Giáo trình Hệ quản trị cở dữ liệu (Nghề: Lập trình viên máy tính - Cao đẳng) - Trường CĐ Nghề Kỹ thuật Công nghệ

Chia sẻ: Ca Phe Sua | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:104

Thêm vào BST

Báo xấu

32
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Giáo trình Hệ quản trị cở dữ liệu cung cấp cho sinh viên các kiến thức về một hệ quản trị cơ sở dữ liệu, cách thức tạo lập một cơ sở dữ liệu Microsoft Access và ứng dụng được Microsoft Access trong một bài toán thực tế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Hệ quản trị cở dữ liệu (Nghề: Lập trình viên máy tính - Cao đẳng) - Trường CĐ Nghề Kỹ thuật Công nghệ

BỘ LAO ĐỘNG -THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ -----š› & š›----- GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: HỆ QUẢN TRỊ CỞ DỮ LIỆU NGHỀ: LẬP TRÌNH VIÊN MÁY TÍNH TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG Ban hành kèm theo Quyết định số: 13A/QĐ-CĐNKTCN ngày 10 tháng 01 năm 2019 của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Kỹ thuật Công nghệ Hà Nội, năm 2021 (Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN: Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐLTV13 2
LỜI GIỚI THIỆU Trong những năm qua, dạy nghề đã có những bước tiến vượt bậc cả về số lượng và chất lượng, nhằm thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp đáp ứng nhu cầu xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh vực Lập trình viên nói chung đã có những bước phát triển đáng kể. Chương trình dạy nghề đã được xây dựng trên cơ sở phân tích nghề, phần kỹ năng nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo trình theo các môđun đào tạo nghề Lập trình viên là cấp thiết hiện nay. Mặc dầu có rất nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm! Hà Nội, ngày 23 tháng 04 năm 2021 Tham gia biên soạn 1. Chủ biên Cù Ngọc Quỳnh giảng viên khoa CNTT 2. Tập thể Giảng viên Khoa CNTT Mọi thông tin đóng góp chia sẻ xin gửi về hòm thư tienphungktcn@gmail.com, hoặc liên hệ số điện thoại 0913393834-0983393834
MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU .................................................................................................... 1 Bài 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ QUẢN TRỊ CSDL SQL SERVER ............................ 7 1. Giới thiệu ........................................................................................................ 7 1.1.Lịch sử ra đời và phát triển ............................................................... 7 1.2.Các phiên bản ................................................................................... 8 2. Cài đặt SQL Server.......................................................................................... 9 2.1.Tải file cài đặt ................................................................................... 9 2.2. Cài đặt SQL Server 2008 R2.......................................................... 10 2.3. Kiểm tra hoạt động của SQL server ............................................... 16 3. Kiến trúc và các thành phần........................................................................... 18 4. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................... 20 4.1.Đầu tiên, SQL là gì? ....................................................................... 20 4.2.Hệ quản trị cơ sở dữ liệu là gì? ....................................................... 20 4.3.Cơ sở dữ liệu là gì? ......................................................................... 20 4.4.Bảng dữ liệu là gì? .......................................................................... 21 4.5.Kiểu dự liệu là gì? .......................................................................... 21 4.6.Dữ liệu là gì? .................................................................................. 21 5. Các thao tác cơ bản với SQL Server .............................................................. 