gá lắp và hàn đính định vị các 3 8 1 6 1 chi tiết hàn tấm vị trí 1F, 2F, 3F, 4F. Bài 3: Gá lắp và hàn đính định vị các 4 chi tiết hàn tấm vị trí 1G, 2G, 3G, 8 1 6 1 4G. Bài 4: Gá lắp và hàn đính định vị các 8 1 7 5 chi tiết hàn ống vị trí 1G, 2G, 5G, 6G, 6GR. 6 Kiểm tra kết thúc Mô đun 4 4 Cộng 60 15 38 7 3. Điều kiện thực hiện môn học: 3.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn
9 3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ.... 3.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình thực hành, bộ dụng cụ nghề hàn,… 3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về các cách gá lắp kết cấu hàn trong nhà máy, xí nghiệp công nghiệp. 4. Nội dung và phương pháp đánh giá: 4.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 4.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 4.2.1. Cách đánh giá - Áp dụng quy chế đào tạo Cao đẳng hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 4.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Thường xuyên Viết/ Tự luận/ A1, C1, C2 1 Sau 10 giờ. Thuyết trình Trắc nghiệm/ Báo cáo Định kỳ Viết và Tự luận/ A2, B1, C1, C2 3 Sau 20 giờ thực hành Trắc nghiệm/ thực hành
10 Kết thúc môn Vấn đáp và Vấn đáp và A1, A2, B1, B2, C1, 1 Sau 60 giờ học thực hành thực hành C2, trên mô hình 4.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ. 5. Hướng dẫn thực hiện môn học 5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng Cao đẳng Hàn. 5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 5.2.1. Đối với người dạy * Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: Trình chiếu, thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm…. * Thực hành: - Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra. - Khi giải bài tập, làm các bài Thực hành, thí nghiệm, bài tập:... Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho nguời học. - Sử dụng các mô hình, học cụ mô phỏng để minh họa các bài tập ứng dụng các phương pháp chế tạo phôi hàn. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả - Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số giờ tích hợp phải học lại mô đun mới được tham dự kì thi lần sau.
11 - Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học.
12 6. Tài liệu tham khảo: [1] - Hoàng Tùng, Nguyễn Thúc Hà, Ngô Lê Thông- Cẩm nang hàn- NXBKHKT- 1998 [2] - Lê Văn Tiến- Đồ gá hàn- NXBKHKT- 1999 [3] - Trung tâm đào tạo và chuyển giao công nghệ Việt – Đức, “Chương trình đào tạo Chuyên gia hàn quốc tế”, 2006. [4] - Metal and How to weld them - the James F.Lincoln Arc Welding Foundation (USA) – 1990. [5] - The Procedure Handbook of Arc Welding – the Lincoln Electric Company (USA)by Richart S.Sabo – 1995.
13 BÀI MỞ ĐẦU: ĐẤU NỐI VÀ VẬN HÀNH MÁY HÀN Mã bài: MĐ19-01 Giới thiệu: Đấu nối và vận hành máy hàn là một thao tác không thể thiếu trong công tác chuẩn bị cho một quá trình làm việc. Công việc có thực hiện tốt được hay không là nhờ bước chuẩn bị vì chuẩn bị không tốt sẽ làm cho quá trình làm việc hay xảy ra các sự cố, nếu đấu nối máy hàn không đúng, không đảm bảo chắc chắn thì sẽ gây mất an toàn trong khi làm việc, nếu vận hành máy hàn sai sẽ làm ảnh hưởng đến tính năng hoạt động cũng như năng suất làm việc. Chính vì thế mà trước khi làm việc chúng ta phải tiến hành đấu nối và vận hành máy hàn đảm bảo an toàn lao động cũng như an toàn cho thiết bị. Mục tiêu: - Mô tả được quá trình đấu nối và vận hành máy hàn điện hồ quang tay.