21 5.1.T-AQL:........................................................................................... 21 5.2.DDL và DML: ................................................................................ 21 Bài 2: TRANSACTION-SQL (T-SQL) ................................................................. 22 1. Giới thiệu ...................................................................................................... 22 2. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu (DDL) .............................................................. 22 2.1. Câu lệnh CREATE TABLE ........................................................... 22 2.2. Câu lệnh ALTER TABLE ............................................................. 24 2.3. Câu lệnh DROP TABLE................................................................ 25 3. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu (DML) ................................................................. 25 3.1. Dùng T-SQL để Insert ................................................................... 25 3.2. Dùng T-SQL để update .................................................................. 26 3.3. Dùng T-SQL để delete: .................................................................. 26 3.4. Dùng T-SQL để SELECT: ............................................................. 26 4. Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu (DCL) .............................................................. 32 4.1. Câu lệnh GRANT .......................................................................... 32 4.2. Câu lệnh REVOKE ........................................................................ 33 4.3. Câu lệnh DENY ............................................................................. 33 5. Một số hàm cơ bản ........................................................................................ 33 5.1. Các hàm tập hợp ............................................................................ 33 5.2. Các hàm xử lý chuỗi ...................................................................... 35 5.3. Các hàm về xử lý thời gian ............................................................ 36 5.4. Các hàm về toán học ...................................................................... 37 5.5. Các hàm về chuyển đổi .................................................................. 38 Bài 3 : VIEW- TIGGER ........................................................................................ 39 2
1. View (Khung nhìn) ........................................................................................ 39 1.1. Khái niệm ...................................................................................... 39 1.2. Tạo View ....................................................................................... 40 1.3. Cập nhập dữ liệu thông qua khung nhìn ......................................... 43 1.4. Sửa khung nhìn .............................................................................. 45 1.5. Xóa khung nhìn ............................................................................. 46 2. Trigger .......................................................................................................... 46 2.1. Trigger trong SQL Server .............................................................. 46 2.2. Bảng ảo INSERTED và DELETED............................................... 46 2.3. Cách tạo một trigger trong SQL Server .......................................... 47 Bài 4 : PROCEDURE-FUNCTION ....................................................................... 52 1. Các câu lệnh cơ bản....................................................................................... 52 1.1. Biến và khai báo biến: ................................................................... 52 1.2. Lệnh Print ...................................................................................... 53 1.3. Cấu trúc rẽ nhánh - Lệnh IF... ELSE... ........................................... 