` - Kết nối thiết bị hàn hồ quang tay như: nối máy với nguồn điện, nối cáp hàn kìm hàn vào máy, nối dây tiếp đất đảm bảo chắc chắn an toàn tiếp xúc tốt. - Đóng ngắt điện nguồn, khởi động máy, điều chỉnh cường độ dòng điện hàn thành thạo. - Cặp que hàn vào kìm hàn, thay que hàn nhanh gọn chính xác. - Phát hiện và xử lý tốt các hỏng hóc thông thường của máy hàn trong quá trình sử dụng. - Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh công nghiệp. - Rèn luyện tính cẩn thận, tỉ mỷ, chính xác, trung thực của sinh viên. - Có ý thức tự giác, có tính kỷ luật cao, có tinh thần tập thể, có tránh nhiệm với công việc. Phương pháp giảng dạy và học tập bài mở đầu - Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề, thao tác mẫu, uốn nắn và sửa sai tại chỗ cho người học); yêu cầu người học nhớ các giá trị đại lượng, đơn vị của các đại lượng. Các bước quy trình thực hiện. Đối với người học: chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học, thực hiện thao - tác theo hướng dẫn. Điều kiện thực hiện bài học - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Xưởng hàn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác, mô hình thực hành. - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có
14 Kiểm tra và đánh giá bài học - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có  Kiểm tra định kỳ thực hành: 1 điểm kiểm tra (hình thức: thực hành) Nội dung chính: 1.1. KẾT NỐI THIẾT BỊ VÀ DỤNG CỤ HÀN. 1.1.1. Kiểm tra sơ bộ máy hàn. Kiểm ta sơ bộ hình dáng bên ngoài của máy hàn: Tem kiểm định trong thời hạn sử dụng, vỏ máy hàn, dây điện, cáp hàn, các núm vặn hay công tắc sử dụng... nếu có các vấn đề liên quan cần hỏi ý kiến của người phụ trách. 1.1.2. Vị trí lắp đặt máy hàn. Khi lắp đặt máy hàn phải đặt nơi khô ráo, thoáng mát. Lắp đặt máy trong nhà xưởng, vị trí các máy hàn không để sát nhau. Nếu máy hàn làm ở công trường thì phải che chắn cẩn thận để tránh nắng mưa. 1.1.3. Nối dây tiếp đất. Sự tiếp đất là quan trọng để đảm bảo an toàn khi vận hành các thiết bị điện. Không chỉ vỏ máy hàn được tiếp đất, mà vật hàn và đồ gá hàn cũng phải được tiếp đất để đảm bảo cho người thao tác không bị điện giật. Nếu vỏ máy không được tiếp đất, điện thế của vỏ máy tăng do sự cảm ứng và các nguyên nhân khác làm tăng khả năng bị điện giật. Các thiết bị được nối với máy hàn cũng phải được tiếp đất để đảm bảo an toàn. Cáp nối đất cũng phải đảm bảo đủ công suất. 1.1.4. Đấu cáp điện nguồn. Phải xác định đúng máy hàn kiểu ba pha hay một pha để đấu với dòng điện tương ứng. Việc đấu máy hàn vào lưới điện tốt nhất là để cho thợ điện thực hiện.
15 Hình 1. 1: Đấu dây cáp hàn vào nguồn hàn. Hình 1. 2: Sơ đồ đấu dây cáp điện vào nguồn điện 220V. 1.1.5. Đấu nối dây hàn.  Đấu một dây hàn vào máy và kìm hàn.  Đấu dây hàn còn lại vào máy hàn và kẹp mát. Các vị trí tiếp xúc với dây hàn phải được xiết chặt, lắp lỏng sẽ dẫn đến tình trạng tiếp xúc không tốt nên nhiệt độ tại điểm tiếp xúc sẽ tăng nhanh và làm giảm tuổi thọ của thiết bị( hình1-1a). 1.1.6. Một số dụng cụ hàn. a. Máy mài cầm tay. Hình 1. 3: Máy mài cầm tay. Máy mài cầm tay là một trong những thiết bị hỗ trợ không thể thiếu được của thợ hàn, dùng để chuẩn bị phôi hàn, sửa chữa mối hàn vàlàm sạch phôi hàn…
16 b. Tủ sấy que hàn. Hình 1. 4: Các loại tủ sấy que hàn. Do que hàn luôn có xu hướng hấp thụ hơi ẩm, để đảm bảo chất lượng mối hàn que hàn cần được bảo quản thích hợp và có thể phải sấy lại trước khi sử dụng. Do đó thợ hàn cần phải có tủ sấy cá nhân hay còn gọi là tủ sấy di động trong quá trình hàn. c. Dụng cụ làm sạch mối hàn. Hình 1. 5: Dụng cụ làm sạch mối hàn. d. Mặt nạ hàn: Trong quá trình hàn điện, hồ quang sinh ra tia tử ngoại, tia hồng ngoại và những tia sáng thông thường rất mạnh. Tất cả những tia sáng đó, tuy mức độ ảnh hưởng có khác nhau, nhưng đều có hại cho sức khoẻ con người. Trong tất cả mọi trường hợp, khi tiếp xúc với ánh sáng hồ quang hàn đều bắt buộc phải mang mặt nạ hàn phù hợp. Đó là cách tốt nhất để bảo vệ đôi mắt và da mặt. Có hai loại mặt nạ hàn: Loại cầm tay và loại đội đầu. Tùy vào mục đích sử dụng để chọn loại nào cho phù hợp. Đối với thợ hàn chuyên nghiệp loại đội đầu được sử dụng phổ biến hơn. Hình 1. 6: Các loại mặt nạ hàn. e. Dụng cụ đo.