53 1.4. Cấu trúc lặp - Lệnh WHILE........................................................... 53 1.5. Biểu thức lựa chọn CASE .............................................................. 54 2. Store Procedure ............................................................................................. 55 2.1. Stored Procedure là gì? .................................................................. 55 2.2. Tạo Stored Procedure trong SQL Server ........................................ 55 2.3. Gọi Stored Procedure trong SQL Server ........................................ 57 2.4. Thay đổi Stored Procedure trong SQL Server ................................ 58 2.5. Xóa Stored Procedure trong SQL Server ....................................... 58 3. Hàm .............................................................................................................. 59 3.1. Function trong SQL Server là gì? .................................................. 59 3.2. Cách gọi function trong SQL Server .............................................. 60 3.3. Sửa function trong SQL Server ...................................................... 61 3.4. Xóa function trong SQL Server ..................................................... 61 4. Sử dụng thủ tục trong lập trình kết nối CSDL ................................................ 61 4.1 Khái niệm về thủ tục nội tại ............................................................ 61 4.2 Các hành động cơ bản với thủ tục nội tại ........................................ 62 Bài 5: AN TOÀN VÀ BẢO MẬT DỮ LIỆU......................................................... 63 1. Sao lưu và phục hồi cơ sở dữ liệu .................................................................. 63 1.1.Sao lưu CSDL – Backup Database ................................................. 67 1.2.Khôi phục CSDL – Restore Database ............................................. 70 2. Import và Export cơ sở dữ liệu ...................................................................... 71 2.1. Import database MySQL: Nhập database mysql ............................ 71 2.2. Export database MySQL – Trích xuất DB ..................................... 74 3.Tạo tài khoản người dùng và phân quyền ....................................................... 75 Bài tập vận dụng: .............................................................................................. 81 4. Truy cập CSDL từ Client ............................................................................... 88 4.1. Với Máy chứa CSDL ..................................................................... 88 4.2. Máy remote tới máy ở trên: ........................................................... 89 3
5.Nhân bản cơ sở dữ liệu ................................................................................... 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 102 4
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: Hệ quản trị cở sở dữ liệu Mã mô đun: MĐLTV13 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Mô đun được bố trí sau khi sinh viên học xong các môn học chung, các môn cơ sở chuyên ngành đào tạo chuyên môn nghề. - Tính chất: Là mô đun cơ sở nghề. - Ý nghĩa và vai trò: Đây là mô đun chuyên nghành cung cấp cho sinh viên các kiến thức về một hệ quản trị cơ sở dữ liệu, cách thức tạo lập một cơ sở dữ liệu Microsoft Access và ứng dụng được Microsoft Access trong một bài toán thực tế. Mục tiêu của mô đun: - Về kiến thức: + Trình bày được các khái niệm, ý nghĩa sử dụng và các thành phần cơ bản của hệ quản trị CSDL SQL Server. + Trình bày cách tổ chức cơ sở dữ liệu trong SQL Server, ý nghĩa và cách tạo các thành phần ( bảng, chỉ số, ràng buộc, khung nhìn, trigger, procedure…) trong SQL Server. + Nêu được quy trình và một số thao tác quản trị CSDL cơ bản như: sao lưu, phục hồi, lập lịch, nhân bản, tạo login, tạo người dùng… + Xác định được các đối tượng CSDL của SQL Server cần sử dụng khi xây dựng CSDL cho bài toán cụ thể. - Về kỹ năng + Sử dụng thành thạo các đối tượng của CSDL trong SQL Server như: bảng, bảng ảo, thủ tục, trigger… trong các ứng dụng thực tế. + Thực hiện được một số thao tác quản trị cơ bản như: thiết lập login, user, phân quyền, tạo bản sao lưu, phục hồi, nhân bản… - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Hăng say, nghiêm túc học tập, tích cực tham gia vào bài học, chủ động trong việc tự học, tự nghiên cứu. 5