17 Hình 1. 7: Thước đo góc. Hình 1. 8: Thước cuộn. Hình 1. 9: Thước đo góc và ly vô. Hình 1. 10: Búa nguội. 1.2. VẬN HÀNH, SỬ DỤNG THIẾT BỊ DỤNG CỤ HÀN. Hình 1. 11: Sơ đồ chi tiết máy hàn điện xoay chiều. Khi vận hành máy hàn cần chú ý kiểm tra như sau: 1.2.1. Kiểm tra mạch điện đầu vào: - Kiểm tra công tắc nguồn điện ở vị trí OFF. - Kiểm tra tiếp xúc tại các chỗ nối. - Xiết chặt các bu lông. - Kiểm tra dây nối đất của máy.
18 Hình 1. 12: Kiểm tra điện đầu vào. 1.2.2. Kiểm tra mạch điện đầu ra: Hình 1. 13: Kiểm tra kìm hàn, kẹp mass. - Kiểm tra tiếp xúc tại các chỗ nối. - Xiết chặt các bu lông. - Nối dây mát với bàn hàn. - Kiểm tra tiếp xúc của dây. - Lắp vuông góc que hàn vào kìm hàn khi hàn vị trí hàn bằng. 1.3. ĐIỀU CHỈNH CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN: - Bật công tắc điện vào máy. - Bật công tắc trên máy hàn (ON) . - Xoay vô lăng điều chỉnh dòng điện theo vạch số trên máy hàn. - Xoay theo chiều kim đồng hồ là tăng dòng điện, và ngược lại là giảm dòng điện hàn. Hình 1. 14: Điều chỉnh cường độ dòng điện hàn. Chú ý: Không tăng hay giảm dòng điện trong khi đang hàn. 1.4. CẶP QUE HÀN VÀ THAY QUE HÀN. 1.4.1. Cặp que hàn: Trên que hàn có một phần đầu không có lớp thuốc bọc dùng để kẹp vào kìm hàn.
19 Hình 1. 15: Kìm hàn cặp que 900 . * Khi kẹp cần chú ý các điểm sau:  Chỉ kẹp kìm hàn vào phần đầu không có thuốc bọc.  Trên má kẹp của kìm hàn có các rãnh ngang và nghiêng, que hàn phải được kẹp vào các rãnh này.  Phải đảm bảo rằng lực kẹp của lò xo đủ lớn để giữ que hàn không bị rơi khỏi má kẹp. 1.4.2. Tháo que hàn: Khi que hàn cháy còn khoảng (30÷40)mm thì ngưng hàn và thay que hàn khác, nếu cứ tiếp tục sẽ làm cháy lớp nhựa cách điện và chống nóng của kìm hàn. 1.4.3. Tiến hành hàn thử.  Cặp que hàn vào kìm hàn, cặp mát vào vật hàn.  Che mặt nạ hàn.  Tiến hành hàn thử, nếu không đạt yêu cầu thì kiểm tra lại. 1.5. CÁC HỎNG HÓC MÁY HÀN. Các hỏng hóc Nguyên nhân Biện pháp khắc phục 1. Lắp nhầm fa đện vào pha trung 1- Đấu lại fa điện. tính. 2- Đấu dây tiếp đất. Vỏ máy hàn có 2. Không có dây tiếp đất 3- Quấn lại cuộn dây từ. điện 3. Cuộn dây sơ cấp, thứ cấp không cách điện tốt. 1. Các vít hãm gông từ bị lỏng. 1. Vặn chặt gông từ. Máy hàn phát 2. Các vít hãm vỏ máy bị lỏng 2. Xiết chặt lại tất cả các vít tiếng kêu 3. Vít me lõi thép bị mòn hãm vỏ máy hàn. 3. Thay vít me. Hàng tháng, quý, Kiểm tra toàn bộ máy hàn theo Làm sạch và dán tem kiểm năm định kỳ định 1.6. AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG PHÂN XƯỞNG. Khi vào xưởng phải tuân thủ các nội qui an toàn như sau:  Mặc đồng phục gọn gàng, đúng tiêu chuẩn (quần áo, giày, nón, …)  Trong khi thực tập phải mang bảo hộ lao động (kính hàn, găng tay, …. )  Chỉ thực tập những máy đã được giáo viên hướng dẫn sử dụng và phân công.  Không được hút thuốc, uống rượu trong phân xưởng.
20  Che chắn các buồng hàn tránh ảnh hưởng đến người khác.  Cách ly vật liệu dễ cháy nổ khỏi khu vực hàn.  Tuân theo sự điều động của giáo viên hướng dẫn.  Nếu có hiện tượng gì khác thường phải tắt máy, ngắt điện ngay và báo có cho giáo viên phụ trách. CÂU HỎI ÔN TẬP