Nội dung của mô đun: Thời gian Số Tên các bài trong mô đun Tổng Thực Kiểm TT Lý thuyết số hành tra* 1 Bài 1. Tổng quan về hệ quản trị 6 3 3 CSDL SQL Server 1. Giới thiệu 2. Cài đặt SQL Server 3. Kiến trúc và các thành phần 4. Một số khái niệm cơ bản 5. Các thao tác cơ bản với SQL Server 2 Bài 2: Transactio-SQL(T-SQL) 16 7 8 1 1. Giới thiệu 2. Ngôn ngữ định nghĩa dữ liệu (DDL) 3. Ngôn ngữ thao tác dữ liệu (DML) 4. Ngôn ngữ điều khiển dữ liệu (DCL) 5. Một số hàm cơ bản 3 Bài 3 : View- Tigger 14 7 7 1. View (Khung nhìn) 2. Trigger 4 Bài 4 : Procedure-Function 17 7 9 1 1. Các câu lệnh cơ bản 2. Store Procedure 3. Hàm 4. Sử dụng thủ tục trong lập trình kết nối CSDL 5 Bài 5 : An toàn và bảo mật cơ sở 6 3 3 dữ liệu 1. Sao lưu và phục hồi cơ sở dữ liệu 2. Import và Export cơ sở dữ liệu 3. Tạo tài khoản người dùng và phân quyền 4. Truy cập CSDL từ Client 5. Nhân bản cơ sở dữ liệu 6 Thi kết thúc mô đun 1 1 Cộng 60 27 30 3 6
Bài 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ QUẢN TRỊ CSDL SQL SERVER Mã bài: MĐLTV13.01 Giới thiệu. Ngôn ngữ hỏi có cấu trúc (SQL), có tiền thân là SEQUEL, là một ngôn ngữ được IBM phát triển và sử dụng trong hệ cơ sở dữ liệu thử nghiệm có tên là System/R vào năm 1974, chính thức được ANSI/ISO công nhận là một chuẩn ngôn ngữ sử dụng trong cơ sở dữ liệu quan hệ vào năm 1986. Cho đến hiện nay, SQL đã được sử dụng phổ biển trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu thương mại và có vai trò quan trọng trong những hệ thống này. Vậy thực sự SQL là gì? Tại sao nó lại quan trọng trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu? SQL có thể làm được những gì và như thế nào? Nó được sử dụng ra sao trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ? Nội dung của chương này sẽ cung cấp cho chúng ta cái nhìn tổng quan về SQL và một số vấn đề liên quan. Mục tiêu: - Trình bày được kiến trúc, các thành phần cơ bản của hệ quản trị CSDL SQL Server. - Trình bày được các đối tượng cơ bản của Cơ sở dữ liệu trong SQL Server - Cài đặt và cấu hình được SQL Server - Thực hiện được các thao tác cơ bản khi làm việc với CSDL - Thực hiện được các thao tác cơ bản với đối tượng bảng Nội dung chính: 1. Giới thiệu 1.1.Lịch sử ra đời và phát triển SQL, viết tắt của Structured Query Language (ngôn ngữ hỏi có cấu trúc), là công cụ sử dụng để tổ chức, quản lý và truy xuất dữ liệu đuợc lưu trữ trong các cơ sở dữ liệu. SQL là một hệ thống ngôn ngữ bao gồm tập các câu lệnh sử dụng để tương tác với cơ sở dữ liệu quan hệ. Tên gọi ngôn ngữ hỏi có cấu trúc phần nào làm chúng ta liên tưởng đến một công cụ (ngôn ngữ) dùng để truy xuất dữ liệu trong các cơ sở dữ liệu. Thực sự mà nói, khả năng của SQL vượt xa so với một công cụ truy xuất dữ liệu, mặc dù đây là mục đích ban đầu khi SQL được xây dựng nên và truy xuất dữ liệu vẫn còn là một trong những chức năng quan trọng của nó. SQL được sử dụng để điều khiển tất cả các chức năng mà một hệ quản trị cơ sở dữ liệu cung cấp cho người dùng bao gồm: • Định nghĩa dữ liệu: SQL cung cấp khả năng định nghĩa các cơ sở dữ liệu, các cấu trúc lưu trữ và tổ chức dữ liệu cũng như mối quan hệ giữa các thành phần dữ liệu. • Truy xuất và thao tác dữ liệu: Với SQL, người dùng có thể dễ dàng thực hiện các thao tác truy xuất, bổ sung, cập nhật và loại bỏ dữ liệu trong các cơ sở dữ liệu. • Điều khiển truy cập: SQL có thể được sử dụng để cấp phát và kiểm soát các thao tác của người sử dụng trên dữ liệu, đảm bảo sự an toàn cho cơ sở dữ liệu 7
• Đảm bảo toàn vẹn dữ liệu: SQL định nghĩa các ràng buộc toàn vẹn trong cơ sở dữ liệu nhờ đó đảm bảo tính hợp lệ và chính xác của dữ liệu trước các thao tác cập nhật cũng như các lỗi của hệ thống. Như vậy, có thể nói rằng SQL là một ngôn ngữ hoàn thiện được sử dụng trong các hệ thống cơ sở dữ liệu và là một thành phần không thể thiếu trong các hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Mặc dù SQL không phải là một ngôn ngữ lập trình như C, C++, Java,... song các câu lệnh mà SQL cung cấp có thể được nhúng vào trong các ngôn ngữ lập trình nhằm xây dựng các ứng dụng tương tác với cơ sở dữ liệu. Khác với các ngôn ngữ lập trình quen thuộc như C, C++, Java,... SQL là ngôn ngữ có tính khai báo. Với SQL, người dùng chỉ cần mô tả các yêu cầu cần phải thực hiện trên cơ sở dữ liệu mà không cần phải chỉ ra cách thức thực hiện các yêu cầu như thế nào. Chính vì vậy, SQL là ngôn ngữ dễ tiếp cận và dễ sử dụng. 1.2.Các phiên bản 8
2. Cài đặt SQL Server 2.1.Tải file cài đặt Chúng ta download Microsoft SQL Server 2008 R2 tại: https://www.microsoft.com/en-us/download/details.aspx?id=30438 Chọn phiên bản cần Download 9
2.2. Cài đặt SQL Server 2008 R2 Chạy file cài đặt: Chọn New Installation or add features to an existing instalation. Chấp nhận với các chính sách của Microsoft > Next 10
Tại bước đầu tiên Setup Support Rules: SQL sẽ check các list các rules cần đáp ứng việc cài đặt và hoạt động của SQL server. Nếu có bất cứ vấn đề nào, fix lỗi và tiếp tục cài đặt tiếp, các warning có thể bỏ qua. Ở đây, Windows Firewall cảnh báo cần mở cổng dịch vụ để sử dụng SQL Server ( Cổng 1433), chọn Next 11
Feature Selection: chọn tất cả các tính năng Instance Configuration: nên chọn Default instance (mặc định) và Next Disk Space Requirements: Bước này sẽ check dung lượng trống của ổ còn lại có đảm bảo để chạy SQL server hay không, nếu đủ, trình cài đặt sẽ tự động qua bước tiếp theo. 12
Server Configuration: Cấu hình các user có quyền sử dụng các dịch vụ => Next Database Engine Configuration: Thiết lập quyền quản trị và chế độ xác thực. Nên chọn Mixed Mode ( Sử dụng cả SQL Server Authentication và Windows Authentication) > Nhập mật khẩu cho User Sa, Click Add Current User để sử dụng User hiện tại làm user quản trị 13
Bên tab Data Directories: Thiết lập đường dẫn để lưu trữ dữ liệu, nếu không có gì quá đặc biệt, nên để mặc định, chọn Next Error Reporting => Next 14
Installation Configuration Rules: bước này sẽ check một xem các config đã được setup đúng chưa. Nếu không báo error gì, chọn Next Installation Progress: chờ cho tới khi tiến trình cài đặt thành công 15
Complete: cài đặt thành công 2.3. Kiểm tra hoạt động của SQL server Truy cập vào SSMS: Start => Microsoft SQL Server 2008 R2 => SQL Server Management Studio 16
Điền các thông tin đăng nhập đã cấu hình ở bước cài đặt: Như vậy là SQL server đã cài đặt và hoạt động bình thường. 17
3. Kiến trúc và các thành phần RDBMS cũng như SQL SERVER chứa dựng nhiều đối tượng bao gồm : • Database : cơ sở dữ liệu của SQL SERVER • Tập tin log : tập tin lưu trữ những chuyển tác của SQL • Tables : bảng dữ liệu. • Filegroups : tập tin nhóm • Diagrams : sơ đồ quan hệ • Views : Khung nhìn (hay bảng ảo) số liệu dựa trên bảng. • Stored Procedure : Thủ tục và hàm nội • User defined Function : Hàm do người dùng định nghĩa • Users : Người sử dụng cơ sở dữ liệu • Roles : Các qui định vai trò và chức năng trong hệ thống SQL SERVER • Rules : Những qui tắc • Defaults : Các giá trị mặc nhiên • User defined data types : Kiểu dữ liệu do người dùng tự định nghĩa • Full text catalogs : Tập phân loại dữ liệu Text * Các thành phần quan trọng trong SQL Server SQL Server (phiên bản 2000) được cấu tạo bởi nhiều thành phần như Relational Database Engine, Analysis Service và English Query.... Các thành phần này khi phối hợp với nhau tạo thành một giải pháp hoàn chỉnh giúp cho việc lưu trữ và phân tích dữ liệu một cách dễ dàng. + Relational Database Engine - Cái lõi của SQL Server Ðây là một engine có khả năng chứa data ở các quy mô khác nhau dưới dạng table và support tất cả các kiểu kết nối (data connection) thông dụng của Microsoft 18